Einleitung August III

Aug. III

Sollerius, Joannes Baptista
Pinius, Joannes
Cuperus, Guilielmus
Boschius, Petrus

Acta Sanctorum Augusti, ex Latinis & Graecis, aliarumque gentium Monumentis, servata primigenia veterum Scriptorum phrasi, Collecta, Digesta, Commentariisque & Observationibus Illustrata a Joanne Bapt. Sollerio, Joanne Pinio, Guilielmo Cupero, Petro Boschio P. M., e Societate Jesu Presbyteris Theologis. Tomus III, quo dies decimus tertius, decimus quartus, decimus quintus, decimus sextus, decimus septimus, decimus octavus, & decimus nonus continentur.

Antwerp
Bernardus Albertus vander Plassche 1737

[30], 824, [21] p.; ill.

ACTA
SANCTORUM
AUGUSTI
Ex Latinis & Græcis, aliarumque gentium Monumentis, servata primigenia veterum Scriptorum phrasi,
COLLECTA, DIGESTA,
Commentariisque & Observationibus
ILLUSTRATA
A
JOANNE BAPT. SOLLERIO,
JOANNE PINIO,
GUILIELMO CUPERO,
PETRO BOSCHIO P. M.,
E SOCIETATE JESU PRESBYTERIS THEOLOGIS.
TOMUS III
Quo dies decimus tertius, decimus quartus, decimus quintus, decimus sextus, decimus septimus, decimus octavus, & decimus nonus continentur.

ANTVERPIÆ,
Apud Bernardum Albertum vander Plassche. MDCCXXXVII.

SERENISSIMO PRINCIPI
FRANCISCO III
LOTHARINGIÆ ET BARRI, MAGNOQUE HETRURIÆ DUCI,
REGI
HIEROSOLYMÆ, MARCHISIO,
DUCI
CALABRIÆ, GELDRIÆ, MONTIS-FERRATI, IN SILESIA TESCHENÆ;
PRINCIPI
CAROLOPOLIS, MARCHIONI MUSSIPONTI ET NOMENEI,
COMITI
PROVINCIÆ, VALDEMONTIS, ALBI MONTIS, ZUTPHANIÆ, SARWERDENÆ, SALMÆ, FALKENSTENEI &c.
NEC NON
MARIÆ TERESIÆ
REGIÆ PRINCIPI HUNGARIÆ, BOHEMIÆ, ET SERENISSIMÆ
ARCHIDUCI,
DUCI BURGUNDIÆ, BRABANTIÆ, LUXEMBURGI, LIMBURGI, GELDRIÆ, STYRIÆ, CARINTHIÆ, CARNIOLIÆ: COMITI FLANDRIÆ, NAMURCI, TYROLIS, GORITIÆ &c. LECTISSIMIS CONJUGIBUS.

Concesso nobis jam inde ab annis omnino septem supra quadraginta summo honore, Tomos Operis nostri sedecim, qui interea temporis in lucem prodierunt, dedicandi Augustissimæ Domui Austriacæ, munificentissimæ studiorum nostrorum Fautrici; Tomus hic septimus decimus, qui est tertius mensis Augusti, in conspectum Vestrum, SERENISSIMI AC REGII PRINCIPES, ET MAGNI DUCES HETRURIÆ, venire gestit, viamque affectat ad Vos, ut ea, qua par est, submissione se prosternat ad Regios Vestros pedes, firma spe fretus, se a Vobis admissum iri eadem cum animi benevolentia, ac favoris significatione, quibus Tomi antecedentes ab Augustissimis Imperatoribus, ac lectissimis Eorum Conjugibus, nec non a Serenissimis Austriacæ Familiæ Archiducibus olim admissi sunt. Et vero lætandum nobis jure merito esse censemus, talem nobis materiam in hoc Tomo subministrari, ut, quæ ejusdem occasione de Vobis hic dicentur, non longe quæsita, sed quasi sua sponte nobis oblata esse videantur.

Ac Tibi quidem, SERENISSIME, AC REGIE PRINCEPS, occurret in hoc Tomo S. Zuentiboldus, Lotharingiæ Tuæ Rex, Arnulphi, Germaniæ & Lotharingiæ regis, filius, qui jam inde a seculo nono floruit. Occurrent ejusdem sancti Lotharingiæ Regis filiæ Serenissimæ omni no tres, Benedicta, Cæcilia & Relindis, omnes sanctitatis laude insignes. Occurrent denique S. Calminius, Aquitaniæ Dux, ac S. Ludovicus, episcopus Tolosanus, Caroli II Siciliæ regis, e regali Francorum genere, ac Mariæ, Hungariæ regis filiæ, nobilissimum germen.

Nec Tibi, SERENISSIMA AC REGIA PRINCEPS, desunt in hoc Tomo illustres feminei sexus heroïdes, quæ probatissimæ vitæ exempla, non secus ac totidem lucidissima rutilantis solis lumina, quaquaversum diffundentes, regalem suam dignitatem cum eximia virtute; sexum muliebrem cum masculo pectore; aulæ splendorem cum egregia animi modestia copularunt, atque adeo dignissimæ, ut cælestis regiæ fastis jure meritissimo adscriberentur. Nam Radegundem Thuringicam, Clotarii regis conjugem; Gertrudem, S. Elisabethæ Thuringicæ filiam; Helenam denique imperatricem, Magni Constantini matrem, ac sanctissimæ crucis, in qua Salus mundi pependit, inventricem inclytissimam, hic noster Tomus repræsentat. In horum itaque præclarissimis utriusque sexus Sanctorum Principum exemplis non pauca SERENITATIBUS VESTRIS REGIIS sese offerent, quæ assidue Vobis ante oculos ponere, quæque partim imitari, partim admirari possitis. Hinc vero quantus ad Vos accedet religiosæ erga Deum pietatis ardor, quanta virtutum copia, quantum donorum naturæ ac gratiæ, quæ cumulatissime in Vos congessit Dominus, incrementum!

Et ad singularia quidem ornamenta Tua quod attinet, SERENISSIME AC REGIE PRINCEPS; non revocabimus hoc loco in memoriam antiquissima juxta ac illustrissima familiæ Tuæ decora; non Domus, a tot elapsis jam seculis summa cum gloria refulgentis, & quodammodo perennantis, splendorem; non Martiales Majorum Tuorum animos; non vires, non militiæ præmia, non triumphos; non tot tantaque cognationum affinitatumque lumina: non denique tot connubia, immortali posteritatis intuitu dignissima, cum primariis utique, & quas Europa universa augustissimas suspexit, personis, imperatoribus, regibus ac principibus contracta: illa quippe omnia & singula si ex antiquissimis Tuis Fastis altius repetere voluerimus, infiniti simus. De his itaque tacebimus, de Te loquemur. Et vero, ut referamus sine adulatione & fuco, quæ omnium oculis patent, nonne uberrimam materiam de Te loquendi Tu ipse, non nobis dumtaxat, sed Orbi etiam universo præbuisti facto illo Tuo plane Regio & vere heroïco, quando non ita pridem luctuosissimæ Europæ pacem, bonorum quidem passim omnium ardentissimis votis desideratam, sed vix tamen sperabilem redonasti? Pro memorabilem, & æternis Fastis signandum diem, quo unice intentus publico bono, Tuo postposuisti omnia, quæ Tibi longe erant carissima, subditos, dominia, status, urbes, regiones, ut exoptatam reduceres concordiam. Reduxisti enimvero, reduxisti; & ita reduxisti, ut magis Tibi gloriose, magis tempori opportune, magis bono publico commode reducere non potueris. Quid enim? Ardebant belli face Germania, Italia, Polonia; & Polonia quidem intestinis ac omnino tragicis dissensionum incendiis miserandum in modum ad intima usque viscera depascebatur: nec ulla affulgebat spes, tot tantasque, & tam intricatas Principum Christianorum lites componendi; composuisti Tu solus, SERENISSIME AC REGIE PRINCEPS. Tu bellatorum dissidentium animos pacifico & amico fœdere conciliasti. Tu pro funesta mortis longe lateque grassantis cupresso paciferum olivæ ramum revexisti. Tu, tamquam pacis Angelus a divina providentia datus, afflictam Europam, ac nisi per Te stetisset, magis magisque in dies affligendam, lætissima rerum facie recreasti, similis in hac re Constantino Magno imperatori: nam sicut hic ex imperatoribus, qui eum præcesserant, primus Catholicam Ecclesiam tranquilla pace beavit; sic TUA REGIA SERENITAS magnæ ecclesiæ Occidentalis. parti eam restituit; in hoc tamen illi dissimilis, quod, quam invictissimus ille Princeps armis & sanguine dedit concordiam, Tu sine cæde & sanguine eam reddideris, solo & unico Tuo usus consensu, ut Europam pene universam pacificares. Atque hæc quidem hactenus de præclarissimo Tuo facto, quo Europæ Pacificator esse voluisti. Nunc autem aliud nobis in promptu est, idque omnino recens, quo piissimum ac religiosissimum Principem Te comprobasti erga augustissimum, & ne vel ab ipsis quidem Angelis digne satis adorandum Sacramentum altaris, verum Te ac sincerum exhibens imitatorem piissimæ Domus Habsburgico-Austriacæ, cui hereditaria, & innata quodammodo est religiosissima illa, & numquam satis laudanda veneratio erga latentem sub speciebus Eucharisticis Deum. Quænam in hoc profundissimæ ac tenerrimæ venerationis genere specimina ediderint Rudolphus primus Habsburgensis Comes, ac dein Imperator, aliique ex eodem Habsburgico-Austriaco sanguine Principes, pluribus enarrare supersedemus. Horum Te præclarissima, PRINCEPS RELIGIOSISSIME, exempla renovasse Posonii, primaria totius Hungariæ Austriacæ urbe, una cum Serenissimo Carolo, Tuo germano Fratre, recentissime ad nos detulit publica & applaudens fama. Pro quo religiosissimæ pietatis exemplo quanta Vos manent divinæ munificentiæ præmia, quanta cælestium bonorum affluentia!

At nunc redimus ad Te, SERENISSIMA ARCHIDUX. Quam raris in tenella etiam ætate fueris prædita naturæ ac gratiæ ornamentis, memoriæ videlicet tenacitate, ingenii perspicacia, mentis penetratione, linguæ Latinæ intelligentia supra sexum, supra modum, supra ætatem, non est hic dicendi locus; fuit alias, quando Tomus sextus nostri mensis Julii, Serenissimo Tuo nomini dedicatus, lucem publicam vidit. Fuit, inquam, ibidem etiam locus prædicandi singulares virtutes Tuas, tunc quidem temporis præmaturas; verum, interjecto jam octo annorum curriculo, adeo solide radicatas, ut plurium aliarum accessione accreverint, & assidua exercitatione roboratæ, usuque quotidiano perfectæ, vincant summam exspectationem illam, quam vel tunc de Te concitasti Parentibus Tuis Augustissimis, aulæque Viennensi universæ; ita ut tam felix pariter ac mirabile tenellæ ætatis, dicamus auroræ surgentis, crepusculum, quasi lux splendens processerit & creverit usque ad perfectam diem; iisque jam rutiles prærogativis, ut virtutum excellentia, amoreque in Deum ac Deiparam Virginem, nec non Austriaca ac vere Paterna in sanctissimam Eucharistiam veneratione, operibus misericordiæ, orandi assiduitate, morum compositione ac gravitate, amabili affabilitatis ornamento temperata, illustrissimarum totius Europæ matronarum, magnarumque Principum exemplar, ac perfectissimam imaginem reputare Te quilibet possit ac debeat.

Jam vero ut, quæ in Vobis cœpit, SERENISSIMI AC REGII CONJUGES, MAGNIQUE DUCES HETRURIÆ, in Vobis etiam mea desinat oratio; reliquum est, ut Vobis etiam atque etiam summo cum animi affectu gratulemur, florentissimum Ducatum illum, cujus possessio nuper ad Vos delata est, ad alia Vestra splendidissima decora prospere ac feliciter accessisse; Deum & Sanctos ejus impensissime rogaturi, ut Vobis obtingat longum ac faustum regimen, numerosa item liberorum ac Posterorum series, præsertim mascula; quæ præclarissimam Vestram Domum Lotharingico-Austriacam multis triumphis illustret, Imperium Romanum protegat, gentes, quæ in sua feritate confidunt, conterat: donec, evulsis funditus Portæ Othomannicæ cardinibus, lauro redimita, curruque triumphali sublimis, Constantinopolim invecta, Imperio Occidentali Orientale adjungat, nullis posthac hostium machinis aut conatibus ab illo avellendum. Ita vovent

SERENITATUM VESTRARUM REGIARUM

Devotissimi Clientes
JOANNES BAPTISTA SOLLERIUS
JOANNES PINIUS
GUILIELMUS CUPERUS
SOCIETATIS JESU.

SYNOPSIS TOMI TERTII DE ACTIS SANCTORUM AUGUSTI.

[Præfatio]

Tertius hic mensis Augusti Tomus, a principio Operis nostri trigesimus quintus, Sanctorum numero, quam Actorum copia locupletior est; qui utpote diem XIII prædicti mensis, & sex alios proxime sequentes complexus, continet Cælites, quorum nomina in titulis exprimuntur, sexaginta sex supra centum, præter alios plures anonymos. Ex antiquo autem Fœdere occurrit Michæas senior propheta, cum synonymo juniore alicubi confusus. Gesta ejus ac vaticinia explanantur. De aliis priusquam agamus, monitum denuo volumus lectorem, consuetam hic servatum iri a nobis partitionem in variorum statuum ordinem, Ecclesiasticum videlicet, Monasticum, & Secularem, quarta seu postrema serie femineo sexui relicta.

EX STATU ECCLESIASTICO.

Cassiani episcopi & martyris Tudertini Acta non habent, unde merito placere possint. De Callisto, apud eosdem antistite, ac martyre paucissima exstant. Laudulfus seu Landulfus, Ebroicensis in Gallia præsul, notus est præsertim ex historia inventionis S. Taurini. Apameensi in Syria cathedræ præfuit Marcellus M. In Valle Gardumi apud Tyrolenses colitur potissimum Felix præsul & martyr, patratis miraculis Thaumaturgi nomen promeritus. His accedit Albertus, episcopus primum urbis Placentinæ, deinde Ferrariensis, utrobique laudabilis. Ad Afros pertinet Alypius, præsul Tagastensis, Augustini discipulus, magnum certe laudis ornamentum adeptus, quia ab eodem magno viro laudatus. Maccarthennus Clochorensem in Hibernia cathedram rexit.

Altfrido antistiti Hildesemiensi in Saxonia inferiore asserimus nunc verum cultum, nobis antea dubium. Dolendum, tam præclari Viri Vitam vel litteris mandatam fuisse numquam, vel ad nostram saltem notitiam non pervenisse. Prodeat nunc Arnulfus noster, præsul Suessionensis, immortale Flandriæ decus, tum quia in illa natus; tum quia post exstincta Flandrorum cruenta odia, ibidem obiit prodigiis clarissimus. Theodorus seu Theodulus, Octodorensis seu Sedunensis episcopus in Vallesia apud Helvetos etiam datur, ac proponitur intricata difficultas circa ejus ætatem & personam.

