Anhang Februar

APPENDIX TOMI PRIMI FEBRVARII,
SIVE
ADDENDA, EMENDANDA, ANNOTANDA AD SEX PRIORES DIES.

AD KALENDAS FEBRVARII.

[Praefatio]

Pagina 2. columna 1. post lineam 14 ante S. Eubertum Ep. adde:

S.Polycarpus, Episcopus.
S. Seuerianus, Episcopus.

Ibidem post lineam 30. ante S. Cinniam, adde:

S. Seuerus miles, Protector Montis-Falci in Italia.

Ibidem columna 2. lin. 2 adde:

S. Galla, Virgo Deo deuota, in Gallia.

Eadem pagina expunge quæ in Prætermissorum syllabo, col. 1 lin. 5 habentur de S. Polycarpo Episc. Et quæ pag. 4. litt. A, de S. Seueriano Episcopo.

DE S. IGNATIO EPISC. ANTIOCH. M.

Ignatius Theophorus, Episcopus Antioch. Martyr Romae (S.)

Pag. 35 col. 1 circa medium post ista verba: temporibus esset peracta, reliquis deletis, hæc ex sequenti linea iungantur: [ex cuius Homilia Euagrius confirmat &c.

DE SANCTIS EPISCOPIS POLYCARPO ET SEVERIANO
animaduersio historica.

Polycarpus, Episcopus (S.)
Seuerianus, Episcopus (S.)

Avctore I. B.

Haæc reponenda pag. 47

[1] Venerationem publicam olim obtinuere Kalendis Februariis sancti Episcopi Polycarpus & Seuerianus. Ita ante annos ferme CCC Petrus de Natalibus Episcopus Equilinus in Catalogo Sanctorum lib. 11 cap. 130 nu. 45 scripsit: [Coluntur 1 Febr. SS. Polycarpus & Seuerianus Epp.] Polycarpus & Seuerianus Episcopi: quorum festum colitur Calendis Februarij. Congruunt non pauca Martyrologia, partim manu exarata, partim typis excusa. In iis est quoddam e Lotharingia CampaniaueGallica allatum, quantumq; ex characteris modo valeo colligere, ætate Equilini aliquanto vetustius, in quo eorum hisce verbis consecrata hoc die memoria est: Ipso die sanctorum Episcoporum Polycarpi & Seueriani. Eadem habet MS. collegij Louaniensis Societatis Iesu, itemq; MS. Florarium. Hermannus Greuen in auctario ad Vsuardum, & MS. Ecclesiæ Gudilæ Bruxellis: Ipso die SS. Polycarpi & Seueriani Episcoporum. Codex MS. Carmeli Coloniensis, Pontificum. Martyrologium Coloniæ editum an. MCCCCXC, aliudq; cum Doctrinali Clericorum anno eodem, & seorsim anno MCCCCLXXV, Lubecæ vtrumque; itemq; compiura MSS. Vsuardi nomine infignita, sed interpolata: Ipso die sanctorum Episcoporum Polycarpi & Seueriani Confessorum.

[2] Qui vero hi fuerint sancti Antistites, qua ætate vixerint, quas tenuerint Ecclesias, [incertum qui:] minime in codicibus citatis exponitur. Quidam, Braccharæ vrbis fuisse altero post Christum seculo Episcopos autumant. Haustum e Iuliani Petri Chronico, quod tamen non omnes eruditi probant. [an fors Bracharēses, Polycarpus 4, & Sererianus 5,] In eo ad annum 107 nu. 41 ista habentur: Bracharæ post S.Quidium S. Polycarpus Episcopus Bracharenfis, ad annum 130. Ad annum deinde 252 nu. 80 ista leguntur: Floret memoria S. Fabiani Episcopi Bracharensis successoris Sereriani, qui successit Polycarpo: obiit X Kalend. Septembrisanno CCXXX. Georgius Cardosus in Hagiologio Lufitano, ad XXVI Ianuarij, Polycarpum Ecclesiæ Bracharensis Præsulem prædicat doctrina & sanctitate præcellentem, quibus gradibus ad eam Cathedram conscenderit, quando nondum in eiusmodi officiorum petitione ambitio inoleuerat. An martyrio finierit vitam, quasue res alias egerit, ait penitus ignorari. In commentariis deinde addubitat, num is fortasse sit, qui illo die ab Ecclesia Romana colitur, Smyrnensis in Asia Episcopus, fueritq; Brachara Smyrnam, vti, quod quidam ab eo citatus. arbitratur,Melito Sardibus Bracharam translatus. Rudericus Acunha Archiepiscopus Bracharensis in Tractatu de illius Ecclesiæ primatu , de S. Ouidio & duobus successoribus ita scribit: III S. Ouidius Romanus, creditus Martyr, obiit ad annum CXXX vel circa. [siue Serarianus,] Natalitia illius celebrantur in hac Ecclesia die III Iunij. IV S. Polycarpus pontificatum obtinuit per idem tempus: quando vero interierit, incertum. V Serarianus, S. Polycarpi successor, anno quo obierit ambiguum. Verum quibus ex monumentis ista hauserit, non indicat, neque an colatur Polycarpus, aut quo die, quem alioquin Sanctum appellat, non item successorem.

[3] Ioannes Tamaius Salazar, ignoratum Bracharensibus, diem transitus Episcopi vtriusque eruisse se ex Equilino putat: coli quippe, ex eius sententia, festum vtriusq; Kalendis Februarij; & Serenianum vocandum, [aut Serenianus,] quem Bracharenses cum Iuliano Sererianum appellent: imo Acunha Serarianum, vt diximus. Recitauimus Equilini verba: nec Bracharenses ait fuisse, & Seuerianum alterum vocat, non Serenianum. Illud sane quam a meo genio abhorret, quorum acta fateatur ignorari, ea ex suopte ingenio contexere. Tamaium reuereor, virum pietate, eruditione, humanitate eximium: sed mihi id licere nulla ratione cupiam, vt ab Sanctis gesta narrem, quæ nec ipse viderim, nec vllius scriptoris testimonio aut solido monumentoantiquitætis firmare poßim. Polycarpum ait natione Græcum fuisse, in Sicilia educætum, imbutumq; litteris: Ouidio isthuc ab conspirationem Pisonianam relegato adhæsisse, cumq; eo profectum in Hispaniam fidei mysteriis initiatum, [quorū acta conficta,] Archidiaconum ab eo iam Præsule ordinatum: ei denique laurea martyrij sub annum CXXX coronato, suffectum, demum anno CLXXX vel circiter deceßisse: senem profecto, qui anno Christi LXV Ouidium Roma pulsum, in Sicilia coluerit, non omnino puer, sed ætate talium officiorum capace, puta XV aut XVI annorum, plane vt ab anno XLIX aut L ad CLXXX, annos CXXX explesse dicendus sit. Quid Serenianus? Ita enim vocat. Samone Gallæciæ oppido, nobili Serenorum familia natus, Bracharæ Polycarpum audiuit, religionis Christi arcana edoctus, Archidiaconus creatus, & post Polycarpi decessum Episcopus: quo in munere annis L exactis, Kalendis Februarij obiit. Ista Tamaius.

[4] Si constaret testimoniis minime dubiis extitisse Bracharæ Episcopos Polycarpum & Seuerianum, & vtrumque in Cælitum tabulas relatum, etsi dies esset natalis eorum incertus; non reprehenderem tamen illos qui de ipsis agi in Martyrologiis, quæ citauimus, [quantenus suspicari liceat esse?] diuinarent. Sed incerta illa, nulloq; modo nobis explorata: nec quem memorant, Sererianus aut Serarianus, aut certe, vt Tamaius perperam citato Equilino corrigit, Serenianus, in Martyrologiis notus, sed Seuerianus. An ergo hi Antistites diuersi ab iis omnibus sint, quorumin sacris tabulis extant nomina, sed ipsorum vt acta & ætas, ita & Sedes ignotæ scriptoribus; an ex eorum numero qui alibi commemorantur, censendi, in incerto relinquimus. Et sane vt hoc postremū videri cuipiam probabilius poßit, vt & visum nobis antea, vetustißima Martyrologia momentum haud leue afferunt.

[5] Antiquißimum Martyrol. Romanum, quod S. Hieronymi nomen præfert, [forsan S. Polycarpus Ep. M. huc a 26 Ian. translatus,] ita habet: In Smyrna ciuitate, nat. Polycarpi Episcopi, & Pœnis, & aliorum VII. Item, Pœnis & aliorum quinque. Beda, Rabanus, Notkerus, & MS. S. Maximini: In Græcia S. Polycarpi Episc. Alij titulo Episcopi abstinent. MS. Monasterij S. Cyriaci Romæ: In Græcia SS. Polycarpi, Dionysij MM. MS. Philippi Labbei nostri peruetustum: Alibi Polycarpi, Pœnis, Publij, Seueri Confessoris. Martyrologium Ecclesiæ Aquisgranensis: Natalis S. Dionysij & Polycarpi. Fortaßis ergo in aliquibus Ecclesiis quapiam ex caußa in hunc diem a XXVI Ianuarij translata S. Polycarpi Smyrnensis Episcopi & Martyris celebritas; [& S. Seuerianus Ep. Conf. a 25 Ian.] atque alibi S. Seueriani Gaualitani Episcopi a XXV Ianuarij: itaque inscripta singulorum nomina illarum Ecclesiarum Fastis, e quibus qui Martyrologia contexebant, ea transcripsere. Sed dubias hasce coniecturas nolim pro certis accipi. Qui certiora compererit, gratiam a nobis inibit, si ea communicet.

DE S. PAVLO EPISC. TRICASTINO

Paulus Ep. Tricastinus in Gallia (S.)

Pag. 93 col. 2 post num. 6 hæc addantur:

[6] Sammarthani tomo 3 Galliæ Christianæ in Episcopis Tricastinis hæc de eo tradunt: S. Paulum, qui vrbi Tricastinæ nomen dedit, memorant diptycha, Remis natum, ac vitandæ persecutionis caussa per Rhodani fluenta, territorium Auenionis appulisse, prope montemMacerium, vbi nomine ipsius basilica insignita olim extructa fuit. Defuncto B. Torquato inauguratus est Antistes. [Vitæ aliqua epitome.] De eo tradit fusius Proprium Ecclesiæ Tricastinæ, diuinitus reuelatum fuisse, inquiri debere quemdam Paulum electum a Domino, vt summo fungeretur sacerdotio. Cum ergo fuisset circumquaque quæsitus, tandem prouidente eum sibi vas electionis futurum Diuina clementia, inuentus est. Et post nonnulla, quæ in eius promotione portenta facta narrantur, vti virgæ, quæ in terram infixa miraculo effloruit, hæc subdit: Tunc Paulus intelligens erga se Dei bonitatem, & metuens deterius eius contra se prouocare seueritatem, continuo colla submittens, omnipotentis Dei clementiam, cui talia in se placuit operari, deprecatus est, & ab eo postulauit sapientiam ad recte regendum populum sibi a Deo commissum. Postquam autem Dei seruus compleuit orationem, cuncta quæ circa se acta fuerant, sponsæ suæ adhuc in virginitate manenti dixit, quæ gaudenter accedens ad amorem virginitatis petiit, vt claustris monasterij se includi permitteret: ipse eam pro voluntate in Arelatensi monasterio congregationi sanctimonialium adiungi curauit. Tunc ordinationi Dei se ex toto committens, qui dispensat & ordinat omnia prout vult, pontificali ductus est sublimandus cathedra. Eius vita illustrata fuit multis miraculis, propterea ipsa ciuitasTricastina eum sibi elegit Patronum, ac festum celebratur prima Februarij. Sacrum corpus diu requieuit in ecclesia Cathedrali Tricastina thecis argenteis inclusum, vnumque ex ipsius brachiis seorsim a dicto corpore separatum, cui festum solenne dedicatum fuerat. Quod quidem sacrum corpus anno millesimo quingentesimo sexagesimo primo, die vicesima quarta Decembris, nouatores hæretici prædictam ecclesiam violenter ingressi, profanata diui Confessoris memoria, cum reliquiis sanctorum Antistitum Amantij & Eusebij concremarunt. Hæc notantur in archiuis capituli eiusdem ecclesiæ. Hactenus Sammarthani, qui dein agunt de SS. Amantio & Eusebio, asseruntq; illum coli VI Februarij, hunc XXIII Martij. S. Torquatum adiungimus S. Paulo secuti Saussaium, cuius alioquin festū celebrari XXXI Ianuarij obseruant iidem Sammarthani.

DE S. TORQVATO EPISC. TRICASTINO

Torquatus Ep. Tricastin., Crudati in Gallia (S.)

Pag. 93 in fine col. 2 ista addantur,

[5] His excusis prodiit Gallia Christiana a Sammarthanis edita, in qua de sancto hoc Episcopo ista referuntur: S. Torquatus festum habet in antiquo Viuariensis Ecclesiæ Breuiario XXXI Ianuarij, [Cultus 31 Ianuarij.] & in Proprio Ecclesiæ Tricastinensis, in quo nihil de vita eius specialiter notatur. Quiescit in monasterio S. Mariæ de Crudacio: vbi a nouatoribus hæreticis sacrum eius corpus combustū. [sacellum.] Extat adhuc sacellum antiquum eius nomini dedicatum in territorio Suzæ-Ruffæ, Tricastinæ diœcesis, sed ignoratur, quis fuerit eius fundator. Hæc illi:e quibus colligimus illum ipsum esse S. Torcacum Ep. & Confess. a Greueno XXXI Ianuarij relatum.

DE S. SEVERO IN MONTE-FALCO OPPIDO VMBRIÆ,
Commentarius præuius.

Seuerus miles, Protector Montis-Falci in Italia (S.)

Repone pag. 96 ante S. Ginniam.

Avctore I. B.

class="klein">CIRCA AN. CCCCXLV

[1] Mons-Falcus oppidum est Vmbriæ, in amœnis collibus, vt Leander scribit, nouo quidem nomine, sed frequentissimum. Id Ferdinandus Vghellus to. 1 Italiæ sacræ, [S. Seuerus in Monte-Falco colitur:] parte 2 col. 172, ex Corcoroni ruinis post annum MCC ædificatum fuisse scribit.Ludouicus Iacobillus to. 1 de SS. Vmbriæ pag. 180, anno MCCIL constructum ait, ipso loco vbi antea steterat Corcoronum, sed breuiore clausum circuitu. Hic præcipuo honore, vti tradit Ferrarius in Catalogo SS. Italiæ, colitur S. Seuerus Confessor, alter (vt Iacobillus ait) ipsius oppidi Protector.

[2] Acta illius damus ex MS. Vita S. Fortunati Presbyteri, quam ad diem I Iunij edemus. [eius Vita:] Italice eadem, sed prolixius aliquanto, composuit Iacobillus: attigit Ferrarius ad. XXIII Octobris, & Vghellus loco citato cum de S. Speo, siue Spe agit, Episcopo Spoletino: nam is, quam S. Seuerus S. Fortunato Presbytero ædificarat ædem, [ædem struit S. Fortunato:] dedicauit. Qua peracta dedicatione, illic dies octo sanctus idem Antistes substitit, variosq; Presbyteros ac Clericos ibidem consecrauit.

[3] Cum autem nocte quadam in ea æde preces funderet Seuerus, [dedicat eā S. Spes Ep.] vidit idem Spes (nam & ipse illic aderat) in ædem per patentem fenestram aduolare candidißimam columbam supraque Seueri caput aßistere, chartulam rostro tenentem; dein ea dimißa, [cognoscit S. Seueri sanctitatem ex columbæ scriptiq; cælestis indicio:] qua venerat abscedere, in cælumq; euolare. Accedit Episcopus, sumptaque reuerenter in manus charta, perlegit, quæ in ea erant scripta, hæc verba: Corona super capite tuo pretiosa est, qua induet te Dominus. Continuo ad Seueri pedes procidit Episcopus, ad huius Seuerus: inuicem dein magna caritate complexi, silentium aliquamdiu tenuere, tum Deo bonorum omnium auctori gratias ambo reddide e. Episcopus precibus matutinis cum Clero suo decantatis Spoletium reuertit, datis Seuero ad ea quæ ædi illi opus forent, quiuis auri libris, quas Seuerus pauperibus distribuit; quæ ad templi illius ornatum necessaria essent, de suo curaturus.

[4] Ferrarius non supra S.Seueri, sed S. Spei caput stetisse columbam innuit, [quod ipsimet S. Speo contigisse quidam putant:] ita de hoc scribens: Claruit etiam miraculis; nam dum ecclesiam S. Fortunato a S. Seuero dicatam consecraret, columbam super eum cælitus aduolasse, scriptumque reliquisse ferunt: Corona hodie super caput eius pretiosa. Idemq; Vghello visum scriptumque: Dum beatus Episcopus consecraret ecclesiam in honorem S. Fortunati Presbyteri & Confessoris, qui apud oppidum Corcoroni in ecclesia Turritana virtutibus & miraculis & Angelorum colloquio claruit, illi a Seuero milite erectam; Spiritus sanctus super eum visibilis in specie columbæ apparuit: corpus S. Fortunati recondidit, & Clericos ibidem sacris initiauit &c. Quæ omnia de S. Speo dicta. Ambigue loqui videtur Iacobillus in S. Spei Vita XXIII Nouembris.

[5] Ceterum quid post illius ædis dedicationem egerit S. Seuerus, [Seueri sanctitas.] ita narrat idem scriptor: Commoratus est S. Seuerus annis aliquot in eadem ecclesia ad sepulchrum S. Fortunati, cuius meritis plurima Deus miracula faciebat: illic precibus, [miraculis, atque iterato ostento columbæ] vigiliis, corporis maceratione, aliisque sanctis operibus, diuinum assidue Numen propitiabat. Die quodam, cum de more orationi illic vacaret, videre circumstantes aliquot, in ecclesiam iterum aduolare columbam fulgentibus plumis, quæ & super caput eius haud exiguo spatio temporis immota constitit: ac demum sursum se attollens, istæc eloqui Dei nutu audita est verba: [& voce declaratur:] Aspice viam, qua in cælum eo: tu intra biennium eodem perduceris comitantibus Patriarchis,vbi societate S. Fortunati frueris: itaque in altum auolauit, ac videri desiit.

[6] Seuerus infinitis Deo actis gratiis, quod tot tantisque donis cælestibus sese cumulasset, [secedit Baranum,] eo fauore penitus indignum; secessit in locum Baranum dictum, siue Varanum, ex aduerso Martanæ vrbis, in colle quodam situm, ad radices montis Martani, sexto lapide ab vrbe Spoletina. Illic subterraneum sacellum, cum cubili, ad honorem Matris Dei construxit: atque in hoc annos ferme duos sancte vixit. Quo tempore noua illius meritis euenere diuinitus prodigia. Anno tandem CCCCXLV Kalendis Februarij excessit e vita. Corpus a Christianis in eodem sacello religiose tumulatum: postmodum iuxta illud ecclesia parochialis posita, illius honori dicata: castellum quoque constructum, quod S. Seueri etiamnum appellatur, [iā Castellum S. Seueri dictū: 1 Febr. mortuus inde ad ædem S. Fortunati refertur 23 Oct.] in territorio ac diœcesi Spoletina. Translatæ hinc postea eius exuuiæ ad ecclesiam S. Fortunati, quem is tam sedulo venerari consueuerat, eiusque corpori iunctæ: at deinceps sub ara quadam illius ecclesiæ ad honorem ipsius erecta collocatæ sunt. Cuius Translationis anniuersaria memoria illic die XXIII Octobris celebratur: atprimaria solennitas die primo Februarij, quo & Seuerus alter Rauennas Episcopus colitur.

[7] De prima S. Fortunati a S. Seuero constructa ecclesia, & de vtriusque reliquiis ac veneratione, Franciscus Gonzaga de Origine Seraphicæ religionis parte 2, prouinc. S. Francisci, conuentu 31, qui est S. Fortunati Montis Falcij, ita scribit: [vbi monasterium Franciscanis conditū.] Constitit olim non procul ab oppido Monte-Falco Italice nuncupato, ædicula quædam sub titulo S. Fortunati, derelicta quidem, sed redditibus vtcumque abundans, cuius cura Reuerendissimo Domino Latino Tranensi Archiepiscopo incumbebat. Hanc igitur in iustum monasterium promouere cupiens deuota Communitas, Martino v Summo Pontifici, vt id sibi ex reditibus inde prouenientibus, atque in præfati reuerendissimi Latini emolumentis cedentibus liceret, quam humiliter supplicauit: & accepta pro votis facultate, cui Eugenius IV Pontifex quoque Maximus subscripsit, tum ex præfatis redditibus, tum quoque ex quibusdam aliis bonis a deuoto Almerico de Monte Falcio, ad id opus ex testamento relictis, hoc monasterium, sub antiquiore S. Fortunati inuocatione, circa annum a lætabunda Christi natiuitate MCCCCXLIII, eleganter satis construxit, Franciscanisque Obseruantibus,quorum XII ibidem imprȩsentiarum vsque perseuerant, in habitationem concessit.

[8] Tribus Beatorum corporibus sacra hæc ædes decoratur, Fortunati scilicet, [in quo SS. Fortunati & Seueri corpora,] in cuius honorem antiquius sacellum a Reuerendissimo quoque Spoletano Episcopo consecratum fuerat; Seueri a Martanis, viri sanctissimi, eiusdem sacelli auctoris atque fundatoris, & Patris Francisci a Stronconio Franciscani, cuius sanctitas tanta extitit, [& B. Frācisci de Stroncone,] vt Deus Opt. Max. plura per eum miracula operari dignatus sit. Licet tertius hic beatus Pater in magna sit veneratione apud Montis Falcij accolas; primi tamen duo tamquam peculiares Patroni & Aduocati, peculiari quodam deuotionis atque honoris genere ab iisdem coluntur.

[9] Hæc Gonzaga. Natalem B. Francisci de Stronconio, siue de Stroncone, [a quo priora duo corpora honorificentius reposita:] recoli die XV Aprilis tradunt Arturus a Monasterio & Iacobillus: narratq; hic, eum corpora S. Fortunati Presbyteri ac S. Seueri Equitis in honorificentiorem locum transtulisse; solitum frequenter eorum sepulchra visere ac venerari, eorumq; patrocinio se & oppidum Montis Falci, cuius sunt Protectores, commendare. Non arbitror hanc esse S. Seueri Translationem, quæ XXIII Octobris celebratur; sed priorem alteram, cum Varano asportatum illius corpus ad ædem S. Fortunati.

[10] Ferrarius in generali Catal. SS. ita de eo agit ad illum XXIII Octobris diem ac si natalis eius esset: Apud Montem-Falcum in Vmbria, inquit, S. Seueri Confess. Itemq; inCatal. SS. Italiæ, vbi & illud addit, Iacobillo quoque postea memoratum: [S. Seueri effigies.] Erat S. Seuerus aspectu eleganti & placido venerandoque, vt antiquæ illius imagines depictæ declarant. Meminit tamen ibidem Translationis: sed celebratur ea illo die, necne non affirmat: Apud Montem-Martanum, inquit, loco a Spoletio ad IV M. P. distante, in ædicula sibi constructa, vitam degit solitariam… Cum diem suum ibi obiisset, miraculis clarus, ad Montem-Falcum translatus, ibi honorifice sepultus est.

ACTA S. SEVERI
ex Vita S. Fortunati Presb. 1 Iun.

Seuerus miles, Protector Montis-Falci in Italia (S.)

ex MS.

[1] Qvidam vir, Seuerus nomine, cuius a Martanus, militiæ gerens officium, dum operaretur in agro suo, qui erat secus viam Salariam, iuxta Martam, [Seuerus miles partē reperti thesauri fert Cæsari:] occultum thesaurum ei omnipotens Dominus palam fecit. Qui illico arrepto gladio, bouem, cum quo arabat, in frusta concidens, eius ventriculum emundatum auro repleuit: & id quod superfuerat fuerat detulit Romam, suoque b Imperatori dedit. Tunc ij qui aderant ministri Augusti dixerunt: Quid dignum huic rei recompensandum est? Et accepto consilio fecit eum Imperator Magistrum militum. [ornatur nouo officio:]

[2] Tunc ille accepta potestate, cœpit de hoc quod fuerat ab Imperatore honoratus, [struit templa:] ad laudem Domini nostri Iesu Christi c basilicam construere. Cumque d opere perficeret, e creuit fama eius per cunctam Italiam. Patricius quidam, f qui residebat Rauennæ, audita huiusmodi fama, inflammatus est spiritus eius aduersus eum. [æmuli Patricij iussis capitur:] Misit itaque milites ex Officio suo, vt vbicumque eum reperissent, absque honore eum suis prȩsentarent aspectibus. Exeuntes autem illi, fecerunt vt eis fuerat imperatum.

[3] Qui comprehendentes eum, vinctum ducebant per viam Salariam: & venientes ad g Pontem-fractū, h dimiserunt viam errantes, & ceperunt semitam, i quȩ duxit eos vsque ad locum vbi S. Fortunatus k sepultus quiescebat. Et viderunt ibi multitudinem Christianorum ad orationem procedere. Seuerus autem sciscitatus est vnum ex accolis loci illius, dicēs: Cuius hic Sanctorum merita veneramini? Cui respondentes dixerunt: Fuit hic quidam sanctæ conuersationis Presbyter, [intelligit S. Fortunati miracula,] Fortunatus nomine, ipse hic multa mirabilia ostendit, duos cæcos illuminatos, tres leprosos mundatos,vnum puerulum a dæmonibus liberatum: ideoque nos eum hic adoramus. [eiq; ædem vouet:] Tunc Seuerus hoc audiens, eleuans oculos suos ad cælum, expansis manibus ait: Sancte Fortunate, si de vinculis his liberatus fuero, & in pace reuersus fuero, non prius domum meam ingrediar, nisi hic in nomine tuo basilicam ædificauero.

[4] Pergentes ita milites cum eodem viro, certum īter aggressi sunt, & peruenerunt l Luciolis, vbi & pausauerunt. [ab hoc increpitus in somnis Patricius,] Eadem autem nocte, quando Seuerus ipsum votū vouerat, venit S. Fortunatus m ad Patricium illum, qui iusserat eum ligari, dicens: Nisi Seuerum Magistrum militum dimitti iusseris, non te patiar viuere. Quo audito, statim direxit alios milites, qui vbicumque eum obuiarent, [eam dimitti iubet,] statim dimitterent. Qui exeuntes inuenerunt eum in Luciolis, qui & dixerunt ei: Misit nos Patricius, vt dimissus reuertaris in pace ad domum tuam. [& ad se vltro veniētem honorat:] Ille vero postquam dimissus est, voluntarie perrexit Rauennam. At vbi vidit eum Patricius, pronus in terram corruit, dicens: Ignosce mihi, Pater, & ne memineris iniquitates meas, quas in te exercui, quia tu iustus es, ideoque peto vt indulgeas mihi. n Et dimisit eum o cum magno honore.

[5] Qui cum cœpisset capere iter, peruenit ad locum, vbi vouerat votum: [S. Seuerus S. Fortunato ædem struit,] & ibi stetit, donec a fundamentis ibi fabricaret basilicam S. Fortunati, quæ p vsque hodie cū omni veneratione posita constat. q Spes autem Spoletanæ ciuitatis Antistes abiit cum Sacerdotibus & Clero suo, & ipsum sanctum corpus cum omni diligentia condidere, & in nomine beati Confessoris ipsam basilicam consecrauerunt, [dedicat S. Spes Ep.] vbi exuberantbeneficia eius vsque in præsentem diem, cuius natalis celebratur Kal. Iunij, regnante Domino Iesv Christo & c.

[Annotata]

a Scribit Iacobillus Martanam, siue Martulam, vrbem Vmbriæ antiquam fuisse, inter Tuderti Spoletiiq; territoria, [Martula. siue Martana, vrbs Vmbriæ.] ad radices montium Martanorum, eo fere loc sitam, vbi nunc ædes visitur S. Mariæ in Pantana, diœcesis Tudertinæ: a barbaris postea excisam, eiusq; ruderibus ædificata oppida Massam & Aquam-spartam. Martulæ meminere Martyrologia 9 Iulij. Ita Ado: In ciuitate Martulana, S.Brictij Episc. & Confess. Vsuardus: Ciuitate Martula, S. Brixii Episc. & Confess. Martyrol. Rom. Martulæ S. Brictii Episc. Meminit & Ferrarius in Topographia Martyrol. Romani, mauultq; Martam seu Martanam dici, quam Martulam.

b Valentiniano 3, inquit Iacobillus. Is a 23 Octobris an. 425 vsque 455 imperauit.

c MSS. Lectiones de S. Fortunato, Sanctorum basilicas construere. Iacobillus, altaria & ecclesias, ad Dei honorem ac Sanctorum, variis locis ædificare. Ac deinde subdet, vnam in patria ecclesiam ædificasse, in quam sæpe orationis caussa secedebat.

d Ita Lectiones. at Vita MS. S. Fortunati, opera.

e Lectiones, venit.

f Vaccum, siue Guaccum vocat Iacobillus.

g

Omittit hunc locum Iacobillus. Videtur horum militum iter longius ab eo ponte fracto recessisse, de quo Leander Albertus in Vmbriæ descriptione ista tradit: Ad exitum dein viæ Flaminiæ pons ex latere cocto Naris ad Narniam transitum iungit: [Pons fractus ad Narniam] nec procul eodem in amne grandissimis innixi palis arcus quidam ingentes apparent nobilis ac vetusti pontis, mirabili arte facti ex lapide quadrato prægrandi, quo a collis, qui citra flumen est, radicibus, per amnem ad Narniam commeabatur. Maximum equidem & ingens id opus fuisse, quæ adhuc eius pars superest, indicat. Plura de eo ponte subnectit idem scriptor, & alij, ac nominatim Raderus noster in Martialis lib. 7 ep. 92, vbi de eo, nondum fracto, vanum poëtæ votum:

Sed iam parce mihi, nec abutere, Narnia, Quincto.
      Perpetuo liceat sic tibi ponte frui.

h Lectiones: duxerunt eum via publica errantes.

i Addit Iacobillus: ad latus montis Martani.

k Non multo ante, inquit idem. Fuerat is, vt in Vita eius dicitur, Turritanæ Ecclesiæ Presbyter, quæ a Spoletana vrbe vel parum plus minus XII milliaria posita est. Dicitur nunc S. Maria in Turrita, teste Iacobillo.

l Lucioli, vel Luceoli, oppidum fuit, inquit idem scriptor, Eugubium inter & Callium, [Lucioli opp.] vrbes Episcopales Vmbriæ in Ducatu Vrbini, nunc euersum. Extabat adhuc tempore Ottonis 1 Imp. vt ex eius diplomate, quod anno 962 datum recitat Baronius to. 10 Annal. ad eum annum nu. 3, vbi inter alia numerantur, Vrbinum, & territorium Balnense, Calles, Luciolis & Eugubium, cum omnibus finibus & territoriis ad easdem ciuitates pertinentibus.

m Stola candida indutus, inquit Iacobillus.

n Scribit Iacobillus ex aliis MSS. monumentis, S. Seueri consilio petiisse a Pontifice Maximo Sacerdotem doctum, a quo Christianæ fidei mysteria condisceret: missum ei Constantium Sacerdotem doctum & sanctum, qui eum cum tota familia baptizauit. Pontificem ait fuisse Sixtum 3, qui creatus 27 Aprilis, 432, obiit an. 440, 28 Martij, quo & colitur.

o Post 25 dies, inquit Iacobillus, qui addit multa ei dona obtulissePatricium, quæ omnia renuit accipere, præter possessionem quampiam in Spoletina. diœcesi, quæ partem impensarum ad S. Fortunati ædificandam ædem suppeditauit.

p Extare etiamnum asserit Iacobillus, extra oppidum Montis-Falci.

q S. Spes, siue Speus, Episcopus Spoletinus fuit, ab anno (vt Vghellus scribit) 420 ad 453, quo decessit 23 Nouembris.

DE S. VRSO PRESBYTERO

Vrsus Presb. Augustae Praetoriae in Pedemontio (S.)

Pag. 99 post nu. 11 ista adde:

[12] Hæc de S. Vrso Presbytero commentati eramus, coniecturas sæpius, quam certæ fidei monumenta secuti, eaq;, iam prælo erant excusa; cum Taurino ad nos Ioannes Iacobus Turinettus collegij Societatis Iesu in ea vrbe Rector, geminum Vitæ S. Vrsi exemplar, sed mutilum alterum, [Vita S. Vrsi necdum edita,] vtrumque ex Augustæ Prætoriæ archiuis, vt remur, depromptum, misit. Non viderant eam Vitam, neque Pennottus, cum quæ ex eo citauimus, scripsit; neque Franciscus Augustinus ab Ecclesia, cum anno MDCXLV Historiam Chronologicam Pedemontanæ regionis edidit; neque Ferdinandus Vghellus, cum tomum quartum Italiæ sacræ anno MDCLII. Nam hi Ploceanum inter Augustæ PrætoriæEpiscopos non recensent, cuius tamen hic luculenta, et si parum honorifica, mentio: & Pennottus disparata de S. Vrso scribit. Qui eam autem Vitam composuit, [ex fama composita,] ex fama hausisse videtur quæ litteris traderet. Ita cap. 1 nu. 1: Vt res gesta apertissime probat, & illius loci ciues asserunt. Et cap. 2. nu. 5: Quod tamen hominibus loci illius notissimum est. Nullam autē Chronologicam notam expreßit, ex qua de S. Vrsi ætate statuere certi quid liceat. Forte etiam postmodum interpolatam suspicabitur, qui ab altero exemplari abesse illud reputauerit quod nu. 1 dicitur: natione Scotus, [forte interpolata:] Patronus contitularis Ecclesiæ, ciuitatis & burgi Augustæ. Primarios Augustæ Patronos esse scribit Ferrarius S. Gratum Ep. qui VII Septembris colitur, & S. Iocumdum Ep. qui XXX Decembris. Tradit tamen Vghellus post Franc. Augustinum, Sanctorum lipsana, Grati & Iucundi Episcoporum, & Vrsi Presbyteri, summa veneratione coli illic in ecclesia Cathedrali.

[13] Ex eadem hac Vita fraus patefit eorum, qui sub nomine Maximi Cæsaraugustani Episcopi Chronicon a se fabricatum in lucem emiserunt, in quo ad annum Christi (qui character temporis exprimi æuo Maximi nequaquam solebat) ad annum, inquam, [non fuit Pacis-Augustæ Episcopus.] 560 ista scripsere: Eodem tempore floret S. Vrsus, domo Aruernus, Episcopus Pacis Augustæ in Hispania, rarus fidei cultor. Legerant S. Vrsum Augustæ coli, & ab nonnullis Episcopi titulo ornari: obseruarant etiam fortaßis ab aliquibus qui catalogos Episcoporum Augustæ Vindelicæ contexuerunt, prætermitti: ergo velut in vacuam posseßionem inuolant, & Paci Augustæ Episcopum statuunt, qui Presbyter Augustæ Prætoriæ fuit. Georgius Cardosus, diligens alioquin scriptor, in Hagiologio Lusitanico, Chronico illi fide adhibita, Episcopum eum constituit vrbis Lusitanæ, quæ Beia dicitur, quam ait olim Pacem Augustam nuncupatam, nec hoc fortaßis facile Hispanis persuasurus.

VITA AVCTORE ANONYMO,
ex veteribus MSS. eruta a Ioanne Iacobo Turinetto Soc. Iesv.

Vrsus Presb. Augustae Praetoriae in Pedemontio (S.)

BHL Number: 8453

Avctore anonymo, ex MSS.

CAPVT I
S. Vrsi Christianæ virtutes, miracula.

[1] In nomine sanctæ & indiuiduæ Trinitatis, hic subter insertū est, qualiter beatissimus Vrsus Confessor Christi, & Sacerdos Dei excelsi, a natione Scotus, Patronus b contitularis Ecclesiæ, ciuitatis & burgi Augustæ, nocte ac die Christo famulans, curam gerebat officij sui in Ecclesia, quæ in honore S. Petri Principis Apostolorum ædificata, & dedicata est, extra ciuitatem, quæ nuncupatur Augusta, quæ priscis temporibus Prætoria dicebatur, id est, c vrbs iudiciaria. d Fuitque in illo tempore in eadem vrbe Præsul quidam, nomine Ploceanus: sed, vt res gesta apertissime probat, & illius loci ciues asserunt, ob perfidiam suam nimiamque crudelitatem, non Pōtifex pastoralis curæ, sed sub veste ouis lupus rapax, & crudelissimus inuasor, atque tyrannus potius extitit, quam Pontifex vel pastor. [Augustæ Prætoriæ secūdarius Patronus S. Vrsus] Memorata vrbs hinc inde magnis & altissimis est montibus circumsepta: sed ipsa grata & irrigua ædificata planitie. Campis namque, & pratis, siluisque, necnon & vineis egregia. Circumcingiturenim a duobus fluminibus, quorum ista sunt nomina, Duria e videlicet, & f Bauthegius. Sed omittentes ista, gloriosissimam beatissimi memorati Confessoris Christi Vitam aggrediamur: quia indignum valde est iudicandum, [Thaumaturgus:] vt sileat lingua carnis pandere miracula, quæ per electos suos operatur Domini virtus, & vsque nunc per seruos suos, Martyres videlicet, Virginesque & Confessores vtriusque sexus, immensa maiestas Domini operari non desinit, sicut in huius sancti viri Vita & gestis manifestissime comprobatur.

[2] Fuit igitur vir Dei cultor beatissimus Vrsus Confessor Christi in memorata ciuitate Augusta, vita degens quasi agnus mansuetissimus: [viuens omni virtute Christiana floret,] vultu namque simplex, sed in opere diuini cultus omni studio promptus, memorans Domini præceptionis ita dicentis: g Estote prudentes sicut serpentes, & simplices sicut columbæ. Tantam etenim gratiam Dei virtus diuinaque clementia concedere illi dignata est, vt eum nullus vnquam iratum, vel animo commotum videre vel sentire potuisset. Semper ex ore & labiis eius pax & patientia sunt egressæ; non immemor iussionis Apostolipræcipientis: Patientes estote ad omnes. Humilitas vero & misericordia semper inuentæ fuerunt in eo, iuxta Saluatoris vocem dicentis: Beati humiles, beati misericordes. Et beati Apostoli iussi surdus non erat auditor, qui ait, Humiliamini sub potenti manu Dei, vt vos exaltet in tempore visitationis. Mundumque propterea, [mundi cōtemptor,] & concupiscentias eius calcans despiciendo, & vincendo superans, ad gaudia properabat paradisi; attendens prædicatorem egregium, qui ait: Mundus transiet, & concupiscentia eius. Et, Quicunque voluerit amicus esse seculi huius, inimicus Dei constituetur. Et, Mihi mundus crucifixus est, & ego mundo. Cupiens semper enim adhærere & coniungi Sanctorum cœtibus, qui iam deuicto mundi caduco amore, cum Christo triumphant in cælo; sedula mentis intentione in corde figebat, quod idem Magister gentium dixit: Cupio dissolui, & esse cum Christo. Et, [misericordiæ operibus deditus:] Quamdiu sumus in corpore, peregrinamur ab eo. Dei enim moniti auditor libentissimus, secundum vires visitabat infirmos, alebat egenos, consolabatur lugentes atque dolentes, subueniebat oppressis, viduas & aduenas confortabat. Si enim aliquem irascentem, vel animo commotum inuenisset, mitissimo eum sermone tamdiu alloquebatur ex Diuinis oraculis, quousque animum illiusin mansuetudinem verteret; attendens illud Prophetæ, Beati pedes pacem portantes: & quod ait Dominus, Beati pacifici, quoniam filij Dei vocabuntur: illius quoque memorans, quod per Isaiam Dominus dixit: Super quem autem requiescam, nisi super humilem & quietum, & trementem verba mea? Dicebat enim cum Paulo Apostolo: Quis infirmatur, & ego non infirmor? Quis scandalizatur, & ego non vror?

[3] Instanterque cursum psallendi peruigili intentione custodiens, psallebat cum Propheta dicens: Benedicam Dominum in omni tempore: semper laus eius in ore meo Apostoli non immemor præcepti, qui ait, Sine intermissione orate; centies per diem, centiesque per noctem sedula omni deprecabatur oratione. Assidue enim per noctem loca Sanctorum perlustrans fortissimus miles Christi, [assidue orat: nocte visitat ecclesias,] vexillo sanctæ Crucis armabat frontem: corpus quidem humo prosternens, mentem ad alta sustollens, & nihil de terrenis cogitans. Seipsum & omnem Catholicum populum Domino commendabat, secundum monita S. Iacobi Apostoli, Orate pro inuicem, vt saluemini: multum enim valet deprecatio iusti assidua. Ad quamcumque enim veniebat ecclesiam, statim patebant ei ianuæ. In die vero secundum Apostolum manibus laborabat, [vltropatescentes: die laborat:] & exinde egētes alebat; credens Prophetam dicentem, Labores manuum tuarum quia manducabis, beatus es, & bene tibi erit. Et, Qui non laborat, non manducet. Quid plura? Plantauit inde idem Beatissimus vineam manusua propria iuxta tugurij sui vestibulum: cui crescenti, & portanti vinum, [vineam plantat ægris salutarem:] tantam virtutem concedere dignata est Dei gratia, vt si quis infirmus pro quacumque ægritudine ex liquore eius potaret, statim pristinam reciperet sanitatem.

[4] Quodam vero tempore in locis illis inundatio fuit aquarum magna, intantum, vt situm loci illius vis fluuij extra ripas alueorum suorum redundaret. [fluuium horrende inundantē] Iam vero fluuius, quem antea Bauthegium nominauimus, qui ex Alpibus h Penninis descendit, ex Orientali parte ipsam vrbem circumcingit, & validissimo cursu infestus tanta creuit magnitudine, vt muros ciuitatis validissimo cursu arctaret, inuaderet agros, vineas camposque, & prata repleret arena & petris, ita vt homines qui ibidem aderant, pene cum ipsa vrbe periclitarentur. Circa ecclesiam vero S. Petri, vbi vir Dei Vrsus fungebatur officio, tanta inundatio fuit, vt nullus eam ingredi, aut egredi valeret. Tunc miles Christi, & athleta Dei fortissimus; quid ageret, quo se verteret nesciens, ad auxilium confugit Diuinum, fronte armata signo fidei, dicens: In tribulatione inuocaui Dominum, & exaudiuit me in latitudine Dominus. Dominus mihi adiutor est, ideo hunc cataclysmum non timeo. Intrepidus tamen & securus, fidens in misericordia viuentis Dei, qui omn s homines vult saluos fieri, & ad agnitionem veritatis venire; vt increduli qui ibidem aderant conuerterentur, hanc orationem ad Dominum fudit, dicens: Domine Deus, mundi creator, atque gubernator totius creaturæ tuæ, qui hominem, [precibus reprimit.] seminaque creaturarum in diluuio per Noë saluasti, & seruasti; qui liberasti populum tuum filios Israel de Pharaonis manu, & exercitu eius, & de profundo rubri matis, & abyssi gurgitibus; Ionam vero de ceti vtero, & de tēpestatibus abyssi & maris, & ex eorum profunditatibus saluum & illæsum per verbum tuum ad aridam reduxisti; qui per petitionem Prophetæ tui Heliæ imbrem de cælo descendere prohibuisti annis tribus & mensibus sex; qui Petro discipulo tuo, ne mergeretur, manum porrexisti; qui in naui excitatus imperasti ventis, & mari tumescenti, & tempestatibus, & fecisti tranquillitatem magnam; adesto ad inuocationem serui tui, & ne derelinquas sperantes in te: sed præcipe huic flumini inuadenti hanc ciuitatem, & templum tuum, agros, prata, & vineas nostras, ad alueum suum remeare. Hac oratione peracta adDominum, eadem hora fluuius ipse ad alueum suum reuersus est, vt videretur quidem quasi nec vna vnda extra ripas suas fuisset egressa. Omnia enim in circuitu loci illius vir Dei oratione sua a periculo cataclysmi liberauit, tamquam bonus præliator Christi. Cui autem hunc talem militem assimilabimus? Moysi profecto & Iosuæ, & Heliæ, quorum vnus mare diuisit, alius Iordanem retrorsum conuertit, tertius vero aquas de cælo descendere prohibuit. i

[Annotata]

a Desunt hæc vsque nocte ac die, in secundo exemplari.

b Ferrarius SS. Gratum & Iucundum Patronos vocat, non S. Vrsum. Franciscus Augustinus ab Ecclesia in Historia Chronologica regionis Pedemontanæ cap. 43 Cathedralem Augustæ Prætoriæ Ecclesiam scribit D. Grato Episcopo suo & ciuitatis Protectori dedicatam.

c Passim omnes a Prætorianis militibus Prætoriam appellatam affirmant. Prætor alioquin ab Augusto constitutus dicitur, qui circumiacenti regioni ius diceret.

d Desunt hæc in altero exemplari, vsque Memorata vrbs. Porro neque Fran. Augustinus ab Ecclesia, neque Vghellus Ploceanum in Augustæ Episcoporum catalogo, qui apud vtrumque valde imperfectus, recenset.

e Hic Duria maior est, vulgo Doria: Duria minor, siue la Dorietta non procul Taurino in Padum influit: maior longe inferius.

f Alterum exemplar sine aspiratione Bautegium vocat.

g Loca Scripturæ hic citata, obuia sunt, ideoq; ea non adnotauimus, ne totum marginem opplerent.

h Duria ex Alpibus Graiis oritur, atque ex occidentali parte vrbem alluit.

i Desunt sequentia in altero MS.

CAPVT II
Alia S. Vrsimiracula, prædictiones, obitus.

[5] Restat autem adhuc & aliud miraculum, quod per ipsum Domini virtus operata est, [Segetem cū pauperibus & auibus diuidit,] quod mihi visum est non prætermittere, quod tamen hominibus loci illius notissimum est. Emit igitur idem vir Dei campum quemdam, cum segete sua desuper stante. Qui, cum ad maturitatem venisset, partem quidem aliquā ex ea metens, partem vero alteram pauperibus & auibus relinquens; memorans impleuit oraculum Prophetæ dicentis: Tibi enim derelictus pauper, pupillo tu eris adiutor. Euangelij vero instructus monitis dicebat: Considerate volatilia cæli, quoniam non laborant, neque seminant, quibus non est horreum, & Pater vester cælestis pascit illa. Conueniebantque ad eum ipsa volatilia, [has vt cicures pascens:] non quasi siluatica, sed vt domestica, & residebant super caput eius, & super humeros illius, & pascebat ea manibus suis, postea illæsasinebat abire. Numquam enim sine egemis, & orphanis edebat, attendens Domini promissa, qui ait: Venite, benedicti Patris mei, percipite regnum, quod vobis paratum est a constitutione mundi. Esuriui enim, & dedistis mihi manducare. &c.

[6] Cumque aues superius nominatas aleret, & resideret ante ianuam ecclesiæ, vbi sedulo Deo seruiebat; aspiciens vidit iuuenem quemdam equum domini sui equitantem, & amarissime flentem: qui cum assidue hic idem custos equorum ante iam dictum templum transiret, numquam tainen ad orationem descendit, nec caput suum Sanctorum reliquiis inclinauit. Tunc beatissimus Vrsus hæc intuens frequenter agentem, vocauit eum ad se, cui & dixit: Dic, inquit, mi fili, qua de caussa vociferaris, & ante ianuas huius templi tam frequenter iter carpens, nec ipsam intras ecclesiam, nec etiam ceruices tuas ad Deum inclinas? Indica mihi tamen, quid quæris, aut quo vadis, vel cur fles? & omnia secreta tua mihi fac manifesta. Tunc eiulans ille, ait ad virum Dei: Heu mihi, Domine, hodie cum transirem per hanc viam, ablatus est a me equus domini mei optimus, quem nimio diligebat amore, vnde nimio coarctor timore: quid faciam nescio.Vnde non aliud peto, nisi tuam beatissimam orationem pariter & consolationem. [cuidam equū, quem amissum flebat licet insideret,] Tunc idem vir Dei in Domino confisus, cum magna fiducia dixit adolescenti: Vade, fili mi, ingredere in hanc domum Domini, in qua antea non fuisti: flagita misericordissimum & amatorem omnium benignissimum Deum de salute tua: postea vero venies ad me, & quicquid necessarium fuerit pandam. [post preces ostendit,] Quibus ille iussis libentissime obediens, ad virum Dei concito gradu reuersus est. Dixit ad eum S. Vrsus: Dic mihi iuuenis, quanti tibi in custodiendo, curam gerendo, commendati sunt equi? Respondit: Sex. Dicit ei S. Vrsus: Quantos ad pabula dimisisti, quando hunc, quem quærere cœpisti? Aut quis tibi talem dedit equum tam pulchrum, tamque formosum & honestum? Tunc pauefactus puer ille, videns se captum in interrogationibus S. Vrsi, prosternens se ad pedes eius cum lacrymis dixit: Miser ego, ipsum, quem equito, & quæro lugens, ipsum sedeo. Ipse vero a domino suo nullam de hoc passus est iniuriam, quia S. Vrsus satisfecit eius desidiæ. [docetq; dū templum præterit, ingredi, & orare:] Tunc demum castigauit eum S. Vrsus, dixitque ad eum: Alia vice, si reuersus hac eadem via in pace fueris, noli præterire Sanctorum limina, sed pro salute tua Domini misericordiam deprecate, vt prospera tibi, & commoda cuncta concedat.

[7] Eodem tempore in quo prædicta gerebantur,& Domini virtus inuicta per seruum suum Vrsum hoc operabatur, Ploceanus, vt dictum est, in eadem vrbe Pontifex esse videbatur. Contigit autem eiusdem Ploceani ministerialem quemdam incurrisse crimen. Vnde valde pertimescens, [propuero apud Episcopum intercedit:] præsidium fugefecit ad ecclesiam S. Petri, vbi S. Vrsus custos erat. Cumque more solito in ecclesiam fuisset ingressus, vidit eum iuxta altare stantem, cui & dixit: Quidnam, inquit, peccasti, fili? Cumque puer singulas retulisset admissionis suæ culpas, cœpit eum rogare, vt apud dominum suum pro se intercederet. Egrediensque S. Vrsus venit ad Episcopum in ciuitatem, & prosternens se ad pedes eius dixit: Mi Domine Pater, quidam ex pueris vestris sciens se grauiter deliquisse in vos, confugium fecit ad S. Petrum: vnde peto, vt in eius amore, ad quem confugit, absolutionem criminis ei concedatis, & vestræ domesticitatis concessionem. Ploceanus vero fallens in virum Dei, dixit: Vade, frater, dic ei, [qui veniā pollicitus,] vt securus cum gratia veniat ad præsentiam nostram, nulla pertimescens mala. Tunc vir Dei ad puerum reuersus, dixit: Vade fili mi, quia ex hac re impedimentum tibi nullum erit. Ploceanus enim Episcopus clam quibusdam sibi astantibus dixit: Nisi eum, cum exierit de ipsa ecclesia, in qua nunc latitat, mihi vinctum præsentaueritis, eius sententiæ vos subiacebitis. Qui iussa complentes, ante eū adductus est. Qui frēdens & tabescens in eum, tamquam crudelissima bestia, tamdiu a dorso & ventre flagellatus est, [postea crudeliter eum cædi curat:] quousque expirare crederetur. Tunc capite eius tonso, iussit tyrannus viscosum bitumen super illud fundi, vt vix euaderet vsque ad virum Dei morte vicina. Quis autem hunc talem dicere audebit pastorem? Verum, vt dignum est, nec Christianum, sed lupum rapacem, & tyrannum sæuissimum. In eo inuentum est & completum, quod prædixit Propheta: Peccator videbit, & irascetur; dentibus suis fremet, & tabescet. Et alibi: Iustus autem meus ex fide viuit. Vespere periit desiderium Ploceani, & mane iustitia & fides sanctissimi Vrsi semper permansit.

[8] Cumque idem puer cæsus, verberatus, & decaluatus capite, & bituminatus, semiuiuus foras a carnificibus fuisset eiectus; vix ad virum Dei peruenit, cui & dixit. Quid, inquit, facere in me voluisti, Pater mi, vt me per illusionem quasi latronem aut homicidam egredi de hac domo Dei iuberes? Non fuit hæc excusatio ex iusto, [S. Vrsus recognita,] sed traditio ex iniquo. Iudicet Dominus inter me, & te. Tunc beatissimus Vrsus ingemiscens, & quasi super filio vnigenito, paterna pietate commoto viscere, dixit: Quidnam, inquit, contigit, fili? Tunc retulitei puer quæ gesta fuerant per singula, & ostendit ei omnia vulnera corporis sui, lateris, dorsi, ventris, omnia cæsa & decorticata, insuper & iam caput decaluatum, & bituminatum. Tunc ingemiscens vir Dei, grauiterque suspirans, reputans in se quasi grandi scelere culpas admisisset, dixit: Heu, heu, super nomen quidem Pastoris, vel Episcopi hoc nomen fallaciter vsurpantis! Tunc ait ad puerum: Vade cito fili mi, dic Ploceano: [prædicit malā mortem Episcopi,] Notum tibi sit, quia post paucos dies tolletur anima tua a te, & a dæmonibus, vt dignus es, strāgulaberis, & a tetris spiritibus susceptus sepelieris in infernum; vt quibus nunc vsque seruire studuisti, ab his recipias meritum seruitutis; sicut scriptum est: Serui eritis, cui obedistis. Quare non timuisti miser Apostoliminantis sententiam? Quicumque enim templum Dei violauerit, vt ait Apostolus, disperdet illum Deus. Tu ergo, fili mi, præpara iter tuum, quia & tu migrabis cito de hoc mundo pergens altercaturus cum eo. Ego autem subsequens ero iter vestrum, vt sim audientiæ vestræ assistens, [tum pueri, ac suam:] cum in ratione steteritis ante tribunal Iudicis magni. Mira res, ac verissima, quia quicquid in illa hora prædixit, in vtroque postea rei probauit euētus. Eadem vero nocte, in qua migraturum Episcopum prædixit, proiectus est de stratu suo a dæmonibus in humum, & sic miserabiliter expirauit. Puer vero secundum sermonis viri Dei sententiam, migrauit de hac luce.

[9] His ita peractis, viriliter & constanter intrepidus & lætus incedebat sanctus athleta Dei, ieiuniis & vigiliis incessanter pernoctans, Domini præcepta memorans dicentis in Euangelio: Beati serui illi, quos cum venerit Dominus, inuenerit vigilantes; amen dico vobis, quod præcinget se, & faciet illos discumbere ad mensam regni sui, & transiens ministrabit illis. [sancte moritur.] Tali modo Confessor Domini in timore Christi perseuerans, iuxta prophetiam oris sui feliciter migrauit ad Christum: sociatusque, & adiunctus Sacerdotibus Christi a Seuero, & Iulio, inter vernantes, & immarcescibileschoros adeptus est gloriam Dei, de qua Apostolus ex Sanctorum perceptione dixit: Quod nec oculus vidit, nec auris audiuit, nec in cor hominis ascendit, quanta præparauit Deus his qui diligunt eum. Occurrerunt ei Angeli Dei, eum suscipientes, Martyres triumphantes, Confessores exultantes, Virgines lampades accendentes cum gratia & misericordia Domini nostri Iesu Christi, qui cum Patre, & Spiritu sancto viuit & regnat Deus, per infinita secula seculorum, Amen.

[Annotatum]

a Aliquot SS. Seueri hoc ipso die coluntur, alij aliis diebus. Arbitror hic Rauennatem Episcopum intelligi, qui longe celeberrimus. Nam S. Seuerus Martulanus, qui Montis-Falci Patronus est, Sacerdos non fuit. S. Iulius autem is est cuius Vitam dedimus 31 Ianuarij.

DE S. GALLA VIRGINE DEO DEVOTA, IN BAGENO VICO AGRI VALENTINI, VT VIDETVR.

Galla, Virgo Deo deuota, in Gallia (S.)

Avctore I.B.

Pone, vt hic, post S. Vrsum.

[1] Plurimi olim in Gallia, Hispania, Italia, Sancti vixere omnis conditionis ac sexus, miraculorum gloria ac publica veneratione celebres; quorum deinde res gestæ ac nomina ipsa in hominum ignorationem deuenere. Quam multos S. Gregorius Turonensis in libro de gloria Confessorum ad notitiam publicam reuocauit, [S. Gallæ V. obscura dudum memoria,] de quibus nulla alibi memoria! Quorumdam commendata quidem litteris acta erant, sed latebant vel in priuatorum scriniis, ipsis etiam sepe ignota qui poßidebant, vel in ignobilium ecclesiarum tenebris. Alia autem eorum, vastatione hostili, incendio, situ ipso, periere; nonnulla eruuntur subinde, ac proferuntur in lucem. Quorum de numero est S. Gallæ Virginis Vita, quam descripsimus ex vetusto optimæ notæ codice Ser.mæ Reginæ Suecorum Christinæ, [Vita vnde edita?] Sanctorum illustriorum, a XXV Decembris ad XVI Februarij occurrentes Vitas complectente. Extrinsecus numero 5 signato codici præfixa hoc exordio præfatio est: Omnia quæ a Sanctis gesta sunt vel geruntur, si quis voluerit studiose perquirere, & sibi & plurimis ædificationis exhibere fructum, & quasi arbor fructifera non sine caussa terram probatur occupare dum viuit, cum & ipsa suis pomis ornatur, & omnis qui ex ea fructū perceperit, saginatur. Scribimus vt in gestis inuenimus, quid egerint, quid locuti sint, quid passi sint Sancti.&c. Et merito scribere se, vt in gestis inuenit, profitetur: recitat enim Vitas vt a priscis compositæ sunt scriptoribus, vtq; nos iam antea plerasque edideramus.

[2] Huius autem Gallæ Virginis in nullis adhuc Fastis reperimus nomen. Vixit ea, vt videtur, in diœcesi Valentina, sepulta in Bageno vico. [patria in diœc. Valentina.] Pluribus in eadem Gallia Sanctis Galli nomen fuit, genus etiam illustre. Gallæ duæ præter hanc, & Romanas aliquot, nunc occurrunt. Vnius S. Gregorius Turonensis de gloria Confessorum cap. 36, [Alia S. Galla Aruernis sepulta:] in basilica S. Venerandi Aruernis sepultæ, meminit his verbis: Habetur enim ibi tumulus huic a læua contiguus, longitudine, latitudine, altitudine, omnique positione consimilis. In huius fronte superiore habetur scriptum: Sanctæ memoriæ Gallæ. Altera S. Galla S. Consortiæ Virginis mater fuit, vt in huius Vita XVI Nouembris traditur, quæ ita incipit: [alia SS. Consortiæ & Tullæ mater,] Fuit quidam vir ex ordine Senatorio, Eucherius nomine, habens vxorem nobilibus ortam natalibus, nomine Gallam: quos quidem ampla possessio & numerosa familia, thesaurorumque copia, claros in seculo fecerat; sed timor Domini, qui est initium sapientiæ, in conspectu Conditoris omnium clarius exornabat. Huius Gallæ Eucheriiq;, & filiarum Consortiæ & Tulliæ meminit Ado ad XVI Nouembris.

[3] At non ea est, vti Baronius existimauit scripsitque Notat.1 ad 5 Octobris, cuius sepulchri meminit Gregorius Turonensis de glor. Confess. cap. 36. Nam ea, vt diximus, Aruernis in S. Venerandi æde sepulta: altera in spelunca super Druentiam, [longe diuersa ab Aruernēsi.] viro ad Episcopatum vrbis Lugdunensis euecto, illic omne vitæ suæ tempus in studio religionis exegit. At Druentia in Alpibus ortus in Rhodanum ab læuo latere circa Auenionem influit, procul Aruernis. Et Gregorius adolescens nouisse hanc potuit, cuius filia Consortia temporibus Sigeberti Austrasiæ Regis, post annum Christi DLXI non admodum ætate prouecta videtur fuisse, ea certe formæ elegantia, vt Hecca vnus e Primoribus Palatij sibi eam coniugem importune ambiret. Aruernicæ autem Gallæ ita meminit Gregoriæ, vt cuius ob vetustatem ignota ætas esset, ac sepulchrum tātum extaret.

[4] [S. Gallæ V ætas,] Hæc autem S. Galla Virgo heroicis illis vixisse temporibus videtur, seculo Christi sexto, aut forsan quinto: nulla certa temporis nota exprimitur.

VITA AVCTORE ANONYMO,
ex MS. Ser.mæ Reginæ Sueciæ.

Galla, Virgo Deo deuota, in Gallia (S.)

BHL Number: 3235

Avctore anonymo ex MSS.

[1] Ita pietas Diuina omnes Christianos commonet, vt quicquid Deo deuotæ animæ in mundo pro Christi nomine egerunt, cuncto populo in notitiam deponatur; vt dum leguntur aut audiuntur virtutes Sanctorum, maior fides Christianis adcrescat. [Cur Vita hæc scripta?] Ergo vt ad nos Vita sanctæ ac beatissimæ Gallæ peruenit, caritati vestræ rustico sermone narrabo. Sed peto ab omnibus veniam, quod præsumptuosus existo. Nam si taciturnitati studere voluerimus, vereor ne tantas ac tales virtutes, quas Christus per ancillam suam Gallam operatus est, in obliuione remaneant, & caussa mercedis depereat.

[2] Nam ipsa beatissima Galla ex illustribus parentibus orta est. Tanta in ea elegantia & affectus fuit, vt ab omnibus honor illi præstaretur. [S. Galla nubere recusat:] Nam cum a parentibus nimio amore & affectu diligeretur, voluerunt eam viro tradere, a quo ei plurimæ facultates offerebantur, quas illa vt stercus recusabat, dicens: Mihi maior est Christus, cui me tota mente deuoui. Et sic parentessuos blando sermone alloqui cœpit, dicens: Domini parentes, obsecro clementiam vestram, ne me vlli viro coniugio copuletis: quia ex toto corde me Christo deuoui, & ipsi opto esse ancilla. Nam si me volueritis post Christi amorem seculo tradi, potius meum funus vultis exspectare, quam gaudia. Cumque hæc & his similia parentibus enarraret, consilio diuino accepto,parentes eius permiserūt eam agere quæ vellet.

[3] At illa ardentissimo amore Christi permota cœpit dicere. Gratias tibi ago, Domine Iesu Christe, Fili Dei viui, [Christo virginitatē suam commendat:] quod non permisisti famulam tuam luporum morsibus laniari, nec virginitatem meam amittere. Sed tu nosti quia integritatem corporis mei tibi reseruo: tibi me tota mente & toto corde deuoui. Te quæso, vt protegas me, ne inueniat in me draco antiquus locum, & ne me ab amore tuo separet: sed tu filius Dei, qui omnia nosti, ita iudicio tuo iube me venire, qualem me esse in hoc seculo vis. [velum Valentiæ accipit:] Et cum multam orationem fecisset, quod satis longum est enarrare, ita diuina potentia permota, ad ciuitatem Valentinam perrexit, ibique a septem Episcopis velata est.a

[4] Vnde regressa, tanto amore Christum dilexit, vt non die neque nocte ab ecclesia Dei recederet, [sancte viuit:] & nec cibum sumeret vsque ad Solis occasum. Nam quantas eleemosynas faciebat, aut quantum erogabat pauperibus, longum est enarrare. Cum enim multi infirmi ad eius vestigia prouoluerent se, [oratione ægros sanat, dæmoniacos liberat,] oratione sua tantum, sani reuertebantur ad propria. Nam quanta corpora obsessa a dæmone, quæ diabolus obligauerat, Christus sua oratione & virtute curauit, mirum & valde longum est singula reticere. Cum enim vna de famulabus suis ad hauriendum aquam pergeret, quam præ ceteris diligebat, casu faciente pedem impegit: & cum corruisset in terram, lapis stomachum suum elisit, ita vt omnes puellam esse mortuam adclamarent. Et cum sanctæ ac beatissimæ Gallæ nuntiatum fuisset, flere cœpit, & iussit eam ad se adduci. Et cum deportata fuisset, in formula, qua orabat, iussit puellam deponi: [exanimem vitæ restituit:] & oratione facta, adprehendens manus puellæ, cœpit Dominum deprecari, dicens: Domine Iesu Christe, red de illi spiritum & restitue sanitati. Statimque puella consurgens ita sana effecta est, vt omnes mirarentur qui aderant, quantas virtutes per ipsam Christus operabatur.

[5] Accidit autem, vt vnus Diaconus armatus a diabolo famulam sanctæ ac beatissimæ Gallæ, [Diaconi stuprum diuinitus cognoscit:] quæ peculiarius ei ministrabat, ausus fuisset adulterij caussa appetere. Nam cuius fuerat incitamento permotus, eius voluntatem faciens perexpleuit. Cumque hoc ex reuelatione diuina sanctæ ac beatissimæ Gallæ fuisset ostensum, in ecclesia ipsum Diaconum adse euocauit, & arguere cœpit, dicens: Cur tantum malum operatus es, vt cum famula mea adulterium exercuisses? [eum increpat:] Et cum multa excusatione Diaconus ipse denegasset, etiam & sacramenta præbuisset; egressus foras, suadenti immundo spiritu, in loco quo solebat sancta ac beatissimaGalla requiescere post orationem, aut cibum sumere, adulterium cum ipsa puella exercuit. [qui id inficians sacra administrat, ac fulmine percutitur:] Vnde regressus, cum quasi lætus pergeret, flamma descendente de cælo in modum lanceæ exustus est. Ita diuina vltio super ipsum descendit, vt factis vicem reciperet.

[6] Post non longum tempus, cum messium tempus aduenisset, nuntiatum est S. Gallæ ab actore suo, cum in ecclesia in oratione esset prostrata, quod b son da nimam suam quidam Presbyter cum segete tulisset. At illa dixit actori suo: Egredere foris. Et ille respondit: Quid nobis prosunt orationes tuæ? Quem illa per capillos adprehendens, [S. Gallæ seges sublata] signaculum sanctæ Crucis in frontem ipsius actoris faciens, dixit ad eum: Recede a me, & nunc videbis gloriam Dei. Cumque se in orationem proiecissent, mox omnibus videntibus qui in circuitu erant, tres auiculæ paruulæ in modum hirundinum super tres molas, quæ ex ipsa segete sua fuerant c factæ consederunt. Vbi dum non longum habuissent spatium, igne descendente de cælo, [ea orante fulmine absumitur:] messis ipsa consumpta est, ita vt nec puluis ex ipsa appareret: & campus ipse a tonitruo & fulgore ita est redactus, vt nomen suum amitteret, & nunc Aruinolus vocetur.

[7] Dein postmodum Presbyter ille pœnitentiam agens, duobus de famulis suis baptizatis, cum Crucis neophytis, viduis & Clericis. At illa veniens in ecclesiam, [auctori culpam deprecanti,] & ipse proiiciens se pedibus suis veniam postulabat, dicens: Indulge mihi, famula Dei, & dimitte mihi hoc peccatum. Si vero nolueris, non recedam a vestigiis tuis. At illa respondens dicebat Presbytero: Tu mihi indulge, sancte Sacerdos; quia istud non mea virtus, sed Christi fecit voluntas. At Presbyter rogabat eam dicens: Accipe quantum tua habet d existimatio, [pretiumq; offerenti, condonat:] vt veniam a te promerear. Illa respondens dicebat Presbytero: Absit a me, iam sufficit mihi: quia Christus iudicauit caussam meam. Indulgeat tibi Christus, & mihi peccatrici. Tunc Presbyter lætus abscessit, dicens: Parce mihi, Christe, quia læsi famulam tuam, quam tibi video placere. Illa vero Dominum deprecabatur dicens: Domine Iesu Christe, gratias ago tibi, quia non despicis ancillam tuam.

[8] Accidit vt iuxta domum suam cuiusdam pauperis hospitium casu ab igne concremaretur. Cui cum nuntiatum fuisset, [precibus incendium restinguit:] quod flamma ipsius foci iam domum suam vehementer valido vento incumberet; statim in orationem se sancta Virgo prostrauit. Et illico videntibus cunctis ita extinctus est ignis, vt vbi conflasset, nullatenus appareret.

[9] Et quanto magis illi Diuinitas æterna præstabat essi caciam cuiusque bonæ rei, tanto maior in ipsa fides crescebat. Cum enim die Dominico Presbyter Ecclesiæ ipsius celebrare sacra mysteria ad altare accessisset, per Diaconum suum ipsam beatissi nam Gallam ad conuiuium euocauit, dicens: Obsecro te, famula Dei, vt digneris hodie hospitium meum intrare, vt visitatione tua saluetur. At illa rememorata sancti Pauli Apostoli verbis, vbi dicit: Omnibus me seruum feci, vt plures lucrifacerem. [1 Cor. 9. 19] Et non negauit, sed accessit, quo fuerat inuitata. Cum enim fuissent expleta diuina mysteria, & isset e cum famulis ac famulabus suis, vnus ex populo, Petrus nomine, non f pro abiectus in persona dumtaxat, [maledictis a quodam impetitur,] cœpit detestari ac dicere: Quo ista, quæ se sanctam esse dicit, properat? Non credatis eam caussa caritatis, sed caussa adulterij pergere. Cum enim quasi insanus multum clamaret, & diceret iniurias sanctæ ac beatissimæ Gallæ statim a dæmonio corripitur. [qui a dæmone arripitur:]

[10] Antequam peruenisset ad domum Presbyteri, a quo fuerat euocata, nuntiatum est ei, quod ancilla Dei aduenisset. Tunc ille extensis manibus laudabatDominum, quod Virgo beata veniret ad eum. Cumque discubuisset, multi infirmi veniebant ad eam: & ipsa tantum faciens signum sanctæ Crucis, [ægros sanat signo Crucis,] ac statim sani effecti sunt, ita vt omnes admirarentur tantas virtutes, quas Dominus per ancillam dignatus est efficere suam. Inter ceteros imbecilles erat quædam puella ab annis quatuor muta & surda: & cum ei fuisset oblata, statim prostrauit se in orationem. Et cum surrexisset ab oratione, aspexit in cælum, & flere cœpit: ac deinde aquam benedixit, [mutam & surdā aqua a se benedicta,] & dedit ei bibere: statimque puella, quæ fuerat muta, loqui cœpit, & auditum recepit. Tunc Presbyter clamare cœpit: Gloria in excelsis Deo, & in terra pax hominibus bonæ voluntatis. Tunc omnes qui erant in conuiuio, laudes & gratias Deo dixerunt.

[11] Inde regrediens, ille qui ei crimen obiecerat, cum adhuc a dæmonio vexaretur, obuiam illi occurrit, multum se discerpens. Et cum eum S. Galla a longe vidisset flere cœpit, ac dicere: Domine Iesu Christe, respice eum, quia imago & similitudo tua est. Recedat, obsecro, [dæmoniacū conuiciatorem precibus:] ab eo draco antiquus, quia tu eum, Domine, sanguine tuo redemisti. Et signaculo sanctæ Crucis se consignans, accessit ad dæmoniacum, & ait:Præcipio tibi, immunde spiritus, per nomen Patris & Filij & Spiritus sancti, vt recedas ab homine isto. Qui corruens in terram, statimque sanus effectus est, non solum corpore, sed etiam mente.

[12] Contigit autem, vt multitudo barbarorum patriam illam, vbi S. Galla habitabat, circumuallasset: & cum omnes ad quoddam castrum fugerent, [barbaris irruentibus fugit:] ecce duæ mulieres cæcæ cognoscentes B. Gallam esse in illorum comitatu, rogabant eam, dicentes: Obsecramus te, famula Dei, vt digneris oculos nostros tangere. Et cum ab omni populo deprecaretur, [2 cæcas precibus & signo Crucis illuminat:] & se excusare non posset; orationem fecit, & signans illarum oculos per inuocationem Iesu Christi; statim aperti sunt oculi earum. Atque omnes hæc videntes humiliauerunt se vestigiis suis, dicentes: Gratias tibi agimus,Domine Iesu Christe, qui tantam virtutem concessisti famulæ tuæ: & sic grates agentes peruenerunt ad castrum.

[13] Est basilica in eodem constructa in honorem S. Petri Apostoli, a qua die nocteque B. Galla non recedebat. Cum enim prædicta gens barbarorum patriam deuastasset, & ad obsidendum castrum, vbi S. Galla manebat, pene conuolasset omnis, & iam muros irrumpere tentasset; venit fidelis populus ad S. Gallam, dicens: Succurre nobis famula Dei, quia omnes perimus. Dicebat eis S. Galla: Nolite timere, quia S. Petrus in nostro adiutorio est. [S. Petro inuocato,] Et cum se in orationem proiecisset S. Galla, statim omnibus videntibus, absque manu hominis maxima pars montis cum lapidibus magnis super hostes corruit, [barbaros fugat:] & multitudo auium inter saxa ipsa super inimicos conuolabat: qui timore perterriti terga verterunt. Tunc conuocans omnem populum beatissima Galla, dixit eis: Currite post eos, neminem nocentes; quia Deus pugnabit pro vobis, & pauor Domini irruet super eos. Vos ergo persequimini eos, portantes spolia quæ reliquerant fugientes, & reddite illis. Et ita fecerunt, sicut præceperat eis. Et cum reuerterentur, canebant laudes Deo, qui tanta miracula per ancillam suam B. Gallam operabatur.

[14] Et cum adunati fuissent omnes, locuta est adeos: Rogo vos, [obitum suū prædicit:] dilectissimi filioli vt diligentissime corpus meum sepeliatis, quia iam approquinquabit dies mortis meæ. Tunc cœperunt omnes flere. Et ait ad illos: Nolite flere, Fratres, Ecce hodie sunt anni g XC … quod numquam dolui, nec etiam capillo capitis mei. Vos ergo confidite in Domino. Et cum eos docuisset de verbo Dei, nullum dolorem in se sentiens, migrauit ad Dominum. [moritur, loco diuinitus moto:] Statim locus ille commotus est, vt omnes admirarentur. Tunc omnes flentes & vlulantes tulerunt corpus eius, & portauerunt illud Bageno vico, in basilicam S. Stephani Protomartyris. Cum enim deportaretur corpus eius per viā, [Bageni sepelitur: multa ad eius reliquias fiunt miracula:] multi infirmi aduenientes tangebant corpus eius, & sani reuertebantur. Inter aduenientes erat quædam mulier, qua patiebatur fluxum sanguinis: cum sub feretro transisset, statim sanitatem recepit. Nam quantas virtutes ad sepulchrum eius Christus ostendat, mirum & valde longum est per singula scribere. Celebratur autem dies depositionis eius Kalendas Februarij: regnante Domino nostro Iesu Christo, [colitur 1 Febr.] cuius est honor ac laus cum Deo Patre in vnitate Spiritus sanctiper infinita seculorum secula, Amen.

[Annotata]

a Nobilis Galliæ ciuitas Valentia ad sinistram Rhodani ripam, in prouincia Viennensi. Hanc enim potius intelligi Valentiam, quam quæ in Hispania peculiari regno nomen dedit, reor, quod & codex e Gallia ad Sereniss. Reginam deuenit, vt qui olim Petauiorum fuerit, & plurium Gallicanorum Sanctorum Vitas continet, Genouefæ, Macræ, Luciani, Hilarij, Remigii, Viuentii, Boniti, Sulpitii, Launomari, Præiecti, Bathildis &c. nullius Hispani, præterquam S. Vincentii, cuius etiam in Gallia celebris veneratio, ac reliquiarum pars spectabilis.

b Scriptum erat, con da nimam. Non assequor quid sit.

c An fartæ, siue impletæ?

d An potius æstimatio?

e Hinc patet, quod in titulo monuimus, non monacham fuisse, sed familiam aluisse, Deo tamen deuotam, virginitate illi consecrata.

f Ita scriptum erat. videtur mendum aliquod subesse.

g MS. habebat: C. XC. Suspicor solum XC, siue 90 legendum. Quid post hunc numerum desit, non coniicio.