Alia loca alios suggerunt præsules bene multos: Simplicianum, SS. Ambrosii & Augustini testimonio celebrem, Mediolanum in Insubria; Nostrianum Neapolis in Campania Italiæ; Aregium vel Aridium Decesia in territorio Nivernensi; Eleutherium Autissiodorensem, nec non Theodolum Sedunensem Gallia, qui forte non differt a Vallesiano; Anastasium item Interamnensem Umbria, a synonymo discernendum; Joannem Mons Maranus in regno Neapolitano; Firminum Metæ, a Phronimo ejusdem sedis episcopo diversum; Joannem & Gregorium patriarchas Constantinopolis; Degam seu Dagæum Maccayril Hibernia; Guenninum Venetensis urbs in Gallia; Rainaldum Ravenna; Magnum M. Italia. Multa vero tædia, ut id obiter hoc loco addam, devoranda fuere, ob implexas difficultates circa distinctionem variorum Sanctorum, qui & eodem die, & sub eodem Magni nomine coluntur. Præter hos episcopos, Marinum dant Besaluense monasterium in Catalonia; Aretium in Tuscia Satyrum; Mocteum seu Mochteum, Lugmadum in dicta Hibernia; Elaphium Catalaunum in Campania Galliæ; Magnum Avenio. Ludovicus, Tolosanus episcopus, Ordinis FF. Minorum, regiæ coronæ despicientia, aliisque virtutibus, ac miraculis spectatissimus; morti quidem ætate præcox, sed meritis cælo maturus. Acta hujus Sancti operose apud nos illustrata sunt.

Ordinis ecclesiastici inferioris sunt Eusebius presbyter Romæ; Arduinus sacerdos Arimini in Italia; an monachus Benedictinus? Tharsicius acolythus, ac Titus diaconus, martyres Romæ; Myron Cyzici in Mysia minore; Jeron in Hollandia, ambo presbyteri ac martyres; Projectitius diaconus & M. apud Bergomenses; Joannes & Crispus presbyteri Romani, forte etiam martyres.

EX STATU MONASTICO.

Junianus abbas, monasterii Mariacensis fundator, floruit in Pictaviensi Galliæ provincia: de cujus cultu & Actis tractatur. Inclytum sibi in Oriente nomen peperit invictissimus fidei pugil, re & nomine Maximus, abbas Chrysopolitanus: de cujus concertationibus cum Monothelitis, exsiliis, heroïca constantia, ac barbaro supplicio diffuse agitur. Commilitiones habuit insignes Anastasium monachum, ac alium Anastasium apocrisiarium Romanum. Wigbertus monachorum præfectus, S. Bonifacii probabilius discipulus, non magister, fulsit in Germania; Frambaldus abbas, apud Silvanectenses in Gallia; Ludolfus & Druthmarus abbates Corbeienses in Westfalia. Quatuor etiam a nobis dantur anachoretæ, videlicet Arsacius seu Ursacius, a Sozomeno laudatus; Chæremon item, ac Laurentius, nec non Petrus Gualdensis, qui fuit Tertii Ordinis S. Francisci. Fama notissimus est Hyacinthus, ex Ordine FF. Prædicatorum, qui ex nobili stirpe Odrowaziorum vel Odrovonsiorum oriundus, innumerabili pene prodigiorum multitudine clarissimus emicat. S. Rochum vel nominasse, satis laudasse est: qui Tertio Ordini S. Francisci haud accensendus. An autem in concilio Constantiensi propter depulsam pestem canonizatus fuerit, inquiritur. Utinam majoris pretii Vita celebratissimo Viro obtigisset! Hanc tamen cumulatissima publicæ venerationis decora abunde videntur compensare ex præsentissimo ejus patrocinio contra morbum contagiosum, sodalitiis piis, ac lipsanis sacris &c.

Liberati abbatis cum sociis Carthagine in Africa pro fide interempti Acta conscripsit Victor Vitensis, non vero Uticensis. Amorem vel Amatorem, primum abbatem Amorbacensem in Franconia, ne cum alio imperite confundas. Habes præterea Eliam juniorem monachum in Aulinis seu Salinis in Calabria. Laudem meretur Vita ejus. Nicolai eremitæ in Sicilia cultus probatur. Badulphus abbas Athanacensis in Gallia parum materiæ suggerit. Marianus eremita in Gallia prædicatur a Gregorio Turonensi. Alter ibidem solitarius ac presbyter Donatus; nec non Mandrianus ac Flavianus martyres. Bertulfi abbatis Bobiensis in Liguria Vita placet.

EX STATU SECULARI.

Hippolytus M. Romæ, & alii inclaruere. Tres synonymos in unum conflatos a Prudentio non fuisse, nobis apparet probabilius. Cassianus, apud Forum Syllæ in Italia antiquo cultu honoratus, novo martyrii genere e medio sublatus est. E pluribus aliis in hoc Tomo Martyribus celebriores sunt Ursicinus vel Ursicius miles; Pugiles Hydruntini, e fide dignissimis monumentis sedulo elaborati; Diomedes medicus, probabilius ab alio diversus; Vamnes, qui in Persia passus, sed vix antea notus, nova a nobis luce donatur; Ambrosius centurio Ferentini in Campania Italiæ; Balsemius in Gallia; Strato, Philippus & Eutychianus Nicomediæ. Quibus adjunge Paulum cum Juliana sorore; Stratonicum, Quadratum, & Acacium; Florum ac Laurum, Proculum & Maximum, Agapitum, Julium senatorem; Magnum, Andream tribunum; Timotheum, Theclam, & Agapium, Clintancum regem in Anglia. Illustri Mamanti vel Mammeti M. aptata perperam sunt Acta apocrypha. Præter hosce Christi Athletas supersunt duo Confessores, alter quidem Zuentiboldus Lotharingiæ rex, cujus publica stabilitur veneratio; alter vero Calmineus, Aquitaniæ Dux.

EX SEXU FEMINEO.

Concordia, Hippolyti nutrix & M. Romæ est memorabilis. De Centollæ & Helenæ martyrio in Hispania certius constat, quam de loco. Inter mulieres sanctimonia insignes eminent Athanasia vidua ac hegumena in Ægina insula; Serena Romæ, uxor Diocletiani perperam credita; Benedicta & Cæcilia virgines & abbatissæ Sustereni in agro Juliacensi: quibus additur Relindis reclusa. Obscura omnino sunt gesta Crescentiæ virginis, apud Parisienses sepultæ; de qua tamen meminit Gregorius Turonensis. Publica quoque veneratio debetur Radegundi vel Radianæ virgini & ancillæ in castro Wellenburgico Sueviæ apud Augustam Vindelicorum.

Supersunt aliæ quatuor, quales quantæque feminæ! Radegundis nimirum regina, quæ conjugium Clotarii regis cum professione monastica apud Pictavienses in Gallia mirabili modo commutavit, sudantibus scriptoribus, ut ex implexissimo isto nodo se expediant. Altera est Gertrudis, S. Elisabethæ Thuringicæ filia, quæ Ordinem Præmonstratensem amplexa, deinde parthenonis Aldenbergensis in Germania moderatrix fuit. Plura de ea dici debuissent; sed Acta ejus quæsita quidem diligenter, sed hactenus reperta non sunt. Helena imperatrix, magni Constantini mater, partem bene magnam hujus Tomi implet. Famosissima inter alias est controversia de natali ejus loco. Videtur autem, spectata antiquitate, probabilius hic fuisse apud Drepanenses in Bithynia; non vero apud Anglos vel Trevirenses, quorum tamen rationes satis mature expendere conati sumus. Porro documenta varia eruere opus fuit ad supplendas Sanctæ Vitas fabulosas. Sacra ipsius lipsana apud cœnobitas Altivillarenses prope Remos miraculis inclytissima; quæ etiam potissimam illustrandæ gloriæ ejus posthumæ materiem subministrarunt. Clara de Cruce, seu de Monte-Falcone, instituti Augustiniani, novum atque inusitatum orbis prodigium, propter Dominicæ passionis instrumenta miro prorsus modo in ejus corpore efformata.

Tomo huic præmittitur elogium socii nostri Patris Petri Boschii piæ memoriæ, de Opere nostro optime meriti, ac longiore vita dignissimi.

FACULTAS R. P. PROVINCIALIS
SOCIETATIS JESU FLANDRO-BELGICÆ, ET SUMMA PRIVILEGII CÆSAREI.

Cum Edictis Philippi II Hispaniarum Regis, deinde Serenissimorum Archiducum Alberti & Isabellæ, Belgii Principum, rursumque Philippi III, ac novissime Caroli II Regum, confirmatis 2 Decembris 1692, & 19 Julii 1694, Provincialibus Societatis Jesu, per Flandrobelgicam pro tempore futuris, potestas facta sit eligendi typographos & bibliopolas, qui, ad aliorum quorumcumque exclusionem, soli imprimere ac reimprimere, & vendere possint libros & opera quælibet, rite approbata, curantibusque ejusdem Societatis Patribus edita aut porro edenda, sub consueto suæ Majestatis Privilegio, non aliter impetrando, quam in scriptis obtenta & præexhibita licentia prædicti Provincialis; idque sub gravibus pœnis, in contraventores aut aliter impressa importantes statutis, ut latius in ipsis patentibus litteris apparet. Cum etiam sua Cæsarea Majestas idem valere voluerit in ditionibus, S. R. Imperio subjectis;

Ego infrascriptus Societatis Jesu per Flandrobelgicam Præpositus Provincialis, potestate ad hoc mihi facta ab Adm. R. P. N. Præposito Generali Francisco Retz, concedo Bernardo Alberto vander Plassche facultatem sic imprimendi, & per se aliosque vendendi infrascriptum opus, ex more nostræ Societatis (quod hisce attestor) recognitum & approbatum; videlicet, Tomum tertium de Actis Sanctorum Augusti, collectis & illustratis per Joannem Baptistam Sollerium, Joannem Pinium, Guilielmum Cuperum, Petrum Boschium P. M., Societatis nostræ presbyteros Theologos. In quorum fidem hasce, manu propria subscriptas, consuetoque nostri officii sigillo munitas, dedi Antverpiæ XXX Septembris MDCCXXXVII.

JOANNES JANSSENS.

SUMMA PRIVILEGII REGII.

Cæsareæ & Regiæ Catholicæ Majestatis diplomate sancitum est, ne quis, præter voluntatem Joannis Bapt. Sollerii e Societate Jesu, ejusve ad illustranda Sanctorum Acta Adjutorum & Successorum, ullo modo imprimat vel recudi faciat, ex parte vel in totum, Tomos eorumdem, de argumento illo vel jam editos vel porro edendos; aut alibi excusos excudendosve invehat, venalesve habeat: qui secus faxit, cofiscatione exemplarium, & aliis gravibus pœnis mulctabitur; ut latius patet ex litteris, Bruxellæ datis die V Octobris anno MDCCXXXV.

Signat���P. VAN CUTSHEM.
Et ego Joannes Bapt. Sollerius Societatis Jesu, permitto Bernardo Alberto vander Plassche, ut Tomum tertium de Actis Sanctorum Augusti, meo permissu apud ipsum impressum, publicet. Datum Antverpiæ III Octobris MDCCXXXVII.

APPROBATIO
ORDINARII.

Post Tomum secundum mensis Augusti, quem a biennio approbavi, nunc prodit Tomus tertius ejusdem mensis ad prosequendum vastum Opus de Actis Sanctorum, quotquot ubique terrarum coluntur, vel a Catholicis scriptoribus celebrantur. Hunc in lucem produxerunt iidem scriptores Joannes Baptista Sollerius, Joannes Pinius, Guilielmus Cuperus, & Petrus Boschius (postremus ætate minimus, ac longiore vita dignissimus in medio studiorum cursu occubuit) Societatis Jesu sacerdotes, eadem, qua priores, diligentia elaboratum: in quo nihil mihi occurrit Catholicæ fidei aut bonis moribus contrarium. Quinimmo potius arbitror, eruditos piosque lectores ex ea lucubratione plurimum fructum percepturos. Ita testor Antverpiæ secunda Septembris MDCCXXXVII.

F. G. ULLENS
Can. Presb. Librorum Censor Antverpiæ.

PROTESTATIO AUCTORUM.

Quod identidem protestati sunt decessores nostri, in hoc de Actis Sanctorum Opere se servatas velle Urbani Papæ VIII Constitutiones; neque suis, aliorumve huc relatis Commentariis aliud pondus tribui, quam sit historiæ, ab hominibus errori obnoxiis scriptæ: idem ante hunc tertium Tomum Augusti denuo protestamur.

ELOGIUM REVERENDI PATRIS PETRI BOSCHII HAGIOGRAPHI SOCIETATIS JESU, ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΤΟΥ,
Auctore P. Petro Dolmans ejusdem Societatis presbytero.

P. PETRUS BOSCHIUS S. I. OBIIT XIV NOVEMBRIS, ANNO MDCCXXXVI, ÆTATIS L. Ut nimis assidue tensus cito frangitur arcus, Sic studio est fractus Boschius assiduo.

[P. Boschii natales, adolescentia, ingressus in Societatem:] Cum lectoris intersit, ut, cujus libros evolvit, rerum ab eo gestarum seriem norit, habeatque testimonium eruditionis ac probitatis ejus; congruum est, ut epitome quædam detur de vitæ ratione P. Petri Boschii, cujus lucubrationes plurimorum jam teruntur manibus, terenturque deinceps. Cui rei dum operam do, illud cavebo imprimis, ne quid afferam, quod certum exploratumque non sit. Dein, quæ novi, non afferam omnia, sed selecta, ne, ut sæpe fit, ipsa prolixitas animum a lectione avocet. Igitur Bruxella, gubernatorum Belgii Austriaci sedes, virorumque principum deliciæ, P. Petrum Boschium mundo dedit anno æræ vulgaris MDCLXXXVI, die XIX Octobris. Parentibus, quos honestos piosque nactus fuerat, morte sublatis, educandum puerum suscepit patruus, litterisque humanioribus imbuendum ad Bruxellense Societatis Jesu gymnasium misit anno MDCXCVIII. Singularem in studiis profectum vel antecessit, vel comitata est par pietas; qua excitatus solebat se lecto circa horam quintam proripere, hieme quamvis aspera, ut in templo sacerdoti inserviret, ad aras operanti. Anno MDCCV, die XXV Septembris, Societatis Jesu tironibus Mechliniæ adscriptus, per biennium religiosæ vitæ fundamenta posuit, virtutibus solidis undique munitissima: ut satis ea demonstrant, quæ tunc temporis animo concepit, sensa spiritualia, digessitque, memoriæ juvandæ causa, in libellum, qui post ipsius obitum in manus meas incidit.

[2] Speciminis loco sit illud, quod sibi in præparatione meditationis quotidianæ præscripsit servandum. [profectus in virtutibus:] Habe, inquit, tibi ante oculos hunc scopum instituti Societatis, in quem in meditationibus collimes. Homines mundo crucifixos, & quibus ipse mundus crucifixus est, vitæ nostræ ratio nos esse postulat: homines, inquam, novos, qui suis se affectibus exuerint, ut Christum crucifixum induerent; qui, ut Paulus, in laboribus, in vigiliis, in castitate, in scientia, in longanimitate, in suavitate, in Spiritu sancto, in charitate, in verbo veritatis se Dei ministrosexhibeant, & per arma justitiæ a dextris & sinistris, per gloriam & ignobilitatem, per infamiam & bonam famam, per prospera denique & adversa magnis itineribus ad cælestem patriam & ipsi pergant, & alios etiam, qua ope & studio possint, compellant.