DE S. BRIGIDA VIRG.

Brigida Virgo, Faesulis in Etruria (S.)

Pagina 112 quæ nu. 72, 73, 74 referuntur, in vnicum numerum 72, siue paragraphum, redigenda: ac post illa verba, S. Vrsulæ, S. Gregorij Thaumaturgi, hæc addenda.

[73] Scribit Gregorius Cardosus in Hagiologio Lusitanico ad Kalendas Februarij, in loco, qui Lumiare dicitur, leucamq; vnam Vlyßippone distat Boream versus,caput S. Brigidæ Virginis summa religione asseruari, in æde S. Ioanni Baptistæ olim dicata, sed quæ S. Brigidæ nomine nunc potißimum celebretur. [Cuiusdam S. Brigidæ caput in Lusitaniā ante annos fere 450. allatum,] Attulisse illud in Lusitaniam tres Hiberni equites feruntur, ad Dionysium Regem, qui die sexto Ianuarij, anno MCCXXV mortuus est, cum XLVI regnasset annos. Is tunc Odiuellas, in agro Vlyßipponensi celebre monasterium, sanctimonialibus Cisterciensibus ædificabat. In eo reponendumesse sacrum illud pignus statuit. Numen obstitit, incertum qua caußa; nisi forte, vt quo propius ab vrbe regia abesset, hoc maiore concursu populi honoraretur. Odiuellas tendentibus cælestis thesauri baiu is nox incubuit, atque admirabili portento ipse iis diuinitus sublatus: [ædi in Lumiare destinatum, duplici miraculo,] postridie tamen in sumina pinu, quæ ante ædem Lumiarensem stabat, conspectus, coruis duobus velut ad custodiam illius excubantibus. Per suadere illis nitebatur ædituas, vt in ea reliquias ilias æde collocarent, cui eas destinare Deus videretur. Illi, quod sibi placere Rex ostenderat, exequi parant, pie eas reuerenterq; sumunt & asportant. Res mira! Oliuellis depositæ, nocte insequenti ad priorem locum cælesti virtute relatæ sunt. Eo attoniti prodigio, neque Diuinæ ausi resistere voluntati, Lumiarensi templo eas donauerunt, ibidemq; quod fuit vitæ reliquum religiose exegerunt. Visitur in ea æde vetus pictura, quæ huic narrationi fidem astruit, inq; paricte ad triam horum Equitum tumulum posita inscriptio. Eo autem non Vlyßippone solum, ex eiusq; territorio, sed ex remotis etiam locis, atque ab exteris gentibus, plurimi concurrunt mortales, [peregrinorum concursu frequentatū, clarū miraculis, in 2 partes diuisum.] propter innumera quæ Deus illic edit miracula: neque solum morbis remedia hinc petunt, sed quibuscumque aliis molestiis tenentur. Custoditur porro sanctum illud cranium perquam religiose in ædis illius sacrario: sed in duas partes dissectum, quæ in singulis thecis argenteis conditæ. Id propterea factum aiunt, quod cum die primo Rogationum, siue Litaniarum, publica supplicatione ad cœnobiumOliuellense (cuius Lumiare Prioratus est) deportetur, ibiq; vsque ad diem Ascensionis Christi relinquatur; qui interea Lumiare peregrini aduentant, fructu suæ pietatis frustrari quodammodo viderentur, non inuento, quod veneratum veniebant, sacro pignore.

[74] Ista fere Cardosus: quæ cum pictura antiqua, miraculis, traditione accolarum, indulgentiis Pontificum sat superq; testata sint; consequens videri, ait, vt quod ab Rudolpho II Cæsare donatum Ioanni Borgiæ, [an quod in Domo S. Rochi, sit alterius Brigidæ,] in S. Rochi profeßa domo Societatis Iesu asseruatur S. Brigidæ Virginis caput, alterius cuiuspiam esse existimetur, & non illius celeberrimæ. Sane quidem in Lumiarensi æde S. Brigidæ caput extare testatur Philippus Osulleuanus Bearrus Patricianæ decadis lib. 10 cap. 3 pag. 142 hisce verbis: Diuæ Brigidæ Virginis … caput, quod Lumiare non procul ab Vlyssippone vrbe Lusitaniæ regni corona, seruatur, innumera miracula edit. Non inficior quoque, plurimas, præter hanc nostram Thaumaturgam, extitisse Brigidas Virgines, etiam publica veneratione dignatas. [an hoc potius,] Sed quo argumento ostendet Cardosus, harum alicuius potius esse caput, quod ædes S. Rochi poßidet, quam quod Lumiare? Asseruerunt nimirum Hiberni Equites illud esse S. Brigidæ caput. At cuius? Quæ regio genere orta, Benchorensein Scotia cœnobium construxit. Nego eam esse, cuius hic Vitam damus, [ob ea quæ de illa traduntur?] celeberrimam illam Thaumaturgam. Fuit hæc Dubtachi, viri nobilis, ex ancilla filia. Plurimi quidem erant quondam in Hibernia Reguli: quorum ab aliquo genus ducere Dubtachum asserit Ioannes Colganus, quem infra ad cap. 1 Vitæ 2 citabimus. Sed cum multa monasteria hæc Brigida condiderit, nullum eorum Benchorense dictum. Erat eo nomine apud Britannos cœnobium virorum in Flintensi Comitatu antiquissimum, in quo olim impium Pelogium, hostem Gratiæ Dei, vixisse quidam asserunt: sed dudum id ante S. Brigidæ ætatem conditum, neque ipsa habitasse traditur in Flintensi prouinciola, neque hæc in Scotia erat. Aliud fuit apud Hibernos in Vltoma cœnobium Benchorense longe celeberrimum, sed XXXVI circiter annis post S. Brigidæ huius obitum a S. Congallo S. Cotumbanimagistro fundatum, vt ad illius Vitam X Maij dicemus.

Pag. 116 num. 105 lin. 1 post dabimus adde [XII Decembris, vti ad Prætermissos monuimus.

DE S. SORO EREMITA.

Sorus Eremita apud Petrocorios in Gal. (S.)

Pag. 199 nu. 2 lin. 4 post, Ecclesiastica, adde: Eadem Vita nuper ex eodem Bibliothecæ Thuanæ MS. codice 652 edita est a Philippo Labbeo nostro inter Vitas Sanctorum aliquot ad Aquitaniam spectantium pag. 667.

Pag. 200 post cap. 1 E, dele Notationem a, & pro ea hæc repone:

Colitur hic S. Amandus Eremita, vna cum S. Domnoleno, in Gemeliaco, siue Geneliaco, aut Genuliaco, 25 Iunij, vt patet ex variis Martyrologiis perantiquis. Eius Vitam, sed mutilam, edidit in citato opere de Vitis aliquot SS. ad Aquitaniam spectantium Philip. Labbeus pag. 481. [Geneliacum vel Gemeliacum, monasteriū in Petrogarico.] In ea & loci eiusdem & S. Sori ita mentio fit: Ab his digressus montibus, relictis facultatibus, omnem monasticam normam est nactus. Nam humilia expetens, a montibus sublimibus ima vallium adiens, descendens agello Petragorico, nuncupante Genoliaco, vbi tunc agmina monachorum degebant sub Abbate Saualo, & Rege Clotario; iuncto sibi Soro Aruernico viro sanctissimo, atque Cypriano Dei electo, vna deuotione vnanimes, vno diei articulo comam capitis deponentes, sanctæ religionis sese mancipauerunt in obsequium &c. In Vita S. Cypriani, quam9 Decembris dabimus, ista de loco eodem in Petragorica regione sito habentur: Metuens vero mundi gloriam & pompam, Geneliacum veniens, ab eiusdem loci Fratribus affectuose accipitur. Ac paullo post: Pater vero suus venerabilis, sicut diu desiderauerat, Geneliacum veniens, rogauit eum, vt in Hispaniam rediens, patriam parentesque suos visitaret. Fit S. Amandi honorifica mentio in Vita S. Iuniani Eremitæ 16 Octob.

DE S. SIGEBERTO REGE FRANC. AVSTR.

Sigebertus Rex Francorum Austrasiorum, Metis in Gallia (S.)

Pag. 211 col. 1 lin. 2 adde [Ita dictum Castrum Vabrense apud Gregorium Turonensem accipi tradunt Claudius Robertus & Sammarthani in Episcopis Vabrensibus. Verum Castrum Vabrense fuisse potius in Belgica I Mosam inter & Mosellam fluuios adiuncta indicant, & confirmant Comitatus Vabrenses ibidem collocati apud varios scriptores, & in Diuisione regni Lotharij anno ⅠƆ CCCLXX inter Ludouicum Regem Germaniæ & Carolum Caluum facta.

Ibidem post num. 25 adde [Cadurcensibus contigui sunt Aginnenses, de quibus Acta MSS. S. Vincentij Martyris Aginnensis IX Iunij danda: In Aginnensis quondam vrbis territorio, regione Metensium, Præses Paganorum cum ciuibus præfatæ vrbis & populus aliunde confluentibusconuenerat, cæremonias falsæ seductionis insectans. Auctor Vitæ innuit se scripsisse, cum regio illa, quæ quondam suberat Agennensi vrbi, Metensi regno subiecta foret.

Ibidem col. 2 lin. 10 post, libri 9, adde: [Auenioni vicina est Cabellio vrbs Episcopalis, quæ præcipuum Patronum colit S. Veranum suum Episcopum a Sigeberto I Rege Metensi ad Cobellicensem Sedem promotum, qui fama sanctitatis comperta eum ante ad se euocarat, cum ipse Chlothario I patre suo vita functo illud regnum obtinuisset, vti Acta MSS. XI Nouembris illustranda habent, & nos indicauimus VIII Februarij ad Vitam S. Honorati Episcopi Mediolanensis num. 25.

Pag. 218 num. 65 lin. 16 pro lib. 6 corrige lib. 5 & lin. 17 pro cap. 18 corrige cap. 28.

ADDENDA AD II FEBRVARII.

[Praefatio]

Pagina 267 col. 2 litt. F ante S. Apollonij Martyris eleuationem, isthæc repone: S. Pigmenius Confessor ad hunc diem a Georgio Cardoso inscriptus Hagiologio Lusitano. Eum olim Cælitum honoribus dignatum fuisse colligitur ex synodo Toletana XII, habita Era DCCXIX, siue anno Christi DCLXXXI, Regis Eruigij primo. In ea enim, tit. 4 ista habentur: Prosequente venerabili & sanctissimo viro,fratre nostro, Stephano Emeritensis Sedis Episcopo, [S. Pimenius Confessor Talaueræ sepultus:] res nobis nouellæ præsumptionis vsurpatione sese intulit pertractanda; tanto communionis nostræ iudicio euellenda, quanto & priuatis noscitur ausibus perpetrata. Dixit enim, violentia Principali se impulsum fuisse, vt in monasterio villulæ Aquis, in qua venerabile corpus sanctissimi Pimenij Confessoris debito quiescit honore, nouam Episcopalis honoris ordinationem efficeret. Quis vero hic Pimenius? Sub Dextri nomine publicatum Chronicon ad annum Christi 130 ista habet: Aquis prope Toletum nimis Eugenio familiaris S. Pimenius vir egregia virtute multaque pro Christo patitur. Plura post Dextrum sub nomine Luitprandi edita in lucem. Nam in Chronico nu. 131 ad annnum Christi DCLXXVI ista leguntur: Wamba Rex… in oppido Aquenti (quod nunc Talauera, olim dicebatur Elbora) Sede Episcopali subiecta Emeritensi, [anis antiquus Martyr,] in villula Aquis, nunc Cazalegas, Sedem constituit Episcopalem, consentiente Emeritensi Metropolitano, in honorem S. Pemenij, Martyris antiquissimi, ibidem quiescentis: quod nunc diu permansit. Exponit ista Laurentius Ramirezius del Prado vir illustris, quod positus sit Episcopus in villula circa Elboram, vel Talaberam, in monasterio S. Pimenij. Ast in Aduersariis eidem Luitprando adscriptis nu. 103 ista leguntur: Creditur, iussu Regis Wambanis Catholici, Quiricum Toletanum, in villula prope Aquas, oppidum Carpetaniæ, a Mauris Talaueriam dictum, in honorem S. Pimenij Pontificis & Martyris eiusdem terræ, Cathedram erexisse Emeritensi subditam. Villula illa dicta fuit a Saracenis post Vicus Cazalegas. S. Pimenius colitur I Nouembris: creditur passus sub Adriano, paullopost mortem S. M. Marcelli Eugenij, anno XVI Adriani, Christi CXXXV, Hibero & Silano Coss. anno 1 S. Sixti, [& sub Adriano passus?] sub S. Hermolao Toletano Pontifice & postmodum Martyre: creditur grauissimos passus esse cruciatus in monasterio suo Cazalegas, Q Matidio Gratiliano Præside citerioris prouinciæ. Ita quem Confessorem habitum esse constat S. Pimenium, supposititius hic Luitprandus Martyrem vocat: Dexter ambigue loquitur, nam quod multa pro Christo passum scribat, innuere ait Commentatur Biuarius, non fuisse Martyrem, nec in passione ipsa vitā finisse. Necdum procusa erant illa subdititia Luitprandi opera, cum Biuarius scriberet. Rudericus Carus ad citatum Dextri locum, notat SS. Epigmenium & Pigmenium Presbyteros Martyres recenseri in Martyrol. Romano ad XXIV Martij, sed natales ibi taceri quoad locum. Diserte asseritur S. Pigmenius Romæ passus: de S. Epigmenio inde colligitur, quod S. Crescentius, quem is haptizauit, via Salaria gladio percussus occubuisse dicitur in eodem Martyrologio ad diem XIV Septembris, idq; sub Diocletiano, S. Pigmenius sub Iuliano Apostatameuter Adriani temporibus.Male igitur ad Dextri Chronicon, qui ibi Pemenius vocatur, dicitur esse S. Pigmenius, de quo Baronius 24 Martij in Martyrol. Georgius Cardosus de Dextro & Luitprando libere pronuntiat, cum inuicem pugnantia tradunt, suspicione non carere, propterea quod MSS. exemplaria, priusquam prælo committerentur, per variorum manus iere, & quisque quod ad patriæ suæ honorem facere videretur inseruit. Id si it a est, [Dextri & Luitprandi Chronica suspecta.] non modo cum inuicem dißident, sed ceteris quoque in rebus merito suspecti esse debent. Existimat ergo Cardosus Pimenium, cuius venerabile corpus in monasterio villulæ Aquis debito quiescebat honore, eum esse, qui concilio VI Toletano, Era DCLXXVI, siue anno Christi DCXXXVIII, subscripsit Ecclesiæ Dumiensis Episcopus. Idem sensisse Garsias Loaisa videtur, qui ad tit. 4 concilij 12 Toletani, vbi corporis S. Pimenij Confessoris mentio fit, in margine istud annotat: Erat Pimenius Dumiensis monasterij Abbas & Episcopus, [An S. Pimenius Ep. Dumiensis?] qui subscribit in 6 Toletano. Non est tamen id certum, cum alij quoque Pimenij in eadem Hispania fuerint, vt ille Assidoniæ Episcopus, quem anno DCXXX ecclesiam quamdam dedicasse ex veteri inscriptione probat Biuarius pag. 229. Etsi autem daremus Confessorem illum Pimenium fuisse Dumiensem Episcopum anno DCXXXVIII; non tamen affertargumentum vllum Cardosus, quo probet hoc die illius natalem celebrari. Quod porro laborant quidam, vt pro Pimenio, vel Pemenio, Pigmenius reponatur, frustra sunt. Nam a Græco Ποιμὴν (quo nomine celebris est in Vitis PP. Abbas, qui & Pastor Latina voce appellatur) fit Ποιμένιος, quod Latine Pimenios efferimus. Vnde Pœmenius, & (diphthongo oi in i mutata, cum eumdem sonum habeant) Pimenius. Colitur Brixiæ XVIII Februarij S. Epimeneus, vel Pimenius, Presbyter Martyr, vt illic dicemus. At de Romano Epigmenio, siue Pigmenio, forsan & hoc S. Pimenio Lusitano, si de eius natali certius nihil eruatur, agemus XXIV Martij

Post paginam 279, numeri paginarum turbati sunt, & pro 290, 291, 292, 293, 294, 295, 296, restituendi 280, 281, 282, 283, 284, 285, 286

DE S. APRONIANO Martyre, col. 2 post nu. 4, Adde hæc: Masinus in Bonouia perlustrata testatur, aliquas S. Aproniani Martyris reliquias asseruari in ea vrbe, coiiq; hoc die, in æde S. Ioannis in Monte.

DE S. ADALOGA VIRGINE

Hadeloga Virgo, Kitzingi in Franconia (S.)

Pagina 304 F. nu. 5 lin. 7 post Haldelogoda, adde: in prolixiori Vita, siue Encomio, Hadelauga, & Hadelaugis.

D lin. 5 post Paderbornensis in Westphalia, adde: Hæc cum esset prælo mandata, aliam ab eodem Ioanne Gamansio nostro accepimus ex duobus codicibus Carthusiæ Herbipolensis in Franconia descriptam, [Vita maior S. Hadelogæ.] quorum prior exaratus erat anno MCCCCLXXX, titulo hoc insignitus: Vita diuersorum SS. Alter prægrandis codex, quocum eam Vitam accurate contulit Gamansius, scriptus erat anno MCCCCLXXXIII præfixusque titulus Passionale. Est ea Vita, Encomium quoddam S. Hadelogæ, siue tractatus in anniuersaria eius celebritate coram cœtu sanctimonialium recitandus, vt ex fine capituli XIII colligere est. Fuit auctor, pius vir ac doctus. Alia scripsisse videtur, nam in Præfatione nu. 2 it a loquitur: Cuius auxilij (precum videlicet) eo vos mihi esse obnoxias præsumo, quod & ante iam qualibuscumque scribendi studiis, deuotionem meam vestro mancipaui ministerio. In secundo exemplari post hunc tractatum sequitur minor altera, quam iam edidimus, Vita, hoc præfixo titulo: LIBER SECVNDVS. Ast in priore MS. post tractatum illum, siue Vitam, hæc erant a librario adiecta: Nota. Est adhuc quidam alius, licet paruus, libellus deVita B. Hadelaugæ: sed quia quædam in eo prædictis contraria reperiuntur, propter ignorantiam eius qui scripsit eum, magis ex vaga relatione, quam scripturæ alicuius attestatione; ideo ipso relicto, tria tantum exempla satis notabilia ex eo, ad beatæ Virginis laudem, hic addenda putaui.

Eadem pagina F lin. 2 post, in magno Menologio Virginum, hæc adde: Erat ad initium Præfationis Encomij, seu Vitæ maioris. scriptum in margine: III Cal. Aprilis. At cap. 8 nu. 35 dicitur: Dies namque victoriæ, dies solennitatis & lætitiæ, decimotertio Calendas Aprilis, ei miserante Domino illuxit. At neutro die nomen eius in vllis Martyrologiis inscriptum reperimus.

Ibidem ante breuiorem Vitam, ponenda isthæc.

VITA SIVE ENCOMIVM S. HADELOGÆ
ex duobus MSS. Carthusiæ Herbipolen. descriptum a Ioan. Gamansio Soc. Iesv.

Hadeloga Virgo, Kitzingi in Franconia (S.)

BHL Number: 3735

Avctore anonymo, ex MSS.

PRÆFATIO AVCTORIS.
Pauperum Christi humillimus, Deo dicatis Virginibus. a

[1] Scio, filiæ Ierusalem, scio quis sim, & vbi sim, quod videlicet captiuus in medio captiuorum, Babylonio assidens flumini, cantare nequeam canticum, quo vos iugiter delectamini.Vnde ad suscipiendum, quod iniungere mihi curastis onus, diu fateor hæsitaui trepidus, timens nimirum illius incidere opprobrium, qui cœpit ædificare & non potuit consummare. Cogitis enim me in laudem B. Hadelaugæ Virginis libellum edere memorialem, vt quod hactenus de nomine eius b fama peruulgauit celebris, [Auctor a sanctimonialibus rogatus,] ad augmentum gloriæ vel certitudinem tenacioris memoriæ commendetur etiam scriptis. [Luc. 14. 30] Pium quidem in hoc vestræ dilectionis laudo studium, quæ pro ædificatione fidelium, & maxime Virginum, beatæ Virginis propagari desideratis præconium. Ad huiusmodi enim obsequia beatitudini eius merito impendenda, maiorum vos cohortantur exempla. Omnes quippe Deo dilectæ Virgines, in monasterio vestro religiose conuersantes, hanc vt Matrem, procuratricem ac fidelissimam apud sponsum suum interuentricē, debito semper reuerebantur honore, dulcissimo amplectebantur amore, gaudentes crebris ad sacra eius ossa excubiis vacare, ac ipsius suffragiis se suaque omnia suppliciter commendare.

[2] Sed quibus ego laudibus filiam Sion attollere potero, qui hymnum illi de canticis Sion, vt iam dixi, congrua modulatione personare non sufficio. Duplici ergo coarctor angustia: titubo nimirum, eo quod non sim idoneus; excusare penitus pertimesco, [sua tenuitate excusata,] ne inobediens iudicer & indeuotus. Vestra sane in his efficaciusexerceri poterat diligentia, quibus pro puritate cordis largior affluit ingenij vena, virtutum exuberat gratia, naturalis præterea inest eiusdem sexus vel propositi notitia. Quia vero altioribus & vtilioribus occupatæ negotiis, inferiori ista mandastis, [earum imploratis precibus,] imbecillitatis meæ conatum piis orationum fulcite suffragiis. Cuius auxilij eo vos mihi esse obnoxias præsumo, quo & ante iam qualibuscumque scribendi studiis, deuotionem meam vestro mancipaui ministerio.

[3] Mediante quoque ipsa beata Virgine, cuius præconiis in præsenti libello pro posse meo statui deseruire, exaudientur orationes vestræ. Talis fiduciæ pignus ab ipsa me arbitror accepisse: [ab ipsa Sācta in sōnis animatus,] nam cum petitioni vestræ in commendanda eius memoria obtemperare decreuissem; iamque necessarios hinc inde flosculos ad cōtexendam sanctimoniæ ipsius coronam perquirere cœpissem; quadam nocte, eadem fatigatus meditatione, ad repausandum in lectulo me collocaueram. Et ecce oculis vix in somnum resolutis, videre mihi visus sum quamdam reuerendi habitus sanctimonialem Virginem, quasi pendulo per aerem corpore desuper venientem, meque hac voce consolantem: Pete, inquit & dabitur tibi. Statimque, vt intelligerem dæmoniacam non esse illusionem, idcirco citius ad superiora, vnde venerat, redire visa est. Egoquoque sine mora somno me discutiens, tamquam etiam corporeis eam sequi possem oculis, supplex ad cælum suspexi, optauique iuxta illius sponsionem prosperum a Deo petitionibus meis præstari effectum: ex hoc iam pio credens effectu me ab ipsa beata Virgine visitatum, vtpote quæ suum eo tempore in me recognosceret famulatum. [opus aggreditur.] Cuius etiam deinceps necessariam affore mihi sperans interuentionem, in eius nomine qui dat lasso virtutem, ad disserendam accedo virginalis vitæ laudem. Adstipulantur mihi certissima quædam rerum ab ea gestarum indicia, quæ tamquam vberrima totius præconij dispergere aggredior semina. Quibus ipse, a quo omne datum optimum & omne donum perfectum est, dare dignetur incrementum, vt in cordibus fidelium, tamquam in agro cælitus benedicto, iustitiæ proferant fructum. Amen. c

[Annotata]

a MS. Præfatio in Vitam S. Hadelaugæ Virginis. alterum MS. De S. Hadelauge Virgine Prologus.

b Videtur ergo minor Vita postea conscripta.

c Sequebantur in MSS. Capitulorum tituli, qui rursum ad singula annotabantur, vt & nos adscribemus.

CAPITVLVM I
Inuitatorium ad contemplandam & laudandam beatam Virginem Hadelaugam.

[4] Egredimini filiæ Ierusalem, & venite: egredimini, inquam, & videte Virginem inclytam, vere filiam Sion: venite, & contemplamini B. Hadelaugam, dilectam Regis æterni filiam & sponsam: considerate Virginem in semitis iustitiæ vos præcedentem, & viam vobis, qua sine offendiculo gradiamini, complanantem. Egredimini ergo, & videte: egressu enim opus est & accessu, pro tam iucundo contuitu. Specialiter enim vos speculari oportet primam monasterij vestri fundatricem, & præcipuam religionis vestræ metatricem. Vos igitur egredimini egressu salutari, ipso ducente, cui dictum est: Egressus es in salutem populi tui, a vt saluos faceres Christos tuos. Porro animalis homo, qui non percipit ea quæ sunt spiritus Dei, istum ignorat egressum, neque contemplari valet admirabilem in Sanctis suis Deum. De hoc namque scriptum est: [inuitat monachas, vt S. Hadelogam spectent:] Et si ingrediebatur, vt videret, vana loquebatur, cor eius congregauit iniquitatem sibi: egrediebatur foras & loquebatur in idipsum. Quid iste videbit in Sunamite nisi quod videri potest ab homine secundum carnem sapiente? [Psal. 40. 7 & 8] De talibus enim dictum est: Quia excæcauitillos malitia eorum, & nescierunt sacramenta Dei, nec mercedem sperauerunt iustitiæ nec iudicauerunt honorem sanctarum animarum. [Sap. 2. 21 & 22] Verumtamen potens est Deus, qui iustificat impios, [nom vt terreni homines,] ad contemplandam Sanctorum suorum gloriam de limo profundi euocare etiam istos, iterans potentem illum misericordiæ suȩ clamorem, quo ait: Lazare veni foras. [Ioan. 11. 43] Nos interim prȩtereuntes attendamus magis ipsos Ecclesiæ filios, ab infidelitate per regenerationem aquæ & Spiritus egressos: an post egressum istum fidei gressibus, & virtutum profectibus veniant, & accedant, vt in Sunamite choros castrorum videant. Nam multi (pro dolor!) etiam ex his vitam fidei agentes contrariam, nec requirunt quidem Sunamitem nostram: tantaque est ignorantium vel negligentium multitudo, vt merito audiant a Spiritu sancto: Mulierem fortem quis inueniet? [Prou. 31. 10] (Quis enim pro raro & difficili ponitur) illicoque adiungitur: Procul & de vltimis finibus pretium eius.

[5] Heu me miserum! qualem fortissimæ huius mulieris elegistis præconem? Cæcum vtique ducem. Numquam enim a me gloriabor inuentam, vt vobis eam quasi præuius ostendam? Absit: procul enim a me pretium illius, longe iaceo sub pedibus eius. Pretium, id est, dignitas & sublimitas meritorum eius, quibus appretiata & glorificata est in conspectu Domini, in meis nequaquam reperitur moribus. Verumtamen, qualiscumque sim ego, vos, vt iam dixi, egredimini & videte. Nam & me ipsum, eisdem quibus vos alloquor verbis, ad similem hortor egressum, ad inueniendam mulierem fortem, meum pariter excito affectum. Scio quidem iam dudum vos cum Abraham de terra & cognatione vestra egressas, [sed vt, quod iam cœperunt,] eam aliquatenus inuenisse, mihique ad inuenienda eius vestigia ducatum præstare posse; mallem tamen humilitatis gratia audire, quam docere. Nisi enim virtutum eius gratiam ex parte in vos transfusam prægustassetis, nequaquam mihi pro describendis eius laudibus tanto opere insisteretis. Sed si iam, vt dictum est, salutari egressu, de vitiis ad virtutes, eius transmigrastis exemplo, quid est, quod denuo, ad considerandam eam, egredi tanta vobis importunitate persuadeo? Hoc nimirum quod etiam his, qui perfecti videntur, necessario est attendendum, quod Apostolus nobis insinuat dicens: Fratres, ego me non arbitror comprehendisse. [Phil. 3, 13. & 14] Vnum autem, quæ quidem retro sunt obliuiscens, ad ea vero quæ sunt priora extendens me ipsum, ad destinatum persequor, ad brauium supernæ vocationis Dei. [eius exēpla imitentur:] Itaque & vos, dilectissimæ, licet ad quædam huius beatæ Virginis exempla,ducente Deo, profeceritis, ad maiora nihilominus contendite, ab his quæ retro sunt egredientes, & ad contemplandum mecū anteriora procedite. Sed cum de vestra certus sum deuotione, quis mihi det vt veniat petitio mea, & quod exspecto tribuere dignetur Deus? vt & is, quem paullo ante commemoraui, animalis homo, qui hactenus ad spectacula vanitatum egredi solebat, ab his tandem egressus, vobiscum veniat, & noui spectaculi vestri iucunditate condelectari discat. Veris vtique constare probabit experimentis, licet sibi vsque modo incognitum, quod canimus in Psalmo: Narrauerunt mihi iniqui b delectationes suas; sed non vt lex tua, Domine. [Psal. 118. 85] Adsint senes & iuuenes huius spectaculi participes: hic decrepiti onerosa senectutis tædia obliuiscantur: isti vero lasciui inania hic deponentes ludicra studiis melioribus occupentur.

[6] Adesto beata Mater, mater, inquam, assiduo partu grauida, & Virgo sine ruga, & gratulare de hac filia tua. Scimus quidem, quod collidentibus se inuicem in tuo vtero infantibus, frequenter concussis visceribus adeo fatigata sis, vt cum Rebecca, quæ in typo tuo præcesserat, gemens dicere potueris: Si sic mihi futurum erat, quid necesse fuit concipere? [Gen. 25. 22] Sæpe enima iuuentute tua expugnauerunt hi, qui honorem potius & reuerentiam maternæ tuæ pietati deferre debuerant: sed ipso, qui te dilexit, pro te dimicante, non præualuerunt. [Ecclesiæ gratulatur quod tales filias habeat, qualis S. Hadeloga.] Sunt & alij tibi filij, quorum solatio gemitus & doloris tui obliuisceris, filij pacis & caritatis, filij iustitiæ & pietatis, qui in circuitu mensæ Dominicæ, oliuarum comparantur nouellis. Sunt & filiæ vere compositæ, non tantum vt similitudo templi circumornatæ, sed vt Spiritus sancti honorabile templum omnium charismatum affluentia dedicatæ. Inter quas & hanc beatam Virginem Hadelaugam computamus, pro cuius beatitudine tibi merito congaudemus. Hæc enim cum reliquis & filiis & filiabus tuis, facta est spectaculum huic mundo & Angelis & hominibus. Omnes ergo incundemur in Domino ad laudem & honorem nominis eius, virginali vacantes præconio, tamquam desiderabili astantes & inhiantes spectaculo.

[Annotata]

a Vulgata versio ita habet Habacuc 3. 13: Egressus es in salutem populi tui, in salutem cum Christo tuo.

b Vulgata, fabulationes, id est, nugas, vana & mundana gaudia: vel nugaces sermones de me sparserunt.

CAPITVLVM II
Laus S. Hodelavgæ ab Humilitatis gratia.

[7] Sicut sponsa fidelis ordinatam in se a Dilecto suo fatetur caritatem; ita nihilominus ordinandam in nobis diuinam credimus laudem. Ordinata est caritas, cum in proximi amore discimus qualiter Deum amemus a omnipotentem. Quod si sic ordinata in nobis caritas est, & iuxta Apostoli præceptum, omnia nostra in caritate fiunt; [Ordinata caritate laudatur Deus in SS.] omnia procul dubio bene ordinata sunt, quæ per caritatem ordinatam geruntur. Ergo & inde laudanda est Creatoris potentia, & quia ex caritate laudamus, ordo quidam est obseruandus: prius enim in Sanctis suis, [dein in se.] postmodum vero secundum multitudinem magnitudinis suæ laudandus est. [I Cor. 16. 14] Nam quasi primordia quædam & rudimenta sunt diuinæ laudationis, laudes istæ, quibus honoramus eum in Sanctis suis, quibus tamquam lacte quodammodo educati, ad laudandum eum secundum multitudinem magnitudinis suæ, quasi ad solidum cibum, & ad Angelorumconuiuium, proficiamus. Quantam enim in summa & ineffabili laudatione illa suauitatem sperare debeamus, hic aliquatenus prægustamus. Proinde tanto feruentior in primordiis his nostra fiat deuotio, quanto desiderabilior est consummatæ laudis ex spectatio.

[8] Quod idcirco breuiter prælibare volui, vt in laudanda B. Hadelauga Virgine, imo in magnificando per ipsam & in ipsa Redemptore, cœpta vigilantes progrediamur alacritate. Procedat ergo iam, & ipsa vitæ suæ consideranda nobis b proponat insignia: ad quorum nos imitationem. Diuina prouehere dignetur clementia. Procedat, inquam, & regnet. Equidem ad conregnandum cum Christo iam dudum processit: [S. Hadelogæ prima virtus humilitas,] sed & nobis nunc procedat, & regnet, id est, qualiter regnare cœperit, insinuet. In præsenti enim regnare incipiens, futuri regni iam pignus accepit, cum initium omnis peccati superbiam declinans, ipsum qui rex est super omnes filios superbiæ, humilitate deiecit. A qua virtute sumendum mihi videtur præconij eius principium, iuxta quod Dominus in Euangelio primum constituere voluit eumdem in beatitudine gradum, dicens: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum cælorum. [Matth. 5. 3]

[9] Hæc igitur eius humilitas tanto celebriori inter homines commendanda est memoriæ, quanto ei apud Deum maioris causa fuit gloriæ. Sicut enim ipse occultorum cognitor, non quantum in eius sacrificio, sed ex quanto offeramus, pensat, [eo illustrior,] adeo vt duo viduæ minuta amplis diuitum muneribus præponat; ita etiam non tantum, quod humiliamur, sed & quales quantique fuerimus, qui humiliamur examinat. Ista quippe Deo dilecta Virgo ex imperiali illo c Pipini famosissimi Francorum Regis sanguine orta, & ad regnum nata, [quo ipsa nobilior,] de tanto regij fastus culmine ad sectandā Christi humilitatem spontanea deuotione descendit. Cognatis & amicis, vt fieri solet, ad sibi familiaria excellentiæ insignia eam reuocare volentibus, diuina se prosequente gratia, in arrepto modestiæ proposito perseuerauit. [oppugnata ab amicis,] Quod spiritualis prophetiæ studium quantæ fuerit difficultatis, quam plenum tentationibus & angustiis, ipsi pene soli scire possunt, qui in tali sæcularium dignitatum sublimitate positi, imo in tanta maris altitudine periclitati, ad portum humilitatis prosequente Deo euadere potuerunt. Quantum tamen coniicere possumus nos, qui humiliori loco nati & educati, altitudinem Sathanæ non cognouimus, quidquid beatæ Virginis oculis de huiusmodi altitudine occurrebat, quidquid auribus obstrepebat, oneri erat, carnis quidem affectum illiciens, animum vero, tamquam inflicto quodam vulnere, afficiens. Aliis laudantibus, aliis vero detrahentibus, aut etiam irridentibus, varij in eius corde mouebantur tumultus, & velut quidam obstrepentium bestiarum fremitus. Præterea clientela, [ac famulis,] quæ austeritate regi consueuerat imperiosa, videns Dominam mitius agentem, verbo, habitu & incessu, nil nisi mansuetudinis & humilitatis indicia præferentem, insolescebat: maxime tamen importuna, vt assolet, ancillarum garrulitas eam mouebat.

[10] Inter hæc ipsa iuxta Psalmistæ vocem turbata quidem, sed non locuta, in semetipsam citius reuertebatur, recolens Dauid, qui cum iam vnctus esset in Regem & Saulis, quem proiecerat Dominus, ne regnaret super Israel, pateretur persecutionem, quam vilia quamque indigna de semet ipso senserit, adeo vt persequenti se dixerit. [imitata Dauidem & Estherē,] Quem persequeris, Rex Israel? quem persequeris, canem mortuum & pulicem vnum. [I Reg. 24. 15] Esther quoque Regina frequenter eius occurrebat animo, de cuius humilitate, qua Mardochæo subdi non dedignabatur, ita scriptum est: [Est. 2. 20] Quidquid enim ille præcipiebat, obseruabat Esther, & ita cuncta faciebat, vt eo tempore solita erat, quo eam paruulamnutriebat. Cuius memor B. Hadelaugis, & ad preces conuersa, Deum humilitatis suæ conscium inuocabat, dicens cum ipsa: [& c. 14. 16] Tu scis, Domine, quod abominer signum superbiæ & gloriæ, & detester illud quasi pannum menstruatæ, & quod lætari non soleat ancilla tua, nisi in te, Deus Abraham. [& 19] Deus fortis super omnes, exaudi precem eorum, qui nullam aliam spem habent, & libera eos de manu iniquorum. Facile igitur æstimari valet, quam acceptum Deo fuerit humilitatis huius sacrificium, inter tot difficultatum certamina, quasi aurum in fornace approbatum. Huius enim beatitudinis gratiam longē facilius pauperes quam diuites, ignobiles quam nobiles assequuntur, cum & istis in despectu generis vel tenuitate rei familiaris, occasio desit elationis. Illos autem ab humilitatis proposito multa impediant obstacula, tum diuitiarum abundantia, tum obsequentium ministeria, & familiaris nobilitati iactantia, aliaque huiusmodi paupertati Spiritus nimis aduersa.

[11] Vnde vos, o filiæ Ierusalem, si aliquando asperiores vobis in via humilitatis occurrerint aduersitates, non cito moueamini, neque deficiatis, quasi noui aliquid acciderit, cum non alia electis omnibus, nisi per angustam portam, via esse possit. Salutaria huius sanctæ Virginis exempla plus vobis conferant ædificationis, [imitanda sacris Virginibus,] quam viuæ vocis documenta, vt susceptumChristi iugum mansueto & humili corde feratis, nil de nobilitate carnis, caduca mundi gloria præsumatis. Per exterioris hominis habitum tamquam per speculum interiora vestra reluceant, & ad glorificandum Patrem, qui in cælis est, intuentium corda accendant. Prudentibus Virginibus loquor. Vos ipsæ iudicate, si decet sponsas Christi pretiosarum vestium cultus & ornatus. [quæ Sponso suo Christo similes in cultu corporis esse debent,] Considerate ipsum speciosum forma præ filiis hominum, ad cuius properatis thalamum, & ipsius reformamini exemplo, cuius subarrhari meruistis annulo. Describat eum vobis Isaias: Non est, inquit, species ei, neque decor: & vidimus eum, & non erat aspectus, & desiderauimus eum despectum & nouissimum virorum, virum dolorum & scientem infirmitatem. Et, Quasi absconditus vultus eius & despectus, vnde nec reputauimus eum. [Isa. 53. 2 & 3] Videamus & ipsius Sponsi amicos, an aliis incesserint vestigiis? [Heb. 11. 37] Circumierunt in melotis, in pellibus caprinis, egentes, angustiati, afflicti, quibus dignus non erat mundus. Et ipse, quo inter natos mulierum maior nemo surrexit, Ioannes Baptista, vestitus erat pilis camelorum, & zona pellicea circa lumbos eius. [& SS. aliis.] Hæc & alia huiusmodi sanctæ humilitatis exempla cum lacte matris ab vberibus Ecclesiæ suxistis; hæc diurna vel nocturna meditatione frequentarenon cessatis. Ipse igitur Magister bonus, qui docet hominem scientiam, tribuere dignetur etiam operationis efficaciam, vt fiat in vobis beatitudo, quam ipse promisit, dicēs: Si scitis hæc, beati eritis, si feceritis ea. [Ioan. 13. 17; 1 Tim. 6. 17] Vellem autem eadē veræ nobilitatis insignia, eorum nihilominus insinuare auribus, qui pro nobilitate carnis vel potentia licere sibi putant omnia, si forte Apostolicum istud præceptum (quo ait: Diuitibus seculi præcipe, non sublime sapere, neque sperare in incerto diuitiarum) ex tantæ Virginis imitatione persuaderi eis posset. Quis enim ex his gloriosior imperiali prole Regis Pippini? Cuius igitur affectant æqualitatem in generis nobilitate, vel seculi dignitate, multo amplius optent & ad ipisci laborent sanctitatis consortium ex deuotionis imitatione.

[Annotata]

a Deest in 2 MS. omnipotentem.

b MS. 2, hinc nos.

c De S. Hadelogæ prosapia antea actum.

CAPITVLVM III
Laus S. Hadelavgæ a virginali pudicitia.

[12] Ex quo electa Dei Hadelauga Virgo florem mundi calcare cœpit tamquam aridum, in semet ipsa consequenter ex colere studuit flores & germina virtutum, quarum perpetua viriditate florere mereretur apud Dominum. Contempta quippe nobilitatis gloria, quam hæreditario iure clarissima in se transfuderat parentela, ad primæ originis dignitatem, id est, ad beatam illam Angelorum aspirat societatem. Proinde angelicam in terris cupiens agere vitam, cælitus inspirato virginitatis voto semetipsam sponte obstrinxit, vt etsi postmodum (vt est humana fragilitas semper incerta, futuri) nubere voluisset, obstante illa primæ sponsionis necessitate, [S. Hadeloga Deo vouet virginitatem,] iam quod ante licuerat, non liceret. Suspecta quoque ei esse poterat parentum voluntas, ideoque ne violenta eam ad nuptias cogerent potestate, maturius arbitrij sui libertatem voti huius obligare voluit necessitate. Ita sane hoc se deuinxit proposito, non quo nuptiis vllatenus derogaret, sed quo sine vinculo maritali Conditoris sui seruitio liberius vacaret. Audierat vt Virgo prudens quia tribulationem carnis habebunt huiusmodi, & Solliciti sūt pro his quæ sunt huius mundi, quomodo placeant inuicem, & diuisi sunt: sed mulier innupta & Virgo cogitat quæ Domini sunt, vt sit sancta & corpore & spiritu. [1 Cor. 7. 28 & 34] Æstimandum quoque aliam ei eligendæ virginitatis fuisse caussam præcedentem videlicet in ea humilitatis gratiam, [quæ ex humilitate nascitur:] quæ tamquam virtutum mater, hanc ei primogenitam peperit & aluit filiam, id est, virginalem pudicitiam. Nisi enim vere humilis fuisset, ad propagandam sobolem & dilatandam sui generis gloriam, matrimonio iungi consensisset.

[13] Videntur autem inter alia tres præcipue caussæ maximam ei in huius ardui propositi aditu difficultatem generasse, quas, etiam me non commemorante, facile vobis est perpendere. [ea illi difficilis, amicis contraria sapientibus,] In deliciis regalibus enutrita, pretioso vestium cultu adornata vt tantæ congruebat nobilitati, omni varietate circumdata fuerat: magnam obsequentium sibi vtriusque sexus turbam sustinebat, quibus longe alia mens contrariumque dominæ suæ propositum inerat. Horum tamen audire vaniloquia, videre lasciuiam, quantam putamus castis auribus & columbinis obtutibus fuisse iniuriam? quam grauem variarum tentationum materiam? Quam onerosa animo eius ista fuerit vexatio, vos nonnumquam proprij laboris didicistis experimento: quas pro necessariis monasterij caussis progredientes in publicum, ineptias secularium & visu & auditu contra votum perpeti oportet. Hæc ergo ei prima videtur difficultatis caussa fuisse, a qua tamen tali se refouebat consolatione, vt ab exterioribus molestiis ad secretarium refugeret conscientiæ, gaudens alienum a se intrinsecus, quod renitenti obstrepebat extrinsecus. Secunda vero, qua grauari poterat, caussa huiusmodi fuit: vniuersa, vt nostis, [destitutæ solatio aliarū Virginum,] hominum studia, siue in diuinis siue in humanis rebus coalescere ac roborari solent ex consortio coæqualium. Ideoque in omni arte vel professione similis simili quærit adhærere, & non parum emolumenti ex ipsa sibi societate credens conferri. Vnde pensandum quantum & hæc beata Virgo a suis coæqualibus consilij, quantum solatij, frequenter assumpsisset, si adiacentia sibi aliqua Virginum Christi monasteria habuisset. [nullis adhuc fundatis in Germania cœnobiis:] Sed rara erant adhuc in omnibus Teutonicæ terræ partibus non solum ancillarum Dei, sed & monachorum conuenticula: postmodum per diuinam gratiam longe lateque propagata. Quod hinc liquido colligitur, quia vbi vestrum nunc situm est monasterium, quod pene omnibus in hac regione antiquius videtur, eo tempore illic nemorosa fuisse solitudo cognoscitur.

[14] Nam (vt breuiter aliquid de eiusdem loci antiquitate per excessum dicam) Fuldensi quoque cœnobio antiquius videtur. [nam etiam Fuldensi antiquius Kitzingēse,] Quod, vt ex veracibus historiis adnotare potui, hac ratione colligitur. Anno Incarnationis Dominicæ septingentesimo quadragesimo a quinto, regnantibus in gente Francorum duobus fratribusCarlomanno videlicet & Pipino, filiis Caroli, per B. b Bonifacium Archiepiscopum Fuldensis cœnobij fundamenta initiata sunt. Porro cum Fratres sub Abbate c Sturmo nouiter inibi collecti, ad monasticæ disciplinæ normam corpora mentesque toto annisu inclinassent, consiliū vtile inierunt, vt videlicet aliqui ex ipsis ad magna alicubi mitterentur monasteria, vbi Fratrum concordiam & regularem plenius ad discerent conuersationem. Quod cum Sancto indicatum fuisset Episcopo, prudens probauit consilium, & studioso Sturmi talis industriæ iniunxit negotium. Qui præparatis itineri necessariis, duobus quoque Fratribus assumptis, [in quo S. Sturmio exceptus:] Romam profectus est, & lustratis in terra illa cunctis monasteriis, peracto illic biennio est regressus. Cumque ad orientalem Franciam peruenisset, morbo correptus, hospitandi & quiescendi gratia in monasterium diuertit nostrum, ibique per quatuor hebdomadas cogente ægritudinis necessitate mansit. Hinc ergo antiquius vestrum videtur cœnobium, & ante iam regularibus disciplinis institutū, vbi inter ipsa Fuldæ primordia tantis hospitibus, tam larga hospitalitatisimpensa sunt officia. d

[15] Proinde illorum quoque opinio refellitur, qui B. Hadelaugam ab hoc Pippino Carlomanni germano, generis originem duxisse suspicantur. Eo enim tempore, quo Fuldense fundatum est cœnobium, ad nutum Carlomanni, [non fuit S. Hadeloga Pipini Breuis filia:] qui maioris erat ætatis, omnia paterni regni disponebantur iura: & qua ratione monasterij nostri fundatrix Pippini iunioris genere creditur exorta, quæ, vt dictum est, iam ante in hæreditaria possessione habitationis vestræ iecerat fundamenta? Nam cum idem Pippinus, e necdum pro immatura ætate ad sustentanda regni gubernacula idoneus esset, qua consequentia filiam tantæ maturitatis habuisse credatur, quæ de paterna hæreditate aliquid huiusmodi ordinare posset? Altius ergo computanda videtur beatæ huius Virginis genealogia, Sancte Gertrudis ac f Pippini senioris propinquitate gloriosa. Sed his pro demonstranda cœnobij nostri antiquitate interpositis, ad exequenda, vt cœpimus, beatæ Virginis præconia redeamus. Cui tamen, etsi pro paucitate cœnobiorum, vt supra dictum est, exterius defuerint spiritualium amicorum verba bona, verba consolatoria; aderat tamen intrinsecus Sponsi cælestis præsentia, de cuius allocutione veraciter protestatur dicens: Anima mea liquefacta est, vt Dilectus locutus est.

[16] Tertia sane, quæ maxime vrgeret caussa, talisæstimari potest. Puella tantæ nobilitatis titulo inclyta, diuitiarum pollens abundantia, pudicitiæ quoque testimonio prædita, a quot putamus procis sese certatim præuenientibus est expetita? Regum ac Principum filij talibus se nuptiis insigniri sperabant, dotes amplissimas, pro sua quique magnitudine, proponebant, [a multis procis expetita,] ampla terrarum spatia, familias infinitas, auri vero & argenti ac lapidum pretiosorum inæstimabilem ornatum spōdebant. Quæ tametsi licete fieri soleant legitimarum obtentu nuptiarum; nulli tamen dubium, quod & hostis iste antiquus plurimas contra eam excitauerit instruxeritque insidiarum tendiculas; solitas nimirum contra virginalem integritatem exercens inimicitias. Occulis quoque tentationibus carnales ei suggerebat illecebras, vt, iuxta Apostolum, foris pugnas, [non sine molesta pugna,] intus haberet timores. [2 Cor. 7. 5] Sed in his omnibus superauit propter eum, qui ipsam dilexit, & sponsam sibi præelegit. Plus tamen fatigata mihi videtur pugnis, quæ forinsecus mouebantur, maxime pro parentum compassione, qui pro ipsa sollicitabantur. Qui aliquid horum ad gratiā me loqui æstimat, is procul dubio, ea quæ quotidiano vsu inter homines actitari solent, vel ignorat, vel scire se dissimulat. Nonne hæc & maiora horum, etiam circaignobiliores quasque Virgines, pro sola carnis pulchritudine frequenter agi videmus? [quæ etiam minus claris accidit.] Nonne contentiones bellicas, incendia & homicidia pro huiusmodi zelo plerumque committuntur? Apostatæ namque angeli angelicam in hominibus vitam, a qua ipsi per superbiam lapsi sunt, præcipue oderunt, & ab hac eos præcipitare, vniuersis malitiȩ suæ artificiis contendunt. Cumque generali contra quoslibet exerceantur pugna, speciali tamen aduersus nobilem hanc Virginem ferebantur inuidia, eo quod & illa, in quibus sibi ad subuersionem eius maximas æstimabant opportunitates, nobilitatem scilicet, formam & diuitias, forti animo calcaret. Hæc ita se habere, vos, o filiæ Ierusalem, non verbo tantum, sed grauium experimentorum argumento didicistis, quæ ad euincendum cum seculo ipsum etiam sexum ab ineunti ætate vsque in præsentem diem decertare non cessatis.

[Annotata]

a Alij anno 744 Fuldense monasterium fundatum scribunt, vt videre est in Brovveri nostri antiquitatibus Fuldensibus, & Bucelini Annalibus.

b S. Bonifacii Ep. & Mart. Vitam dabimus 5 Iunij.

c In MS. Sturmo. Sturmus est & apud Brovverū in subscriptione Chartulæ S. Bonifacii de finibus & terminis Fuldensis monasterii: Ipsi Brovvero nunc Sturmis, nunc Sturmius; aliisetiam Sturmio. Dabimus 16 Decembris Vitam eius, vbi eadem quæ hic de profectione Italica, & morbo, inq; Kitzingensi cœnobio curatione, narrantur.

d Germanicæ quidem prouinciæ B. Carolomanno parebant, in quibus Franconia & Buchonia, atque in hac Fulda, in illa Kitzinga.

e Falsum hoc est: patre Carolo Martello mortuo, ambo filij gubernandum regnum Francorum susceperunt, sed titulo Maiorum-Domus regiæ; ac simul bella gesserunt. [Pippinus Breuis statim a morte patris cum fratre Frāciam regit.] Patet ex Annalibus a Chesnæo to. 2 Francorum editis e MS. Ioan. Tilij, vbi ad annum 742 ista habentur: Carlomannus & Pippinus Maiordomus duxerunt exercitum contra Hunoldum Ducem Aquitanorum, & ceperunt castrum, quod vocatur Lucias. Et in ipso itinere diuiserunt regnum Francorum inter se, in loco qui dicitur Vetus-Pictauis. Et anno 743. Tunc Carolomannus & Pippinus contra Idolonem Ducem Baioarium inierunt pugnam. Item anno 744: Iterum Carlomannus & Pippinus perrexerunt in Saxoniam. Non potuit tamen S. Hadeloga, fundatrix Kitzingensis monasterij, Pippini huius filia fuisse.

f S. Gertrudis, quæ 17 Martij colitur, filia fuit B. Pippini Ducis & Maioris-Domus Regum aliquot Austrasiæ: huius filia altera, Gertrudis sorore, S. Begga, natus est Pippinus, qui Crassus cognominatur, & Herstallius, ac quandoque senior, qui pater fuit Caroli Martelli, patris, vt creditur, S. Hadelogæ.

CAPITVLVM IV
Laus S. Hadelavgæ ab orationis instantia.

[17] Avribus audiendi audiens beata Virgo Hadelauga loquentem sibi Dilectum, ac dicentem: Pulchræ sunt genæ tuæ sicut turturis; efficacius de die in diem in se curabat exprimere, quod ex his intellexerat verbis, vt cuncta honestati & virgineo pudori congrua gereret; ne quando ipsum, cui desponsata erat, offenderet. Nam non contenta in solis genis, id est, in reuerentia virginalis castimoniæ similitudinem exhibere turturis; sed exprimere etiam eam satagebat in reliquis. Sicut enim auis hæc gemitum pro cantu habet, sic & ipsa mundo gaudente lugebat, sponsique præsentiam æstuanti desiderio requirens, solo lacrymarum refrigerio gaudebat. [S. Hadeloga ad profectum attenta,] Quanto enim variis vrgebatur tentationibus, tanto continuatis incumbebat precibus; ne torpente perderet incuria, quod magni laboris quæsierat industria. Filij huius seculi, qui prudentioresfiliis lucis in generatione sua sunt, suis eam studiis, licet ex contraria parte, ad meliora incitabant, vt esset in virtutibus excolendis feruentior, in custodiendis vigilantior; cum illi ad congreganda & seruanda ea, quæ etiam congregata & seruata pereunt, tam infatigabili labore insistant. Attendens enim auaros circa quæstum temporalem tam peruigiles agere excubias, tamque periculosas, perpeti angustias, ipsa immortalitatis intra se custodiens thesauros, solito prolixiores in orationibus peragebat vigilias. [Isa. 3. 16] Videns etiam filias suas, [assidue orat, cum lacrymis:] scilicet illas, quas Isaias describit eleuatas extento collo ambulare & pedibus suis composito gradu incedere, faciesque ipsarum adulterini coloris fuco depictas renidere, genas suas turtureas, multo largioribus lacrymis infundens, spontaneo obducebat squalore, cum Apostolo gloriari cupiens & dicere: Si adhuc hominibus placerem, Christi ancilla non essem. [Gal. 1. 10] Denique maiorem fuisse orationis eius instantiam, quam ego incircumcisis labiis eloqui valeam, ipse qui vsque in hodiernum diem omnibus manifestus est earumdem precum & laborum eius fructus protestatur: de quo in sequentibus Domino largiente dicetur.

[18] Nunc vero qualiter ad commendandum in ea orationis studium commontus fuerim, quod tamen etiam sine illa commonitione nequaquam neglexissem,vestræ non piget insinuare Caritati; licet nouerim quosdam de diuerso protinus mihi obuiantes, qui dicant: Ecce somniator venit; venite & percutiamus eum lingua, & non attendamus ad vniuersos sermones eius; sed videamus quid illi prosint somnia sua. Atque vtinam cū vero illo Ioseph dicere mererer: Quoniam propter te sustinui opprobrium, &, Opprobria exprobrantium tibi ceciderunt super me. [Gen. 37. 6] Vt ergo ipsius Ioseph verbis vtar, [Auctor in somnis edocetur eius orationis studium:] audite somnium meum, quod vidi. Putabam me vetustum quemdam libellum de vita & virtutibus beatæ huius Virginis conscriptum reperisse; auido desiderio reuolutum legendo percurrere, vbi inter alia iucundum quoddam de orationis eius perseuerantia capitulum denotauerim. Cumque lectionis huius quantum dormiens poteram suaui refectione diu delectari mihi videret, tandem euigilans, quid viderim vellegerim, recapitulare volebam, nec quidquam præter solum illud capitulum de orandi instantia annotatum reminisci valebam; quod tamen ex integro, vt per somnum intellexeram, vigilans memoriter obtinui. [& solitam pro amicis mortuis orære, donec saluatos intelligeret:] Huiusmodi enim fuisse videbatur: Beatam videlicet Hadelaugam, præter generale orandi studium, quo frequenter occupabatur, hanc specialem habuisse consuetudinem, vt cum quis familiarium suorum, qui eius se commendasset orationibus, vitaexcederet, tam diu infatigabiles pro illius anima preces effunderet, quoad vsque locis pœnalibus ereptam & in requie collocatam ex diuina reuelatione cognosceret. At si quando culpis eius, pro quo supplicabat, obsistentibus, tardius præsentialiter exaudiretur, solitam nihilominus alios quosque spiritales secum pariter ad intercedendum assumere. Ipsos quoque Pontifices missa legatione conuenire, ac pro defuncti absolutione humiliter flagitare, vt in communibus Ecclesiæ conuentibus facta eius commemoratione, iunctis totius populi adiuuaretur precibus.

[19] His pro deuotionis meæ affectu simpliciter hic insertis, ad vos redeo, ad vos, inquam, o filiæ Ierusalem, oculos reflecto. De vestris potius testimoniis præsumo, quæ ad sacra eius ossa excubatis, quæ virgineis choris tumulum eius cingitis, debito obsequio honorifice frequentatis. Quid enim ipsa viuens gesserit in corpore, quam crebra fuerit in oratione, [ad eius sepulchrum assidue orātes moniales laudat,] vos circa sepulchrum eius piarum precum ostenditis assiduitate. Huius ergo capituli textus viuacius legitur in operibus vestris, quam imperitiæ meæ explicari possit verbis. Nunc quippe publicas, nunc secretas ibi offertis orationes: ad salutandam eam & alloquendam, tamquamvisibili præsentia vobis cohabitantem, certatim alterutrum præuenientes, vt tam rebus quam verbis protestari videamini, & dicere: Hæc est Virgo amatrix Virginum & populi sui. Hæc est quæ multum orat pro populo & vniuersa ciuitate ista. Solita igitur deuotionis huius obsequia feruentius de die in diem exercentes, ad posteros vestros quasi hæreditario iure transmittite. Et confidenter dico, quod efficacius proderunt oculis subiecta tantæ religionis exempla, [vtq; pergāt hortatur.] quam auribus infusa huius præconij verba. Assit ipsa & laudatoribus suis & imitatoribus, meritorum & precum interuentione obtinens apud Deum, vt quos delectat suauitas laudationis, labor non grauet imitandæ religionis.

CAPITVLVM V
Laus S. Hadelavgæ a conuersatione solitaria.

[20] Beata Virgo Hadelauga cordis sui secretarium semper paratum exhibere curabat ad offerendum Deo puræ orationis holocaustum. De quo ipseait: Tu autem cum orabis, intra in cubiculum tuum, & clauso ostio tuo, ora Patrem tuum in abscondito. [Matt. 6. 6] Verumtamen non hoc contenta, iuxta similitudinem turturis, cuius supra meminimus, soliuaga gemere consueuerat; quærens etiam extrinsecus secretum liberius immolandis precum hostiis opportunum. Audierat quippe cum Abraham, præcipientem sibi Dominum & dicentem: Tolle filium tuum, quem diligis, Isaac, & vade in terram visionis, atque offer eum ibi in holocaustum super vnum montium, quem monstrauero tibi. [Gen. 22. 2.] Quid vobis videtur? numquid Virginem tali prole fœcundari posse ambigitis? Imo quanto fuerit castior, tanto huic conceptui erit aptior. Isaac enim risus vel gaudium interpretatur. Spirituale igitur gaudium gratamque Deo iubilationis hostiam de simplici cordis eius puritate recte dixerim progenitam, pro qua iugiter offerenda diuinitus eam frequentissime credimus admonitam. Sane in quacumque terrarum regione moraretur, a terra visionis non recedebat, quæ relictis peccatorum tenebris in luce virtutum conuersabatur: [Sancta semotum a turbis locū quærit,] sed ad perquirendum specialem quemdam magnæ visionis locum diuinæ aspirationis instinctu ducebatur. Nobiliter etenim nata, & magnis diuitiarum copiis onerata magis quam ornata, obliuisci festinabat populum suum, & domum patris sui: sic tamen vt possessiones hæreditario sibi iure subiectas diuinæ manciparet seruituti, Christum diligens, & ipsum eligens hæredem depositi sui fidelissimum custodem. [vbi ortt, ac cœnobiū ædificet,] Per omnes itaque prædiorum suorum fines indagare satagebat locum ab humana quidem conuersatione aliquantisper semotum, quieti vero spiritualis propositi opportunum, vbi & voluntariæ paupertatis & continuæ orationis vacaret exercitio, aliasque virginalis voti æmulatrices suo prouocaret exemplo.

[21] Præcessisse creditur, vt supradictum est, in præclara generis eius linea B. Gertrudis Virgo, quam sacro velamine ad immortalis sponsi nuptias ornandam mater memorabilis a Hytta B. b Amando Episcopo miræ sanctitatis obtulit viro: [S. Gertrudem imitata,] cuius salutaribus consiliis roborata, monasterium construxit, vitamque inibi regularem, cui filiam præficeret, magna prædiorum copia instituit. Præcesserat etiam in eadem genealogia, neptis veneranda Virginis Gertrudis, nomine c Wuftruda, sub iugo sanctæ regulæ secus pedes eius verbi Domini lacte nutrita, & ad ipsius monasterij regimen illa adhuc viuente, & ordinante prouecta: aliæque spirituales Dei ancillæ in eodem cœnobio, ex antiquo & nobili Francorum genere aggregatæ. Quarum audita religione B. Hadelauga in Dei amore vehementeraccensa, quotidianis profectibus ad augmenta meritorum anhelabat, formamque pietatis & iustitiæ, quasi hæreditaria lege ab illis ad se transmissam, omni studio excolebat.

[22] Erat eo tempore inter reliquas possessiones eius nemus solitarium, feris dumtaxat peruium, ipso videlicet in loco, vbi vestrum nunc situm est monasterium: quam ipsa solitudinem frequenter lustrare solebat, optatum quærens locum, & prosperari, ordinante Deo, [quæ nuptias fugiens in Franconiā venisse dicitur,] expectans desiderium suum. In qua seculi fuga & eremi indagatione sollicita non mediocrem currenti superad dere poterat stimulum memorabile Beatæ illud d Gertrudis exemplum. Quæ cum in virginitatis proposito permanere decreuisset, pater autem, licet inuitam, marito eam tradere voluisset, auxilio matris, quamdiu potuit, in regno paterno delituit: sed cum diutius latere non posset, fugiendo diuertit in partes Orientalis Franciæ, in locum qui e Karleburg in Ducatu Herbipolensi dicitur: [& monasterium ædeficasse:] ibique de facultatibus suis in honorem beatissimæ Virginis Mariæ monasterium construxit, quod vsque in præsentem permanet diem, vbi f Attalongum Presbyterum, & Bernahardum Diaconum, quos secum adduxerat, ministrare constituit. Credebat enim viuum illud & sanctum habitaculum,quod in virginitate sua Deo consecrauerat, per beatæ Genitricis eius interuentum sine contaminatione permansurum: ideoque in veneratione eius etiam exterioris templi dedicari fecit ædificium.

[23] Eodem modo & beata Virgo Hadelauga visibiles & inuisibiles animarum fugiens corruptores, statuerat in corde suo, imo iurauerat cum Propheta dicens: [Hadelogæ diuinitus designatur locus monasterij.] Si introiero in tabernaculum domus meæ, si ascendero in lectum strati mei, si dedero somnum oculis meis & palpebris meis dormitationem, & requiem temporibus meis, donec inueniam locum Domino, tabernaculum Deo Iacob. [Psal. 131.] Cumque in supradicta solitudine continuatis precibus diuinæ pietatis aures pulsare non cessaret, vt aliquo indicio cælitus sibi ostenso consolari & de affutura voti sui efficacia certificari mereretur; tandem præelectum a Domino locum manifesta reuelatione designatum inuenit. Fertur quippe cum sola ibidem demoraretur, post peractas nocturnæ orationis excubias, quodam tempore primo diluculo, in ipso, quo orauerat, loco tantum spatij, quantum ad iacienda monasterij fundamenta sufficeret, tam euidentibus terminis vndiq; distinctum atque separatum reperisse, vt erigendi ædificij lineas angelico sibi ministerio præfixas nullatenus posset ambigere.

[Annotata]

a Alterum MS. Hitta: vulgo Ytta, & Iduberga, de qua agemus 8 Maij: mater fuit SS. Gertrudis Virg. & Beggæ.

b Colitur S. Amandus Ep. Traiecten. 6 Febr. ad quem aiem multa de eo traduntur.

c Hæc in Vita S. Gertrudis 17 Martij VVlphetrudis appellatur, vbi & de aliis eius spiritalibus filiabus agitur.

d Hæcne fuerit BB. Pippini & Ittæ filia, S. Gertrudis Niuellensis soror, an eius sororis Beggæ neptis, filia Pippini Herstalli. quæsitum hic § 3 & 10 Febr. ad Vitam S. Scholasticæ per Hieronymum Dungersheimium cap 5 Notat. e.

e Alterum MS. Karelburg.

f Idem MS. Attholongum, de eo itidem actum.

CAPITVLVM VI
Laus S. Hadelavgæ a Caritate vel munificentia.

[24] Gaudendum est omnibus nobis, præcipue autem vobis, filiæ Ierusalem, quia vox turturis, cuius paullo ante meminimus, audita est in terra nostra, Beatæ scilicet Hadelaugæ, quæ gemitum pro cantu edidit, nosque ad lugendum luctus sui exemplo informauit. Hic namque inuenit nidum, vbi reponeret ac nutriret pullos suos. Absit autem, vt indigne feratisac pro iniuaria deputetis, si eius vos dici pullos a me audiatis, quæ magis illi detrahere videmini, si non idipsum etiam absque mea assertione confiteamini, Namque cum corporales indigentias vestras collatis prȩdiorum suorum beneficiis abundanter subleuat, [ipsa volens monachas vt pullos congregare,] spiritualesque vitalibus exemplorum dapibus iucundissime recreat, nonne quasi pullos turturis vice, in tranquillitate nidi pia nutrimentorum saturitate refocillat? Quis vero digne explicare valeat, quantum iucunditatis & lætitiæ beata Virgo, quam turturis nomine typice appellamus, tunc conceperit? quantas Deo gratiarum actiones persoluerit, cum exaudito cordis eius desiderio tam anxie quæsitum ei locum ostendit? Hic immolare meruit Isaac filium suum, quem tamen retinuit viuum, sicut & is quem Abraham obtulit, & hostia fuit & incolumis euasit. Quod qualiter fieri possit, Apostolus manifeste docet dicens: Obsecro vos per misericordiam Dei, vt exhibeatis corpora vestra hostiam viuam, sanctam, Deo placentem, rationabile obsequium vestrum. [Rom. 12. 1] Hostia quippe occiditur vt offeratur: sed hostia viuens est corpus pro Domino afflictum, [& hostiam viuam, vt Isaacū, per mortificationem offerre.] quod & hostia dicitur & viuens; quia viuit in virtutibus, & est a vitiis occisum. Hostia videlicet, quia etiam huic mundo a prauis actibus est mortuum, viuens autem, quia cuncta, quæ præualet, bona operatur. Quisvero locus ad immolandam hanc hostiam aptior inueniri potuisset terra visionis, quieta mansione solitudinis? Solitudinem vero non vniformem dico sed duplicem, exteriorem & interiorem, loci videlicet & animi. Vnde Psalmista, vt exclusis a se tumultibus, absoluta libertate immolare posset hostiam hanc, optabat, dicens: Quis dabit mihi pennas sicut columbæ, & volabo & requiescam? Recordabatur fortassis columbæ illius diluuij tempore de arca Noë emissæ, quæ cum non inuenisset, vbi requiesceret pes eius, reuersa est ad Noë in arcam. [Ps. 54. 7] Cuius exemplo vsus, concessum sibi, quem concupierat, quietæ solitudinis locum, gratulatur, dicens: Ecce elongaui fugiens, & mansi in solitudine. Et alibi de oblatione ipsius hostiæ expressius loquens: Dirupisti, inquit, vincula mea, & sacrificabo hostiam laudis. [ibid. 8; Ps. 115. 17.] Ita & beata Virgo Hadelauga inæstimabili replebatur iucunditate pro inuenta dilectæ solitudinis opportunitate, sciens hunc locum suæ aptissimum hostiæ. [lætatur apto ad vtrumque loco reperto:] Vnde cum Abraham appellauit nomen loci illius, Dominus videt, & vsque in hodiernum diem dicitur, In monte Dominus videbit. Vere enim locus iste pro illuminatione, quam beata Virgo hic assequi promeruit, hoc nomine honorari debuit: & semper in monte, id est, in tali virtutum celsitudine, Dominus videbit, quia oculi Domini super iustos. [Gen. 22. 14] Et sic quidem in electo solitudinis loco, laudis hostiam immolando, in dilectione Dei suos exercebat affectus.

[25] Verum quia duobus præceptis distinguitur caritas, vt nec sine Dei amore proximus, nec sine amore proximi recte diligatur Deus, etiam in proximi caritate miro se studio dilatare cœpit: [habitacula monialibus ædificat,] nam iactis in eodem loco basilicæ fundamentis, congrua nihilominus ancillarum Dei habitacula circumquaque erigi fecit. Semetipsam quoque talem in Dei seruitute exhibuit, vt præclara nominis eius fama plures eo Virgines, Deo sub regulari tramite famulaturas, [easq; sanctitatis fama congregat,] in breui congregauerit: quibus pietate materna in omnibus consulens, tantam prædiorum contulit abundantiam, vt licet nil proprium haberent, ex communibus tamen redditibus omnem earum suppleret indigentiam. Sed quid vobis nota, velut incognita replico? Antiqua enim illius largitas vobis etiam hodie recens est; quodque alij de illa solis asserunt sermonibus, vos quotidianis probatis vtilitatibus.

[26] Quanta caritate circa subleuandas proximorum necessitates inseruierit, ex tunc & deinceps non tantum vobis, sed etiam omnibus qui in cœnobio vestroa generatione in generationem successerint, eadem semper munificentia declarare non cessabit. [iisq; necessaria curat,] Hoc liberalitatis eius memoriale inculcandum esset auaro, qui thesaurizat, & ignorat cui congregabit ea; qui in incerto diuitiarum sperat, nec in Deum diues est. Sed parsimoniæ eius exemplum audire oportuerat prodigos; qui ad abusionem munerum diuinorum semetipsos adhortantur, dicentes: Venite & fruamur bonis quæ sunt, & vtamur creatura tamquam in iuuentute celeriter. [Sap. 2] Vino pretioso & vnguentis nos impleamus, & non prætereat nos flos temporis, coronemus nos rosis, antequam marcescant. Nullum pratum sit quod non pertranseat luxuria nostra, nemo nostrum sit exors luxuriæ nostræ, vbique relinquamus signa lætitiæ, quoniam hæc est pars nostra, & hæc est sors nostra. Dicant e contrario Virgines, B. Hadelaugæ Virginis imitatrices; dicant, quod præclaris eius didicerunt exemplis: Venite & fruamur bonis, quæ vere bona sunt, nec cum tempore transeunt: bonis scilicet cælestibus, quæ numquam deficiunt. Prægustemus ea interim in spe, vt tandem satiemur in re, affluamus deliciis innixæ super Dilectum, [vt Deo sēper adhærere possint.] qui parauit inconspectu nostro mensam, aduersus eos qui tribulant nos, impinguabitque in oleo capita nostra: & poculum eius inebrians quampræclarum est, poculum ex vino condito & mustum malo granatorum suorum. Non prætereant nos virtutum flores, nihil in nobis marcidum, nihil sit aridum: sed in ipso, qui flos est campi, & lilium conuallium, omnia nostra virescant, omnia floreant.

CAPITVLVM VII
Laus S. Hadelavgæ a familia.

[27] Postquam beata Virgo Hadelauga locum illum a Deo sibi reuelatum, Bethel, id est, domum Dei appellare meruit, eo quod cum Iacob lapidem ibi in titulum erexerit oleumque desuper fuderit, vt tam opere quam voce veraciter profiteri posset, dicens: Domine, dilexi decorem domus tuæ, & locum habitationis gloriæ tuæ, [locum exterius firmat bonis, & potentum tutela,] ipsum locum omni diligentia interius & exterius adornare studuit. Exteriora quidem, vt matrona potens & imperiali genere vel potestate pollens, affluenti possessionum suarum administratione, propinquorum etiam tuitione procurabat; interiora vero maximæ humilitatis ac modestiæ documentis ac exemplis roborabat, [intus documentis & exemplis ornat:] contra illos detestandæ ciuitatis auctores, qui pro saxis lateres & pro cæmentobitumen vsurpantes, dixerunt: Venite faciamus nobis ciuitatem & turrim, cuius culmen pertingat ad cælum, & celebremus nomen nostrum, antequam diuidamur in vniuersas terras. Ad quorum imitationem omnes hodie mundi amatores carnalis vitæ construunt municipium, quod ad vim ventorum & impetus fluminum facili impulsu velociter est subruendum. Hi enim ab Oriente, id est, a Christo recedentes, in latitudine vitiorum, tamquam in campi planitie, de lateribus ciuitatem ædificant, quia terrenis dediti, de fragili materia, mentis munitionem attollunt.

[28] Quo contra beatæ huius Virginis sectatrices lateres in lapides commutarunt, quæ contempta terrenarum rerum cupiditate, & abdicatis carnalis vitæ illecebris, virtutum in semetipsis ædificia erexerunt, non in arena humanæ confidentiæ, sed in petra fidei, quæ Christus est. Talis denique Deo largiente fuit omnium profectus, [insignis illic virtutum profectus,] vt quod generaliter prophetatum est de Ecclesia, specialiter quoque dici potuerit de solitudine illa virgineæ habitationi deputata: Lætabitur deserta & inuia, & exultabit solitudo, & florebit quasi lilium, germinans germinabit & exultabit lætabunda& laudans. [Isa, 35] Gloria Libani data est ei, decor Carmeli & Saron. Scissȩ sunt enim in hoc deserto aquȩ, & torrentes in solitudine, & quæ arida erat in stagnum, & sitiens in fontes aquarum. Ista quippe inuia quondam solitudo, nunc autem frequens & iucunda fidelium habitatio, merito lætatur & exultat in Domino: quia floret sicut lilium, florido Virginum vernans contubernio, quæ dicere possunt cum Apostolo: Christi bonus odor sumus Deo. [2 Cor. 2. 15] Quas & ipse Saluator lilio cōparat, dicens, Sicut lilium inter spinas, sic amica mea inter filias. [Cant. 2] Gloria Libani data est ei, scilicet candor virtutum: quia Libanus dealbatio interpretatur. Habet etiam decorem Carmeli & Saron. Carmelus mollis vel tenellus interpretatur. Nostis quod dura illa & obstinata Chaldæorum filia merebatur audire: Non vocaberis, inquit Propheta, mollis & tenera: tolle molam & mole farinam. [Isa. 47. 2] Constat nimirum, quod teneræ suæ filiæ parentes parcunt, nec duris atque seruilibus hanc operibus affligunt: Omnipotens ergo Deus, quasi teneram filiam vocat, quando dilectam vniuscuiusque animam a laboriosis huius mundi seruitiis reuocat, ne dum exterioribus actibus afficitur, ab internis desideriis obduretur. Sed Chaldæorum filia tenera & mollis non vocatur, quia mens prauis desideriis dedita, in eo, quem anxie appetit, huius mundi labore relinquitur,vt foris mundo velut ancilla seruiat, quæ intus Deum vt filia nequaquam amat. Carmelus vero scientia circumcisionis interpretatur. Vbi vero plenior hæc inuenitur scientia, quam in mente virginea? Quis ad maiorem munditiæ profectum ex circumcisione non manu facta peruenire valeat? Quoniam cogitans quȩ Domini sunt, vt sit sancta & corpore & spiritu, quæ non gloriatur de incorrupta carne, nisi fidei sinceritas & integritas animæ adfuerit. Vnde non immerito Saron, id est, Princeps appellatur, quæ contra vitiorum barbariem principali dignitate dominatur.