[3] [studium philosophiæ, ac salutis animarum,] Votis religiosis anno MDCCVII Deo nuncupatis, missus est ad Antverpiense collegium, philosophiæ placitis imbuendus; idque progressu tam prospero, ut annis proxime sequentibus dare sit jussus vicibus iteratis scientiæ specimen in publica disputatione. Tempore eodem pueri commissi sunt curæ P. Boschii, qui sacellum nautarum, ut vocant, principiis fidei imbuendi, frequentabant; quos quanto studio, quanta dexteritate erudierit, narrant etiamnum hodie virgines Deo sacræ, quæ catechismis interesse solent Antverpiæ, tum ut pueros compescant, tum ut iterato ea inculcent, quæ ipsos catechista docuit. Processurus ad sacellum colligebat juventutem obviam, secumque ducebat verbis blandis & tenellæ ætati accommodatis. Quod si tumultuantes, ut fit, in æde sacra offenderet, ea erat verborum vis, ea efficacia, ut murmur maximum cum religioso mox silentio permutaretur. Præmiolis quidem plurimum excitabat parvulos, at magis paterno in quemlibet affectu, qui in verbis lucebat & opere: unde impetrabat facillime, ut institutiones sacras precesque, etiam prolixas, prompte diligenterque mandarent memoriæ. Cum vel virtutis exercitium inculcabat, vel vitii fugam, tanta erat tamque potens in eo spiritus vis, & persuasio veritatis, ut ignem quoque sacrum animo conciperent natu majores, qui frequentes confluebant, illecti piis catechistæ monitis. Inchoatus bene fervor nullum in ætate reliqua passus est detrimentum. Hujus rei testes habeo moniales plerasque cujusdam in hac urbe Antverpiensi parthenonis: in quarum sacello cum jam hagiographus Christianæ fidei rudimenta explicaret puellis, quæ ipsis cohabitant, ut piis honestisque moribus instituantur; in deliciis habebant Religiosæ virgines, doctrinam P. Boschii audire attente, suoque sinu recondere. Denique catechismo ipsius quicumque interfuerunt aliquando, id unanimiter confirmant, neminem futurum posthac, a quo majorem liceat adultis, majorem pueris fructum sperare. Apostolicos Viri labores vidit, atque uberrimos etiam ex iis fructus hausit hic Antverpiæ sacellum S. Rochi, quod ad domum expositorum seu inventitiorum infantium, & ad domum fatuam spectat: in illo quippe sacello Boschius, tunc etiam hagiographus, per annos circiter duodecim studio indefesso Christianæ doctrinæ rudimenta pueris ac puellis inculcavit, eorumdem etiam confessiones de peccatis excipere consuetus statis anni temporibus; nec repellebat eos, quibus mens & ratio erat imbecillis, quando juvare illos poterat.

[4] Ceterum qui studiis plurimum, multum proximo juvando se impendebat, [& propriæ:] minime salutis propriæ vixit immemor. Declarat id codicillus, quem ipsius tum manu exaratum habeo: incipit ab annotatione; quam observandam merito notet Societatis nostræ homo quilibet. Nota, inquit, hæ regulæ possunt obligare nos sub peccato jure naturæ, quo homines Societatis tenentur ad modestiam, maturitatem & ædificationem: nempe ex Summario sexta, octava, decima, pluresque aliæ, quas designat: ex communibus decima tertia, decima nona, vigesima; quibus annumerantur reliquæ multæ, & aliæ similes. Nota, quod sub peccato non possint obligare, ut præcise regulæ sunt, sed ut ad finem Societatis omnino necessariæ. Innumera ibidem occurrunt alia, quibus se ad regularum custodiam, aliarumque virtutum studium excitat. Sed iis, brevitatis gratia, omissis, pauca offero, ex quibus colligas, quanta vitæ innocentia noster P. Boschius vixerit cum in seculo tum in Societate. Multus, dum in ea vixit, erat in defectuum suorum consideratione, se ipsum inspiciens ac despiciens.

[5] Cum secundo die exercitiorum spiritualium apud se ipse expendisset, [vitæ integritas] quis sibi animi motus dominaretur præ ceteris, examen ita conclusit: Notavi in me prædominari immodestiam in risu, ex qua oritur aliqua mentis dissolutio. 20. Prædominatur in me aliqua negligentia in examine particulari. Ex quibus apparet, & quantum integritatem amaverit mentis, qui ad maculas tam parvas attendit, & quam vitam duxerit innocuam, in quo, qui dominabantur motus, sua sunt natura levissimi. Hoc ipsum evidentius docent, quæ, mortis incertitudinem meditatus, notavit. Cum a se ipse quæsiisset, num mori paratus foret, Paululum, inquit, hæsitabam ob omnes imperfectiones, ac maxime ob immodestiam & effusionem in nugas & risum. En, quid maxime pupugerit innocentis vitæ animam, immodestia, verbum jocosum, risus immoderatus. Præterea, quos admisit defectus, fere ex animi subreptione profectos, ex iis opinari licet, quæ in ephemerides retulit, cum peccati venialis turpitudinem ponderasset: Hoc solum nomen PECCATUM, inquit, ita horreo, ita execror, ut vix majorem aversionem per discursus acquirere possim. Qui tantopere a peccato quolibet abhorret, quam raro in idem prolabitur cum animi proposito deliberato.

[6] [maxima: ratio scribendi Hallis Deiparæ expolita.] Mentis munditia eadem elucet in commentariolo, quem Hallis Deiparæ conscriptum reperi: nam tempore exercitiorum spiritualium meditatus pœnas peccatis debitas, meditationis successum ita expressit: Numquam hic magnopere motus sum hodie: id tamen mihi multo doluit, quod, postquam jam vidi, quid & quam terribile sit contra Deum peccare, meminissem id me non in seculo tantum sæpissime, sed & in religione sæpe admodum fecisse. Quoties enimcum scandalo regulam silentii violavi? Materia doloris ipsi erat non dolere de peccatis: de quibus autem? de fracto silentio, natoque ex eo scandalo: quorum neutrum gravioris defectus pondus habet. Quodsi autem in peccata aliquando lethalia incidisset, an hisce non commoveri se, jure longe potiori non doluisset? Præterea Virum, quem omnes clamitant fuisse conscientiæ admodum timoratæ, parum est verisimile numquam magnopere movendum fuisse, cum graviorum peccatorum pœnas gravissimas animo revolveret, si iis sensisset se obnoxium. Cæterum Hallas Deiparæ missus fuerat anno MDCCIX, litteras humaniores repetiturus, eo cum profectu, quem vitæ Sanctorum ab ipso illustratæ produnt. Quid enim sermone ipsius limatius, quid tersius? Lucet in brevitate claritas, in vocibus proprietas, in metaphoris aptitudo, in syntaxi ordo, in phrasibus delectus, qui, quam argumenta solidissima instruunt, mentem delectat.

[7] [Absoluta Antverpiæ juventutis studiosæ institutione, studet theologiæ Lovanii;] Anno MDCCX Antverpiam revocatus, studiosam juventutem politioribus studiis imbuit per annos sex, in id intentus sedulo, ut cum Dei virtutumque notitia, tum artis litterariæ præceptis eos informaret. Servo etiam nunc penes me varia scriptionis argumenta, quæ discipulis dictavit, piasque exhortationes ad ipsos habitas; in quibus nescio an magis mirer Viri diligentiam, an dexteritatem, qua teneris ingeniis suos ita labores attemperabat, ut quos ad summum culmen ducebat virtutis scientiæque, eorum vires non excederet. Præter litterarum humaniorum peritiam, arithmeticæ etiam ac matheseos Virum perstudiosum aliquando fuisse, argumento sunt theoremata varia, e spinosis scientiæ algebraïcæ principiis deducta, quæ post mortem reliquit, a se, dum erat junior, exarata. Anno MDCCXVI ex moderatorum placito Lovanium profectus, theologiæ operam navavit per annos quatuor. Ibidem ingenii & doctrinæ tria dedit specimina; primum anno MDCCXIX, mense Martio, publice defensis thesibus, quæ Prolegomena in S. Scripturam complectebantur. Alterum mense Novembris ejusdem anni, quando jussus est propugnare quæstiones polemicas ad quatuor ultima Sacramenta spectantes, simul cum apologia bene prolixa, quam contra nonnullos doctrinæ nostræ adversarios annectere visum fuerat. Tertium anno MDCCXX, mense Julio, quo theologiam universam defendit.

[8] Fluente anno horum studiorum tertio, mense Septembri Sacerdotio initiatus est. [ubi cum sacerdotio pietatem auxit.] Nova auctus dignitate P. Boschius, novo ad virtutum apicem animo contendit, ut maxime apparet in ephemeridibus, quas absoluta theologia Liræ scripsit; annotans sensa spiritualia, quæ ibidem hauserat in anno tertiæ probationis. Ea si omnia huc transferam, paginæ plures implendæ erunt: non possum tamen pauca ex iis non delibare. Die quinta exercitiorum spiritualium, bis instituta meditatione, quæ a sancto Patre nostro Ignatio De tribus hominum classibus inscribitur, prioris meditationis fructum ita exprimit: Hic vehementissime desideravi Deo me totum sine ulla reservatione committere circa omnia officia; sed hoc meum esse ducere, ut in eo, qualecumque illud sit, talem me exhibeam, qualem constitutiones, regulæ, superiores, Societas, Deus vult. Quid autem egerit, senseritque in meditatione altera, ita exponit: Hic institi regulæ XI Summarii: numquam enim vel ægros, vel confessionalia, vel carceres, vel catecheses, vel similes functioneslibenter obibo, nisi XI & XII regulam plane imbiberim per præxim, vel, si obeam quandoque, id sine fructu faciam & sine spiritu. Porro regulæ Summarii XI & XII tantam continent sui ipsius abnegationem, honorum & dignitatum contemptum, tantum opprobriorum abjectionisque amorem, ut perfectionis Apostolicæ sint compendium. Meditatus de baptismo Christi, ita scribit: Disce opera magna inchoare ab humilitate. Oratio humiliantis se nubes penetrat. O sacerdos! tuum est orare pro te, & pro populo, tuum instruere. Hæc nullus potest cum fructu, nisi donum habeat orationis. Noli securus esse, quamdiu illud in te non senties.

[9] Practicum fuisse, quod hic hauserat lumen P. Boschius, [Orationis studio] tota ipsius vita manifestat. Sacrosanctum Missæ Sacrificium ea celebrabat reverentia, ea pietate, ut adstantes vel solo ipsius aspectu ad pietatem se excitatos testati sint. Ad hæc, singularem quoque Viri accurationem tum in rebus omnibus, tum potissimum in augustissimi hujus ac tremendi ministerii functione, quid memorem? Etenim ne illud inchoaret vel citius vel serius, metiebatur tempus ad clepsydram, quam ea de causa secum deferre solebat ad sacrarium. Unde intelligitur, quanto esset intentus opere, ut in ipso sacratissimæ hujus actionis tempore cæremonias omnes vel minutissimas, verborum pronuntiationem, & omnes exteriores corporis motus ita componeret ac moderaretur, ut non minus aliorum ædificationi, quam propriæ devotioni serviret. Quotiescumque in cubiculo repertus fuit, sacro horarum canonicarum penso persolvendo occupatus, semper genibus inniti est visus: unde de interiore in Deum affectu facile est judicare. Meditationis matutinæ, quam Societas præcipit, & utriusque examinis spatium clepsydra etiam definiebat, ut impleret integrum, si quæ forte urgens necessitas illud contraxisset. Per diem frequenter recurrebat ad templum, ut adoraret latentem sub speciebus Eucharisticis Christum, suaque eum dona flagitaret. Denique continuum cum Deo commercium vita P. Boschii videbatur: ex quo manabat ille solitudinis amor, colloquiorum fuga, mentisque tranquillitas, quæ vultum ita componebat ad gravitatem, ut perpetuam oris hilaritatem haberet comitem.

[10] [ferverem animi,] Hinc & ille mentis fervor, quo terrena quælibet despiciebat, Deo uni conjunctissimus. Unum Deum quæram, inquit alicubi, illi uni, ejusque inspirationibus ita, quamdiu vivam, adhærebo, ut omnia accidentia .. nihili facturus sim, ut jam serio facio. Væ diei, nec sine dolore cordis mei transeat, quæ me contra hoc propositum facientemarguet. Heu me mei immemorem, finisque mei, si hoc non servem! Ea meditatus, quæ S. Ignatius ad excitandum in nobis amorem spiritualem tradit, ardoris concepti hoc exaravit indicium: Hic ferventer motus sum ad me totum Deo impendendum: nam se ipse totum impendit mihi. Deinde quid in me aut extra me mihi est, quod ejus amori acceptum referre non debeo; quæ substantia, quæ potentia, quis actus? o Deus, nullum in me sit membrum, nulla facultas, quæ tibi soli non serviat: aut si aliter facturum, mi Deus, vides, hoc ipso momento perde millies.

[11] [& teneros in Deum affectus adjungebat.] Immo tanta fuit aliquando sanctorum affectuum teneritudo, ut pias & uberes lacrymas eliceret: Ad LACRYMAS, inquit alicubi, motus sum cogitatione hac: Si ego possem assequi aliquam partem vestium Christi, a quibus virtus exibat & sanabat omnes, quanti facerem? Atqui jam dedit mihi in altissimo Sacramento plus. O Deus meus, millies repeto: Sit Jesus crucisixus speculum vitæ meæ, sit consiliarius meus, sit medicus meus, sit consolator meus: consiliarius, ut omnibus electioni meæ relictis, eligam quod ipse; medicus, ut si hactenus nimium in alteram partem propensus sum per concupiscentiam, ad honorem, laudem, divitias, commoda, longam vitam; hoc in me sanet; consolator meus, ut si quid mihi grave accidat, conferens me cum Jesu meo, & mea onera cum ipsius, tamquam levissima mea libenter portem. Meditatio, inquit alibi, affectuosissima fuit, laus Deo: in ea vehementer & CREBRIS LACRYMIS coram Deo meo & Jesu crucifixo proposui, nullum me peccatum, quantumvis veniale, umquam commissurum, Deoque & recollectionem horariam, & crebras visitationes venerabilis Sacramenti, & assiduum usum examinis particularis, & regularum singulis mensibus meditationes instituere statui.

[12] Instructus tot virtutibus P. Boschius anno MDCCXXI, [Hagiographus qualis fuerit,] XXXI Augusti Antverpiam ad museum hagiographorum evocatus est. Scribendi initium duxit a Tractatu historico-chronologico de Patriarchis Antiochenis tam Græcis quam Latinis, immo & Jacobitis, usque ad sedem a Saracenis eversam. Prodiit hoc opus anno MDCCXXV bis, semel tomo quarto Julii, cujus est præliminare; iterum seorsim ab Actis Sanctorum in forma minori, dicatumque Illustrissimo ac Reverendissimo Domino Joanni Baptistæ De Smet, tunc Iprensium, nunc Gandensium episcopo, cujus meritissimas laudes celebrat præfixa Tractatui oratio & vera & elegans. Porro hanc elucubrationem dum parat, obit anno MDCCXXIII P. Conradus Janningus, cui per biennium circiter convixerat Unde intermittendum tantisper fuit opus inchoatum, ut demortui collegæ elogium texeret, quod habes tomo tertio Julii præfixum. Commentarios, quibus Sanctorum vitas illustravit, litteris initialibus nominis P. B. notatos, reperies tom. IV, V, VI & VII Julii; item tom. I, II & III Augusti. Si quis specimen desideret doctrinæ, adeat Tractatum de Patriarchis Antiochenis pag. I, ubi de chronologia S. Petri disserit, vel tomum VII Julii pag. 51, ubi S. Lupi episcopi Trecensis Acta examinat; vel tomum eumdem pag. 184, ubi vitam illustrat S. Germani episcopi Autissiodorensis; vel denique tomum II Augusti, pag. 112, ubi S. Stephani Papæ & martyris res gestas elucidat, atque ejus contra S. Cyprianum decretum ostendit a potiori Ecclesiæ parte ab initio probatum; immo ipsum S. Cyprianum ad universalem S. Ecclesiæ normam spiritualium virorum institutione reductum. Ubique reperiet lector curiosus ordinem temporis optime stabilitum, fabulas aniles explosas, veras Sanctorum laudes & acta solidissime roborata: in quibus hagiographicus labor potissimum versatur.