[29] Tali decore locum istum per B. Hadelaugam fundatricem eius Dominus illustrare voluit, cum vos de nationibus congregatas vnanimes in hac domo habitare fecit. Proinde primas illas tantæ Virginis imitatrices oculis fidei contemplamini, quæ scilicet corporali eius præsentia confortari, [præcipue in primis eius imitatricibus:] visibilibus admirandæ conuersationis exemplis informari, vocis viuæ alloquio erudiri meruerunt. Has, inquam, vobis proponite, in quibus antiqua illa religionis forma, sicut a Sanctis præcedentibus, & ab ipsa monasterij vestri fundatrice tradita fuerat, illibata creditur viguisse. Procul ab illis pretiosarum cultus vestium, procul omnes illecebræ deliciarum: nam, vt & supra dictum est, rara erant adhuc tam monachorum quam ancillarum Dei monasteria: quantoque pauciores, tanto perfectiores fuisse constat, arctioris propositi sectatores vel sectatrices. Sed quis exprimendis eorum virtutibus inueniatur idoneus? quibus dignus non erat mundus: imo quorum munditiam ipse abhorrebat immundus. Quis denique vel solam hanc B. Hadelaugæ Virginis virginalem familiam recenseat, vt de his saltem, quæ feruentiores se ceteris in sancto exhibuere proposito, congruū sanctitatis perhibeat testimonium, & proprias singularum virtutes digno laudis præconio efferat?

[30] Verum ego vel vnius ex multis mentionem facere volens, capituli illius, quod de orationis instantia paullo ante præmisi, reminiscor, & quamdam ex discipulabus specialem in hac virtute talis Magistræ sectatricem intueor. Hæc ergo, vt frequenter me audisse memini, inter reliquas monasterij vestri Virgines, religiosis ornatam moribus vitam ducebat, [qualis illa, quæ cæcitatis periculū ex assiduis lacrymis, contempsit:] quam quotidiano lacrymarum holocausto a surrepentium delictorum maculis emundare satagebat. Cumque a Matre cœnobij ac reliquis Sororibus, ad parcendum oculis crebro commoneretur, ne cæcitatis quandoque damnum ex intemperantia pateretur; tandem responsum memoria dignum reddidisse fertur, dicens: Breues sunt huius cœnobij viæ, notissimæ mihi omnes officinæ: si igitur is qui cæcos illuminat, me in præsentiexcæcari permiserit, ad vias istas & officinas ductor mihi alius præter baculum necessarius non erit. Credo tamen certissime quia veritatis non priuabor lumine. Hæc non præsumptuose, imo plena dicens fide, in ea, quam, dudum cœperat, flendi & orandi permansit sedulitate.

[31] Quid etiam illam commemorem, quæ ante paucos annos, vt vobis referentibus agnoui, cum ingrauescente languore ad mortem perducta fuisset, manifestum de se bonæ conscientiæ testimonium dedit? Nam cum vltimum ageret spiritum, iamque corpus ab extrema fuisset parte præmortuum, [& alia in morte cantans,] collectis in vocem viribus, subito clamare cœpit, ac dicere: Testor Deum, in cuius conspectu sum, quia vera monacha sum. Cumque voces easdem iterato clamore sæpius replicasset, solemni modulatione Kyrie eleison canere cæpit: sicque in diuinis laudibus ei, cuius testimonium appellauerat, animam reddidit. Et recte iuxta hoc, quod Psalmista ait: Qui semināt in lacrymis, in gaudio metent. [Psa. 125. 5] Virgo hæc læto fine, Deo adiuuante, diem clausit extremum, quæ prius non solum in oratione, sed & in communi collocutione vix se temperabat a lacrymis: frequenter enim inter læta Sororum colloquia, [solita in vita lacrymari:] vbi gaudentibus congaudere videbatur, repente auersa facie lacrymis infundebatur, vt per hoc patenter claresceret, quod in hac peregrinatione solo corpore constituta, [& aliæ multæ.] conuersationem in cælis haberet. Multa huiusmodi sanctæ religionis indicia, de venerandiscœnobij vestri Virginibus, iam ab hac vita trāslatis, dicere possem, nisi breuitate spontanea ingrati lectoris fastidium excludere cogitarem.

CAPITVLVM VIII
Laus S. Hadelavgæ a misericordia & iudicio.

[32] Lætare igitur dilecta Deo familia, ex tam nobili B. Hadelaugæ Virginis, Matris vtiq; tuæ, germine propagata, eius videlicet religione instituta, & largitate sustentata. Lætare, inquam, & exulta pro gloria Domini, de cuius munere talem habere Matrem ac procuratricem meruisti. [Cantanda Deo misericordia & iudicium;] Hæc enim tibi lætitia de ipsius prouenit misericordia, de cuius percepisti largitate, vnde te cum gaudio indefessas illi oporteat gratias agere. Misericordiam ergo a cantas, misericordiam super exaltas, gratuitam largitionis gratiam prædicans. Sed b quid de iudicio faciendum putas? Nam vtrumquese cantare Psalmista pollicetur, dicens: Misericordiam & iudicium cantabo tibi, Domine. Vtrumque se decantare fortis ille athleta ostendit, qui rebus perditis, filiis quoque pariter extinctis, ait: Si bona suscepimus de manu Domini, mala autem quare non sustineamus? [Ps. 100. 1] Dominus dedit, Dominus abstulit: [misericordia, quod talē dederit matrem,] sicut Domino placuit, ita factum est, sit nomen Domini benedictum. Misericordiam ergo, vt iam dictum est, Dominus tibi prorogauit, dum per concessam Matrem, & magistram beatam Virginem Hadelaugam necessitatibus tuis pie consuluit. [Iob 2. 10 & c. 1. 22] Iudicium vero exhibuit, cum eamdem, expleto dispensationis eius tempore, per mortem subtraxit. Equidem misericordia illa dulcis fuit omnibus atque cantabilis: iudicium vero solis cantabile perfectis; lamentabile etiam videbatur infirmis tantæ nimirum Matris ac defensatricis morte destitutis. His enim quanto gratior atque iucundior fuerat præcedentis misericordiæ suauitas, tanto amarior est visa subsequentis iudicij seueritas. Cuius misericordiæ quis æstimare valeat suauitatem, nisi prius ipsius beatæ Virginis consideret sanctitatem & eminentem beatitudinis eius dignitatem? Cui pro possibilitate virium mearum in singulis, quæ iam præmissa sunt, capitulis, testimonium perhibere studui: sed necdum, vt sentio,pro meritorum eius gloria satisfacere potui. Sed illi soli, qui præsentiæ eius beneficia sentiebant, gratiam vtilitate probabant, eius vtique insignia loquendo efficacius exprimere poterant. Horum quippe aures audientes beatificabant illam, oculi videntes testimonium reddebant, eo quod liberasset pauperem vociferantem & pupillum, cui non erat adiutor.

[33] Itaque ad compendium philosophica, imo diuina, B. Ambrosij verba in huius Virginis præconium non incongrue vsurpata, tarditati subueniant meæ; quibus ipse electam Dei sponsam pro adolescentularum exhortatione describit, dicens: Virgo erat non solum corpore, sed etiam mente, quæ nullo doli ambitu sincerum adulteraret affectum. [lib. 2 de Virginib.] Corde humilis, verbo grauis, animo prudens, loquendi parcior, legendi studiosior; non in incerto diuitiarum, sed in prece pauperis spem reponens: intenta operi, verecunda sermonibus, arbitrum mentis solita non hominem, sed Deū quærere; nullum lædere, bene velle omnibus, [cuius sanctitatē Auctor laudat, verbis S. Ambrosij de D. Virg.] assurgere maioribus, æqualibus non inuidere, fugere iactantiam, rationem sequi, amare virtutem. Quando ista vel vultu læsit parentes? quando dissensit a propinquis? quando fastidiuit humilem? quando vitauit inopem? Eos solos solita cœtus virorum inuisere, quos misericordia non erubesceret, neque præteriret verecundia. Nihil tortum in oculis, nihil in verbis procax, nihil in actu inuerecundum,non gestus fractior, non incessus solutior, non vox petulantior, vt ipsa species corporis simulachrum fuerit mentis, & figura probitatis. Bona quippe domus in ipso vestibulo debet agnosci, ac primo prætendit ingressu, nihil intus latere tenebrarum, tamquam lucernæ lux intus posita foris luceat. Quid ego exequar ciborum parsimoniam, officiorum redundantiam, alterum vltra naturam superfuisse, alterum pene ipsi naturæ defuisse? Illic nulla intermissa tempora, hic congeminati ieiunio dies: & si quando reficiendi successisset voluntas, cibus plerumque obuius, qui mortem arceret, non delicias ministraret. Huc vsque B. Ambrosij verba. Verum vt de misericordia, quam commendare cœperam, breuiter cōcludam, ad perhibendum suauitati eius non inconueniens testimoniū, [& operibus ipsarū monialium;] germinantem ex ea vsque in hodiernum diem sufficere autumo fructum. Nam & Psalmista ait: Etenim Dominus dabit benignitatem & suauitatem, & terra nostra dabit fructum suum. [Ps. 84. 13] Fructus iste apud vos & in vobis est: vnde si quis nostris sermonibus non credit, veniat ad vos, & efficacius ipsis doceatur rebus. Proclamet igitur huius sanctæ familiæ vnanimis deuotio: Misericordias Domini in æternum cantabo. Sed absit, vt de iudicio contristetur; illo, inquam, iudicio, quo misericordia ista per B. Hadelaugam ad tempus exhibita, interueniente ipsius morte, subtracta videtur. Nam c & qui misericordias Domini in æternum sese cantaturum promittit, protinus etiam de iudicio subdens adiungit: In generatione & generationem annuntiabo veritatem tuam in ore meo. [Ps. 88. 1 & 2]

[34] Restat igitur considerare vobisque demonstrare, quare iudicium hoc, non tam lamentabile fuerit, quam cantabile: quia duo hæc semper indiuidua; misericordia videlicet & iudicium Domino decantanda sunt. Sane quantum ad ipsam beatam Virginem attinet, de qua agimus, satis ei desiderabile ac iucundum videbatur hoc iudicium, vt, quod semper concupierat, [iudicium cātandum, ob mortem B. Hadelogæ,] dissolui & esse cum Christo mereretur. Desiderium eius in bonis repletum fuerat, locum Domino & tabernaculum Deo Iacob, sicut vouerat, iam dudum intus & foris inuenerat, & consecrauerat, plures religionis suæ sectatrices Deo dicatas in proposito suo confirmauerat. Contemptis diuitiis pauper deseruierat pauperibus, eorumque etiam in posterum prouida pietate consuluerat necessitatibus: [quam semper optarat,] denique humilitatis ac ceterarum virtutum recondito intrinsecus abundabat thesauro, oleum indeficiens cum lampadibus aduenienti præparans Sponso. Sed ne diutius hisimmorer, dicam breuiter, quod solum sanctitatis sufficeret titulo, quia Mater vestra virginitatis ac voluntariæ paupertatis longo coronata est martyrio. Non semel deuotam Christo ceruicem persecutoris opposuit gladio, sed in ara cordis hostiam viuam, sanctam, Deo placentem, semetipsam quotidiano mactare solebat holocausto.

[35] Itaque filiæ Ierusalem, venite & videte, Dei filiam & Martyrem cum corona, qua coronauit eam Dominus in die solennitatis & lætitiæ. Dies namque victoriæ eius & coronæ, dies solennitatis & lætitiæ, decimo tertio Calendas Aprilis, ei, miserante Domino, illuxit. Hac die vocem Dilecti sese inuitantis audire meruit, dicentis: Veni de Libano sponsa, veni de Libano, veni, coronaberis. Hodie beata Virgo ex huius vitæ liberata angustiis sociari meruit choris Angelorum, quorum vitam imitari studuerat in terris. Hodie factus est in pace locus eius, & in Sion cælesti habitatio eius: [sancte obiit 20 Martij,] plena dierum, plena illustratione fidei & veritatis, viam ingressa est vniuersæ carnis, & apposita ad populum suum. Populus iste est non solum Sanctorum omnium, ab hac peregrinatione ad patriam illam cælestem redeuntium; verum etiam Angelorum, qui populus sunt ciuitatis illius. [Hebr. 12. 22] Vnde Apostolus, Accessistis, inquit, ad Sion montem, & ciuitatem viuentis Dei,Ierusalem cælestem, & multorum millium Angelorum frequentiam, & Ecclesiam primitiuorum, qui conscripti sunt in cælis. Huic populo apponuntur, qui pleni meritorum gratia, mox ac ab hac peregrinatione & vita emigrauerint, in requiem & societatem Angelorum assumuntur. Tunc enim dicuntur apponi, cum nulla iam remanet sollicitudo vel periculum peccati. Quod intuens d Apostolus, ait: Ante mortem ne laudes hominem quemquam.

[36] Cum ergo huic populo apponenda beata Virgo Hadelauga, secura conscientiæ fiducia profiteretur dicens: Bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruaui, de reliquo reposita est mihi corona iustitiæ, quid ei tristitiæ de sententia sortis vltimæ inesse poterat? Sociarum tantummodo Virginum, quas iam derelictura erat, [pro filiabus suis Deum deprecatura in cælis,] piam sollicitudinem gerebat: sed hanc ei, cui de omnibus cura est, fideliter committebat. Ipsis enim, vt supra dictum est, triste videbatur hoc iudicium, neque continere poterant piam inūdantiam lacrymarum. Verumtamen etiam ipsis cantabile fuit iudicium istud potius, quam lamentabile; quo tam fidelem ad Dominum interuentricem præmittere meru erunt, non amittere. Ibi enim posita, constantiuspro nobis ac sincerius interpellat, vbi iam nullum superest corporeæ fragilitatis obstaculum, quod ab intentione perfectæ contemplationis animam Deo inhærentem vllatenus præpedire valeat. Cum adhuc mortalitatis pondere premeretur, humiliter cum ceteris electis confitebatur, dicens: Nam quid oremus, sicvt oportet, nescimus; sed ipse Spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus; ibi autem in ipso fonte scientiæ nouit, quid nostris necessitatibus congruat. [Rom, 8. 26] Proinde, filiæ Ierusalem, nolite flere super illam, sed super vos ipsas flete, & flentes atque orantes ipsius vos patrociniis commendate. Desiderium cordis eius iam olim exaudiuit Dominus, vt iste, quem incolitis, per eam sublimaretur locus: quanto magis pro templo sancto ipsius, quod estis vos, piis interuenientem precibus exaudiet propitius? Quo autem pacto quantocyus Sanctorum pro nobis preces, exaudiantur, cuiusdam venerandi Patris forti sententia compendiose instruimur: quem cum in hora transitus sui frequens discipulorum circumstetisset turba, quidam ex illis in hæc proruperunt verba, Pater, inquiunt, non ambigimus, te ad Dominum quantocyus migraturum, & ad vitam æternam peruenturum. [modo se dignas exhibeant.] Quapropter paternitatem tuam deprecamur, vt nostri memor esse digneris, & ibi preces pro dilectis tibi fundere discipulis, quiamultum nobis confidimus profuturum, quod talem prȩmittimus Patronum. Qui subito eos intuens, Exhibete, inquit, vosmetipsos dignos, & tales estote in moribus, vt rite valeam orare pro vobis, & ita faciam quod postulatis. Idipsum etiam a vobis beatam Matrem vestram exigere noueritis, ac si eamdem exhortationem ab ipsius ore susciperetis.

[Annotata]

a Ita 2 MS. al. cantans, superexaltans &c.

b Idem, de iudicio quid sentis.

c MS. 2, Nam hi.

d Non Apostolus id ait, sed Ecclesiasticus c. 11. v. co.

CAPITVLVM IX
Laus S. Hadelavgæ glorioso sepulturæ eius loco.

[37] Digne admirari & laudare non sufficio disciplinam & sapientiam beatæ Virgini Hadelaugȩ a Domino collatam, qua primum excolere studuit semetipsam, deinde electam diuinitus & sua facultate & solicitudine fundatam congregationem vestram. Hic sibi spiritualem, quamdiu in corpore viueret, prouiderat requiem: hic etiam optabilem exanimato corporisuo pausationem, dicens exultante spiritu in Deo salutari suo: Hæc requies mea in seculum seculi, hic habitabo, quoniam elegi eam. Idem quoque athleta Dei B. a Gallus Confessor Dei dixisse memoratur, reperto insolitudine loco humanis habitationibus opportuno, vbi cum aliis Deo sub regulari tramite seruientibus, [sepulchrum eius a monialibus honoratū, cum fructu spiritali,] vsque ad mortem conuersari, & post mortem honorifice sepeliri mereretur. Etiam simili studio prudens Virgo hæc & sibi & vobis in hoc prospicere voluit, vt eo loco sacra eius ossa tumularentur, vbi frequentibus orantium & psallentium Virginum choris cingerētur. Et per subiectum oculis mauseolum ipsius quotidie memoria innouaretur. Ipsæ hoc melius recognoscitis, quæ tanto studio eius tumulum frequentatis; quod religiosa huius deuotionis sedulitas & ipsius proficiat gloriæ, & ædificationi vestræ. Nonne cum tumulo eius astatis, merita ipsius recolitis, singularum virtutum gratiam sollicite retractatis, atque ad imitationem eius Deo adiuuante peruenire optatis? Ita meritorum eius gloria semper accipit incrementum, dum & defuncta disciplinæ vobis quodammodo exhibet magisterium. Quod enim aliis cum ea, dum adhuc viueret, conuersantibus aspectus contulit exterior, [corā altari.] id ipsum vobis & multo amplius fidei acies interior. Et recte coram ipso altari accipere meruit sepulturam, vbi in precibus & lacrymis semetipsam Deo viuam offerre consueuerat hostiam.

[38] Est & aliud quoddam indicium, imo quasi priuilegium, quod eumdem suæ sepulturæ vendicauerit locum, innocentem quemdam puerulum, Rachand nomine, suis manibus de fonte baptismatis susceptum, & post modicum in ipsis albis defunctum, ibidem sepeliri fecerat, [vbi antea quidā puerulus recēs baptizatus.] vt is tamquam impollutus metator eius sepulturæ locum anticiparet, cui sancto & innocenti ipsa postmodum sancta & innocens congrue succederet. Ita Iacob Patriarcha in terra repromissionis, vbi lapidem erexerat in titulum, sepeliri desiderabat, cum in Ægypto moriturus filium suum, scilicet Ioseph, iuramento astringeret, dicens: Si inueni gratiam in conspectu tuo, pone manum tuam sub femore meo, & facias mihi misericordiam & veritatem, vt non sepelias me in Ægypto, sed dormiam cum Patribus meis, [Patriarchæ in terra sancta sepeliri voluerunt.] & auferas me de hac terra, condasque in sepulchro masorum. [Gen. 47. 29 & c. 49. 29] Idipsum etiam deinceps coram omnibus filiis suis ad se congregatis, cum iam obiturus esset, confirmauit dicens: Ego congregor ad populummeum, sepelite me cum patribus meis in spelunca duplici, quæ est in agro Ephron Ethæi, contra Mambre in terra Chanaan, quam emit Abraham cum agro ab Ephron Ethȩo, in possessionem sepulchri: & ibi sepelierunt eum & Saram vxorem eius: ibi sepultus est Isaac cum Rebecca coniuge, ibi & Lia condita iacet. Paullo ante quoque ipsi filio Ioseph commemorare voluit, quod in Ephrata, loco videlicet Dominicæ Natiuitatis gloria consecrando, matrem eius tumulauerit. Postremo ipse Ioseph in hora suæ mortis fratribus quod post mortem suam visitandi essent a Deo prædicens, adiurauit eos: Asportate, inquit, vobiscum ossa mea de loco isto: quod & factum est in exitu Israël de Ægypto. [Gen. 50. 24.] Nequaquam vero arbitrandi sunt tam sancti Patriarchæ frustra tantam gessisse curam pro sepeliendis corporibus suis, cum fidelium sit ista securitas, non ideo minus integram vel gloriosam corporum suorum futuram resurrectionem, si vel negligenter in abiecto quolibet loco sepeliantur, vel etiam insepulta, ob inimicorum rabiem, relinquantur, vel pro eorum libidine a feris alitibus dilacerata absumantur. Magis ergo considerandum est in eis pium sanctumque desiderium, quod in ea potissimum terra sepeliri optabāt, qua ipsius Saluatoris sanguinem effundendum,corpusque eius tumulandum, spiritu prophetico præuiderant. Videtur tamen in hoc & illud nihilominus pensandum, quod in tanta sollicitudine corporum suorum, non tantum sibi, sed & filiorum suorum posteritati in hac parte voluerint prospicere. Vt enim gens illa absque consilio & sine prudentia aliquando saperet & intelligeret ac nouissima prouideret, [vt eorum monumēta posteris prodessent.] vnde melius commoneri poterat, quam tantorum Patrum exemplis? Quæ vero efficacior esse posset exhortatio auribus infusa, ad recolenda vel sequenda virtutum exempla, quam oculis subiecta eorum, quos sequi debuerint, sepulchra? Sāctorum ergo Patrum monimenta fidelibus & obedientibus sunt in adiutorium, tamquam pium quoddam æmulandæ religionis incitamentum: rebellibus autem solummodo ad damnationis testimonium, veritate attestante, quæ talibus ait: Væ vobis, qui ædificatis monimenta Prophetarum, patres autem vestri illos occiderunt. [Luc. 11. 47] Profecto testificamini, quod consentitis operibus patrum vestrorum: quoniam quidem ipsi eos occiderunt, vos autem ædificatis eorum sepulchra. Qui quorumdam Iustorum sepulturam venerando exornant, sed aliorum vitam odiis insectantur; per obsequium quidem quod defunctis impendunt, eorum a quibus persecutionem passi sunt, iniquitatem abhorrere videntur; quam tamen ipso odij liuore imitari conuincuntur. Ac per hoc & ipsi vt homicidæ, nisi resipuerint, in eadem erunt damnatione. Abrupta quippe sententia pronuntiatum est: Quia omnis qui odit fratrem suum, homicida est, & omnis homicida non habet partem in regno Dei, nec vitam in se manentem.

[39] Sed inter hæc, tamquam dicatur mihi, Redi præuaricator ad cor, memetipsum considerare compellor, dum enim venerandam Virginem, ac Virginis Hadelaugæ memoriam, verborum foliis exornare studeo, inter folia ipse fructum in memetipso requirens, sed dignum non inueniens, grauiter ingemisco. [I Ioan. 3. 15] Sicut enim post flores & folia fructus arboris consequenter requiritur; sic inter verba, [Auctor preces monialium implorat, vt non solis foliis verborū, sed fructibus boni operis Sanctā honore:] operationis bonæ & conscientiæ mundæ fructus a nobis exigitur. Præuaricatores primi perdito vitæ fructu, ad sola folia confugerunt; vnde sibi perizomata ad contegendam turpitudinem, id est, argumenta ad excusandas excusationes in peccatis, contexentes, a paradiso voluptatis pelli meruerunt. Ficus quoque, in qua esuriens Dominus folia sine fructu reperit, ipsius maledictione aruit. De ligno autem illo, quod plantatum est secus decursus aquarum, prius dicitur, quia fructum suum dabit in tempore suo, & deinde, quod folium eius non defluet:quia profecto melior est fructus foliis: prius est facere quam docere; qui enim fecerit & docuerit hic magnus vocabitur in regno cælorum. [Matth 51. 19] Vobis itaque, o filiæ Ierusalem, angustias cordis mei commendo, vt ad sepulchrum beatæ Virginis, vbi frequenter orare soletis, mei quoque benigne memineritis, quo tandem ipsa interueniente, ad cuius laudem verborum folia offero, fructum illum aliqua ex parte attingere merear, quem Apostolus commemorat dicens: Fructus autem Spiritus sunt, caritas, gaudium, pax, patientia, longanimitas, bonitas, benignitas, mansuetudo, fides, modestia, continentia & castitas. [Gal. 5. 22] Ipse enim, de quo specialiter dictum est, Erit sepulchrum eius gloriosum, quique glorificantes se glorificat, etiam eius memoriam longe ante nostra tempora glorificauit, & glorificare non cessat: sicut e contrario contemptores suos non solum in vita, sed & in sepultura ignobiles ostendit. [Isa. 11. 10] Superbo quippe, cui Deus resistit, exprobratur & dicitur: Omnes Reges gentium dormierunt in gloria, vnusquisque in domo sua: tu autem proiectus es de sepulchro tuo, quasi stirps inutilis, pollutus & obuolutus, cum his qui interfecti sunt gladio, & descenderunt ad fundamenta laci, quasi cadauer putridum. [& c. 14. 18] Non habebis consortium cum eis, neque in sepultura. Vbi enimnunc Regum & tyrannorum Christianæ fidei aduersantium sepulchra, superstitiose quondam a Gentilibus constructa? Ecce in ecclesiis & ecclesiarum cœmiteriis religiosa deuotione procuratur fidelium sepultura, & immortalis est electorum memoria, apud Deum & apud homines nota: illorum vero periit recordatio, nec replicatur aliquando, nisi in maledicto. Ad piscatorum sepulchra mundus certatim confluit, illos in inferno sepultos abominatur & horrescit.

[Annotatum]

a S. Galli Vitam, in qua id refertur, dabimus 16 Octobris.

CAPITVLVM X
Laus S. Hadelavgæ a Translatione sancti corporis, & signorum gloria.

[40] Dicturus aliqua breuiter de translatione B. Hadelaugæ Virginis, cogitare mecum cœpi de priore eius sepultura, cur videlicet talis ac tanta Mater, quæ congregare semper studuit filias populi sui, quemadmodum gallina congregat pullos suos sub alas, humiliore prius & obscuriore loco, id est, in crypta oratorij, fuerit tumulata, quæ potius in editiori aliqua parte basilicæ, quam ipsa fundauerat, dotauerat atque ditauerat, sepelienda fuisse videtur. Sed fortassis Virgo Deo dicata, priuatisque precibus assueta, locum hunc secretiorem ceteris, ideoque otio huiusmodi, imo laborioso negotio, aptiorem amplius dilexerat ac frequentare consueuerat. Et ita, quem viuens pia diuinæ seruitutis assiduitate specialius sibi vendicauerat, [S. Hadeloga in crypta sepulta, quia ibi orare solita, vel ex humilitate, vt alij Sancti.] sepeliendo etiam corpori suo non incongrue dedicauerat. Tantum quoque in electorum cordibus feruet sanctæ humilitatis desiderium, vt plerique cadauera sua eadem vilitate atque abiectione ab aliis tractari optent atque præcipiant, qua semetipsos, dum adhuc viuerent, atterere consueuerant. Vnde a B. Arsenius, cum vicinam agnosceret horam obitus, ait discipulis suis: Iudicari habeo vobiscum ante tribunal Christi, si permiseritis quempiam de corpore meo facere aliquid. Et illi dixerunt: Quid ergo faciemus, quia nescimus mortuum vestire vel sepelire? Et dixit senex: Nescitis mittere funem in pedem meum, & trahere me in montem? Diuus etiam Hilarion b cum ægrotare cœpisset, multique ad eum de Papho viri religiosi conuenissent, maxime quia dixisse eum audierant, iam se ad Dominum migraturū, & de vinculis corporis liberandum, omnes adiurauit, ne puncto quidem horæ post mortem reseruaretur: sed statim eum in eodem hortulo, in quo habitauerat, terra operirent, sicut vestitus erat, in tunica cilicina, cucullo, & sago rustico. Poterat ergoetiam Mater vestra eiusdem humilitatis voto desiderasse atque ordinasse, vt cum defuncta fuisset, in loco illo humili & obscuro sepulturam acciperet.

[41] Siue autem ipsa hæc disposuerit, siue ab aliis, absque eius petitione, gestum fuerit; constat sine omni ambiguitate, diuina prouisum ordinatione, vt hic primo exequiarum tempore posita, postmodum ad eminentiorem locum, [Suanechildis Abbatissa,] tamquam lucerna super candelabrum ponenda, fidelium transferretur deuotione. Nam cum in eadem crypta multis iam annis sanctum requieuisset eius corpusculum; sed beatitudinis eius laudabile meritum semper acciperet incrementum; inter alias quæ monasterio vestro præfuerunt Matres spirituales, electa est matrona venerabilis, nomine c Swanehildis, ad supportandum eiusdem pondus regiminis. Quæ dum cogitatione intenta & collocutione assidua B. Hadelaugæ retractaret merita, extolleret præconia, displicere tam ipsi, quam cunctis Sororibus cœpit, quod ab oculis hominum in depresso illo cryptæ loco abscondita eius sepultura fuerit, cuius vita splendida totam Ecclesiæ domum illustrauit. Itaque ad laudem & gloriam Domini nostri Iesu Christi, pro ædificatione sanctæ Ecclesiæ, prudenti consilio de eius meditabatur translatione, suæ potissimum, omniumquefiliarum suarum saluti hoc studio cupiens prouidere: sperabant enim certissime intercessionis eius speciale promereri suffragium, [aliorum consilio] cui deuotionis suæ specialem famulatum impenderant. Deinde continuatis precibus diuinæ clementiȩ religiosa vota commendat, quatenus beneplacitum voluntatis eius, optatum effectum gratiæ huius consequatur. Sacerdotibus etiam Ecclesiæ conceptum insinuat desiderium, [in templum transfert:] quorum suppliciter efflagitat auxilium, reuerenterque expectat decretum. Quibus concorditer annuentibus, & cum gaudio cooperantibus, præmissa communi oratione, beatæ Virginis tumulus aperitur, collecta in vnum dissoluti corporis ossa egeruntur, & secus altare, vbi nunc recondita sunt, venerabiliter collocantur.

[42] Loculum autem illum ligneum prioris sepulturæ, [ligno sepulchri curatæ febres.] tam ipsæ monasterij vestri Virgines, quam ceteri fideles pro benedictione reliquiarum per particulas inter se diuiserunt. In quo ad declaranda beatæ Virginis merita, tale remedij genus humanæ infirmitatis diuinitus indultum est. Febricitantes plerique inde sanabantur, hoc videlicet ordine, vt lignum ipsum poculo, quo reficiendi & refocillandi erant, immitteretur. Et ita salutari gustu, sedato febris ardore, incolumitati pristinæ redderentur. Nam & lignum ipsum ad eiusdemmedicinȩ vsum a compluribus longo dicitur tempore conseruatum.

[43] De ipsis etiam virginei corporis reliquiis, auida fidelium deuotione, multa quidem clam detracta; sed quædam ex his hoc modo sunt reuelata, suoque mausoleo restituta. Nam quidam, [aliquæ eius reliquiæ sublata,] qui hæc subripuerat, in foramine muri, secus altare proximum inuoluta diligenter & obtecta absconderat, sed Deo, vt creditur, ordinante, ne ea tolleret, inhibitus reliquerat. Deinde cum res exigeret, vt operis quippiam in eadem sanctuarij parte fieri oporteret, quidam ex operariis reliquias, quæ obuolutæ & reconditæ fuerant, reperiens, in sinu suo lætus abscondit; æstimans videlicet inuenisse se rem aliquam proprio vsui necessariam. Domum autem reuersus, vbi quod detulerat furtum detexit, ecce domus tota velut ex odore pretiosissimi repleta vnguenti fragrare cœpit. Vnde palam intellexit sancti alicuius corporis has esse reliquias, [restitutæ:] adiensque Matrem monasterij, quæ inuenerat restituit, & rem ex ordine patefecit. Ipsa igitur, cuius essent reliquiæ indubitanter agnoscens, mirabilem in Sanctis suis Deum debita gratiarum actione glorificat. Nam & vnum ex digitis beatæ Virginis, quem furtim subtractum sciebat, inter cetera inuentum recognouerat. Ex tunc & deinceps apud omnes, qui hæc & alia eius insigniacognouerunt, magis magisque in veneratione habita est memoria eius signis declarata & virtutibus. Religiosa, [in maiori dein sunt veneratione:] inquam, deuotione fidelium vsque in hodiernum diem celebre eius frequentatur mauseolum: occurrunt turbæ sexus vtriusque vota ferentes, & optata illic beneficiorum suffragia impetrantes. Nec ambigo nominis eius gloriam a generatione in generationem suauissimo semper bonæ operationis odore diffundendum, vt filij qui nascentur & exsurgent narrent ea filiis & nepotibus suis.

[44] Senserat veneranda Mater Swanehildis commēdandam posteris beneficiorum eius gratiam, quam tanti æstimauit vt, licet in loco sancto prius tumulata eius ossa, in editiorem tamen ac celebriorem transferri curauerit. [honorificētius repositæ:] Vos quoque nihilominus de illa magnifice in bonitate sentitis, & in simplicitate cordis eam imo ipsum Dominum per illam quæritis, testimonium perhibentes, quia contra omnia humanæ fragilitatis pericula multum valeat deprecatio eius assidua. Exauditum est pium Swanehildis desiderium, vt debitum maternæ reuerentiæ mereretur exhibere famulatum. Præstitit & vobis miserator & misericors Dominus, vt vestra quoque, ad impendendam ei honorificentiam, semper inuigilet seruitus. Nam præter solita quotidianifamulatus officia, mauseolum eius operoso atque decoro ambitu cinxistis, & nunc super omnia, [sepulchrum ornatum.] etiam scriptis commendari eius præconia voluistis. In quo tamen opere hoc solum meæ imputatur temeritati, quod maiora viribus præsumpsi, & materiam hanc digniori & eloquentiori conseruandam, indignus & impeditioris linguæ, mihi præcipiendo vsurpaui. Verumtamen sincera voluntas vestra suo non priuabitur premio, tametsi mea tarditas vestro satisfacere non potuerit desiderio: sed sicut in veneratione beatæ huius Virginis vestra nititur industria vel coæquare, vel etiam superare deuotionem præcedentium; ita nimirum supererit & vobis in hac parte, in quo exercere se debeant subsequentium studia. Quid enim mirum, si vsque in finem mundi glorificetur in terris, quæ etiam post finem eius sine fine glorificabitur in cælis? Deum autem laudantes in Sanctis eius, vt scriptum est, quantumcumque potuerimus, super valebit adhuc, & admirabilis magnificentia eius. Benedicentes igitur Dominum, exaltemus illum, quantum possumus: maior est enim omni laude: exaltantes, inquam, illum repleamur virtute, ne laboremus, nō enim perueniemus.

[Annotata]

a Narratur hoc lib. 3 de Vitis PP. nu. 163, & lib. 5. libel. 15. num.9. Vitam S. Arsenii dabimus 19 Iulij.

[]

b Idhabetur sub finem Vitæ S. Hilarionis, quam dabimus 21 Octob.

c Alterum MS. habet, Svvenehildis. In margine prioris MS. ista adscripta erant: Nota. Ista Abba tissa, scilicet Svvanehildis, non est mater B. Hadelogæ, quæ dicebatur Chunehildis. De matre egimus § 3 nu. 13 pag. 306. Gaspar Bruschius in Chronologia monasteriorum Germaniæ, fol. 77 verso, [Translatio S. Hadelogæ quo tempore facta?] decimam a. S. Hadeloga statuit D. Schvveinhildem: at XXXVII D. Barbaram Comitissam de Castel obiisse scribit an. 1304. Vnde cōiicere liceat, vixisse Suanehildem, & corpus S. Hadelogæ transtulisse, seculo 10, siue inter annum Christi 900 & 1000.

CAPITVLVM XI
Laus S. Hadelavgæ a disciplinæ zelo etiam post obitum eius ostenso.

[45] Nostis filiæ Ierusalem, multisque iam dudum longe lateque innotuit, quantis bonis beata Virgo hactenus nobis commendata cœnobium vestrum cumulauerit, quam certa præsentis vitæ stipendia Deo hic militantibus ex abundanti prædiorum suorum collatione prouiderit: hoc nimirum intendens, vt quibus tantum solatij subministrauit in via, pro eis & cum eis lætificetur in patria. Ad hæc beatæ & gloriosæ Virginis Mariæ locum ipsum dedicari voluit, vtintemeratæ virginitatis eius exemplo, virginalis hic semper pudicitia germinet, noua de die in diem sanctæ religionis gratia pullulet. Ipsum ergo locum, in quo peruigili cura maiestati diuinæ quotidiana obsequia præparauit, [sanctitate monialium augetur eius gaudiū & gloria:] & vbi sacra eius ossa venerabiliter recondita sunt, frequentius visitat, iucundius illustrat, iugi precum suarum tuetur instantia. De se iam quidem secura, vestri gerit sollicitudinem, contemplans & videns vestræ conuersationis ordinem, disciplinæ vigorem, morum maturitatem, vigiliarum & orationum instantiam, & paratam ad omne opus bonum industriam. Si enim in talibus vos studiis inuenerit, specialius præ ceteris Sanctis habere creditur gaudium, eo quod irrigari diuinitus videat hortum plantationum suarum, & inebriari partus sui fructum, laudans & glorificans ipsum bonorum omnium largitorem in hymnis & confessionibus, dicens: Visitasti terram & inebriasti eam, multiplicasti locupletare eam: & tamquam assumpta voce Apostolica ad vos conuerti videtur, ac dicere: Gaudium meum vos & corona mea, sic state in Domino carissimæ. Quæ est enim mea spes, aut gaudium aut corona gloriæ? Nonne vos ante Dominum nostrum Iesum Christum estis in aduentu eius? [Psa. 64. 10; Phil. 4. 1] Vos enim estis gloria mea & gaudium.

[46] At si, quod absit, a via mandatorum Dei declinantes,& his contraria agentes vos inuenerit, procul dubio offenditur, fragilitati vel ignorantiæ compatitur, temeritati vero irascitur? Adeo quippe capiti membra concordant; sicque diuinæ inhærent iustitiæ, vt cum ipsum Dominum, qui caput est Electorum, peccando offendimus, illorum nihilominus offensam incurramus: quodque illius æquitati aduersatur, eorum iniuriæ deputetur. [immodestiori moniali apparet & alapa eam cortigit:] Quod licet cunctis fidelibus certa semper ratione constet atque constiterit, nonnumquam tamen ad eruditionem infirmorum, Sanctis post transitum suum visibiliter apparentibus & delinquentes quosque redarguentibus, palam innotuit. Cuius rei cum perplura in Sanctorum gestis inueniantur exempla, videtur etiam huic capitulo hic aliquid huiusmodi de hac beata Virgine, pro sanctitatis eius testimonio, inserendum. Fuit antiquitus in monasterio vestro Virgo quædam ceteris negligentior, nec animum adhibens disciplinæ studiis, quæ Seniorum venerabilium proponebantur verbis, ostendebantur exemplis. Cumque frequentius admonita, & regulari correptione castigata, nequaquam leuitatibus suis grauitatis manum imponeret, ipse magistrorum optimus qui quos amat arguit & castigat, per istā antiquā Magistram vestrā B. Hadelaugam a solita eam lasciuia corrigere dignatus est. Nam cum nec in oratorio Dei vel Angelorum præsentiam cogitans sese cohiberet, die quadam solito irreuerentiæ motu ad tumulum eius incaute processit: & ecce ipsa subito visibiliter ei obuians, ēxtensa manu alapam in faciem eius dedit: sicque eam tam terrore visionis insolitæ, quam ictu dextræ, a lasciuia restrinxit, vt deinceps semper modestior fuerit. Ecce quomodo & qualiter sibi concinunt Sanctorum gesta! quam simili efficacia præualent! Monachus ille beati Patris a nostri Benedicti, qui tempore orationis ad euagandum de oratorio nigrum puerulum sequi videbatur, ab eodem Patre pro cæcitate cordis sui virga percussus, nil vltra persuasionis a nigro puerulo pertulit, acsi ipse antiquus hostis eodem verbere percussus fuisset. Nihilominus & Virgo lasciuiens a Matre vestra alapam accipiens, ita postmodum disciplinæ patiens conquieuisse dicitur, tamquam ipse lasciuiæ spiritus, qui eam instigare solebat, eamdem plagam sustinuisset.

[47] Quidam Frater in eadem ecclesia mansionarij fungebatur officio, qui licet quotidie deseruiret in sanctuario, inconsiderate tamen viuens ipsum Dominum, cui per exterius ministerium obsequi videbatur,peruersis moribus & immundis cogitationibus de cordis sui b proturbabat habitaculo. Præterea ad offensionis cumulum, [ædituum circa sepulchrum irreuerēter cubantem arguit, & cædit:] iuxta prædictæ Virginis sepulchrum temere sibi collocauerat lectum, vt illic lasciuiens ipse pausaret, vbi virginea illius ossa in somno pacis conquiescunt. Eadem quippe contemptus sui temeritate, qua Deum ipsum irritare non timebat, electæ etiam sponsæ eius merita parui pendebat. Sed non in longum sine vltione male vsurpata abuti permissus est licentia; nec beata Virgo tumulum suum impune tali exhonorari iniuria pertulit. Nam cum quadam die in eodem se loco, velut securam habiturus quietem, collocasset; ecce adest ipsa, cuius tumulum contempserat, adest, inquam, seuera petulantiæ castigatrix, studiosa disciplinæ propagatrix, & graui cum indignatione inutilem illum ac temerarium arguens ædituum, tam vehementi plaga palmam ei in faciem misit, vt longo post tempore illa parte capitis vel faciei, qua percussus fuerat, non modicum dolorem sustinuerit. Sed in se reuersus, & maiorem vanitatis ac præsumptionis metuens vindictam, de correctione sua cœpit esse sollicitus: longeque remoto a parte sepulchri lectulo suo, eam, cuius semel tantum senserat manum, debito semper venerabatur honore. Simile mihi videtur ex parte hoc miraculum isti, quod de c S. Equitij Abbatis tumulo B. Gregorius in Dialogorum libro refert: cuius corpusdum in B. Laurentij Martyris oratorio esset humatum, super sepulchrum illius rusticus quidam arcam cum frumento posuit, nec quantus qualisque vir illic iaceret perpendere ac vereri curauit. Cum repente turbo cælitus factus, rebus illic omnibus in sua stabilitate manentibus, arcam, quæ superposita eius sepulchro fuerat, extulit longeque proiecit; vt palam cuncti cognoscerent, quanti esset meriti is, cuius corpus illic iaceret. In hoc quidem similia sibi videntur hæc signa, quod in vtrisque a contemptorum iniuria, Sanctorum defenditur sepultura; in hoc vero, quod apud vos gestum est, manifestior atque districtior disciplinæ seueritas est demonstrata. Nam etsi lectus iuxta sepulchrum irreuerenter positus turbine veniente desuper subito non deiicitur, ipsa tamen, quæ contempta videbatur, apparente contemptor in lecto redarguitur, plaga punitur, sicque lectum suum propriis manibus remouere compellitur. Viderit auditor, de his quid sentiat, quia vnusquisque in suo sensu abundat: ipse quid sentiam breuiter dico. Supradicta duo tantum signa ad sepulchrum B. Hadelaugæ Virginis ostensa, etiamsi alia deessent, sufficere mihi videntur ad commonitionem fidelium, pro exhibenda sanctitati eius congrua semper honorificentia, totius infidelitatis ambiguitate remota.

[48] Nuper quoque eadem Virgo negligentem quemdam Fratrem ad orationis instantiam per visionem commonuit nocturnam: qui licet ex monasterij vestri non fuerit familia, pro necessitate tamen paupertatis suæ ex largitate vestra temporalis vitæ percipiebat stipendia. [alium negligentem monet.] Sed cum ex eleemosynis pauperum Christi viueret, nec tamen in paupertate spiritus debitam bonorum omnium largitori seruitutis suæ deuotionem exhiberet, Sancta hæc sæpe iam dicta per visionem ei apparens, redarguit eum dicens: Quid inerti sopore deprimeris, & pro eis, quæ temporaliter te sustentant, persoluenda orationum officia negligis? Quā cum ille humiliter percunctaretur, quænam ipsa esset, quæ ad orationem eum hortabatur; Ego sum, ait, loci illius fundatrix, vnde tu sustentaris: ego sum, inquam, illa, de qua frequenter audisti, Hadelaugis nomine, cuius iuri per Dei gratiam & locus ipse & omnia ad eum pertinentia recte ascribuntur.

[Annotata]

a Hinc coniicere licet, auctorem fuisse Benedictinum. Quæ hic narratur monachi emendati historia, scripta est a S. Gregorio lib. 2 Dial. cap. 4, relata etiam 15 Ianuarij in Vita S. Mauri cap. 2 nu. 10 pag. 1041.

b Ita legendum videtur. MS. habebat, perturbabat.

c S. Equitii Vitam dabimus 7 Martij ex S. Gregorij Dial. lib. 1 cap. 4, vbi hæc punitio irreuerentiæ erga eius sepulchrū narratur.

CAPITVLVM XII
Laus cantici a recapitulatione virtutum.

[49] Meministis, filiæ Ierusalem, quod in principio huius opusculi tamquam ad gratiam vos noui cuiusdam inuitauerim spectaculi; in quo electam Christi sponsam beatam Virginem Hadelaugam in vestitu deaurato, circumamictam varietate, præsentandam spopondi. In cuius promissionis executione etsi satis fecisse non videor exspectantium capacitati, imperantium tamen obediens fui auctoritati. Ecce enim quātum potui in hoc contemplari spectaculo, vestro proposui iudicio, sciens pro certo, pauca hæc peruigili sanctæ meditationis vestræ multiplicanda studio. Si enim oculis lippientibus meis tantum sublucere potuit, quantum Dilectus ipse, cuius annulo subarrhari meruistis, sereno cordium vestrorum aspectui reuelabit? Nā vbi frequentior dilectio, ibi nimirum est & purior cōtemplatio. Si ergo vel ex his, quæ a me vel dici, vel a vobis latius excogitari potuerunt, accensus est in diuinislaudibus vestræ beatitudinis affectus; omnes quotquot in hoc spectaculo cordis oculos aperuimus, quotquot auscultando beatæ Virginis præconio aures audiendi adhibuimus, [Per desertū ascendit S. Hadeloga] finem dicendi audiamus: imo vnitis vocibus ac mentibus, ipsius, quam hactenus laudauimus, laudem laudando consummemus, dicentes: Quæ est ista, quæ ascendit per desertum, sicut virgula fumi ex aromatibus myrrhæ & thuris & vniuersi pulueris pigmentarij? [Cant. 8. 5] Recapitulatis igitur breuiter eius virtutibus, quas huc vsque latius digessimus, qualiter verba cantici huius iuxta easdem virtutes ei conueniant, attendamus. Gaudet enim in hoc Mater nostra Ecclesia, [vt virgula fumi] si quod de ipsa generaliter intelligitur, dilectæ filiæ suæ specialiter adscribatur. Mirantur ita Angelicæ Virtutes Virginem ascendentem, id est, in virtutum gradibus proficientem: quia sicut Sanctorum Patrum testatur auctoritas, hoc obtinere Virgo nititur viribus cum gratia, quod habet Angelus ex natura. Magis ergo miratur Angelus in Virgine meriti dignitatem, quam in semetipso naturæ felicitatem. Angelicæ itaque admirationi nos fragiles multo maiori stupore perculsi, voces nostras adiungere optemus, dicentes: Quæ est ista, quæ ascendit per desertum? Licetterram desertam, inuiam & inaquosam, qua mundus iste intelligitur, B. Hadelauga virtutum profectibus supergressa mystice dicatur, nil tamen obstat etiam ad litteram desertum illud hic accipi, quod, vt supra dictum est, primum incolere, & in quo vestrum fundare cœnobium meruit. Ascendit tunc per hoc desertum, quia hic sepe conuersationis studia exercens, in perfectionis culmine fixit animi gressum. Hic tamen etiam hodie ascendit, ac deinceps ascendere non desinit, vbi inchoata per eam sanctæ religionis opinio quotidianis incrementis promouetur, vbi nomen eius debitis laudibus attollitur, & memoriale eius vsq; ad cōsummationem seculi non derelinquitur. Qualiter autem ascendere cœperit, aperte innuitur cum protinus subditur: Sicut virgula fumi. Per virgulam, quæ nec robur habet, nec altitudinem, recte accipimus humilitatem, in qua primus est gradus ascendere volentibus ad sapientiæ altitudinem. Qui enim vere est humilis, nudam habet fiduciam fortitudinis, sed depressis totius præsumptionis conatibus. In Deo, inquit, salutare meum & gloria mea. Deus auxilij mei & spes mea in Deo est. Eamdem virtutem etiam supra in spectaculo beatæ Virginis præuiam constituimus. Id notandum, quasi virgula fumi dicitur. Et quare virgula fumi dicitur?Fumus cum nequaquam habeat splēdorem, nonnumquam habere potest bonum odorem. Eius itaq; humilitas fumo similis, id est, tetra & despicabilis visa est insipientium oculis; sed tanti odoris fragrantiam Dilecto exhibuit, vt vere dicere potuerit, Cum esset Rex in accubitu suo, [ex aromatibus myrrhæ &c.] nardus mea dedit odorem suū. Vnde & eiusdem fumi suauitas exprimitur, cum protinus adiungitur: Ex aromatibus myrrhæ & thuris & vniuersi pulueris pigmentarij. Quia mater virtutum est humilitas, non potest esse solitaria, sed cohærētium sibi & de se progenitarum earumdem virtutum pigmentis condita; vt licet præsentis vitæ amatoribus obscura videatur, semper tamen odorifera apud Deō inueniatur. Signanter autem & ordinate speciales quædam hic insinuantur virtutes per denominatas aromatum species. Primo enim myrrha, deinde ponitur thus, & fortasse pro eadem ordinis ratione puluis pigmentarij est vltimus. Generalem itaque de his prius quæramus intelligentiam, postmodum vero specialē, huic beatæ Virgini coaptandam. Per myrrham, quæ vermibus & putredini, resistir, continentia vel mortificatio carnis; per thus, quod in Dei sacrificio adoletur, studium orationis; per puluerem pigmentarium, fructus eleemosynarum intelligitur; quæ bene puluis dicuntur,quia de terrena substantia fiunt; pigmentarij, quia suauissimum odorem reddunt. Hinc est quod Cornelio misericordiæ operibus & orationi insistenti ab Angelo dicitur: Orationes tuæ & eleemosynæ tuæ acceptȩ sunt in conspectu Dei. Hoc de mysterio, nunc videnda ipsius ordinis ratio. Continentiam vel mortificationem carnis, præparationem quamdam, vel, vt ita dixerim, idoneum esse instrumentum ad expeditam orationis instantiam Apostolus ostendit; qui de instituendo virginitatis proposito loquens, dicit: Porro ad vtilitatē vestram dico, non vt laqueum vobis iniiciam, sed vt id, quod bonum est, & quod facultatem præbeat sine impedimento obsecrandi Domino. Et ad coniugatos: Vxori, inquit, vir debitum reddat, similiter vxoribus viri faciant. Et deinceps de consequenda orandi libertates: Nolite, inquit, fraudare inuicem, nisi forte ex consensu ad tempus, vt vacetis orationi. [1 Cor. 7. 5] Prior ergo myrrha thure; quia per continentiæ propositum, ad puræ orationis peruenitur studium. Vtrasque vero has virtutes priores esse eleemosynis manifesta docet ratio, cum istæ intra nos, illæ vero sint extra nos. Minus quippe vnicuique est honorare Dominum de sua substantia, & de primitiis frugum suarum, quæ ex terra gignuntur, quam de bonis interioribus, quæ de cordis thesauro proferuntur. Nam & Cain, qui ex maligno erat, & occidit fratrem suum, de fructibus terræ sacrificium Domino offerre consueuerat. Sed quia de radice cordis pullulantem caritatis ac iustitiæ non habuit fructum, diuinæ dignationis non meruit respectum.

[50] Et his generaliter, præmissis, ad specialem intellectum B. Hadelaugæ Virgini congruentem nunc redeamus. Ipsa equidem primo myrrhæ fumum de se respersit, [castitatis exemplo, vt myrrhæ odore, Virgines traxit.] cuius mira suauitate delectatum sibi sponsum attraheret, & adolescentulas ad eius amorem incitaret, cum virginitatis ei votum obtulit, & fideles quosque suæ castitatis exemplo irradiauit, ac si tam opere quam voce profireretur, dicens: Surrexi, vt aperirem Dilecto meo: manus meæ distillauerunt myrrhā, & digiti mei pleni myrrha probatissima. Et vere probatissima: nam & aliæ fideles animæ, etiam post carnis lapsum, per pœnitentiam resipiscentes in se myrrham reparare satagunt continentiæ. Sed ista est myrrha electa, myrrha probatissima vbi gaudium est de incorruptione, non remedium post corruptionem. [Sap. 8. 21] Sciens autem iuxta quod in libro Sapientiæ dicitur, quoniam aliter non posset esse continens, nisi Deus daret, (& hoc ipsum erat sapientiȩ, scire cuius esset hoc donum)adiit Dominum, & deprecata est illum ex totis præcordiis suis; quod est suauem obtulisse fumum thuris, & vt iuge fieret hoc boni odoris sacrificium, elegit sibi in solitudine locum offerendis precum hostiis opportunū. [thus oratinis mortificationi iungens:] Nouerat enim duo hæc, id est, mortificationem carnis & orationem cordis, inseparabiliter semper exercenda, & alterum sine altero, aut parum aut nihil prodesse. Nam si quis carnem mortificet, sed orare dissimulet, superbiæ arguitur: si autem solis tantum orationibus contentus carnem mortificare neglexerit, præuaricationis culpa condemnatur, dicente Domino, Quid vocatis me, Domine, Domine, & non facitis quȩ dico? Alterutrum ergo sibi ista suffragantur, dum constet quod alterum sine altero reprobatur. De puluere autem pigmentarij, id est, eleemosynarum fructu, quantus fuerit & sit, vestrum, o filiæ Ierusalem, testimonium sufficit, quæ locum ipsius, quem talibus illa exercitiis primum dedicauit, hæreditarium possidetis, & de collatis munificentiæ eius beneficiis quotidiana præsentis vitæ solatia habetis.

CAPITVLVM XIII
Clausula laudis S. Hodelavgæ.

[51] Ecce hæc est Mater vestra: si tamen proprie describendo vobis illam præsentare valuit paruitas mea. Hæc est illa Esther vestra, quæ pro liberatione populi sui non pepercit animæ suæ, non apud Principem terrenum, sed apud Regem Regum pro salute filiarum suarum, imo & omniū fidelium solita fiducialiter interpellare. Hæc Aman superbum Israeliticæ gentis aduersarium, principem videlicet tenebrarum, potenter expugnauit, omniaque fraudis eius machinamenta præualentibus prudentiæ suæ consiliis euacuauit. [Comparatur antiquis Heroidibus,] Ecce Iudith vestra exēplar castitatis & totius speculum virtutis, quæ gladio spiritus, quod est verbum Dei, viriliter dimicās, caput principis militiæ præcidit. [Iudic. 5. 8 & 26] Ecce Debbora Prophetis vestra per quam Dominus noua elegit bella, quæ virorum bellatorum aciem prȩcessit, vt in manum mulieris traderetur Sisara. Ecce benedicta inter mulieres, victrix illa Iahel, quæ percussit Sisaram, quærens in capite vulneris locum, & tēpus valide perforans: cuius quanta fuerit fortitudo, qua boni Ducis ac propugnatoris more semper ex aduerso ascenderet, murumque pro domo Israël opponeret, hinc liquido patet, quod prima in regionibus nostris, vt fidelis tradit antiquitas, virgineæ habitationis fundamenta iecit, & quasi Angelorum castra, virginalismilitiæ coadunauit agmina. Solet in congressu præliantium quisque fortissimus & ad omnem periculi euentum imperterritus, ad hoc præ ceteris eligi, vt in ipsa ordinatæ aciei fronte signa præferens, ab incursione hostili sequentem muniat exercitum, & magnanimitatis suæ exemplo corroborare possit etiam trepidum. Hic igitur si præualuerit, sequentes se triumphare facit, si cesserit vel corruerit, reliquos plerumque in fugam conuertit. Huiusmodi ducatus electio tanto magis in spirituali obseruatur prælio, quanto instantior est inuisibilis militiæ pugna, & atrocior victoria. Multo quippe facilius ei resistitur, qui cominus dimicans, manifeste cernitur, & humanæ fragilitatis pondere lassatur, quam ei, qui inuisibiliter & infatigabiliter sine corporeæ molis obstaculo colluctatur. Proinde quis æstimare valeat, quanta fortitudine beatam hanc Virginem ipse Dominus virtutum corroborauerit, [fortis contra tentationes.] quæ ad debellandum fortis armati principatum & confirmandum Virginalis militiæ tirocinium in prima fronte constituitur? Quantas tunc contra illam antiquus ille aduersarius artificij sui machinas credendus est erexisse, videns eam non solum manu factum Deo templum semēl extruxisse, sed viua ipsius templaverbo & exemplo incessanter extruere, atque roborando instaurare? Cum enim magnæ sit difficultatis duram & rastro eatenus intactam proscindere terram, quanti est laboris nouam sanctæ religionis complanare viam, & verbo ædificationis carnalium emollire duritiam? vnde & ipsa gloriosius triumphauit, quo primos illos tentationum impetus in solitudine, quam elegerat, sibi occurrentes, difficiliori labore tolerauit, ceterisque sequacibus suis deinceps planiorem viam dereliquit. Ad anniuersarium itaque depositionis eius diem solenniter agendum vnanimi deuotione aggregamini: ad huius iucunditatis gratiam annua reuolutione celebrandam vosmetipsas mutua alacritate adhortamini. Et omni quidem tempore tam in corde quam in ore vestro quasi mel indulcabitur eius memoria, & vt bene ordinata musicæ harmonia; in hac vero potissimum die, qua primum gaudiis cælestibus meruerat associari, vos quoque specialius ipsius tripudio congratulamini: hodierna die pro veneratione debita Matris & Dominæ vestræ certatim confluentem monasterij familiam cum gaudio excipite: largioribus eleemosynarum stipendiis pauperum viscera recreate viduas & orphanos consolationis vestræ participes facite. Talibus enim fructibus iustitiæ ipsa præcipue abundare solebat: ideoque merito iucundatur,si eadem in vobis studia recognoscat, si maternæ conuersationis forma in filiarum resplendeat vita.

CAPITVLVM XIV
Oratio laudantis.

[52] Ecce vere Sion filia illustris & beata Virgo Hadelauga, ciuis Sanctorum & domestica Dei. Ecce isti sunt paupertatis meæ flosculi, quibus gloriosum sepulturæ tuæ locum aspergere volui: quos tamen non ita obtuli, quasi te dignos vel beatitudini tuæ necessarios, aut perfectioni quidquam collaturos; sed vt nostris sensibus tui aliquatenus odoris gratiam infusuros. Ceterum tu post flores istos;, [Auctor gratulatur eius felicitati:] iam ad maturitatem fructus, Domino ducente, peruenisti: iam non vt quondam langues amore, ne dicas: Fulcite me floribus, stipate me malis, quia amore langueo: sed ipso, quem amaueras & amas, sine omni languore feliciter perfrueris. Sub illius vmbra, quem desideraueras, iam consedisti, & fructus illius dulcis gutturi tuo: iam Agnum, quocumque ierit, sequeris: iam canticum illud solis eius comitibus concessum, iucundissime concinis. Ibi ergo iam secura de propria beatitudine, peregrinantium ærumnis compatere, tuis deditos præconiis & congaudentes gaudiis, sereno vultu conspice, illamque Sponsi tui faciem, ipsis etiam Angelis desiderabilem, pio nobis interuentu effice placabilem. Memor esto specialiter specialis familiæ tuæ, memor esto congregationis tuæ, [eam inuocat.] ab initio a te per misericordiam Dei fundatæ atque possessæ, semperque orabis pro populo hoc & pro ciuitate ista, sed & pro vniuersa Ecclesia, cuius electa & specialis esse meruisti filia. Hanc etenim & ad contemplandam & laudandam, imo ad dandam ipsi Sancto Sanctorum magnificentiam & gloriam in primordio sermonis inuitaueram; gauisuram vtique de prospero partus sui prouentu; eo quod talem genuerit filiam. Sed exacto iam spectaculo, in quo fidei nostræ oculis eras proposita, vnusquisque reuertatur in sua: non quod satietas spectandi spectatoribus fastidium genuerit, sed quod nostræ quoque domui, id est, conscientiæ prouidere ac consulere grauis nos necessitas peturgeat. Vereor enim, ne plures e nobis, qui spectaculo aderant, non alacres, sed pectora sua percutientes, ad se redeant, eo quod bonorum, quæ hic ostensa sunt, gratiam in semetipsis minime recognoscant. Verumtamen miserator & misericors Domine, patiens, & multæ misericordiæ, vincens infortibus, compatiens fragilibus, iustorum via, peccatorum venia, illis præparans gloriam, his prærogans misericordiā; in te potissimum sermo claudendus est, qui aperis & nemo claudit, claudis & nemo aperit. Multa quidē, vt aliquis sapiens ait, dicimus & deficimus verbis: consummatio autem verborum tu es in omnibus, cui soli est omnis gloria, honor & imperium per infinita secula seculorum. Amen.

[Epilogus]

Post illud Encomium sequitur breuior Vita in Paßionali Herbipolensi: pars solum in altero MS.

Eius Vitæ cap. 1 nu. 1. ista verba lin. 3, quem Agnum sine macula sequitur… rex stola circumamictus candida … laudem huius Virginis Virgo mater Ecclesia deuote suscipiat; ita restitue: quem Agnum sine macula sequitur grex Beatorum stola candida: laudem vero Virginis huius mater Ecclesia deuote suscipiat.

nu. 2 B lin. 9 ad amicam suam, adde hanc notationem:c Addit MS. Herbipolense: Sanctam videlicet Gerdrudam, quæ tunc temporis in Niuilensi monasterio præfuit. Quod parum congruit iis quæ antea scripsimus.

Ibidem nu. 3 C lin. 10 post, in impatientia furoris, adde: Subdit MS. Herbipolense: vt videlicet, quam emollire nequibat ad faciendam voluntatem patris, stimulis incitaret aduersus patrem malitiosæ simultatis. Dein sequentes litteræ mutandæ d e f.

Eadem pagina nu. 5 E lin. 7 post Kuccingus, adde, g MS. Herbipolense, Kiczingus, vel secundum alios Kigs.

DE SS. MARTYRIB. EBBECKESDORPIEN.

Theodericus Ep. Mindensis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Marquardus Ep. Hildesheimensis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Bruno Dux Saxoniae, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Wigmannus, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Bardo, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Bardo alter, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Bardo tertius, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Thiothericus, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Gerricus, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Liutolfus, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Folcwartus, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Auanus, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Thiotricus, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Liutharius, Comes, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Aderamus, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Alfuinus, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Addasta, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Aida, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Aida alter, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Dudo, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Bodo, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Walus, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Halilfus, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Hunildiunus, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Adalwinus, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Werinhartus, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Thiotrichus, Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Hilwartus, et alii plurimi Nobilis, Martyr, Ebbekesdorpii in Saxonia inferiore (S.)
Erlulfus Ep. Ferdensis, Martyr (S.)
Gosbertus Ep. Osnabrugensis, Martyr (S.)

Pag. 316 in fine adde

§ VII S. Gosberti Ep. Osnabrugensis Vitæ epitome ex Officiis propriis eiusdem Ecclesiæ.

[35] Gosbertus, quartus in ordine, Osnabrugensi Ecclesiæ præficitur Episcopus: qui gente Suecus, cum S. Anscharius, [S. Gosberri Ep. Osnabrugensis epitome Vitæ.] præstantissimus illius populi & aliorum Apostolus, Euangelium prædicaret, eius discipulus & insignis collaborator fuit in conuertendis paganis, vir pius ac doctus, nec non mire sanguinem suum pro fide Christi profundere anhelans. Itaque cum EricusRex Daniæ, magnus Christianorum persecutor, in Saxoniam ad damna Ecclesiis inferenda, magno exercitu instructus, properaret; Gosbertus pro Ecclesia sibi commissa & grege suo vigilans, ipsemet ad defensionem eorum in aciem progressus, ab infidelibus Danis, cum aliquot aliis Episcopis, pluribus Ducibus ac Comitibus, pro fide Christi trucidatus, martyrio, quod diu desiderauerat, gloriosus occubuit.

[36] Hæc pro Lectione IV ad Matutinum recitantur: reliqua desumuntur ex Officio de Communi vnius Martyris & Pontificis. Colitur autem III Februarij sub ritu duplici. Sunt ea Ecclesiæ & diœcesis Osnabrugensis officia typis mandata auctoritate & iussu Reuerendißimi & Illustrißimi Principis ac Domini, D. Francisci Guilielmi Ecclesiarum Osnabrugensis, Ratisbonensis, [cultus sacer 3 Febr.] Mindensis ac Verdensis Episcopi, cum Præfatione ad Clerum Vrbis ac Diœcesis Osnabrugensis, signata III Nonas Februarij, S. Gosberto Episcopo in hac Sede prædecessori ac Martyri sacro anno Christi M DC LII.

ADDENDA AD III FEBRVARII.

DE S. BLASIO EP. SEBASTENO MAR.

Blasius Ep. Martyr, Sebastiae in Cappadocia (S.)

Pagina 333 col. 2 post num. 16 adde [Verum hæc omnia ad Dagobertum Regem Austrasiorum, filium S. Sigeberti referenda potius videntur. Consule ad huius Vitam dicta I Februarij pag. 231 num. 1.

Pag. 334 col. 2 E ante Addendum lin. 4. ante finem nu. 23 adde: Extat Bononiæ templum parochiale S. Blasio dicatum, vbi digitus eiusdem Sancti asseruatur, [S. Blasij reliquiæ Bononiæ,] & catenulæ, quibus sese flagellasse, macerandæ carnis gratia, traditur: eæq; volentibus osculandæ exhibentur. Ædes item nosocomij S. Mariæ Seruorum, S. Blasij appellatur, picturis eximiæ artis ornata. Alia item, vbi Pepolæ familiæ altare. In S. Petri basilica præcipua pars capitis S. Blasij asseruari dicitur, inq; S. Ioannis in Monte aliquæ reliquiæ. Duæ illic congregationes opificum Patronum sibi eum adoptarunt, eiusque ædem cum muneribus religiose adeunt hoc die: qui ex pellibus pecorum membranam conficiunt; quique lanam carminant. Ita Masinus in Bononia perlustrata.

Ibidem nu. 24 lin. 13 ante, In Sicilia, adde: In eadem Lusitania castrum est Beluer diœcesis Guardiensis, [in castro Beluer,] vbi inter alias Diuorum illustres reliquias digitus S. Blasij asseruatur intra ædem anachoriticam, quæ a S. Blasio nomen habet, vbi Sancti eiusdem ope miracula fieri testatur, & quoddam narrat, Georgius Cardosus in Hagiologio Lusitano ad hunc diem pag. 338.Idem duas alias in Lusitania eremiticas mandras S. Blasij nomine celebres memorat, [aliquot in Lusitania ei mandræ dicatæ:] vnam in Macedo do Matto territorij Brigantini; alteram in Bombarrali pago Diœcesis Vlyssipponensis: inq; illa caput sancti cuiusdam pastoris seruari, in hac sancti item agricolæ caput, vtrumque miraculis clarum scribit: verum vtriusque ætatem. res gestas, nomen, festum, sese assequi non potuisse, ideoq; existimare, neque coli officio Ecclesiastico, neque nota vulgo nomina.

Pag. 359 col. 1 lin. 7 pro Dierstorsius corrige, Sierstorpfius & adde: Gymnasij Laurentiani Regens, ac Facultatis Theologicæ, necnon Capituli Metropolitani & S. Cæciliæ Senior.

DE S. LAVRENTIO ILLVMINATORE EPISC.

Laurentius Illuminator, Ep. Spoletinus in Vmbria (S.)

Pag. 362 col. 2 post nu. 8 hæc adde:

[9] Farfarēsis monasterij Annales scribebat anno MDCXLIII Gregorius Romanus Abbas S. Matthæi, qui an typis excusi prodierint necdum comperimus. Quædam ex autographo nobis communicata. Duos sese alios sequi Gregorios profitetur, qui Chronica eiusdem monasterij concinnarunt, primus anno DCCCLX; alter, cognomento Catinensis, anno MXC. Ipse S. Laurentium e Syria in Italiam venisse scribit anno vltimo Iuliani Apostatæ, cum Susanna sorore, Ioanne & Isaaco discipulis, ac circa annum CCCCXXX Farfarense monasterium ædificasse, atque XXV annis administrasse: succeßisse eiIsaacum sed post annos aliquot Spoletium migrasse, ibique cœnobium S. Marci ædificasse: [Quando is dicatur in Italiam venisse,] hunc admodum senem visum fuisse S. Gregoriæ Virgini, quæ adhuc viuebat, cum S. Gregorius Dialogos scriberet. Quæ ratio temporum haud facile nobis probari potest. Annus Iuliani secundus, qui & vltimus, fuit Christi CCCLXIII. Demus S. Isuacum tunc annorum XV fuisse, (neque enim multo adolescentior censeri potest e patria peregre abiisse) natus igitur fuerit anno CCCXLVIII. Ab eo anno ad DXC Christi, quo S. Gregorius Pontifex creatus est, anni numerantur CCXLII. Quis credat duorum hominum ætatem tantum expleuisse spatium temporis? imo S. Isaacum Abbatem quis supra CLXXVIII annos vixisse? Scribit de eo S. Gregorius lib. 3 Dial. cap. 14, quem locum ad XXIII Ianuarij pag. 494 citauimus cum de S. Gregoria ageremus: Prioribus quoque Gothorum temporibus fuit iuxta Spoletanam vrbem vir vitæ venerabilis, [cuius comes ad extrema Gothorum tēpora peruenerit:] Isaac nomine, qui vsque ad extrema Gothorum tempora peruenit, quē nostrorum multi nouerunt, & maxime sacra Virgo Gregoria, quæ nunc in hac vrbe Romana iuxta ecclesiam B. Mariæ semper Virginis habitat. Sed de S. Isaaco plura ad XI Aprilis. Verosimilius est, quod iam statuimus, seculo sexto, sub annum forte DXVI venisse eum in Italiam: & quidem non admodum adolescentem, vt ex iis quædeinceps de eo narrat S. Gregorius, coniicere licet. Nec priora Gothorum tempora, quibus floruisse Isaacus dicitur, intelligi ea debent, quibus Alaricus & Athaulphus Italiam vrbemq; Romam populati sunt, sub annum CCCCX; sed postquam Ostrogothorum Theodorico Rege firmatum est in Italia regnum anno CCCCXCIII vsque ad eius mortem DXXVI. Quæ vero extrema dicantur Gothorum tempora, inde patet, quod extinctum sit regnum illorum a Narsete eunucho anno DLIIII.

[10] S. Laurentium scribit idem Gregorius Abbas Episcopum Sabinensem fuisse, nulla facta mentione Episcopatus Spoletini. Cum autem, inquit, aliquando suam diœcesim inuiseret, peruenit ad casalem Turrianum, [draconem precibus fugat:] sic a fluuiolo dictum, qui nunc prope monasterium Farfense fluit, Rianus nuncupatus. Et in fundo Acutiano, sub monte Mutella (vbi tunc erat immensa silua nemini peruia, & a teterrimo dracone custodita) delectatus tanta solitudine, se dedit contemplationi & orationi. Inde suis orationibus dracone fugato, [cœnobium Farfarense ædificat] paruum oratorium construxit in honorem beatissimæ Virginis Mariæ, cuius imaginem (quæ nunc extat in tabula lignea depicta, &, vt creditur ex continuata traditione, a S. Luca Euangelista) secum e Syria portauerat: & ædificatis aliquot cellulis, prima huius cœnobij fundamenta iecit. Hic ergo per annos circiter XXV sanctissime viuens, [& dotat:]monasterium auxit, non solum spiritualiter, multis ad Diuinum seruitium sub eius magisterio confugientibus; sed etiam temporaliter, pluribus acquisitis tam emptu, quam sub pia largitione fidelium. Vbi ergo dæmon sub specie draconis habitabat, Virgo, quæ caput draconis contriuit, honorari cœpit.

[11] Interim Susanna obeunte, & in dicto oratorio a Laurentio sepulta; [moritur:] paullo post idem Laurentius meritis clarus obdormiuit in Domino, & prope sororem suam a discipulis fuit sepulturæ traditus. De S. Laurentio hæc habentur in bulla Ioannis VI Papæ: [laudatus a Ioanne 6 Papa:] Laurentius quondam Episcopus venerabilis memoriæ, de peregrinis veniens, in fundo, qui dicitur Acutianus, territorij Sabinensis, venerabile monasterium sanctæ Dei Genitricis semperque Virginis Mariæ cōstituit: & propter religiosam eius conuersationem, & Diuini seruitij sedulitatem ibidem secum conuersantium, loca quædam tam emptu, quam ex oblatione fidelium acquisiuit & c.

[12] Ac post pauca ita scribit idem Abbas: Quod autem Laurentius fundator, sicut & Thomas restaurator, fuerint Sancti, apparet ex antiquissima traditione, & ex quibusdam fragmentis antiquissimi Breuiarij manu Longobardica descripti. [olim cultus vt Sanctus.] Insuper vsque ad annum MDCXXXVI nos celebrauimus dies festos dictorum Sanctorum, recitantes eorum officium. Sed cum quidamPrior, nomine Gregorius a Perusio, tulisset dictum officium, asserendo non esse ex Apostolica auctoritate; rursum illud reassumere non valuimus, respondente sacra Rituum Congregatione, nos non debuisse illud dimittere: cum autem dimissum sit, non esse reassumendum. Hæc ille.

Pag. 363 col. 2 D lin. 5 dele Annotationem l, & hæc substitue: l Hic a Iacobillo inter Sanctos Vmbriæad XVIII Februarij refertur, vt illic in Prætermissorum syllabo monebimus.

DE S. WEREBVRGA VIRG.

Wereburga, Virgo in Anglia (S.)

Pag. 387 col. 2 Notat. 2 lin. 3 post coluntur, ita lege: [S. Earcongota 25 Februarij & S. Ethelburga 7 Iulij.

DE S. ANSCHARIO ARCHIEP. HAMBVRG.

Anscharius, Ep. Hamburgensis, Daniae et Sueciae Apostolus (S.)

Pag. 394 col. 1 lin. 7 a fine, post, Martyrem Pastor. adde: [Vtramque Vitam S. Anscharij cum Originibus Hamburgensibus nuper edidit Petrus Lambecius Hamburgensis: cuius etiam opera & studio in lucem edita sunt typis Regiis Parisiensibus Georgij Codini & atterius cuiusdam anonymi excerptade Antiquitatibus Constantinopolitanis, ac Latina versione, & Animaduersionibus necessariis adornata. Hic autem ad has S. Ancharij Vitas præfatur se eas Parisiis descripsisse ex peruetusto codice membranaceo manuscripto monasterij S. Germani, eo, vt opinatur, ex Corbeia Gallica delato. Cum hac editione Vitam vtramque iterum contulimus. Priorem etiam exhibuit nobis alter codex MS. Monasterio Westphaliæ a Bernardo Rottendorffio V. CL. nobis amicißimo transmissus: sed hic plerumque cum ea Vita quam Philippus Cæsar edidit, congruebat.

Pag. 408 col. 2 lin. 27 pro, præsentia, lege clementia

Pag. 409 col. 1 lin. 19 pro voluntatis, lege societatis

Pag. 410 cap. 2 lin. 4 lege, secretius precibus insistere.

Pag. 411 col. 1 lin. 10 a fine pro contentione, lege conuentione

Pag. 412 col. 1 lin. 3 a fine pro Nonnum Witmarum, Lambecius edidit, nomine Witmarum.

Ibid. col. 2. num. 17. lin. 15 post legationi fauebant, adde [& doctrinam Domini libenter audiebant.

Ibidem lin. 17 post mysteriis, adde [Diuinis.

Pag. 414 col. 1 lin. 10 post Quorum quosdam, adde [hic secum retinuit, quosdam

Pag. 417 cap. 9 lin. 13 pro alteri, lege atteri.

Pag. 418 num. 40 lin. 14 pro Remensis, lege Bremensis.

Pag. 419 num. 42 lin. 2 post perfecit: adde [& consecrata ecclesia in honorem sanctæ Dei genitricis, Mariæ.

Ibid. num. 44 lin. 16 a fine post, At ille subiunxit: adde [Et nunc hæc dicit Dominus, formans te ex vtero seruum, Dedi te & c.

Pag. 421 col. 1 in fine sic lege, & adde [districte iudicabit, sicut scriptum est: Mihi vindictam, ego retribuam, dicit Dominus.

Pag. 422 num. 55 lin. 10 post, conuersatus, adde [infirmitatis molestia correptus.

Ibid. lin. 16 post Sleswic, adde [in quo naues cum negotiatoribus, qui cum eo ituri erant, constabant,

Ibid. lin. 3 a fine lege, concupiscerent, neque peterent:

Pag. 423 num. 56 lin. 3 a fine pro initium, Lambecius meritum habet.

Pag. 425 num. 63 lin. 19 pro Cuius, lege Cur.

Pag. 428 col. 1 lin. 17 pro Innuit, hæc lege, hac.

Ibid. col. 2 lin. 3 pro Nec coniues, lege, Nec cohibes.

Pag. 429 cap. 1 lin 8 post Horrendumque nefas, pro sub lege vice

Ibid. post lin. 11 a fine interpone titulum post faueto. c. 1 [Libri principium lacrymas & gaudia miscet.

Ibid. col. 2 lin. 12 pro Vt tenet, lege, Vt tener.

Ibid. lin. 17 pro Sperne leuitatem, lege Sperne volupta.

Ibid. lin 22 Principis introitus, lege, Principis interitus.

Ibid. lin. 22 a fine pro Flamminomo, lege Flammiuomo.

Pag. 430 col. 1 lin. 3 pro potui retinere, lege, potuit retinere.

Ibidem versu vltimo, pro Per Crucis meritum lege, Per Crucis introitum.

Ibid. col. 2. nu. 10 lin. 4 pro Hoc Pater, lege, Hic Pater.

Pag. 431 num 13 pro Mittere quis, lege Mittere quem.

Ibid. nu. 14 lin. 5 pro proferre paratum, lege perferre paratum.

Ibid. nu. 17 lin. 6 pro… viti lege Vineti.

Ibid. nu. 18 lin. 8. pro nobilitatis origo, lege nobilitaret origo.

Ibid. nu. 18 in titulo pro legatur vtrique, lege legauit vtrique.

Pag. 432 col. 1 lin. 3 pro torpendo, lege intorquendo.

Ibid. lin. 20 pro illius, lege illectus.

Ibid. nu. 21 lin. 5 Quotquot diebus erat, lege erant.

Ibid. col. 2 nu. 23 post lineam 2 & amore, interponeversum

Omne bonum ratus inuigilare lucris animarum.

Ibid. lin. 15 Æthere delapso splendore, lege splendere.

Ibid. num. 24 lin. 3 pro te Gislemare, lege, Regi di more

Pag. 433 col. 2 lin. 2 pro Præcepto pelagi præcursu. lege, Prærepto pelagi procursu

Ibid. lin. 7 post qui sint, adde Regi.

Ibid. post. cap. 5 lin. 4 pro lumina, lege limina.

Ibid. col. 2 lin. 19. consultius ageret transpone, ageret consultius.

lin. 27 supple… hoc verbo [sedesque

nu. 29 lin. 4. Cum medius tectis, lege Cum medius Hetti.

Pag. 434 col. 1 lin. 6 a fine pro redimit, lege, redemit.

col. 2 nu. 36 lin. 7 pro Protulit, lege Perculit.

Pag. 435 num. 38 lin. 7 pro crebro paternis, lege crebro proteruis.

num. 39 lin. 28 pro Centum pro viro, lege Centum pro vico

lin. 34 post Sacris, adde quid.

lin. 39 pro numera vouit, lege munera vouit.

num. 42 lin. 4 post Mater adde, vt

lin. 10 pro pecunia, sacrum, lege, pecunia, saccum.

lin. 16 pro protulit, melius pertulit.

Pag. 436 col. 1 lin. 5 a fine pro squaminosum, lege squāmosum.

col. 2 lin. 1 pro dissoluerit iste, lege dissoluerit esse.

lin. 22 post Pontificem, adde, nobis.

Pag. 437 col. 2. lin. 12 a fine sic versus incipit: Illum nosque simul.

Pag 438 col. 2 num. 62 versus 5 sic incipit: Ieru forte Salem,

num. 63 versus 2 sic incipit: Natio continuit.

Pag. 439 col. 1 num. 67 lin. 8 pro diuum monitu, legeDucum monitu.

num. 68 lin. 5 pro assuetum, lege assultum.

Pag. 440 col. 1. num. 74 versus 4 sic incipit: Mansit apud populos.

Pag. 442 col. 1 lin. 5 pro Fur est, lege Fas est.

lin. 18 pro parere, lege pareret.

num. 90 lin. 16 pro rebus opertis, lege rebus apertis.

col. 2. num. 94 lin. 23 pro quæ morte, lege quas morte.

lin. 16 pro terribilis, lege horribilis.

lin. 18 pro blanditus, lege blanditiis.

lin. vltima. pro rapit auernum: lege rupit auernum.

ADDENDA AD IV FEBRVARII.

[Praefatio]

Pagina 447 col. 1 post S Eutychium Mart. Romanum, adde:

S. Firmus Martyr, Genuæ.

Pag. 448 col. 1 lin. 5 a fine, adde: Multa quoque de S. Ancirado eremita Martyre, qui in Iusitaniam ex Germania venerit,eo reuertens a latronibus sit trucidatus, memorat in Hagiologio Lusitanico Georgius Cardosus, citatos hic a nobis auctores secutus. Fatetur tamen eumdem sibi videri, qui Meinradus alibi appellatur: nec mirum esse, ab aliis coli XXI Ianuarij, (ad quem diem illius Vitam dedimus) ab aliis IV Februarij; id enim sæpius euenire ob Translationes aliasque caussas.

Ardinga Martyr, Lamecensis in Lusitania Regis filia, hoc die ab eodem Cardoso inscripta est Hagiologio Lusitanico. Ea vt Thedoni, regij sanguinis Principi, virtutis bellicæ fama celeberrimo, nubere posset, patrem Maurum reliquisse, cumq; collactanea puella confugisse ad Christianos, & eorum mysteriis imbuta, tinctaq; baptismo fuisse traditur: quod vt comperit parens, clam eo venisse, eamq; suffocasse traditur. Eius in Descriptione regni Lusitaniæ pag. 559 vbi Sanctos illius regni enumerat, Antonius Vasconcellius noster nu, 26 ita meminit: Vrbs Lamacensis, Principis Ardingæ interitu nobilis est: quam Rex pater (quod relictis Maurorum deliriis, Christianorum ritus amplexa esset) furore percitus suffocauit. Eius alij quoque meminere; Angelus Manrique to. 2 Annalium Cisterc. ad annum 1170 cap. 8 nu. 5 pag. 505; Ludouicus de Anjos in Vitis Sanctarum Lusitaniæ, atque alij: sed nemo coli eam scribit, aut diserte S. Ardingam appellat. Vixisse ea dicitur circa annum CMXCV.

Pagina eadem col. 2 D post Simonem Abbatem, adde:

B. Felicianæ Virginis memoria extat Conimbricæ in Lusitania, in cœnobio sanctæ Crucis Canonicorum regularium.Iuxta hoc olim gynæceum extitit, quod nouem incolebant eiusdem instituti fæminæ, pleræque illustri, aut etiam regio, genere ortæ. Hic Feliciana obiisse traditur anno MCXCII magna sanctitatis opinione: eiusq; reliquiæ ad nostram vsque memoriam auratæ thecæ inclusæ inter alias Diuorum exuuias cum veneratione asseruatæ, nuper intra basim Crucifixi in arasacrarij repositæ sunt. Ita fere Georgius Cardosus in Hagiologio Lusitanico. Meminerunt illius Gabriel Pennottus in historia Canonicorum regularium parte 2 cap. 59 § 10, & Angelus de Anjos libro de sanctis fæaminis Lusitanis § 64 pag. 171. At neque Beatam appellant, neque hoc dic obiisse tradunt, & nomen reticent, quod ex alio scriptore expreßit Cardosus.

Pag. 449 col. 2 D ante S. Simeonem senem, ista pone:

S. Goldrophes Prior fuit Canonicorum regularium monasterij S. Petri de Folques, quod septem circiter leucis distat Conimbrica. Eius res gestæ interciderunt, at plurima ad eius reliquias fieri miracula scribit in Hagiologio Lusitanico Georgius Cardosus. Isthic solum os tibiæ asseruatur, vt ait, reliqui corporis exuuiis a quodam Episcopo Conimbricensi, qui eius ope sanitatem recuperarat, asportatis, incertum quo. Sed Folquesium ingens hominum multitudo, e longinquis etiam locis, confluit hoc die, sed multo etiam maior (quando de eo forsan plura dicemus) VII Septembris.

DE S. VERONICA MATRONA.

Veronica, matrona Hierosolymitana, Romae (S.)

Pag. 453 col. 1 lin. 8 ad finem § 3 adde:

Masinus in Bononia perlustrata coli præterea S. Veronicam scribit in æde S. Christinæ, vbi proprium habet altare; inque S. Pauli Barnabitarum, in sacello Crucifixi. Nicolaus Guerrosius de sanctitate Christiana Ecclesiæ Trecensis, ad annum 50 nu. 23 fol. 12 testatur Os tibiæ S. Veronicæ adseruari in diœcesi Trecensi in monasterio Belliloci: quod ad Albulam flumen situm, [& Belliloci in Gallia.] ferunt primitus Augustiniani fuisse instituti, at circiter annum MCXL Præmonstratensemregulam accepisse. Consule Sammarthanos to. 4 Galliæ Christianæ pag. 155.

DE S. FIRMO MARTYRE GENVÆ IN LIGVRIA.

Firmus Martyr, Genuæ in Liguria (S.)

Hæc repone pag. 458 post S. Eutychium.

Post Officia propria Sanctæ Genuensis Ecclesiæ, ex Apostolica concessione, Eminentissimi & Reuerendissimi Domini D. Stephani Cardinalis Duratij Archiepiscopi Genuensis iussis recognita, & iterum edita Genuæ anno MDCXL, adiectum est Kalendarium Sanctorum, [S. Firmi reliquiæ Genuæ.] qui in particularibus Genuȩ ecclesiis celebrantur. In hoc ad IV Februarij annotatum est, coli in æde S. Sebastiani, quæ sanctimonialium est, S. Firmum Martyrem, cuius ibi extent reliquiæ. Quis hic fuerit, nos latet. Forsan Roma Genuam allatæ reliquiæ Sancti illius Firmi, qui Romæ 2 Februarij cum Fortunato, Feliciano, multisq; aliis consummasse martyrium traditur, vti pag. 295retulimus: forsan alterius, qui tamen idem ille existimatus sit, & cum dies secundus Februarij festo Purificationis duplici secundæ claßis occupatus esset, tertius fortaßis S. Blasij; in hunc diem illius reiecta celebritas. Plures certe in Martyrologiis Firmi memoratur.

DE S. GELASIO MARTYRE

Aquilinus, Martyr, Forosempronii (S.)
Geminus, Martyr, Forosempronii (S.)
Gelasius, Martyr, Forosempronii (S.)
Magnus, Martyr, Forosempronii (S.)
Donatus, Martyr, Forosempronii (S.)
Gelasius alter, Martyr, Forosempronii (S.)
Geminus alter, Martyr, Forosempronii (S.)
Donata, Martyr, Forosempronii (S.)

Pag. 459 col. 2 E post num. 6 adde:

[7] Masinus in Bononia perlustrata testatur, coli Bononiæ in æde S. Mariæ de Caritate S. Gelasium Martyrem, [S. Gelasij reliquiæ Bononiæ.] cuius illic sint reliquiæ. Alterius e Forosemproniensibus Gelasiishic commemoratis eas esse arbitramur potius, quam S. Gelasij Placentini, qui hoc ipso quoque die colitur, sed Martyr non fuit.

DE S. GELASIO PVERO PLACENTINO

Gelasius, puer, Placentiae (S.)

Pag. 465 col. 1 c nu. 3 lin. 2 post SS. Italiæ, adde: Petrus Maria Campus Ecclesiasticæ historiæ Placentinæ parte 1 lib. 5 ad annum 429 scribit, cubiculum illud S. Opilij fuisse in ecclesia S. Antonini, a qua is numquam recedebat. Gelasium autem, [S. Gelasius. puer Christum videt.] vt propius intueretur insolitum illud spectaculum Angelorum cum fratre colloquentium, conatum in eius cubiculum ingredi, cuius ostium apertum repererat; sed vi occulta primumsibi pedes a limine repelli sensisse: dein tamen ingresso conspectum esse in medio Geniorum cælestium Christum Saluatorem, cum splendidißimis signis suæ sacræ Paßionis, considentem a dextris Patris æterni: cumq; vultum suum gloriosum ad Gelasium vertisset, eiq; contemplandum aliquamdiu præbuisset, pronuntiasse tandem verba illa, Sinite paruulos venire ad me. Vnde innocenti puero spes salutis iniecta, animusq; ad sublimiora excitatus: sed consummatus in breui expleuit tempora multa.

Post pag. 469 interturbati sunt numeri paginarum, incuria typothetarum. Pro 480 igitur, & nouem sequentibus, reponendi 470, 471 vsque 479.

AD V DIEM FEBRVARII,

DE S. AGATHA VIRG. MART.

Agatha, Virgo Martyr, Catanae in Sicilia (S.)

Pag. 609 col. 2 post nu. 98 adde: Alibi in iisdem Menæis Τῆς πατριδος λύτρωσις patriæ redemptio vocatur: ac mox, ne dubitetur quæ illa sit patria, istud accinitur: Στολιζέσθω σήμερον ἡ ἐκκλησία πορφυρίδα ἔνδοξον καταβαφεῖσαν ἐξ ἄγνων λύθρων Αγάθης τῆςμάρτυρος, χαῖρε, βοῶσα, Κατάνης τὸ καύχημα. Ornetur hodie Ecclesia gloriosa purpura, tincta puro sanguine Agathæ Martyris, Salue, exclamans, Catanæ gloria.

Pag. 632 col. 1 post nu. 10 ista adde:

Quas ad Acta S Agathæ, atque inferius vbi de eius miraculis agitur, citauimus MSS. Annotationes Michaëlis Monachi Canonici Capuani, eæ dein editæ a Francisco Antonio de Aioßis Canonico itidem Capuanæ, sacræ Theol. professore, atque inter alia hæc ad calcem adiecta. Ea ecclesia nunc monachorum est Montis Virginis: cum autem verustate fatisceret ac ruinam minaretur, restaurata nuper est Eminentißimorum Cardinalium Francisci & Antonij Barberinorum cura & impensis: nā inuicem in eius Ecclesiæ titulum successerunt. Supra fores ista legitur inscriptio:

ÆDEM SANCTÆ AGATHÆ
MAGNO OLIM GREGORIO
VENERABILEM,
INCLYTIS DE CÆLO PRODIGIIS
ILLVSTREM,
NVPER VETVSTATE SQVALLENTEM
CARDINALIS ANTONIVS BARBERINVS
IN HANC SPECIEM REDEGIT,
ANNO VRBANI VIII PONT. MAX.
PATRVI XIII.

Ast hæc supra templi ianuam in ipso exarata lacunari:

ÆDEM FRAN. CARD. BARBERINVS
AVRATO LACVNARI CONTEXIT
ANNO M DC XXXIII.

Tertia supra ipsum maius altare itidem in lacunari:

AGATHÆ
VIRGINIS SANCTISSIMÆ
MARTYRISQVE FORTISSIMÆ.

Pag. 634 col. 1 post nu. 24 adde: Luxemburgi quoque Belgicæ primæ celebri vrbe, suisq; Principibus apprime fideli, extant in æde Societatis Iesv aliquæ S. Agathæ Virginis ac Martyris reliquiæ. Eas Alexandro Wilthemio, qui nunc Rector est illius collegij, ante duos annos donauit Carolus Rachtius Pastor oppidi Machariaci, quod ad læuam Mosellæ amnis supra Treuiros, tertio lapide ab ipso Luxemburgo, situm, vulgo, Greuemachera, [Luxēburgi in Belgio] siue Comitis Machera, aut Comitum Machra appellatur, quod olim a Comite quopiam Luxemburgensi muris circumdatum credatur. De iis reliquiis idem Wilthemius præclaram, planeq; sua dignam eruditione dissertationem edidit, septem capitibus distinctam: quæ hic profecto tota inseri mereretur, nisi esset iam in doctorum hominum manibus, & multa contineret fusius disputata, quam ad propositum nostrum necesse sit. Sunt eæ reliquiæ in vitrea phiala, [intra lenticulam vitreā puluis ossium S. Agathæ & sanguis.] siue lenticula, eaque perexigua, inclusæ: &, quod consequens est, non magnæ molis, sed pretij quantiuis, vt cap. 7 egregie disserit scriptor. Est ergo puluis oßium, quantulum fere capere Auellanæ nucis putamen queat, & frusta ampullæ, seu lagunculæ vitreæ, incrustata sanguine, quem copiosum in plurimis atrocißimisq; cruciatibus inuicta Virgo fudit, collegerunt de more, qua per carnifices licuit, Christiani, saltem cum extinctæ corpus tumulo condiderunt, in quo ea quoque laguncula ac forte plures, repositæ tunc fuere: at cum postea sæpius apertus, atque vt fit succussus, idem tumulus est, earum aliquæ fractæ sunt, sed particulæ nonnullæ in exilem, quem diximus, lenticulaminsertæ sunt, titulo hoc apposito, De S. Agatha Virgine. Videtur autem, vt idem coniectat Wilthemius, iam ante quatuor minimum secula in Belgicam nostram sacrum illud pignus allatum.

DE SS. XXVI CRVCIFIXIS.

Petrus Baptista, Sacerdos Ord. S. Francisci, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Martinus de Aguirre, Sacerdos Ord. S. Francisci, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Franciscus Blancus Sacerdos Ord. S. Francisci, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Philippus a Iesu, Ord S. Francisci, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Gonsaluus Garcia, laicus, Ord. S. Francisci, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Franciscus a S. Michaële, laicus, Ord. S. Francisci, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Paulus Michi, Societatis Iesu, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Ioannes Soan, alias Goto, Societatis Iesu, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Iacobus, sive Didacus, Kisai, Societatis Iesu, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Cosmus Tachegia, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Michaël Cozachi, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Paulus Ibarchi, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Leo Catasumarus, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Ludouicus, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Antonius, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Matthias, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Bonauentura, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Thomas Cozachi, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Ioachimus Saccachibara, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Franciscus, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Thomas Danchi, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Ioannes Chimoia, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Gabriel, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Paulus Suzuchi, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Caius Franciscus, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)
Petrus Suchegirus, Martyr, Nangasachi in Iaponia (S.)

Pag. 739 col. 2 ad § XIII ista præpone: Cum hic paragraphus pridem esset excusus, moniti sumus Roma a viro graui & erudito, ne, quæ de sanctorum horum Martyrum miraculis ab nonnullis auctoribus mandata sunt litteris, temere in opus nostrum transscriberemus. Nam quædam eorum, præsertim de incorruptis corporibus, luminibus noctu supra eadem corpora ac Nangasakensem nostram ædem apparentibus, B. Petri corpore ad diem vnum ex hominum oculis sublato, & c.plurimis iisque grauißimis testimoniis infirmata esse. Id si nobis antea compertum fuisset, totum eum paragraphum omisißemus, Nunc cum expungi, nisi aliud substitueretur, non posset; nec facile nobis esset, nisi longo temporis spatio, quæ solide reuicta essent, quæ probanda viderentur, assequi; ea quæ in variis scriptoribus reperissemus, ita vt impressa iam erant, proponi lectoribus posse existimauimus: sed quatenus ea suscipi debeant, hic præmonitis. Eæ nempe mortalium animos tenebræ occupant, vt quæ ab leuibus etiam hominibus acceperint, ea auide complectantur, & mox illinere chartis gestiant.

Pag. 747 col. C dele Annotationem C post cap. 2 & hæc repone: Diuersus hic Paulus Sachendonus videtur a Paulo Sacondono Camaianæ arcis Præfecto, Genifoini filio, de quo fuse cap. 9 ac præsertim Annotat C agetur.

AD DIEM VI FEBRVARII

[Praefatio]

Pagina 763 in syllabo Sanctorum, quorum eo die agitur memoria, post S. Iulianum medicum & Martyrem, col. 1 adde:

S. Amantius, Episcopus Tricastinus in Gallia.

Ibidem col. 2 post B. Franciscam, adde:

S. Theodori, S. Trosimi, S. Euellij, S. Tarcitij, S. Felicis, S. Candidi, S. Theophili, Martyrum Translatio, Fossani in Pedemontana ditione.

DE S. AMANTIO EPISCOPO TRICASTINO IN GALLIA.

Amantius, Episcopus Tricastinus in Gallia (S.)

Reponēda hæc sunt pag. 778, post Acta S. Iuliani.

G. H.

SECVLO V

Qvæ in Gallia Narbonensi, & hodierna Delphinatium prouincia extat vrbs S. Pauli Tricastinorum, Episcopum habet Iacobum Adhemarum anno ⅭⅠƆⅠƆCXLV a fratre suo Francisco Adhemaro | Archipræsule Lugdunensi consecratum: [Episcopi 10 Tricastini Sancti:] cuius industria Sammarthani accuratiorem seriem Episcoporum nacti tomo 3 Galliæ Christianæ ediderunt: in qua decem primi Sancti appellantur hoc ordine: Sulpitius, Eusebius, Torquatus, Paulus, Restitutus, Bonifacius, Amantius, Maximinus, Castorinus, Michaël. Ex his maxime celebris est S. Paulus, qui vrbi Tricastinæ nomendedit: de quo egimus supra Kalendis Februarij, eiq; iunximus S. Torquatum, imitati Saussaium, cuius tamen festum XXXI Ianuarij celebrari dein didicimus. S. Restitutus colitur VII Nouembris, ac S. Amantius hoc VI Februarij: sex aliorum dies natalis ignoratur. [ex his S. Amantius colitur 6 Febris.] De S. Amantio ista solum habent Sammarthani: festum habet in Proprio Ecclesiæ, quod celebratur VI Februarij: sed nihil de eo specialiter annotatur. De reliquiis eiusdem ista traduntur ibidem in elogio S. Pauli ex archiuis Capituli eiusdem Ecclesiæ: [Reliquiæ sunt a Caluinistis combustæ.] Sacrum corpus S. Pauli anno ⅭⅠƆⅠƆLXI, die XXIV Decembris nouatores hæretici prædictam ecclesiam Cathedralem ingressi, profanata diui Confessoris memoria, cum reliquiis sanctorum Antistitum Amantij & Eusebij concremarunt. De tempore, quo decem hi sancti Episcopi floruerunt, nihil certi constat. Num S. Paulus subscripserit Concilio Valentino I Gratiano Aug. 11 & Equitio Coss. anno CCCLXXIV, [floruit 5 seculo.] addubit auimus ad eius Acta. Secuti dein SS. Restitutus & Bonifacius, post quos sedit S. Amantius, Christi quinto seculo: subrogati dein SS. Maximinus, Castorinus & Michaël: post eos Florentius Episcopus, qui anno ⅠƆXVII Epaonensi Concilio subscripsit.

DE S. VEDASTO EP. ATREBATENSI

Vedastus, Ep. Atrebatensis in Belgio (S.)

Pag. 792 ex Vita accuratius descripta, & ad nos ex ipso monasterio Vedastino serius submißa, paucula emendada.Num. 2 lin. 2 pro regnauit, lege regnaret.

Ibid. lin. 5 ita emenda [Quo cum venisset, ac vtraque acies sibi obuium hostem habuisset, Rhenique alueū transire vellet; cumque vtrimque hostium cunei astarent, & tam Franci, quam Alamanni ad mutuam cædem inhiarent; commisso prælio & c.

Ibidem num. 3 lin. 1 post desiderium, adde [restaret.

lin. 6 pro Rilugiaco, legitur Reguliacam.

lin. 7 post Axiona adde [obuiumque habens cæcum, multorum annorum spatia ab hac luce damnatum,petiit a B. Vedasto, vt pro se immensæ pietatis postularet auxilium, vt lumen, quo carebat, ipso impetrante recipere denique mereretur. Ille fisus de misericordia Domini, dexteram leuauit, super oculos cæci signū Crucis imposuit, statimq; lumen oculorum recepit: ibique a Christianis hominibus basilica constructa esse videtur, vbi in eius honore multa miracula fiunt.

Pag. 793 col. 1 lin. 4 a fine pro bis ille, lege Beatus ille.

DE S. AMANDO EPISC. TRAIETENSI

Amandus, Ep. Traiectensis, Elnone in Belgio (S.)

Pag. 836 colum. 1 lin. 17 a fine pro ⅠƆCLXXX, lege ⅠƆCLXXIX. Qui error de anno cædis Childerici Regis in sequētibus reperitur. Accuratius ea Chronologia texitur supra ad Vitam S. Sigiberti, & in Diatriba mea de Tribus Dagobertis Regibus, in qua lib. 4 cap. 7 anni Sedis S. Lamberti Episcopi Traiectensis, eiusq; exilium sub Dagoberto II, & cædes sub Pippino Herstallio deducuntur, examinata denuo cum hæc pars Februarij esset excusa.

Pag. 837 col. 2 lin. 7 post, debere, sequentia reliquis deletis sic legenda: [ad annum Christi ⅠƆCLXXXI, quo solennitate Paschali peracta XIV Aprilis, potuit Ecclesia dedicata fuisse feria tertia aut quarta sequente, ac deinde ab illis inductus testamentum suum confecisse XVIII Aprilis feria quinta post solennitatem Paschalem. Subscriptores & c.

INDEX HISTORICVS IN VITAS SANCTORVM
TOMI I FEBRVARII.

Apposita est † nota iis, quibus alibi Sancti aut Beati titulus tribuitur. Poterat S aut B præfigi; sed fors oculo quidpiam peruestiganti litterarum diuersarum occursus moram iniecisset.

Quia autem Sancti illi, quorum in hoc tomo memoria aut res gestæ illustrantur, peculiari Indice antea propositi sunt, de illis hic non agitur.

Compendiarias status, laureolæ, temporis, aut locorum notas facile quiuis perspiciet, scilicet R. Rex, Com. Comes, M. Martyr, V. Virgo, Ep. Episcopus, Hisp. Hispanus, 5 sec. quinto seculo &c. significare, quæ ad maiorem perspicuitatem adduntur.

A

† Aaron Britannus Armoricus 250 b

† Aaron & Iulius MM. 385 b

Abagarus Rex Edesse epistola Christi notus 62 e 63 c d

Abba, Amba disc. S. Ephræmi 64 f 77 e

† Abdalas mon. 449 b

† Abel Ab. Lobien. Arch. Remen. 500 a e

† Abidellas Presb. 467 e

† Abilius Ep. Alexandrie 15 e f 16 a

† Ablebertus Ep. Cameracen. 786 d e

† Abrahami Patriar. memoria 594 d

† Abraham eremita 54 c d

Abraham disc. S. Ephræmi 64 f 77 e

Abrahamus Ep. Ostracinæ 471 e

† Abundius Diac. Spoletij 362 a

Acephali hæret. 276 e 277 e

† Acepsimas Ep. M. 467 b

Achillas Hegum. Studitarum 549 b fit Archiep. Nacoliæ 549 d

† Adalardus Ab. Corbeien. 419 e 427 f 429 923 b 437 d

Adalardi Abbates SS. Quintini, Vedasti, Bertini, Amandi 888 e f

Adalardus Comes Ab. Vedastinus. 790 e 807 a

Adalbertus Archiep. Hamburgen. 402 d 557 e f eius laus 428 c d e 429 b

Adaldagus Archiep. Hamburgen. 393 c 446 a d

Adalgardis, Hildegardis Abbat. Sueßion. 690 c 691 d e

Adalgarius Ab. Corbeiæ Saxonicæ 312 de Archiep. Hamburgen. 393 b c 407 d 408 a 555 f 556 a 558 b 562 f 563 564 a 565 e 566 d

Adalgarius Diac. mon. Corbeiæ Saxon. 556 a

Adalgisus Comes Ludouici Pij 90 d

Adalgisus in Artesia 9 sec. 804 c

Adaliptus pater B. Angeli de Furcio 928 a f

Adalleoldus Ab. Elnonensis 895 c d

Adalricus Ab. Vedastinus 807 e

† Adalsendis V. filia S. Rictrudis 295 b 299 e 300 b f 301 e 302 c 303 d

Adami & Euæ eiectio e Paradiso 449 e

Addo Proph. pat. S. Azariæ 319 b c

Adela filia Dagoberti II R. Austrasiorum 232 a

Adelardus R. Occident. Saxonum 913 d 914 d

Adelbero III Ep. Metensis 11 sec. 715 d 716 a

Adelbodus Ep. Vltraiecti 368 f

Adelgisus Dux S. Sigeberti R. Austras. 228 f 234 b 235 a e

Adelhardus mon. Fuldæ diu in purgatorio detentus 9 sec. 532 533

† Aderitus Ep. Raunennas 83 c

Adelstanus R. Angl. 676 a 682 d 683 d

† Adelwiua mater B. Popponis 843 f

Adolphus Ep. Leodien. 367 f

† Adrianus M. Cæsareæ. 318 f

Adriani Imp. idolum Anazarbi in Cilicia sub Diocletiano 657 b f

Aduentitius Ab. & Ep. Metensis 511 c

† Aduinus Ep. in Gallia 449 d

† Adulphus Ep. Cameracen. 378 b

Æganus Maior-domus Chlodouei II 297 a

Ægidius Arch. Remensis 209 c d 782 d

Ægidius Ep. Abrinc. 188 a

Ægidius Hakins Gubernator Castellanæ Insulensis 14 sec. 814 f

Ægidius Romanus Ord. S. Augustini 930 d e

Ægidius Ord. Min. in Basilicata prou. 3 e

Ægil Ab. Fuldæ 503 a 529 f c 530 c

Æneas a S. Petro sanatus 281 e

Ængus, Æneas e stirpe regia Hibern. 155 f 157 c

† Æschylus Ep. M. 927 e 928 f

† Ætherius Ep. Barcinon. 1 sec. 6 b

† Africanus Ep. Lugdunen. 360 e

† Agapitus Ep. Rauennas 80 c d e 83 c

† Agapitus M. Prænestinus 916 d f

† Agapiti rel. Fuldæ 515 e 518 d e

† Agatho Ep. Liparitanus 287 c

† Agathodorus Ep. Tarra con. 1 sec. 6 b c

† Agathodorus M. in Chersoneso 285 a

† Agathodorus M. Sardibus 285 a

Agilius, Agiulfus, Episc. Metensis 291 f

† Agilulfus Ep. Colonien. 372 e

† Agilus Ab. Resbacen. 861 e f 862 b

Agnellus Ep. Acilij 671 a

Agnellus Ep. Equilinus 593 c

Agnellus Ep. Trident in. 593 b 669 f 671 a 672 d

[2]]

Agnes Blæsensis Com. filia 5 sec. 479 a

Agricolaus Præses Licinij 331 b c e 337 a e 339 e 345 a 346 a d 347 e 348 f 349 b e f 350 a 351

† Agricius Ep. Treuir. 373 c 374 a

† Aicharius Ep. Nouiomen. 850 e 880 b

† Aida filius Degilli Hibern. 114 a

† Aidanus Ep. Hibern. 116 e f

† Aidus filius Bricci 117 a b c 183 a

Aimoinus Floriacensis scriptor 215 b

Aistolfus Ep. Moguntinus 391 f 393 a

Alabingus Italus 9 sec. 513 c d

Alamanni vnde dicti, eorum sedes, Romanum imperium excutiunt 795 f victi a Chlodoueo R. Fran. circa Argentoratum, non Tulpiacum 796 a

Alanus Arch. Auenion. Cardin. 695 e

Alanus III Dux Britan. Armor. 251 e

Alaricus R. Gothorum cæsus 217 c

† Albæus Ep. in Momonia 114 b

† Albanus M. Moguntiæ 90 f 97 f 98 c

Albatia mater B. Angeli de Furcio 928 a f

† Albericus Ep. Vltraiectinus 232 b 315 a

Albericus Romæ dominans 10 sec. 710 f

Albertus Archiep. Hamburg. 267 b 313 b

Albertus I Ep. Trident. 13 sec. 694 c

Albertus II Ep. Trident. 14 sec. 694 c d

Albertus Brandeburg. Arch. Moguntinus & Magdeburg. 500 f 501 a 522 f 523

Albertus Palatinus Carinthiæ 722 d e

Alcima soror S. Apollinaris Ep. Aruern. 769 e 770 a

† Alcuinus Flaccus magister B. Rabani 502 b c 503 504 507 e 525 f 526 scriptor Vitæ S. Vedasti 789

Aldebertus Ab. S. Bauonis 7 sec. 835 d 872 b

Aldebertus Comes Austrobantiæ 298 b

† Aldegundis V. 788 c 823 f 835 c 837 f 864 c 872 d corpus 48 d

Aldegundis mater B. Rabani 524 b

† Aldelmus Ep. Schireburn. 909 c d e educatus in monast. S. Maildulphi 596 c d

† Aldricus Archiep. Senonen. 506 e

† Alena V. M. 823 d

Alethrus Ep. Cadurcen. 355 d

† Alexander fundator Ord. Acæmetorum 538 c

† Alexandri I Papæ reliq. Fuldæ 512 e 513 e f 514 515 c d

Alexander II Papa 687 f 688 d

Alexandar III Papa 568 b 612 e 656 a 921

Alexander VI Papa 575 d 577 f

Alexander Patriar. Alexand. Iacobita 3 b

Alexander Ep. Lincolnien. 567 e 568 a 571 a b

Alexander Imp. Orient. 10 sec. 707 d

Alexander Valignanus Soc. Iesu in Iaponia 730 e f

Alexander Wilthemius Soc. Iesu 961 f

Alexander circumforaneus Smyrnæ 3 sec. 43 f 44 a

Alexandrini Patriarchæ Iacobitæ 3 b c

Alfridus R. Northumbriæ 906 a 909 d

Algothus Stwre pater S. Brynolphi 926 f

Alildus R. Hibern. 154 c

Alipius Ep. Selle in Ægypto 471 e

Alotus Neronis Iudex in Hispania 10 d

† Alnotus armentarius 389 a b

† Alpinus Ep. Catalaunensis 474 b

Alphonsus VI R. Castellæ 7 f

Alphonsus VII R. Castellæ 253 c d

Alphonsus VIII R. Castellæ 254 c

Altfridus Ep. Hildesheim. 311 d 312 e 505 d e 511 b 527 f 534 a 558 f

† Altini M. rel. Trecis 476 a b

† Alto Conf. 763 b

Aluerat sor. S. Adelheidis 715 d 716 b

† Amalberga V. 388 f 389 b 676 d e 684 f 685 a d 686 e f 687

† Amalberga mater S. Gudilæ 379 a 500 e 828 a

† Amalbergæ tres in Belgio 685 d

Amalharius Ep. Gal. sub Carolo Magno 413 b 433 c

Amalarius Ep. Treuirensis 391 f

Amalarius scriptor 391 f

† Amandus Ep. Argentoratensis 765 e 828 f 829 a b f

† Amandus Ep. Burdegalensis 355 d 816 c

† Amandus Ep. Wormatiensis 765 f 828 d 829 f

† Amandus, Amantius, in Aquitania 199 e 200 a e 202 f

† Amandi Ep. reliquiæ prope Perpinianum 764 f 848 d

Amandus Ep. Castulonensis Hisp. 764 e 847

Amandus Ep. bibliothecarius Papæ 7 sec. 819 e Theatrapus dictus 822 c

Amantia mater S. Amandi 859 b 875 c

† Amantius Ep. Rutenen. 817 a

† Amantius Diac. 833 d e 894 f

† Amati templum Duaci 302 d 303 d corpus 48 c

† Amator maritus S. Veronicæ 453

† Ambrosius vidit in spiritu obitum S. Martini 87 a e 216 d

† Ambrosij Ep. Mediolanensis obitus 216 d

† Ammonius Presb. M. Alexand. 460 f 462 d

† Amnichadus reclusus Fuldæ 2 f

† Amolwinus Ab. Lobien. 500 a e

† Amphilochius Ep. Iconij 270 a

Amphilochius Ep. Sidæ Pamphil. 270 b

† Amsilionis rel. Latiniaci 319 a

† Anacletus Papa 16 e 17 a

† Anastasiæ V. M. rel. Fuldæ 521 c

† Anastasius Sinaita Patr. Antiochiæ 35 c

† Anastasius M. in Italia 361 c f alius ab eo colitur 5 Dec. 361 f

Anastasius tortor sub Leone Armeno 544 c e

† Anathasius Ep. in Oriente 15 a

† Anatolius Patriar. CP. 357 e f 358 a b

† Anatolius Ep. Laodiciæ 357 b c d f

Anatolius Ep. Adanæ in Cilicia 358 b c 359 f

Anatolius Hegumenus Studitarum 539 a 545 b

Anaundus R. Sueciæ exul 9 sec. 402 a 415 d 435 b

† Anciradus Erem. M. 448 b

† Andreas Apost. Achaiæ 874 e eius ordinatio 594 b

† Andreas Archidiac. Fæsulanus 243 c 244 a 246 a b

Andreas an Coptis, qui aliis Isidorus Pelusiota 473 e f

Andreas Cardinalis Ord. Minorum 3 e

Andreas Fremottus Archiep. Bituric. 579

Andreas Ep. Atrebaten. 295 d

Andreas Ouiedus Soc. Iesu 742 f

Andreas Ongasauara Iapon 746 f 754 b c d

Andreas Siluius Archiprior Marchianensis 295 c d

Anfridus in Sueciam missus 9 sec. 401 e 422 e 440 b

† Anianus Ep. Alexandriæ 15 f

† Anianus Ep. Aurelianensis 288 d e 782 f

† Anianus Archidiac. 700 a

Anmchadius, Animosus, Ep. Kildarien. an scriptor Vitæ S. Brigidæ 102 c 142 a

Anna R. Oriental. Saxonum 386 e 387 a f

† Anna Prophetissa fil. Phanuelis 319 a

Anna fil. Romani Imp. nupta Bladimero Principi Russorum 708 f

Anna hæres Britanniæ Armor. nupta Ludouicio XII R. Franc. 575 c d

Anna soror B. Ioannæ Valesiæ 575 a b 587 e

Anomij hæretici, aliis Eunomiani 69 a d

Annulo R. Daniæ 9 sec. 399 b c

Ansalogus Ep. Salisburgen. 3 a

† Ansani M. reliq. Senis 766 d

Ansbertus Dux 296 e 302 b

Ansemundus Dux Viennæ 6 sec. 365 b

Ansgerius Ep. Catanen. 655 c f

Ansigisus maritus S. Beggæ 229 d 235 a

† Anthimus Ep. Nicomediæ M. 460 e f

[3]]

† Antoninus M. Placentiæ 465 a

† Antonius Cauleas Patr. CP. 707 b

† Antonius Ab. 259 b 261 d

Antonius Barberinus Cardinalis 961 c

Antonius Archiep. Pragens. 16 sec. 36 e f

Antonius Anicien. Ep. 206 d

Antonius Ep. cum S. Chrysostomo 358 c

Antonius Meierus Poëta 790 c

Antonius Studita 339 a 551 f

Aphrodisia Ethnica Sicula cum S. Agatha 615 e 619 b 621 e 626 c 647 a

† Apollinaris Ep. Bituric. 830 c

† Apollinaris Ep. Rauennas 6 b 82 f

† Apollinaris Ep. Aruernor. 769 e f

† Apollinaris Ep. Valentin. 660 c 661 d 667 f

Apollinaris hæreticus 69 a c 71 f 276 e f 277 d eius libri 72 a 867 a e

† Apollonius M. 267 f

† Aquilæ & Priscillæ reliq. Fuldæ 518 f 521 b c

Aquila matrona Belg. 8 sec. 376 a

Arbo, Erbo, Dux Carinthiæ 702 c

† Arbogastus Ep. Argentorat. 829 d

Arcadius Ep. CP. 470 a

† Arcadius Ep. Iuliobrigensis Hisp. 1 sec. 6 b

Ardgarius Presb. in Suecia 318 b 401 a 414 f 415 a 416 c d f 435 a d

† Ardinga M. in Lusitania 960 c

Ardingus Ep. Florentinus 259 c

† Ardo Smaragdus mon. Anianæ 510 b

† Aredius Ab. Gal. 203 b

Ariani hæretici 65 c 68 f

† Arnaldus Ab. Patauinus 264 a

Arno Ep. Salisburg. 699 a

Arnoldus I Archiep. Colonien. 923 d

Arnoldus II Archiep. Colonien. 713 c

Arnoldus Com. Cliuiæ 12 sec. 917 b c

Arnoldus pater S. Arnulphi 296 d f

† Arnulphus Ep. Metensis 296 e secedit in eremum 219 f 227 d

Arnulphus Presb. 9 sec. e Purgatorio liberatur 561 e

Arnulphus sen. Com. Flandr. 676 a 682 b 683 685 b e f

Arnulphus iunior Com. Flandriæ 685 e

Arouandran hæreticus 4 sec. 54 e 65 c 77 e

Artaxerxes R. Perf. 4 sec. 467 e 468 a

Artemius Ep. Senonen. 365 c f

Artoldus Archiep. Remensis 846 e

Asa R. Iudææ 319 c e f 320

Aser Patriar. memoria 594 e

Asclepiades cum S. Pionio captus 40 b e 42 f 44 c 46 a

Aspida cognata S. Auiti 593 b

Asterius Sopista Arianus 276 e 277 d

† Astrebodij M. Aruern. 768 f

Atalongus Presb. 306 bcum S. Gertrude fugit 949 b

† Athanasius Ep. in Oriente 15 a

Athanasius Ep. Cæsaraugust. 4 f 6 b c 7 c

Athanasius Ep. Troadis 284 e

Athanasius Studita 542 a b

Athelardus Subregulus Angl. 907 f 909 b

Attelanus Ep. Laudunensis 235 a b

† Atticus Ep. CP. 469 f

Atticus vir Consularis sub Traiano 18 f 19 c

Attila vastat Atrebatum 797 e

Attila in Pannoniis 696 f

† Atto Ep. Pistoriensis 256 a

Atto Ep. alius scriptor Vitæ S. Verdianæ 256 a 257 d

Attola, Attelanus Ep. Laudunen. 209 d

Audentia mat. S. Auiti 593 b 661 a

† Audoenus Ep. Rothomag. 228 b 807 f 861 d e f 883 c

† Audoëni Ep. Rotomag. Translatio 4 d

† Audomarus Ep. Taruanensis 807 f transfert corpus S. Vedasti 786 787 799 801 obit 787 b

† Audomari corpus 48 c

Aufridus Ep. Vltraiecti 267 b 313 b 315 a

† Auitus Ep. Aruern. 769 f

Auitus Imp. 660 c

† Augustinus Arch. Cantuariæ 290 d e f 291 292 293 294 e 386 d

Augustus Ep. Concordien. 672 d

Augustinus Ticinensis auctor Vitæ S. Guarini Ep. 915 c

Augustinus Rodericius Ord. S. Francisci in Iaponia 732 f

Augustinus Dux in Iaponia 731 b 745 c e

† Aurelianus M. Romæ 3 sec. 267 f

† Aurelius Ep. Armenus 533 f

† Aurelius M. Romæ 267 f

† Aurelius Conf. Afer 3 sec. 324 f 325 a

† Austrabertæ corpus 48 b

Austrasiorum Francorum origo, magnitudo Imperij ac limites 208 209 210

Austrechildis vxor S. Gunthramni 366 a

† Austremonius M. 769 c d

† Austregisilus Ep. Bituric. 371 e 830 d 849 e 854 c 856 b 860 d 876 f

† Autbertus Ep. Cameraci 378 a b 381 a b 864 c

† Autbertus Ep. Cameracensis obit 787 836 a transfert corpus S. Vedasti 786 787 801 805 extruit monasterium S. Vedasti 788 reliquiæ 792 a

Autbertus mon. Corbeiensis soc. S. Anscharij 411 b c 431 d e 432 c

Autharis R. Longobard. 670 a 673 f

† Auxentius erem. 6 e

† Aychardi Ep. corpus 48 d

B

Baasas R. Israël 320 e f

Babylonius Diac. Conf. Pictauis. 593 d

Bacchenus, Baithenus, fr. S. Brigidæ 177 e

Baduradus Ep. Paderbornæ 510 e

Baldredus Subregulus Angl. 907 f 908 e

Balduinus Caluus Com. Flandr. 682 c

Balduinus Barbatus Com. Flandr. 685 c e 686 d

Balduinus Pius Comes Insulas muro cingit 48 d

Balduinus Belga 8 sec. 375 a

† Baractalis M. Spoletij 362 a

Barbara Com. de Castel in Germania 955 a

Barbatus Pontifex Gentilis 1 sec. 283 c

Bardas Cæsar 548 d f 549 e 550 a

Bardesanes hæreticus 77 e 78 e

† Bartholomæus Apost. Indiæ 874 f

Bartholomæus Rodericius Ord. S. Francisci in Iaponia 732 d

† Basilides M. in Creta 540 d

† Basilius Magnus 49 f 70 d 74 f 75 e 76 77 an Carmelita 469 a b

† Basilius Ep. Bracaren. 1 sec. 6 b c 7 c

† Basilius Ep. Carthagin. Hisp. 1 sec. 6 b

Basilius Ep. Cæsareæ Capp. 10 sec. 706 d

Basilius Macedo Imp. 539 e 549 e 550 a 551 f

Basilius Imp. fil. Romani Imp. 708 d e f 711 f

† Basillæ V. & M. rel. Fuldæ 515 a 521 b c

Baudemundus Ab. Blandinien. 837 d scriptor Vitæ S. Amandi 841 e f 872 b

Baugulfus Ab. Fuldensis 517 e 524 d f 530 c

† Bauo 787 e 820 d 821 d 827 c 832 c 834 c f 863 f 880 d 894 f corpus 48 b d

Bauo, Bouo, Ab Corbeiæ Saxon. 556 b 558 b

Bebelina Domina Antuerpiæ 8 sec. 820 e

† Beda 501 f 502 a b

† Begga 229 d 827 f

Belisarius Catanum liberat 653 b

† Benedictus Ab. 258 a

[4]]

Benedictus V Papa Hamburgi mortuus 315 b

Benedictus de Toco Ep. Vicensis 659 b

Benedictus Ep. in Aquitania 4 sec. 816 a

Beneuenutus laicus Ord. S. Francisci 593 f

† Benignus Ep. Podiensis 205 d

† Benignus disc. S. Patricij 780 c

Beniamin Patriarchæ memoria 594 f

Beo Belga 8 sec. 375 a

Beorthwaldus Archiep. Cantuar. 907 f 908 d 810 b d

Beorwaldus Ab. Glastonien. 910 b c

Berengarius Ab. Corbeiæ Gall. 10 sec. 196 d 197 e f

Berengarius R. Italiæ 685 e

Berengarius Comes sub Carolo Caluo 396 d

Berennice mater Herodis Agrippæ 451 d

Berillus Ep. Bostrenus scriptor 459 a

Bern, Biorn R. Sueciæ 9 sec. 402 a 412 433 a

Bernahardus Diac. cum S. Gertrude fugit 249 b

Bernardinus Rheginus Capucinus 649 c

† Bernardus familiaris S. Gilberto 568 a 570 d 572 e pro S. Ioanne de Craticula agit 250 d e 251 c

Bernardus Ab. Hirsfeld. disc. B. Rabani 527 e

Bernardus Colnagus Soc. Iesu 605 f

Bernarius Comes, Præfectus Hamburgi 9 sec. 414 a 434 d

Bernoldus Ep. Argentorati 406 b e 413 c 433 f

† Beronicus M. Antiochiæ 451 e

Berselanus Domesticus S. Sigeberti 235 a

† Berta Abb. Blangiacen. 296 d 302 b

Berta vxor S. Ethelberti R. 386 e 387 a

Berta sor. S. Wolphelmi scripsit Vitam S. Adelheidis V. 714 a e

Bertefridus Ep. Ambianen. 428 f 429 b

† Berthaldi rel. in Caluo-monte Gal. 361 c e

Bertholdus Patriar. Aquileien. 722 d

† Bertinus Ab. 807 f 837 d 872 b corpus 48 d

Bertoaldus Ep. Camerac. 786 d

Bertolfus mon. Fuld. disc. B. Rabani 527 e

Bertolphus Ab. Mediolacensis 511 c

Bertrada V. soror S. Adelheidis 593 e 713 f

Bertrandus de Molin Ab. Caduini 456 e

Bertrudis Reg. Chlotharij II vxor 296 f 297 a 303 b

Bertulfus Ep. Trecensis 93 d

† Beryllus Ep. Catan. 617 d 655 c

Bertondus, Bertrendus, Ep. Catalaunen. 209 d

Bilichildis vxor Childerici R. Franc. 231 e 235 e 236 a

† Birgitta vidua 4 e 926 b c e reuelationes 113 e f 114 a

† Birinus Ep. Dorcestrensis 905 b 596 d

Biso Ep. Paderbornæ 314 f

Blanca vxor Martini R Siciliæ 648 e

Blandinus mon. scriptor Miraculorum S. Agathæ 613 a 643 a 644 f

Blatha coqua S. Brigidæ 133 e

Bletmacus R. Hibern. 7 sec. 448 a

Blithildis filia Chlotharij R. 296 e 303 b

Bobo Dux S Sigeberti 234 b 235 a e

† Bonifacius fundator Fuldæ monast. 513 a c 517 e Arch. Mogunt. 209 f 304 f 910 b c 947 b

Bonifacius IV Papa 292 f

Bonifacius Marchio Etruriæ 11 sec. 80 a 87 f

Bonifacius Conuersus in Claraualle 267 b

† Bonitus Ep. Aruernorum 210 d 211 d

Bonosus Naißitanus Ep. hæret. 664 b

Bonzij Sacerdotes Iaponiæ 727 d 758 a

Borboriani hæretici 65 c 66 a

Boruth Dux Caranthanorum 698 d e

Bouo Ab. Elnonen. 902 a

† Brandanus fil. Neimi 114 c d

† Brandanus fil. Finlogæ 114 c 117 c d f

Braudubius R. Hibern. 101 d e f

Brenni populi 673 a

† Briccius Ep. Turonen. 217 b f

† Briccius Ep. Vmbriæ 362 a

† Briga familiaris S. Brigidæ 182 a b

† Brigida Abernethi in Scotia mortua 108

† Brigida iunior disc. S. Monennæ 107 a b c

† Brigida V. M. Vrsulana 4 e

Brigida V. Hiberna a S. Brigida sanata 121 e 122 d

Brigitta Abb. Ratisponæ 3 c

Brisso frater Palladij exul 358 c

Broon Ep. disc. S. Patricij 122 f 130 d

Broetsech, Brocca, mater S. Brigidæ 118 b f 119 a 135 e

† Broganus Cloën Hibern. 102 d e

Brudeus, Brideus, R. Pictorum 108 b c

† Bruno Archiep. Colon. 311 f

Brunuart Ab. Hirsfeld. disc. B. Rabani 257 e f 507 b 511 c

† Burchardus Ep. Herbipol. 268 a

Burchardus Comes ad Danos missus 9 sec. 422 e 440 a

Bugecinus Presb. Harlebecæ 686 a b

Buo Scotus 593 d

C

Cadruelis Rex Britonum 493 a b e 494 f 495 a

Cadualadrus fil. Cadruelis R. Britonum 493 e f

Cadualladrus R. Walliæ 911 d

† Cæciliæ V. rel. Fuldæ 518 d e 521 a c

† Cæsarius Ep. Arelat. 662 e

Caij Caligulæ anni Imperij 18 c

Caldonius Ep. Afer 3 sec. 326 f

† Callisti Papæ rel. Fuldæ 516 a 521 c

Callistus II Papa 557 f

† Calocerus Ep. Rauennas 83 c

Calpurnius Afer 3 sec. 323 e

Caluisianus Consularis in Sicilia sub Diocletiano 598 e f 599 a b

† Camelianus Ep. Trecensis 92 f 434 b d f 476 c e

† Cundidæ V. reliq. Fuldæ 521 b c

Candida Afra 3 sec. 323 c

† Candidus Ep. Traiecti degit 764 d

† Canicus Hibern. 117 b c e

† Capito Ep. Lucen. Hisp. 1 sec 6 b

† Carolomannus Princ. Franc. dein Monachus 499 e 947 f Rex appellatus 513 a

† Carolus Borromæus 567 d 634 f

† Carolus Magnus 504 a vincit Nordalbingos, & pro eorum conuersione laborat 391 c e 405 b c 413 a 433 c 559 e eius diploma pro monasterio Bandinio Gandaui 822 d obitus 409 b 429 e

Carolus IV Imp. 36 c d e

Carolus Caluus R. Franc. 436 d 438 b Nantuæ sepultus 846 c

Carolus Simplex R. Franc. 682 a

Carolus VIII R. Franc. frat. B. Ioannæ Valesiæ 574 f 575 c 577 a 579 e

Carolus Martellus Princ. Francorum 225 c e pater S. Hadelogæ 306 c d 307 a

Carolus Dux Valesius, e quo Reges Valesij 574 f

Carolus Arch. Mogunt. fil. Pippini R. Aquitaniæ 91 d 393 a 505 a b c 527 f

Carolus mon. Fuldæ disc. B. Rabani 505 b c 527 f 537 a

† Carpus, Papylus, Agathonice MM. 39 d

† Carterius Presb. M. Cæsareæ Cappad. 187 d

† Caßianus Ep. Sabionen. 669 b 674 f

† Caßianus monachus 472 e

† Caßius & Victorinus MM. 768 f 769

† Castor Presb. 449 a

† Castuli M. pes Fuldæ 515 c 521 c

Casyn filius Naiman Hibern. 116 d

† Carpophorus Presb. Spoletij 362 a f

† Carthagus Hibernus 447 f 448 a

† Cataldus Ep. Tarentinus 639 b

Cataphryges hæretici 39 a b 44 e 45 e

Cathanus Ep. Hibernus 4 d

Cathari, Nouatiani hæretici 65 c f 69 d

[5]]

Catharina Riccia Ord. Prædicat. 267 e

Catla Sueca 9 sec. 416 d 435 d e

Cauadonus Princ. Iaponiæ 724 d e

Cauchitæ hæretici 65 c

† Ceadwalla R. Saxon. Occident. 493 e f 905 c 908 f 911 a d

Celer Dux contra Cabadem Persam 663 c

† Cellacus Ab. Kildar. 110 c

Ceolla Ep. Austral. Saxonum 910 a

Ceolredus R. Merciorum 912 a

† Cerealis M. corpus Antuerpiæ 329 e f

Cethuberia V. a S. Patricio consecrata 97 b e

Chamus e diis Iaponiæ 745 b 746 b

Chararicus R. a Chlodoueo occisus 217 e

Charibertus R. Parisiorum obit 218 e

Charibertus R. Aquitaniæ 219 e 220 a b 228 c

Chartenius Ep. Gall. 665 c d

Chetimarus Dux Caranthanorum 698 d e f 700 a

Childebertus R. Parisiorum obit 218 c

Childebertus R. Austrasiorum aulam Metis habuit non Argentorati 213 a tempus regni stabilitum 218 e f 219 a R. Burgundiæ 219 c 845 d obitus 219 c

Childebertus filius Theoderici R. Franc. obit 225 b

Childebertus fil. Grimoaldi intrusus R. Austrasiorum & pulsus 221 e f 230 d

Childericus pater Chlodouei I quamdiu regnarit 208 c

Childericus filius Chlodouei II Rex Austrasiorum 221 b d 223 a b c d dat S. Amando Barisiacum 817 869 d & Nanto 816 f 835 a b 856 f 869 b 885 f non Nantuam 845 a c cedit Dagoberto II partem regni 231 b dat diploma pro Stabulao & Malmundario 235 fit R. Neustriæ 223 b occiditur 223 c d

Childericus vltimus R. Franc. in monachum attonsus 225 e f 499 e f

Chilienus mon. scriptor Vitæ metricæ S. Brigidæ 102 a 141 e

Chilperici I R. Neustrasiorum tempus regiminis stabilitum 218 e f obitus 219 a

Chilpericus, Daniel dictus, filius Childerici R. fit R. Francorum 225 d

Chlodericus F. Sigeberti Claudi R. Colonien. 217 e

Chlodomeres R. Aurelianensium obit 218 b

Chlodoueus I R. Franc. 208 a S. Vedasto instructus 783 e 792 e f 795 baptizatus 662 663 Consul & Augustus 207 d obit 217 e f

Chlodouei II regni magnitudo 211 e f tempus regni 220 e f 221 a obitus 221 a

Chlodouei III R. Francorum regnum & obitus 225 b

† Chlodulphus Ep. Meten. 233 d Domesticus S. Sigeberti 235 a d e

Chlotharius I R. Francorum obit 218 d 296 f proceres gentiles habet 793 c d 798 b

Chlotharius II R. Francorum 296 f 303 b c anni regni, obitus 219 d e

Chlotharij III Regis Franc. anni 14 regni vindicati 221 f 222 223 a

† Chlotildis Regina Franc. 711 f 792 b 795 c

Chosroës R. Persarum 482 a

Christianus Stabulensis scriptor 8 sec. 372 d e 374 f

Christianus mon. Heisterbacen. 448 d e 646 d e

Christina Abb. Gundersheim 311 d

Christophorus Ab. Milstadij 705 c e

Christophorus Papiensis laicus Ord. S. Francisci 593 f

Chrocus R. Alamannorum 3 sec. Gallias vastat 769 a occiditur 769 d

Chrodobaldus disc. S. Amandi Præpos. Marchianensis 764 a 853 e 870 e 871 c

Chrysogonus an S. Iacobi discip. 6 c 7 c

† Chrysolius M. 47 c e

Chunehildis mater S. Hadelogæ 955 a

† Chunibertus Archiep. Colonien. 209 227 d 228 b 230 c 234 b 235 a e

Cicugendonus Iapon 745 f 755 a

Cissa R. Occid. Saxonum 905 e

Claudij I anni Imperij 18 c e

† Clemens I Papa 16 e 17 451 b f 452 a

Clemens VIII Papa de scriptis Granatæ inuentis 10 f 11 a

† Clemens Presb. Volaterranus 330

Clemens Auximanus Generalis Ord S. Augustini 927 b 931 d e

Clemens Hegumenus Studitarum 539 a 551 e f

Clodebergis filia S. Gunthramni 366 a

Clodehildis fil. S. Gunthramni 366 a

Clodio R. Francorum 208 b

† Clodoaldus fil. Chlodomiri R. 552 b

† Clotsendis Abb. Marchiani 295 b 299 e 500 b f 301 e 302 e f 303 d 831 e 834 d

† Coalianus Ep. Hibernus 124 c f 150 f 151 d

Coënredus R. Merciorum 384 b

Cogitosus scriptor Vitæ S. Brigidæ 101 135 141 e

† Colmanus Ep. Duacen. Hibern. 319 d

† Columba Ab. Hiensis 117 e 164 a f corpus Duni 109 f 110 b c e inuentio 111

† Columba Ep. in Dunkel 107 a

† Columbanæ V. reliq. Fuldæ 518 d

† Columbanus Ab. Luxouij 292 f 293 f

† Columbanus missus ad Slauos 699 e

† Columbanus Ab. Gandaui mortuus 267 e

† Conidrius Ep. Monæ ins. 104 c

† Comgallus Hibern. 117 e

Comites temporarij 297 f

† Compagnus Patauinus 264 b c

Conaldus R. Hibern. 127 a b d 165 a

Conallus R. Hibern. 126 f 127 d 164 d e f 165 a b

Conanus III Dux Brit. Armoricæ 249 d

† Concordiæ M. caput Fuldæ 515 c 521 b c

Cond, Cuind Constans, Constantinus, Keuchchatthadi R. Hib. 155 f 157 b 161 a e

† Conlaidus Ep. Kildarien. 116 a b 133 e f 141 a 170 b

Conradus Arch. Mogunt. & Salisburg. 703 c 705 a b

Conradus Graßis Ab. Ital. 84 c

Conranus R. Scotiæ 497 a

† Constantinus Imp. 339 d 344 e fouet Christianos in Perside 466 c f Capuæ templum erigit 633 d

Constantinus Copronymus Imp. 338 c

Constantinus Porphyrogenneta Imp. 538 f 545 b

Constantinus Imp. fil. Leonis Sapientis 706 b 708 b c 711 f

Constantinus Imp. filius Romani Imp. 708 f 711 f

Constantinus Monomachus Imp. 635 e

Constantinus Romanus Placentiæ 465 d

Constantinus Lascaris interpres Vitæ S. Agathæ 600 f

Constantinus illustris Iapon. 749 f 755 e f 756 a c 757 a

Constantius Ep. Octodoren. 665 c

Constantius Ep. Sabionensis 593 c 674 f

Constantius Ep. Vapincen. 665 c

Corberenus Prin. Gal. 188 e f conuertitur ad fidem 189

Cornelia Afra 3 sec. 323 e

† Cornelius Papa a Nouatianis patitur 326 c d rel. Fuldæ 516 a 521 c

Cornelius Dubenius Ep. Dunensis 3 f

Corpreus Regulus Hibern. 127 a d

Cosrhoës R. Persarum Antiochiam vastat 35 d

† Crescens Ep. Viennen. 1 sec. 8 e

† Crispinus & Crispinianus 808 f reliq. Fuldæ 521 c

Crispus Ep. Leontinus 288 a

† Ctesiphon Ep. Vergij Hispan. 4 5 6 7 9 c 10 a 12 f

† Cuanna, Cuona, Cuannachæus, Ab. Hibern. 447 f

Cubus Quinquenindonus Præfectus Iaponiæ 724 d

Culcianus Præses Alexandr. sub Diocletiano 463 e f 464

Cunhildis mater S. Hadelogæ e Carolo Martello 306 d 307 a

† Cuthburga sor. S. Inæ Regis 905 f 906 a

† Cyriacus, Largus & Smaragdus MM. 287 b e

[6]]

† Cypriani & Iustinæ reliq. Tolosæ 200 e

† Cyrillus Ep. Alexandr. 468 e f 469 c f 470 a b c 473 e

† Cyrillus Ep. Hierosol. 269 a

† Cyrini M. corpus Antuerpiæ 329 e f

† Cyprianus Ep. Carthaginen. 322 323 324 reliq. Moissiaci 200 e

† Cyprianus Ab. Gal. 200 a e 203 f

† Cyprianus magus M. 489 f

† Cyprianus & Sauinus MM. 200 e

Cyprianus Studita 9 sec. 545 d

D

Daci Scythis annumerati 25 a

† Dado Cancellarius Dagoberti I 819 b 851 f

Daganus Ep. Scotorum 292 f

Dagoberti 1 R. Franc. gesta quando scripta 215 a tempus regni Austrasiorum 219 e f 227 d obitus 220 c d 229 a bellum cum Armoricis 493 c d f 494 f 495 f circa S. Amandum gesta 850 e 851 e 855 c 864 d f 865 b f 882 f diploma Elnonensibus datum 818 f 819 a b

Dagoberti II ætas 221 e 230 d regnum 224 a 231 232 eius filius, & plures filiæ 231 c 232 a

Dagobertus III R. Franc. obit 225 c

Dagobertus tignarius 803 f 804 f

Daifusama R. Iaponiæ 724 b

† Dalmatius Ep. Rutenorum 210 e

Dan Patriar. memoria 594 e

Dangmarus frater S. Brunonis Ducis Saxoniæ 312 a

Dani irrumpunt in Brabantiam 381 f

† Daniel Ep. Wintoniensis 908 d 909 c e f 910 c

† Darerca soror S. Patricij 107 b mater SS. Melis, Melchi, Munis, Rioci Epp. 778 & seqq.

† Daria Hiberna 134 c 170 f

† Daria mater S. Vrsulæ 105 e

† Datus Ep. Rauennas 83 c

† Dauid Ep. Meneuensis 115 b 906 e 907 f 908 e

Decij Imp. tres Consulatus ordinati 595 e 615 d 616 c

Decius & Gratus Coss. 39 f 42 d 46 f

Demetrius Præfectus Scepseos 1 sec. 282 c d conuersus 283 an Sanctus 284 b 285 a

† Deodati Ep. corpus Latiniaci 319 a

Deruianus Dux Vrbiorum Sclauorum 698 b c

† Desiderius Archiep. Vienn. M. 290 e

† Desiderius Ep. Cadurcensis 210 e 211 a 232

† Designatus Ep. Traiectensis 764 d

Deusdona Diac. Romanus 513 e 514 e

Didacus Ep. Oxomen. in Hispania 765 f

Didacus Velsquez Hisp 12 sec. 253 e f 254 a

† Didius Presb. M. Alexandr. 460 f 462 d

Diedo Ab. Fuldæ 503 e 504 e 526 a d

† Digna V. Cordubensis M. 646 c d

† Dignæ & Emeritæ VV. reliq. Fuldæ 518 d

Diocletiani persecutio 462 e f 463

Diogenes an Episcopus Atrebatensis & Cameracensis? an Martyr sub Wandalis aut Hunnis? 783 a b c

Diogenianus Ep. Albigæ 355 d

† Dionysius Ep. Parisien. 808 a

Dionysius Brissonettus Ep. Maclouij 248 f

Dionysius Exiguus Ab. Romanus Æræ Christianæ introductor 18 a

Dioscorus hær. 276 e 277 e

Dodilo Ep. Cameracen. 809 d 810 e f

Dodo Ep. Mimigardeuorden. 313 b 314 e

† Dominici mon. M. corpus Burani 98 c

Dominicus Ep. Atrebat. 763 f 786 d

Dominicus Meliten. Ord. Minorum 3 e

Dominicus Ord. Prædic. Hispanus 448 f

Dominicus Scalabitanus Ord. Præd. 646 e

† Domitianus Ep. Traiecten. 764 e 826 c d e

Domitiani anni Imperij 18 d e f

Domlinus Presb. Torholtanus 820 d 841 d

† Domninus Diac. Placentiæ 465 a c e 466 a

Domneua mater S. Mildredæ 386 e f

† Donatiani corpus 48 c

† Donatus Ep. Fæsulanus 243 c 244

Dorothea ancilla S. Hildegardis 721 c

† Dorotheus M. Nicomediæ 462 f

Dotto Comes Tornaci 7 sec. 851 a 863 d 881 d

† Drausius Ep. Sueßionen. 593 f

† Droctoaldus Ep. Autißiodoren. 785 b

Drogo Ep. Osnabrugen. 313 b e

Drogo Ep. Metensis 391 e 406 b 413 c 433 e 522 c e

Druogo Ep. Mimidomen. Minden. 407 e 408 b

Druthmarus Stabulensis 8 sec. 372 f

Duces olim temporarij 297 f

Dudo Ep. Paderbornen. 267 b 313 b 314 e

Dulcidius Ep. Podiensis 204 f

Duptacus pater S. Brigidæ 103 a 118 b f 119 a 120 136 e 156 a c

Durandus Ep. Leodien. 368 f

Dynamius Ep. Engolismen. 355 d

E

Eadbaldus R. Cantij 293 a

Eadbertus Ep. Austral. Saxonum 909 f

† Eanswyda Angla 386 e

† Earcongota V. 386 f 387 d

Ebbo Ep. Remensis 391 e f 404 c 406 c 413 c d f 422 e 423 a 433 e f 434 a b c 440 dfactus Ep. Hildesheym. 510 e

Ebion hæreticus 276 f 277 e

Ebroinus Maior Domus 223 f 224 b occiditur 224 c

Ecelinus tyrannus Patauij 265 d

Echehardus Ord. Minor. 13 sec. 315 d

† Echenus Hibern. 133 d f 183 a

† Edburga fil. S. Ethelberti 386 e 387 b

Edgarus R. Angl. 682 c

† Edwinus R. Northumbriæ 386 e 387 b 493 b c

Egbertus R. Cantij 386 e 387 d

Egbertus Archiep. Eborac. 502 b

Egbertus disc. B. Rabani 527 e

Egbertus Com. Hamburgi sub Carolo Magno 405 b f

Egebertus Ab. Fuldensis 527 f

Egilmarus Ep. Osnabrug. 407 e 408 b

Eilbodo Præses Cortraci II sec. 685 e

Einhardus Ab. Selgenstettensis 511 b c 512 b

† Eldadus Glocestriæ 448 b

† Eleranus Sapiens scriptor Vitæ S. Brigidæ 101 a 142 a

Elenandus Ep. Laudunensis 897 c

† Eleucadius Ep. Rauennas 83 c

† Eleutherius Ep. Autißiodor. 785 b

† Elias Patriar. Hierosol. 667 d

Elias Ep. Aquileien. 670 e 671 f

† Eligius Ep. Nouiomen. 228 b 371 f 807 f 835 e 838 a 835 f 861 d 883 a 894 c 898 a

† Elisabetha vidua 304 d

Elisabetha mater Caroli IV Imper. 36 c d

Elisabetha vxor Petri II R. Siciliæ 654 e

Elisabetha Com. de Randeradt 917 e 920 b

Elisabetha Ord. S. Francisci Ameriæ 448 f

Elisabetha 3 Ord. S. Franc. Panormi 448 e f

Elisacharus Ab. Centulensis 505 d

Elissa corpus S. Blasij sepelit 339 b d 353 d

Elladius Presb. 4 sec. exul 358 c

Elstrudis filia Edgari R. Angl. 682 c 683 c

† Elpidius Ep. Toletan. 1 sec. 6 b c

Elpidius Diac. Ludgun. 5 sec. 668 f

† Emebertus Ep. Cameracen. 786 d e

† Emerentianæ V. M. rel. Fuldæ 515 c 521 b c

Emerita Afra 3 sec. 323 e

Emma vxor Eadbaldi R. Cantij 386 e 387 a

† Emmeramnus Ep. Ratispon. 675 d

Emmo Ep. Nouiomensis 888 e

[7]]

Encratius pictor in Asia 5 sec. 284 e

† Engelmundus M. in Hollandia 4 d

Engesus R. Hibern. a S. Patricio baptizatur 161 b c

Engilscalcus Comes sub Carolo Caluo 396 d

Eochadius, Echu, R. Hiber. pater S. Cinniæ 96 c 97 a a S. Patricio resuscitatus 97 d e

Eochaid Fioan filius Regis Hibern. 155 f 156 a 157 b

Eogan e stirpe regia Hibern. 155 f 157 c

Ephraim Patriar. memoria 594 f

Ephraim Ep. Hierosolym. 2 f

† Ephrem Ep. Asturic. 1 sec. 6 b

† Epiphane M. Sicula 287 c f

† Epiphanius Ep. Ticinen. 662 d

† Equitius Ab. 955 e

Erbo Princ. Carinthiæ 12 sec. 693 f 694 a b 695 a 702 c

Erchenoaldus Maior-Domus 220 e an frater S. Adalbaldi 296 d 302 b c 303 b d

† Erconwaldus Ep. Londinen. 107 c d 910 d

Ercombertus R. Cantij 386 e

Ericus Pomeranus R. Daniæ & Sueciæ 926 f

Ericus, Horicus R. Suecorum in Deos assumendus 420 b 437 f vide Horicus.