[13] Cæterum quamvis frequens meditatiocarnis afflictio sit, & vigilia honestatis tabefaciet carnes, [& virtutibus quibus præditus.] ut loquitur Textus sacer, aliis nihilominus austeritatibus corpus in servitutem redigere, ac pia quadam, ut ita dicam, crudelitate macerare consueverat, variis eam in rem usus instrumentis, quæ sunt in defuncti cubiculo reperta. Accedebat somni parcitas, & in potu tanta temperantia, ut abstemius vere dici potuerit. Quid de cæteris ejus virtutibus dicam? In libello, quem biennio, antequam moreretur, conscripsit, ita loquitur: Obtuli me Regi meo ac tantum non vovi, ipsum quam proxime sequi in ferendis injuriis & adversis omnibus, quæ me ab ejus exemplo & voluntate vel alienare possunt, vel retardare; idque usque ad mortem. Cujus propositi quam tenax fuerit, indicat libellus alter, in quo ab anno MDCCXXIV usque ad annum MDCCXXXIV, defectus suos omnes notavit, eosque tam leves, ut plerorumque hominum aciem effugiant: immo non parvos tantum lapsus signavit, sed & omissum earum virtutum exercitium, ad quas nulla nos lex obstringit. Denique ut paucis complectar omnia, ex domesticorum omnium testimonio asserere audeo, reddidisse P. Boschium Deo, quæ ut redderet, ipse se obstrictum testatus est in libello anno MDCCXXXIV exarato.

Deo, inquit, debeo ut homo laudem, reverentiam, servitium.
Ut Christianus fidem, spem, charitatem &c.
Ut religiosus vota, regulas, studium perfectionis &c.
Ut sacerdos sanctitatem Sacrificio dignam quotidiano,
Ut catechista zelum animarum,
Ut hagiographus sedulitatem ac studium.

[14] [Obitus:] Dignæ sane Viro religioso sententiæ, digna axiomata, quibus in tempus longissimum exequendis, utinam vires habuisset pares! Verum hisce anno MDCCXXXIV destitui cœpit, non intermisso exhaustus studio, & intensiore rerum gerendarum cura; magnaque capitis imbecillitate laborans vitam duxit rebus seriis tractandis ineptam; donec die XIV Novembris anni MDCCXXXVI diem vitæ clausit extremum, summo sui relicto desiderio. Sublatum quippe Virum doluerunt omnes, quotquot aut scientiarum erant studiosi, aut virtutis, non nostri tantum, sed & externi, atque adeo illi ipsi ecclesiarum Belgicarum principes, quibus suæ eum dotes reddiderant commendatissimum. Ne longius abeam; talis fuit vita P. Boschii, ut eruditio & virtus de primis in eo partibus dimicasse videantur.

[15] [sensa] Ut finem Viri elogio imponam, jam tempus me monet. Videor tamen operæ facturus pretium, si nonnullas ex ipso depromptas subjiciam sententias, ex quibus Societatis nostræ alumni discant, quid judicio Viri tanti necessarium sit aspirantibus ad veram vitæ Apostolicæ normam. Numquam intermittatur (hæc Liræ in tertiæ probationis anno scribebat) usus mortificationum sive internarum sive externarum: nemo enim in Societate egregius fuit, nisi hujus exercitii amator: sine hac vigent passiones, friget oratio: denique toti seculares fimus & molles: quorum exempla non reperies inter omnes Sanctos, qui in cælo sunt. Et paulo post: Mortificatio, contemptus sui, indefessa & assidua oratio, paupertas, silentium, fuga seculi & commoditatum, abnegatio, ceteræque virtutes Apostolicæ, sed imprimis familiaritas cum Deo, etiamsi domesticis coërcitæ parietibus, putasne parum fructus afferunt, dum illos ædificant, accendunt, redarguunt, fortiter & suaviter ad imitandum impellunt, a quibus omnes postea doceri, accendi & moveri debent? Magna in communitate nemo sinemaximo merito bonus, nemo etiam est sine maximo demerito æternæque damnationis & suæ & aliorum malus. Itaque sive adhibendus ad agendum cum proximo, sive ad domi delitescendum adhibeor, omnino in perfectionem Apostolicam incumbere teneor.

[16] Sub finem ejusdem libelli hæc habet: Plus facit æger & debilis religiosus mortificatus, [spiritualia:] & solum Deum & sui abjectionem & crucem quærens, verbi gratia S. Franciscus de Borgia, P. de Puente, F. Rodriguez, Joannes Franciscus Regis, & alii innumeri, tametsi domo non exeant; quam omnes professores, qui tantum docent; quam omnes concionatores ac Superiores, qui tantum verbis vel invigilando veras virtutes docent: quia virtutes tam necessarias, ut vivamus vita vere Apostolica, scientia multo potiores, evidentius proponit in se, potentiusque persuadet. Immediate post subjungit sequentia: Ædificare inter nostros est meriti multo majoris quam tantum inter externos: quia si quem hic ad virtutem moves, per eum omnes instruis, quos ipse tota vita instruendos accipiet. Inter seculares in uno unus, hic in uno plures ad virtutem animantur. Tum ita pergit: Qui non plane abnegat semetipsum, non multum proficiet apud nostros aut externos: quia si semel deprehendatur se quæsivisse aut secutum esse, jam plus nocuit, quam centum aliis operibus proderit. Libellum, in quo suos eum defectus notasse supra memini, ita exorditur: Regulam 11 & 12 sæpe recogita in Summario constitutionum, & memento ad illas teneri te exigere omnes actiones, verba, cogitationes, omissiones tuas. Nisi illæ crebro imprimantur animo, continuo elabuntur, maxime in occasionibus subitaneis ob assiduam inordinatarum affectionum repugnantiam, quibus nisi assidue obsistitur, ita sensiminvalescunt, ut continuo dominentur. Memento vero te teneri non tantum vitare mala qualiacumque, sed imitari Jesum, ejusque in te spiritum in omni verbo, cogitatione & opere, quantum potes, exprimere.

[17] [epilogus.] Atque hæc quidem sunt, quæ de vitæ integritate ac eruditione laudati & numquam satis laudandi Patris referenda censui. Reliqua, quæ nos latent, pretiosa religiosissimi animi sensa, incensissimos pietatis igniculos, ac præclaras alias ipsius virtutes novit cordium scrutator & meritorum præmiator Dominus. Quæ omnia spem nobis certam faciunt, Virum inebriari ab ubertate domus Dei, ac lætari in cubilibus ejus, nec non contubernio Sanctorum, quorum gloriæ propagandæ tam impense ac laboriose insudavit in terris, aggregatum esse in cælis.

INDEX SANCTORUM AD TOMUM III AUGUSTI.

A

Acacius vide infra Paulus.

Æmilius, Agnatus & Orion martyres Alexandrini. Ex Hieronymianis 289

Agapitus martyr Præneste in Italia. Comment. præv. § I. Palæstra sancti Martyris, antiquus ipsius cultus, & diversa Actorum exemplaria 524. § II. Templa in honorem hujus Martyris constructa aut restaurata, variæ ejusdem reliquiæ & quædam miracula 527. § III. Caput ejusdem sancti Martyris Vesontione in Burgundia & Corneti in Hetruria conservari dicitur 529. Acta, auctore ignoto, ex tomo 147 bibliothecæ Cassinensis, litteris Longobardicis exarato, ut in margine apographi nostri notabatur. Cap. I. Sancti patria, educatio, intrepida fidei Christianæ professio, & inconcussa inter blanditias, tormenta ac minas constantia 532. Cap. II. Diversa tyranni tentamina ad seducendum sanctum Martyrem, & variæ hujus responsiones 534. Cap. III. Mira Attali cornicularii conversio ad fidem Christianam, & ultimum S. Agapiti post varia irrita tormenta supplicium 536. Acta alia, auctore anonymo, ex Ms. Accincti monasterii in Burgundia, cujus apographum a Chiffletio nostro accepimus 537

Agapius vide infra Timotheus &c.

Albertus episcopus Ferrariensis in Italia. Comm. histor. § I. Beati cultus & reliquiæ 175. § II. Ejusdem gesta quædam, & felix obitus 177. Additio ad Commentarium de sancto Alberto Ferrariensi.

Altfridus episcopus confessor Hildesemii in Saxonia inferiore. Sylloge historica de cultu, Ætate et gestis § I. Examinatur cultus 210. § II. Prima ecclesiæ Hildesiensis fundatio ex Actis Benedictinis 211. § III. Primi ejus episcopi quatuor, quos inter illustrissimus S. Altfridus 212. § IV. Assendiensis fundationis diploma 213

Alypius episcopus Tagastensis in Africa. Comment. hist. § I. Modernus ejus cultus; gestorum scriptor S. Augustinus 201. § II. Alypii natales nobiles; studia in juventute Tagastæ, Carthagine, Romæ 203. § III. Gesta ejus usque ad baptismum Mediolani susceptum 204. § IV. Reliqua, quæ de illo sciuntur 206

Ambrosius centurio martyr Ferentini in Campania Italiæ 290

Amor vel Amator, primus abbas Amorbacensis in Franconia. Comment. historico-criticus. § I. Notitia hujus Sancti nobis humaniter communicata; situs & etymologia monasterii, cui præfuit 460. § II. Historicus Amorbacensis probat, hunc sanctum Amorem ab alio ejusdem nominis Sancto distingui 462. § III. Laudatus scriptor exponit, hodiernam S. Amoris venerationem, & ostendit, semper a prudentioribus eam primo cœnobii Amorbacensis abbati exhibitam fuisse 464. § IV. Incerta Sancti patria, verosimile vitæ institutum, & dubius mortis annus 467. § V. Præcipua Sancti gesta ex traditione & documentis Amorbacensibus 469. § VI. Posthuma Sancti gloria ex fonte, cui miram salubritatem precibus suis impetrasse dicitur 471. § VII. Miracula, quæ ad fontem sancti Abbatis ab anno 1446 usque ad annum 1712 contigerunt 472

Anastasius episcopus confessor, Interamnæ in Umbria Italiæ. Comment. præv. Sancti a synonymo distinctio, gesta, inventio & miracula 457. Historia inventionis, translationis & miraculorum. Ex Ms. Interamnensi 458

Anastasii duo cum S. Maximo Constantinopoli. Vide inferius ad nomen Maximi.

Andreas tribunus ac socii martyres in Cilicia. Comment. præv. § I. Publica eorum veneratio, nomen S. Andreæ confusum, Acta, Martyrum numerus 720. § II. Tempus martyrii expensum 722. Acta Metaphrastæ adscripta & apud Surium edita 723

Arduinus confessor Arimini in Italia. Comment. præv. Antiquus hujus Sancti cultus, vitæ institutum, Acta, eorumque scriptor 214. Vita, auctore anonymo incertæ ætatis. Ex veteri Ms. libro, qui Arimini apud illustres dominos confraternitatis S. Hieronymi conservatur, a fol. III usque ad folium 119, & quem cum apographo Bodecensi contulimus 216. Cap. I. Sancti patria, pueritia, sacerdotium & præcipuæ virtutes 217. Cap. II. Amor ejus erga proximum, & transitus ad perfectiorem vivendi modum 218. Cap. III. Varia miracula, quæ post mortem Sancti contigerunt 219

Aregius vel Aridius episcopus confessor, Decesiæ in territorio Nivernensi. Sylloge de cultu, rebus gestis, ac tempore, quo floruit 295

Armagilus confessor in Britannia Armorica Galliæ 298

Arnulfus confessor & episcopus Suessionensis, Aldenburgi in Flandria. Comment. præv. § I. Aldenburgi in Flandria præcipuus hujus Sancti cultus, memoria ejus in Martyrologiis, & unum alterumve antiquum ejusdem elogium 221. § II. Ossa hujus sancti Præsulis identidem recognita, & furori Calvinistarum prudenter subducta 223. § III. Sancti nomen, patria, nobilitas, & duo ejus corporeæ fortitudinis exempla, quæ in Mss. Actis nostris non memorantur 225. § IV. Scriptor Actorum, & varia eorum exemplaria 227. Vita, auctore Hariulfo synchrono, abbate Aldenburgensi, quam adoptavit Lisiardus episcopus Suessionensis etiam coævus. Ex Ms. Thosano quod cum aliis tam manuscriptis quam impressis ejusdem Sancti Actis contulimus 230. LIBER PRIMUS. Cap. I. Prænuntiata Sancti nativitas, sedula educatio, militia, conversio a vita militari ad cœnobiticam & solitariam 231. Cap. II. Fuga Sancti, ne fieret abbas, mira ejusdem reductio, electio, sedula muneris abbatialis administratio, & quædam miracula 233. Cap. III. Post abdicatum abbatis officium vita ejus solitaria, & mirabilis rerum futurarum arcanarumque cognitio 236. Cap. IV. Multæ Sancti prædictiones, quas eventus probavit, & quædam personæ in morbis aliisque infortuniis per intercessionem ipsius adjutæ 239. LIBER SECUNDUS. Cap. I. Evectio Sancti ad cathedram Suessionensem, occultarum ac futurarum rerum revelatio, consecratio episcopalis, & datum scientiæ suæ specimen 243. Cap. II. Constantia Sancti in adversis, administratio muneris episcopalis, mortis ac sepulturæ suæ prædictio, & varia prodigia per preces ejus patrata 245. Cap. III. Turbæ & inimicitiæ per Sanctum compositæ in Flandria, ubi prædicationem suam diversis miraculis confirmat 247. Cap. IV. Divina animadversio in nonnullos Flandros, qui monita Sancti contemnebant; fundatio monasterii Aldenburgensis; reditus S. Arnulfi in Galliam, & iterata profectio ejus in Flandriam 249. Cap. V. Morbus Sancti reversi in Flandriam, signa de imminente obitu, pia mors, honorifica sepultura, & epitaphium 251. LIBER TERTIUS, in quo Lisiardus episcopus Suessionensis narrat miracula, elevationem reliquiarum & alia, forsan prius ab Hariulfo abbate Aldenburgensi descripta, quæ post mortem Sancti contigerunt 254. Cap. I. Varia prodigia, quæ ad Sancti tumulum & per invocationem ipsius in Flandria contigerunt 255. Cap. II. Elevatio sacrorum ejus ossium, quam signa cælestia & miracula consecuta sunt 257

Arsacius vel Ursacius confessor Nicomediæ in Bithynia. Comment. præv. Cultus, locus ac tempus mortis, vitæ institutum, Acta 270 Compendium Actorum. Ex Sozomeno Ecclesiasticæ historiæ lib. 4 cap. 16 pag. 559 editionis Valesianæ 272

Athanasia vidua ac hegumena in Ægina insula. Comment. præv. Locus vitæ asceticæ, cultus, ætas, Acta Latina cum Græcis collata; dies obitus; sanctæ synonymæ. Vita, auctore anonymo synchrono, apud Surium vulgata, & hic cum textu Græco collata. Cap. I. Natales, educatio, visio, nuptiæ, vita ascetica, virtutes. 170. Cap. II. Favores cælestes, templorum ædificatio, mors, apparitio, miracula, fides auctoris Vitæ 172

B

Badulphus confessor & abbas Athanacensis in Gallia. Locus, cultus, abbatialis præfectura &c. 732

Balsemius martyr, Ramerude in diœcesi Tricassina Galliæ. Comment. præv. Sancti a synonymo distinctio, cultus & martyrium 292. Fragmentum historiæ S. Balsemii martyris. Ex Promptuario Nicolai Camuzati pag. 334 versa 293

Benedicta & Cæcilia virgines abbatissæ Susterenses, & Relinda reclusa in agro Juliacensi. Sylloge de earum cultu 509

Bermias martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Bertulfus abbas Bobii in Liguria Italiæ. Comment. præv. Legitimus Sancti cultus, distinctio ab altero homonymo, Acta, eorumque scriptor, & annus mortis 750. Vita, auctore Jona monacho Bobiensi, teste synchrono & in multis oculato. Ex antiquo Musei nostri codice, qui signatur ✠ Ms. 86, & quem cum editione Mabilloniana contulimus 752. Carmen de gestis S. Bertulfi abbatis Bobiensis, auctore Frodoardo canonico Remensi, qui seculo decimo floruit. Ex editione Mabillonii seculo 2 Benedictino pag. 166 & sequente 754

Bonifacius diaconus martyr. Vide infra Liberatus abbas &c.