Ercus Ep. Hibern. disc. S. Patricij 128 b e 165 f

Erimbertus Presb. in Sueciam missus 401 e 421 a 438 d

Erkengarius Comes Bononiensium 682 a

Erlafridus Comes Calbæ 9 sec. 533 f

Erlarius Diac. 9 sec. 88 c 90 c

Erluinus Ep. Cameraci 295 c 368

Erlulphus Apost. Islandiæ 267 b

Ermenberga Angla 386 e

† Ermenburga Angla 386 e

Ermenfridus Ep. Bellouacen. 811 a

Ermengida Angla 386 e

Ermenredus fil. Eadbaldi R. Cantij 386 e

Ermentrudis soror S. Adelheidis 715 d 716 a

† Erminilda Regina Merciorum 384 b 385 c f 386 388 e

† Erminus Ep. & Ab. Lobiensis 498 f 499 d e 500 e

Ernulfus fr. S. Adalbaldi 296 d 302 b

† Esicius Ep. Cartesæ Hisp. 1 sec. 4 5 6 7 9 c 10 a

Eth Ep. Hibern. 122 c 182 e

† Ethelbertus R. Cantij 291 292 293 386 d 387 a

† Ethelburga V. Abb. Angla 305 b e

† Ethelburga vxor S. Eduini R. 386 e 387 b

Ethelburga vxor S. Inæ Regis in Anglia 764 f 907 e 911 f 912 b 913 b 914 a b d

† Etheldreda 384 c f 385 e f 387 f

† Ethelredus R. Merciorum 386 f 387 d

† Ethelredus & Ethelbrictus frat. MM. 386 e

Etheria Abb. Sueßion. 690 c

Etherius Ab. Lugdunensis 290 e 291 c

Ethne Huachach Regina Hibern. 161 b

Euanthia a S. Cornelio Centurione conuersa 283 c d e

† Eubulus M. Cæsareæ 318 f

† Eucharius Ep. Bituric. 830 c

† Eucharius Ep. Traiecten. 764 e

† Eucherius Ep. Lugdunen. 360 e

† Eucherius Ep. Traiectensis 764 e

Euchitæ hæretici 65 c

Eudæmon Præsul Decij Smyrnæ 45 e f

Eudocia vxor Basilij Macedonis Imp. 550 b

Eudoxius Arianus Ep. CP. 276 e 277 d

† Euerardi corpus 48 d

Euerardus Ep. Placentiæ 465 c e f

† Eugeniæ V. reliq. Fuldæ 518 d 521 c

† Eugenius Ep. Valentiæ Hisp. 1 sec. 6 b

† Eugenius Ep. M. in Africa 4 b

Eugenius III Papa 251 c d f 252 d fauet S. Gilberto 568 a 571 b 572 e

Eugenius Hegum. Studitarum 549 d

Eugenius Hibernus Nelli fil. 5 sec. 781 e f 782 a

Eugenius in Asia 5 sec. 284 d e

Eulogius Ep. Sebastenus 331 b

Eunomiani hæretici 65 c 69 d auctor Eunomius 276 e 277 d

† Euodius Ep. Antiochiæ 16 a 17 18 c 24 d

Euphemius proditor Siciliæ 636 a

† Euphrasius Ep. Illiturgi Hisp. 1 sec. 4 5 6 7 c 9 c 10 a 457 a

† Euphraxius M. 317 f 329 d

† Euplij Diaconi M. Acta 598 e f 599 a b c

† Eusebia Abb. Hamaticensis 820 b 864 d

† Eusebia Abb. filia S. Rictrudis 295 e 296 c 299 e 300 301 302 c f 303 d corpus 48 d

† Eusebius Ep. Tricastinus 934 e 954 b c

† Eusebius mon. Placentiæ 465 d

Eusebij historia & Chronicon explicata 39

† Eustasius disc. S. Columbani 699 e

† Eustochius Ep. Turonen. 217 b f

† Eustorgius II Ep. Mediolan. 662 d

† Eustratius M. Sebastenus 332 c d

† Eutropiæ V. reliq. Fuldæ 521 b c

Eutropius Ep. Ptolemaidos 471 e

Eutyches hæresiarcha 275 c

Eutychiani hæretici 867 a e

† Eutychianus Papa M. 594 d

Eutychianus scriptor Vitæ S. Theophili Pœnitentis 481 f

Eutychianus ex Cataphrygibus smyrnæ 3 sec. 44 e

† Eutychius Patr. CP. 481 f

† Eutychius Ab. Ital. 364 c f

Euthymius Patriarcha CP. 707

† Euergifus, Ebregisus Ep. Traiecten. 764 e

† Euurtius Ep. Aurelianensis 288 e

† Exuperius Ep. Tolosæ 355 d

F

† Fabianus, aliis Flauianus, Papa 83 f 84 d rel. Fuldæ 515 c d

Fabricius Ep. Placentiæ Ital. 465 c 466 d

† Falco, Fulco, Folco, Ep. Traiecten. 764 e 826 c

Faramundi R. Franc. tempus 208 b

† Farannanus Hibern. 448 a

Farimondonus Gubernator Ozacæ in Iaponia 745 c 747 d

† Faro Ep. Meldensis 861 e f 862 b

Faroaldus Dux Spoletinus 364 c f

Fascagnua Iapon. 745 f 748 f 752 f

† Fausta V. & Euilasius Mart. 765 d

† Faustus Presb. M. Alexandr. 460 f 462 d

Faustus Senator Romanus 5 sec. 666 b e

Fazamburus Iapon 739 d 751 e 752 a 758 f 760 a b c 761 e f

Feidlimidh R. Hiber. 155 f 157 b

† Felicia V. Casalitana M. 593 a

Feliciana V. Conimbricæ in Lusitania 960 c

† Felicitatis matris 7 filiorum reliq. Fuldæ 515 a 521 b c

† Felicißimi Diac. brachium Fuldæ 515 c d f

† Felix I Papa M. 594 d

† Felicis rel. Fuldæ 521 c

† Felicis & Naboris brachia 2 Maræ 918 d

Felix Ep. Belicensis 318 a 329 a 360 f

Felix Ep. Carthag. Hisp. 329 a

Felix Ep. Taruisinus 672 d

Felix Presb. furatur reliq. SS. Seueri, Vincentiæ & Innocentiæ 90 c d e

Felicis Consulatus an synodo Aurelianensi I adscribendus 218 a b

† Ferdinandus R. Hispan. 457 b c

Ferdomnach Ep. Kildariæ 102 a

Ferrandus Ep. Septensis 575 d

Ferrecus Ab. Blandinij 838 a

† Ferreolus Ep. Vceciæ 210 f 296 d f

Fiacha, Fiacus, Suighe filius R. Hib. 155 f 157 b

† Fiacrius 101 a 454 b d

† Fidolus Ab. 6 sec. 474 d e f 475 a b c

† Fiecus Archiep. Lageniæ 101 d e

[8]]

† Finanus Lobhar 116 f 117 a

† Findanus inclusus Rhinouien. 336 d

Fingenius Hibern. 593 e

† S. Finianus Ep. Lismorensis 904 c

† Finianus Cluanerard. 116 c

† Finianus auditor S. Gildæ 115 e

† Fintanus Ab Hiber. 4 a

† Fintanus mon. Rheinouien. Hibern. 115 f

† Firmilianus Ep. Cæsareæ Cappad. 268 a

† Firminus Ep. Virdunensis 783 e

† Firminus Ep. Vceciæ 210 f

Firminus Ab. Durnæ prope Antuerpiam 820 f 821 e

Flauius Ep. Remen. 785 c

Flauius Ep. Carnoten. 479 a

Flodulfus Domesticus S. Sigeberti 235 a

† Florbertus Ab. Ganden. 821 d 831 d 835 c 863 c 894 e

† Florebertus Ep. Leodien. 372 d e 378 b 380 c

† Florentius Ep. Treuir. & Tungren. 764 d

† Florentius Ep. Argentorat. 829 d

Florus Diac. Lugdunen. 664 b

Folcardus Ab. Gandensis 677 a c 687 f

Folciardus sub S. Sigeberto 235 e

Focchungorum familia in Suelia 927 e f

† Folquinus Ep. Teruanensis 298 a 396 d e

Fonteius Ep. Feltrien. 593 b 671 a 672 d

Fordredus Ep. Schireburn. 908 d 909 e

Formosus Papa 407 d 408 a

† Fortunatus Ep. Tudertinus 258 a b

† Fortunatus Presb. in Vmbria 935 946

Fortunatus Ep. Afer 3 sec. 326 f

Fotadus Ep. Scotus 318 c

Fotochus e diis Iaponiæ 745 b

† Franciscus Xauerius 724 c d 758 d

† Franciscus de Stroncone Ord. Minor 935 e

Franciscus I R. Franc. 575 f

Franciscus Dux vltimus Britan. Armor. 575 a b

Franciscus Barberinus Cardinalis 961 c

Franciscus Arch. Rotomag 17 sec. 196 d

Franciscus Pasius Soc. Iesu in Iaponia. 757 e 759 c f 760 a b e

Franciscus Perez Soc. Iesu in Iaponia 745 e

Franciscus Rodriguez Soc. Iesu in Iaponia 745 e 746 d e

Francisci de Rosieres diplomata suspecta 233

Franco Ep. Leodiensis 369 a 407 e 408 b

Francorum origo, nomen, sedes, migrationes, potentia contra Romanos 206 207 208.

Freculphus Ep. Lexouien. 505 c d 508 c 522 b 526 d

† Fredegandus Ab. Durnæ prope Antuerpiam 821 b 828 a

Fredegarius Chronicon vsque ad cap. 90 scripsit 214 d e f 215 a Discrimen vnius anni cum Greg. Turonen. 219 a

† Fredericus Ep. Vltraiecti. M. 508 d e 522 b

Fredericus Ænobarbus Imp. 571 d

Fredericus II Imp. 653 e f 654 b

Fredericus Dux Lotharingiæ inferioris 11 sec. 715 d 716 a

Fredericus Com. fr. S. Hartuici 694 d

Fridericus II R. Siciliæ 648 b

Fridericus Arch Salzburgen. 704 c

Fridericus Archiep. Colonien. 917 d

Fridburgis Sueca 9 sec. 416 c 435 d e

† Frigidianus 915 f 916 e

Frisij in hodierna Flandria 820 e

Frithewaldus pater S. Osithæ 107 c d

Frodobertus Ab. Cellensis 93 b d

Frumoldus fr. S. Wolphelmi 714 a

Fulcardus Præpositus Insulen. 15 sec. 48 e

Fulcuinus Ab. Lobiensis 369 a

† Fulberti rel. Latiniaci 319 a

Fulbertus Ep. Cameraci 494 f 496 b

Fulbertus scriptor Vitæ S. Autberti 789 f

† Fulgentius Ep. 763 b

† Fuscianus & Victoricus MM. 782 e

Fuscina soror S. Auiti 593 b 661 b c

Fuscina senior cognata S. Auiti 593 b 661 c

G

Gabriel Maria Confessarius B. Ioannæ Valesiæ 576 e 577 d 578 d

Gad Patriarchæ memoria 594 e

Gais, Guais, Huais Hibern. 123 d 124 b 159 a

Galerius Maximianus 344 f

† Galla mater SS. Consortiæ & Tulliæ 939 f

† Galla Aruernensis 939 f

Gallenius an cum S. Ignatio passus 2 f

† Gallus Ab. 952 f

Ganardus R. Pictorum 108 b c d e

Garcia Lopezius Padilia Mag. Ord. Calatrauæ 15 sec. 255 a

Garibaldus Dux Baioariorum 697 c

Garinus Ab. Altæ-cumbæ Ep. Sedunensis 765 d e

Garipertus Domesticus S. Sigeberti 235 a e

Garsias I Magister Ord. Calatrauæ 254 b

† Gaudentius Ep. Nouarien. 317 c

Gaufridus Ep. Carnotensis 3 d

Gaufridus secretarius S. Bernardi 251 b

† Gaugericus Ep. Cameracensis 782 c 786 d 807 f

† Gausbertus Ep. Osnabrug. 2 Febr. & pag. 413 f 414 c 419 c d 421 a 422 c 434 b c 437 b

Gebehardus Ep. Spiræ 510 e

Gelasius Papa 449 e

† Gelasius Conf. 766 d

† Geminianus Ep. Mutinensis 78 c 79 b 84 e 87 a

† Geminianus M. 317 f 329 e

† Geminus Ep. Nisibensis 593 b

Geminus Presb. Antiochiæ, scriptor 459 a

Gemonogius Præfectus aulæ Iaponiæ 744 c 755 e 748 f

Genosofin Præf. aulæ Iaponiæ 749 f 755 f 756 a

† Gentianus M. 198 b

† Georgius M. Patronus Melitæ 604 e Eius Ordo a Friderico III Imp. contra Turcas institutus 694 d 695 a rel. Fuldæ 518 d

Georgius Albericus scriptor historiæ Translationis S. Sigeberti 241

Georgius Maniaces Dux 11 sec. 635 636 b 637 f

† Gerardus Ab. Broniensis 676 b 684 b c e 821 e

† Gerardi Com. Auriliacen. reliq. Podij 205 a

Gerardus I Ep. Cameracen. 791 d e

Gerardus Comes sub Carolo Caluo 396 d

Gerardus Notarius Dagoberti I 819 b

Gerardus Voßius interpres & scholiastes operum S. Ephræm 49 52 f 55 e 58 d 60 d

Gerberga Abb. Gundersheim 311 d

Gerberga vxor Lotharij R. Franc. 846 d

Gerberta mater S Adalbaldi 296 c 299 d 300 a d

Gerberta, Girberga, mater S. Adelheidis 593 e 713 f 714 b 715 c d

Gerente R. Walliæ 911 c

† Gereon M. 721 a d

† Germanus Patriar. CP. 318 f rel. Barsij in Gal. 361 d

† Germanus Ep. Autißiodor. 787 e 788 b

† Germanus Ep. Capuæ 633 d

† Germanus Ep. Monæ ins. 104 c

Geroldus Archidiac. palatij 9 sec. 522 b

Geroldus Com. sub Ludou. Pio 406 b e 413 c 433 f

† Gertrudis V. Abb. Niuell. 229 c 303 e 306 a 377 e 520 c 686 e 688 a 782 e 827 d 835 a 868 c 947 c f 949 a d

† Gertrudis in Franconiam fugit 306 b

† Gertrudis vidua Abb. Hamatici 295 299 d 300 a d 820 b 834 d

† Gertrudis rel. Podij 205 a

[9]]

Geruasius Ricobaldus Canon. Rauen. scriptor 501 f 502 a

† Gerulphus M. 687 b

Gerungus Ab. Hirsaugien. 531 b

† Gerwis V. in Siluolde 764 f

† Getulij M. reliq. Trecis 476 a b

Gibonoscius administrator Meaci 747 e 748 b c f 749 a 750 d 751 752

† Gildas Sapiens vnus, Albanus & Badonicus dictus 114 115

† Gildæ corpus Glastoniæ 689 e

† Gilbertus Ep. Meldensis 449 a

† Gilbertus Ab. Nouem fontium 449 d

† Gilberti Ab. corpus Tolosæ 449 e

Gilberti varij in Anglia 567 b

Gillebertus Elnonēsis scriptor miraculorum S. Amandi 843 b 895 d

Gillebertus Iudex Atrebat. 9 sec. 804 e

Gisla vxor S. Stephani Reg. Hungar. 4 b

Gislebertus Ep. Nouiomen. 895 c d

Gislebertus corpus S. Agathæ Catanam refert 638 639

† Gislenus Ab. 367 d 823 e 833 a 834 d 864 b 868 d e 872 e corpus 48 d

Gislocardus Ep. Virdunensis 209 e 235 a b e

† Goar Presb. 373 c 374 b c

Godebaldus, Egorbaldus, Ep. Herbipoli 510 e

Godefridus R. Daniæ contra Carolum M. 399 c

Godefridus Dux Daniæ gener Lotharij R. 400 b c 558 f

Godefridus Dux auus S. Adelheidis 715 c

Godefridus fr. S. Adelheidis 716 b f

Godefridus mon. Hirsaugien. 12 sec. 765 a

Godiua Comitissa Angla 11 sec. 385 e

Godo Ep. Metensis 234 b

Goedermundus Ep. in Islandia 3 d

† Goldrophes Prior Canonic. Regular. in Lusitania 960 b

† Gondulphus Ep. Traiectensis 764 e

Gontherus Ep. Salisburgen. 368 f

† Gorgonius M. Nicomediæ 462 f

Gormon R. Daniæ 8 sec. 399 b

Goscelinus scriptor Vitarum Sanctorum 288 f Vitæ S. Wereburgæ 384 c

Goselinus iuuat in corpore S. Agathæ referendo 638 639.

Goteschalcus hæreticus a B. Rabano condemnatus 511 a 535 b

Gothi alij a Vasconibus 298 d 302 c

Gozwinus senior de Heinesberg 920 c

Gramatius Ep. Vindonissæ 210 b

Gratia Regina Tangi in Iaponia 756 e 757 b

Gratia puella Iaponia 749 c d

† Gratianus Ep. Turonensis 215 d

† Gratus Ep. Augustæ Prætoriæ 5 sec. 98 d f

† Gregorius Magnus 671 c 672 a d e 674 a b 845 a e 908 a mittit viros Apostolicos in Angliam 290 291

† Gregorius II extruit templum S. Agathæ 632 d

Gregorij IV Papæ decretum pro S. Anschario 406 413 c 418 a 436 e

† Gregorius VII Papa 7 f

Gregorius XV Papa 578 a

Gregorius Patr. Antiochenus in locum S. Anastasij exulis substitutus 35 c d

† Gregorij Nysseni oratio de S. Ephræmo 69 & seqq.

† Gregorius Ep. Autißiodor. 785 b

† Gregorius Spoletinus Presb. M. 449 e

† Gregorius Ep. Turonensis contra obtrectatores defensus 824 d e

† Gregorius Vltraiectinus 232

Grimoaldus Maior-Domus S. Sigeberti 221 e 229 e 230 c d 234 b c d 235 a b

Gualdo mon. Corbeiæ, scriptor Vitæ metricæ S. Anscharij 394 a 427 d 428 f

† Gudila V. 377 f 379 a 827 f

† Gudualus Ep. 676 a c d e 683 f 684 c

Gudurm Danus pirata 9 sec. 399 f

† Guibertus Gemblaci 449 d

† Guilielmus Roschildensis 251 d

Guilielmus Archiep. Rotomagen. 11 sec. 194 a

Gulielmus Com Essexiæ 13 sec. 569

Gundanus an Beatus 318 e

Gundobadus R. Burgund. 663 664 667 f

† Gunifortis & Guiniboldus fratres 186 b

Guntharius Arch. Colonien. 9 sec. 393 a 417 e

Guntherus Ep. Gurcensis 701 c

Guntherus Elnonensis an scriptor miraculorum S. Amandi 843 c 900 c

† Gunthramnus R. Burgund. 365 c e 366 a peccata, virtutes, a lepra liberatio 201 f 202 anni regni discußi 218 e f 219 a b obitus 219 b c

† Guthlacus Erem. Angl. 688 e f

H

Hadeboldus Ep. Colon. 391 f 411 e

Hadelinus Bietlot scriptor Vitæ metricæ S. Hadelini Presb. 370 c

Hadewigis filia B. Hildegundis 917 f 918 c e

Hadewigis Comitißa Lidtbergen. 916 f 918 a

† Hadrianus M. Cæsareæ Palæst. 449 b

Hadrianus Ep. Polensis 593 c 671 a

† Hadulphus Ab. & Ep. Atrebaten. 788 b

† Hadulphi reliq. Cameraci 792 a

Haiminus mon. Vedastinus scriptor miraculorum S. Vedasti 789 f 790 a 801 f 802 e 803 e 805 b 873 a d e 888 e

Haistulphus Archiep. Moguntinus 522 a

Halitgarius Ep. Cameracen. 400

Halpdanus Danus 8 sec. 399 b

Harigerus Ab. Lobiensis 369 b f 370 a 841 b 855 f

Harmonius hæreticus 77 e f 78 e

Haroldus R. Daniæ 10 sec. 446 e vide Herioldus.

Haroldus Ep. Slesuici 446 a

Hartmundus Ab. S. Galli 507 c

† Hartuicus Ep. Salisburgen. 694 d

Hathomuda Abb. Gundersheim. 311 d

Hatto, Haddo Arch. Moguntiæ 408 a

Hatto Ab. Fuldæ 503 f 504 e 509 d 510 b

Hatto Ab. Vedestinus 788 b

† Haimeranus Ep. Ratispon. 675 a

Haymo Ep. Halberstadij 503 e 504 e 510 b e 511 b 526 a b 537 b

Haymo Ep. Virdunen. 368 f

† Hedda Ep. Saxon. Occiden. 907 f 909 c d

† Hedwigis 304 d

† Helena Augusta 765 c

† Helena in Suecia 927 e 928 f

† Helena V. M. Vrsulana 4 e

Helena Augusta fil. Romani Imp. 707 b

Helena vxor Manuelis Patricij 9 sec. 550 c

Heligandus Ep. Verdensis 313 c 413 c

Helisea corpus S. Blasij sepelit 339 d 353 d

Helizachar Cancellarius Ludouici Pij 822 e

† Helladius Commentariensis M. in Cilicia 656 c d 657 c d

Helinandus Ord. Cisterc. 318 d

Helpericus disc. B. Rabani 507 c

† Helueus Ep. in Momonia 114 b

Heluidiani hæretici 205 c e

Hemgislus Ab. Glastonien. 907 c 908 a

Hemmingus R. Daniæ 9 sec. 399 c

Hemmingus Danus in Walchra occisus 399 b

Henricus Magnus Archiep. Remen. 295 d

Henricus Ep. Bellouac. frat. R. Galliæ 251 b

† Henricus Imp. 716 f maiores 311 e f diploma pro monasterio Gandensi S. Bauonis 821 f

Henricus Auceps Imp. 717 c maiores 311 d e f

[10]]

Henricus III Imp. fil. Conradi Salici 557 e f 715 c

Henricus V Imp. 557 f

Henricus VI Imp. 654 a

Henricus II R. Angliæ S. Gilbertum defendit 568 e f 571 b d

Henricus Dux Bauar. pater S. Henrici 311 f

Henricus Com. Ponthenuren. 12 sec. 251 e

Henricus Hezelo frater S. Cunegundis 716 a

Heraclitus scriptor 3 sec. 267 a

† Herculanus Ep. Perusinus 362 a

Herdwicus Com. Carinthiæ 702 c

† Heraclianus Ep. Pisaurien. 84 f

Heraclides Ep. Heracleæ Arcadiæ 471 e

† Heribertus Arch. Colonien. 718 e 719 e f

Heribertus Ab. Andaini 369 a

Heribertus Comes Viromanduorum 682 a

Heridachus Presb. Hamburgi 405 c 413 b 433 d

Herigarius Suecus a S. Anschario conuersus 318 c 412 f 433 b 435 a b c e miraculis illustris 415 416 417 a

Herimbertus Ep. Mindensis 401 d

Herioltus R. Daniæ 8 sec. 399 b

Herioltus R. Daniæ 9 sec. 399 b d f baptizatur 410 f 411

Herlolfus Presb. Germ. 9 sec. 521 a

Hermannus Arch. Colonien. 9 sec. 393 b 407 e 408 a

Hermannus Præp. Cappenberg. 917 a b 918 d

Hermannus Comes Litbergensis 916 f 918 a

† Hermelindis V. 827 d

Hermenburga filia Henrici III Imp. 360 a d

† Hermetis M. reliq. Rotnaci 822 a b Salingenstadij 512 e

Herminfridus Ep. Bellouacen. 790 d

Hermogenes Ep. Rhinocoruræ 471 e

† Heron Ep. Antiochenus 18 c 19 b

† Hesychius Ep. Ægypti M. 459 c 460 f 461 a 462 d

Hetti Epi Treuirensis quando sederit 391 e f 413 c 511 b

Heyngerus Didascalus Belga 10 sec. 369 f

Hezelo Ep. Tullen. 368 f

† Hidulphus Dux 500 e.

† Hieronymus Presbyter in solitudine degit 52 b c

Hieronymus de Iesu Ord. S. Francisci in Iaponia. 732 f 740 b

Hieronymus Setinus Italus 256 a 257 d

† Hilarius Ep. Gabalorum 210 e

† Hilarij reliq. Atrebati 792 a

Hilarius Hegumenus Studitarum 339 a 551 f

Hildebertus Ep. Cameracen. 786 e

Hildeboldus Archiep. Colonien. 511 b

Hildegrinus Ep. Halberstadij 314 f 504 f

† Hildelitha Angla 305 b e

† Hildemannus Ep. Bellouacen. 790 f 808 b f

Hildi, Hildiwinus, Ep. Virdunen. 9 sec. 90 d

Hilduinus Ab. S. Dionysij 509 a 512 d 522 b 537 a

Hincmarus Archiep. Remensis 535 b 888 e

† Hinna V. Hiberna 116 d 134 a

Hinna, Hymna V. Hiber. 5 sec. 97 a

† Hippolyti M. reliq. Fuldæ 518 e

† Hippolytus Bostrenus 449 d 458 f 459 a

Hippolytus Ep. Carthag. Hisp. 329 a

† Hiscius, Esicius Hisp. 1 sec. 12 f

Hogerus Archiep. Hamburgen. 393 c

Homburga Comitissa Teruanæ 677 f

Honoratus Ep. Bellouacen. 809 e f 810 f

Honorius III Papa 455 e

Horicus R. Daniæ fil. Godefridi 399 a e 418 f 420 a c 422 c 436 f 437 e 439 b

Horicus iunior R. Daniæ 399 a e 407 a 422 c 439 f

† Hormisda Papa 666 f 667 a b 783 f

Horuntinus Ep. Vicentinus 671 a 672 d

Houi, Houih Comes Sleswici 9 sec. 422 d 439 f

† Holydis V. reliq. Trecis 476 b

Hubertus Archiep. Cantuar. 569 e f

† Hubertus Ep. Traiect. 372 d 764 e

Hubertus Presb. scriptor miraculorum S. Vedasti 790 a 803 e 804 c

Hucbaldus mon. Elnonensis scriptor Vitarum SS. 295 b

Huelus ab Arturo R. occisus 115 a c

† Hugonis corpus 48 d

Hugo Capetus R. Franc. 574 f

Hugo II Arch. Turonen. 12 sec. 251 c

Hugo Archiep. Vesontionen. 360 a

Hugo Ab. Elnonen. 12 sec. 857 c 900 f

Hugolinus Moguntinus Ord. Min. 924 f

Hugo Lupus Comes Cestriæ 385 e f

† Humbertus Ab. Maricollen. 821 a 824 a 833 b 870 a b d 894 e

Humbertus Ep. Herbipol. 508 f 519 d 520 a 521 a 522 b

Humbertus Dominus Salinarum 360 a

Hunni Constantinopolitanos vexant 542 c

Hunni pro quibuscumque barbaris 377 f 378 a 379 b

I

† Iacobi Patriar. memoria 594 e

† Iacobi Maioris Apostoli discipuli habiti 4 f 5 an ab eo Episcopi in Hispania ordinati 5 6 corpus in Gallæciam aduectum 5 c e 6 c, prædicatio, martyrium, translatio, inuentio, miracula, cultus, discipuli 7

† Iacobus Apost. fil. Alphæi 449 b

† Iacobi App. Iudæam excolunt 874 e

† Iacobus Patauinus M. Ord. Minor. 265 d

Iacobus Raymeres de Gosman Ep. Catanæ 636 f

Iacobus Amanatus Ep. Papien. Card. 695 e

Iacobus de Trecis Capellanus Vrbani V 456 c

Iacobus Tirinus Societatis Iesu 329 b

Iacuinus Medicus Iapon 728 e 729 c d 744 a 745 b c 752 d

† Ianuarij & Magni Diac. reliq. Fuldæ 518 e 519 b 520 a c e f

Ibarus, Yborus, Eburius Ep. Hibern. 124 e f 125 a 162 e 184 b 185 c

Ibas Ep. Edessenus 670 c

† Iduberga, Itta vid. 827 d 868 a 949 a d

† Ignatius Patriar. CP. 243 a d 548 a e

Ignatius an Ep. Moguntinus 36 b

Illandus R. Hibern. 154 c 161 b c

Imbobus Presb. Atrebaten. 804 c

Imma, Immacin Matrona Cortraci 11 sec. 685 e 686 d

Immo Ep. Nouiomensis 298 a

Imnechildis vxor S. Sigeberti R. 231 235 e 236 a

† Ionatus Ab. Marchianensis 820 a 832 c 833 b 864 d 894 e

† Indalecius Ep. Vrci Hisp. 1 sec. 4 5 6 7 9 c 10

Indrecti illustres in Hibernia 688 b

Ingo Dux Carantanorum 698 f 700 b

Ingela V. 593 e

† Innocentis M. corpus Merbecæ 9 sec. 382 d

† Innocentius I Papa 357 e

† Innocentij Papæ I reliquiæ in Saxonia 311 d e

† Innocentij Subdiac. M. corpus Antuerpiæ 329 e f

† Innocentij Thebæi inuentio 98 f

Innocentius III Papa 455 e

Innocentius Ep. Rutenorum 210 e

Ioachimus Princ. Brandeburgicus 523 d

Iocesinus, Iocelinus, pat. S. Gilberti 570 f 572 b

S. Ioannis Bapt. manus CP. 708

† Ioannes Euang. 766 b 767 a Apostolus Asiæ 874 e an ordinarit SS. Ignatium, Polycarpum Papiam Episcopos 17 e f eius discipuli 13 a 24 e Martyr 427 b obitus 87 d 260 f

† Ioannes Chrysostomus 469 c d f 470 Eius concio de reliquiis S. Ignatij Antiocheni 33 f 34

† Ioannes Eleemosynarius 317 c

† Ioannes Agnus Ep. Traiecten. 764 e 831 f 832 a

† Ioannes I Ep. Spoletinus 362 a 363 e

[11]]

† Ioannes Penariensis 362 a b f 363 d

Ioannes VII Papa 455 c

Ioannes Ep. Hierosolymitanus 52 b

Ioannes Archiep. Toletan. 12 sec. 253 e

Ioannes Ep. Rauennas 7 sec. 671 a b

Ioannes Pixitellus Ep. Catanen. 637 a

Ioannes Ep. Gurcensis 705 c

Ioannes Ep. Parentinus 670 f

Ioannes Ep. Tornacensis 456 d

Ioannes Zimisces Imp. 711 712

Ioannes de Cursi Vlidiæ Princ. 12 sec. 111 e

Ioannes Com. Castroduni 5 sec. 479 a

Ioannes Comes ab Hibernia 113 a

Ioannes Abb. Blandinij 7 sec. 835 d 872 b 894 e

Ioannes Couwerburgius Abbas Blandinien. 676 e

Ioannes Ab. Elnonen. 12 sec. 858 b

Ioannes I Ab. Hasnoniensis 820 b c

Ioannes Ab. Cistercien. in Britannia Armorica 11 sec. 249 e

Ioannes Trithemius scriptor Vitæ B. Rabani Mauri 500 f 523 a

Ioannes Standoncus Doctor Paris. 575 e

Ioannes Hegumenus Ord. Acœmetorum 538 c

Ioannes Iunior asceta in Sicilia 593 d

Ioannes mon. Elnonen. poëta 295 b

Ioannes mon. Fuld. disc. B. Rabani 527 e

Ioannes Bonus de Leuwis in Viridi-Valle 594 b c

Ioannes Pauper Zamorensis Ord. S. Francisci in Iaponia 733 a

Ioannes Nangoia Soc. Iesu in Iaponia 752 a

Ioannes Rodriguez Soc. Iesu in Iaponia 746 f 751 a f 759 c d e f 760 e

Ioannes Bursarius Scabinus Atrebati 14 sec. 814 a

Ioannes de Bruxella scriptor sermonis de S. Vedasto 790 c

Ioannes fr. SS. Solennis & Auentini Epp. 479 a c d

Ioannes Æthrius 4 sec. exul 358 c

Ioramus an. 1589 M. in Iaponia 754 f

† Ioseph & Aithala MM. 467 c d

† Iosephi Patriarchæ memoria 594 e

† Iosephus ab Arimathia an Glastoniense monasterium in Britannia condiderit 906 d e

† Iosephus Ep. Thessalonicæ 542 a b 547 d

Iosephus Princ. Iapon. 745 b c

† Irenæus Ep. Lugdun. 28 a 33 a 782 c e

† Irmina filia Dagoberti II 232 a

† Isaac Syrus in Italia 362 a b f

† Isaaci Patriarchæ memoria 594 d

Issachar Patriarchæ memoria 594 e

Isdandula in Perside 4 sec. 467 d

† Isichius Ep. Viennen. 660 c f 661 a b e 667 f

† Isidorus Alexandrinus M. 594 a

Iudæ Patriar. memoria 594 e

† Iudicaël R. Britan. Armoricæ. 493 c d e Rege monachus 251 e

Iuditha Imperatrix vxor Ludouici Pij 509 b

† Iudocus 923 a

† Iulianæ V. M. reliq. in Bohemia 36 f

† Iulianæ V. M. Vrsulanæ ossa in Bauaria 248 a d

† Iulianus M. Aruern. 202 d f

† Iulianus mon. Edessæ 54 a b c

† Iulius I Papa 80 c 83 f

Iulius II Papa 577 f

Iunior Ep. Veronen. 593 b 671 a 672 d

Iusta Iaponica vxor Augustini 746 d

† Iustiniani M. reliq. Trecis 476 a b

Iustinianus Imp. 670 e 673 e eius bellum Persicum 481 e

† Iustinus. Iustus, Ep. Argentorati 765 e

† Iustinus Ep. Teatinus 658 b

† Iustus Archiep. Cantuarien. 291 d e 292 c e 293

† Iustus Ep. Volaterranus 330 c

Iustus Vcondonus Princ. Iaponiæ, Christianus 724 e f 727 b c 728 e 729 b 731 b 747 d 748 a 749 f 755 a

K

Karastus Dux Caranthanorum 698 d e

Kenredus pat. S. Inæ Regis 905 d

† Keranus Hibernus 780 e 781 b

† Keranus Sagerensis 113 c

† Kertenus Ep. Clochoren. Hibernus 116 b

† Kyneburga Angla 386 f 387 d

† Kyneswida Angla 386 f 387 d

Kygibertus Ep. Moguntin. 8 sec. 333 d

† Kylianus M. 519 a

L

Ladislaus Gielnouius Ord. Minor. 765 c

† Lambertus Ep. Traiect. 372 d 374 f 764 e 786 e f 788 c 825 826 833 f 836 837 a 954 f

† Lamberti rel. Latiniaci 319 a

Lambertus Com. Namnetensis 9 sec. 816 a

Lampetius Ep. Caßij in Ægypto 471 e

Lamprotate loculum S. Ephræmo curat 67 a

† Landelinus 498 f 824 a corpus 48 d

Landina mulier Etruriæ 262 f

Lando Archiep. Remensis 296 d 302 b

† Landoaldus Archipr. 369 d e 833 d e f 894 f

Lanto Ep. Augustanus 510 e

Laodicius Præfectus Maximiani 287 b

† Lafra V. Hibern. 123 c 158 f

† Laurelianus M. Romæ 267 f

† Laurentius Ep. Hibern. 268 a

Laurentius Ep. Sipontinus 633 c

† Laurentius Patronus Montaone. 257 a

Laurentius Ep. Bellunen. 593 b 671 a 672 d

Laurentius Dimelmensis an scriptor Vitæ S. Brigidæ 102 c d

† Lazarus in Gallias venit 450 f

† Leo IX Papa 684 f 685 d

Leo X Papa 577 f

Leo Philosophus Ep. Thessalonic. 242 f

Leo, Leonius Ab. Lobiensis & Bertinianus 764 f

Leo Isauricus 542 c

Leonis Armeni, persecutio 539 d 542 543 544

† Leodegarius Ep. Augustodun. 837 b e captus, occisus 224 b c corpus transfertur 224 d

Leofricus Com. Angl. 11 sec. 385 e

† Leonardus Patronus Montaone in Etruria 257 a

† Leonianus Ep. Viennen. 365 b

Lepidus Smyrnæ sub Decio 45 e f 46 a

Leudericus Ep. Bremensis 392 f

Leui Patriar. memoria 594 e

Leuterius Dux Alamanniæ 7 sec. 229 f

Liæ vxoris Iacobi memoria 594 e

† Liberius Ep. Rauennas 83 c

† Licinius Ep. Andegauen. 292 a

Licinius Ep. Turonen. 217 c f

Licinius Imp. 339 d 344 e 348 f

† Lidorius Ep. Turonensis 215 d

Liemarus Archiep. Hamburg. 393 c 557 e f

Lietbertus Ep. Cameracen. 48 c 896 c

† Limonius M. Aruernæ 769 b c

Lintbertus Ab. Hirsaugi disc. B. Rabani 507 b d 511 b 526 d

Lindwardus Ep. Paderborn. 312 d

† Linus Papa 16 e 17

Linus, Lininus Presb. cum S. Pionio captus 40 b e 42 f 44 e

† Lioba V. Angla in Germania 305 b 906 b c ossa Fuldæ 521 c

† Liuinus M. 687 b 821 c d 835 b

† Longinus Ep. M. in Africa 4 b

[12]]

Loth memoria 594 d

Lotharius I Imper. 509 c d e

Lotharius R. Lotharij Imp. filius 417 e 436 b

Lotharius Imp. 8 sec. 90 d

Lotharius R. Franciæ 846 c d 847 a

Lotharius R. Cantij 386 e 387 d

Lotharius Com. Arensis maritus B. Hildegundis 916 f 917 a b 918 a

Lotharius ædituus Elnonen. 891 d 895 c

† Lucas Euang. 874 f

† Lucanus Ep. Sabionen. 669 b c

† Lucia V. M. 766 d ad sepulchrum S. Agathæ 630 f 631 a corpus CP. 636 c

Lucia Veneta 3 Ord. S. Francisci 932 a

† Lucianus Ep. Bellouacensis 782 c e 808 e 811 a

† Lucianus Ep. Leontinus 288 d

† Lucianus Presb. Nicomediæ M. 460 e f

Lucianus in Africa profide captus 323 324 329 d

† Lucius R. Britannus 923 a

Lucius II Papa 252 b d

Ludericus Ep. Brem. 511 b

Ludolphus Dux auus Henrici Aucupis 717 a

† Ludouicus R. Franc. 574 f

Ludouicus Pius Imp. 90 d 509 b 510 a 130 c acta pro S. Anschario 404 405 406 410 411 412 413 431 432, 433 436 e 559 f Acta pro conuersione Danorum 410 f 411 d 431 pro Conuersione Suecorum 412 432 diploma pro monasterio Gandensi S. Bauonis 821 d e Blandinio 822 d

Ludouicus II Imp. R. Italiæ 244 d e f

Ludouicus I R. Germaniæ 30 c 311 b 393 a 406 f 407 b 417 b c f 420 a 426 c 436 b 509 b f 534 b e f 535 e 537 b

Ludouicus II R. Germaniæ 556 a 557 c d 558 a 562 e f

Ludouicus III Rex Germaniæ 311 c

Ludouicus Balbus R. Franc. 809 b

Ludouicus XI R. Franc. pater B. Ioannæ Valesiæ 574 f 577 a b 579 e

Ludouicus XII e Duce Aurelianensi, R. Franc. maritus B. Ioannæ Valesiæ 575 a c d 577 a 579 e 587 c d e

Ludouicus XIII reliquias SS. expetit 195 a

Ludouicus R. Siciliæ 654 e f

Ludouicus Ep. Albigiorum 575 d

Ludouicus Froës Soc. Iesu in Indiis & Iaponia vixit, scriptor martyrij XXVI Crucifixorum in Iaponia 732 d 733

Luidolfus Ep. Heidelsheim 9 sec. 312 e

Luidolphus Presb. scriptor Vitæ S. Seueri Ep. Rauenn. 80 a 81 b 88 c d

Luitbertus Arch. Mogunt. 312 d 314 f 362 f

Luitdolphus Dux Saxoniæ 9 sec. 311 c d

Luitgardis vxor Ludouici II R. Germ. 311 c

Luithardus Ep. Paderborn. 558 b 562 f 563 e

† Lultus Archiep. Moguntinus 536 d f

† Lumanus Ep. Hibern. scriptor Vitæ S. Patricij 780 c d

Luparia Christiana in Hispania 1 sec. 9 c e f

† Lupita soror S. Patricij 779 b

† Lupus Ep. Cabilonensis 291 f

† Lupus Ep. Trecensis 434 b f 782 f

Lupus Ab. Ferrariensis disc. B. Rabani 506 e f 509 d 522 b

Lupus Seruatus Germanus 507 b 511 c 537 b

Lutharius Ep. Paderbornen. 314 f

† Lutrudis, Luttendis rel. Corbeiæ Saxon. 563 a

Lysius Dux Licinij Imp. 331 b 339 d 349 b c

M

† Macarius Alexandrinus 267 e

Macarius Ep. Metelitarum 471 e

Macarius Afer 3 sec. 323 e 328 a

† Maccalleus Ep. dat velum S. Brigidæ 104 f 105 a 120 e 136 a b

† Machaldus Ep. Monæ ins. 104 d

† Maclouius 249 b c

Macedonia cum S. Pionio capta 40 b e 42 f 44 e

† Magdalenæ reliq. Podij 205 a

Magnebertus socius S. Vodali 692 f

† Magnus Ep. Mediolan. 662 d

Magnus Ladalaas R. Sueciæ 928 a

Maththilda Abb. Zellingæ 519 c

† Maildulphus in Anglia 596 d

† Malachias Archiep. Hibern. 572 e

Malachias Ep. Dunensis 111 b c d

† Maldegarius 319 a

† Mamertus Ep. Viennæ 354 a 784 c d patrinus in baptismo S. Auiti 661 d e

Manaßis Patriarchæ memoria 594 f

Manegoldus Præpos. Ebbeckestorpij 315 e

Manichæi hæretici 65 c 867 a e

Manuel Patricius sub Basilio Imp. 550 c 551 b

Manziorum familia Patauij 264 a 265 d

Mappinius Ep. Remen. 785 c

Maras disc. S. Ephræmi 65 a 77 e

Marbodus Ep. Redonensis scriptor Vitarum Sanctorum & poëmatum 482 d e

† Macduachus Ep. Duacen. Hibern. 319 d

† Marcellini & Petri reliq. Salingenstadij 512 d

† Marcellinus Ep. Rauennas 83 c d

† Marcellus Papa M. 48 c 287 b e

† Marcellus Ep. Treuir. & Tungren. 764 c

† Marcellus M. Cabillone 202 e

† Marcellus Ord. Acœmetorum 538 c

Marcellus Consul sub Traiano 18 f 19 c

Marcellus Ribadeneira Ord. S. Francisci in Iaponia 732 f

† Marcianus Ep. Rauennas 83 c

† Marcianus M. Lucæ 2 c

Marcion hæreticus 2 sec. 767 a

Marcionistæ hæretici 65 c

† Marcus Euang. in Ægypto 15 e f 874 f

† Marcus eremita apud Schetim 267 e

Marcus Villalua Ab. Fiterij 255 b

Marcus mon. discip. S. Chrysostomi 469 c d

† Margarita Regina Scotiæ 294 c f

† Marta neptis Abrahæ erem. 54 c d e

† Mariæ V. reliquiæ in Galliis 453 b c e

Maria Afra 3 sec. 323 e

Maria a Balneo 3 Ord. S Francisci 932 a

Maria Caßiobolitis 22 d e

Maria matrona in Iaponia 749 c d

Maria Manrica vxor Cancellarij Bohemiæ 38 e f 37 a

Maria Victoria Fornera Fundatrix Annuntiarum Genuensium 575 f

Marianus Valguarnera Eques Panormitanus 605 f

† Marinus Ep. M. 700 a

Marsilia Abb. Rotomagensis 902 a

† Martha & Magdalena in Galliis 450 f

† Martha an profluuio sanguinis liberata a Christo 454 f 455

† Martialis Ep. Lemouicen. 453 a b c f

† Martiniani Ep. Remen. rel. in Holsatia 402 c

† Martinus Papa 232 e f

† Martini Papæ diploma Elnonensibus datum 819 Gandensibus 822 835 c epistola ad S. Amandum 866

† Martinus Ep. Turon. 380 a 808 a ætas digesta 215 216 217

† Martinus Ep. Treuir. & Tungren. 764 d

† Martinus Ep. Dumen. 593 f

† Martinus Vertauensis 816 a

† Martini reliq. Podij 205 a

Martinus Peresius Magister Ord. Calatrauæ 254 b

† Martyres 29 in Palæstina 449 b

† Maternus Ep. Tungr. 660 d 764 c

Mathilda vxor Henrici Aucupis 311 f

† Mathildis V. Abbat. German. 764 f

† Matthæus Æthiopas docet 874 f

† Maura V. in Campania Gall. 475 f

[13]]

† Maurentius M. Forosempronij 459 d

Mauritius Imp. 671 e 672 d

Mauricius Ep. Catanen. 612 e scriptor hist. Translationis S. Agathæ 637 639 c 643 f

† Maurontus 295 a 297 f 299 e 300 b 301 e f 836 a 864 d 894 e

† Maurorum Mart. reliq. Trecis 476 a b

† Maurus Ep. Placentiæ in Italia 465 a c

† Maurus Ab. 592 f

† Maxellendis 786 e 788 d

Maxentius Ep. Iuliensis 593 b 671 a 672 d

† Maximinus Ep. Treuir. 373 c 374 c

† Maximinus Ep. Argentorat. 765 e

Maximinus Imp. 344 f

Maximinus Galerius Imp. 776 777

† Maximus M. Cyzici. 765 d

† Maximi M. rel. Fuldæ 518 d

Maximi Imp. congressus cum S. Martino 215 c

Maximus disc. S. Iacobi 7 c

Maximus Presb. 3 sec. 327 c d f 328 a b

Maximus scriptor 3 sec. 267 a

Mechtildis Dagoberti II vxor 231 c

Mechthildis soror S. Hedwigis 304 d

† Medardus Ep. 808 a

Meginfridus mon. Fulden. scriptor 501 a 526 d 527 f 537 c

† Megengosus pat. S. Adelheidis 713 a 714 b 715 c d 717 e f

Meinhardus Comes Goritiæ 722 d e

† Mel & Melche Epp. Hiberni 6 Febr. & 119 b 120 e 121 b c d e 156 c 157 f

Melantius Arch. Rotomagen. 292 a

† Melchisedechi memoria 594 d

† Mellitus Archiep. Cantuarien. 291 d e f 292 a c e 293 294 e

Menapij late diffusi inter Morinos & Bragbantos 818 c d e 863 d 870 b eorum sedes in Flandria 206 f 207 a

Mennas Arch. Tolosanus 291 f

Mercurius puer an Martyr Calari Sard. 3 a

Mereuinus puer Anglus 386 f 387 d

† Merinus Ab. Ep. Scotus 765 d

Merinus mon. Scotus 765 c

Meroueus R. Franc. quamdiu regnarit 208 b

Merwalus pater S. Mildredæ 386 f 387 d

Messaliani hæretici 65 f

† Methodius Patriar. CP. 243 a 547 c eius oratio de S. Agatha & aliis 602 603 624

Methodus iunior Patriar. CP 603 b

† Methodius Ep. Pataræ, Olympi, dein Tyri M. 268 c

Metrodorus Marcionista Smyrnæ 3 sec. 42 c d 46 e f

Metrophanes Arch. Smyrnæ 336 c

† Metropolus Ep. Treuir. & Tungren. 764 c

† Meuennus 251 e 252 b

Michael I Curopalates Imp. 542 c 547 c f

Michaël II Balbus Imp. 539 e 545 a 546 f 547 b 635 f

Michael III Imper. 548 c 549 e eius deprauati mores 243 a d

Michaël Paphlago Imp. 635 c

Michaël Calæphatus Imp. 635 d

Michaël Studita scriptor Vitæ S. Theodori Studitæ 539 b

Michaël illustris Iapon. 756 a b c

† Milburga Angla 386 f 387 d

† Mildreda Angla 386 f 387 d

† Milgida Angla 386 f 387 d

Milo Presb. auctor Vitæ metricæ S. Amandi 842 d & miraculorum 842 e f 873 a d e 888 d 889 a

Misdates R. Persarum 467 e

† Modericus Ep. Aresitensis 296 d f

† Modestus Ep. Salisburg. 700 c d

† Modoaldus Ep. Treuiren. 232 f

Modwena V. Hiberna 107 c

† Moedhog Hibernus 101 f

† Molingus Ep. Hibernus 116 e f

Mollo fr. S. Ceadwallæ R. 911 a b

† Mommolenus Ep. Nouiomen. 835 e 838 a 872 b

† Monenna Hiberna 103 f 104 a 107 b alia iunior 107 c

† Monitor Ep. Aurelianensis 288 e

Montanus Afer 3 sec. 323 b

† Monulphus Ep. Traiectensis 764 e

Mouricus R. Britonum 494 d

† Moyses Conf. Romæ 326 f 327 d 328 b

Mummulus Ep. Vceticensis 853 b d 856 f 869 b 886 a

N

Naitfrohic Presb. Hibernus 123 a c

Nanthildis Dagoberti I vxor 299 e 300 b 302 f

Narcissus Ep. Neroniadis, siue Irenopolis 466 b e

Narses, Narsæus R Persarum 467 e f

Naucratius Studita 539 b 542 a b 547 c 551 e

† Nauitus Ep. Treuir. & Tungr. 764 c

Nectanus R. Pictorum 108 f

† Nennidius Hibernus 130 a 168 d e f 169 a

† Neophyta & Isidora MM. 287 c

† Neophytus Ep. Leontinorum 287 c

Nephthali Patriarchæ memoria 594 e

Nepus Nepos Ep. Abrincensis 187 e

† Nerei & Achillei reliq. Fuldæ 516 a 521 c

Neronis anni Imperij 18 d e

† Nestor Ep. Palentiæ 1 sec. 6 b

Nestorius 275 b c

Neuhal Ab. in Scotia 318 e

Neustrasiorum Francorum origo 208

Neyll R. Hibern. 97 a e

† Nicasij Ep. Remen. reliq. Fuldæ 521 c Tornaci 881 d 882 a

Nicasius Elnonen. disc. S. Amandi 764 a 833 b

† Nicephorus Patriar. CP. 539 c 542 e f 545 a b

Nicephorus I Imp. 545 b d e f

Nicephorus Phocas Imp. 709 710

Nicephorus Ep. Heracleæ 10 sec 706 d

† Nicolaus Ep. Myræ 550 c

† Nicolaus I Papa 539 c eius decretum pro S. Anschario 406 417 f 418 436 b c

Nicolaus Patriar. CP. 611 c 707 b c

Nicolaus Archiep. Vesontionen. 360 a

Nicolaus Sfondratus Ep. Cremonen. 634 f

Nicolaus de Biedma Ep. Giennen. 457 b

Nicolaus Sacchetus Ep. Volaterranus 330 c

Nicolaus Tudescus Ab. Panorm. 612 f

Nicolaus Nicosiensis Ord. Prædic. 649 f

Nicolaus mon. Clarauall. 12 sec. 250 f 251 b 252 b

Nicostratus Ep. Nouatianus 327 d

† Nilus discip. S. Chrysostomi 469 c d

† Niuardus Ep. Remen. 837 b

Nobunanga R. Oaris in Iaponia 724 d e 725 b 729 c

Nona an soror S. Amandi 377 c 378 e 379 b

Norfridus mon. Corbeien. 9 sec. 417 f

Normanni varios martyrio afficiunt in Saxonia inferiore 310 f

Notgerus Ep. Leodien. scriptor Vitarum S. Hadelini 368 e f 369 a b S. Remacli 369 c S. Landoaldi 369 d e

Nothelmus Ep. Cantuarien. 318 a

Notingus Ep. Veronen. 510 a

Nouatianus schismaticus descriptus 325 326. Antipapa creatus 326 327

Nouatus Afer adhæret schismati Nouatiani 63 a d 326 327 d

Numeria Afra 3 sec. 323 c

† Numerianus Ep. Treuiren. 235 e

[14]]

O

Odelbaldus Ep. Vltraiecti 408 b

Odelardus Com. pater S. Berlendis 377 c e 378

† Odilo Ab. 684 f

† Odo Ep. Cantuarien. 765 c

Odo Ep. Bellouac. 809 d 810 e

Odo Ab. S. Victoris Parisiis 12 sec. 251 d

Odoacer in Pannoniis 696 f

Offa R. Merciorum 912 f

Oleph, Olaus, R. Sueciæ 9 sec. 402 a 420 a 437 e

Olido Hibernus 5 sec. 161 c d

Ommatius gener Auiti Imp. 660 f

Onastancius Ep. Londriarum in Cambria 494 b f 495 b f

Ophitæ hæretici 65 c

† Opilius Placentiæ in Italia 465 a b e 961 d

Opinianus Romanus Placentiæ 465 d

† Optatus Ep. Autißiodoren. 785 b

Orestes Protespatbarius Siciliæ 636 c d

† Orestis reliq. Sebastiæ 332 d

Organtinus Soc. Iesu in Iaponia 744 e 745 746 747 a e 748 a e 749 e 751 752 753 756

Orontius Ep. Vicentinus 593 b

Ortholphus Comes in Bauaria 11 sec. 248 a

† Ositha 7 sec. 107 c d e f

Oslaua vxor Ermenredi Angli 386 e

† Oswaldus Rex Northumbr. 493 b f

Oswenda soror S. Wolphelmi 714 a

Otfridus Presb. disc. B. Rabani 505 e

Otgarius Ep. Moguntinus 81 b 90 d e 391 e 413 c 433 e 507 d 510 d 514 f 522 b 530 c 533 f 534 c d

Otgerus, Otgarius Ep. Aistadij 510 e

Otho baiulus S. Sigeberti 229 e f

† Otto Ep. Bambergensis 557 f 558 a

Ottonis I Imp. maiores 311 e f

Otto III Imp. 716 f

Otto Ab. Milstadien. 694 c d 695 e 701 f

Otto Dux Saxoniæ 9 sec. 311 e

† Oudoceus Ep. Landauensis 494 d

† Ouidius Ep. Bracharen. M. 933 f

P

† Pachomius Ep. Ægypti M. 462 d

† Pamphili Presb. M. rel. Fuldæ 515 c

Panagius Salius Poëta 790 c

† Pantaleon M. 594 a reliq. Coloniæ 765 c

Papianilla fil. Auiti Imp. 660 f

† Papias Ep. Hierapolit. 13 a 17 e

† Papias, Diodorus, Claudianus MM. Attaliæ 449 b

† Papiæ & Mauri rel. Fuldæ 515 c 521 c

† Papolenus Ab. Stabulensis 372 d e

Pappolus Ep. Carnotensis 478 f

Parthi sub Persarum nomine relati 25 a

† Paschalis Papa 404 b c 413 d 434 a

Pasqualina socia B. Angelæ Fulginatis 449 a

† Paternus erem. Gal. 6 sec. 187 e Ep. Abrinc. 195 e

† Patiens Ep. Lugdunen. 360 e

† Patricius Ep. & Apost. Hiber. 122 125 126 163 689 a b auunculus SS. Melis, Melchi Munis, Rioci 778 & seqq. conuertit Monam insulam 104 c baptizat S. Machaldum 104 d sepelitur Duni 109 f 110 d 126 e inuenitur corpus 110 111

† Patricius filiolus S. Patricij 780 c

† Patricius iunior Glastoniæ quiescit 106 e 689 c

† Patricius an Martyr Hispaniæ 2 f 10 d 12 e

Patricius Præses Rauennæ 5 sec. 936 a b

Patricius Larchranus Hibernus 3 f

Patroclus Archiep. Arelaten. 354 c

Paulliani hæretici 65 c 66 a

† Paulinus Archiep. Eboracen. 291 d e 907 d

† Paulinus Ep. Treuiren. 373 c 374 b

Paulinus Ep. Antiochenus 52 c

Paulinus Presb. disc. S. Ephræm 54 e f

Paulinus Presb. 5 sec. 355 d

Paulonas apostata 4 sec. 54 a 65 b 77 e

† Paulus Apost. an in Hispania fuerit 7 e 8 b c d

† Paulus Ep. Narbonensis 1 sec. 8 d

† Paulus an Trecensis Ep. 9 sec. 92 93

† Paulus M. Afer 3 sec. 323 f

Paulus IV Papa 658 b

Paulus V Papa 578 a

Paulus Patriar. CP. hæret. 867 b c

Paulus R. Tozzæ in Iaponia 744 f

Paulus Ep. Corinthi 611 c

Paulus Comes Palatinus Carinthiæ maritus S. Hildegardis 721 b

Paulus Diac. Neapoleos Latine vertit pœnitentiam S. Theophili 482 a b

Paulus Samosatenus 276 f 277 e

Paulus Amacusa Iapon Soc. Iesu 746 e 747 e 749 e f

Paulus Ochinda Iapon 745 b 746 b

Paulus Sachendonus Iapon 745 e 755 b c 757 a

Peada Rex Middelenglorum 386 f 387 d

Pegasius Ep. Petracorij 355 d

† Pelagia Antiochena V. M. 14 d e

† Pelagia Tarsensis meretrix M. 14 e

Pelagius Ep. Ouetensis 7 c

Pelagius Iudex Ciliciæ sub Diocletiano 657 a

Penda Rex Merciorum 386 f 387 d

† Peregrinus Placentiæ in Italia 465 c 466 a

† Peregrinus M. Autißiodori 331 d

† Perpetua V. Main Africa 3 a

† Perpetua & Felicitas MM. 4 b

† Perpetuus Ep. Turonen. 217 c f

† Perpetuus Ep. Traiectensis 764 e

Perpetuus Ep. Abrincensis 187 e

Pertaritus R. Longobardorum 654 f

† Petronilla filia S. Petri 260 f

† Petrus Ap. conuertit S. Cornelium Centurionem & alios 281 282 Pontificatum cœpit Antiochiæ 15 d 24 d an constituerit S. Ignatium Episcopum 15 16 17 Ordinat primos Hispaniæ Episcopos 5 a 7 d destinat in Hispaniam 4 f fundat Ecclesias Occidentis & Africæ 8 f apparet S. Amando 850 b 854 e 861 c 862 f 876 c 879 e instar medici apparet S. Agathæ 616 f 619 f 622 f 627 e

† Petrus & Paulus Apostoli Romam excolunt 874 e

† Petrus Ep. Alexandr. M. 459 c 460 e 462 d

† Petrus Thaumaturgus Ep. Argiuorum an auctor Vitæ S Athanasij Ep. Methonensis 610 611 b eius Vita 611 c d

† Petrus Ep. Bracaren. 1 sec. 6 b d 7 c

† Petrus Ep. Spoletinus 363 f

Petrus Bembus Cardinalis 601 a

Petrus de Castro Arch. Granaten. 11 a

Petrus Ep. Altini 593 c

Petrus Ep. Atrebaten. 295 c

Petrus Subertus Ep. S. Pappuli 453 b

Petrus senior Ep. Rauennas 6 sec. 82 b

Petrus Ep. Sebastenus 332 e

Petrus II R. Siciliæ 654 d

Petrus Cellensis 249 a 252 a

Petrus Siculus Legatus Basilij Imp. 611 a

Petrus Sys Prior Dunensis 318 e

Petrus Hieremias Panormit. Ord. Prædic. 648 f

Petrus Ferrer. Ord. Minorum 3 f

Petrus Martinius Soc. Iesu dein Episcopus Iaponiæ 731 c 742 d f

Petrus Moregion Soc. Iesu in Iaponia 745 e

† Pharaildis V. 687 b f

† Philippus Apost. Scythiæ 874 f

Philippus Arch. Colonien. 918 d 919 c 920 a 921 d

Philippus I R. Galliæ 687 f 688 b

[15]]

Philippus Luxemburgius Cardin. 575 d

Philippus Spinellus Nuntius Clementis VIII in Bohemia 36 e 37 a

Philippus Haruengius Ab. Bonæ-Spei scriptor Vitæ S. Amandi 842 b 857

Philippus Coptis, aliis Theophilus Ep. Alexandrinus 473 e f

Philippus Villanus auctor Vitæ S. Andreæ Archidiac. Fæsulani 245 f

Philostorgius Ep. Scepseos 284 e 285 d

† Phocas M. in Ponto 4 d

Photius Patriar. CP. 548 e f 549 c

† Piatus Apost. Tornacensis M. 47 48 b c 748 e

Picti, num iidem olim, qui Britanni 690 f

† Pimenius Ep. Dumiensis 943 d e

† Pimenius Conf. Talaueræ sepultus 942 f an Martyr 943 a b

Pilatus ob Christum condemnatum a Tiberio Cæsare in exilium actus 451 a eius Acta de Paßione Christi qualia 450 d

† Pippinus Dux pater S. Gertrudis 227 d 228 e 229 d 827 c

Pippinus Herstallus fit Maior-domus Austrasiorum 224 c obit 225 301 f Rex dicitur 306 a S. Hadelinum inuisit 375 a c

Pippinus Breuis Princ. Franc. fit Rex 225 517 d 947 c f

Pius Ep. Hispali 1 sec. 6 b 7 c

Placidina vxor S. Apollinaris 769 e 770 a

† Plato Hegumenus Saccudeonis 538 f 547 d

Plinius ad Traianum de Christianis 19 f 20 28 b c

Ploceanus Ep. Augustæ Prætoriæ 937 b 938 f 939 b

Polemius, Polemon, hæreticus 276 f 277 e

Polemon Ædituus Smyrnæ Decij Imp. 40 f 41 a 42 f 43 a f 44 a b c d 45 e

† Polycarpus Ep. Smyrnæ 2 c 13 a b 16 f 17 e f 21 d e f 22 23 24 28 a 33 a 39 42 f 766 767

Polycarpus Ep. Bracharen. an Sanctus 933 c e

† Polychronius Ep. Virdunen. 434 b

† Priscus Ep. Lugdun. 365 c f

† Poppo 843 f

† Præiectus Ep. Aruern. 768 f

Priamus an Rex Francorum 208 a

† Primi & Feliciani reliq. Ticini 655 b

† Priuatus Ep. Gabalitanus 769 b

† Probus Ep. Rauennas 83 c

† Processus & Martinianus MM. 632 e f

† Proculus Ep. Rauennas 83 c

† Proculus Ep. Corsulanus & Interamnensis 362 a

Proculus Ep. Maßilien. 354 c

Proniotus Ep. Dunensis 478 e

† Prosper Ep. Aurelianensis 288 e

Protasius Ep. Aquiensis 290 e

Protasius Ep. Octodorensis 98 f

Protasius R. Arimæ in Iaponia 730 d

† Proti & Hyacinthi rel. Salingenstadij 512 e

† Prudentius Ep. Trecensis 92 f 475 f

Ptolemeus Lucensis scriptor Ord. Prædicat. 501 f 502 a

Pupaquius Calaritanus an Martyr. 593 a

Pyrrhus Patriar. CP. hæret. 867 a c

Q

† Qvenburga sor. S. Inæ Regis 905 f

† Quintianus Ep. Aruernorum 210 d

Quintianus Iudex Siciliæ pro Decio 595 e d 600 c d 615 d f 616 617 618 619 620 621 622 623

† Quiricus 844 a b

† Quirinus M. 594 a reliq. Coloniæ 765 c

Quintilianus Proconsul Smyrnæ sub Decio 46 c d f

† Quintinus Veromanduensis 188 d 807 f

† Quirini Ep. M. rel. Fuldæ 516 a 518 a b d

† Quirillus Ep. Traiectensis 764 e

R

Rabulas Ep. Edessenus 670 c

† Rachelis memoria 594 c

† Radbertus Ab. Corbeiæ 427 f 429 a

Radbodus Ep. Nouiomen. 684 f 685 d 687 f

† Radegundis V. 317 c

Rado Ab. Vedastinus 789 a b c 794 c 800 f

† Radulphus Ab. Sueßion. Ep. Bituric. 511 c

Radulphus Ep. Morinensis 456 d

Radulphus Dux Thuringiæ 7 sec. 229 f

Raganarius Princ. Cameraci 784 e

† Ragenfredis corpus 48 d

Ragimbertus Presb. 9 sec. 422 f 440 c

Ragnacharius R. a Chlodoueo I occisus 217 e

Ragnerus, Raginarius, Dux Normannorum in Gallia 9 sec. 399 e

Rainaldus Com. Arbatilicensis 9 sec. 816 a

† Raineldis V. M. 378 a 379 a 828 a

Rainoldus Ep. Atrebatensis 900 b

Raphaël Volaterranus scriptor 330 f

Rapotho Comes de Tauris in Bauaria 11 sec. 247 f

Ratbodo Ep. Nouiomagi 48 c

Ratharius Ab. Fulden. 503 a e f 504 b 505 b 525 f 526 a f 527 a 529 f 530 f

Ratherius Lobiensis 369 a

Ratoldus Ep. Sueßionensis 406 b e 413 c 433 f

Raynerius Ep. Aurelianen. 48 c

Rebeccæ memoria 594 e

Regentrudis Dagoberti II R. filia 232

† Reginæ corpus 48 d

Reginarius Comes sub Carolo Caluo 396 c 425 b 442 e

Reginbaldus Chorepiscopus 9 sec. 515 d 518 a 521 b 537 b

Reginbertus Baro Seldenburen. 333 e

Reginfridus fil. Halpdani R. Daniæ 9 sec. 399 b

Reginfridus R. Daniæ fil. Godefridi 399 d

Reginharius Ep. in Germania 9 sec. 91 b

Regino Ab. Prumien. scriptor 501 b eius Chronico anni Christi intrusi 226 c d

Reginoldus Aistettensis Ep. scriptor Vitæ S. Blasij 332 b

Reginoldus fr. Regum Daniæ 399 c

Reginolfus Presb. Germ. 9 sec. 519 d

Reinbrandus Ep. Arhusæ 446 a

Reinoldus Archiep. Colonien. 917 e 918 d 919 920

† Relindis V. Masecæ 765 b

† Remaclus Ep. Traiectensis 319 a 369 c d 370 372 373 a 374 f 594 a 764 e 834 a Episcopatus 221 c 230 c

† Rembertus 4 Febr. & 312 d e 313 Scriptor Vitæ S. Anscharij 393

Rembertus Danus Presb. in Suecia 401 f 422 f 440 c

Rementrudis soror S. Adelheidis 715 d 716 a

† Remigius Ep. Remorum 807 f quo anno natus, & Episcopus factus 783 d e f Chlodoueum baptizat 792 f 796 S. Vedastum Ep. Atrebaten. ordinat 793 f 797 c d obit 784 b c reliq. Atrebati. 792 a Bremæ 402 c cultus sacer 787 f 788 b

Remigius Ep. Bituric. 365 c f 366 a

Renula Ansemundi Duics filia 6 sec. 365 b

† Reolus Ep. Remen. 837 b 872 a

† Restituta V. M. Neapolitana 4 d

Restituta V. an Mar. Calari in Sardinia 4 b

Restituta mater S. Eusebij Ep. Vercel. 4 d

† Restitutus Ep. Tricastinus 954 b c

† Reuocatus, Satyrus, Toruilus, Secundus MM. 4 b

Ricardus Lauynham Carmelita 113 f

† Richardus R. Anglosaxonum 6 Febru. & 449 a 923 b

Richardus I Dux Normanniæ 187 f 193 a 195 e

Richardus Penbrochiæ Comes, expugnator Hiberniæ 113 c e

† Richarius Ab. 299 e 300 b 302 f

† Richildis V. 248 a b d

Richolfus Arch. Moguntin. 536 d e

Rickomeres an auus S. Adalbaldi 297 b

[16]]

† Rictrudis 295 & seqq. 820 a b 834 c d e 864 d corpus 48 d

Ripuarij Franci 207 c d lex eorum 212 d

Robertus Archiep. Rotomagen. 187 f

Robertus Bloet Ep. Lincolnien. 567 e

Robertus de Querceto Ep. Lincolnien. 168 f

Robertus R. Franc. 685 e

Robertus Frisius Com. Flandriæ 685 a d 687 f

Robertus de Gondelcort Præpositus Duaci 295 f 296 a

Rodericus Didacus Mag. Ord. Calatrauæ 254 c

Rodulphus fil. Heriolti R. Daniæ 340 a b

Rogerius Archiep. Eboracen. 568 e

Rogerius Comes Siciliæ 655 c e

Rohingus Dominus Antuerpiæ 8 sec. 820 e 821 a

Rollo Dux Normanniæ 400 c

† Romanus Ep. Remen. 785 c

† Romani mil. M. rel. Fuldæ 516 a 521 c

Romanus Imp. fil. Constantini Imp. 708 d

Romanus Lacapenus Imp. 706 b 707 a b 711 f

† Romulus Ep. Monæ ins. 104 d

Romanus Scotus 7 sec. 764 a

Roruc frater Heriolti R. Daniæ 340 a b 399 b

Rossa, Rossæus e. stirpe regia Hibern. 155 f 157 c

Roswithæ sanctimonialis poëmata 482 f

Rotgerus Præpos. Sempringami 571 e

Rothardus Ep. Sueßionen. 535 d

Rothardus Ep. Cameracen. 368 f

Rozala Comitissa Flandriæ 11 sec. 685 c e 686 c

Rualenus Prior Claræuallis 250 f

Rubeni Patriar. memoria 594 e

Rudolphus Wets Ab. Milstadij 704 b

Rudolfus Presb. Fuldæ 527 d f scriptor Actorum B. Rabani Mauri adhuc Abbatis 501 c d 512 b & Vitæ S. Liobæ 501 d. Confessarius Ludouici Regis Germaniæ 501 e

Rufinus minister Decij Imp. Smyrnæ 41 f 46 a

† Rufus & Zosimus MM. Philippis 28 a c 33 a

† Rupertus Ep. Salisburgen. 698 e 699 f & Wormatien. 828 d

Rupertus Ep. Bambergen. 558 a

† Rusticus Ep. Lugdunen. 360 e

Rusticus Ep. Taruisinus 593 c 671 a

Ruthardus pater B. Rabani 524 b

Ruthardus disc. B. Rabani Episcopatum Halberstadiensem renuit 505 f 527 d

S

Sabbas 8 sec. Hegumenus Studitarum 538 f

Sabbas a Callistrato Hegumenus Studitarum 9 sec. 549 d

Sabbatinus e sociis S. Francisci 267 c

Sabellius hæreticus 68 f

Sabelliani hæret. in Gallia 205 e

Sabina cum S. Pionio capta 40 b e 42 f 44 c 45 f 46 a

† Sabinus Ep. Placentiæ in Italia 465 a c d f 466 a

Sagericus non fuit sub Romanis Ep. Cameracensis 782 c

Salij Franci 207 c e f eorum lex 212 c d

Salome soror Herodis 451 d

Salomon Ep. Constantiensis 406 f 407 b 417 f 436 b d

† Salonius Ep. Genuensis 360 e

† Saluator Ep. Belunensis 317 c

† Saluij corpus 48 c

Samo Francus R. Sclauorum Winidorum, an Belga? 697 d e bella gerit contra Dagobertum I & S. Sigebertum 697 f 698 a b

Samuel Ep. Dublinen. 102 a

Samuel Ep. Wormatien. 510 e

† Samuel a Pythonißa reductus 41 c d e 45 c d

† Sanasolas Presb. 448 c

Sancius III R. Castellæ 253 d e f 254 c 255 b

Sanctius IV R. Aragoniæ 7 f

† Santinus Ep. Meldensis 782 c e

Sapientia V. M. Vrsulana 4 e

Sapor senior R. Persarum 467 d

Sapor R. Persarum persecutor 466 f 467

Sapor R. Persarum a S. Cyriaco conuersus 467 e

Sapricius Præses Diocletiani in Cappadocia 771 b e 772 e 773 774 775

† Saræ memoria 594 d

Sarabertus Præses Belga 10 sec. 369 e

† Saturnini reliq. Podij 205 a

† Satyrus M. in Africa 4 b

Saxones occidentales in Anglia, & eorum primi Reges 905 a b c d

Saxonum in Germania sedes 207 b c e

† Scholastica V. 765 b

Sclaui Winidi 229 b

Sclaui a S. Amando instructi 828 b 831 b 851 d 856 d 864 e 882 c quando ad fidem conuersi 392 b c

Scobilio Archipresb. Atrebaten. 793 e 798 f 799 e

Scoti quiuis externi apud Gallos dicti 356 f 357 a 359 f

† Scupilio erem. Gal. 6 sec. 187 e 195 e

Scythis Daci annumerati 24 e 25 a

† Sebastiani dens Fuldæ 515 c rel. 521 c reliq. Sueßione 512 d

Seberthus R. Orientalium Saxonum 293 a

† Secundus Ep. Abulæ 1 sec. 4 5 6 7 8 9 c 10

† Secundus M. Ameriæ 458 d

† Secundus M. in Africa 4 b

† Senanus Ep. Hibernus 133 f 134 f 170 c d

Septemtrius an Martyr in Hispania 2 f 10 d 12 e

Septimius Quarinius Ep. Reatin. 915 c 916 e

† Serenus Ep. Maßilien. 290 e 291 f

Serenus pater S. Amandi 859 b 875 c

Sererianus Ep. Bracharen. an S. Seuerianus 933 c f

Sergius II Papa 510 b

Sergius Ep. CP. hæret. 867 a e

† Seruatius Ep. Tungren. & Traiecten. 660 b 628 d 764 d 782 f 824 d e 826 c

Seueriana cognata S. Auiti 593 b

Seueriani hæretici 847 a e

† Seuerianus Ep. 4 a

Seuerianus Afer 3 sec. 323 d

† Seuerinus Ep. Colon. 380 a

† Seuerinus Ep. Treuir. & Tungren. 764 d

† Seuerus Ep. Treuir. 434 b

† Seuerus Presb. Conf. 4 a

† Seuerus M. Rauennæ 2 c 79 an Episcopus 79 e 81 a 83 c

Seuerus Ep. Antioch. hæret. 276 e 277 d 362 e 363 a c

Seuerus Ep. Aquileien. 670 f 671 a b c 672 a d

Seuerus an Ep. Rotomagensis fuerit 187 b

Seuerus Sulpitius Presb. 2 c

Seuerus 4 sec. 469 f 470 a

† Sexburga 384 c f 385 a e 387 a f

Sichardus Ab. Stabulensis 372 e

† Sidonius Apollinaris Ep. Aruern. 660 f

Sidonius relictis Nouatianis conuersus 327 d e 328 a

Sigebertus I R. Austrasiorum aulam habuit Metis, non Remis 213 a obit 218 e

Sigebertus II a Chlothario II occisus 219 d

Sigebertus Claudus R. Colonien. occisus 217 e

Sigebertus Gemblacensis scriptor Vitæ S. Sigeberti Regis 213 f 214 a

Sigefridus R Daniæ 8 sec. 399 b alius R. Daniæ 9 sec. 399 c

Sigefridus Danus Gallias vastat 400 c 558 f

Sigefridus Comes maritus S. Berthæ 296 d f 302 b 303 c

Sigericus fil. S. Sigismundi 665 a

† Sigismundus R. Burgund. 663 d e 664 665 668 a e

† Siluanus Ep. Troadensis 281 c 284 a c

Siluanus Ep. 4 sec. exul 358 d

[17]]

Siluanus Consiliarius Siciliæ sub Decio 617 f 620 c 623 c

† Siluester eremita Trainensis 636 e

Simeonis Patriarchæ memoriæ 594 e

† Simeon Ep. Hierosol. 16 f 19 b c

† Simeon Ep. Seleucien. M. 467 a b

† Simeon senex 267 f 319 d 449 d

Simeon disc. S. Ephræmi 64 f 77 e

† Simeonis Metaphrastæ sanctitas, doctrina, Vitæ SS. expolitæ, variis modis 601 602. Iis an Latina Acta præferenda 598

† Simon & Iudas App. in Perside 874 f

Simon Ab. Præmonst. in Lotharin. 267 c

Simon Ab. Alciacen. & Bertinianus 448 d

Simon de Caßia 267 d

Simon Minister Turoniæ Ord. S. Francisci 765 b

Simplicius Ep. Parisiis 292 a

Sinan Dux Solymani 653 b c

† Sinerius Ep. Abrincensis 188 a reliq. Parisiis 195

† Sinicij Ep. Remensis reliq. Hamburgi 402 b

† Sisinnius & Saturninus MM. 287 b e

† Sixtus Ep. Remensis 405 e reliq. Hamburgi 402 b

† Sixti & Sinicij Epp. Remen. rel. Fuldæ 521 c

Smaragdus Ab. S. Michaëlis Lotharing. 510 b

Smaragdus Patric. Rauennæ 670 f 671 b f

Societas Iesu excolit sola pacifice per annos XL Iaponiam 724 c honoratur a Taicosama R. 723 dato amplißimo priuilegio 728 a, proscribitur 729 c innocens declaratur 729 b occulte functiones peragit 729 f protegitur a Regibus Christianis 730 731 c multos tempore persecutionis conuertit 721 c d aucta ad 134 religiosos 731 aduenientes Minoritas humanißime excipit 732 e

† Solas 517 b

† Solarius Ep. Argentorat. 765 e

† Solennis Ep. Carnoten. 477 f 478 a b c 479 a b

† Sophronius Ep. Hierosol. 269 d

Sophronius Hegumenus Studitarum 548 b c

† Soteris V. M. 765 b

† Speus Ep. Spoletinus 935 a b 936 c f

† Speus Ab. in Italia 364 c f

† Stactei rel. Fuldæ 516 a

† Stephanus apparens 382 f rel. Capuæ 633 d

† Stephanus Ep. Lugdun. 360 e 665 c

Stephanus IV Papa an colatur 3 b

Stephanus Patr. CP. fr. Leonis Sapientis Imp. 706 e f

Stephanus Ep. Leodiensis 825 c d 826

Stephanus Com. Ponthenurensis 12 sec. 249 c 251 e

Stephanus Officialis S. Sigismundi R. 665 d 668 a

Stephanus Notarius S.Martini I 819 e 822 c

Stephanus Bolanus Ord. Prædic. 649 f

Stephanus mon. Gandensis 9 sec. 295 c

Stephanus Tuccius Soc. Iesu 605 e

Strategius Ep. Atribidos 471 e

Studius fundator monasterij Acœmetorum CP. 538 c

† Sturmo Ab. Fulden. 524 d 530 c 947 b e

Sueui populi hodiernæ Flandriæ 818 c 820 c d

† Sulpitius Pius Ep. Bituric. 371 e 830 d 849 e 856 b 860 d 876 f

† Sulpitius Seuerus Ep. Bituric. 831 c

† Sulpitius, Supplicius, Ep. Traiecten. 764 e

Susanna soror S. Laurentij Ep. Spolet. 364 c f

† Syagrius Ep. Augustodunen. 290 f 365 c f

† Symmachus Papa 666 a b e extruit templum S. Agathæ 632 d

Symmachus Senator Romanus 666 b e 668 a

† Symphorianus M. Augustoduni 360 a

T

† Tabitha resuscitata 281 e

† Tabra & Tabrata Mart. 97 f

Taicosama imperium Iaponiæ occupat, e vili ortu enisus ad summa 723 725 regendi artes, tyrannicæ plerumque 725, 726, fauet Christianis ad quinquennium 727 mouet persecutionem 728 729 730 745 746 sententiam mortis fert 750 751