C

Cæcilia vide superius Benedicta.

Callistus episcopus & martyr Tuderti in Umbria 167

Calminius confessor & Dux Aquitaniæ, Mosaci in Arvernia. Comment. præv. § I. Cultus & Acta 756. § II. Investigata Sancti & biographi ejus ætas 758. Vita, auctore anonymo, quam R. P. Thomas Aquinas a sancto Joseph Carmelita Discalceatus ex veteri Ms. codice Mosiacensi edidit 759

Cassianus episcopus & martyr Tuderti in Umbria. Comment. præv. § I. Cultus ejus & reliquiæ 24. § II. Ejusdem Acta quanti facienda 25. Acta, auctore anonymo; ex Ms. Romano apud RR. PP. Oratorii S. Philippi Nerii. Cap. I. Sancti Cassiani conversio, episcopatus & prima certamina 27. Cap. II. Alia tormenta, martyrium, sepultura 29

Cassianus martyr apud Forum Syllæ in Italia. Comment. præv. § I. Cultus ejus apud Foro-Syllanos & alibi 16. § II. Corpus ejusdem & reliquiæ 17. § III. Ejusdem Acta vetera; recentiorum discussio 19. § IV. Continuatio ejusdem discussionis 21. Acta. Auctore Aurelio Prudentio Clemente, libro Περὶ στεφάνων, Hymno IX. Ex codicibus nostris membraneis & vetustissimis ✠ Ms. 63 & ✠ Ms. 66.

Centolla & Helena martyres Burgis in Hispania. Sylloge historica. Legitimus harum Sanctarum cultus, Acta, & incertæ quædam eorum circumstantiæ 30

Chæremon anachoreta. Cultus apud Græcos, ac vitæ institutum 291

Clara de Cruce virgo prope Montem-Falconis in Umbria. Comment. præv. § I. Cultus hujus beatæ Virginis ab immemorabili tempore cœptus, & a Pontificibus Romanis confirmatus 664. § II. Authentica Beatæ Acta, & diversi horum scriptores 666. § III. Argumenta, quibus PP. Franciscani hanc beatam Virginem tertio suo Ordini adscribunt 667. § IV. Responsa, quibus PP. Augustiniani argumenta PP. Franciscanorum refellunt 670. § V. Tempus, quo Beata obiit, & sacra Dominicæ Passionis mysteria, quæ moniales cordi ejus impressa post mortem invenerunt 672. § VI. Posthuma Beatæ gloria ex aliis prodigiis, diuturna corporis integritate & innumerabilibus beneficiis 674. Vita, auctore Isidoro Mosconio, ex vetustissimis codicibus, in monasterio sanctæ Crucis repertis, fideliter exstracta. Cap. I. Pia Beatæ pueritia apud parentes, ratio vivendi sub regimine sororis suæ reclusæ, & varia virtutum exercitia 676. Cap. II. Ibi fit abbatia cum regula S. Augustini, in qua sorori defunctæ sublecta sanctissime præest 678. Cap. III. Beatæ humilitas, verecundia, intentio pura, zelus fidei Christianæ, spiritus propheticus 680. Cap. IV. Communicatur a Christo, in cujus meditanda Passione suas distrahi non vult; humilitas ejus, & impressa cordi mysteria 682. Cap. V. Morbus ejus, & mors Beatæ, retectis mysteriis confirmata 684. Cap. VI. Aliquot ejusdem miracula 686

Clintancus rex & martyr in Anglia 733

Concordia vide infra Hippolytus.

Conditor martyr in Syria. Ex Hieronymianis 149

Crescentia virgo Parisiis. Cultus & miracula 729

Crispus vide infra Joannes.

Cyrillus martyr vide Filion &c.

D

Dega Maccayrill episcopus confessor in Hibernia. Comment. præv. Cultus, tempus mortis, discipulus, observationes in Vitam 656. Vita, auctore anonymo. Ex codice Ms. antiquo membraneo Salmanticensi, quem habemus, a pag. 212. Cap. I. Sancti natales; edita de illo vaticinia; varia ab eo præclare gesta 658. Cap. II. Plurima Sancti miracula, opera alia egregia & felix obitus 660

Demetrius martyr in Africa. Ex Martyrologiis 149

Diomedes medicus & martyr Nicææ in Bithynia. Comment. præv. Cultus, elogium; martyr hic cum alio confusus; templum Constantinopoli, caput in Italia, Acta 266. Martyrium, auctore Laurentio monacho Rutiensi in Calabria, e codice Ambrosiano N. 152. interprete J. P. 268

Discus, vel Diseus, & forte Disca martyr Alexandrinus. Ex Hieronymianis 418

Disseus martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Donatus presbyter confessor & eremita in pago Sigisterico Provinciæ in Gallia 735

Druthmarus & Ludolfus abbates Corbeienses in Westfalia. Sylloge historica. Immemorabilis horum abbatum cultus, & quædam eorumdem gesta ex variis monumentis 139

E

Elaphius episcopus confessor Catalauni in Campania Galliæ. Sancti ætas, cultus & gestorum compendium 747

Eleutherius episcopus confessor, Autissiodori in Gallia 299

Elias junior monachus in Aulinis seu Salinis in Calabria. Comment. præv. § I. Cur Sanctus Thessalonicæ non annuntiatus; ejusdem patria, parentes, nomen, duplex captivitas 479. § II. Alia captivitas; mutatum nomen & vitæ institutum; monasterium divinitus præsignatum; peregrinationes; prædictiones, discipulus &c. 482. § III. Mortis adjuncta; quo anno ea acciderit, confici non videtur ex notis characteristicis apud Caietanum, sed aliunde 484. § IV. Sepultura, translatio corporis; sanctus Elias cum synonymo confusus; publica veneratio 487. § V. Scriptor Vitæ, interpres, exemplaria 488. Vita, auctore anonymo monacho, ut videtur, synchrono vel suppare. Cap. I. Natales, sancta pueritia, captivitas, vaticinia 489. Cap. II. Castitas Sancti frustra impugnata; sanatio moribundi ac infirmorum; ipsius a morte liberatio; visitatio terræ sanctæ; vitæ ac nominis mutatio; gesta Alexandriæ 491. Cap. III. Aliæ peregrinationes; Saraceni aliquot ad Christum conversi; vaticinia, perspicientia animorum, vita ascetica, miracula 493. Cap. IV. Morum suavitas, jejunia, secularium rerum contemptus, maris sedatio, vaticinia 497. Cap. V. Sui despicientia, monita salutaria aliis data, urbis Tauromenitanæ eversor punitus; captivus miro modo liberatus 499. Cap. VI. Varia Sancti miracula, mansuetudo ac severitas, vaticinia 503. Cap. VII. Morbus, obitus; corporis sepultura, integritas ac translatio; concursus ad illud; miracula; Leonis imperatoris munificentia 506

Eusebius presbyter Romæ. Sylloge de cultu & gestis 166

Eusebius martyr in Palæstina. Cultus e Martyrologiis. Acta, auctore anonymo, edita in Thesauro novo Anecdotorum apud Edmundum Martene tomo 3 a Col. e Ms. sancti Audoëni Rotomagensis 150

Eusebius martyr in Syria. Ex Hieronymianis 149

Euticius martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Eutychianus & Strategius martyres. Memoria in Fastis Græcis 730

Eutychianus martyr cum sociis Nicomediæ. Sylloge. Cultus, socii, elogium, Acta 418

Evanus vel Inanus confessor in Scotia 663

F

Felix episcopus & martyr Valle-Gardumi in Tyroli. Sylloge de cultu & miraculis 163

Filion, Rufinus, Leontius, Theodolus, Cyrillus, Zelatus, Timotheus, Gadda, Romolus & Sylvius, martyres Amaseæ in Ponto. Ex Hieronymianis 730

Firminus episcopus confessor Metis in Gallia 654

Flavianus martyr vide infra Mandrianus.

Florus & Laurus, Proculus, Maximus, & alii martyres in Illyrico. Comment. præv. Cultus, translatio, Acta, tempus ac locus martyrii 520. Martyrium, auctore Laurentio monacho Rutiensi in Calabria, e codice Ambrosiano N. f. n. 152. Interprete J. P, 522

Fortunatus martyr in Syria. Ex Hieronymianis 149

Frambaldus abbas & confessor Silvanecti in Gallia 300. Elogium, Ex veteri Breviario Silvanectensi descriptum apud Labbeum tomo 2 Bibliothecæ Mss. pag. 559 301

G

Gadda martyr vide Filion &c.

Georgius patriarcha Constantinopolitanus. Vide Joannes & Georgius &c.

Gertrudis filia S. Elisabethæ Thuringicæ, Ordinis Præmonstratensis abbatissa Aldenbergensis in Germania. Sylloge de gestis & cultu. 142. Ex Officiis Sanctorum Canonici Ordinis Præmonstratensis 143

Guenninus episcopus & confessor, Veneti in Gallia. Veneratio publica, ætas; an hic sanctus cum alio non confusus 662

H

Helena vidua, imperatrix, magni Constantini mater Romæ, Comment. præv. § I. Nomen, annus ac locus natalis 548. § II. Examinatur diploma, quo Trevirenses sibi tribuunt Sanctæ natales; ad quos illi probabilius pertinere videantur; Helenæ genus 550. § III. Argumenta, quæ opponuntur humili Sanctæ generi, discutiuntur; fuit legitima Constantii Chlori conjux 552. § IV. An unica Helenæ proles Constantinus; quando & ubi ex ea natus; Sancta a marito repudiata quo se receperit; an Constantinum converterit ad Christi fidem, vel contra 556. § V. An Constantium ad orthodoxam fidem converterit; an priusquam ad Christum est conversa, fuerit Judæa; an a sancto Silvestro Papa baptizata; studium propagandæ fidei; quomodo se gesserit in morte Crispi 558. § VI. Inventio crucis elaborata hic secundis curis; iter Sanctæ in Palæstinam; an divina revelatio eidem prævia; quo animo, quo tempore, & quanta cum laude susceptum 561. § VII. Historica sanctæ Crucis ab Helena inventæ collectio 562. § VIII. An Eusebius de Crucis inventione non meminerit; an a Judæo fuerit præmonstrata; Acta S. Helenæ post ejus inventionem; publica veneratione ac miraculis Crux illustratur 564. § IX. Passionis Dominicæ instrumenta a sancta Helena inventa; ædificatæ ecclesiæ Hierosolymis; virtutes ibidem & alibi exercitæ 566. § X. An sancti Luciani martyris templum ædificarit; sanctorum trium Regum corpora impetrarit; varia egerit in Belgica; testamentum, ac piissimus obitus 569. § XI. Depositio corporis; elogium; locus, annus ac dies mortis; an cum ea cohæreant ædes sacræ, quæ dicuntur a Sancta conditæ; ejusdem ætas 571. § XII. Loca Helenæ nomine insignita a Constantino, creata ab eo imperatrix, conditi in ipsius honorem nummi; illustres gratiæ ac naturæ dotes; castigatur Libanius sophista 574. § XIII. Cultus e Fastis Latinis, publica veneratio per varias Occidentis regiones diffusa, sacra lipsana; annua apud Græcos memoria 576. § XIV. Varia Vitæ exemplaria designantur & castigantur; quodnam a nobis hic typis excudatur 578. VITA, SEU POTIUS HOMILIA, auctore Almanno cœnobita Altivillarensi, ex Mss. S. Benigni Divionensis, Vallislucentis & Cartusiæ Divionensis, cum exemplari Trevirensi collata. Epistola auctoris 580. Prologus ejusdem auctoris 581. Cap. I. Ortus S. Helenæ; major hujus quam Græcæ synonymæ præstantia; conjugium cum Constantio Augusto; vocata imperii mater; decem plagæ Ægyptiacæ cum totidem persecutionibus Romanorum comparatæ 583. Cap. II. Melior Romani imperii status per Constantinum & Helenam; monitio de condendis templis; inventio S. Crucis mystice antea adumbrata 586. Cap. III. Sancta divinæ providentiæ conformis; profunda animi modestia; comparatur cum regina Saba; vitæ ejus integritas 590. Cap. IV. Sancta cum Jeremia comparata, & cum Helena Adiabenorum regina; reliquiæ Hierosolymis acceptæ; gratiæ, dotes; excursus in terram Sanctam laudatus, ac Constantinus 592. Cap. V. Laudes Constantini propter duas ecclesias constructas; Helenæ ob inventam Crucem; reliquiæ sacræ alio ab ea missæ; obitus, divina ejus charismata 595. Cap. VI. Cælestis gloria, sepultura; apostrophe auctoris ad Constantinum & ad populum Romanum 597. Gloria posthuma e variis corporis translationibus. § I. Inter plures translationes celeberrima est Altivillarensis in Gallia; rei gestæ annus ac scriptor 599. § II. Historia translationis ad cœnobium Altivillarense, auctore Almanno ejusdem cœnobii monacho, e Ms. cœnobii S. Benigni Divionensis & Vallis-Lucentis, cum apographo Trevirensi S. Martini collata 601. § III. Acta seculo IX & XI in confirmationem corporis apud Altivillarenses; apertio capsæ seculo XII; inspectio ejusdem corporis, & translatio in arcam aliam seculo XV; aperta iterum hierotheca seculo XVII; corporis partes, capsa, sacellum &c. 603. § IV. An Romana translatio evertat possessionem Altivillarensium; an item & quomodo competitores corporis inter se conciliari possint; stabilitur possessio Altivillarensis 605 § V. Solennis ac miraculis nobilitata translatio corporis seculo XI; qua illustrantur superius a nobis præmissa § 3 num. 21, auctore Notchero abbate Altivillarensi 607. Gloria posthuma ex miraculis. § I. Miracula ope Sanctæ in sua translatione in Galliam patrata seculo nono, auctore Almanno monacho Altivillarensi, e Ms. Resbacensi hic edita. Pars prima. Miracula quæ cum circa sacrum corpus, tum in aliis per illud sospitatis contigere 612. Pars secunda. Omnigena alia mala per S. Helenæ corpus sanata 614. Pars tertia. Inter varios sacri corporis competitores prævaluit cœnobium Altivillarense; ejusdem elogia; devastatio; mira piscatio Sanctæ meritis attributa 616. § II. Miracula cum a sancta Helena, tum ab aliis Altivillarensium patronis facta seculo XI, auctore anonymo, e codice Altivillarensi. Sectio prima 618. Sectio secunda. Alia prodigia ibidem facta 620. § III. Miracula S. Helenæ apud Altivillarenses seculo decimo septimo. Classis prima ab anno Christi MDCXIX usque ad MDCXX. 622. Classis secunda, ab anno Christi MDCXX usque ad MDCXXX. 625. Classis tertia, ab anno Christi MDCXXXI usque ad MDCXLIV. 627. Classis quarta. Miracula ab anno MDCXLV usque ad annum MDCXLIX. 630. Classis quinta. Ab anno MDCL usque ad annum MDCLV. 632. Classis sexta. Ab anno MDCLV usque ad annum MDCLXI. 634. Classis septima. Ab anno MDCLXI usque ad annum MDCLXV. 637. Classis octava. Ab anno MDCLXV usque ad annum MDCLXVII. 638. Classis nona. Alia quædam mira apud Altivillarenses anno MDCLXVII; Litaniæ cum Antiphonis & orationibus in Sanctæ honorem conditæ 640. Classis decima. Continuatio miraculorum ab anno MDCLXVI usque ad MDCLXVIII. 642. Classis undecima. Mirabilia diu interrupta vel non annotata; sed anno MDCCXXI iterum inchoata, vel litteris consignata, & anno MDCCXXII continuata 643. Appendix ad miracula Altivillarensia; cælestes favores in territorio Luxemburgensi Sanctæ patrocinio obtenti 645. Gloria posthuma ex Officiis sacris &c. § I. Officia propria apud Altivillarenses ac Remenses; quotidiana commemoratio de S. Helena 647. § II. Elogium rhythmicum, auctore incerto, metrum epicum; laudes sublestæ fidei 651

Helena & Centolla martyres vide supra Centolla & Helena.

Heliana, vide Pontemus.

Heraclus martyr cum tribus anonymis incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Heraclus martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Hermas, Serapion, & Polyænus martyres Romani. Sylloge de cultu ac martyrio 546

Hermas martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Hippolytus & Concordia cum XIX aliis martyribus Romanis. Comment. præv. § I. Cultus ex fastis; veneratio publica; martyr synonymus a nostro distinctus 4. § II. An sicut alter synonymus martyr, ita noster ab equis distractus; an tres Hippolytos in unum conflarit Prudentius; tempus ac socii martyrii; sepultura 6. § III. Celebris translatio S. Hippolyti in Gallias, miracula 8. § IV. Quisnam S. Hippolytus in Gallias sit translatus; sacra lipsana sub istius Martyris ac S. Concordiæ nomine honorata; Acta. Compendium martyrii. Ex Martyrologio Adonis ad diem XIII Augusti. Miracula. Ex Petro Calo Ordinis FF. Prædicatorum.

Hyacinthus confessor ex Ordine FF. Prædicatorum, Cracoviæ in Polonia. Comment. præv. § I. Præcipui auctores, qui Vitam & miracula hujus Sancti conscripserunt 309. § II. Sancti patria, nobile genus, studia litteraria, canonicatus & ingressio in Ordinem Prædicatorum 311. § III. Tempus tirocinii, & nonnulla incerta Sancti gesta, de quibus inter ipsos scriptores Dominicanos disceptatur 312. § IV. Deiparæ apparitio huic Sancto facta, & quædam prodigia ab ipso adhuc vivente patrata 315. § V. Alia ejusdem Sancti miracula, quæ tempore vitæ suæ patravit 317. § VI. Felix hujus Viri mors sive sanctitas ejusdem statim post obitum variis signis & revelationibus declarata 319. § VII. Diversi Polonorum conatus ad impetrandam venerabilis sui Popularis canonizationem 321. § VIII. Initium & incrementum legitimæ venerationis ante solennem ejusdem Beati canonizationem variis miraculis confirmata 324. § IX. Licentia obtenta ad elevandas Sancti reliquias, earumque inventio 326. § X. Ossa Sancti in novo sacello ac altari iterum honorifice collocata 328. § XI. Bulla canonizationis, quo magnus hic Thaumaturgus catalogo Sanctorum adscribitur 331. § XII. Gloria Sancti post canonizationem longe lateque propagata & novis miraculis aucta 337. Vita, auctore Leandro Alberto Dominicano Bononiensi, ex Opere de viris illustribus Ordinis Prædicatorum lib. 5 fol. 175 & sequentibus. Cap. I. Sancti patria, nobilitas, Canonicatus, ingressus in Ordinem Prædicatorum, variæ virtutes & miracula 339. Cap. II. Alia Sancti adhuc viventis miracula, felix mors, & quædam prodigia post obitum ejus patrata 342. Miracula, quæ post obitum sancti Viri contigerunt, collectore R. P. F. Severino Cracoviensi ex Ordine Prædicatorum. Recudimus ex Opere de vita, miraculis & Actis canonizationis S. Hyacinthi, quod Romæ anno 1594 editum est, lib. 2 cap. 1 & sequentibus. Cap. I. Beneficia, quæ Sanctus non diu post mortem, sive ab anno Christi 1257 usque ad annum 1270 clientibus suis contulit 344. Cap. II. Miracula, quæ per intercessionem ejusdem Sancti ab anno 1270 usque ad annum 1280 patrata sunt 347. Cap. III. Morbis aliisque malis afflicti, qui ab anno 1280 usque ad annum 1290 opem Sancti senserunt 349. Cap. IV. Plures, invocato Sancti patrocinio, sanitatem aut alia beneficia ab anno 1290 usque ad annum 1500 impetrarunt 353. Cap. V. Varia miracula, quæ Sanctus seculo decimo sexto patravit 355. Cap. VI. Alia prodigia, quæ intercessione hujus Sancti eodem seculo decimo sexto contigerunt 359. Alia miracula, quæ R. P. F. Severinus Cracoviensis Dominicanus ex Processu authentico & tabulis ad sepulcrum Sancti appensis contraxit in Vita S. Hyacinthi lib. 3 cap. 9 & sequentibus. Sectio I. Plures mortui suscitati & abortivi vita donati 362. Sectio II. Multi moribundi & jam agonizantes mirabiliter ad perfectam sanitatem reducti 363. Sectio III. Diversi gravibus ac periculosis morbis affecti, implorato Sancti patrocinio, sanitati restituti 365. Sectio IV. Liberati doloribus & incommodis membrorum, ad caput ac collum pertinentium 368. Sectio V. Dolor pectoris aliarumque vicinarum partium, & languor pedum manuumque curati 371. Sectio VI. Febri, aliisque morbis & vulneribus afflicti pristinæ sanitati restituti 373. Sectio VII. Mulieres in periculoso partu adjutæ, & alii in diversis totius corporis doloribus, variisque casibus & infortuniis opem ejusdem sancti Thaumaturgi experti 376

Hydruntini martyres multi in regno Neapolitano. Commentarius historicus § I. Cultus eorum & reliquiæ in ecclesia Hydruntina 179 § II. Cultus amplificatio & extensio 181. § III. Hydruntum obsessum a Turcis & crudeliter expugnatum 183. § IV. Acta martyrum Hydruntinorum 185. § V. Incorruptio prodigiosa sacrorum corporum ac duplex translatio 187. § VI. Alia miracula 189. Exemplum Informationis super martyrio gloriosorum martyrum Hydruntinorum, factæ coram episcopo Scodrensi, Hydruntinæ sedis Vicario generali anno MDXXXIX. Ex impressis apud Capuanum a pag. 46 191

I

Jeron presbyter martyr in Hollandia. Comment. præv. Legitimus Sancti cultus e Fastis sacris & aliunde 475. Acta, auctore Joanne a Leydis in Chronico Belgico ad annum DCCCXLVII &c. Cap. I. Jeronis patria, baptismus, sacerdotium, & passio 476. Cap. II. Translatio corporis & miracula 478

Inanus seu Evanus confessor in Scotia 663

Joannes & Georgius patriarchæ Constantinopolitani. Cultus, res gestæ & ætas 655

Joannes episcopus confessor, civitatis Montis Marani in principatu ulteriore regna Neapolitani. Vita, ex editione Ughelli 510. Additio ad Ughellum in editione Veneta 512

Joannes & Crispus presbyteri Romani & forte martyres. Ex Martyrologiis 545

Juliana, vide inferius Leo.

Juliana vide infra Paulus.

Julius senator & martyr Romæ. Sylloge de cultu, Actis & reliquiis 700

Junianus abbas, fundator monasterii Mariacensis in Pictaviensi Galliæ provincia: Comment. præv. § 1. Immemorabilis & publicus hujus Sancti cultus, distinctio ab alio Sancto ejusdem nominis, professio monastica, Acta, horumque scriptor 32. § II. Posthuma Sancti gloria ex duplici sacri corporis translatione & miraculis tunc patratis 35. Acta, auctore Vulfino Boëtio. Ex nova Bibliotheca manuscriptorum librorum, ubi Philippus Labbeus noster tomo 2 pag. 569 & sequentibus edidit Vitam hujus Sancti, quam nos contulimus cum editione Mabillonii, qui eamdem inter Acta Sanctorum Ordinis Benedictini seculo primo a pag. 307 vulgavit 38. Cap. I. Patria Sancti, adolescentia in eremo transacta, & digressio ad Acta S. Radegundis 39. Cap. II. Cœnobitica Sancti Vita, sacerdotium, innocentia contra falsam accusationem miraculo patefacta, & fundatio monasterii Mariacensis 40. Cap. III. Sanctus spiritu prophetiæ præditus, & divina ultio in fures, qui ei damnum aut injuriam inferre volebant 42. Cap. IV. Ultima Sancti monita ante mortem, pius obitus simul cum sancta Radegunde, honorificæ exsequiæ & locus sepulturæ divinitus assignatus 45

L

Laudulfus episcopus & confessor Ebroïcis in Gallia 96. Ex Breviario Ebroïcensi.

Laurentius eremita confessor, Sublaci in Latio. Comment. præv. Cultus ejus antiquus asseritur 302. Vita. Ex testibus & examine ad beatificationem. Cap. I. Casuale Beati homicidium & mirabilis pœnitentia 304. Cap. II. Aliæ ejus virtutes, favor Deiparæ, felix obitus 306. Breve compendium miraculorum beati Fratris Laurentii factorum in vita 307. Miracula post obitum Fratris Laurentii facta 308

Laurus, vide supra Florus.

Lautia vel Lautiana, vide Pontemus.

Leo & Juliana martyres Myræ in Lycia 546

Leontius martyr, vide Filion &c.

Liberatus abbas, Bonifacius Diaconus, Servus & Rusticus subdiaconi, Rogatus & Septimus monachi, & Maximus puer, martyres Carthagine in Africa. Comment. præv. Scriptor Passionis, ejusque tempus & locus; Sanctorum vero cultus in Ecclesia celebris 454. Passio, auctore Victore Vitensi episcopo 455

Ludovicus episcopus Tolosanus, Ordinis Fratrum Minorum, Brincolæ in Provincia Galliæ. Comment. præv. § I. Regium Sancti genus; fratres ac sorores; primogenitura; nomen; tempus ac locus natalis, captivitas in Hispania 775. § II. Captivitas virtutibus illustrata; liberatio; prima tonsura clericalis, & minores Ordines singulari cum privilegio obtenta; Sancti confessarius 777. § III. Sanctus ad cathedram Lugdunensem nominatus; tempus primæ tonsuræ ac minorum ordinum; item de majoribus ei collatis 780. § IV. Mira rerum caducarum despicientia; professio instituti FF. Minorum; episcopatus duplex 781. § V. Tempus, quo Sanctus renuntiavit terreno regno 783. § VI. Discessus & adventus ad urbem Tolosanam; virtutum exempla; vigilantia pastoralis; locus & annus mortis. 784. § VII. Testamentum, sepultura, elogia, forma corporis, effigies 787. § VIII. Quædam de præcipuis Sancti virtutibus additamenta 789. § IX. Mortui per S. Ludovici merita ad vitam revocati 791. § X. Contracti, febricitantes, podagrici, surdi, muti, cæci, amentes, naufragi sospitantur 793. § XI. Depulsa mortis pericula, aliæque calamitates; nonnullæ ad illa observationes 796. § XII. Ludovicus Sanctorum catalogo adscriptus; epistolæ ad reges ac principes, necnon ad ipsam Sancti matrem super hac re datæ; translatio corporis 797. § XIII. Corpus Massilia translatum Valentiam; publica Sancti veneratio per varias Europæ regiones propagata 799. § XIV. Sanctus urbis Malacitanæ patronus; item in provincia Provinciæ; reliquiæ; memoria in Fastis sacris 802. § XV. Hymnus, Officia, scriptores Vitæ 804. Vita, auctore anonymo synchrono, qui Sancto familiaris fuit, a Fratre Henrico Sedulio Ordinis FF. Minorum edita. Præfatio editoris 806. Cap. I. Regii natales, pia educatio, captivitas; morbus post votum sanatus; periculum mortis sine damno; mundi contemptus; preces; diaboli machinæ 807. Cap. II. Reverentia erga sacrificium Missæ; usus SS. Eucharistiæ; veneratio crucis ac reliquiarum; fuga otii ac vanorum colloquiorum; exercitia mentis & corporis; consuetudo cum probatis viris; eruditio; conciones 809. Cap. III. Contemptus regni ex amore paupertatis Euangelicæ; clericatus; iteratum votum de amplectendo instituto Fratrum Minorum, illius professio; mirus amor paupertatis; demississima obsequia pauperibus præstita ac miraculis compensata 811. Cap. IV. Ordines, sacerdotium; episcopalis dignitas cum abjectis Fratrum muniis conjuncta; severitas vitæ; virginitas; amor reprehensionis & pacis; odium detractionis; dissidentium reconciliatio 813. Cap. V. Zelus animarum, misericordia erga pauperes & captivos; cura episcopalis, prudentia, corporis & animi dotes; mors & sepultura 815. Cap. VI. Mortui resuscitati, claudi & impediti restituti, podagrici & chiragrici sanati 817. Cap. VII. Laborantes febri, surdi, muti, cæci, amentes sospitati 819. Cap. VIII. Adjuti naufragi; epileptici ac aliis morbis detenti; Sancti obtrectatores puniti; canonizatio, translatio corporis 820

M

Maccarthennus episcopus confessor Clochoræ in Hibernia. Comment. præv. Cultus ejus & Acta 208. Acta mutila, auctore anonymo, ex codice nostro membraneo Salmanticensi notato P. Ms. II 209