Tanquardus fr. S. Brunonis Ducis Saxoniæ 312 a

† Taraghta V. in Anglia 449 a

† Tarahata V. Hiberna 318 f

Tarazauandonus Gubernator Nangazachi 749 a b 751 e

† Tarsitia V. 296 e f

Taßilo Dux Baioariorum 697 b c

† Taurinus Ep. Ebroicensis 782 c

Telephon Gentilis 1 sec. 283 b

† Teliaus Ep. Landauensis 494 d

Terentius Smyrnæ sub Decio 46 a

† Ternanus, Teruanus, Ep. Pictorum 294 b e

† Tetta V. Abb. 906 c

Teudingus mon. 9 seculo 888 e 889 a 895 c

Thadiocus Ep. Eboracensis in Cambria 494 c

† Thecla V. Angla in Germania 304 305

† Thecla V. M. 338 d f

Theobaldus an auus S. Adalbaldi 297 a

Theodradus Presb. Harlebecæ 684 a e 685 b f

† Theoctisti varij 466 a d

† Theodardus Ep. Traiect. 235 f 372 d 373 e 374 f 764 e 824 b 833 f 836 b

Theodebaldus R. Austras. 673 e obit 218 c

Theodebertus I R. Austras. 673 e obit 218 c

Theodebertus II R. Austrasiorum fil. Childeberti 290 f obit 219 c d

Theodefridus Ep. Tullensis 235 a b

Theodelinda Regina 674 a

Theodericus I R. Austrasiorum 212 d e obit 218 c

Theodericus II R. Burgundionum & Austrasiorum 290 f obit 219 d

Theodericus fil. Chlodouei II R. Franc. pellitur 223 a b recipit regnum 223 e f anni regni stabiliti 224 obitus 225 a dotat monasterium S. Vedasti 788 a

Theodericus II 8 sec. R. Francorum 225 e

Theodericus filius Childerici vltimi R. Francorum Clericus Fontanellensis 225 f

Theodericus Ab. Dunensis 456 d

Theodericus R. Italiæ 666 a c

† Theodoricus Ep. Mindæ 2 Febr. & 558 b 562 e f

† Theodoricus Ep. Cameracen. 790 e 805 e 806 a 809 d 888 e f

† Theodoricus Ab. Andaini 267 f

Theodoricus I Ep. Metensis 318 c

Theodoricus Ep. ad Slauoniæ conuersionem 699 a 701 b c

Theodoricus Comes ab Are 918 d

Theodoricus de Cellis e Canonico Leodiensi Crucigerorum Huij fundator 366 f

Theodoricus a Monasterio Ord. Minor. 268 a

† Theodora Imperatrix 538 d 539 e

Theodoretus Ep. Cyri 469 d 670 d

† Theodorus Arch. Cantuar. 384 f 907 f

Theodorus Ep. Cyzici 9 sec. 707 b 708 c

† Theodorus Ep. Ægypti M. 459 c 460 f 461 a 462 d

† Theodorus Studita fit Abbas 541, eius exilium 542 verbera 543 544 libertas reddita 545 mors, translatio 547

† Theodorus & Theophanes frat. Conf. 547 b

† Theodori templum Rauennæ 84 b

Theodorus Ep. Mopsuestenus 670 c

Theodorus Hegumenus Studitarum 549 d

Theodorus discip. S. Iacobi 4 f 7 c

† Theodosius Ep. Autißiodor. 784 f 785 a

† Theodosius in Scopulo 592 c

Theodosij Magni anni Imperij digesti 215 f 216 a c

Theodosius Hegumenus Studitarum 549 d

† Theodulphus Ep. & Ab. Lobien. 499 f 500 a e

† Theodulus Ep. Sedunen. 98 e

Theoduuinus Ab. Lobien. 8 sec. 499 e f

Theofredus Ep. Tullensis 209 e

† Theonestus Ep. Augustæ-Prætoriæ 97 f 98

[18]]

Theopemptus Ep. Cabasorum 471 e

Theophanes Ep. Cæsareæ Capp. 9 sec. 706 f

Theophanes Studita 539 d

† Theophanon vxor Leonis Sapientis Imp. 707 b 708 f 709 a c 711 712

† Theophilus Ep. Cæsareæ Palæst. 280 c

Theophilus Imp. 539 e 547 b c

Theophilus Ep. Alexandr. 468 e 469 f 470 a c 473 e f

Theophilus Ephesius Romæ docet 528 e 529 b

Theophilus Magister equitum Decij Smyrnæ 45 e

Theophilus Lydiates 9 sec. 550 d 551 c

Theophylactus Patriar. CP. 706 b c 710 f

† Theudilas, Isaac, Laurentius MM. 362 a

Theon Ep. in Ægypto 5 sec. 471 e

Theonus Londoniensium Ep. in Cambria 494 c

Theutbaldus Com. Atrebatensis 807 e 808 a

† Thomas Apost. Parthos docet 874 f

† Thomas Archiep. Cantuar. 568 e f 571 e 572 b 573 a

† Thomas Ab. Farfensis 364 b f

Thomas Stubbs Dominicanus Anglus 113 f

Thomas tyrannus CP. 9 sec. 546 f

† Thraseas Ep. M. 767 f 768 d

† Tibba Angla 386 f 387 d

Tiberius Imp. cupidus videre Christum 450 c f 451 b f 452 a anni Imperij 18 c

† Tiburtij, Valeriani, Maximi rel. Fuldæ 518 d 521 a c

† Tigernacus Ep. Clunensis Hib. 116 a b

Tihardus Presb. Gal. 10 sec. 197 198

† Timotheus 282 c

Timotheus Studita 542 a b

Titianni Imperij 18 d

Titus fr. S. Nicolai Studitæ 541 f

Tongri, Toringi dicti 208 a

Tonantius Ferreolus Præf. Prætorio Gall. 661 a

† Torculus M. in Africa 4 b

† Torquatus Ep. Acci Hispan. 4 5 6 7 9 c 10

Toxogusama R. Iaponiæ 724 b

Traiani anni Imperij 18 f 19 a persecutio mota 19 b c fuit Antiochiæ 19 b d epistola ad Plinium de Christianis 20 c 32 f

Triclinus Belga 8 sec. 375 a

† Trophimus Ep. Arelaten. 8 e 354 d e 594 f

Trophimus a S. Cornelio Papa receptus 326 d

† Trudonis studia, sacerdotium 221 c

Trutmannus inclusus Erfurti 8 sec. 333 c

† Tryphon M. socius S. Respicij 4 e 268 a 319 d 546 f

† Turturini reliq. Fuldæ 516 a

† Tyrannio Ep. Tyri 777 c

V

Valentiniani hæretici 65 c 66 a

† Valentinus Ep. Argentorat. 765 e

† Valentinus Ep. Treuir. Tungren. 764 d

† Valeria & Polena VV. 449 e 494 b 495 a

† Valerius M. Lucæ 2 c

Vascones 7 sec. idololatræ a S. Amando instructi 816 d e 835 e 852 e 855 b 868 f 869 a 885 a

† Vdalrici capella 695 f 696 a

Vdalricus Ab. Milstadij 703 c 704 d f

Vdalricus Com. Celeiæ 695 d

Vdalricus Præpos. Steinfelden. 918 b e 919 c

Vedulphus Ep. Atrebat. 763 f 786 d

† Venantij M. Ariminensis corpus Fuldæ miraculis splendet 516 517 518

† Venerandus Ep. Aruern. 355 d

† Venica aut Venisa an Veronica? 454

† Veranus Ep. Lugdun. 360 e 665 c 668 a

† Veranus Ep. Venciensis 360 e

Verus Ep. Turonen. 217 c f

Vespasiani anni Imperij 18 d

Vfioius Iapon 745 f 748

† Victor Ep. Placentiæ in Italia 465 c

† Victor Diac. Placentiæ in Italia 465 a c e 466 a

† Victoris rel. Fuldæ 515 c

† Victor, Victorinus, Nicephorus, Claudius, Diodorus, Serapion, Papias MM. 4 a

† Victoria Abb. Placentiæ 465 c

† Victoria vidua a Wandalis occisa 447 f

Victoriana Capuana sanctimon. 646 f 647 a

Victorinus Ab. Placentiæ 465 e

Victorinus Ep. Gratianopolit. 665 b

Vigo an pater S. Adalbaldi 297 a

Vincentij M. reliq. Fuldæ 518 d

† Vincentius Comes 788 c 823 d f 834 e 864 c corpus 48 d

Vincentius Ep. Cracouiæ. Ord. Cister. 267 c

Vincentius Iapon Secretarius Gubernatoris Ozacani 754 a

† Vindemialis, Eugenius, Longinus 4 b

† Vinciana & Aldetrudis VV. 833 d

† Vindicianus Ep. Cameracen. 786 e 788 836 a 872 b

Vingbertus disc. B. Rabani 527 e

† Virgilius Arch. Salisburg. 695 a 698 b c e 700 a b Inuentio corporis 704 f

Virgilius Archiep. Arelatensis 290 e 291 f

† Vitales 3 Martyres in Hispania 768 a

Vitalianus sub Leone I Imp. 663 e

Vitaliani hæretici 65 c 66 a

† Vitus M. 559 d 566 d

† Viuentiolus Ep. Lugdun. 360 e 665 c e 668 a

Viuianus Cardin. 11 sec. 111 e f

† Vltanus Ep. Ardbrecanus scriptor vitæ S. Brigidæ 100 f 101 a 102 d 142 a

Vnwanus Archiep. Bremen. 925 b

Vodelbaldus Ep. Vltraiectinus 407 e 408 b

† Volusianus Ep. Turonen. 217 c f

Volusianus sub Tiberio I Imp. 451 c

Vraranes Seganesma R. Persarum 467 e

† Vrbani Papæ rel. Fuldæ 515 c 518 a b e

Vrbanus II Papa 612 d 655 c d

Vrbanus IV Papa 456 c

Vrbanus VIII Papa prohibet scripta circa Granatam reperta 10 f

Vrbanus relictis Nouatianis conuersus 327 d e 328 a

Vrias Propheta 6 e

† Vrsicinus Ep. Traiectensis 764 d 765 e

† Vrsmarus Ep. & Ab. Lobiensis 498 f 499 b c d 500 e

† Vrsulanæ 3 Brigida, Helena, Sapientia 4 e

† Vrsulanæ V. corpus Maricoli 594 b

† Vrsus Ep. Trecensis 92 f rel. Trecis 476 a b

† Vrsus & Victor Mart. Solodori 98 c d

Vrsus Ab. Elnonensis 832 c

Vulfolendus Ep. Bituricen. 232 d e

† Vulmarus 807 f

W

Wala Ab. Corbeiensis 411 a f 431 b

Walafridus Strabo scriptor 501 b Vitæ epitome 506 527 d 530 d

† Walburgis V. 386 f 449 b

Walburgis V. Westphalica 564 e

Walcuno Dux Caranthanorum 698 e f 700 b d

† Waldetrudis vidua Abb. 318 f 449 b 788 c 823 f 824 a 834 e corpus 48 d

Waldo Ab. Fuld. 511 b c

Waldgarius Ep. Verdensis 313 c 417 d e 436 a 510 e

Wallacus Dux Winidorum Sclauorum 698 c

Walterus Ep. Tornac. 13 sec. 48 e

Wambertus Com. Teruanæ 677 f 678 e 679 680 681

Wandali quiuis externi milites dicti 357 a

† Wandresigilus Ab. 676 e corpus 48 b c

Warinus Comes Ludouici Pij 90 d

† Wasnulfi corpus 48 b

Werembertus Ab. S. Galli 507 c

Werenfridus Ab. Stabulen. 369 a c

[19]]

† Widekindus Dux Saxoniæ 311 f

Wigbertus Ep. Verdensis 313 c

Wigbertus Ep. Hildesheimen. 312 f

Wilfredus Ep. Morinorum 676 a 682 e

† Wilfridus Archiep. Eboracen. 223 f 224 a 909 d f 910 a

† Willehadus Ep. Bremensis 392 f 403 c d f 566 d

Wilhelmus Com. Iuliacensis 920 c

Willelmus Ep. Noruicen. 586 c e

Willelmus II Dux Normanniæ 194

Willelmus Præpositus Casletanus 13 sec. 48 e

Willelmus Ab. Laudensis 13 sec. 48 e

Willericus Ep. Bremensis 392 f 413 c

† Willibrordus 686 e 688 a 820 f 821 a

Wilteburga filia Penda R. Merc. 107 c d e

Winandus Ord. Prædic. Traiecti 3 d

Winfridus Iudex Atrebat. 9 sec. 804 e

† VVinnoci corpus 48 b

VVisa matrona Belg. 8 sec. 376 a

† VViteburga V. 384 c 386 b

VVitgerus pater S. Gudilæ 377 e 379 a

VVithredus R. Cantiorum 911 b

VVitmarus mon. Corbeiæ Gallicæ 318 b 410 c in Sueciam abit 412 c d 432 e

VVlfaius monachus poëta 9 sec. 888 d

VVofelmus Ep. Mimigardeuord. 407 e 408 b

VVolfoaldus Maior-Domus Austrasior. 224 a

† VVolphelmus Ab. Bruwilleren. 714 a

VVomarus Ab. S. Bauonis 369 d

VVratislaus Pernstain Cancellarius Bohemia 38 e f

† VVulfbadus & Ruffinus MM. 384 b

VVulfheri R. Merciorum liberi 384 385 e f 388

† VVulfrannus Ep. 676 e corpus 48 b

VVynbertus Ab. Nuyscellen. Angl. 910 b c

X

Xogusama R. Iaponiæ 724 b

Y

† Yborus Ep. Hibern. 124 e f 125 a 184 b 185 c

Yuenus Ep. Catanen. 644 f

Z

Zabulonis Patriar. memoria 594 e

† Zacharias Papa 513 a

Zacharias S. Francisci socius 318 d

† Zacchæus Ep. Cæsareæ Palæstinæ 16 a 280 c

Zaram R. Æthiopum 319 e f

Zegerus Ord. Prædic. 3 e

† Zeno Ep. Veronæ 262 d

† Zenonis Diac. reliq. Fuldæ 518 e

Zenobius disc. S. Ephræmi 65 a 77 e

† Zephyrinus Papa 15 a 83 f 84 c

† Zosimus Papa 354 c e

† Zoticus, Irenæus, Hyacinthus, Amantius MM. 765 b

INDEX TOPOGRAPHICVS IN VITAS SANCTORVM
TOMI I FEBRVARII.

Qvæ loca Sancti alicuius morte, reliquiis aut singulari cultu nobilitata sunt; iis Sancti illius adscriptum nomen, sed ea sæpe pagina solum expressa, qua de Sanctis singulis, locisue agicœptum, licet frequenter eorum mentio fiat.

Omissa sunt ea regionum & vrbium nomina, quæ passim, etiam pueris, nota, vt Italia, Hispania, Gallia &c. Roma, Constantinopoli, Hierosolyma.

A

Abendonia monast. Angliæ 905 d e

Abernethum vrbs regia Pictorum 108 a d f

Ablaton pagus Galliæ 299 c

Abrinca vr. Galliæ. S. Seuerus Ep. 187

Abula vr. Hispan. S. Vitalis M. 768

Acci vr. Hispaniæ vbi sita 9 d e

Acerrana vr. Ep. Campaniæ 931 d e

Acheruntium vr. Italiæ 710 f

Acrita promont. Bithyniæ 546 f

Adana vr. Ciliciæ 358 b 359 f S. Theophilus pœnitens 480 483 f

Adartensis pagus 297 d 303 c

Adranum op. Siciliæ 649 b

Æthnæ incendium a S. Agatha restinctum 623 f 639 647 648 649 650 651

Africa. SS. Publius, Saturninus, Maurianus, Libosus, Vincentia & 24 socij MM. 37 SS. Victor, Marinus, Perpetua, Iulia & alij 74 MM. 286 SS. Felix, Felicitas & alij MM. 328 Reuocatus, Saturus, Felix, Saturninus, Gelasius MM. 658

Agaunum monast. innouatur a S. Sigismundo 665 b d 668 e

Aguntum op. Tirolis 697 c

Alamannia gentilis 7 sec. 677 e sub Austrasiis 210 a lex tum subditis data 212 d

Alatrium vr. Ital. 364 e

Alba Heluiorum vr. Gal. 93 f

S. Albani monast. Moguntiæ. reliquiæ S. Vincentiæ vxoris S. Seueri 90 f 91 e

Albiga vr. Gall. sub Austrasiis 210 d

Albis Albia flu. 406 f 413 a b 417 c d 432 b 434 a

Aldenarda op. Flandriæ 48 d

Aldenburgum Sedes Episcopalis, Lubecam translata 392 c

Alethum vr. Britanniæ Armoricæ. S. Ioannes de Craticula Ep. 248 c 249 e 250 c

Alexandria. S. Phileas Ep. Thmuitarum, Philoromus Tribunus militum & alij Mart. 457 S. Dorothea V. 776

Alta-specula arx Bauariæ 247 c

Altum-monasterium Moguntiæ. reliq. S. Innocentiæ fil. S. Seueri 91 d e

Altus-mons monast. Hannoniæ 823 f 864 d

Amacusa vr. Iaponiæ 752 b

Amandopolis in agro Borbonio 817 b 835 e

Amandopolis in Belgio 818 819 831 e

Ambianum vr. Gall. 197 f 198 b e

Amura vr. Iaponiæ 752 a

Anazarbus vr. Ciliciæ 481 a SS. Theodula, Boëthus, Euagrius, Macarius & alij MM. 656

Andenna monast. ad Mosam 827 f

Andernacum vr. Germaniæ 213 b

Anduennium pagus Belg. 900 f

Anicium vr. Gal. SS. Agrippanus Ep. & Vrsicinus MM. 24

Antegia pagus Belgij 376 a f

Antiochia. S. Ignatius Ep. M. 13 templum Fortunæ, Tychæum 34 35 prope Antiochiam S. Petrus Galata eremita 94 Antiochiæ terræmotus an. 526 factus 363 a d

Antonium pagus Belgij 377 b

Antuerpiæ ecclesia a S. Amando extructa 820 e f 835 b Corpus S. Fortunati M. 329 reliq. S. Agathæ 634 a reliq. & sacellum S. Blasij 334 f 335 a

Anzuquiama vr. Iaponiæ 727 e

Apolloniadis lacus in Mysia 543 a c

Aprutium ditio Ital. 928 a e

Apulia vr. Curlandiæ 421 e 422 c 439 a

Aquiscinctum monast. Belg. rel. S. Blasij 335 c

Aquisgrani non fuit sedes regia S. Sigeberti 213 b

Aquitania 794 a 808 a e 849 c sub Francis, Legem Romanam Theodosij seruauit 212 c d

Aquitania III, Nouempopulonia 298 d

Araria, Lugdunum dicta 290 f

Arbela vr. Persidis. S. Abramius Ep. 466 467 b c

Ardachadh monaster. vr. Hibern. 121 d 122 d SS. Mel & Melchus Epp. 779 a

Ardenburgum op. Flandriæ 820 d 838 a

Arelate vr. Gal. rel. S. Dorotheæ V. M. 773 a

Argenteola in Asturibus 770 e f

Argentoratum vr. Germaniæ 796 a 828 f non fuit sedes regia Childeberti Austrasij 213 a Primi XXIII Episcopi 829 c d e

Argeus mons Cappadociæ 337 a c 349 f

Arida-Gamantia silua Belgij 492 a

Arima vr. Iaponiæ 729 f 752 b

Arisidium Sedes Ep. Gall. sub Austrasiis 210 f

Armenia 29 b

Aroasia monaster. Belgij. reliq. S. Ignatij Antiocheni 35 f S. Agathæ 634 a

Aronda fl. Gall. 853 c e 886 e

Artesia prou. Belgij vnde dicta 782

Aruernia sub Austrasiis 210 d S. Anatholianus M. 768 c

Ascum pagus Belgij 379 a e

Asnitha, nunc Essendia, monast. & opp. Westphaliæ 716 e 717 b

Atanum, Atense monast. Gal. 203 b

Atrebatum in Belgica II S. Vedastus Ep. 782 Sub VVandalis & Hunnis 782 e Atrebatensis Episcopatus vnitus Cameracensi 782 b separatus 900 b

[21]]

Au campus Hibern. 531 e

Auaricum littus, eius Comites & Præsides 699 b c

Audomaropolis vr. Belgij 48 a rel. S. Blasij 335 c

Augia ins. prope Normanniam 816 c

Augusta Prætoria. S. Vrsus Presb. 97 937

Augusta Vindelicorum 637 d

Augustamnica prou. Ægypti 468 b c

Aurelianum vr. Galliæ 817 c 852 b 883 e S. Flosculus Ep. 288 S. Sicharia V. 288

Aureus mons Burgundiæ 359 a e

Austerbantum ditio Belgij 209 e 297 d 303 c 818 e

Austria ad Danubium, alia ad Mœnum olim 208 f

Austria, Austrasia, Auster regnum Francorum 209 ditiones varias continet Belgij, Germaniæ, Galliæ 209 210 211 212

Autissiodorum vr. Gal. S. Iulianus M. 331

Axona fl. Gal. 296 c 692 c 693 d 792 f

B

Backum monast. Saxoniæ infer. 558 b c

Bacum locus Etruriæ 245 e 246 f

Baduanus Comitatus Gall. 812 f

Bagenus vicus Galliæ. S. Galla V. 939 941 e

Baioca vr. Gal. 188 d f

Banna fluu. Hibern. 146 f 147 c

Baranum, iam Castellum S. Seueri, op. Vmbriæ, 935 c

Bardena monast. Angliæ 388 b c

Barisiacum monast. Franc. extructum 817 c d e f

Barium, rel. S. Blasij 334 c

Barolis. rel. S. Blasij 334 c

Barsena circa Albim 403 c

Basconiæ ditiones 298 d

Basseroda S. Amandi ad Scaldim 822 f

Bauaria olim sub Austrasiis 210 clex tum subditis data 210 d

Bauthegius fl. Pedemontij 937 c

Begardum, Begarium monast. Britanniæ Armoricæ 249 c d

Belgica I & Belgicæ II pars sub Austrasiis 209 e

Bellipratum monast. Belg. rel. S. Agathæ 634 a

Bellouacum vr. Gall. 790 808 b c 809 810 811 853 c 857 a 886 a

Beluer castrum Siciliæ. Reliq. S. Blasij 958 c

Berkingum monast. Angl. 305 b 906 a

Berlinum vr. Germaniæ 524 a

Berua flu. Hibern. 151 c d

Bethunia vr. Artesiæ 788 d

Beuera pagus Fland. rel. S. Blasij 335 e

Beugesia prou. Galliæ 844 b c

Beuronia fl. Gal. 188 c

Birca vr. Sueciæ regia 411 f 412 e 415 d 420 e 433 a 437 e 441 a

Birra monast. Hibern. 114 c d

Bithynia prouincia Prætoria 20 e f S. Vindemianus eremita 99

Biturica vr. Aquitaniæ 476 c 830 c 849 e 856 b 860 b 876 d S. Carterius Presb. 177 B. Ioanna Velesia Regina Franciæ Fundatrix Ord. Annuntiarum 574 vrbs Burgundionum habita & Bethorica dicta 817 a 834 c 835 e

Blandinium monast. Gandense 682 b c 683 f 684 b 685 b c f a S. Amando extructum 822 S. Martini Papæ & Caroli M. diplomatis munitum 822

Blangiacum monast. Belg. reliq. S. Blasij 335 c

S. Blasij monasterium antiquum German. 333 d e

Bononia vr. Italiæ patria S. Guarini Ep. 914 c 915 c Reliq. domus S. Veronicæ 453 a Reliq. S. Agathæ 633 f S. Dorotheæ V. M. 775 a S. Aproniani M. 943 a S. Blasij 958

Bononia vr. Galliæ 675 f 682 b d Episcopalis olim 683 b

Borsium op. Gal. Reliq. S. Remedij Ep. 361 d

Bragbantum antiquum 818 c d 821 d 822 f 823

Breach cella S. Brigidæ 106 c

Brechina vr. Scotiæ 497 f

Breella monast. Belg. Reliq. S. Ignatij Antioch. 35 f

Breg, Breach in Hibernia 122 d 127 f 139 c 161 b c 164 d 165 c

Brema vr. Saxoniæ inferioris 406 f 407 b S. Rembertus Archiep. Hambergensis 554 Episcopatus Hamburgensi vnitus 392 417 418 d 435 f 436 a

Breonia in Alpibus 672 f

Bride hay S. Brigidæ insula, prope Glastoniam 106 f

Briximon monast. Saxoniæ inferioris 403 d

Brixina in Alpibus. S. Albinus Ep. 712 corpus S. Ingenuini Ep. Sabionensis 674

Brontes op. Siciliæ 649 b 652 b

Brugæ vr. Flandriæ. Reliq. S. Blasij 335 d S. Vedasti 792 b

Brunetteshusen sedes Ducum Saxoniæ 311 d

Brunsuicum extructum 312 a b

Buchonia regio Germaniæ 513 a d 517 f

Bulingtona vr. Angl. 571 e 572 b

Buranum apud Venetos, corpora SS. Vrsi, Albani & Dominici MM. 98 c

Burburgum op. Flandr. rel. S. Blasij 335 d

Busaium monast. Britan. Armor. 249 d

Buxerias locus Gall. 479 c

C

Cador regio Hibern. 138 a d

Cadomi monasterium extructum 194 a d

Caduinum monast. Gall. Imago S. Veroniæ miraculosa 456 e f

Cadurcum vr. Gall. sub Austrasiis 210 f

Cæsareæ Palæst. S. Cornelius Centurio 279 280 e 281 b

Cæsarea Cappadociæ 70 d 74 f 75 e 77 b d 706 d e f S. Blasius Armentarius 353 SS. Dorothea V. Theophilus Scholasticus, Christe & Calliste Mart. 771

Cæsarea Philippi 445 a b

Calaffus opp. Catalaniæ. S. Calamanda V. M. 659

Calatraua a Mauris extructa, 253 c d B. Raimundus Ord. fundator 252 253 e f

Calderiacum in ditione Cameracensi 788 d

Callistratia vr. Galatiæ 550 a

Calloa prope Antuerpiam a S. Amando exculta 820 e 852 d 856 f 868 e 884 a

Calneium, Calnicum in Gallia 897 f

Caluimontia loca Gall. 361 b SS. Oliueria & Liberare VV. 361

Cambria recepit Epp. exules e Britannia pulsos 494

Cambrona monast. Belg. Rel. S. Agathæ 634 a

Cameracum 896 c a Francis occupatum 5 sec. 280 a sub Austrasiis 209 d Episcopatus vnitus Atrebatensi 782 b an S. Vedastus eius Episcopus 784 e eius ibi ecclesia 788 e reliquiæ 792 a rel. S. Blasij 335 c S. Agathæ 634 a

Cantuaria vr. Angliæ. S. Laurentius Archiep. 289 Eius Episcopi apud Britones in Cambria exules 494

Capella Ozæ locus Campaniæ Gall. 475 c

Capitolium monast. Coloniæ 716 b

Capris ins. Reliq. S. Agathæ 633 e

Capua a Ludouico R. Italiæ capta 244 e f rel. S. Blasij 334 b S. Agathæ 633 d e

Carinthia olim Christiana, a barbaris subacta 696 e f a Slauis inhabita & Samone R. 697 Duces varij 698 699. Christiana sub B. Domitiano 699. S. Agatha Hildegardis Palatina 721

Casæcongidunum monast. Belg. 371 c a S. Sigeberto R. extructum 233 f 234 a b

Castellum Florentinum opp. Etruriæ. S. Verdiana V. 255

Castello triplex in Hispania 847 e

Castellonensis Episcopatus non est a S. Amando Ep.

[22]]

Traiectensi administratus 847 848

Castri locus monast. Montibus 823 f

Castrodunum op. Gall. S. Auentinus Ep. 477

Catalaunum sub Austrasiis 209 d

Catanæ gloria S. Agatha 595 an in ea vrbe nata 609 610 611 612 613 614 templum & corpus 635 b vrbs seruata 643 b

Cathenesia regio Pictorum 103 a b

Caucoliberis vr. Hispan. 10 b

Cella pagus Arduennæ. S. Hadelinus Presb. 366 374

Cella S. Gilleni opp. Belgij 367 d 823 a

Cellisclinium monast. Hib. 107 c

Centumcellæ portus Etruriæ 364 e 850 b d 875 f

Centumfontes, Cifuentes, opp. Hisp. S. Blasius Ep. Oretanus M. 321 b c

Cestria vr. & monast. Angl. rel. S. Wereburgæ 385

Chalcis in Græcia 268 c

Chamum vicus Heluetiæ corpus & cultus Sancti Episcopi Belgæ anonymi 247

Cherronesus Thraciæ 549 d f

Chiniacum nunc op. S. Agrippani 204 e 205 f

Chori, Curlandia 421 d 422 b 438 f

Chrysopolis, Vesontio, in Burgundia 359 a e

Cilicia duplex 480 c f 481 a

Cirolos prope Toletum 253 f

Claraualla. reliq. S. Ignatij Antioch. 36 a

Claromonte vr. Aruernorum S. Anatholianus M. 768

Classis opp. prope Rauennam 82 b c 87 f 88 a

Cliach monast. S. Brigidæ 106 c

Clioch campus Hibern. 129 b f 130

Clusium opp. in Alpibus 674 a

Clypiacum 817 c 851 e 883 d

Cocceium in Gallia 896 b 897 d

Colonia Agrippina 411 e 418 d 432 a 436 b c an metropolis regni Austrasiæ 213 b reliq. S. Ignatij Antioch. 36 a b S. Brigidæ 112 d S. Blasij 335 e S. Agathæ 634 b c S. Dorotheæ V. M. 773 b

Compendium op. Galliæ 229 b c 668

Compostella reliq S. Blasij 334 e

Condacum pagus Brabantiæ 379 a e

Condatum opp. Hannoniæ 377 b

Constantia vr. Gal. 195 e patria S. Seueri Ep. Abrincensis 188 c

Constantia vr. Alamanniæ 210 b

Constantinopolis. S. Nicolaus Conf. Archimandrita Studitarum 538 S. Polyeuctus Patriarcha 706 Ibi fuit corpus S. Agathæ 635 636 637

Coraia ins. Orientis a Iaponibus occupata 731 b

Corbeia Gallica 393 f 394 a 397 b eius laus 427 e f 428 a b 603 b S. Præcordius Presb. 196 b

Corbeia Saxonica 393 f 394 a 410 e 431 534 a 563 a

Corinthus vr. 611 c d 638 c d

Corneclanum monast. Italiæ 928 f

Cortracum vr. Flandriæ 820 c 838 a Comitatus 11 sec. 685 e f

Cremonæ tabula sepulchri S. Agathæ 634 c d e f

Creta a Saracenis occupata 242 c 540 b c S. Basilius Ep. Conf. 242

Crispinium monast Belg. 499 b rel. S. Blasij 335 c

Crudacium monast. Gal. ad Rhodanum S. Iosserandus monachus 93 f

Cruidbeca pagus Fland. rel. S. Blasij 335 e

Cruthinia regio Hiberniæ 127 b e

Cultui locus Hibern. 122 f

Cydonia vr. Cretæ 530 d

Cygnæus mons 305 f

D

Dacia pars Scythiæ habita 25 a

Damiata vr. Ægypti victoria Christianorum celebris 655 b

Daniæ Reges 9 sec. 398 399. fides illata 400 410 411 418 419 422 431 436 437 439 440

Daphne suburbium Antiochiæ 35 b c

Dentilini Ducatus vbi situs 211 e 209 b

Diesthemum, an Dispargum 207 f

Ditmarsia 392 a 397 c

Diuodurum vr. Metensis 212 f

Dorouernia, nunc Cantuaria vr. Angliæ 289 b

Dorstena ad Lippiam 397 f

Dorstatum, Durostadum ad Rhenum 411 e 532 a

Druimduchan monast. Hibern. 97 b

Duacum vr. Flandr. 819 f 898 c sub Comitibus Hannoniæ, dein Flandriæ 298 b templum S. Amati 302 d reliq. S. Adalbaldi Ducis 295 f S. Blasij 335 c S. Agathæ 634 a S. Vedasti 792 b

Dumbarton arx Scotiæ 497 d 498 e

Dunum op. Hibern. 126 d S. Brigida sepulta 109 e vnde dictum 109 f 110 f

Duria fl. Pedemontij 937 c

Durna pagus prope Antuerpiam 821 a b

Durostadium ad Rhenum vrbs olim magna cum variis templis 397 f 398 a

E

Ebbeckesdorpium monast. Saxoniæ inferioris. SS. Theodoricus Ep. Mindensis, Marquardus Ep. Hildesheimensis, Bruno Dux, XI Comites XIV Satellites regij aliique Mart. 309

Ebolum op. Ital. rel. S. Blasij 334 c

Ebroica vr. Gal. 193 d 194 a

Edessa vr. Mesopotamiæ. S. Ephræm Syrus 49

Elia monast. Angliæ 384 e 387 f

Einhamum monast. Flandriæ 788 f

Eliberis vr. Bæticæ 10 a S. Cæcilius Ep. 4

Elno flu. 818 f

Elno, nunc Amandopolis, monasterium Belgij a S. Amando constructum, diplomatis Dagoberti 1 & S. Martini Papæ munitum 818 819 831 e 835 f S. Amandus Ep. 815. B. Andreas Ab. 903. Reliq. S. Adalbaldi Ducis 295 e 303 e

Elsa flu. Etruriæ 258 c 261 b

Embdani Comitatus antiqui incolæ 397 e

Emesa vr. Phœniciæ SS. Seluanus Ep. Lucas Diac. Mucius Lector 777 Iulianus Medicus 778

Enneno fluu. Bel. 678 a

Epaona, Epiena, locus in Sabaudia 665 d e

Ephesus vr. Asiæ 21 d e

Epidamnum vr. Græciæ 28 a 29 f 30 a

Erfurtum vr. Thuringiæ. Corpus S. Seueri Ep. Rauenn. 91 templum S. Blasij 333 c

Ernus fl. Scotiæ 107 f 108 a

Essendia opp. Westphaliæ 717 b

Eugubium vr. Vmbriæ B. Francisca III Ord. S. Francisci 931

Eureceyum an Ebroica 193 d 194 a

F

Facata vr. Iaponiæ 758 a d f

Faconda vicus Iaponiæ a d

Fæsulæ vr. Etruriæ 245 f S. Brigida V. 243

Falcoberga pagus Artesiæ 680 d f

Fannin. Fortunæ in Piceno 263 e

Farfense, Farfarense monast. Ital. Fundatum 362 c d 364 a b 959 b

Farria, Herlichlandia ins. 402 e

Femini ditio Hibern. 128 d e 130 a 167 d 168 d

Ferna sedes Ep. Hibern. 101 e

Ferruge castrum circa Alpes 669 f 670 a b

Fionia insula Daniæ 402 e

Firandus ins. & vr. Iaponiæ 729 e 758 c d

Fiterium monast. Hispan. B. Raimundus Ab. fundator Ord.

[23]]

Calatrauæ 252 253

Flandriæ antiquæ termini 396 a fide Christi cœpta imbui 396 a

Flumen-triste, olim Furcium castrum in Aprutio 928 a

Fochart villa Hibern. 156 e 157 c S. Brigida nata 103 f

Folconsta monast. Angl. 386 e

Folkingamium Baronatus Angliæ 567 b c

Forestanum monast. prope Bruxellas 823 d rel. S. Agathæ 634 a

Fornagia monast. Hibern. S. Munis Ep. 780 d 781 c

Fortha æstuarium Scotiæ 497 d SS. Aquilinus Geminus, Gelasius, Magnus, Donatus, Gelasius, Geminus, Donata 458

Forum-Sempronij vr. Vmbriæ SS. Laurentius & Hippolytus Mart. 286

Fossanum vr. Pedemontij. Reliquiæ SS. Theodori, Trosimi, Euellij, Tarcitij, Felicis, Candidi, Theophili MM. 932

Francia, Francorum terra cis Ligerim 373 c 374 b Francia Teutonica 11 sec. 715 c f Francia maritima 808 e

Frangetius mons Belg. 375 e

Frankenford vr. Germ. 407 e

Frisia an a S. Anschario conuersa 397

Fulda monast. German. 513 a 947 a b B. Rabanus Maurus Abbas & Arch. Mogunt. 500 studia vigent 528

Furcium castrum in Aprutio, patria B. Angeli Ord. Eremit. S. Augustini 928 a

Furiosus fl. Burgundiæ 359 a e

Fusnia cum in diœc. Coloniensi S. Aldericus subulcus 922

Fucimum vr. Iaponiæ 726 c 748 f 749 c e 755 f

G

Gabalitana ditio Galliæ sub Austrasiis 210 e

Galatia. S. Petrus eremita 94

Gandauum 788 e 791 a a S. Amando excultum, monasterium S. Bauonis erectum 821 830 831 850 854 e 856 c 863 880 e S. Bertulphus Ab. 675 676 a b rel. S. Blasij 335 d

Gandauorum Baronatus in Anglia 567 b

Gandersheimium monast. & opp. Bruns-wicensis ditionis 716 e f 717 a

Ganna pag. ditionis Mediolan. S. Gemmulus M. 566

Garganus mons 928 c e

Gela in Toxandria 828 a

Gelria vr. Belgij vnde dicta 717 e f

Geneliacum monast. in Petrogorico 942 d

Geracium castrum Siciliæ 641 f

Gerardi-mons opp. Fland. 901 a f rel. S. Blasij 335 d

Germania I & II, & Transrhenana sub Austrasiis 209 e f 210 a b

Getrudis-berga opp. Hollandiæ 827 e

Gesilli locus Hibern. 124 e f

Geuisse regnum Occid. Saxonum in Anglia 905 a

Giamacum regnum Iaponiæ 750 a

Giennum vr. Bæticæ. Imago S. Veronicæ miraculosa 456 e f

Girbertzroda in agro Iuliacensi 828 b

Glastoniense monast. Angliæ creditur a S. Iosepho ab Arimathia conditum, a S. Ina R. innouatum, dotatum, priuilegiis munitum 906 907 908 Ibi multi SS. vixerunt 106 d & obiit aliquis S. Patricius 106 e degit S. Brigida 106 f SS. Indractus, Dominica, & 9 socij Mart. 688 c

Glindelachan vr. Episc. Hibern. 112 f 113 d

Græcium vr. Styriæ. reliq. S. Hildegardis 723 a d

Granata a Mauris condita 10 b c, in ea scripta reperta sunt prohibita 11 a

Grauina vr. Italiæ 710 f

Gronlandia 402 b f

Guastum. Amonium opp. in Aprutio. B Angelus a Furcio Ord. Eremit S. Augustini 927 930 b

Guengempum monast. Britan Armor. 249 e 250 a

Gundersheim monast. Saxoniæ 311 d

Gurcum vr. Ep. Carinthiæ 701 c

H

Haina fl. 868 d

Hamatica monast. ad Scarpum 820 b

Hamburgum vr. ad Albim 315 b 414 a b 434 d Sedes Episcopalis 391 412 413 433 559 diœcesis termini 392 a Episcopi suffraganei 392 c Bremensi vnita Sedes 392 d 417 418 d 435 f 436 a S. Anscharius Archiep. 391 S. Rembertus Archiep. 554

Hamelburg op. German. 517 e 518

Hamtona prou. Angl. 388 d 389 b

Hannonia sedes Neruiorum; sub Austrasiis 209 e

Harlebeca in Flandria 676 a 683 f 684 a e 685 a b c f

Hasnonium monast. ad Scarpum 48 b 820 c

Hassarodt monast. ad Mœnum 517 c 518 f

Hauerholma monast. Angl. 567 f

Haurincurtiana silua Belg. 492 c

Hay campus Hibern. 159 b monast. S. Brigidæ 106 c

Hehamburga monast. Angl. 384 f 389 d

Heligenstad in Holsatia 403 c

Heliopolis 95 f

Heraclea Sedes Metropolitæ 706 c d e f

Herbadilla vr. & locus ad Ligerim 816 a

Herbasilicus, Herbatilicus pagus Aquitaniæ 815 f

Heresi monast. Westphaliæ 563 f

Herlengoua pagus Fland. 901 a f

Hibernia Scotorum patria 247 a in plura regna diuisa 102 f ab Anglis subacta 110 e f S. Cinnia V. 96 Mel, Melchus, Munis, Riocus Epp. 778

Hierosolyma. Hypapante Domini siue Purificatio B. Mariæ V. 268

Hildesheimium vr. Saxoniæ inferioris. S. Marquardus Ep. 312 e f

Hirsaugia monast. diœc. Spirensis 533 f 534 f

Hochbuochi, Hamburgum 391

Hohenwartum vicus & monast. Bauariæ. S. Wolfholdus Presb. 247

Holsatia 391 d 392 b

Holtckircha in Alamannia 516 e 517 b 519 b 520 a

Hublinium pagus Belg. rel. S. Hadelini 368 a

Humberch pagus Belg. 379 a e

Hunonis-curia monast. Belg. S. Lietphardus Ep. M. 892 b

Hydruntum vr. Italiæ 710 f

I

Iacium castrum Siciliæ 639 c

Iaponia regio trium potissimum insularum in Oriente 723 c f inuenta 724 exculta a Patribus Societatis Iesu 724 persecutione Taicosamæ R. turbata 728 & seqq. Martyres XXVI 723 & seqq.

Iendo vr. regia Iaponiæ 723 b

Ienna, Epaona vicus Sabaudiæ 665 e

Ilium op. Hellesponti 280 d

Inda monast. Belg. 405 c f 823 b

Inisbouinde duplex in Hibernia. S. Riocus Ab. & Ep. 781 d

Insulæ vr. Belg. corpus S. Euberti Ep. 47 48

Ioppe vr Palæstinæ 281 e 282 b

Irenopolis vr. Ciliciæ. S. Ioannes Ep. 466

Islandia 402 f

Italica vr. Hispan. 279 c f 280 b

Iutiæ prou. Daniæ Sedes Episcopales 402 d

[24]]

K

Karleburgum in Franconia 949 b d

Keltra monast. Hibern. 102 a 153 e

Kentibrutum in Zurichgauw. 513 e

Kildaria vr. Hib. sedes Ep. 101 d f vnde dicta 105 d 106 incrementum 101 f S. Brigida V. 99 S. Darlugdacha V. 176

Kitzingum op. Franconiæ. S. Hadeloga V. 303 304 943

L

Labrati prouinc. Hibern. 130 a e 167 e

Ladenensis regio Pictorum 103 a b c

Lætiæ monast. Hannoniæ 367 d reliquiæ S. Ignatij Antioch. 35 f S. Blasij 335 b S. Vedasti 792 b

Lagenia regio Hiber. 101 d patria S. Brigidæ 103 a c

Latiniacum monast. & opp. Gall. 302 c 303 a 319 a

Laudunum vr. Gall. 817 d e 869 d 897 c 899 a sub Austrasiis 209 d

Legia flu. Flandriæ 686 b 819 820 821

Lemouica vr. Gal. 794 a

Leontini vr. Siciliæ. S. Rhodippus Ep. 287

Lerma op. Hisp. Caput S. Blasij Ep. Oretani 321 e

Lescia fl. Arduennæ 366 b

Lessinia opp. Hannoniæ 367 c

Lethglasse, nunc Dunum Hibern. 126 a d

Leticus pagus aut ditio Belgij 297 e 303 c

Liba regio prope Cōstantinopolim 542 c 543 b 549 c

Lichtoluesbah in German. 517 f

Litte Campus Hibern. 114 b 124 e 131 e 136 c 160 b f flu. 123 c 162 b 165 c

Limminga monast. Angl. 386 e

Lingonis reliq. S. Anatolij 356 a

Lipara insula 287 c f

Liptinæ palatium 498 c 499 b d

Lobium monast. Belg. S. Vlgisus Ep. & Ab. 498. oppidum dicitur 500 b

Lochgarloch in Scotia 498 e

Lotharingia pro Austrasia 379 a

Lua vadum, nunc opp. Hibern. 132 b e 259 e

Lubacum locus Etruriæ 245 e

Luca vr. Etruriæ. S. Æmilius Dux 78

Lucioli op. Italiæ 956 b e

Lugdunum, Araria dictum 290 f S. Lupicinus Ep. 360

Lugdunum Clauatum 691 b c

Lumiare in Lusitania. Caput S. Brigidæ 942 a b

Lutosa opp. Belg. 367 c 377 b a S. Amando excultum 823 c d

Luxemburgum dens S. Blasij 335 b rel. S. Agathæ 961

Lydda vr. Palæstinæ 281 e 282 b

M

Macaum in portu Chinensi. Reliq. SS. Pauli Miki, Ioannis Goto, Iacobi Kisai Mart. e Societ. Iesu 740 d

Maclouiopolis vr. Britanniæ Armoricæ. S. Ioannes de Craticula Ep. 248

Magnesia vr. Asiæ 21 c e

Malbodium op. Hannoniæ 824 a 864 d Rel. S. Blasij 335 b

Malmundarium monast. Belg. 372 b 373 e a S. Sigeberto extructum 234 235

Mancha, Macha, locus Hibern. 126 e

Maratea op. Ital. rel. S. Blasij 334 b

Marchianæ monast. Belg. 820 a b 831 f 864 d 881 rel. S. Blasij 335 c

Marense monast. ditionis Colonien. B. Hildegundis Comitissa 916

Mareolum monast. Artesiæ 824 b

Marianum, Marano, op. Venet. 671 d

Maricolæ monast. Hannoniæ 824 a 870 b

Martana, Martula, vr. Vmbriæ 935 f 936 d

Matera, Maceria, vr. Italiæ 710 f

Maselandia, Masegauia 826 f 827 a b

Massiliæ prouincia sub Austrasiis 211 c d

Meacum vr. Iaponiæ 723 c 724 d e 726 c 732 e f 743 d 744 d 746 e 749 c 751

Mechlinia vr. Belgij. rel. S. Blasij 336 b

Mecklenburgum Sedes Episcopalis erecta, ac translata Suerinum 392 c

Medenatensis ditio 297 e

Mediolanum. rel. S. Blasij 334 e

Meldaria in Brabantia 827 d

Melita insula 604 d e

Mellifons monast. Hibern, S. Finianus Ab. 904

Melodunum vr. Gal. rel. S. Blasij 334 f

Melphia vr. Lucaniæ 931 d e

Melrosa monast. Scot. 502 d

Menapiscus, Mempiscus ditio Belgij 818 d f

Merania op. Tirolense 693

Merbeca pagus Brabantiæ. SS. Berlendis, Nona, Celsa VV. 377

Mercia a Danis subiugata & liberata 390 d

Messana vr. Siciliæ 639 c

Messena monast. Flandriæ 383 a

Methaa locus Hibern. 126 b

Methona vr. Peloponnesi 638 d

Metis 817 c Sedes regia Austrasiorum 212, 213 S. Sigebertus R. Franc. Austras. 206

Metopa castrum Mysie 543 a c

Meuenni monast. Britan. Arm. 251 e 252 b

Mildorpium in Holsatia 392 c 397 c

Milstadium op. Carinthiæ vnde dictum 693 b c monasterium ibi extructum, variis subiectum 694 695. BB. Domitianus Dux, Maria coniux & puer anonymus 602

Mimate vr. Gal. rel. S. Blasij 334 f

Minda vr. Saxoniæ. S. Theodericus Ep. 312 c d e

Mitylene vr. Lesbi 549 d f

Mompilerium locus Siciliæ 650 d f

Mons-Falcus opp. S. Seuerus Miles 934

Mons-fortis opp. Britan. Armor. 251 f

Monspessulanus vr. Gal. reliq. S. Blasij 334 e

Montao locus Etruriæ 257 a

Mosegauia, Mosanus pagus 826 f 827 a b

Murciȩ vr. Hisp. monast. S. Veronicæ 452 f

Mummin regio Hibern. 128 b e

Mochlinga vicus Carinthiæ 721 c 722 a

Moguntia metropolis Francorum Orientalium 503 a b reliq. S. Vincentiæ vxoris S. Seueri 90 a, & Innocentiæ filiæ 90 f 91 a B. Rabanus Maurus Archiep. 500

Mona insula a S. Patricio conuersa 104 b c

Monasteriolum, Monstreuil op. Gal. 683 f 684 d

Monasteriolum in diœc. Laudunensi. Sudarium S. Veronicæ miraculosum 456 c

Montes vr. Hannoniæ 823 f

Morsella pagus Belgij. 377 f 380 a d

Mortaria op. ditionis Mediolan. 914 f 915 e

N

Nacolia vr. Phrygiæ 549 d

Nanceium. corpus S. Sigeberti 240 f

Nangasachum vr. Iaponiæ. SS. Petrus Baptista & socij, Ord. S. Francisci. Paulus Miki, Ioannes Goto, Didacus Kysai Societatis Iesu. & XVII Iapones Mart. 723

Nangofama vr. Iaponiæ 725 e

Nanto monast. Aquitaniæ 816 f 844 f 853 b 869 b

Nantua monast. Beughesiæ non est a S. Amando

[25]]

constructum 844 845 non est ibi S. Amandus mortuus 846 b Cluniacensibus quando subiectum 846 f

Nara vr. Iaponiæ 750

Natolia regio Asiæ vnde dicta 549 f

Nauplia vr. Argiuorum. 611 d

Neapoli reliq. S. Ignatij Antiocheni 35 f. S Blasij 334 c

Neapolis in confiniis Thraciæ 27 c f 29 f

Neostadium v. Austriæ. caput S. Brigidæ 112 a b

Neronias, aliter Irenopolis vr. Ciliciæ 466 b

Neustria Fraucorum regnum, vnde dicta 208 f limites 209 b 211 e f 212 a b.

Nicopolis vr. Asiæ 240 e 345 f

Nienheersen monast. Westphaliæ 554 e

Nili ostia 468 b c

Niuella monast. & op. Brabantiæ 827 d 832 c

Niniue opp. Flandr. 901 c

Niphon ins. Iaponiæ 723 c

Nisibis a Persis occupata 467 f an ibi natus S. Ephræm 51 d c

Nobiliacus monast. S. Vedasti 788 a 799 f 801 e

Nordalbingia, Saxania antiqua, Holsatia 391 b 407 a 425 d a Carolo Magno subacta 391 b 413 b

Nordana ditio Frisiæ Orient. 559 a

Norduicum locus Hollandiæ 559 b

Norwegiæ Episcopales Sedes 402 f

Nouempopulonia, Aquitania III 298 d

Nouigentum op. Galliæ. S. Probatius Presb. 552

Nouiomutu vr. Gal. 898 a b

Nozu in Iaponia 758 c

O

Obania vicus Iaponiæ 762 a b

Odiuellas monast. Lusitaniæ 941 f 942 a

Oelegia Comitatus 694 d

Ogia insula prope Rupellam 816 b 830 b 849 c 859 d 875 d

Oldesalia opp. 207 c

Olympus in Lycia 268 c

Omura vr. Iaponiæ 729 f 752 a

Opacum locus Etruriæ 245 e

Orbetellum op. Etrur. rel. S. Blasij 334 c

Orcades Ins. 402 f

Oretum-Germanicum opp. Hisp. 253 b c

Oretum vr. Hisp. S. Blasius Ep. 321

Origellia ditio Hibern. 96 c

Ortenburgum in Carinthia 694 d

Ortos vicus Artesiæ 785 d

Osnabrugum vr. Westphaliæ. S. Gosbertus Ep. 313 e f

Osseckum monast Bohemiæ 36 c e

Ostergaus pagus Frisiæ 397 e 425 c 443 a

Otideghem pagus Morinorum 682 d 683 a c e

Ozaca vr. Iaponiæ 726 b 727 f 732 f 745 a c 746 e f 747 a 752 e f 753 e f 754

P

Pabulensis ditio Gallo Flandriæ 297 e 303 c 816 e 819 f 820 a

Pannoniæ vastatæ tempore S. Hieronymi a Gothis & Sclauis 696 e f 697 a

Panormus vr. Siciliæ 654 a an ibi nata sit S. Agatha 606, 607, 608. ecclesiæ & reliq. 635 reliq. S. Blasij 334 e

Papia vr. Ital. 916 a

Parisij 817 c academia 502 b c reliq. SS. Seueri & Sinerij.

Patara in Lycia 268 c

Parthia sub Perside habita 25 a

Patauium. B. Antonius Peregrinus 264

Pedret regia S. Inæ 688 a 690 a 905 f

Pelusium vr. Ægypti. S. Isidorus mon. Presb. 468

Penolacum op. Vmbriæ 363 b d

Pentapolis in Mari mortuo 43 d e

Perona op. Gall. 302 d 682 a

Petracoricum in Aquitania 299 b 303 e f 794 a

S. Petri de Gomeleo monast. Hisp. 254 a

S. Petri de Valle monast. Gal. reliq. S. Ignatij Antioch. 36 a

Petroburgum monast. Angl. 386 f 387 d

Pherme mons Ægypti 473 e f

Philadelphia vr. Asiæ 21 d e

Philippi vr. Macedoniæ 21 e 22 a b d 27 c f 29 f

Pisanus portus 262 c

Pisaurum vr. Italiæ 85 a

Placentia vr. Ital S. Gelasius puer 465.

Placentiæ Hisp. reliq. S. Agathæ 633 f

S. Placidi monast. Sicil. reliq. S. Ignatij Antioch. 25 f

Podium vr. Gal. SS. Agrippanus Ep. & Vrsicinus Mart. 204

Pons-fractns ad Narniam flu. 956 a d

Pontus regio Asiæ. SS. Martyres sub Maximiano paßi 658

Præneste. S. Guarinus Ep. Cardinalis 914

Praga. caput S. Dorotheæ V.M. 773 c reliq. S. Agathæ 634 b olim caput S. Ignatij Antioch. 36 d

Prenetum emportum Bithyniæ 549 b

Princeps insula Bithyniæ 547 a e

Prosniza arx Carinthiæ 721 e

Prusa vr. Bithyniæ 545 a c 546 f

Pryconnesus in Propontide 549 d f

Puteoli vr. Campaniæ 27 d 30 b

Pythia locus Bithyniæ 548 f 549 b

Q

Qvedelenburg. monast. & opp Saxoniȩ 716 e 717 a

Quercolodora prope Antuerpiam 820 f 821 b

R

Raguza reliq. S. Blasij 334 c

Ramsola monast. in diœc. Bremen. 403 d

Randatium op. Siciliæ 649 b

Randeroda in Iuliacensi ditione 920 b f

Rathesthorph monast. sub Fulda 520 f

Rauenna, SS. Seuerus Ep. Vincentia vxor. Innocentia V. filia 79

Reate vr. Italiæ 915 d 916 e

Reguliaca in Gallia 792 f 796 c

Remi sub Austrasiis 209 c non fuit sedes regum Sigeberti I 213 a

Renensis ditio ad Antuerpiam 821 a

Rentica in Artesia 788 d S. Bertulphus 675 678 a 680

Resbacum monast. Galliæ 817 f 861 e f 864 b

Rhegium vr. Italiæ in Brutiis 30 b

Rhinouia Heluet. reliq. S. Blasij 336 d

Rhiustri Comitatus Frisiæ 397 d

Rindorfium monast. diœc. Colonien. 713 c

Ripa vr. Daniæ. ecclesia prima 401 a 422 c 440 b Episcopalis 402 d S. Liasdagus Ep. M. 445

Rocca Amatoris in Gallia 453 d

Roma. SS Fortunatus, Felicianus, Firmus & alij XXIV Mart. 285 S. Apronianus Commentariensis M. 287 S. Eutychius M. 458 S. Ignatius Antiochenus occisus 27 reliquiæ 35 caput in templo Societatis Iesu 37 rel. S. Blasij 334 b S. Dorotheæ V. M. 773 a Ecclesiæ & reliquiæ S. Agathæ 631 632 633 a S. Veronicæ sudarium 449 c 450 e 455 456

Rosbeca pagus duplex Belgij 382 f 383 a

Rosnethum in Scotia. reliq. S. Modani Ab. 497 f 498 e

Rossontum op. Gall. 853 c e 886 e

Rotomagum 817 f corpus S. Seueri Abrinc. 192 f 193

[26]]

Rotnacum opp. Flandr. 408 c f monast. a S. Amando extructum, datum aliis 823 a b

Runglacum prope Tornacum 901 d

Ruthena vr. Gal. sub Austrasiis 210 e

Rutilæ monast. Belg. reliq. S. Dorotheæ V. M. 773 b

S

Saballinum monast. Hibern. 97 d e

Sabinensis an S. Laurentius Ep. 364 d

Sabio, Sauio vr. Rhætiæ. S. Ingenuinus Ep. 637 f 669

Sabucetum pagus Artesiæ 785 d

Sacaium vr. Iaponiæ 747 c 753 f

Sala, Isala fluu. 207 c

Salandia, Saliorum terra 207 c

Salinæ vr. Burgundiæ e quæstuosis salinis dictæ. S. Anatolius Ep. 355

Salingenstadt ad Mœnum 512 e f

Saxonia antiqua, varia migratio 391 b

Scaldis flu. 819 821 856 c 868 e Sotoaldis dicitur 854 e

Scara vr. Sueciæ. S. Brynolphus Ep. 925

Scarpus fl. Belg. 818 f 819 f 820 a

Scapwekia cæde S. Indracti nota 688 c 689 c 690 b

Scepeia monast. Angl. 384 f

Scepsis vr. Hellesponti. S. Cornelius Centurio Ep. 279 280 d f 281 a 282, 283

Schireburnum vr. Angl. Episcopalis 909

Scodinga in Burgundia 355 c 356 c 359 a f

Sconia prou. Daniæ 402 d

Scopetum monast. Etruriæ 245 b c d

Scotia pro Hibernia 102 f 103 e

Sebastia vr. Cappadociæ, aliis Armeniæ, S. Blasius Ep. 2 pueri 7 mulieres MM. 331

Seburgum vr. Curlandiæ 421 d 422 c 438 f

Seclinium op. Belgij. S. Eubertus Ep. 47 48

Seibostorf vicus Bauariæ 248 b

Selandia ins. Daniæ 402 e

Seleucia vr. Syriæ 26 b c 29 f

Sempringam monast. Angl. S. Gilbertus Fundator 567 Ordinis monasteria 569 a

Sesmarus fl. Belgij. 371 d

S. Seueri monast. prope Rauennam 87 f 88 a 90 a c

S. Seueri monasterium Gal. 188 b eius reliq. 194 a

Siciliæ situs 639 b Siciliæ duæ 928 a e

Sida vr. Pamphyliæ 270 b

Simæthus fl. Siciliæ 619 b e 620 d

Sinna flu. Hibern. 132 b 153 e 154 d 159 e

Sinonchum vr. Iaponiæ 759 c

Siponti reliq. S. Agathæ 633 b c

Sisiacum monast. Gal. 195 e

Sleptum vr. Episc. Hibern. 101 e

Slesuicum vr. Daniæ Anglorum sedes: ecclesia prima 401 a 419 a 422 d 427 d 439 f 566 a

Smyrna vr. Asiæ 21 a c d e 26 b c 27 c 29 f 544 c 545 a 638 c SS. Pionius Presb. Dionysius, alter Pionius & 13 Martyr. 37 S. Bucolus Ep. 766

Solac ad ostium Garumnæ 453 c d f

Solemniacum monast. Aquitaniæ 371 b f 372 a

Soler-Liedus op. Catalaniæ 659 d e

Solium, Saal, opp. Carinthiæ 701 c

Sonniacum op. Belg. 377 b

Spoletium in Vmbria. S. Laurentius Illuminator Ep. 361

Stabulaus monast. Belg. 371 d 372 b 37 d e a S. Sigeberto extructū 234 235 brachium S. Hadelini 368 a

Stada ad Albim 397 f

Steina in Carinthia 721 d e 722 c d

Steinfeldia monast. Ardennæ 918 b e f 919 c

Sterlinia ditio Scotiæ 497 d

Stowa locus Angliæ 389 a b

Strath-Ernaprou. Scotiæ 107 f 108 a

Studium monast. CP. S. Nicolaus Conf. Hegumenus 158. varij Hegumeni relati 538 & seqq.

Sturmaria 392 a

Suerinum Sedes Episcopalis 392 c

Suessio vr. Gal. 788 f S. Vodalus Benedictus 690

Suecia. S. Nithardus Presb. M. 391 fides illata 8 sec. 412 413 414 415 416 419 420 422 423 432 434 435 437 438 439 440

Summontorium arx Bauariæ 247 c f 248 b

Symbatha in Iudæa. S. Azarias Proph. 320

Syracusæ vr. Siciliæ 643 c

T

Tailten locus Hibern. 123 c 158 b d

Talauera. S. Pimenius 942 f

Tamerunta locus Angliæ 688 b

Tantona op. Angliæ 912 b c

Tarenti mamilla S. Agathæ 638 e f

Taurini Synodus sub Zosimo 354 c

Teate vr. Aprutij 928 a e SS. Legontianes & Domitianus Mart. 658

Tehtfe regio Hibern. 121 d 122 b d

Telman vicus Persidos. 468 d

Temoria vr. regia Hibern. 155

Tener, Tenera fl. 382 f 383 a

Teroana, vr. 677 f diœcesis 396 e

Teutonica lingua 716 d f

Theba regio Hibern. 157 c e

Thebais 261 d e

Thessalonica. S. Basilius Ep. Conf. 242

Thmuis vr. Ægypti. S. Phileas Ep. 457 c

Thuringia sub Austrasiis 209 f 210 a an tum lex subditis data 212 e

Tiburnia in Noricis 673 d

Tiburnia vr. Carinthiæ 696 f

Ticini monast. S. Agathæ 655 a

Timis, Tumnis reliq. S. Berlendis 381 r b c

Toletum. cranium S. Blasij 321 e

Torholtum monasterium Flandriæ an a S. Amando extructum 820 d donatum S. Anschario 396 c 405 e 413 c 433 e eidem ablatum 396 c 417 b 425 c 435 f 436 d 442 d Comitum sedes 396 d S. Rembertus educatus 555 b 557 a 560 a

Tornacum vr. Belgij 47 c e a S. Amando excultum 819 f 851 a b 863 d 901 d rel. S. Blasij 335 c cultus S. Venisæ 454

Toxiandria-locus in Brabantia 207 e

Traiectum vr. ad Mosam. Sedes Episcopalis asseritur & vindicatur 824. 825 826. 827. Sedes regia 827 c. vrbs primaria Masacorum 826 f 827 a b c S. Amandus Ep. 815 852 864 S. Agricolaus Ep. 660 Omnes Episcopi Sancti 764 d e

Trallis vr. Asiæ 21 a c d e

Trecæ vr. Gan. S. Auentinus Presb. 474

Trescaltum vicus ad Scaldim 492 a 495 c 496 a

Triburia regia villa Germ. 408 a

Tricaricum vr. Italiæ 710 f

Tricastinum opp. Gal. S. Paulus Ep. 92 S. Torquatus Ep. 93

Tricengeham monast. Angliæ 389 d

Troas vr. Phrygiæ 27 c f 29 f 284 a

Trunchinium monast. prope Gandauum 822 e

Tullum vr. Belgicæ I 783 e 795 e 796

Tulpiacum. Tulbiacum opp. 796 a 923 b c 924 b

Tungri metropolis Toringorum 208 a

Turcicum vr. Italiæ 710 f

Turintona vr. Angl. 517 f 572 c

Turonum vr. Gal. 849 e 860 c 876 d primi Episcopi 215 d 217

Tyane vr. Cappadociæ. S. Agathodorus M. 285

V

Vabrense castrum 942 e

Vaceia pro Vasconia 300 d 301 c

Valencenæ vr. Belg. cultus S. Venisæ 454 c d e

[27]]

Valentia vr. Galliæ. S. Galla V. 939

Valliacū op. Gal. ad Axonani fl. S. Præcordius Presb. 196 c

Vapincum vr. Gall. SS. Tigrides & Remedius Epp. 360

Varesinus Comit. Gall. 846 d 847 b

Varesium op. Lombardiæ 566 c

Vasconia duplex 298 d 300 c d 301 a d f 302 c

Vaurum opp. Aquitaniæ I 816 e 855 e

Vcecia vr. Gall. 853 b d sub Austrasiis 210 f

Vecta ins. Angl. 910 a

Velinus lacus Vmbriæ 363 b d

Vellaua vr. Vellaunia reg. Gal. 204 205

Verda vr. German. 406 f 417 c d 436 a S. Erlulfus Ep. 313 b c d

Verginiensis tractus Etruriæ 262 e

Verniacum prope Suessionum vrbem 303 b

Vesontio vr. Burgundiæ 356 f 359 a

Vetus-castrum loc. Gal. 188 c

Viana vr. Lusitaniæ 770 c e

Viconia monast. Bel. rel. S. Blasij 335 c

Vienna vr. Gall. S. Simplicius Ep. 354 S. Philippus Ep. 365 S. Euantius Ep. 365 S. Auitus Ep. 660

Vilcasinus pagus 811 e

Vilica monast. diœc. Colonien. S. Adelheidis V. Abbat. 713 716 c

Villessa monast. German. 315 c

Vindonissa vr. Ep. Alamanniæ 210 b

Viria fl. & opp Gall. 188 d f 194 a

Visera, Vesera fl. Gal. 200 b f

Visetum op. Belg. rel. S. Hadelini 367 e f

Viuaria vr. Gal. ad Rhodanum 93 f

Viuium castellum Flandriæ 686 b d

Vltraiecti schola antiqua 397 a rel. S. Blasij 335 d 942 b c

Vlyssippo. caput S. Brigidæ 112 c reliq. S. Blasij 334 e S Dorotheæ. 773 b

Volaterræ vr. Etruriæ. Corpus S. Candidi M. 331 reliq. S. Blasij 334 d pars cranij S. Agathæ 633 b

Vrbs-Legionum duplex in Britannia 385 b

Vrsula Coloniæ. prope Berlinum, vr. Germ. 523 e

Vungisus pagus Gal. 792 f 796 c 797 b

W

Wagria 392 b

Walchra ins. Belgij 398 b f

Walgiacus in Picardia 803 b

Wallia regio Britanniæ vnde dicta 911

Wandalia 392 c

Wardara in Gallia 811 e

Weduna monast. Angl. 385 a 388 d 389 a b

Wellia vr. Angliæ 912 d

Welna, wenalao prope Hamburgum 403 e 413 d e f 434 a b

Wentica pagus Belgij. 383 f 384 d

Westphalia vnde dicta 534 a c

Winburna monast. Angl. 305 b 906 a b

Wincella prope Moguntiam 536 a d

Wintonia vr. Angl. 909 f

Wlfara villa S. Vedasti 812 f

Wodnesburh in Anglia 912 a

Wormatia 828 c

X

Xamclium locus Thraciæ 549 d

Xicocus ins. Iaponiæ 723 c f 724 a

Ximus ins. Iaponiæ 723 c f 724 a 746 b

Y

Yerga mons & monast. Nauarræ 252 f

Z

Zacynthus insula Ionij maris 456 e

Zellinga monast. ad Mœnum 519 c

Zandapa vr. Mysiæ 550

INDEX ONOMASTICVS
TOMI I FEBRVARII.

Indicantur breui collectione voces barbaræ, velminus vsitatæ atq; etiam tituli dignitatum, potißimum si addita significatione explicentur, vt cui vox aliqua minus obuia occurret, dispicere possit, num hic similis existat. Non interim culpamus, qui vocabula ab illustribus scriptoribus licet ferreis accedentibus seculis, vsurpata admittunt, cum illi potuerint tractatus periisse, in quibus auctores etiam aureæ vt vocant, ætatis vsi eiusmodi fuerunt verbis. Ita Magnus Felix Ennodius dixit, Sacerdotem antiquis & modernis legibus obsequentem. & M. Aurelius Caßiodorus modernos expositores scripsit, ac paßim posteriores scriptores eam vocem vsurparunt: ne quis sciolus grande nefas conclamet, si cui viro alioquin erudito, & adrem magis quam verba attento, vox eadem similisue exciderit.

A

Abstultus, ablatus 209 c

Agonotheta, Agonitheta, pro pugile 200 c f 890 a 891 b

Aldermanni, senatores 910 e f

Analogium, pulpitum ad sacras lectiones recitandas 896 a 897 b

Archimandrita, pro Episcopo 84 f 85 a

Archisterium, episcopalis Sedes 82 f

Auca, Anser siluestris 388 d

B

Biothanati, Christiani dicti 657 f

Bladum, frumentum 572 d 573 e

Blatteum, purpureum 142 b 143 d

Bostar, boum stabulum 144 d 145 b

Brasium, hordeum vel frumentum maceratum ad coquendam cereuisiam 120 f 121 c

Brisia, genus herbæ 167 c 168 d

C

Cælibatus pro sanctimonia aut sacerdotio 84 f 85 a

Caldarium, Caldaria, lebes 136 c 137 a

Camerata verba, tecta, inuoluta 898 f 899 c

Cappa, pro pallio 692 d

Carrotium, genus vexilli 573 f 574 a

Cellæ vnda pro vino 142 c

Chorepiscopus, Vicarius Episcopi 515 f

Cicendelum, vitrea lampas 693 a d

Clocca, campana 422 e 423 c 561 a c

Clusæ, angustiæ viarum 882 c 883 a

Consolo, actiue 232 b

Corium perdere, corium foris facere, verberari 910 f

Cum reliquos fratres, cum accusatiuo pro ablatiuo 232 d

D

De conditiones vestras cum accus. 232 c d

Digno actiue 232 d e

Diœcesis pro prouincia Archiepiscopi 535 b d

Ducibulum, epistomij pars 719 b d

E

Epidetes, Ependytes, vestis monastica 477 a

Episcopium, pro diœcesi Episcopali 191 a c

Eulogia varia 200 f

Exenium, xenium 802 d e

Exfestucare, ius abdicare 920 f

F

Fiatur pro fiat 232 e

Ficones, genus calceamenti 132 f 134 e 186 f

Foresta, Forestis silua 235 a b f 236 a

Forestarij, 235 f 236 a

Fredum, compositio pacis 405 e 406 a

Fritillus, pro sono 883 e f

G

Gerba, manipulus spicatum 572 d 573 e

Getæ, pro Danis aut Normannis 806 a 807 d

Grangia, horreum 572 d 573 d

Grunna, locus vliginosus 140 a f

Grympa, Grympia, velum S. Agathæ 647 c d 650 a 652 c

H

Heraclæ in fornice 770 d

Hypapante, Occursus Domini. 268

I

Idoli & imaginis differentia 543 b

K

Καλλίνικοι, Martyres, victoriosi 548 f

Kyricseatum primitiæ frugum 910 e f

Kyrieles pro Litaniis 383 a b

[29]]

L

Leudes. populi 209 b c

Leuua, leuca 234 b

Libellatici in Africa qui, 326 e

Liti, Litones, Lidi, Liddi homines eidem Principi vt membra obstricti 405 e 406 a

Lotharingia, pro Austrasiorum regno 379 a e

M

Maldradia, mensura 713 e

Maldruni, mensura frumenti 536 a

Mansionaticus, hospitium 405 e 406 a

Mansus domus rustici cum agello 188 f 376 a f

Markæ limites prouinciarum 882 e 883 a

Marsi, pro veneficis, incantatoribus 875 f

Mater & Matrix Ecclesia 656 e

Mattula, teges e iuncis 380 c e

Modiolus in rota 382 f 383 a

Molinus, Molinum 140 f 141 a

Morgangeba, matutinale donum 211 a

Muffula, chirotheca 377 a

N

Necys, Netos, Mars Hispanis 9 e

Necaroni pro Hunnis 793 c 794 b

O

Orarium pro stola Sacerdotali 572 e 573 e, pro linteo 774 d

Orthodoxia festum Græcorum ob restitutum cultum imaginum 547 f

P

Palificare declarare 82 d

Parata, alimenta hospitum 405 e 406 a

Pedules, lanei calcei 573 b e

Phari in fornice 770 d

Phrontisterium pro monasterio 464 d 465 d

Pipare carmine eloqui 883 d

Polyandrum, sepulchrum 554 b e

Præripium 554 b e

Præsulatus pro diœcesi Episcopali 191 a c

Presbyterium locus in choro apud Benedictinos 236 a 237 b c

Prisio, carcer 814 f 815 e

Pro nos cum accusatiuo 232 d e

Protopapa in Oriente 709 o

Protospatharij dignitas 551 c

R

Roma pro Italia aut Imperio occidentali 28 a

Rosetus, Roseta, paxillus, ne rota excidat 124 c f 162 b

S

Sacrificati in Africa qui 326 e

Sampsia genus herbæ 167 c 168 d

Schola militaris 202 f

Scholasticus pro viro erudito & eloquente 772

Sciolus pro non satis erudito, 677 c d

Scopare 203 c

Secretarium explicatum 622 c

Segnum, genus vestis 125 e 163 d

Senior, pro Principe, hero 417 b e

Sentis argentea, fibula, gemma 139 b f

Simultas pro conspiratione 193 a

Sophista, honoris titulus 503 d

Sparha, latior gladius 551 c

Spinda, seu Spenda, mensura 713 e

Stirpare stirpitus euellere. 205 b

Synodus collectus mascul. genere 120 c

T

Tabulata facies, plana 153 a f

Telonius masc. genere pro vectigali 235 c

Theotiscus, Germanus, Teuto 813 b d

Tonna, vas 202 c f

Tonsilla, palus siue vncinus ad naues detinendas 554 b e

Tripassalum, Τριπάσσαλον trifurcata pertica 57 a d

Turcasia, Tharcassius, Tarchasius, pharetra 638 b

Typus in hæresi adstruenda 767 b f

V

Vacceia, pro Vasconia 300 d 301 c

Vicedomini in Ecclesia dignitas, 481 b

Vicus, pro oppido 376 f

Vrceus, pro sepulchro 702 c

W

Waso, cespes 377 d

Wantus, chirotheca 376 a 377 a

INDEX MORALIS IN VITAS SANCTORVM
TOMI I FEBRVARII.

Non sola hic virtutum aut vitiorum nomina expressa, sed rerum omnium vocabula, quarum notitia ad virtutum vitiorumq; tractationem visa est accommodata: vt sint veluti vniuersales loci communes, qui postmodum ex toto opere ampliores poterunt confici.

A

Abbates Sancti, Tuianus in Britannia Armorica 198 Raimundus Fiterij Ord. Cisterc. 252 Modanus in Scotia 497 Vlgisus Lobiis, simul Episcopus 498 Bertulphus 675 Andreas Elnonensis 903 Finianus Hibernus 904 Abbas sancte viuit B. Rabanus 530 c d Abbas Catanensis diplomate Vrbani II simul Episcopus ordinatur 655 d e f Abbatis munus deponit S. Auentinus in senectute solitarie victurus 475 c

Abbatissa S. Adelheidis V. 713

Absens absentes iuuat S. Brigida 130 e

Abstinent vnio & carne Benedictini Fuldenses 528 d S. Modanus 498 b B. Rabanus Archiep. 534 f Abstinentia S. Ephræm. 71 c S. Anscharij 423 f

Aceto plagæ S. Ignatij M. perfusæ 28 f

Actiones S. Rembertus e vultu apparentis S. Anscharij dirigit. 395 b Actus heroicus in tentatione factus quam vtilis 132 f

Adeps S. Blasij positus ante digitum eiusdem liquescit, remotus coagulatur 334 c

ab Adolescentia pius & mortificatus S. Probatius 553 b

Aduocatus S. Theophilus M. 775

Ægrorum curam misericors agit S. Ephræm 78 b c d Ægris salutaris vinea S. Vrsi 937 f Ægros oratione sanat S. Galla 940 c vide Morborum genera.