Magnus episcopus & martyr in Italia. Comment. præv. § I. Proponuntur intricatæ difficultates circa distinctionem variorum Sanctorum, qui hac die sub eodem nomine coluntur 701. § II. Publicus hujus Sancti cultus, varia Acta, eorumque compendium, & nonnullæ circa illud difficultates 703. § III. Translatio reliquiarum hujus Sancti ex urbe Fundana ad civitatem Verulanam ac deinde ad Anagninam 708. § IV. Inquiritur, ad quem Sanctum hujus nominis spectent reliquiæ, quæ Romam & ad alias longinquas regiones translatæ sunt 710. Acta, auctore anonymo, ex membranaceo Musei nostri codice, signato ✠ Ms. 74, filio 177 & sequentibus 713. Cap. I. Sancti patria, conditio, conversio ad Christum, episcopatus, comprehensio pro Christiana fide, liberatio e carcere, peregrinatio & miraculum 714. Cap. II. Quædam hujus sancti Episcopi itinera, varia miracula & martyrium 715

Magnus martyr Cæsareæ in Cappadocia. Comment. præv. Distinctio hujus sancti Martyris ab altero, Acta & immemorabilis cultus 717. Acta, collectore Petro Calo Dominicano, ex Ms. codice de Vitis Sanctorum part. 2 fol. 87 718

Magnus confessor & episcopus Avenionensis in Gallia. Sylloge historica. Publicus Sancti cultus, annua festivitatis memoria, & brevis gestorum notitia 755

Mamas vel Mammes martyr, Cæsareæ in Cappadocia. Comment. præv. § I. Illustrissimi martyris gesta prorsus obscura & incerta 423. § II. An duo Mamantes in unum confusi; Actorum cum Græcorum tum Latinorum exemplaria, auctores, valor 426. § III. Celeberrimus cum apud Græcos tum apud Latinos sancti Mamantis cultus; ejusdem apud utrosque invocatio 428. § IV. Ecclesiæ, corpus apud Cæsarienses in Cappadocia 430. § V. An nostri S. Mamantis corpus Hierosolymis fuerit seculo sexto; an delatum Mediolanum, an in Cyprum; reliquiæ Lucenses, Elwangenses, Lingonenses, Lorbanenses &c. 432. Passio, auctore Godefrido Lingonensi episcopo, ex codice Ms. Cartusiæ Divionensis. Cap. I. Sanctus, parentibus in carcere mortuis, ab alia matrona adoptatur; ejus in fide constantia blanditiis ac tormentis frustra tentata 435. Cap. II. Mira operatur inter bestias, captivitas, superati ignes, mitigatæ feræ, martyrium 437. Reliquiæ in Galliam ad Lingonenses translatæ 439. Historia translationum, ab anonymo quodam sacerdote Lingonensi conscripta, & in Bibliotheca Floriacensi Joannis a Bosco typis edita pag. 226 & sequentibus xysti dextri 440. Cap. I. Mira ossis S. Mamantis translatio ad ecclesiam Lingonensem 441. Cap. II. Brachium S. Mamantis ecclesiæ Lingonensi impetratum; sanguis ex eodem manans 442. Cap. III. Inventio capitis S. Mamantis; ejus veritas visione confirmata; translatio ad Lingonenses; miracula 444

Mammes martyr Alexandrinus. Ex Hieronymianis 418

Mammita cum sociis Alexandriæ. Ex Hieronymianis 418

Mandrianus & Flavianus martyres Telone in Provincia Galliæ. Sylloge critica. Publicus horum Sanctorum cultus, notitia prioris ex veteri chronico, & traditio quædam de gestis eorum 748

Marcellus episcopus ac martyr Apameæ in Syria. Comment. præv. § I. Apameæ notitia; Sancti patria, parentes, vita secularis & forte solitaria; munus episcopale magna cum laude administratum, communicatio cum martyribus 151. § II. Martyrium, ejusque tempus, publica veneratio e Fastis Græcis ac Latinis; an martyr hodiernus ab alio synonymo diversus; Acta 154. Compendium Actorum. Ex Theodoreto Cyri episcopo lib. 5 Ecclesiasticæ historiæ cap. 21 a pag. 262 editionis Valesianæ 155

Marciana, vide Pontemus.

Marianus confessor in Biturigibus Galliæ. Comment. præv. Cultus & distinctio a synonymis 734. Elogium e Gregorio Turonensi de gloria confessorum cap. 81 734

Marinus episcopus confessor in monasterio S. Petri Besaluensi diœcesis Gerundensis in Catalonia 731

Martyres XIX cum Concordia & Hippolyto, de quibus supra.

Martyres XXXIII in Palæstina. Cultus e Martyrologio Romano ac Fastis Græcis 265

Maximus abbas, Anastasius monachus, ac alius Anastasius item monachus & apocrisiarius Romanus, confessores Constantinopoli. Comment. præv. § I. Sancti Maximi nomen, natales, illustre in aula munus quando commutatum cum monastico instituto 97. § II. Dignitas abbatialis in monasterio Chrysopolitano; iter Africanum ab eo susceptum qua de causa, quo tempore, ac quo fructu 99. § III. Epistola scripta in Africa contra exortum errorem; cum Pyrrho Monothelita ibidem disputatio; Acta Romæ; lucubrationes; iter Constantinopolitanum 101 § IV. Probrosa contra Sanctum ejusque discipulum concertatio Constantinopoli; primum exsilium; duæ aliæ alibi cum hæreticis concertationes, post quas reducitur Constantinopolim versus 104. § V. Sancti constantia Rhegii frustra blanditiis tentata; blasphemia adversus Virginem Deiparam ei perperam imputata 106. § VI. Lata adversus Sanctos nostros tres sententia barbara ac exsecutioni mandata Constantinopoli, miraculum 108. § VII. Sancti ad varia loca detrusi; Anastasii unius ac Maximi obitus; hujus item gloria sepulcri; martyrii laureola an S. Maximo ac commilitonibus duobus tribuenda; ætas Sancti ac unius e discipulis ejus 110. § VIII. Sancti Anastasii apocrisiarii gesta post mortem S. Maximi, obitus ætas, elogium, ulterior de eo notitia, discipuli 112. § IX. Cultus ex Græcis ac Latinis Fastis; nonnullæ hac occasione observationes 114. § X. Documentorum aliquot superius citatorum notitiæ 115. Acta ab auctore anonymo conscripta, Latine reddita a R. P. Jacobo Pontano Societatis Jesu 118. Cap. I. Natales, educatio, litterarum studia, vita aulica & monastica, discessus propter Monothelitas 118. Cap. II. Sanctus contra hæresim Monothelitarum egregie promovet veritatem Catholicam in Africa 120. Cap. III. Pyrrhi Monothelitæ confutatio; acta Romæ pro fide orthodoxa; Opera conscripta 122. Cap. IV. Orthodoxa Sancti fides calumniis variis ac vexationibus Constantinopoli nequidquam exercita 125. Cap. V. Acta Sancti Bizyæ cum Theodosio episcopo, ac relata de eo victoria; traducitur Rhegium 127. Cap. VI. Tormenta Constantinopoli Sancto ac Anastasio discipulo irrogata; eorum uti & Anastasii alterius exsilium; duorum priorum mors; sepulcrum Maximi gloriosum, apostrophe biographi 130

Maximus puer martyr. Vide Liberatus abbas &c.

Maximus, vide supra Florus.

Michæas senior propheta. Sanctus hic cum alio confusus; quisnam & cur hoc die detur; quid de eo Fasti; ipsius vaticinia 147

Mocteus vel Mochteus episcopus Lugmadenfis in Hibernia Comment. præv. § I. Sancti nomen, discipuli, monasteria; an fuerit præsul Ardmachanus 736. § II. Cultus variis diebus affixus; Sancti synonymi a nostro diversi, tempus vitæ 738. § III. Vaticinium, quod a sancto Patricio de nostro editum fertur, videtur probabilius sublestæ fidei; Sancti nostri prophetiæ 740. § IV. Examinantur Sancti scripta & Vita 741. Vita, auctore anonymo, ex nostro codice Salmanticensi antiquo Ms. membraneo, qui signatur P. Ms. II. Cap. I. Liberatur a naufragio, discit ab angelo litteras, studet ac docet Romæ; fit episcopus, condit monasteria, discipulorum ad eum concursus; S. Patricii discessus 743. Cap. II. Miracula a Sancto patrata, vaticinia; felix ipsius obitus 744

Myron presbyter & martyr, Cyzici in Mysia minore. Comment. præv. Annua Sancti veneratio, Acta, tempus ac palæstra martyrii 420. Martyrium, auctore Laurentio monacho Rutiensi in Calabria, ex codice Ambrosiano f. N. n. 152. Interprete J. P. 421

N

Nicolaus eremita in Sicilia. Comment. præv. Probatur cultus ejus legitimus 513. Acta, auctore ejus confessario, sed aucta posterius 514. Hymnus ad S. Nicolaum 516

Nostrianus episcopus confessor, Neapoli in Campania Italiæ. Sylloge de cultu & ætate. Elogium. Ex Caracciolo.

O

Orion, Æmilius & Agnatus martyres Alexandrini. Ex Hieronymianis 289

P

Parmus martyr incerto loco, Ex Hieronymianis 149

Paulus martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Paulus, Juliana; item Stratonicus, Quadratus, & Acacius martyres Ptolemaïde. Comment. præv. Cultus, palæstra, Acta 446. Martyrium. Ex editis apud Surium ad diem XVII Augusti. Cap. I. SS. Paulus & Juliana variis pro fide cruciatibus torquentur 448. Cap. II. Eorum lictores martyrio affecti; alia amborum tormenta; cibus illis cælitus subministratus; conservata S. Julianæ pudicitia 450. Cap. III. Martyrum constantia aliis pœnis exercita; obitus ac sepultura 452

Petrus Gualdensis tertii Ordinis S. Francisci eremita in Marchia Anconitana Italiæ. Locus, cultus, aliæ notitiæ, discipulus 822

Philippus martyr cum sociis Nicomediæ. Sylloge. Cultus, socii, elogium, Acta 418

Pilentia, vide Pontemus.

Polyænus vide supra Hermas.

Pontemus, Pilentia, Tatiana & Marciana, Heliana & Lautia seu Lauciana martyres, Amaseæ in Ponto 546

Possessor martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Proculus, vide supra Florus.

Projectitius martyr Bergomi in Italia. Sylloge historica. § I. Natales, diaconatus, tempus martyrii 539. § II. Epitaphium, cultus publicus, lectiones propriæ 541. § III. Mirabilis apparitio, inventio corporis, variæ ejusdem translationes; brevis quædam nonnullorum Sanctorum Bergomensium notitia; observationes de Vitis ac propriis lectionibus S. Projectitii 543

Prosalamus martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Prospolinus martyr incerto loco. Ex Hieronymianis 149

Q

Quadratus, vide supra Paulus.

R

Radegundis regina, postmodum monialis, Pictavii in Gallia. Comment. præv. § I. Antiquus Sanctæ cultus, scriptores Actorum, & diversa eorum apographa 46. § II. Sanctæ patria, regium stemma, occasio captivitatis, migratio in Galliam, & conjugium cum Clotario rege 49. § III. Difficultates quædam circa divortium Sanctæ cum rege Clotario, & diaconalem ejus consecrationem 51. § IV. Discessus Sanctæ in Aquitaniam, liberalitas erga loca sacra, constructio monasteriorum, & variæ virtutes, quas in Pictaviensi monialium cœnobio exercuit 54. § V. Studium Sanctæ, ut monasterium suum Pictaviense exacta disciplinæ observantia muniret, illudque sacris reliquiis ornaret 57. § VI. Solicitudo Sanctæ, ut idem monialium cœnobium sub certa regula ac tutela præsulum regumque conservaret 60. § VII. Annus mortis, honorifica Sanctæ sepultura, sacræ reliquiæ, miracula, & quædam Pictaviensium de illa traditiones examinantur 64. Acta sive liber primus Vitæ, auctore S. Venantio Honorio Clementiano Fortunato, episcopo Pictaviensi & Sanctæ synchrono. Ex Ms. codice apud Cistercienses Vallis-Lucentis servato, cujus apographum cum variis Mss., & cum editione Mabilloniana contulimus 67. Cap. I. Sanctæ patria, regium stemma, adventus in Galliam, educatio, pietas, & nuptiæ cum rege Clotario 68. Cap. II. Divortium Sanctæ cum marito, professio monastica, misericordia ejus erga pauperes & ægros miraculis confirmata 70. Cap. III. Rigidum Sanctæ jejunium, vilissima cœnobii ministeria, & severa corporis sui castigatio 72. Cap. IV. Diversa miracula, quæ Sancta tempore vitæ monasticæ, & in die mortis suæ patravit 73. Acta altera sive liber secundus vitæ, auctore Baudonivia moniali coæva, & familiari Sanctæ discipula. Ex eodem Ms. codice, apud Cistercienses Vallis-Lucentis servato, cujus apographum etiam cum variis Mss., & cum editione Mabilloniana collatum est 74. Cap. I. Ortus Sanctæ, conjugium cum rege, zelus fidei, divortium, professio vitæ monasticæ & constantia in proposito. Cap. II. Præcipuæ illius virtutes in vita monastica 77. Cap. III. Reverentia ipsius erga sacras sanctorum exuvias & reliquias sanctæ Crucis 79. Cap. IV. Auxilium naufragantibus præstitum, aliaque miracula, mira Sanctæ visio, & pius obitus 81. Cap. V. Honorifica Sanctæ sepultura, & quædam miracula post obitum ejus patrata 82. Alia Vita clariore stilo ex duobus præcedentibus Actis collecia. Auctore venerabili Hildeberto præsule Cenomanensi ac postea archiepiscopo Turonensi. Ex editione D. Antonii Beaugendre, monachi Benedictini, qui Parisiis Opera Hildeberti & Marbodi anno 1708 imprimi curavit, columna 885 & sequentibus 83. Cap. I. Sanctæ patria, regium genus, captivitas, educatio in Gallia, & pia opera, quæ usque ad nubilem ætatem exercuit 84. Cap. II. Nuptiæ cum rege Clotario & pia vita, quam tempore conjugii in aula duxit 85. Cap. III. Monastica Sanctæ professio, liberalitas erga ecclesias, fundatio parthenonis Pictaviensis, ex quo rex eam ad conjugium retrahere frustra nititur 87. Cap. IV. Austera Sanctæ abstinentia, dira corporis afflictatio, aliæque virtutes monasticæ, quibus tunc potissimum Pictavii fulsit 88. Cap. V. Diversa miracula, quæ Deus per intercessionem hujus Sanctæ patravit 90

Radegundis vel Radigunda, aliis Radiana virgo, in Castro Wellenburgico Sueviæ prope Augustam Vindelicorum. Sylloge historica. Publicus Sanctæ cultus, quædam gesta, & gloria posthuma 93

Rainaldus vel Raynaldus archiepiscopus Ravennas, Ravennæ in Italia. Comment. præv. § I. Veneratio Beati ab immemorabili tempore, miracula, reliquiæ, quoddam elogium, & præcipuus Actorum ejus scriptor 688. § II. Chronologicus Actorum ordo, & quædam eorumdem analecta 690. Acta et miracula, quæ Nicolaus de Arimino Minorita anno Christi MCDXIII collegit. Ex apographo Henschenii nostri, qui illud Ravennæ ex Mss. documentis istius ecclesiæ descripsit, & quod cum editione Ughelliana collatum est. Cap. I. Beati patria, pia adolescentia, & vita inter Clericos sancte acta 692. Cap. II. Electio ejus in archiepiscopum Ravennatem, variæ ipsius in hoc munere virtutes, miraculum & felix obitus 694. Cap. III. Diversa miracula, quæ post mortem patrocinio Beati contigerunt 695

Relindis reclusa. Vide superius Benedicta & Cæcilia.