Aër lucidus fulsit nocte qua in agone fuit S. Guarrinus 916 b Aëris intemperiem & morbos enascentes reliquiæ S. Agathæ compescunt 652 f

Æstu maris Chrisma S. Brigidæ obrutum in littore non corrumpitur 130 e

Æthnæ saxa ignita altißime electa 651 a incendia prodigiosa 648 c 649 a b c 650 a b c d e terribilia 602 e iis liberatur Catana vr. per velum S. Agathæ 609 c 647 651 b c d e f

Afflatu oris S. Theodula idolum disrumpit 657 b in Afflictionibus & patientiæ occasionibus tota vita fuit B. Ioanna Valesia 577 a Afflictos consolari Deo perfacile 130 e

Alapa inflicta energumeno, eiicit dæmonem S. Vodalus 692 b S. Agatha 642 a vocis claritatem S. Adelheydis confert 719 b sanctimonialis immodestiam corrigiti S. Hadeloga 955 c Alapis cæditur S. Agatha 616 b Alapam rusticus leuem impingit Duci Carinthiæ in eius inauguratione 707 a

Altare supra corpus S. Iacobi Apostoli erigunt discipuli eiq; id dedicant 6 c Altare lapideum a S. Brigida lusu puellari extructum, Angelus sua opera perficit 131 a b Altare S. Veronicæ sudario Romæ a Pontifice erectum 455 c super Altare in templo S. Agatbæ nubes cælitus descendit 631 f ex Altari S. Alexandri, ter posita dona peccatoris ter diuinitus deiecta 514 c

Ambitiosus The ophilus, vt officium honorificum recuperet, dæmoni se deuo uet 484 c d

Amor Beatorum erga hominem pium 409 f Amor inter Beatos mutuus 769 f

Anachoretæ nolentem cedere loco laicum cum vxore ventus trans mare proiicit 129 a Anachoretica vita S. Auentini 476 f

Anates siluestres vocatæ a S. Brigida mulceri se sinunt 134 c

Anathema ad Reliquias S. Alexandri appensum, desiderans emere, contractione membrorum punitus, post confeßionem culpæ, gratis obtinet 513 f ob Anathema furtiue retentum ad Reliquias S. Venantij, Clericus a dæmone obsidetur 516 f

Ancillam Christi se vocat S. Agatha 619 c Ancillæ semini postponitur semen Dominæ 156 b c

Angelus significat S. Amando, aduentum hospitis S. Humberti, iubetq; illum huic obuiam ire 870 e Angelus excitat S. Brigidam, vt moneat patrem de aduentu hostium 130 f Angelus S. Brigidam Fæsulanam ex Hibernia in Italiam, cum mensa cui aßidebat prandens, transfert 246 a b Angelus ex incendio extrahit S. Vodalum cincinno verticis 692 c Angelus S. Cornelium Centurionem ad S. Petrum mittit vt ab eo erudiatur in fide & baptizetur 281 e Angelorum manu, præcipitata S. Hildegardis excipitur & cantu recreatur 720 f Angelicos cantus frequenter audit S. Vodalus 692 d e Angelos alternis hymnis SS. Trinitatem laudantes vidit S. Ignatius M. & ad normam illam instituit cantum in Ecclesia Antiochena 13 f Angelos cum orante fratre Opilio colloquentes videt & audit S. Gelasius puer 465 c Angelus vinculis soluit S. Cornelium Centurionem 283 c d Angelus incarceratos duos orante S. Patricio, catenis fractis per aëra transportat 109 f Angelus apparens a febre S. Vodalum liberat 692 a Angelus iuuat S. Brigidam in ligno oneroso transferendo 134 c Angelus custos orationes S. Brigidæ Deo offert 131 a benedictione omnem saporem tribuit aquæ 131 a altare a S. Brigida cœptum erigi perficit 131 a Angelus acceptam a S. Brandano Eucharistiam defert ad S. Brigidam 134 d Angelorum præsentia recreatus moritur S. Bauo 834 f Angelorum cantus auditus in morte S. Hildegardis 722 a Angelum funeri S. Agathæ aßistunt & inscriptionem cum tabula tumbæ apponunt 618 b 620 c 623 d Angelorum ferentium animam patris sui in cælum voces audit S. Berlendis 377 c 380 b Angelorum concentus circa tumulum leprosi 781 a

Anguem a se conculcarum precibus sanat S. Auentinus 477 e

Animas baptizatorum nitidas dicit Inguo Dux, non baptizatorum idololatrarum sordidas ac nigras 700 b in Anima Christum circumfert S. Ignatius M. ideo Theophorus dictus 14 b Animæ morientium in specie columbæ visæ ad cælos volare S. Blasij Armentarij 353 f & S. Auentini 480 a Anima S. Amandi cælum ascendere specie venerabilis Sacerdotis visa a S. Aldegunde 837 f 838 a 873 e pro Animabus defunctorum eleemosynas debitas non distribuens fideliter, grauiter ab vmbris difunctorum verberatus moritur 732

[31]]

c d e f pro Animabus defunctorū eleemosynas debitas expendere negligenti non applicantur orationes, quæ pro eo defuncto fiunt 533 a b

Annuli ex contactu Reliquiarum S. Agathæ, salutares 652 c Annulum aureum a S. Brigida oblatum recusat S. Finianus: quem dum lauat manus miraculose reperit 116 c d

Annuntiatarum duplex Ordo a duplici fundatione 575 f 576 a

Anser comestus, collectis oßibus & reliquiis reuixit apud S. Wereburgam 389 f Anserem captiuum, ceteri clamoribus & volatu per gyrum requirunt 388 e f Anseres siluestres, iussu S. Wereburgæ, ex agro domum adducuntur more cicurum auium 388 e

Apis caput S. Mauronti altari astantis circumuolans continenter casteq; victurum demonstrat 864 e ideo a S. Amando in Clericum tondetur 836 a

Apostatæ a fide duæ sorores, a S. Dorothea conuersæ ad pœnitentiam 771 d

Apparens S. Petrus suadet S. Amando reuerti ex Italia in Gallias ad prædicandum 850 a 854 d 856 b 861 c 877 c Apparens S. Blasius admonet Christianos anochoretice viuentes, ad mundi contemtpum 333 e Apparens S. Remaclus S. Hadelino, locum ac fontem ei commodum ostendit 370 d Apparet hora mortis anima S. Bauonis S. Gertrudi, petens linteamina corpori sepeliendo necessaria 835 a Apparet post martyrium sudore diffluens S. Ignatius M. 27 f Apparet post mortem in gloria magna S. Megengor 717 f Apparet S. Agatha inter Angelorum & Virginum choros S. Luciæ M. 631 a 646 b Apparens S. Sigebertus Rex, iubet corpus suum ex templo ruinoso alio transferri 236 d e ab Apparente per somnium B. Ioanna Valesia curatus tibiarum dolor 584 b Apparentes SS. Augustinus, Laurentius, Mellitus contractum sanant 294 c Apparet defunctus Sacerdos Sacerdoti Missam celebranti 588 f

Apostoli habiti Danorum & Suecorum S. Anscharius 391 Flandrorum Eubertus 47 Hispaniarum Apostoli septem 4 c An S. Paulus fuerit in Hispania dubitarunt aliqui 8 b c promissum veniendi in Hispaniam, si non venisset, excusatum a mendacio 8 b c

Aqua circumquaque exundans, templum S. Verdianæ non est ingressa, longe altior ipso limine templi 262 d e Aqua ab Angelo custode S. Brigidæ benedicta omnem saporem continet vt Manna 131 a Aqua salubris variis morbis, ex lapidibus sepulchri S. Seueri emanat 88 b Aqua benedicitur cum intinctione reliquiarum S. Blasij 336 c Aqua benedicta 12 leprosos sanat S. Brigida 121 f 122 cæcos & leprosos 121 b vxorem marito reconciliat 123 d mutam & surdam sanat S. Galla 941 b Aqua qua S. Amandus manus abluerat, cæcus visum recipit 852 f 869 a 885 c d Aqua qua pedes S. Brigidæ abluti, ægra sanatur 121 f Aqua qua corpus S. Obitij mortui ablutum, sanantur infirmi 574 d Aqua reliquiis B. Raymundi consecrata medetur infirmis epidemia 255 a in Aquæ feruentis lebete 5 dies detinetur illæsus S. Blasius Armentarius 353 c Aquam in cereuisiam conuertit, S. Brigida 119 f 133 c 779 f 780 a in vinum S. Anscharius 403 f die solenni S. Berlindis 377 c e 380 d Aquam frigidam bibit princeps Caunthiæ in sua inauguratione 701 a Aquæ tantum hausit demens vt crepuerit 113 c in Aquis sicut in arida ambulat S. Blasius 339 a

Aquila raptum puerum cuidam, qui cedere nolebat locum Anachoretæ, saluum dimittit in littore 129 a Aquila alis expansis pluuiam arcet a S. Bertulpho 679 d e

Ara B. Mariæ inter muri ruinas illæsa seuratur 798 c

Arbor quædam apud Iaponios credita vim habere contra malignos spiritus 762 c d Arbores & ligna Gandaui tempore ethnicisimi coluntur 850 e f Arbor oliuæ diuinitus floret ad sepulchrum S. Torquati 9 c Arborem ex baculo S. Seueri Abrincensis natam nemo lædere poterat, aut profano contactu impune violare 189 a b Arborum cortices in lardum conuertit S. Brigida 134 b

Archimandrita S. Nicolaus Studita Conf. 538

Arenam gentiles spargunt, qua Martyres erant transituri instar Imperatoris triumphantis 753 f

Argentum diuinitus accipit, quo reum a morte redimit, S. Brigida 134 a Argenti massa in fluuium proiecta, ad eius manus nando peruenit, cui destinatur a S. Brigida 134 a

ab Arianis recepto templo cum Missa celebrari cœpisset, dæmon in porci specie effugit 631 f

Armentarius S. Blasius Cæsareæ Cappad. 353

Articularis morbus ope B. Ioanne Valesiæ curatur 579 b 589 f

Artifices in Iaponia cum Religiosis martyrium subeunt 760 f

Arundines acutæ sub vngues digitis Martyrum infigunta. 658 c f

Astus sanctus 185 e Astus Imperatoris & Imperatricis ad rebellium Ducem capiendum 634 f 636 b c Astus quo Regina Regem ad mundi contemptum induxit 913 b c

Auctoritas S. Anscharij apud diuites & nobiles 425 e

Aues siluestes ex manu S. Auentini micas edunt 487 e Auis candida iussu pij Sacerdotis, super ossa S. Bertulphi considens, eius esse ossa vera comprobat 686 b c

Aures Martyribus in Iaponia præcisæ 753 c Auribus S. Theodulæ claui infixi 657 c

Aurum pro Numine habet Theophilus 470 c Auro argentoque exornatur locus super Reliquias SS. Ianuarij & Magni 520 a

Auriga S. Brigidæ ex voluntate S. Patricij, etiam Sacerdotis munus agit 127 b

B

Baculus S. Vedasti, inter reliquias positus 792 a Baculus per obliuionem relictus, diuinitus S. Muni allatus 780 d Baculum viatorium porrigit Angelus S. Vodalo ad iter adhortans 692 b Baculus S. Seueri Abrincensis humi defixus in arborem crescit 189 a & S. Indracti 689 f & S. Vedasti, in fignum voluntatis diuinæ de ædificando xenodochio 811 e f Baculo monitu Angeli terræ infixo S. Adelricus fontem elicit 923 f Baculo S. Vodali incendium reprimitur 692 d S. Amandi cæcus illuminatur 898 a

Balneo non vsus B. Rabanus Archiep. 534 f

Baptizari vult filium Dagobertus Rex per S. Amandum 851 f 865 c inter Baptizandum S. Sigebertus 40 dierum infans, respondet Amen 852 a alius insans Deo gratias 852 c vt Baptizaretur Rex Echu, mortuus reuixit 97 c d e. Baptizatur victoria per Christum obtenta Rex Clodoueus 792 f 795 e Baptizatur S. Brigida ab aliquibus specte Clericorum comparentibus 173 f. Baptizatorum animas candidas existimat Dux Inguo 700 b inter Baptizandum sanitas collata 437 b.

Barba S. Amando post mortem attonsa 894 Barbæ S. Agrippani capilli morbos in facie nascentes miraculose curant 205 d Barbam S Polyeucto euellens a Deo punitur 707 f

Barbaros inuocato S. Petro fugat S. Galla 939 c d

Benedicendi panem, vinum, fructus, semina, aquam, die S. Blasij Mart. formulæ 336 c prosunt omni plagæ gutturis 336 a b c Benedicit S. Ephræm discipulis moriturus 64 f Benedictione S. Brigidæ Fratres contra se inuicem armati, se in via non agnoscentes, tamquam alienos salutant 127 b Benedictione S. Brigidæ cæcus illuminatur 134 c ne mergatur, seruatur 132 b c, alij occidi nequeunt 128 a b Benedictionem S. Brigidæ negligens sarcinas in via amittit 128 f

Benedictini soli quondam in Archiepiscopos Cantuarienses assumebantur 494 b

ob Beneficium per S. Agatham acceptum, monasterium in honorem eius extruit Rex Longobardorum Pertaritus 655 a

a Bestiis dilaceratus S. Siluanus Ep. cum sociis 777 b c e f Belluæ corpora Sanctorum tangere verentur 778 d

Blanditiis fæminarum S. Agatha a fide non abstrahitur 619 c

Blasphemans S. Sigebertum punitur ore ad aures retorto: sanatur osculo reliquiarum 239 c d e Blasphemus in S. Auentinum Ep. sensibus destituitur: interceßione eius sanatur 480 a

[32]]

Blæsus a S. Fedasto eloquens factus 805 b

Bona sibi oblata acceptando S. Gertrudis, manum e sepulchro extendit 379 d Bono publico incommodans, grauiter ægrotat 126 c

Bouem, & porcum cum pane sufficiente deuorans, a S Brigida ad temperantiam adducitur 133 d Boues conualescunt voto facto ad S. Vedastum 802 c Boum carnes tam vtilium Reipublicæ cur ederentur a Christianis, obiicit offensus Taycosama Iaponum Imperator 728 f

Brachium sanatur per B. Ioannam Valesiam 581 c 583 d 590 f ad reliquias S. Venantij 516 f

Bubulcus S. Aldericus in Germania 922

Butyrum ex vrticis factum a S. Brigida 134 b Butyri modica quantitate magnum vas implet S. Brigida 120 b

Byssus vestis Pontificiæ quid significet 561 c

C

Cadauere Regis mortui, cui victorias S. Brigida promiserat, allato ad locum pugnæ, victoria obtinetur. 131 e Cæci illum inati ope S. Vedasti 813 b c etiam a natiuitate 803 c ope B. Rabani 533 e benedictione S. Brigidæ 134 c aqua a S. Brigida benedicta 121 a, ramo palmæ a S. Verdiana benedictæ 260 b signo Crucis a S. Remberto 557 c ad reliquias SS. Amandi 898 b 901 d Adelheydis 720 b Domitiani 696 d 703 c d e Agathæ 639 f 642 e Lietphardi 516 c f Venantij 516 c f in Translatione S. Lietphardi 496 e variorum SS. 518 f ad S. Obitij tumulum 574 e ex attactu loculi S. Amandi 897 e, etiam a natiuitate apud S. Amandi feretrum. 901 c oleo lampadis S. Vodali inuncti 690 f 693 a S. Stephani monitu locum sacrum visitans 382 f a Cæcitate liberatus S. Audomarus, eamdem a Deo precibus obtinet 786 f 787 d

Cælum laboribus & meritis acquirendum indicat Sacerdoti Cælum petenti S. Brigida & oratione sua impetrat 185 e in Cælo sedem sibi pofitam audit orans ante reliquias S. Blasij 336 e ad Cælum voce cælesti euocatur S. Cornelius Centurio 283 f Cælos ascendentem S. Amandum cum comitatu per ipsum saluandorum videt S. Aldegundis 872 e 894 a b Cælestes cantus ope Angeli Custodis audit S. Brigida 131 a

Calceis S. Gilberti polagricus liberatur 573 b

Calculum per visionem apparens B. Wolfholdus eximit grauißime laboranti 248

Calumnia per infantem loquentem liberatur discipulus S. Patricij 122 f Calumniatores a Deo puniti 731 a Calumniatrix in saxum conuersa 721 f

Campanæ non pulsatæ sonant moriente S. Verdiana 260 d Campana Villelæ, nullius impulsu sonans, calamitatem Hispaniis præsagit 676 f Campanæ ardentes nullo trahente sonant 896 b Campanæ pulsatæ, quarum funes sepulchralem locum B. Raymundi pertingunt, aërem discußa tempestate tranquillant 254 f

Candela noctu ardens designauit locum sepeliendo S. Abderico in templo 924 c

Canes latratus insuetos dant ad discessum tyranni 807 c Cani famelicæ compatitur S. Brigida non sine miraculo 175 e Canis, iussu S. Hadelogæ, ducit & ostendit locum in siluis, occisi domini 308 c occultos prodit homicidas, & morsu dilacerat 308 d e

Cantus Angelorum in cælo, frequenter audit S. Vodalus 692 d e Cantus forma in Ecclesia Antiochena instituta ad formam cantus Angelorum SS. Trinitatem collaudantium 13 f. Cantando Sanctosq; inuocando, lucida nebula inter se & hostes intercidente, euadit S. Molingus 116 f Cantare in aurem filiæ S. Adelheydis visus est pater S. Megengor: Ecce quomodo moritur iustus 717 e Canit, aquæ feruenti immersus S. Blasius Armentarius 355 c

Capræ ob imprecationem S. Brigidæ non prolificant 112 e f

Capillis Angelus S. Vodalum ex incendio extrahit. 692 c

Capillis suspensa e cupresso S. Theodula M. 656 f 657 b

Capite plexi S. Abrahamius Ep. 468 d S. Agrippænus Ep. 205 b Apronianus Commentariensis 287 Blasius Ep. Sebastenus, 2 pueri & 7 mulieres 338 339 Paulus & Simeon 353 Phileas Ep. & Philoromus Tribunus militum 464 Theoctistus 466 Abramius Ep. 466 Boëthus Cilix 657 Theophilus Aduocatus. 776 Caput decollatus S. Adalbaldus defert ad templum, in quo humandus 303 e Caput abscissum, ceruici reponit S. Gemmulus & ad Episcopum vsque venit 567 d Capitis dolore laborat S. Brigida 182 e Capitis dolorem paßi, ad S. Auentini sepulchrum constuunt 487 f inouocato S. Aido conualescunt 117 c vena lapsu aperta, & sanguine imminuto, Capitis sanitatem S. Brigidæ consequitur 182 f Caput S. Candidi M. argenteæ thecæ inclusum 330 d

Captiuum S. Fidolum redimere S. Auentinus per visionem admonetur 474 e Captiuos redimi non permittens, grauicer a Deo punitur 474 c Captiui ab Episcopis redimuntur 662 c d a S. Anschario 423 f 424 d e a S. Remberto Ecclesiæ suppellectile vendita 564 f Captiuos pueros redimit S. Amandus & erudiendos præceptoribus tradit 850 b 861 e 878 c d ex iis multi facti Episcopi, Abbates, Presbyteri 850 c d

Carbones pedibus S. Ignatij M. substrati 28 f Carbonibus viuis non adustæ vestes ostenderunt innocentiam suspectæ de incestu mulieris 779 c Carbonibus ignitis insistendo puella S. Brigidæ vicit carnis tentationem 132 f

Carcerem triennalem pro imaginum defensione patiuntur SS. Nicolaus & Theodorus Studitæ 544 c 549 d ad Carcerem pro fide, læta quasi ad epulas it S. Agatha 616 c Carcere aperto, fugientibus custodibus non vult egredi S. Agatha 620 b 633 b Carcere liberatur miraculose solutis catenis ad inuocationem S. Amandi 898 c 899 a ad Carcerem S. Agathæ instituitur supplicatio 652 f

Cardinalis, S. Guarinus Ep. Prænestinus 914

Carmelitarum Ordinis an S. Basilius antequam suum ordinem data noua regula fundaret 469 b

Carnem suam macerat variis, mortificationibus B Rabanus 531 f 532 a Carnem propriam lacerant a dæmone posseßi qui S. Indractum occiderant 690 d Carnes candidam vestem S. Brigidæ non maculant 133 c Carnes pro pauperibus multiplicatæ festo S. Brigidæ a S. Finiano distributæ 115 f Carnes a die consecrationis S. Berlindis non comedit 380 c Carnibus abstinent Benedictini Fuldenses 528 d S. Modanus Ab. 498 b S. Gilbertus 571 d Carnibus & vino abstinet B. Rabanus Archiep. 534 f

Castitatem vouent, capillo vno sibi prociso S. Hadeloga V. 307 b B. Itta vidua opibus præpotens & filia S. Gertrudis forma excellens 868 b c Castitatem nupta Regi B. Ositha conseruat & sumit habitum monasticum 107 e ob Castitatis amorem S. Hadeloga procos Reges Regumq; filios contemnit 307 a aula patris expellitur 307 c ob Castitatem periculum mortis incurrens mire liberatur 545 pro Castitate martyrum habeant Sanctæ 776 e S. Dorothea domo relicta in eremum fugit 776 e Castratus a parentibus S. Polyeuctus CP. 706 c

Casu in foueam periculoso lapsus, seruatur, meritis B. Ioannæ Valesiæ 588 c d

Catenæ vltro solutæ duobus captiuis, auxilio S. Sigeborti 240 c d e Catena argentea pauperibus a S. Brigida donata reponitur miraculose in loco quo orare confueuerat 124 a

Cathedram Episcopalem pro sella sibi mißa precatur S. Auitus S. Viuentiolo 665 c

Cellam monasterij vt paradisum amat B. Rabenus 527 a Cellæ inclusus S. Amandus viuit 15 annos 817 b 34 annos S. Verdiana 260 c eius Cella in sacellum post mortem conuertitur 261 d ad Cellam S. Brigidæ ciuitas magna extructa 105 d

Cera bulliente S. Theodula M. perfunditur 657 f

Cereus quotannis in honorem Martyrum suorum offertur a Forosemproniensibus 459 d cum Cereis & Oblationibus ad sepulchrum B. Domitiani excubant Christiani 702 b Cereum vetat sibi morienti accendi S, Ephræm 63 a Cereorum accensorum vsus in Purifitatione B. V. Mariæ apud S.

[33]]

Cyrillum Hierosolym. Episc. 269 c Cereos tres pro Purificatione B. Virginis accendi curat moriturus S. Anscharius 426 d Cerei extincti, diuinitus accenduntur ad tumulum S. Amandi 893 e in Translatione corporis S. Lietphardi 466 d

Cereuisia ex aqua facta miraculose apud S. Brigidam 121 c in Cereuisiam aquam ad balnea paratam conuertit pro indigentibus S. Brigida 179 d Cereuisiam auget miraculose S. Brigida pro 18 Ecclesis 120 f pro hospitibus 179 e f Cereuisiæ certa mensura subditis distribuitur diebus Natiuitatis, Epiphaniæ, Circumcisionis, in oppido Milstad 696 c

Cerussas & pictos vultus mulierum arguit S. Petrus Galata pulchro argumento 95 c

Ceruus fracta ceruice concidit ad cellam S. Sori in victus neceßitate in Deo fiduciam ponentis 201 c d Cerua venatores fugiens in antrum B. Auentini se recipit 477 d

Cȩremoniæ quibus Corinthiæ Duces olim inaugurabantur 700 f

Chirographum quo se diabolo deuouerat, recipit per Deiparam Virginem pænitens Theophilus 486 e

Chirotheca ablata prodigioso balatu furem prodit 813 a Chirothecam manu porrexit mortua Matrona indicans se fundos S. Hadelino legare 376 b

Chrisma S. Brigidæ ab æstu maris non corruptum 130 e

Chorum psallentium monachorum, cælum reputabat B. Rabanus 527 a

Christiani sunt Filij Dei, gentiles vero, canes: sed malos Christianos, mali canes lacerant 698 a Christiani ob peccata sua ab ethnicis premuntur 698 a Christiani Iapones sponte nomina sua offerunt Tyranno vt martyrium subeant 752 c e Christianos Diocletianus tota sua potentia extirpare non potest 459 f

Christus visibiliter apparet in hostia consecrata 722 c Christus Deiparæ V. petenti negat eleuationem corporis S. Brynolphi ob peccata viuentium 926 d Christum in anima circumfert S. Ignatius Martyr 14 b Christum confitetur S. Dorothea 773 f 774 a S. Theophilus 775 c Christum contra maledicos defendit S. Pionius 45 b c d Christi pueri baiulus & B. Virginis ac S. Iosephi famulus S. Amator maritus S. Veronicæ 453 Christum adesse sibi & suis præsentem videt per somnium S. Anscharius Archiep. & re ipsa id postea experitur 425 e Christum ad ciuitatem suam Edessam inuitauit Abagarus Rex 62 f Christum quemcumque hospitem vocat S. Brigida 120 a

Cibaria in solennitatem festi parata pauperibus distribuit S. Brigida, pro quibus subito alia dono accipit 124 f Cibo vili vescitur S. Adelheydis carnibus abstinens 717 c Cibus ordinarius S. Berlindis panis & aqua 380 c Cibum non sumebat B. Rabanus nisi prius vitam Christi meditando percurrisset 531 d sine Cibo, sola Eucharistia sacra 20 annos viuit puella in Anglia 174 b Cibum per ceruum ad cellam in S. Sori adductum prouidit Deus in se confidentibus 201 c d Cibum ab Angelis S. Dorothea accepit 772 c Cibos diuinitus subito pro hospitibus obtinet S. Brigida 130 b iterum famenti sibi & suis comitibus 128 c Cibi augmentati miraculose in mensa S. Brigidæ & S. Patricio extructa 123 d f Cibos magi euomit S. Brigida 119 d Cibo comparatur S. Brynolphus a Christo 926 d

Cilicio vestitur S. Auentinus 477 a S. Amandus 860 f

in Cinere & sacco iacet orans S. Auentinus 477 a

Cingulum B. Hildegundis parturientibus prodest 917 f 918 e Cinguli B. Virginis partes, Pragæ seruantur 274 a

Circulus candidi coloris supra corpus S. Amandi de cælo resplendet 901 b

Citharizandi ignari pulchre citharizant iussu & benedictione S. Brigidæ 129 c

Ciuitas Catanensis, patrocinio S. Agathæ mirabiliter ab hostium inuasione liberata 643 c 653 c d Ciuitas ethnica promißis in honorem Christi cleemosynis ab hostibus liberatur 415 f Ciues obseßi ab hoste, Claues Ciuitatis feretro S. Anatollij Ep. imponunt & hostem repellunt 356 e Ciuitates decorantur & sublimantur Sanctorum Reliquiis 646 b Ciuitati & patriæ S. Agathæ vt offensus parcat Imperator, miraculose monetur 653 e f

Claudi sanantur a S. Vedasto 803 a b c B. Rabano 533 e ad feretrum S. Amandi 897 d ad sepulchrum S. Adelheydis 720 b S. Agrippani, ad reliquias S. Venantij 516 c 517 e B. Domitiani 703 c d in templo S. Vedasti 802 a b

Clauis in mare proiecta in pisce reperta redditur 168 f Clauibus Ciuitatis salinarum, feretro S. Anatholij impositis, ciues seruantur 356 e

Clauis, caput, pedes, manus, S. Iuliani medici configitur 778 b Clauis affixus rogo, viuus cremandus S. Pionius M. 42 c

Clerum sine ruga sanctum vult S. Martinus Papa 866 f de Clericorum institutione scribit B. Rabanus 522 a Clericos non permittendos trahi adiudices seculares docet S. Auitus 665 b Clerus corrupti moris non facile corrigitur a S. Amando 866 b Clerici insolentes in mortem B. Rabani Archiep. conspirant. 535 e Clerici habitu visus est S. Vedastus oppressorem subditorum Ecclesiæ velle interficere 807 b c

Clinica, ad Reliquias SS. sanatur 519 e templo S. Amandi 899 f

Cogitabat semper de Deo S. Brigida, sanctior S. Brendano cogitationem de Deo intermittente 117 f

Columba humeris S. Basilij insidens dicenda suggerit 70 e Capiti insistens S. Seueri, Episcopatum ei deferendum indicat 83 d e f velum capiti S. Aldegundis, dum in sponsum Christi consecratur, imponit 787 c Columba deferens scriptum indicat S. Speo sanctitatem S. Seueri de Monte-Falco 935 a Columbæ specie anima S. Blasij Armentarij visa est ex ore eius euolare in cælum 353 f Reliquiæ S. Blasij designatæ 336 d Columba cælitus delapsa super reliquias B. Domitiani sedit 702 c

Columna ignea vsque ad cælos alta designat S. Basilium Magnum 75 d e visa supra caput S. Brigidæ, cum sacrum velamen ab Episcopo peteret 131 b 779 f vbi corpora S. Indracti & sociorum iacebant, 690 b 912 d ea visa, ethnica obstinata ad fidem conuertitur 690 d supra domum S. Vedasti apparens mortem eius prænuntiat 786 a 798 e f

Comedens flet S. Gilbertus, quod adeam neceßitatem natura humana abiecta esset 571 d

Cometa super palatium B. Ioannæ Valesiæ mortem eius designat 589 a b

Comites Martyres Wigmannus, Bardo & alij IX in Saxonia inferiore 309 Comitissa S. Hildegundis 916

Commentariensis, S. Apronianes M. 287

Concionatur B. Rabanus Archiepiscopus in vicis & pagis 536 c Concionatur egregie & vtiliter in Iaponia B. Paulus Miki Soc. Iesu 735 e f Concionantem S. Basilium, publice laudat S. Ephræm 74 f

Confessario mortuo, pœnitens sine capite visus est S. Brigidæ 116 e Confessarius caput pœnitentium morale 116 e Confessarium sibi esse sumendum ex Ordine S. Francisci, voce cælesti B. Ioanna Valesia docetur 577 c Confessione facta perditur ius demonis ad obsidendum peccatorem 513 f de Confessionibus negligenter peragi solitis Rex Protasius in Iaponia per somnium monetur 762 b d Confiteri & Communicare cupiunt ad Martyrium deducendi in Iaponia 736 a Confitetur per visionem ipsi Christo peccata S. Anscharius, & remißionem consequitur 410 b Confitetur publice peccata pœnitens Theophilus 486 f

Confirmationis Sacramento cæcum illuminat S. Rembertus Archiep. 565 c

Coniuges Sancti Seuerus Ep. Rauennas & Vincentia 79 Adalbaldus Dux & Rictrudis 295 Domitianus Dux Carinthiæ & Maria 693 monasticam vitam procreatis liberis amplexi S. Vincentius Comes & S. Waldetrudis 834 e S. Amelberga & Witgerus Comes 828 a Continentes viuunt post quartam prolem parentes S. Auiti 665 b parentes

[34]]

S. Adelheidis vt deuotioni vacent 716 c per Coniugia mutua diuersi populi in vnum coalescunt 913 e f Coniugio Regis relicto, S. Ethelburga Regina, fit sanctimonialis 764 f Coniugium recusat S. Galla V. 940 c S. Dorothea 772 b

Consolatur infirmum apparens S. Agatha 646 e

Constans S. Rembertus nunquam respectu vel persuasione humana a iusto proposito amoueri passus 565 c Constantia in tormentis & morte S. Pionij 41 42 44 S. Agathæ 615 e f

Contendit numquam cum vllo fideli S. Ephræm 61 a b

Contemplationi locum aëre serenum eligebat S. Anscharius 403 f

Contemptores prædicationis S. Amandi a Deo puniti 852 d 855 b

Contracti sanantur ope S. Berlendis 383 c e a S. Anatolio 359 c ad fletum S. Amandi 901 a d e f, a S. Adelheide in visione apparente 720 f ad tumulum S. Verdianæ 262 f ad reliquias S. Amandi 898 c S. Vedasti 806 a aliorum Sanctorum 519 c d

Conuersationem cum illegitimo Episcopo auersatur S. Nicolaus Studita 548 f Conuersationem cum hæreticis Regi Gundubado dissuadet S. Auitus 664 d

Conuersi ad fidem Dani & Sueci a S. Aniario 410 f Sclaus a monachis Corbeiensibus 558 d Cretenses a S. Tito 540 c Gandenses a S. Amando 821 S. Sigismundus R. Burgundiæ recepta sanitate per cucullam S. Auiti 668 a Rex Angliæ visis verberibus S. Laurentio Episc. Cantuariensi a S. Petro Apostolo inflictis. 293 e Conuertit magum morientem S. Brigida apparens in veste candida 134 b c Conuertitur ad fidem irrisor S. Dorotheæ M. acceptis Paradisi rosis & martyrium subiit 771 c d 772 d 774 f 775 a b c Conuertere in Iaponia nobilitatem primo student 731 d

Cor volens dare Christo B. Ioanna Valesia, non inuenit 578 c in Corde S. Ignatij Martyris an aureis literis inscriptum nomen Iesu 14 c Corda duo in disco sibi offerri & velut ad epulas inuitari a Christo & B. Virgine videt B. Ioanna Valesia 578 c

Corpus mortificat varie B. Ioanna Regina 577 b Corpus tremulum a S. Vedasto sanatur 813 b Corpora Sanctorum honorifice tumulata 141 a Corpus S. Iacobi Apostoli translatum in Hispanias 6 c inuentum 7 b Corpus S. Sigeberti Regis in theca argentea repositum 239 c Corpori S. Auentini sepeliendo, temere & arroganter manum iniiciens, punitur: pœnitens facti sanatur 480 d Corpora defunctorum Sanctorum non minus patriam suam tuentur, quam corpora bellatorum viuorum 605 d Corpus S. Verdianæ, orantis situ inuentum, genibus flexis, oculis & manibus in cælum elatis 260 f Corpus S. Auentini diuinitus in pristinum reponitur locum 480 d Corpus S. Pionij inter flammas illæsum 46 f Corpus S. Lietphardi iubetur per visionem monialis cæca visitare, & ad ecclesiam transferre & in dextra parte altaris collocare 495 c d 496 a b c Corpora Sanctorum, barbaris irruentibus. ad tutiora loca adportantur 682 a ob Corpus S. Lietphardi non honoratum, pecora emoriuntur 456 a 495 c d Corpus S. Vrsi circumlatum in supplicatione, & pluuiam & serenitatem in colis tribuit 99 a Corpus suum, Constantinopoli Catanam reuebi iubet S. Agatha 638 a, & tardantes in via apparens admonet 638 d S. Wereburgæ miraculose translatum ad locum ab ea designatum 389 e Corpus S. Aldelrici in cœmeterio sepultum ter exhumatum miraculose: tandem honestiori loco sepultum, permansit quiete 924 c S. Hildegundis bis inter Conuersas sepultum bis miraculose exhumatum: ante altare sepultum quieuit 918 Corpus S. Seueri Abrincensis moueri non potuit nisi promisso templo ædificando 193 d e f S. Lietphardi nisi itinere ad locum a Deo destinatum arrepto 496 c d S. Vedasti, nisi post preces præmissas 793 f 798 f 799 a b Corpus S. Agathæ, suauiter fragrat in tumba 637 a Corpus B. Ioannæ Valesiæ post 58 annos integrum 581 c sanguine manat ab hæretico pugione transfixum 579 c ex punctura aciculæ 581 c e S. Wereburgæ post 9 annos integrum & floridum 389 f S. Amandi post 150 annos 843 b c e cuius ore extracto dente sanguis stillat 841 b c S. Sigeberti post annos 572 integrum 239 b c Corpus B. Ioannæ Valesiæ ab hæreticis infestatum ter ingemiscere auditum est 579 d e 584 a combustum 582 d

Coruorum multitudo congregata super insanientem tyrannum crocitat 807 c

in Craticula ignita extensa S. Theodula M. pice, oleo, cera bulliente perfunditur 657 e f

Crucifixi Christi nomine percellitur dæmon 850 c 862 d 879 a b Crucis Christi particulam S. Auitus a S. Elia Ep. Hierosolymitano accipit 667 d Crucis Christi laudes scripsit B. Rabanus 522 a 529 e Crux erigitur, vbi sanitas reddita est in Translatione S. Lietphardi 496 e Crux in capite S. Humberti rutilans denotat eius sanctitatem 870 e Cruces in meditullio arborum in Iaponia inuentæ 762 b d e Crucem sibi parant Christiani Iapones, paratiores Cruci affigi quam Christum deserere 758 c Cruce signatum fluuium transit cum suis sine naui S. Brigida 132 b Crucis signum facere coram dæmonibus, a Mago prohibetur S. Theophilus 484 c Crucis signo dæmon vincitur a S. Verdiana 262 b dæmon sub specie mulieris latitans, pellitur 489 e serpens fugatur a S. Amando 849 c d 859 e f 875 f immobiles equites vni loco affixi a S. Brigida 134 a ostium pauperculæ collapsum restauratur a S. Hadelino 376 c vasa cereuisiæ confringuntur a S. Vedasto & Ethnicorum multi hoc signo conuertuntur 793 d 798 c Crucis signo benedicens per visionem S. Agatha infirmas sanat 642 c ægros sanat S. Galla 941 b immedicabilem oculi morbumtollit S. Petrus Galata 95 b e cæcos illuminat S. Rembertus 557 c S. Galla 941 c cæcum & claudum sanat S. Vedastus 793 b 796 c d 797 d Crucis signo & oratione mutæ loquelam impertit S. Hadelinus 375 f Crucis signo loquela agonizanti redditur 734 f tibia a morsu serpentis sanatur 734 f moritura sanatur a S. Nicolao studita 550 c

Crumena zonæ appensa S. Bertulphi ob eleemosynas pingitur 675 a

Crus abscindendum insanabile per B. Ioannam Valesiam curatur 581 e

in Cubiculum S. Nicolai Studitæ delatus infirmus, ab eodem apparente sanatur 552 a

Cucullo S. Auiti Rex infirmus sanatur 668 d

ad Culinarium officium, vt coquus non desit duorum dierum iter, puncto vnius horæ imperio S. Brigidæ conficitur 124 e

in Cunis grandibus positus agitari debuit Pastor, læfus cerebro 722 f

Curiositas dæmonis 95 f

Currebat energumena per tecta velociter ad instar felis 703 f

Curru S. Brigidæ vectus infirmus sanatur 122 b Curru decidens S. Brigida læditur, & auctor lapsus subito moritur 129 f Currus benedictione S. Brigidæ, sine paxillis ferreis currit 124 c

Curuum sanat S. Brigida 125 c

Cute spoliata Martyrum corpora spectanda exponebantur a Tyrannis 463 c

D.

Dæmon voluntati voluntatem Dei facientium obsequi cogitur 182 c Dæmones alij aliis ferociores 645 c Dæmoni se tradit Theophilus ambitione excæcatus 484 c d Dȩmon puerum ob matris imprecationem aufert, orantibus ad sepulchrum S. Verdianæ reddit 262 a b Dæmonem pigritiæ caussam videt S. Brigida 121 f Dæmon sub specie multeris a latronibus spoliatæ & same ac frigore confectæ, tentat intromitti in cellam S. Auentini 489 e Dæmon equitem præcipitaturus, a tergo equitis sedens apparet S. Auentino 487 d Dæmon cruciari se a S. Remberto vociseratur 565 c Dæmon expulsus super templum S. Agathæ strepitum

[35]]

ingentem excitat 631 f Dæmones canuni specie apparent 645 a b Dæmon sub porci specie, exiit ex templo Arianorum, cum introductis SS. Reliquis in illo Missa celebrari cœpisset 631 f Dæmones egreßi ex energumenis specie muscæ 519 b vespertilionis, diem obscurant denso agmine 811 c d Dæmoniaci, siue energumeni liberantur a SS. Petro Galata 95 b f a S. Berlende 384 f ad corpus S. Sigeberti 239 f ad sepulchra S. Guarini 916 e S. Verdiane 263 b ad relinquias S. Agathæ 639 f 640 c 643 d e f Alexandri M. 513 S. Venantij 516 e 517 a B. Domitiani 703 f Regis filius a S. Remberto Archiep. 565 c Iobia filia Regis Persarum a S. Cyriaco 467 f Energumenus liberatum se per S. Adelheydem annuo ad eius tumulum donario testatur 721 a d Energumena mordens feretrum Reliquiarum liberatur 519 c Energumenus toto mense sine cibo & potu viuens, ad reliquias S Præcordij liberatur 198 c d e Dæmoniacus hæret nulla vi mobilis 811 a b variis linguis loquitur & absentia refert 811 b Dæmon ex vna obseßa in aliam migrat 645 e a Dæmone corripitur maledictis impetens S. Gallam 941 a Dæmon Suecos a fide Christiana suscipienda absterret, falsa eis per falsum Prophetam prædicendo 420 b

Debilis puer ad Reliquias S. Amandi sanatur 897 a

Decimas detentas comburi curat S. Gilbertus 572 d Decimas redituum dat pauperibus S. Anscharius 424 c

Decretum non mutare, & tamen damnatis ad mortem parcere, quo modo potuit Iredeucus II Imperator 653 e f Decretum Archiepiscopi ad exigendum iuramentum super miraculis B. Ioannæ Valesiæ 580 c e f

Dedicata Ecclesia Glastoniensis in Britannia a Christo 908 e S. Agathæ a S. Gregorio Pontifice 632 b Ecclesia Antuerpiensis a S. Amando Episc. 835 b

Defunctorum commemoratio in Ecclesiam ex reuelatione diuina inducta & a Leone Papa per omnes pene Ecclesias propagata 684 f pro Defunctis aßignatas eleëmosynas detinens auarus Procurator Monachus, a desunctis grauiter verberatus tertio post die moritur 532 c d e f

Denarius S. Petri ex Anglia Romano Pontifici quotannis mitti solitus 912 f

Dentium dolori & anginæ patrocinatur S. Blasius M. 336 a Dentium dolore liberata monialis a S. Vodalo 692 c Dente S. Amandi contacto cæcus illuminatur 898 a Dentes Leonum Molæ vocantur a S. Ignatio M. 28 f

Dei præsentiam & recollectionem internam vt retineret, oculos amittere voluit S. Daria 134 c Dei præsentia deterrita a peccatis, ad meliorem vitam conuersa meretrix 74 f Deo vxoris S. Chlotildis inuocato Chlodoueus R. victoria potitus, fit Christianus 662 e 792 e f 795 c d Deum & Matrem eius abnegat Theophilus 484 c d Deorum Ethnicorum scelera enumerantur 25 e 30 d e in Deorum numerum Ericum Regem desunctum referendum dænion per salsum prophetam Suecis promittit 420 b Deos deridet S. Agatha 619 d Deos ethnicos, ridet Taycsama Rex Iaponiæ ethnicus 727 d

Desperans zelotypa mulier suspendit seipsam, sed interceßione Deipara Virginis & S. Amandi ad vitam reuocatur & spem salutis æternæ 902 c d e f 903 a b Desperatum peccatorem conuersum ad pænitentiam videns S. Gilbertus flet prægaudio & alios ad gaudium excitat 571 e

Detrahens sanctitati S. Sigeberti amentia graui punitur, & confeßione culpæ ad sepulchrum eius sanatur 238 a

Deuotionem cum studiis coniungit adolescens B. Rabanus 525 b

Diaconi SS. Ephræm 51 f Confessor Celerinus 321 Martyr Lucas Emesenus 777

Digito S. Brigida petram perforat 170 Digitorum vnguibus acutæ arundines infiguntur Martyribus 658 f

Dignitatem ab Imperatore oblatam spernit S. Ignatius M. 30 b c

Diligentia in studiis B. Rabani 526 c

Discipulus Alcuini B. Rabanus 525 f 526 a Discipuli B. Rabani clariores, Episcopi, Abbates, alij 527 d e f Discipulos non nisi pios & regulæ monasticæ obseruantes ad studia sacræ Scripturæ admittit B. Rabanus 528 c Discipulum S. Gilbertus in Magistrum & Superiorem, cui obediat; eligit. 573 a

Discordias & zizania serere se dæmon fatetur 645 c

Diuites & docti contempta mundi vanitate Martyrium subeunt 460 c 464 c d

Docendo scientias B. Rabanus, docet simul & pietatem 528 b Doctor in omni scibili perfectus primus inter Germanos B. Rabanus 529 a

Dominus visis miraculis ad famuli S. Bertulphi pedes se abiicit 679 f

Domum perdere, quam S. Brigidam domo sui expellere maluit Magus 157 b Domus ab igne intacta in qua S. Gilbertus orat 573 b e Domo S. Ittæ viduæ sacrum velum suscipientis monasterium consecrat S. Amandus 832 c

Dormientem irreuerenter circa sepulchrum suum arguit S. Hadeloga apparens 955 e Dormientem S. Hadelinum, ne solaribus vratur radiis, obumbrat Angelus 373 f Dormitura lapidem matta tectam capiti supponit S. Berlindis 380 c

Dotem puellis pauperibus Melitenses ciues die S. Agathæ conferunt 604

Duces Sancti, Æmilius Lucæ 78 Adalbaldus maritus S. Rictrudis 295 Domitianus in Carinthia 693 Dux Martyr Bruno in Saxonia 309 Ducum Aquitaniæ &. Comitum Pictauorum origo 816 b

Duellantem, S. Vedasto se committentem nebula protegit, & duellum dirimit 813 e

E

Ecclesiæ in Occidente & Africa a S. Petro vel eius successoribus institutæ 8 f Ecclesia Christianorum prima in Britannia, Glastoniensis 908 e ad Ecclesiæ Romanæ Ordinem & officium inuitat Hispaniam Gregorius VII Papa 7 f Ecclesiæ Euphrates dicitur S. Ephræm 68 b. Ecclesiarum bona tuetur S. Sigebertus 232 f ab oneribus ciuilibus eximit Ludouicus Imp. 405 e Ecclesiæ S. Vedasti subditus coram reliquiis auxilium poscit contra oppressores & obtinet 806 b c Ecclesiæ bona inuadentes puniti a Deo 804 d e 806 b c 807 f alius se suspendit 814 b c d alius falsis instrumentis sibi deberi probare volens, in carcere ignominiose moritur 814 f Ecclesiasticos caste viuere debere docet falco auis S. Brigidæ 112 f Ecclesiasticis gradus & Episcopatus simoniace venditi 706 c Ecclesiasticos reditus Nicephorus Phocis inique vsurpat & Ecclesiasticos vetat augeri fundos 710 a b Ecclesiasticis iniurius ex alia caußa, falso sibi imposita, agnoscit se a Deo propter Ecclesiasticos puniri 815 d e Ecclesiasticos subditos iniuste afflgens, equo cadens excæcatur 815 a b

Educandus, ad monasterium ducitur nouennis B. Rabanus 524 d Educatus pie a parentibus S. Nicolaus Studita 540 d e

Eleemosyna data pauperibus non perit danti 124 a Eleemosynas in pane, vino & lardo perpetuas fundat S. Hildegardis 722 b ob Eleemosynas distribui solitas, pingitur S. Bertulphus cum crumena zonæ appensa 675 e vt Eleemosynam semper dare poßit, marsupium ipse portat S. Rembertus Archiep. 563 d Eleemosynaria S. Hadeloga Virgo, Mater pauperū vocatur 306 b Eleemosynaria S. Brigida quidquid in domo patris inuenit, dat pauperibus 120 c butyrum diuidit in 12 partes quasipro 12 Apostolis, vnam maiorem ceteris partibus pro Christo faciebat, Christum vocans quemcumque hospitem 120 a b patrem suum & Regem ipsum se reddituram Christo dixit si eos peteret 120 c pauperibus tribus datura vas argenteum, vno ictu illud in tres æquales partes diuidit 184 e f ex Eleemosynis S. Brigida cum sociabus viuit 178 d Eleemosynarium S. Seuerum Abrincensem vestibus spoliatum & domo hyeme exclusum, equi habitu suo calefaciunt, & niues circumquaque cadentes eius locum non attingunt 189 c pecunia pauperibus distribut a diuinitus in saccum antiquum Eleemosynariæ reposita. 416 f in Eleemosynam distributas fabas, miraculose suo hero reddit S. Verdiana 257 f voto facto Eleemosynarum

[36]]

in honorem Christi ciuitas ethnica ab hoste seruatur. 415 f Eleemosynæ, iuuant animas in purgatorio 533 a b

Energumeni vide Dæmoniaci

Epileptici liberati ad sepulchrum B. Ioannæ Valesiæ 590 c d B. Domitiani 704 c

Episcopi SS. Martyres, Cæcilius Eliberitanus Hisp. 4 Ignatius Antiochenus 13 Agrippanus Podij in Gallia 204 Theodoricus Mindensis, Marquardus Hildesheimensis 312 Erlulphus Ferdensis, Gosbertus Osnabrugensis 313 Blasius Oretanus in Hisp. 321 Blasius Sebastenus 331 Liafdagus in Dania 445 Phileas Thmuitarum in Ægypto 459 Abramius Arbelorum in Perside 466 Lietphardus Britannus 492 Siluanus Emesenus 777 Episcopus Confessor tormenta perpessus Basilius Cretensis & Thessalonicensis 242

Episcopi Sancti, Eubertus Apostolus Flandriæ. 47 Seuerus Rauenn. 79 Tricastini Paulus 92 & Torquatus 93 Seuerus Abrincensis 187 Pictus 198 Belga anonymus in Heluetia 247 Ioannes de Craticula Maclouiensis 248 Cornelius Centurio Scepsi 279 Rhodippus Ep. Leontinus 287 Flosculus Ep. Aurelianensis 288 Laurentius Cantuariæ 289 Anatolius Salinis 355 Lupicinus Lugduni 360 Tigrides & Remedius Vapinci 360 Laurentius Illuminator Spoletij 361 Viennenses Simplicius 354 Philippus & Euantius 365 Anscharius Hamburg. 391 Ioannes Irenopoli in Ægypto 466 Auentinus Castroduni 477 Vincentius Tricaßinus 480 Vlgisus Ab. Lobiensis 498 Rabanus Maurus Moguntinus 500 Rembertus Hamburgensis 554 Agricolaus Traiectensis 659 Auitus Viennensis 660 Ingenuinus Sabionensis 669 Polyeuctus CP. 706 Albinus Brixinensis 712 Bucolus Smyrnensis 766 Mel, Melchus, Munis, Riocus Hiberni 778 Vedastus Atrebatensis 782 Amandus Traiectensis 815 Guarinus Prænestinus Cardinalis 914 Brynolphus Ep. Scarensis 925

Episcopatum sibi deferendum vt effugiat amentiam simulat S. Ephræm 78 b Episcopatum oblatum recusant S. Theophilus 483 f 484 a B. Angelus de Furcio 931 a amore religiosæ vitæ & studiorum, Ruthardus 505 ne vi compellantur fugiunt S. Guarinus 916 a Solennis frater S. Auentini 479 b Episcopatum sibi a S. Petro oblatum in somnio videt S. Anscharius 424 ne Episcopatus in Anglia vel ad horam vacaret sine Pastore, S. Augustinus adhuc viuens ordinat successorem S. Laurentium 494 c in Episcopum ordinatur S. Auentinus fratre electo fugiente 479 b c Episcopus S. Seuerus Rauennas ex textore pannorum 82 f 86 e in Episcopum, Nouatianus ab ebriis Episcopis coacte manus sibi imponentibus consecratur 327 b in Episcopum consecrari noluit S. Otto, nisi annulo & baculo pastorali a Pontifice Romano accepto 558 a b Episcopatus pallium mittitur Roma S. Augustino in Angliam 291 e Episcopatus duo in vnum coniuncti 417 b Episcopatum inuitus accipit S. Amandus 865 f Episcopus nouus solenni proceßione in vrbem inducitur 494 d Episcopi debent imitari virtutem Sanctorum antecessorum 16 c Episcopatus onera spiritualia, per se ipsum visitando diœcesim exercet B. Rabanus 536 c Episcopus S. Laurentius, ob virtutes & miracula a se facta cognominatus Illuminator 363 f ab Episcopo, bonum vitæ exemplum, populus requirit 566 d e f ab Episcopis Theodoricus Rex Francorum ob necem S. Leodegarij, damnatus pœnitens Abbatiam locupletat 788 a Episcopatus adiutorē assumit senio & morbo afflictus S. Rembertus 565 e Episcopatum apud infideles subditos deserere volens S. Laurentius a S. Petro dure verberatur 293 c Episcopatum deserit S. Amandus propter corruptos subditorum mores 868 a Episcopatum dimittunt amore solitudinis & contemplationis S. Seuerus Abrincen. 191 b S. Arnulphus 494 b S. Laurentius Illuminator 363 f fit monachus & Abbas 364 a Episcopum S. Anscharium spernens punitur a Deo 425 b Episcopi ab Frederico 2 Imp partim occisi, partim incarcerati 654 b Episcopi Græci inhospitales quia pauperes 710 b sordide & parce viuunt 710 b Episcopi contumaces & schismatici, auctoritate secularium reprimendi 670 f Episcopus pœnitens ad communionem tantum laicorum admissus 327 b

Epistola Plinij ad Traianum, qua consulit quid faciendum Christianis 19 f Epistola Traiani responsoria 20 c Epistola S. Auiti ad Chlodoueum I Christianum factum 662 f 663 a b c Epistolæ decies mille conscriptæ ab S. Isidoro Pelusiota 471 f Epistola adhortatoria S. Remberti Archiep. ad moniales 564 a b c

ad Epulas sacras a Christo inuitatur B. Ioanna Valesia 578 c

Equi indomiti, dati S. Brigidæ subito mansuescunt 122 a Equos feßis viatoribus in via occurrens dat S. Brigida & alios dono accipit 122 a Equi sponte sua bene currunt auriga verbi Dei prædicatione occupato, & vultu eius ab equis ad auditores auerso 124 c d Equus post iugum currus S. Brigidæ depositum vltro ad curum recurrit, & iugum reinduit 124 c d Equi halitu calefaciunt S. Seuerum Abrincensem vestibus propter pauperes exutum 189 c Equum pro redimenda captiua dat S. Rembertus 565 b Equus loco procedere nequit nisi reliquiis S. Alexandri salutatis 514 c Equis alligatus & per aspera tractus moritur S. Hippolytus 518 f Equum conscensurus Sapor Rex Persarum, Valeriani Imperatoris Romani ceruici pedem imponit 481 d Equi morsu & calicibus Tyrannum in fluuium deiiciunt 618 c 620 d Equorum maiorem quam Ecclesiæ curam gerens Patriarcha CP. Theophylactus Equitando ad murum afflictus lethalem morbum contrahit 706 c 707 f Equi & canes venatorum, qui locum S. Hadelini attigerunt, morte puniti 375 b Equi subito suffocantur gustato ex rapina frumento 381 f Equi morbus inuocato S. Vedasto sublatus 802 c Equiti a tergo aßidentem demonem & præcipitium ei præparantem precibus suis deiicit S. Auentinus 487 e

Equuleo torquentur S. Agatha 616 f S. Dorothea 771 b c

Eremitæ Sancti, Petrus Galata in Syria 94 Vendimianus in Bythinia 99 Sorus apud Petrocorios 199 B. Angelus de Furcio Ord. S. Augustini 927 S. Iudocus Armoricorum Regis filius 923 a b

Ethnici cibos comedere noluit S. Brigida 158 e

Ethnicos testimonio Socratis redarguit S. Phileas 459 f Ethnici a Christianorum legato canes appellantur 698 a

Euangelium prædicat Sclauis S. Amandus 828 c ad Euangelium prædicandum S. Winfredus peregre proficiscitur 497 b Euangelium cælitus demissum accipit S. Brigida pro S. Aydo 117 c

ad Eucharistiam deuota B. Ioanna Valesia 578 c in Eucharistia Corpus Christi sindone, seu Corporali, excipi, docet S. Isidorus Pelusiota 473 b Eucharistiam misit S. Brandanus per Angelum ad S. Brigidam communicandam 114 d Eucharistiam diebus Dominicis sumendo sine vllo cibo ad 20 annos viuit puella in Anglia 174 b Eucharistia sacra sumpta vultus S. Theophili sicut sol effulsit 487 b c Communionem ob leue delictum non negandam docet S. Auitus 665 c in Eucharistia in sacro eleuata Christus apparet in Stenensi S. Laurentij Ecclesia 722 c in Calice consecrato sanguinem videt incredulus 114 d formam hirci surto sublati a tenente calicem S. Brigida 131 f

Examinat suam continentiam frequenter B. Rabanus 531 e Examinis particularis species quædam fuit in vsu S. Brigidæ & eius sociabus 178 d

Excommunicat incestuosum S. Nicolaus Studita & ab Ecclesiæ ingressu arcet 548 d e Excommunicati Acacij nomen iubetur a Romanis Pontificibus ex sacris tabulis expungi 666 f Excommunicatur Leo Sapiens Imp. a Nicolao Patriar. 707 c Excommunicationem minatur inobedientibus Vrbanus 2 Papa 656 a Diplomati suo repugnantibus S. Martinus Papa 819 e

ad Exequias S. Amandi magnus concursus 872 S. Martini ad duo millia monachorum 216 e

[37]]

Exercitus ingens Æthiopum a Deo perterritus, fugit & deletur a Rege Iudæorum 319 f Exercitus Christianorum paruus, magnum ethnicorum Britonum exercitum fuperat 493 c Exercitus mutuam stragem videt, ob castitatem a morte liberatus 546 d

Exhæredatur S. Berlendis a patre ob leuißimam causam 379 c d

Exilium & peregrinationem voluntariam ad patientiam exercendam suadet S. Brigida Sacerdoti 185 e Exilium pro fide subeunt parentes S. Dorotheæ 772 b Episcopi in Africa & Sardinia 550 668 a S. Amandus ob correpta Regis peccata 864 f 865 a 882 f 883 a Exulat vltro ne Alexandriæ pax interturbetur, S. Petrus Ep. 461 a b in Exilio moritur S. Elias Hierosolymitanus 667 d

Existimationem sui paruam habendam, inter exercitium virtutum docet S. Isidorus Pelusiota 472 c

Exorcistæ personam ludicre repræsentantem, dæmon serio inuadit 45 f

in Extasi adest S. Seuerus morienti Episcopo Mutinen. 84 d e

ex Externis actibus, bene iudicat de interioribus Taycofama R. Iaponum 727

F

Faciem S. Verdianæ XXXIV annis nemo virorum vidit, nec illa vllius viri 258 f Facie detecta videri moniales prohibet S. Gilbertus 572 e f Facies Theophili pœnitentis post Eucharisticum epulum sicut sol lucescit 487 b c Facies SS. Theodori & Theophanis, versibus incisis fædatur, ob imaginis cultum 547 b Facies S. Dorotheæ baculis verberata 772 c

Fæmina nobilis, contra legem templum monasticum ingressa, a dæmonio correpta moritur 533 c Fæmina contra prohibitionem S. Seri ad cellam eius veniens, vno oculo priuatur cum omnibus domesticis 203 c d Fæminis templum S. Laurentij Cantuar. Archiep. intrare prohibitum 294 c vide Mulier. Fæminas ad templum monasterij certo tempore admittit S. Vrsmarus 500 d Fæminarum conspectum vitans eremita, etiam S. Brigidam videre noluit. Quare nec pro benedictione obtinenda ad eam iuit 128 f Fæminarum conspectum cauens S. Sorus matrem videre vel ab ea videri noluit 203 a b Fæminarum aspectus seruis Dei cauendus 203 c d Fæmina martyrium forti animo expectat 748 c

in Fame publica per Germaniam 300 peregrini aluntur a B. Rabano 536 a Fame pro imaginum sacrarum defensione cruciantur SS. Theodorus & Nicolaus Studitæ 543 f Fame cruciati SS. Siluanus, Lucas & Mocius MM. 778 a

Famulum S. Bertulphum, ob sanctitatem hæredem bonorum dominus instituit 679 b

Fastus monasticæ vitæ non conuenit 470 a

Fax a cælo ad terras pertingens fulsit per noctem, orante sub dio S. Bertulpho 679 d Faces adhibentur in Translatione manus S. Ioannis Baptistæ 708 a

Fundatores B. Raimundus Ordinis Calatrauæ 252 S. Gilbertus Ordinis Sempingramensis 567

Febricitantes sanati ex scypho S. Gilberti bibendo 573 b ligno sepulchri S. Hadelogæ 956 c ad corpus S. Agrippani 205 f S Probatij 554 per interceßionem B. Ioannæ Valesiæ 578 d 581 f 583 a b 585 f 589 d aqua e fonte S. Alderici hausta 924 f ope S. Vodali per Angelum 692 a S. Seueri visi ex sepulchro suo ad infirmum in Episcopali habitu prodire 85 e Febris quartana per S. Vodalum tollitur 692 c Febrilem morbum S. Gilbertus in alium pro se pati volentem transfert 573 b

Femur curatum per B. Ioannam Valesiam 585 d 585 f

Feræ dolorem patientes, congregantur ad S. Blasium, & per impositionem manuum sanatæ, recedunt 337 a

Ferrum, candela deficiente, ardet ad reliquias S. Agrippani 205 f Ferro vulnerari nequit cliens S. Berlendis 381 f Ferro ignito, secreta fæminarum Martyrum transfiguntur 658 c f

Festum S. Blasij Raguzæ ad quatriduum prolongatur 332 f Festum labore violanti manus contrabitur 382 a Festo die fænum collectum igne cælesti combustum 425 d Festo die SS. Ianuarij & Magni MM. fruges demessæ, cælesti igne consumuntur 520 e Festum diem violantibus, grauis pæna ab S. Ina Rege constituta 910 e

Fidei profeßionem facit coram Deipara Virgine sibi apparente pænitens Theophilus 486 b Fidei Catholicæ profeßionem publicam suadet S. Auitus, Regi Ariano Gundobado 664 c d ob Fidem Christianam omnes dignitates & officia iustus Vcondonus in Iaponiæ regno relinquere paratus 728 e Fidem Christianam bello defendere Rex Protasius in Iaponia paratus etsi impar viribus 731 d pro Fide mortem cum gaudio suscipit B. Paulus Miki 736 b c Fidem Christianam prædicat in Britannia Iosephus ab Arimathia 906 d e apud Gandenses S. Amandus 863 c vt in Fide Catholica erudirentur Angliæ Reges & Episcopi futuri, schola a S. Ina Rege Romæ erecta 912 f ad Fidem Christianam conuerti respuens vrbs Herbadilla, terræ hiatu absorbetur 816 a a Fide S. Theodulam auertere conati ad eam conuertuntur, 657 c d Fidem in promißis fallens, grauiter a Deo punitur 474 c.

Filium Regi Dagoberto S. Amandus a Deo impetrat 840 c B. Angelum de Furcio parentes steriles oratione & peregrinatione ad S. Michaëlem, & hoc apparente accipiunt 928 b c d Petro Regi Siciliæ S. Agatha 654 Filios plebeis sterilibus cur impetrabat a Deo S. Brigida, & non Magnatibus? 126 f Filium Rex Sigismundus necari iußit suasu nouercæ 665 a Filius patrem a peccato non auertens punitur morte 470 f Filiæ caußa Deus benefecit matri 118 f

Fimbriæ vestis Christi attactu an sanata S. Veronica 453 e

Fimo repletum a Regina palatium, Regem S. Inam ad mundi contemptum inducit 913 b c

Flagellatio acerrima tolerata a SS. Nicolao & Theodoro Studitis pro imaginum defensione 544 b c d e f Flagellari se publice curat B. Franciscus a S. Michaële, pro conuersione Iaponum 735 a Flagellis laniatur S. Dorothea 772 c S. Agatha 619 d

Fluuium sine nauigio transeunt S. Hildegardis cum ancilla 722 a Cruce signatum S. Brigida cum suis 132 b Fluuium horrende inundantem precibus reprimit S. Vrsus 939 a b trans Fluuium latæ puellæ inuocantes S. Brigidam 132 c Fluuio supernatat cum mola alligata B. Quirinus, oratione obtinet a Deo submersionem 518 e Fluuium mutare alueum S. Brigida cogit 134 f 140 b

Foco bene instructo Taycosima ad Imperium viam sibi aperuit 725 a

Fons erumpit lapsu capitis S. Agrippani præcisi 205 b baculo S. Hadelini 375 e f & Adelheydis contra febres salutaris 714 f Fontem eliciunt S. Laurentius Archiep. in arenti loco 294 c precibus & Crucis signo S. Auentinus 489 f precibus S. Auitus 668 c Fontem sitientibus vbi fodiendus esset ostendit S. Brigida 128 d Fons S. Adelrici nequit tegi 924 a Fontes morbis salubres S. Anatolij 359 a SS. Oliueriæ & Liberatæ 361 f S. Adelrici maxime sebricitantibus 924 a Fons S. Adelrici toxico infectus, instar lactis concrescit: Reliquiis S. Adelrici signatus claritatem & vim pristinam recipit 924 a

ob Formæ defectum B. Ioanna Valesia a patre despicitur 577 c Formosum ex deformi, effecit oratione S. Patricius, eiq; simillimus cui similis esse volebat deformis 781 e f

in Fornacem ardentem S. Theodula cum aliis proiecta 656 f

Fortuna subita & inspirata S. Seueri 89 a b c d Taycosamæ, ex lignorum sectore, Monarchæ totius Iaponiæ 725 a b c d e Fortuna aduersa coactus S. Ephræm ad monasticæ vitæ propositum 57 f

[38]]

Frigore post cruenta flagra cruciatur S. Nicolaus Studita 544 a

Fronti S. Theodulæ clauus infixus 657 c

Fruges festo die SS. Ianuarij & Magni demessæ, cælesti igne conflagrant 520 e Frumentum Christi se dicit deuorandus a leonibus S. Ignatius M. 28 f Frumento horreum Episcopi ad aduentum S. Brigidæ diuinitus repletum 124 f

Fulmine deiicitur statua Iuliani Imperatoris, in loco statuæ Christi posita 455 b Fulmine absumitur seges S. Gallæ furto sublata 940 c contra Fulmina, tabula S. Agathæ exponi solita 635 a Fulmine percutitur Diaconus in peccato administrans sacra 540 d e

in Funere B. Ioannæ Valesiæ arthritis curata 589 e f Funeri S. Agathæ Angeli visibiliter aßistunt 623 d e

Fures redeunt ad S. Brigidam cum equis ablatis putantes se domum venire 125 f Furem chirotheca balatu prodit 812 f 813 a Fures ad B. Domitiani reliquias immobiles 703 e Furatus mel ex aluearibus ex opposito templi S. Vedasti, immobilis hæret, ope S. Vedasti liberatur 806 f Furtiua lana, dono oblata ad Reliquias S. Venantij euanescit 517 d Furtim S. Bertulphi corpus sublatum Bononia vt venderetur Angliæ Regi 675 f 682 e

Furnum calentem ingressus S. Seuerus Abrincensis non læditur 192 a b

Furore punitur a Deo oppressor subditorum Ecclesiæ S. Vedasti 807 c Fustibus cæditur S. Blasius 346 b

G

Gemmis ornata inter Angelos S. Agatha apparet S. Luciæ 646

Gentilis viri cibos comedere noluit S. Brigida, nisi prius ille baptizaretur 123 a Gentilis S. Cornelius Centurio, fuit vir probus & Deum timens 281 e pro Gentium conuersione sibi inimicarum orat S. Anscharius 423 c

Genua flectit Horas Canonicas dicens S. Gilbertus ad singula verba Dei vel Domini 571 a

ex Germanis, primus Doctor B. Rabanus 529 a

Gibbus Volusiani sudario S. Veronicæ sublatus 451 c

Gladij mensuram excedentes Saxones occidit R. Dagobertus 227 d inter Gladios strictos transire iußi capite damnati, ope S. Agathæ liberantur 653 e f Gladium nudum gerens in omnem se partem gyrat dux Carinthiæ in prima inauguratione 701 a Gladio occisi SS. Theion & 2 pueri 48 Dorothea V. 774 vide Capite plexi

Globus igneus & candelæ quasi accensæ supra templum visæ ante mortem S. Gilberti 573 d

Gossypium ex contactu Reliquiarum S. Agathæ salubre, & Ætnæ incendium auertit 652 a b

Græcæ linguæ necessarium studium 528 f Græcam linguam per Orationem S. Basilij diuinitus discit S. Ephræm 76 a

Grandinum tempestas reliquis B. Domitiani auertitur 702 e

Gratias Deo agens in martyrio S. Theodula moritur 656 f

ob Gulæ, vitium purgatorium patitur Arnulphus Presb. 561 d

Gutturis dolorum, & suffocationum ex osse vel spina piscium constitutus Patronus S. Blasius 335 f 337 c 339 b Gutturis morbus sanatur ope B. Ioannæ Vallesiæ 584 d 585 b

H

Hæreditatis partem, quæ filium mortuum contingebat, pauperibus pij parentes distribuunt 716 c

Hæreses a Græcis vt plurimum ortæ 711 b Hæresim in Hibernia futuram prædicit S. Brigida 125 d Hæretici libri, ne vsui Hæreticis essent, omnia folia S. Ephræm conglutinat 71 f Hæreticos peiores dæmone vocat & coruis comparat S. Ephræm 66 e f Hæreticos iure a se impugnari ostendit S. Isidorus Pelusiota 472 d e ob Hæresin occisi, non coronam fidei sed pœnam persidiæ capessunt 328 d

Halecum duo vasa distribuuntur pauperibus die S. Adelheydis 713 c

Hectica laborantes, ad sepulchrum Hectica mortui S. Episcopi sanantur 247 e

Herbæ in pascuis S. Brigidæ vna nocte recrescunt 112 f Herba ad pedes statuæ Christi enata, vbi crescendo fimbriam attingit, morbis medetur 455 b

Hernia curatur ad corpus S. Verdianæ 263 a f per B. Ioannam Valesiam 583 b 585 a e f

Homicidæ excæcatine S. Amandum occiderent 853 c 855 e 857 a 869 c Homicidij confcius Rex Theodoricus ab Episcopis damnatus, pœnitentiam agit 788 a

Honor a Rege, S. Soro Eremitæ exhibetur 202 a b Honorem amissum vt recuperet, dæmonum opem implorat Theophilus 484 c d

in Horto sepulchrum Christi & Crucem curat erigi B. Ioanna Valesia 577 e

Hospites venturos diuinitus intelligit S. Brigida 116 a Iis tractandis præter consuetudinem lac emulget 133 a Hospitalitas pauperis S. Brigidam excipientis 133 e ob Hospitalitatem factæ expensæ, diuinitus restituuntur 133 e Hospitale extruit Bremæ S. Anscharius 403 e Bononiæ S. Guarinus 915 a

Hostes eiecti Catana ope S. Agathæ 653 b c arcentur a loco vbi erat corpus S. Vedasti 805 e

Humanitas & caritas, erga domesticos B. Rabani 525 c

Humilis S Wereburga Regis filia monasterij officia omnia obit 388 a Humilis Regina Ethelburga monialibus monasticam vitam amplexa inseruit 914 b d Humilis S. Anscharius, discipulum S. Rembertum sibi præponit 562 b c Humilitas S. Ephræm 71 d B. Rabani 526 c S. Hadelogæ 945 d

Hyacinthus vestis Pontificiæ quid significet? 561 c

Hymnum Te Deum laumdamus & S. Athanasij symbolum moribundus S. Anscharius prælegi curat 426 e Hymnus S. Damasi de S. Agatha 595 f alius S. Isidori Hispalensis 596 e de sudario S. Veronicæ 452 e f

I

Ianua templi vltro de nocte aperitur S. Vrso in eo oraturo 937 e

Idololatras seruos vocat S. Agatha 619 c Idololatris capitalem pœnam Rex Asa edicit 320 c Idolorum cultrix excæcata, a S. Amando visum recipit 853 c 869 e Idolum oris afflatu in tres partes disrumpit S. Theodula, & restituit 657 b

Ieiunat per tres dies nihil manducans S. Auentinus 477 a Ieiunant in pane & aqua in profestis Deiparæ Virginis B. Walterus & B. Margarita 273 d e Ieiunanti spreta hospitalitate lardum in colubrum conuersum, per S. Sorum restitutum 200 e Ieiunantibus inobedienter, lardum in serpentes conuersum 124 f Ieiunat & orat in templo B. V. Mariæ 40 diebus pœnitens Theophilus 485 c Ieiunio 40 dierum, animam ex purgatorio liberat S. Rembertus 561 d e f Ieiunant Sueci adhuc ethnici ob victoriam Christi auxilo obtentam 422 b

Iesvm Christvm non cessabat inclamare inter tormenta S. Ignatius M. 14 c vide Christus

Igne combusti SS. Cæcilius 10 d Pionius Presb. 42 b 46 e Theodula, Euagrius, Macarius & alij Cilices 657 Christe & Calliste 774 d Igneus globus visus in loco quo mater S. Brigidam ferens vtero dormiebat 114 b Ignea columna visa supra domum in qua erat paruula S. Brigida 119 c Ignis S. Brigidæ sacer, perpetuo conseruatus 112 113 c eum violans demens factus 113 c Igne fulmineo vicus conflagari ob S. Laurentio Archiep. hospitiū negatū 294 b in Igne, puer viuus inuentus & illæsus inuocata S. Verdiana 261 Ignis

[39]]

fornacis, ne lædantur Martyres, extinguitur 338 c Ignis Ætnæ instar fluuij labitur per agros, obuia etiam saxa liquefaciens 650 d e f Ignis sacer diuinitus in homines immistus sæuit 899 f 900 b curatus a S. Berlenda 383 f vide Incendium.

Imaginem pingere volenti visibiliter apparens S. Cornelius Centurio, seipsum spectandum præbet 284 f Imago S. Blasij Raguzæ pecuniæ imprimitur 332 f Imago S. Bertulphi cum crumena Zonæ appensa, e qua eleemosynas distribuit 675 e Imago sudarij S. Veronicæ Romæ 455 in diœc. Laudunensi 456 c d Caduini in Aquitania 456 f Giennæ vrbe Bæteiæ 456 f miraculis claret 456 e Imaginis sacræ & idoli differentia 543 c ob Imaginum defensionem Sacerdotes in exilium pelluntur 542 e f Imaginum cultoribus facies versibus incisis cruciatur & fædatur 547 b Imaginem B. Virginis curru triumphali Constantinopolim inuebit Zemisces Imp. victoriam de Bulgaris eidem adscribens 712 d Imago S. Francisci Meaci sanguine sudat, præsignans martyrium suorum Religiosorum 740 c

Imperator Nicephorus in palatio noctu occisus, cooperante vxore 711 d e Imperatore Valeriano Sapor R. Persarum equum conscensurus pro scabello vsus 481 d Imperium deponit Diocletianus, pertæsus, quod Christianos extirpare nequiret 459 f

in Inauguratione Principis Carinthiæ quærebatur Iustusne iudex esset & Christianæ fidei cultor 700 f

ab Incendio præseruatur templum, posita in eo statua S. Theoderici Ep. Mindensis 315 f cella in qua obier at S. Vedastus 793 f 799 b Incendium reprimitur interpositione Reliquiarum S. Anatolij 359 e extinguitur oppositis baculo S. Vodali 692 d historia paßionis S. Agathæ 634 f precibus S. Gallæ 940 f Incendium Ætnæ velo S. Agathæ repressum 618 c 620 d 623 f

Incredulus insania punitur 703 c

Increpando infirmas tamquam otiosam vitam agentes, sanat S. Adelheydis 719 b

Indulgentiæ datæ ab Vrbano Rogerio Comiti Siciliæ 655 f visitantibus S. Vdalrici capellam 696 a

Inedia torquetur S. Eutychius per 12 dies 458 b vide Fames.

Infans 5 horarum baptizatus, ter respondit Deo gratias 852 c 40 dierum S. Sigebertus Amen 852 a 855 d 856 e Infans prodit verum parentem interrogante S. Brigida 122 f Infans mortem S. Verdianæ publicat 260 e Infans ab S. Indracto apparente librum legere subito discit & lecta intelligere 690 e

In Infernum cadere animas sicut niuem videt S. Obitius 574 b

Infidelis puer punitur morte suorum fratrum 128 c Infirmitatis 60 dies meritis adæquari 60 annis sanitatis indicat S. Agatha apparens 646 e Infirmus annis 30 S. Finanus 116 f Infirmis cibum ministrat S. Adelheydis 718 a b Infirmi sanantur a S. Agatha apparenoe 641 e a S. Vedasto apparente 804 b c 805 a

Infortunium S. Brigidæ, fortuna fit aliorum 121 d Infortunia & afflictiones cessant, corpore S. Lietphardi honorifice sepulto 495 c d

Inhospitales Græciæ Episcopi 710 b Inhospitalitas quorumdam igne fulmineo punita 294 b

pro Inimicis tortoribus orat S. Abrahamius M. 468 d

Iniuriam non pati, sed facere, malum esse docet S. Isidorus Pelusiota 473 b c Iniuriis ciuium & pressuris delectatur Nicephorus Phocas Imp. 709 f

Innocenter ad mortem damnatus, ope S. Verdianæ liberatur 263 f Innocentia Christianorum a Plinio declarata Trajano Imp. 19 20 32 f Innocentiam post mortem apparens Regi declarat infamatus ab eo Clericus 307 f Innocentem percutiens coram S VVereburga facie ad tergum reflexa punitur 389 a Innocens S. Hildegardis adulterij accusata, & a marito ex rupe præcipitata, illæsa seruatur 721 c

Inobediens S. Brigidæ puniturlepra 125 e alius subito casu moritur 170 e f Inobediens monachus paralysi percussus 887 c 853 f 857 a 870 f

Insanus donatus S. Amando, vsum rationis recipit 896 c alius ad reliquias eius 897 c

Insidiæ ab Episcopo inuido structæ S. Amando diuinitus impediuntur 869 c

Instructores adolescentum regiis stipendiis in Britannia aluntur 907 a

Iratus per totam vitam monasticam numquam visus S. Ephræm 78 a Iracundiæ motum nec verbo, nec alio vnquam signo ostendit S. Rembertus 565 c Iracundum leui ictu S. Sigebertus mansuetum reddit 571 c

Irridet deos S. Agatha 616 a Irridens prædicantem S. Amandum a dæmone correptus moritur 852 e 855 c 868 f 885 c Irridens S. Patricium subito moritur 104 d e

Iter diuinitus acceleratum 641 e Iter diuinitus propter S. Brigidam retardatum 125 b

Iudæus magus, Theophilum ad deuouendum se dæmoni adducit 484 c Iudæos S. Pionlus captus monet 41 b 43 a b euitandos Christianis docet 45 b Iudæi sepulchrum S. Agathæ in veneratione habent 618 c

Iudex iniquus a Deo punitus teste S. Vedasto 804 e Iudicem moneri curat S. Vedastus, ne hominibus innocentibus noceat 804 e Iudicaturus vt bene causam perspiciat, monetur S. Cyrillus a S. Isidoro Pelusiota 470 f

Iudicium Dei timet S. Ephræm 60 e f id futurum probat 63 f Iudicia hominum erronea 75 d e

a Iurisdictione Episcopi monasterium eximitur, cura S. Inæ R. 908 c

Iustitia Dei in puniendo peccato S. Ephræm & aliorum 56 in Iustitiæ signum, cum gladio euaginatum gyrat se in omnem partē Dux Carinthiæ in inauguratione 701 a

Iuuentutem in litteris instrui cur at Notgerus Ep. Leodiensis 368 f in Iuuentute dissolutus, tandem religiosus factus & Martyr 734 c

L

Labore manuum victum S. Amandus quærit 863 b Lac pro sanguine fluit lacerata carne SS. Martyrum fæminarum 338 c Lacte abluta est, nata S. Brigida 119 b c Lacte ex aqua facto & epoto, infirmum sanat S. Brigida 121

Lacrymas aßiduas S. Ephræmi Pelagus vocat S. Gregorius Nyssenus 69 f Lacrymas S. Brigidæ, Christus ex oculis detergit 152 f Lacrymas deuotæ sanctimonialis cæcus S. Gilbertus videt 571 c Lacrymatur, quoties vult ex deuotione S. Anscharius, Lacrymarum donum a Deo consecutus 424 & discipula S. Hadelogæ orans cum periculo cæcitatis, 951 a b

Lampades diuinitus accensæ in templo S. Agathæ 631 f ante sepulchrum S. Guarini 916 e S. Seueri Rauennatis 805 e S. Vodali 690 f Lampades ante altare S. Verdianæ diutißime ardent nec oleo affuso, nec lychno addito 261 e Lampas ante Hierothecam S. Vedasti sine oleo, ardere visa 788 f 808 f Lampas vitrea ad S. Verdianæ sepulchrum lapsa nec confracta nec euersa; nec extinctum lumen 261 e

furtiua Lana ad Reliquias S. Venantij dono oblata, euanescit 517 d

Languida 10 annis ad reliquias S. Amandi sanatur 896 d

Lapis vestigia, quæ orans pro Christianis tempore pugnæ posuerat S. Rembertus, retinet 558 f Lapides fontis, in quem S. Gemmuli decollati sanguis decurrit, rubescunt 567 d Lapidem capiti supponit somnum captura S. Berlendis 380 c ad Lapidem super quem nata S. Brigida signa patrantur 103 f Lapidibus impetiti Martyres 467 d Lapides noctu in domum Constantini Imp. coniecti mortem eius præsagiunt 708 c Lapis molaris S. Brigidæ miraculo consecratus, in incendio illæsus 140 c Lapis molaris inuocata S. Brigida de alto monte præcipitatur illæsus 140 c Lapis molaris nulla vi moueri potest, vt grana magi infidelis commolat 140 c

Lardum in panem conuersum 120 f ex cortice arborum

[40]]

factum 134 b contra caritatem ieiunanti in serpenteni conuersum 200 e Lardum die S. Hildegardis benedictum, valet ad phrenesim, epilepsim, sagarum præstigias tollendas 722 b

Lasciuus iuuenis a dæmone obsessus 810 f 811 a b liberatus in templo S. Vedasti 811 c d e Lasciuus Diaconus sacra administrans fulmine perit 940 d e

Laterum dolor sublatus a B. Ioanna Valesia 591 a

Latronum Princeps factus postea S. Episcopus 104 d e Latrones qui S. Indractum occiderant a dæmone posseßi, carnem propriam lacerantes moriuntur 690 d

Laus Sanctorum vnde sumenda 68 c

Lecticæ vsum dissuadet fæminis S. Ephræm 67 b c

Lector S. Mutius Emesenus 777

Leonum dentibus velut frumentum se commoli optat S. Ignatius M. 14 f ab iis deuoratur 27 e 32 e

Leprosi sanantur aqua benedicta a S. Brigida 120 f 129 d 130 a b a S. Soro 201 f 202 a b ad corpus S. Verdianæ 261 c ad reliquias B. Domitiani 703 f Leprosum fratrem sanat primo occursu S. Auentinus 479 d a Lepra post mortem mundatus 781 a

Libido causa auersionis Taycosamæ Iaponum Monarchæ a fide Christiana 729 c d Libidine tentatam monialem aspere arguendo, liberat S. Gilbertus 571 c

Liber S. Brigidæ, Angelo dictante, conscriptus 113 a Libri inuenti in monte Granatæ Pontificiis bullis suspensi 10 f Liber quo significatur donum scientiæ, ab Angelis S. Ephræm oblatus 70 f Librum Christianum inique raptum detinens paganus, grauiter punitur 414 d e f Libri S. Chrysostomi a S. Isidoro Pelusiota comparantur lyræ Orphei 470 b Libros contra gentiles scribit S. Isidorus Pelusiota 473 c Libros in nouum & vetus testamentum scribit B. Rabanus 529 f & alios plurimos 533 e 537 a b c Libri Nestorij, imperiali lege prohibiti 670 c

Ligna ex silua cædere iussus, a labore & seruitute eripi petit Magnebertus, & obtinet morte impetrata a S. Vodalo 692 f ex Lignorum sectore Taycosama Imperator Iaponiæ 725 a f Lignum viride sine putredine manet attactu S. Brigidæ velamen accepturæ ab Episcopo 779 f

Lingua excisa obit S. Carion 48 Lingua S. Leodegario execta 224 b Lingua ignea S. Basilij Scripturam legentis visa 75 f Linguæ rubeæ in capitibus Christianorum in Iaponia die Pentecostes 734 b Linguis variis dæmon per energumenum loquitur 811 b

Linteum deterius oblatum altari, reiectum ter diuinitus ab altari 808 c

Liquor salubris ex saxo, vestigio S. Agathæ signato emanat 608 c

ex Litaniis nomen S. Sigeberti delens punitus, & sanatus nomine rescripto 237 d e Litanias calceando & lauando se cantat S. Anscharius 424 c

Litteris aureis miraculose scriptis monetur Imperator, ne in patriam S. Agathæ sæuiat 653 e f

Locis duobus vno tempore visus S. Seuerus 84 d e f in Loco sacro metentesgramen diuinitus puniuntur 315 f in eo pecora non pascenda 383 f Loca sacra, vbi quiescebant Sanctorum corpora, negligi queritur S. Theodoricus 315 f Loca sacra adire pro oculorum illuminatione monetur cæca a S. Stephano 382 f Locus orationis S. Remacli infirmis vtilis 371 c Locum S. Hadelini, veneratoribus temere ingreßis equi & canes extinguuntur 375 b eodem Loco pœnitentiam agit S. Landelinus, quo ante latrocinari consueuerat 498 f Loco quo vitam conseruarat monasterium extruit Rex Longobardorum 655 a b

Lumen errantibus viatoribus noctu diuinitus præferri impetrat S. Brigida 130 c Luce circumsunditur S. Laurentius Archiep. noctu ad sæpes cubans 294 b S. Hildegardis innocenter adulterij accusata 722 a S. Blasius inter tormenta 339 a Luce fulget carcer S. Agathæ 620 b 623 b cubiculum moriente S. Soro 203 f & S. Hilario & cum abeunte lumine anima migrat 92 a Lumen & Odor circa pie morientem fratrem S. Brigidæ Fæsulanæ 246 e Lumine cælesti illustrantur S. Ioanna Valesia moritura 578 f 589 c & Martyrum corpora 739 f Lumini a Christo comparatur S. Brynolphus 926 e Luminaria in sui memoriam S. Blasius iubet accendi & eleemosynam pauperibus dari 341 c

Lunam in sinum descendere vidit grauida mater S. Gilberti 570 f Lunatici curati ad corpus S. Auentini 480 d

Lupus porcum raptum dimittit propter S. Blasium 337 e Lupi porcos S. Brigidæ donatos ad eam ducunt 134 e

Luscinia Ecclesiæ S. Basilius 70 e

ad Luxuriam prouocantem fæminam repellens liberatur morte 546 a

M

Magus prædicit S. Brigidam mirabilem futuram 118 f Mago seruiebat cum matre sua S. Brigida 119 b Magum morientem, conuertit apparens S. Brigida 134 b c

Mala punica pro insignibus gestant Granatenses 10 c in veste Pontificia quid significent? 561 b c

Maledixit nulli vnquam S. Ephræm nisi apostatis & hæreticis 61 a b 65 b c Maledictio iusta morbum caussat 126 c 164 a b Benedictio sanitatem reddit 126 c Maledictione S. Brigidæ frater eius oculum perdit 177 f Maledicente matre, & inferos filio imprecante dæmon eum aufert, qui ad sepulchrum S. Verdianæ incolumis redditur 262 b Maledictis impetens S. Gallam, a dæmone obsidetur 941 a

Mamillæ S. Agathæ amputantur 616 f 619 f a S. Petro apparente curantur 617 a b 619 f 622 f ex Mamilla arida, S. Agathæ, lac sugit infantula 638 e Mamillæ sanatæ per B. Ioannam Valesiam 583 c

Mancum sanat S. Brigida 120 f

Mansuetus & patiens in persecutionibus B. Rabanus 537 f Manum ex qua Eucharistiam promiserat se in agone sumpturam S. Brigida, mundißimam seruat S. Ninnidius, nihil ea profanum tangens 168 f Manus Dominæ aruit, qua ancillam violenter a S. Brigida abstraxit 129 c 130 f Manum e sepulchro extendit S. Gertrudis vt acceptet bona oblata 379 d Manus S. Ioannis Baptistæ Antiochia Constantinopolim solenniter delata 708 a Manus contracta, sanatur ad Reliquias SS. 519 a S. Venantij 516 f SS. Ianuarij & Magni MM. 520 c Manuum dolor sublatus ope B. Ioannæ Valesiæ 590 c Manum contritam architecti, manibus suis fouens, sanat S. Obitius 574 d

Maria Deipara inuocata capellam raptam ex ore lupi eripit pastor 307 e Mariæ V. encomia breuia 483 a b c Maria V. monet puerum Anscharium vt pueriles mores relinquat 409 a b sanctitatem S. Brynnolphi indicat S. Birgittæ & illius Eleuationem petit a Christo 926 b c S. Cyrilli partes tuetur quod pro sua gloria decertasset 470 e Maria Virgo interceßionem promittit Theophilo apostatæ pœnitenti 486 c ei veniam peccatorum impetrat & chirographum quo se diabolo obstrinxerat, reddit 486 e prædicit quinquenni adhuc B. Ioannæ Valesiæ, fundandum ab ea ordinem Annutiatarum 577 a Mariæ V. victoriam obtentam adscribit Zemisces Imp. 712 d ob amorem erga Mariam Franciscanus Gabriel Maria nuncupatur 578 b Mariæ V. capilli & lac a S. Veronica in Gallias allata 453 b c

Maris tempestatem sedat S. Rembertus 557 c super Mare ambulat siccis pedibus S. Laurentius Archiep. Cantuar. 294 a

Marmor fractum Crucis signo redintegrat S. Amandus 861 f

Martis simulachrum colebant olim Hispani 9 e

Martyrum celebritas conuiuium a S. Chrysostomo dicitur 14 d Martyr voto & voluntate S. Anscharius 426 b 427 c ei Martyrium incruentum voce cælesti promittitur 409 f Martyrium expectans vincula collo suo & sociorum imponit S. Pionius 40 e ad Martyrium animat S. Dignam S. Agatha 646 b c Martyrij coronam S. Luciæ prædicit 631 a Martyrium suum impediri vetat S. Ignatius Antiochenus 26 d Martyrium

[41]]

paßi pro fide ad 16000 sub Rege Persarum Sapore, quorum nomina sciebantur, & alij innumeri 467 b Martyres alacri animo videns morientes apostata conuertitur 739 e inter Martyres collocatur puer patienter tolerans inflictum vulnus 410 c

Mater sepulta, vt filiæ penes s. sepeliendæ locum daret, in partem vnam recedit 85 b Matri sanitatem impetrat S. Lucia 646 b Mater & filia Sanctæ Ermenilda & Wereburga 384

Materia pro templo S. Vedasti restaurando diuinitus prolongata 808

Matutini conuentus Christianorum ad sacros Hymnos decantandos 32 f

e Medico S. Blasius M. fit Episcopus 339 f

Mel diuinitus S. Brigida obtinet 134 e

Membrorum debilitas depulsa per B. Ioannam Valesiam 586 e

pro Memoribus suæ paßionis S. Dorothea Deum precatur 772 d

Mendicus superbus cum S. Brigida altercatur de eleemosyna 129 f Mendicato viuit in patria ignotus B. Antonius Peregrinus 264 f

Menstruos seminarum morbos S. Veronica seu Venisa curat 454 b c

Meretricem ad peccatum prouocantem S. Ephræm conuertit 69 f 70 d 74 f

Merita æqualia sua & S. Remberti diuinitus cognoscit S. Anscharius 395 b Merita in morbo 60 diebus, æquantur meritis 60 annis in sanitate 635 e

Miles S. Seuerus de Monte-Falco 935 a Milites inhumani & feri, bestiæ ac leopardi vocantur a S. Ignatio M. 26 f Milites in bello occisos voluit Nicephorus Phocas Imp. pro Martyribus haberi 710 c

cum Mimis & scurris occupatus Romanus Imp. Imperium Cubiculario regendum relinquit 708 e

Miracula fieri cessant ad tumulum B. Domitiani, profanis prope eum sepultis 702 c Miraculo non credentes a dæmone arrepti 380 c 720 c & ad sepulchrum S. Adelheydis liberati 720 c Miracula per Sanctos facta Deum in Sanctis habitare designant, nosque ad imitandas virtutes Sanctorum excitant 900 d

Misericordia, S. Brigida, etiam super brutum animal mouetur 175 e eminet ea virtute 178 d ex Misericordia aliqua carnes cani grauidæ & famenti porrectæ, diuinitus compensantur 175 e vt Misericordiæ opus exerceat, pericula mortis contemnit virgo 544 d

Missam absens quotidie audit S. Brigida 131 a Missæ inseruit S. Anscharius Archiep. 424 c post Missas decem pro se celebratas apparens defunctus mortem B. Ioannæ Valesiæ prædicit 588 f Missam facit S. Polycarpus pro S. Buculo Ep. Smyrnensi defuncto 767 f

Mœnia quasi plena militibus visa a Turcis Catanam oppugnare volentibus 653 c

Monachi Sancti Iosserandus Crudati 93 Isidorus Pelusiota Presb. 468 Monachi olim Scripturæ sacræ scientes 537 c Monasticam vestem & vitam induit, factus Archiepiscopus S. Rembertus 563 a b Monasticam vitam amplexi S. Ethelredus Rex 388 c S. Ina Rex 913 f & Regina vxor 914 b d S. Wereburga Regis filia 387 f S. Cuthburga Regina 906 a b S. Aldegundis, sanguine & forma nobilis 864 c d S. Adelheydis Comitis ditißimi filia 715 d e S. Modanus e regio stemmate 498 a S. Isidorus Pelusiota diues & doctus 468 e Moniales videri facie detecta prohibet S. Gilbertus 572 e f Monasteria extruunt XII S. Sigebertus Rex 230 c varia S. Gilbertus 567 f 568 Hamburgi S. Anscharius 403 d Fuldæ S. Bonifacius 513 a Monasteria & templa extructa a S. Amando 821 c d 822 a 823 a c d eorum priuilegia a Regibus confirmata 821 f 822 d Monasteria fundat S. Ina Rex 905 e 907 f priuilegia indulget 908 a eximit a iurisdictione Episcopi 908 c Monasteriorum frequentiam cur optat Archiepis. Coloniensis 922 a

Moneri varios de variis iubet S. Vedastus apparens moribundo a se sanato 804 b c d e f

Monstrosus a SS. Augustino, Laurentio, Mellito, Ep. Anglis sanatur 294 c

Mores leues & pueriles relinquere monetur a B. Virgine S. Anscharius adhuc puer 409 a b Mores & habitus corporis Nicephori Phocæ Imp. descripti 709 b

Mortem sæpe recogitant B. Rabanus 531 e S. Guarinus 915 f a puero S. Rembertus 560 b Mori maluit iterum post baptismum quam viuere resuscitatus Rex Hyberniæ 97 c d e Mortem præsciunt suam S. Brigida 185 c f B. Ioanna Valesia 578 f S. Seuerus Ep. Abrincensis 191 c d S. Vrsus 939 d S. Galla 941 e S. Sorus 203 f S. Rembertus 566 Mortem prædicit suæ puellæ S. Brigida 134 f 185 Mortem B. Ioannæ Valesiæ defunctus prædicit Confessario eius 588 f Mortem malam Episcopi crudelis prædicit S. Vrsus 939 a b Mortem impetrat a S. Vodalo, seruitutem pertæsus 602 f Morientem magum conuertit S. Brigida apparens in veste candida 134 b c Moribundus S. Anscharius Hymnum Te Deum laudamus, & S. Athanasij symbolum curat prælegi 426 e Moribunda S. Hadeloga cantat, solita semper sana flere 951 a b Moriturus iudicium Dei timet S. Ephræm 63 b a Morte præseruatur miles ob castitatis actum 596 c d Mors S. Martini, S. Ambrosio reuelatur 216 d Morte Caroli Magni Imp. compunctus S. Anscharius ad strictiorem vitam accingitur. 409 b Morte filij parentes ad sanctiorem vitam excitantur 716 c Mortua matrona chirothecam S. Hadelino porrigit significans ei legatos a se fundos 376 b Mortuum resuscitat S. Laurentius Archiep. 294 c Mortem simulans coram S. Patricio vere mortuus est 104 d e

Mortificatio heroica plurimi valoris 169 b Mortificatio heroica carnis continentiam perpetuam a Deo obtinet puellæ S. Brigidæ 132 f Mortificatio & labores Apostolici pro martyrio reputantur S. Anschario 427 b c

Mulieres vitandæ Sacerdotibus 472 f cum Mulieribus conuersari periculosum 572 d sub Mulieris specie fame & frigore confectæ, cellam S. Auentini adit dæmon 489 e propter Mulieres Taycofama Iaponum Imp. Christianam fidem non sequitur 727 e

Mundi vanitatem Regina, S. Inæ Regi quo pacto ostendit 913 b c Mundana omnia, fumi instar habuit rediuiuus a mortuis Rex Hyberniæ 97 c d e Mundo contempto vitam monasticam amplexi. Vide Monachi

Munera poccatoris ter super altare S. Alexandri posita, ter ab eo diuinitus deiecta 514 c

in Muscæ specie dæmon ex ore energumenæ ad Reliquias SS. eiicitur 519 b

Musica suauis cælestis quasi ab apibus formata audita, ante Translationem Corporis S. Sigeberti 237 b

Muti sanati a S. Vedasto 801 per B. Ioannam Valesiam 583 f signo Crucis a S. Hadelino 375 f ad reliquias S. Venantij 516 f Domitiani 703 c f S. Agathæ 637 f aliorum SS. 518 f SS. Ianuarij & Magni MM. exclamans Kyrie eleison 520 d voto facto ad S. Amandum 121 d aqua benedicta a S. Galla 941 b Mutæ 2 sanguine e vulnere S. Brigidæ profluente sanantur 121 d Muta interrogata respondit S. Brigidæ, facta mox eloquentißima 134 c

N

Nasci orto sole, bonum omen 172 d Nata S. Brigida in limine impleuit prædictionem; nascituram eam nec intra nec extra domum 119 b c ante Natiuitatem S. Gilberti vidit Mater lunam in sinum descendere 570 f

Nauis cum Reliquiis furto ablatis diuinitus detinetur 334 d Nauis aduerso fluuio diuinitus acta ad excipiendas S. Venantij reliquias 517 f Nauis S. Probatij vltro sine remige transuehit homines 554 b Nauis corpus S. Adelheydis sua sponte contra fluxum ad destinatum locum vehit 720 a Naufragus inuocato B. Domitiano ad littus eiicitur 703 c Naulum iniustum exigens a peregrinis

[42]]

ad eliquias S. Alexandri, neruis & membris obrigescit; voto facto sanatur 514 f

Nebula diuinitus interiecta, S. Molingus ex hostibus eripitur 116 f duellum dirimitur 813 e

Nephriticus dolor curatus per B. Ioannani Valesiam 585 a

Neruis cæditur S. Blasius Armentarius 353 c Neruorum contractiones curatæ per B. Ioannam Valesiam 584 c ad reliquias S. Venantij 517 f SS. Ianuarij & Magni 520 b vide Contracti.

Niues non cadunt, vbi B. Senerus Abrincensis ob pauperum neceßitatem vestibus exutus stabat 189 c Niuibus reaccenduntur cerei in translatione corporis S. Lietphardi 496 d

Nocte tota vigilare cupit S. Amandus Romæ in tēplo 850 a sedet vestitus S. Gilbertus 571 e Nocturnus grassator spectris territus infirmatur 704 e

Nomen B. Angelo de Furcio a S. Michaële datum 928 f Nomen, in cælo mutatum, S. Megengor 717 f Nomen suum a Barbaris corruptum indicat S. Vedastus 806 f Nomine S. Brigidæ inuocato plectendus capite miraculose euadit 127 f Nomine S. Petri Galatæ audito dolor mitescit 96 c Nomina dæmones sibi varia imponunt 645

Nubes cælitus descendit super altare S. agathæ 631 f Nubecula candida supra templum in obitu B. Ioannæ Valesiæ 579 a Nubes craßißima diem obscurat, cum sententia de diuortio B. Ioannæ Valesiæ ferretur 575 e ex Nubibus sanguis fluxit 673 a

Nubere Regibus & Principibus ob virginitatis amorem recusat S. Hadeloga 307 a 947 d ne Nubat, oculum vnum tolli S. Brigida petens a Deo obtinet 120 d Nuptias sugientem puellam insequentes immoti hærent 134 a Nuptias iuuenis S. Agrippanus fugit 205 b S. Agatha in Melitam insulam 604 d Nuptias incestuosas damnat S. Auitus Episcop. 668 b vide Coniugium, Castitas, Virgo.

O

Obediens S. Nicolaus Studita videtur voluntatem suā non habero 541 c Obedientiæ virtute præcipiensmorbum abire, moribundam sanat S. Gilbertus 571 c Obediens S. Adelheydi non imposito epistomio vasi vinum integrum reperit 719 c

Oculi senestræ animi 203 a cohibendi 70 d Oculus non custoditus caussa tentationis est puellæ S. Brigidæ 132 f Oculi armatorum contra se dißidentium fratrum decepti, ne frater fratrem occurrentem agnosceret 127 b Oculorum illusio cumulum stipularum pro vrbe incendentium 127 b c Oculis orbari mauult puella, quam a præsentia & cogitatione Dei abstrahi 134 c Oculi eruti S. Leodegario 224 a Oculos sibi effodi curat Comes Carinthiæ ob innocentem vxorem ex rupe præcipitatam 720 e Oculorum dolor & timor tollitur a B. Ioanna Valesia 581 b f 583 d meritis S. Alderici 924 f Oculus redditus S. Brigidæ velamen sacrum ab Episcopo accipienti 779 f Oculorum visum recepit S. Audomarus in Translatione corporis S. Vedasti, quo iterum priuari a Deo impetrat 799 e 801 d e vide Cæci.

Odor gratißimus in cubiculo moriente S. Soro 203 f ex Corpore mortuæ S. Verdianæ per 18 dies 261 b ex sepulchro S. Berlendis 382 c in eius ecclesia 383 d

Oeconomiæ curamaliis committit spiritualibus vacaturus B. Rabanus 536 c

Ole after precibus S. Agathæ enatus, redarguit incredulitatem 619 b 621 c

Oleum ex Sanctorum oßibus manat 315 c d Oleo cælitus repletur lampas & accenditur in templo S. Vedasti 790 f 808 b Oleum in lampadibus ardentibus non deficit ad reliquias S. Agrippani 205 f Oleo lampadis B. Raymundi Ab. dolor capitis tollitur 255 a S. Vodali, cæci illuminantur 690 f 693 a Oleo sacro sanat infirmos S. Anscharius 425 f Oleo bullienti S. Theodula persunditur 657 f illæsa exit S. Dorothea 772 b

Olera aquatica ad fontes suos vt crescant a Deo impetrat S. Brigida 130 c Oleribus vescitur B. Rabanus 532 a

Orationes pro se moriturus S. Ephræm postulat 64 b c Orat in stagno aquæ gelidæ S. Brigida 132 a Orationes eius offert Angelus custos Deo 131 a Orat S. Blasius pro iis, qui ad suum patrocinium recurrent, 343 e f Orationi eius promittit Christus se satifacturum 339 b Orationes, suffragia, satisfationes, iusto Dei iudicio aliis applicantur animabus, quamuis pro aliis offerantur a viuentibus 533 a b Oratione suscitat mortuum Regem S. Patricius 97 c d e Orans S. Opilius cum Angelis visas & auditus est colloqui 465 c Oranti B. Adeluiuæ ad Reliquias B. Cyrici apparent Sancti & B. Cyrico eam commendant 844 a Orante S. Remberto captiua monialis, catena rupta euadit 565 b Oratione ad S. Brigidam fusa, bellua marina periculum euadit 117 e f Orationis locus S. Remberti pro Christianis contra Normannos orantis perpetuo gramine viret 558 f Oraturo S. Vrso de nocte in templo ianua vltro aperitur 937 f

Ordo S. Benedicti, primus in Germania ante omnes alios ordines 529 c ex Ordine Benedictinorum quot Papæ, Cardinales, Archiepiscopi, Episcopi, Sancti 529 Ordinem militarem Calatrauæ B. Raymundus, Ab instituit 255 b Ordinis Crucigerorum in Belgio fundator Theodoricus de Cellis 366 f Ordinis Eremitarum S. Augustini B. Angelus a Furcio 927 Ordo Franciscanus per vulnera Christi designatus 577 c huius Ordinis Petrus Franciscus, Martinus de Ascensione, Franc., Blancus, Philippus a Iesu, Gonsaluus Garsia, Franc. a S. Michaële Mart. in Iaponia 723 Francisca 3 ordinis 931 Ordo inter Metropolitas quo ad dignitatem 707

ex Ore suo enasci vitem per vniuersam terram extensam vidit S. Ephræm 70 e f

Osculo materno dignatur S. Adelheydis puellas in studio proficientes 718 d Osculo veneratur Sanctos ad martyrium productos S. Iulianus medicus M. 778 b Osculando feretrum S. Amandi, muta loquelam consequitur 897 e f

Ossa S. Bertulphi ex medio igne per Angelum erepta 685 c in gremio Præsbyteri miraculose reposita 686 a eius ossa, ab aue eis insidente declarata 686 b c ob Ossa Sanctorum ab ædificantibus templum temere effossa & in vnum locum congesta queritur S. Antholianus propter se illos iniuriam passos 769 f vide Reliquiæ

Otium Præsbyteri Arnulphi in Purgatorio expiatur 561 d Oues precibus a Deo obtentæ sine custode eunt ad pascua & redeunt 114 b c

P

Palatina S. Agatha Hildegardis Carinthiæ 721 Palatium Imperatoris in stabulum hostes conuertunt 557 c Palatium fimo repletum & ruderibus deformatum, vanam gloriam mundi S. Inæ ostendit 913 b c

Pallium Episcopale mittit S. Anschario Gregorius IV 413 c Episcopo Catanensi Alexander III & dies quibus eo vti debeat, præscribit 656 d Pallio Constantinopolitanus Episcopus non vtitur nisi permissu Pontificis Romani 710 f Pallio S. Vodali opposito incendium repressum 692 c d

Palmæ benedictæ ramo S. Verdiana cæcæ visum restituit 260 b

Panem Christi mundum se vocat S. Ignatius M. 28 f Panis multiplicatur meritis S. Berlendis sapore miro conditus 382 e Panes morbis salutares S. Agathæ, 652 c S. Adelheydis 713 e f Panis ex fundatione S. Hildegardis distribui solitus, si candidior pro honoratioribus paretur, in furno miraculose aduritur 722 b Panis S. Hildegardis, diu non corruptus manet: sanat phrenesim, dolores viscerū & sagarū præstigians 522 b Panis, B. Domitiani, iuuat parturientes & laborantes febri & puncturis laterum 695 c Panis, vinum, fructus, semina, die S. Blasij benedicta, pellunt dolores gutturis & dentium, anginam 336 a b c d Pane & vino a S. Amando accepto sanatur paralyticus 853 f

a Papa euangelizandi licentiam pij Episcopi petunt 404 B. vti facit S. Amādus 862 c Papa Archiepiscopatum S. Anschario collatum confirmat & pallium mittit 406 b c d Papæ munera mittit propensus ad fidem Horicus Rex Danorum 9 sec. 407 b Papa consulendus super Episcopatuum permutatione 417 f Papam vniuersalem Ecclesiæ Pastorem S. Auitus agnoscit 665 b Papam, iudicio Episcoporum Italiæ subiectum negat S. Auitus 666 c d Papæ Ecclesiam a se ædificatam

[43]]

catum S. Ina Rex commendat, & confirmationem libertatum petit 912 e

Paralytici sanantur ope B. Ioannæ Valesiæ 586 b vmbra S. Brigidæ 123 b lotione S. Brigidæ 122 c aqua & sale ab ea benedictis 121 e eundo ad Reliquias S. Agathæ 640 f ad sepulchrum S. Adelheydis 720 d e B. Domitiani 703 b c d e 704 f

Parentes & liberi SS. Seuerus Ep. Rauenn. & Vincentia, horum filia Innocentia 79 Adalbaldus Dux & Rictrudis, liberi Maurontus, Eusebia, A delsendis, Clotsendis 295

Paries in ruinam inclinatus in templo S. Vedasti vna nocte diuinitus reparatur 808 c

Passione Christi per visum ostensa, animatur S. Anscharius ad multa ad multa a toleranda 421 c de Passione Christi quotidie meditatur B. Rabanus 531 c d in Passionis Christi memoriam scapulare rubrum in Crucis formam ante pectus serunt Annuntiatæ 576 a

Pastor equorum S. Seuerus Abrincensis Dominum suum ad fidem conuertit eiusq; fit Patrinus 189 c d e f

Paterfilium B. Ioannem Goto ad martyrium constanter perferendum hortatur: patri filius curam salutis æternæ commendat 738 b

Patientissima omnium iniuriarū B. Ioanna Valesia 579 a eius Patientiæ actus insignis 587 f Patiendi pro Christo zelus S. Ignatij M. 14 a Pati pro Christo quid & quale opus 421 c Patitur innocens multa S. Ioannes Episcopus Maclouiensis 250 e f carcerem S. Ephræm 58 e f Patienter fert expulsionem e templo S. Amandus 861 c Patienter tolerans lethale vulnus, puer ab altero puero sibi inflictum, inter Martyres collocatur 410 c

Patriam & ciuitatem suam mandum vniuersum dicunt sapientes 605 b

in Patria ignotus mendicato viuit S. Antonius Peregrinus 264 f de Patria S. Agathæ contenditur apud Pontificem Romanum 605 f argumenta pro Panormitana ciuitate 606 607 608 pro Catanensi ciuitate 609 610 611 f 612 613 614 Patriam propter barbaros gentilium mores S. Bertulphus deserit 677 f 680 a vt Patriam numquam videret orat puer S. Amandus 849 e

Paupertas S. Ephræm nihil in terra poßidentis, non marsupium, non baculum neque aliud quidquam 61 e 71 c in Paupertate voluntaria B. Antonius Peregrinus suis sororibus monialibus incognitus seruit 264 e in Pauperis persona Christo sacras vestes donat S. Brigida 139 f Pauperibus in Quadragesimapedes lauat S. Anscharius eosq; mensæ adhibet 424 d Pauperes famis tempore trecentos alit B. Rabanus 536 a Pauperes certo numero alendos præscribit S. Adelheydis Abb. 718 b Pauperibus manu propria, eleemosynas dat S. Guarinus Ep. Cardinalis 916 c Pauperibus discum ex suo prandio primo implet S. Gilbertus & discum Christi vocat 571 d Pauperibus iubet ea dari S. Ephræm moriturus quæ in funus suum daturi erant aliqui 62 d ob Pauperem S. Vodalum cibo non refectum a nautis, tempestas oritur: eo refecto sedatur 692 a Pauperi non facilis ad honorem aditus 89 b c

Peccata arguens Regis Dagoberti S. Amandus pellitur 851 e 864 f 865 a Peccati carnalis occasiones fugit S. Gilbertus 572 d ob Peccata, ius conceditur dæmoni obsidendi peccatorem 513 f Peccatorum confeßione facta, ius amittitur 513 f a Peccato per visionem apparentis sibi mortui Presbyteri arcetur monialis 308 b pro Peccato sororis pœnitentiam agit S. Celerinus 323 c Peccata mulieris profanæ pœnitentis, oratione S. Basilij Magni, diuinitus ex charta deleta 76 e f 77 a b c Peccata sibi remissa audit, orans ad Reliquias S. Blasij 336 e Peccatorum veniam per B. Virginem obtinet Theophilus 490 e

Pecora S. Vedasti curæ commissa a peste & feris libera conseruantur 802 d e

Pectinibus ferreis lacerantur pro fide mulieres MM. 338 c S. Blasius 331 c e Pecten B. Hildegundis dolore capitis laborantibus salubre 917 f 918 e

Pectus lapide tundit B. Ioanna Valesia 577 e per Pedem dextrum designatur exercitus Christianus, per pedem sinistrum exercitus Scythicus 54 b c d Pedibus nudis Paulus II Pontifex Romanus sudarium S. Veronicæ in proceßione portat 456 b Pedes clauis confixi S. Theodulæ M. 656 f Pedes distorti curantur ad reliquias S. Amandi 898 c Pedum debilitas per B. Ioannam Valesiam 582 e

Pellices subditis prohibet Taycosama Iaponiæ Imperator Ethnicus 727 a

Pera duellantis percussa, tantam nebulam exhalat, vt vno alterum non vidente, duellum dirimi debuerit 813 e

Perdita fibula aurea recuperatur in itinere ad Reliq. S. Venantij 517 c

Peregrinantur ad limina Apostolorum B. Hildegundis 918 a pænitens Luydolfus 88 d e S. Amandus 850 a 861 a b Cadruelis filius Regis Britanniæ 495 f ad S. Iacobum S. Verdiana 258 a & Romam, pro quadragesimali deuotione 258 c ad loca sacra mendicans B. Antonius Peregrinus 264 f Peregrinanti ad corpus S. Agathæ vim inferre tentans obmutescit 641 b Peregrinationem septennem pœnitens Comes Carinthiæ sibi imponi postulat 720 e Peregrinationi dediti Angli, ad loca sancta visenda 913 d S. Richardus ei immortuus 923 a b item S. Lucius Rex 923 a b

Personarum respecta non ducuntur S. Nicolaus Studita 548 f B. Rabanus 531 c Personam variam samit S. Anscharius pro varia conuersatione 425 c B. Rabanus 531 c

Pestem sedat S. Auentinus 479 f S. Agathæ prolatæ Catanæ reliquiæ 652 e

Philosophus Philæas M. 460 c

Phthisicus sanatus ad sepulchrum B. Domitiani 704 d

Pice bulliente S. Theodula perfunditur a tyrannis 657 e f

Pictori Angelus in somnis ostendit exemplar picturæ pingendæ 113 b

Pigritia locum dæmoni præbet 121 f

Piscatores irridentes S. Vedasti piscatores, nihil capiunt: irrisi integrum cete extrahunt 806 d Pisces viuos in fluuium reiicit ex misericordia S. Auentinus 477 e Pisces accepti pro S. Indracto numquam numero minuebantur 690 a Pisces in sulcis agri capit S. Mel Ep. 779 c Piscis Lucius exilit, S. Amando in prandium 868 d Piscis in carnem mutatus S. Berlendi 377 c e 380 c

Plebeiis quam aliis pronior ad succurrendum B. Brigida 100 b c

Pleuritis per B. Ioannam Valesiam curata 582 f

Plumbo liquato perfusi Martyres 338 c 658 c f

Pluuia obtinetur ope S. Gemmuli 567 a expositis reliquiis S. Præcordiæ 195 f S. Agathæ 653 a S. Calamandæ Reliquiis in agrum elatis 659 d e Pluuia diuturna, in translatione Reliquiarum S. Bertulphi repressa 686 f a Pluuia S. Bertulphum orantem aquila alis protegit 679 d e f Pluuia messores S. Brigidæ non tangit 133 a in Pluuia siccus Herigarius manet in signum veræ fidei 414 b

Podagra curatur ope B. Ioannæ Valesiæ 582 c 586 a 590 e aqua qua pedes S. Brigidæ abluti 182 b

Pœnitentiæ commendatio 486 f 487 a Pœnitentia delet peccatum 131 f Pœnitentium saluatorum exempla 485 e f Pœnitentia Principis latronum 104 d e S. Sigismundi Regis 665 b Theophili 487 b c Pœnitentiam peragit S. Landelinus, vbi latrocinatus ante fuerat 498 f

Poma nolens dare leprosis, maledictione S. Brigidæ, pomarium sine pomis inuenit 121 f Poma & rosas a S. Dorothea promissa S. Theophilo Angelus e cælo adfert 774 f Poma in templo S. Dorotheæ quotannis benedicuntur & distribuuntur 773 a

Pons magnus & firmus corruit sub persequentibus S. Cæcilium & socios 9 c

Porta Ecclesiæ ope S. Brigidæ miraculose extensa & prolongata 141 c Portæ Spoletinæ clausæ, ne S. Laurentius Illuminator ingrederetur, diuinitus aperiuntur 363 e

Possessionis transferendæ ritus per chirothecas, cespites, festucas, baculos 377 d 379 d e

Prædestinationem suam & S. Remberti post triduanam orationem intelligit S. Anscharius 395 b illi reuelat 560 f

in Prædicationis subsidium est corpus S. Iacobi in Hispaniam a discipulis delatum 5 e Prædicante S. Brigida cum

[44]]

suis Virginibus, Rex ad fidem conuertitur 108 e f Prædicatores verbi Dei sunt aratores, seminatores 125 d f ad Prædicandum gentibus mittitur S. Anscharius voce cælesti 412 c visione cælesti animatur 419 e Prædicandi munus in Iaponia a Romano Pontifice, soli Societati Iesu committitur 732 a b

Prædicitur voce cælesti, nascituram S. Agatham, que templa Iunonis & Apollinis per Siciliam deuastaret 604 b Prædicit S. Mel S. Brigidæ nondum natæ futuram sanctitatem 779 e Prædicit sanitatem Imperatrici Eudociæ S. Nicolaus Studita 550 b c alteri sanitatem & varios Magistratus 550 d e annonam triduo post suam mortem aduehendam 551 c d Prædixit S. Hildegardis recessuram Carinthiam ad tempus a Catholica fide 722 a

Præfatio Missæ a S. Ambrosio composita de S. Agatha 596 a

Presbyteri SS. Martyres, S. Pionius Smyrnæ 37 Nithardus in Suecia 390 Presbyteri SS. Leo Pictauis 91 Vrsus Augustæ Prætoriæ 97 Carterius apud Bituriges 187 Præcordius Corbeiæ 196 Wolfholdus in Bauaria 247 Hadelinus in Belgio 366 Isidorus Pelusiota monachus 468 Auentinus Trecis 474 Probatius Nouigenti in Gallia 552 Presbyter pro peccato pœnitens ad communionem tantum laicam admittitur 326 d e Pretium S. Brigidæ si vendenda esset inæstimabile, iudicio Regis proclamatum 177 b

Prolem masculam impetrat S. Agatha Regi Sicilæ 654 e

Promissis Dei firmiter credere, monetur voce cælesti S. Anscharius 426 c

Propheta Azarias 319 Propheta S. Patricius Sanctos post se nascituros & nomina eorum prædixit 117 varia infans adhuc S. Brigida 119 d

Prouidentia Dei elucet in conuerso latrone 104 d e in perdita re recuperata 133 d in cibo S. Soro subministrato 201 c d

Prunas ardentes illæsus in gremio portat S. Anatolius 356 d

Psalmos deuote pro varia occupatione varios recitat S. Anscharius etiam retia texens 424 b c

Puella decennis martyrium affectat 748 c

Pueri duo cum S. Blasio martyrium subeunt 339 c Pueri primariis Iaponis ad martyrium se offerunt 759 a b c Pueri tres in Iaponia ad martyrium cantantes ducuntur 753 d occiduntur 761 a Puer cantando Laudate pueri Dominum Martyr obit 739 c Puer S. Ignatius M. an fuerit paruulus quem Christus ostendit discipulis de primatu disputans 18 c Pueros infidelium coëmit S. Anscharius & in fide instruit 414 a Puer S. Rembertus ob modestiam & deuotionem in templo, clericali habitu induitur a S. Anschario 560 a Pueritia S. Verdianæ sancta 257 e S. Gilberti a domesticis contempta 572 c S. Ephræm insolens, & a Deo punita 55 f

Puluis a sepulchro S. Berlendis temere abrasus in sanguinem conuertitur 382 b Puluis e loco, vbi in testis & carbonibus volutata est S. Agatha, morbis medetur 652 c Puluere tumbæ S. Vodali epoto febris curatur 692 a Puluis ex pauimento tumuli S. Vedasti pro reliquiis adseruatur 806 e f

Purgatorij breues pœnæ, S. Anschario longißimæ visæ 409 c d Purgatorium patiens anima S. Remberto se commendat, & liberatur ieiunio 40 dierum 561 d e reuelat se liberatam 561 f

Purificationis Deiparæ Virginis celebritas antiqua, in Palæstina & Phænicia 268 269 apud Syros, Cyprios, Asiaticos 269 apud Græcos Constantinopoli 270 apud latinos 271 Purificationis festo B. V. campanarum sua sponte sonantium mirus concentus auditus: visi cum candelis ardentibus B. Virginem hymnis cælestibus collaudare 273 pro Purificationis festo Oratio S. Sophronij 274 & seqq.

Purpura vestis Pontificis quid significat 561 c

Puteus Martyrum sanguine plenus 458 b

Q

In Quadragesima hospitalitatis iure S. Brigida comedit 124 f

Quercus S. Brigidæ benedictione sacrata, miraculis clara 105 d

R

Radius solis in quo suspensa vestis S. Brigidæ, ad mediam noctem durat 131 e

Rapinas comedentibus militibus sanguis in ore & manibus apparet 87 f ex Rapina gustato srumento equi moriuntur 381 f

in Raptu, alibi existens corpore, missam S. Brigida Romæ audit 131 d

Reges sunt viua lex 471 a in Regem inauguratur Sapor adhuc in vtero matris 467 f Reges S. Anscharius libere monet 395 d Reges in Iaponia ad fidem conuersi 758 e Regis filius S. Vinfredus, peregre ad Euangelium prædicandum proficiscitur 497 b Reges Sancti Sigebertus Francorum Austrasiorum 206 Ina Saxonum Occidentalium 905 Regis filia S. Wereburga 384 Regina B. Ioanna Valesia 574 ea monialibus ancillatur 914 b d ob Regnum cælorum a S. Patricio promissum vnicæ filiæ, vt Christo virginitatem consecret Rex Hiberniæ permittit 97 b ad Regnum Dei se currere clamat currens ad ingressum religionis 129 e Regno relicto fit monachus S. Ethelredus 388 Romam, vt baptizetur, proficiscitur Ceaduualla Rex 493 f 905 c S. Ina Romæ in vili habitu senescit 913 d Regnum S. Indractus, virtutis amore cum sorore relinquit 689 d f

Regulæ obseruantes monachos ad sacræ Scripturæ studium admittit B. Rabanus, non alios 528 c Regula Annuntiatarum continet decem primarias virtutes Deiparæ Virginis, huius reuelatione ex Euangelio concinnata 577 f a Leone X approbata 576 e supra ægrum posita sanitatem cōfert 578 a b

Regimen monasterij suscipit puella duodennis S. Eusebia 299 b

Reliquias Sanctorum portum Christianorum dicit S. Chrysostomus 34 b c honorandas docet S. Isidorus Pelusiota 472 a iis locus honestus quærendus 513 c ad loca ab hoste securiora transferendæ 494 d 809 c Reliquias S. Gregorius Papa in templum S. Agathæ infert 632 b Reliquias S. Seueri Abrincensis expetit Ludouicus 13 Rex Galliæ 195 a Reliquiæ transferuntur solenniter S. Theodori Studitæ 547 d S. Ignatij 34 S. Venantij 516 517 518 a S. Agathæ 639 d e in Reliquiarum eleuatione S. Vedasti summa populi lætitia 806 a Reliquiæ SS. cum cereis, crucibus, cantibus deducuntur ad Ecclesiam 515 b super altare reponuntur 687 a c cum lacrymis a populo spectantur 687 c exornantur a B. Rabano 521 d e argenteo feretro recluduntur 500 e auro & argento ornantur a Carolo IV Imp. 36 e Reliquiæ S. Lietphardi in quo templo essent reponendæ diuinitus ostensum 494 b 495 a ad Reliquias suas visitandas hortatur S. Agatha 640 d ad Reliquias inuisendas Romam proficiscitur S. Indractus 689 c Reliquiæ Roma in Franciam allatæ sub Carolo Magno 512 d ex Reliquiis caput S. Sixti semper secum defert S. Anscharius 403 f Reliquiæ S. Præcordij instar fulguris noctu coruscant 196 f ad Reliquias S. Alexandri seruum mutum curatum, eiusdem Ecclesiæ seruitio tradit dominus 514 d Reliquias suas diligentius habendas monet apparens S. Domitianus 696 d 702 f Reliquias minus religiose attrectans R. Chlodoueus in amentiam incidit: Reliquiis auro gemmisq; exornatis sanatur 221 a Reliquiæ furto surreptæ, ad pristinum locum diuinitus translatæ 334 d Reliquias SS. discoopertas S. Carolus Boromæus inspiciens, tabulam S. Agathæ discooperiri præ veneratione noluit 634 f ad Reliquiarum præsentiam horror inuadit circumstantes 90 e Reliquias S. Hildegardis qui loco mouerant omnes vno anno mortui 722 f ad Reliquias S. Seueri dæmones vires amittunt 91 b c Reliquiæ in cauitate arboris conclusæ, pro Sancto nascituro reseruantur 781 b Reliquias Caluinistæ comburunt 93 c in loco vbi combustæ nulla herba crescit 93 c f

Renum dolor curatur ope B. Ioannæ Valesiæ 582 a 585 c ad reliquias B. Domitiani humeris impositas 702 e

[45]]

Respectush umanos non curans S. Gilbertus, magnatibus neganda negat, simplicibus concedenda concedit 571 d

Restituit inique acceptam pecuniam iudex, iussu S. Vedasti apparentis 804 e

Resurgere optat in linteamine a S. Brigida contexto S. Patricius 126 b Resurrexerunt mortui S. Patricius ad aduentum S. Brigidæ 152 b c puer, ex huius attactu 156 e suspensa mulier interceßione B. Virginis & S. Amandi 902 b c d e f 903 a b mortuus a patibulo depositus a S. Amando 850 a b c 854 f 856 d 863 e f 881 f 899 b c Rex Hibernus alteram vitam testatus 79 c d e

ex Reuelatione diuina omnia agit S. Anscharius 560 d Reuelatur S. Ambrosio mors S. Martini 216 d S. Bucolo successor S. Polycarpus 767 f

Rixas se concitasse gloriatur dæmon 811 b Rixantium manus ad percußionem elatæ obrigescunt; ope S. Brigidæ curantur 122 b

Rosas e paradiso S. Dorothea mittit Theophilo 771 c d Rosæ & Lilia sponte prodeunt ex rupe, post præcipitatam S. Hildegardem 722 a Rosas & Lilia gestans S. Agatha apparet S. Dignæ 646 c

Ruina templi nemini nocet, patrocinio SS. Martini & Sigeberti 237 a neque Ruina turris templi S. Anatholiani 769 f in Ruina templi conseruantur ope S. Cornelij Centurionis 293 c in Ruina graui obrutus manet viuus, ope S. Amandi 899 d e

ex Rupe præcipitata S. Hildegardis, a Deo conseruatur 721 c d

S

Sacerdos tacita norma viuendi & regula est 471 a eremita sanctior debet esse & cum mulieribus caute conuersare 472 f Sacerdos ex voluntate S. Patricij est auriga apud S. Brigidam 123 b Sacerdotium ex humilitate refugit S. Polycarpus 767 e

Sale plagæ S. Ignatij M. conspersæ 28 f Salem ex lapide facit S. Brigida 133 c

Sancti inuocantes se adiuuant in omni periculo 127 c d curam habent locorum & personarum a Deo commissarum 807 b e f 308 b inuocantur a SS. Vedasto & Remigio, contra inuasores bonorum Ecclesiasticorum 807 f Sanctitas etiam in splendore & honore locum habet 75 d e Sanctitati S. Sigeberti detrahens amentia punitus ad sepulchrum eius sanatur 238 a

Sanguis fluit eruto dente S. Amandi 150 annis mortui 888 a 892 c 894 e Sanguine manant reliquiæ SS. Aquilæ & Priscæ 518 f Sanguinem S. Blasij colligunt mulieres & eo se inungunt, dein Martyres factæ 338 b Sanguis e vulnere S. Brigidæ profluens mutos sanat 121 d Sanguinis fluxu laborantes sanantur a S. Nicolao Studita 552 a & S. Veronica seu Venisa 454 c Sanguis in ore & manibus militum rapinas comedentium apparet 87 f

Sapphiro comparatur a Christo S. Brynolphus 926 d

Satellites regij Martyres, Aderamus, Alfuinus & alij XII in Saxonia inseriore 309

Saxo alligatus S. Secundus mergitur 458 d in Saxo vestigia pedum S. Agathæ impressa manent Catanæ 622 d

Schola pro Anglis in fide erudiendis Romæ erecta a S. Ina Rege 912 f Scholæ in Anglia hæresi pullulante a Pontificibus Romanis interdictæ 913 a

Scientia diuinitus imbuitur Guthlacus ad sepulchrum S. Indracti 68 e

Scriptum indicans sanctitatem S. Seueri de Monte Falco defert columba S. Speo 935 a

Scyphum aureum cum aliiis bonis S. Ina Rex donat Pontifici Romano 912 e ex Scypho S. Gilberti bibentes febricitantes sanantur 573 b

Sensus exteriores, mortis fenestras appellat S. Modanus 498 d

Sepeliri se prohibet in templo aut sub altari S. Ephræm 61 e aut cum Sanctis, aut splendido funere honorari, aut corpus condiri 62 a b c sed in cæmeterio inter peregrinos. 63 c

Sepulchrum Christi cum cruce in horto extrui curat B. Ioanna Valesia 577 e Sepulchro vno conditi SS. Patricius, Columba & Brigida 110 a d eius violator capite plexus 112 a Sepulchrum S. Berlendis ligneum, conuersum in lapideum 380 f vix grauitare aut terram premere videtur 381 e Sepulchrum S. Cornelij Centurionis subito enascente rubo circumtegitur 283 f non visitari conqueritur 284 b Sepulchrum B. Domitiani cælesti lumine illustratum columba intrare visa 703 e corpus profani hominis reconditum noctu eiicit 702 c Sepulchrum S. Agathæ etiam Iudæi & Ethnici venerabantur 618 c S. Sigeberti visitare pœnitens a S. Dionysio iubetur 238 d ad Sepulchrum S. Bertulphi strepitus fit imminente publica calamitate 676 e f in Sepulchro Cid Ruiz fragor armorum auditus indicat malum imminens 676 f Sepulchrum Lietphardi incognitum profanans, interitu pecorum punitur 495 c in Sepulchro diu vixit pane & aqua victitans S. Petrus Galata 95 a Sepulchrum ingressus orans expirat S. Seuerus Ep. Rauennas 85 c

Sermonem stultum nunquam ex ore suo exiisse testatur S. Ephræm moriens 69 c

Serpentes & S. Verdiana ex eadem patina vescuntur, 258 c corum caudas præcisas contactu restituit 259 d ad eius aram Serpentem in somno ingressum euomit 262 c Serpentes non nocent S. Auentino 489 d fugantur signo Crucis a S. Amando 849 c d 854 c 856 a 859 e f 875 f

Seruitutem pertæsus, mortem per S. Vodalum impetrat 692 f

Silentij & cellæ amans B. Rabanus 525 c Silentium strictius in Quadragesima & Aduentu seruat S. Verdiana 258 a

Silua ex baculo Vedasti arido enata 812 f

Societatis Iesu SS. Paulus Miki, Ioannes Goto, Iacobus Kisai Martyres in Iaponia 723

Solem adorare respuit S. Abramius 468 d a Solis radiis, dormientem S. Hadelinum Angelus obumbrando protegit 373 f

Solitudinis amore, Abbatiam S. Auentinus deponit 475 c Solitudinem petit Modanus Ab. 498 e amat S. Anscharius 423 e

Somnum longiorem vitaturus clauiculis parieti affixis capite nutante percussus excitatur S. Sorus 201 b Somnum sedendo capit vestitus S. Gilbertus 571 e

Sorores nouem Scotæ caste & sancte viuunt 108 c d Sorores Sanctæ Oliueria & Liberata Virg. 361 Gudila & Rayneldis 828 a

Sors sauet Christianæ fidei apud Suecos Ethnicos 420 e Sorte mißa cognoscunt adfuturum contra hostes Christum 421 f Sortium casu Turca a Catanensi ciuitate impugnanda auertitur 653 d

Spectris nocturnis territus ad B. Domitiani tumbam sanatur 704 e

Spiritus Sanctus in specie columbæ visus ad os Simonis Franciscani 765 b vide Columba.

Sputo S. Sorus fæminam contra prohibitionem ad se venientem vno oculo excæcat & domesticos eius 203 c d

Stagnum noctu siccatur, ne S. Brigida in aquis gelidis orans crucietur 132 a Stagnum & Aula cum habitatoribus in alium locum translata ad preces S. Patricij 781 c

Statua profana in sacro loco posita fulmine deiecta 455 b Statuam eneam Syrophœnissa Christo erexit 455 a b Statua S. Agathæ magno cum fragore faciem iam ad Turcas conuertit & perterritos soluere obsidionem cogit: eam nullis iaculis tangere possunt 604 f Statuas mille Milstadij euertit B. Domitianus 693 f

Stella exire ex loco, in quo erat S. Agathæ caput, visa est energumeno suoq; capiti aßidere 642 b

Struma laborans sanatur per B. Ioannam Valesiam 581 d

[46]]

Stuprum facere volens cæcitate a Deo percussus 96 b

Submersus ope S. Adelheydis viuus emersit 720 f

Subulcus monasterij S. Aldericus virtutis exercendæ amore 923 d

Subulis ignitis mamillæ S. Theodulæ perforantur 657 b

Sudarium S. Veronicæ, vultum Christi expressum habet 449 f an triplicatum 457 f a S. Veronica Romam allatum 450 f 451 a b c sanat Tiberium Imp. 451 a b c Gibbum Volusiani 451 c Sudarij S. Veronicæ singulari cultu Ferdinandus Hispaniæ Rex, Mauros fugat, Hispalim aliaque oppida iis eripit 457 c erga Sudarium S. Veronicæ pia Germanorum deuotio 457 f

Sudore diffluens post Martyriū apparet S. Ignatius M. 27 f

Surdi sanati ope S. Agathæ 643 c S. Berlendis 383 f S. Vedasti 801 ad feretrum S. Amandi 905 a ad reliquias S. Venantij 518 a B. Domitiani 703 c d 704 b Surda fit contemnens visit are S. Agathæ, reliquias eas visitans sanatur 640 f

Suffitus in funere suo adoleri prohibet S. Ephræm 63 b

Suspectus de incestu S. Mel innocens purgat se miraculo piscium in sicco captorum 779 b c

Suppelectilem sacram, auream & argenteam curat S. Ina Rex 907 b

Supplicationes institutæ Catanæ ad S. Agatham pro beneficio liberationis a peste 652 f

T

Tabulatum ferreum ingeniosißime confectum, vbi corpora S. Bertulphi, & aliorum quiescunt 676 e

Tactu S. Brigidæ lignum reuirescit inter flammas illæsum 178 c Tactu sepulchri S. Sigeberti sanantur infirmi 238 b c Tactu suo sanant grauiter saucium S. Verdiana 260 a infirmos S. Anscharius 403 e vulnera S. Amandus 882 a

Talpæ in agro Augustensi non reperiuntur virtute S. Grati 99 a

Tapete Chrodobaldi sarcophago suppositum prunis ardentibus coopertum non ardet 871 c

Taureis cæduntur pro SS. Imaginum defensione SS. Nicolaus & S. Theodorus Studitæ 543 e

ob Temperantia S. Nicolaus Studita tota vita monastica, numquam iis quæ impinguant ventrem expleuit 548 c S. Rembertus cum fame a mensa abibat 563 c

Tempestate puniuntur nautæ, qui infirmum sine cibo famentem neglexerant 692 a Tempestatem maris sedat S. Petrus apparens S. Amando 850 c d 850 e 856 c 862 e 879 e f Tempestas aëris & aquarum inundatio tollitur, qua Reliquiæ S. Venantij feruntur 516 d e

Templo promisso ædicando mouetur corpus S. Seueri, Abrincensis ante immobile 193 d Templo promisso S. Fortunato, liberatur e carcere S. Seuerus de Monte-Falco 936 a b Templum certæ figuræ ædificandum sibi monet S. Cornelius Centurio 284 c Templum primum in Dania extructum 401 b Templum B. Virgini erectum eius monitu 7 a b Templum ædificare S. Vedasto, monetur S. Autbertus, & reliquias in eo deponere 799 d e f 801 c Templa plurima S. Amandus ad honorem S. Petri dicat 850 d Templum pro deuotione & sepultura Anglorum, erigit Romæ S. Ina Rex Angliæ 912 Templum in expiationem delictorum & pro Imperij incolumitate a Cremonensibus extructum 634 e Templum Neapoli fundatum S. Blasio ob anginæ epidemiam ab vrbe depulsam 333 c Templum domum suam vocat S. Agatha 644 c Templum primus ingreditur, postremus egreditur S. Nicolaus Studita 541 a Templi valuæ vltro aperiuntur oraturo noctu B. Wolfholdo, & post abitum vltro clauduntur 248 b & S. Vrso 937 c Templum S. Verdianæ, aquarum inundatio miraculose intactum reliquit 262 d ad Templum suum visitand um a S. Agatha æger admonetur & sanatur 644 c d e Templi architecti ope B. Ioannæ Valesiæ illæsi seruati cum terra obruerentur, & lateribus supra se cadentibus 588 c Templum S. Laurentij Archiep. Cantuar. fæminis ingredi non licitum, ingredi volens S. Margareta Regina Scotiæ subito morbo impeditur 294 ad Templum sui monasterij S. Vrsmarus accedere fæminas permittit certo tempore 500 b nullo tempore B. Rabanus 533 c in Templo monasterij S. Vrsmarus non permittit mortuos sepeliri 500 c ex Templo ab Arianis profanato, dum sacrum fit Catholicum, dæmon in porci specie fugit 631 f sub Templum S. Agathæ dæmon strepitum excitat 631 f Templi incensor quamuis pœnitens, subitanea punitur morte 918 c Templum deorum orante S. Cornelio Centurione motu terræ euersum 282 f

Temporis puncto iter duorum dierum confecit auriga S. Brigidæ 124 e

Tentato non compatiens punitur tentatione 94 b d Tentantes a fide S. Dorotheam abducere fæminæ ad fidem sunt conuersæ 771 d 774 c d Tentationibus mulierum S. Agatha seduci non patitur 615 f Tentatio carnis carbonibus ignitis superata a puella S. Brigidæ 132 f

Terræ motus cum mugitu terræ & maris prodigioso 243 b d horrendi in Iaponia 728 c Terræ motus fit dum S. Agatha pro fide torquetur 617 f 620 c in loco vbi S. Galla moritur 939 e

Testarum fragmentis torquetur S. Eutychius M. 458 a b super Testas acutas & carbones viuos S. Agatha volutatur 617 c f

Textorum congregatio S. Agatham Patronam suam habet 633 a ex Textore Episcopus Rauennas S. Seuerus 89 a

Theca argentea corpus S. Sigeberti Regis reconditur 239 c Theca aurea brachium S. Agathæ 652 f

Thesaurum repertum indicat Cæsari S. Seuerus miles 936 a b

Tibiarum inflatio curatur a B. Ioanna Valesia 581 b item tumor 581 f dolor 583 c e & exulceratio 584 e Tibiæ dolore inuocato Christo, liberatur Heridacius Suecus 415

Timore diuinitus immisto fugiunt Turcæ arma Christianorum 655 b

Tintinnabulum a S. Gilda fusum & proiectum in mare, venit ad S. Brigidam 114 e f Tintinnabula vestis Pontificum vetcrum quid significent 561 b

Tormenta immania Martyrum describuntur 463 c d e in Tormentis exultat S. Agatha 616 f 622 f

Traditio posseßionis vel dominij fit variis instrumentis 377 d

Tremor corporis curatur a S. Vedasto 813 b

Tribunus militum S. Philoromus M. 459

Tributum quotannis S. Ina colligi in suo regno pro Romano Pontifice iubet 912 f & Tributis eximit Monasteria 907 c

Tristitia S. Anscharij ob Martyrium sibi denegatum 426 b

Tumba cum corpore S. Cornelij Centurionis nullo mouente ingressa est templum illi ædificatum 284 d ante altare manet immobilis 284 e

Tumor ventris & corporis sanatur ope B. Ioannæ Valesiæ 584 c

Tunicæ æreæ candentes igne parantur Martyribus mulieribus 338 c

Turcas cum gladio inuadere visus S. Paulus 604 e

Tyrannum S. Agathæ equimorsu & calcibus laceratum in fluuium demergunt 623 e in Tyrannum grandis vltio diuina 807 b c Tyrannice opprimens villicos S. Vedasti, cum vxore & filio moritur, vindicante S. Vedasto 807 b c

V

Vaccam præter consuetudinem ter mulget in die in magna copia lactis S. Brigida 133 a contra Vanam gloriam remedium S. Anschario diuinitus ostensum 423 f

[47]]

Vas cum aqua benedicta a S. Brigida cadens nec concutitur, neque aqua effunditur 126 c ex Vase aperto vinum miraculose detentum non effluit Cellaria obediente S. Adelheidi 719 c Vas pretiosum fractum precibus S. Brigidæ redintegratum 121 e 780 b ob Vas casu a rustico confractum, rusticum Rex iubet occidi 121 e 780 b

Vbera ignitis subulis S. Theodulæ perforata 656 f 657 b faculis vstulantur S. Dorothea 772 c 774 e vide Mamilia

Velum sacrum ab Episcopo accipiens S. Brigida, oculum recipit 779 f Velum sepulchri S. Remberti miraculose ab igne non combustum 566 f Velum texens S. Agatha, prius finiendum ait quam de nuptiis ad quas cogebatur, cogitandum 604 e Velo S. Agathæ Ætnæ incendium repressum 609 c 618 c 623 f Vela byßina applicantur velo B. Agathæ 652 c Velum S. Aldegundi, dum insponsam Christi consecratur, columba cælitus adfert 788 c

Veneficas adierat dæmoniaca, ideo ante templum S. Verdianæ a dæmone suffocatur 263 e Veneficia, fascinationes patrocinio S. Agathæ tolluntur 623 c 652 f

Ventrem bestiarum optat sibi sepulchrum S. Ignatius M. 28 b

Verberans innocentem coram S. Wereburga facie ad tergum auersa punitur 389 a

Verbum Dei prædicantem S. Patricium, tres dies & noctes audit populus reputans vnam horam 164 c Verbum Dei semper ante cibi sumptionem audire cupit S. Brigida 178 f Verbis asperioribus redarguens Monialem a libidinis tentatione liberat S. Gilbertus 571 c

ob Verecundiam S. Agatha recusat dare sua vulnera curanda S. Petro specie medici apparenti 622 f

Vespertilionum specie dæmones ex energumeno eiecti totum aerem obscurant 811 c d

Vestigium pedis S. Agathæ, saxo impressum sudat liquorem morbis salutarem 608 c

Vestes non plures hyeme, nec pauciores æstate induit S. Gilbertus 573 a Vestes rusticas indutus Princeps Carinthiæ antiquitus inaugurabatur 701 a Vestem albam sibi donari postulat S. Adelheydis a paupere muliere, qua data, locupletatur 720 e Vestis S. Brigidæ in radio solis suspenditur 131 c carnium semioctarum attactu non maculatur 133 c Vestis pro duobus pauperibus a S. Brigida diuisa, duplex integra redditur 134 Vestis scissuram signo Crucis redintegrat S. Vodalus 692 d Vestes sacræ sacerdotales diuinitus orante S. Brigida celebraturo Sacerdoti allatæ 133 e Vestes parant nobiles in Iaponia Matronæ quibus decenter in cruce pro fide pendentes tegantur 754 e 756 e Vestes vltro exuit S. Pionius comburendus 42 b Vestes Martyribus Iaponensibus pro Reliquiis, a Christianis distractæ 762 b d Vestes suas vetat pro reliquiis sumi moriturus S. Ephræm 61 f Vestes Deiparæ Virginis S. Veronica secum detulit 453 e f Vestes Canonicorum induit Fredericus Imp. vt sudarium S. Veronicæ videat 456 d

Viatoribus vtilis S. Brigidæ benedictio 128 f errantibus noctu lumen diuinitus præferri impetrat S. Brigida 130 c Via diuinitus complanata pro visitatoribus S. Brigidæ beneuolis 168 a

Vices suas, in custodiendo igne sacro mortua S. Brigida obit 112 e

Victoriam de Bulgaris relatam B. Virgini adscribit Zemisces Imperator 712 d Victoriam S. Iacobus Hispanis obtinet de Mauris 7 b Frisiis S. Rembertus precibus de Normannis 558 f Victorias perpetuas Regi obtinet S. Brigida 131 b c

Victum S. Amandus labore conquirit 863 b Victus austerus S. Modani 498 b

Videt miraculose in distanti regione præliantes S. Brigida & aliis, vt videant, signo Crucis oculos aperit. 128 c

Viduæ mon asticam vitam amplexæ, velo suscepto a S. Amando Episc. 832 B. Hildegundis Comitissa 917 a 917 b Hadeuigis Comitissa 918 a

Vigiliis torquetur S. Eutychius M. 458 a b eas assumit S. Ephræm 71 c

Vincula sibi & sociis mox capiendus induit S. Pionius 40 e 42 f 43 a Vincula ter diuinitus soluta 813 f Vincula ferrea ob scelus a pœnitente assumpta diuinitus disrumpuntur ad sepulchra SS. Dionysij & Sigeberti 238 c d e

Vinea S. Vrsi ægris salutaris 937 f Vinum cum vasculo cælitus S. Helueo missum 114 c Vino e tribus granis expresso tria vasa S. Sorus replet 202 c Vino precibus S. Vedastus vas vacuum replet 793 a 797 a Vinum S. Auentino augetur 476 e Vinum in aquam conuersum 678 f Vino abstinent Benedictini Fuldenses 528 d S. Modanus Ab. 498 b B. Rabanus 532 a tribus lustris S. Amandus 849 e

Virgines Sanctæ, Cinnia 96 Brigida 99 Darlugdacha 186 Brigida Fæsulana 243 Verdiana 255 Sicharia 288 Hadeloga 303 Oliueria & Liberata 361 Berlendis, Nona, Celsa 377 Wereburga 384 Adelheidis 713 Dorothea Alexandrina 776 Galla 939 Virgines Martyres Agatha 595 Calamanda Hisp. 659 Dorothea 771 Virginitas exime laudata & soli comparata 472 a b ob Virginitatis florem S. Lucia matri sanitatem impetrat 631 a eam Christo, S. Agatha denunciat 646 b in Virginitatis S. Brigidæ testimonium, lignum altaris attactu eius fit viride 100 d

Virgis pro fide cæditur S. Abramius 468 d Virtutes descriptæ S. Nicolai Studitæ 541 c d S. Bertulphi 681 a S. Inæ Regis 911 s S. Amandi in episcopatu emicantes 866 a Virtutem iussu S. Brigidæ vnam, vnaquæque eligit Virgo, in qua se potißimum exercere debeat 178 d in Virtutum progressu SS. Ermenilda & Wereburga, mater & filia sancte concertant 388 b

Visio S. Anscharij de purgatorio, Sanctorum sede, & Deo in lumine 409 c d e de sanctitate S. Remberti 561 a Visione cælesti animatur ad prædicandum Gentibus 419 e

Visitando S. Agathæ reliquias eius exemplo ad martyrij desiderium incitatur S. Lucia 646 c

Vita bona doctrinæ ac eloquentiæ anteponitur 472 c Vita laboriosa & austera pro Christo, Martyrium vocatæ a Deo 409 f 426 b c 427 b Vita Angelica S. I sidori Pelusiotæ 469 f Vita austera S. Verdianæ 258 f Vitam infanti sua benedictione prædicit S. Nicolaus Studita 550 e Vita præsens, cælesti futuræ, stulte prælata ab ethnico Rege 131 b

Vlcera curantur ope B. Ioannæ Valesiæ 582 b c 586 c ea Vlcera vngit & ligat 590 b

Vlulant, dæmones conquerentes dißipari sua simulachra a S. Dorothea 772 c

Vmbra S. Brigidæ paralyticam sanat 123 b 158 e f

Vnguenta infirmis applicata manu B. Ioannæ Valesiæ efficaciora erant, quam aliena manu 590 b

Vngulis raditur suspensus S. Pionius 46 c Vngulis & lapidibus latera S. Ignatij M. lacerantur 28 f

Voluntatem Dei facientibus dæmones obsequuntur 182 c

per Vomitum dæmon eiicitur ad Reliquias SS. Ianuarij & Magni 520 c d

Vorans bouem integrum in prandio ad iustam cibi mensuram per S. Brigidam reducitur 133 d

Voto facto ad Martyrum sepulturam sanantur varij 316 a d Voto facto ad S. Agatham e Sicilia Sarace nos pellit Comes Rogerius 655 c Votum persoluere negligens ad pristinum morbum relabitur 240 a b differens morbo punitur 591

Vox rauca curatur alapa a S. Adelheide inflicta 719 b Voce e cælo audita inuitatur ad cælum S. Dorothæa 772 c ad martyrium animatur S. Apronianus 287 c S. Cornelius Centurio audiens, Corneli veni ad me 283 f Voci Sanctorum mortui obediunt 85 b

Vrsus occurrens Martyris peremptores interimit 458 d Vrsi in cellam admißi pedem saucium curat S. Auentinus 477 b Vrsum e templo deserto exire iubet S. Vedastus

[48]]

793 c 797 f Vrsum, onera iumenti occisi, cogit subire S. Amandus 870 b

Vrticas in butyrum conuertit S. Brigida 134 b

Vulnera diuinitus sanantur S. Brigidæ 121 d S. Dorotheæ 772 c Vulnus ope S. Verdianæ curatum 262 f & ferro eiecto 263 Vulnerari gladiis nequit cliens S. Berlendis 381 f

Vultus illuminatus infantis S. Brigidæ 173 c ex Vultu apparentis S. Anscharij colligit quid facere, quid non, debeat S. Rembertus 395 b 565 c

Vxorem, propinquos, honores contemnit martyrij desiderio S. Philæas 464 c d Vxoris precibus e captiuitate liberatus, maritus B. Ioannæ Valesiæ 575 a eam dirempto matrimonio repudiat 575 c d ab Vxore Christiana Viodimirus Dux Rusciæ conuersus 708 f Vxoris sanctæ monitis, Rex Ina ad perfectionem virtutis quærendam incenditur 913 b c Vxores quod plures duci prohiberentur Christianis, Taycosama Iaponiæ Imp. a fide abhorret 727 e

X

Xenodochium Rex a lepra mundatus construit 202 d Xenodochium ædificandum placere Deo, indicat baculus in terram defixus efflorescens 811 e f

Z

Zelus Iaponensium Christianorum ad Martyrium subeundum 753 f 754 755 756 758 c d e 759 Zelo indiscreto tyrannus offensus persecutionem infert 743 f 745 f

Zona morbi curantur S. Petri Galatæ 96 e S. Brigidæ, ea mendica diues effecta 123 e

Acta Sanctorum: Einleitung Februar II