Rochus confessor, apud Montem Pessulanum in Gallia. Comment. præv. § I. Natales, nomen; fabula Sancto afficta; an tertium Ordinem S. Francisci fuerit amplexus 380. § II. Memoria in sacris Fastis; initia publici cultus seculo XIV; an a concilio Constantiensi is ipsi decretus ob depulsam pestem seculo XV; corpus tum pro sancto habitum & Arelatem translatum 382. § III. Publica veneratio ex reliquiis sacris in Hispania, Gallia, Taurini; item in Italia, Germania ac Belgio; patrocinium tempore pestis 384. § IV. Præsentissimum Sancti in morbo contagioso patrocinium aliunde confirmatum; erectæ in ejus honorem confraternitates; gloria ipsius a poëtis celebrata 387. § V. Officia divina, Missæ, singularis observatio festi, ecclesiæ in Ordine Seraphico dicatæ &c. 389. § VI. Corpus Sancti Venetias translatum; difficultates, quæ translationi huic incommodant; magnificentissimum ibidem templum; confraternitas &c. 391. § VII. Varia Vitæ exemplaria recensita 394. § VIII. Ms. Belfortianum singulare in reditu Sancti atque adeo in loco mortis; nostrum de Actis S. Rochi judicium; annus ac dies obitus; Vitæ quænam, & cur præ aliis a nobis dentur 396. Vita, auctore Francisco Diedo, civitatis Brixiensis præfecto, ex bibliotheca S. Galli cum duabus editionibus collata. Præfatio auctoris 399. Cap. I. Sancti ortus, educatio, contemptus mundi; mors parentum; bona in pauperes distributa 400. Cap. II. Peregrinatio Italica; sanationes pestiferorum; iter Romanum; Cardinalis mire a lue liberatus; colloquium cum Pontifice, Acta Placentiæ in morbo contagioso; Sanctus ipse eodem correptus, ac divinitus adjutus 401. Cap. III. Divinitus cibatur; innotescit ejus sanctitas; Gothardi patientiam exercet, & ad vitam solitariam eum inducit; ab angelo sanatur; curat bruta; vox ad eum cælestis 404. Cap. IV. Patientia per annos quinque in carcere probata; defensa ejus innocentia, apparitio angeli; impetratum patrocinium contra pestem, mors; agnitio; miracula, templa 406. Acta Breviora; auctore anonymo, ex Ms. Belfortii, qui illud acquisivit e cœnobio Bethlehemitarum prope Lovanium, & contulit cum duobus aliis Mss. Patrum Cælestinorum Parisiensium & Ambianensium. Cap. I. Mira Sancti nativitas, ejusque post patris ac matris obitum peregrinatio in Italiam salutifera 407. Cap. II. Gesta Placentiæ, reditus in patriam, obitus ibidem, & mirabilis agnitio 409. Gloria posthuma apud Antverpienses. § I. Reliquiæ, piæ fundationes, sodalitium, privilegium 410. § II. Confraternitas canonice erecta; ab Alexandro Papa VII confirmata ejus statuta; gratiæ spirituales eidem concessæ 412. § III. Confraternitatis præfectus ac patronus; præterita ac moderna solennitas festo sancti Rochi; personæ eidem sodalitio inscriptæ 414

Rogatus monachus martyr. Vide supra Liberatus abbas &c.

Romolus martyr. Vide Filion &c.

Rufinus confessor apud Mantuam in Italia. Notitia de cultu 730

Rufinus martyr. Vide Filion &c.

Rusticus subdiaconus martyr. Vide supra Liberatus abbas &c.

S

Satyrus episcopus martyr cum sociis, Aretii in Tuscia Italiæ 731

Sebaldus eremita Norimbergæ in Germania. Comment. præv. § I. Antiquus hujus Sancti cultus ex variis monumentis probatus, & ab ipso Pontifice Romano confirmatus 762. § II. Manuscriptum Actorum exemplar & metricum eorumdem compendium, quæ ab heterodoxorum calumniis vindicantur 764. § III. Examen Actorum, pretiosus Sancti tumulus jam destructus, præsens reliquiarum ejus status, & salutaris monitio ad Norimbergenses 766. Acta auctore anonymo incertæ ætatis. Ex Ms. Carthusiæ Gemnicensis in Austria, cujus apographum Joannes Gamans noster anno 1638 ad nos misit. Cap. I. Mira Sancti nativitas, pia educatio, nuptiæ solutæ, vita eremitica, prædicatio Euangelii in Longobardia cum variis miraculis 769. Cap. II. Prædicatio & miracula ejus in Germania, obitus & locus sepulturæ mirabiliter assignatus 771. Cap. III. Miracula, quæ post obitum ipsius contigerunt 773

Septimus monachus martyr. Vide supra Liberatus abbas &c.

Serapion. Vide supra Hermas.

Serena Romæ. Sylloge historico-critica Antiqua hujus Sanctæ memoria in Martyrologiis, & diversæ de conditione gestisque ejus opiniones 263

Servus subdiaconus martyr. Vide supra Liberatus abbas &c.

Simplicianus episcopus confessor Mediolani in Insubria. Comment. præv. Cultus, patria, ætas, conditio ante episcopatum 280. Vita ex Bonino Mombritio tomo. 2. Cap. I. De Sancti præclaro in studiis & virtutibus progressu, præsertim Romæ, ubi celebrem Victorinum rhetorem, urbe stupente, ad fidem adducit 282. Cap. II. Victorino probe instituto & baptizato, multis præconiis clarus Mediolanum revertitur, ubi S. Augustinum convertit, & mortuo S. Ambrosio succedit 283. Vita altera. Ex Josepho Ripamontio historiæ ecclesiæ Mediolanensis libro sexto 284

Strategius & Eutychianus martyres. Memoria in Fastis Græcis 730

Strato martyr cum sociis Nicomediæ. Sylloge. Cultus, socii, elogium, Acta 418

Stratonicus, vide supra Paulus.

Sylvius martyr, vide Filion &c.

T

Tatiana, vide Pontemus.

Tharsicius acolythus Martyr Romæ. Ex Actis S. Stephani Papæ 2 Augusti 201

Thecla, vide Timotheus &c.

Theodolus episcopus confessor, Seduni in Gallia. Brevis notitia ex Martyrologiis, & Gallia Christiana 302

Theodolus martyr, vide Filion &c.

Theodorus seu Theodulus episcopus Octodorensis vel Sedunensis, in Vallesia apud Helvetos. Comment. præv. § I. Antiquus Sancti cultus, scriptor Actorum, & varia horum exemplaria 273. § II. Intricata difficultas circa personam & ætatem episcopi Octodorensis vel Sedunensis, qui hoc die colitur 275. Acta, auctore quodam Ruodperto vel Roberto monacho peregrino. Ex Legendario S. Anatolii Salinensis in Burgundia, quod cum aliis Mss. codicibus collatum est 278

Thyrsus & socii martyres in Perside. Ex Hieronymianis 289

Timotheus, Thecla & Agapius martyres in Palæstina. Comment. præv. Cultus e Fastis Græcis ac Martyrologio Romano; palæstra ac tempus martyrii, ædes sacra S. Timothei 727. Martyrium, ex Eusebio de Martyribus Palæstinæ cap. 3 & 6 pag. 321 & 326 editionis Valesianæ 728

Timotheus martyr, vide Filion &c.

Titulus martyr in Syria. Ex Hieronymianis 149

Titus diaconus martyr Romæ. Ex Martyrologio Romano 291

U

Ursacius vel Arsacius confessor Nicomediæ in Bithynia. Comment. præv. Cultus, locus ac tempus mortis, vitæ institutum, Acta 270. Compendium Actorum. Ex Sozomeno ecclesiasticæ historiæ lib. 4 cap. 16, pag. 559 editionis Valesianæ 272

Ursicinus vel Ursicius miles ac martyr in Illyrico. Comment. præv. Cultus, elogium, Acta 156. Acta auctore anonymo. E codice Ms. bibliothecæ Cæsareæ Vindobonensis, interprete J. P. Cap. I. Patria, vita militaris, insidiæ contra Sanctum, examen, varia tormenta 158. Cap. II. Alia contra Sancti constantiam molimina, martyrium, sepultura 161

V

Vamnes martyr in Persia. Comment. præv. Cultus, dies mortis, annus martyrii e Persica persecutione fixus 285. Acta, auctore anonymo, e Ms. membraneo Capituli ecclesiæ metropolitanæ Parisiensis, collato cum alio, e codice Moissiacensi 287

W

Wigbertus presbyter confessor in Germania. Comment. præv. Synonymi plures, hujus patria, cultus & gesta. Vita auctore Servato Lupo, abbate Ferrariensi. Ex editione Stephani Baluzii 132. Cap. I. Ob virtutum famam a sancto Bonifacio in Germaniam accersitus, binis cœnobiis præficitur, sed privatus obit 134. Cap. II. Multiplicia ad tumulum signa, corpus effoditur, & transfertur ob metum Saxonum, qui cælesti visione fugantur 135. Cap. III. Nova prodigia, corpus perducitur Hertsfeldiam, ibique varie ornatur, variæ sanationes 136

Z

Zelatus martyr, vide Filion &c.

Zuentiboldus rex confessor Sustereni in agro Juliacensi. Sylloge de cultu 138

INDEX CHRONOLOGICUS

ANTE CHRISTUM NATUM.

Michæas senior Propheta pag. 148

SECULO II.

Anno 192 Martyrio coronatur S. Julius senator 700

SECULO III.

250 circiter S. Myro presbyter Cysici in Mysia minore pro Christo passus est 420

Item S. Magnus episc. in Italia 717

258 SS. Hippolytus, Concordia, aliique martyrium subeunt 8

274 S. Mamas vel Mammes Cæsareæ in Cappadocia martyrium consummat 425

Eod. an. nascitur S. Constantinus M. Imp. 556

Sub Aureliano patitur S. Agapitus M. Præneste in Italia 527

SECULO IV.

Circa initium hujus seculi vel finem præcedentis martyrio coronati

Sub Maximiano S. Eusebius in Palæstina 150

Sub Diocletiano S. Cassianus episc. Tuderti in Umbria 26

S. Felix episc. Valle Gardumi in Tyroli 164

S. Ambrosius centurio 290

S. Diomedes medicus 268

Sub Maximiano S. Andreas tribunus & socii 723

Sub Maximino S. Ursacius vel Ursicius miles 143

304 S. Timotheus apud Gazam in Palæstina 728

Eod. an. & Loco SS. Agapius & Thecla ad bestias damnati 728

306 Idem S. Agapius Cæsareæ martyrium consummat a bestiis dilaniatus 729

320 Nascitur S. Simplicianus episc. Mediolanensis 281

325 S. Helena a Constantino filio creatur Imperatrix 575

anno eodem Hierosolymam proficiscitur 562

328 aut aliquanto serius moritur 573

350 circiter S. Satyrus episc. Aretii in Tuscia mortalem vitam exuit 731

354 elapso, natus est S. Alypius episc. Tagastensis 203

358 S. Arsacius episc. Nicomediensis in Bithynia migrat ad Superos 270

384 S. Alypius cum S. Augustino Mediolanum proficiscitur 204

386 Uterque convertitur 205

387 Ambo baptizantur 206

389 circiter S. Marcellus episc. Apameensis in Syria martyrium subiit 154

393 S. Alypius invisit S. Hieronymum 207

394 Idem creatur episcopus 207

400 Moritur S. Simplicianus 281

SECULO V.

407 circiter Prudentius Clemens S. Cassiani M. tumulum Romæ suppliciter veneratur 4

423 S. Vamnes in Persia martyrio defungitur 287

426 S. Titus diaconus palmam eamdem consequitur Romæ 291

444 S. Nestorianus episc. præest Neapolitanis 294

446 Obit S. Firminus episc. Metensis 655

483 SS. Liberatus abbas, Bonifacius diaconus, Servus & Rusticus subdiaconi, Rogatus & Septimus monachi, & Maximus puer Carthagine in Africa pro fide mortem oppetunt 454

484 Nascitur S. Armagilus conf. in Britannia Armorica Galliæ 298

SECULO VI.

Sub initium seculi VI floruit S. Marianus conf. in Biturigibus Galliæ 735

520 Ad Superos transit S. Joannes patriarcha Constantinopolitanus 655

528 S. Callistus episc. Tudertensis in Umbria martyrii palma donatur 168

529 circiter S. Radegundis captiva in Galliam ducitur a Clotario rege 50

532 S. Eleutherius Droctoaldo succedit in cathedra Autissiodorensi in Gallia 300

533 Idem Sanctus subscribit concilio Aurelianensi II 300

535 circiter vivere desiit S. Donatus presbyter eremita in Provincia 736

538 S. Radegundis nubit Clotario regi 50

Anno eodem S. Eleutherius subscribit concilio Aurelianensi III 300

541 Concilio Aurelianensi IV 300

549 Concilio Aurelianensi V 300

Circa medium hujus seculi S. Aregius vel Aridius Decesiæ in territorio Nivernensi sedit episcopus 297

552 Vitæ finem imponit S. Armagilus conf. 298

561 S. Elutherii obitus 300

567 Concilium Turonense II scribit ad S. Radegundem 59

570 S. Radegundis suum cœnobium munit regula S. Cæsarii 60

580 S. Elaphius episc. Catalauni in Campania Galliæ e vita migrat 747

Eodem anno circiter nascitur S. Maximus abbas 112

587 Moriuntur S. Junianus abbas, fundator monasterii Mariacensis & S. Radegundis 587

SECULO VII.

Seculo VII in aula Heraclii Imperatoris floruit S. Maximus 97

618 Nascitur S. Anastasius discipulus S. Maximi 112

622 E vivis excedit S. Guenninus episc. Venetensis in Gallia 663

639 circiter S. Maximus creatur abbas in monasterio Chrysopolitano 99

Eodem anno vel proxime sequenti obit S. Bertulfus abbas Bobii in Liguria Italiæ 750

640 circiter S. Maximus in Africam proficiscitur, fidei orthodoxæ propagandæ studio 101

645 Famosa S. Maximi cum Pyrrho monothelita disputatio 102

646 circiter S. Magnus Avenionensem cathedram occupavit 756

649 Interest S. Maximus synodo Lateranensi 102

653 Constans Heraclii nepos orthodoxos persequitur 103

660 S. Magnus vitæ terminum absolvit 756

662 Obitus S. Maximi & Anastasii ejus discipuli 112

666 Mors S. Anastasii apocrisiarii 113

668 Constans imp. in balneo interemptus 131

683 In cælum abit S. Georgius patriarcha Constantinopolitanus 656

An seculo septimo vixerit S. Sebaldus eremita Norimbergæ in Germania 166

Floruit illo seculo S. Calminius dux Aquitaniæ 758

SECULO VIII.

747 Vivere desiit S. Wigbertus presbyter in Germania 135

755 S. Bonifacius Doccomii in Frisia martyrio coronatus 134

757 In concilio Compendiensi permittitur dissolutio matrimonii transeuntibus ad religionem 53

767 vel proxime sequenti transit ad cælum S. Amator primus abbas Amorbacensis in Franconia 469

SECULO IX.

806 Obitus S. Theodoli episc. Sedunensis in Gallia 302

830 Translatio corporis S. Juniani 35

842 Translatio reliquiarum S. Helenæ in cœnobium Altumvillarense 601

856 Martyrio in Hollandia coronatur S. Jeron presbyter 476

875 Obiit S. Altfridus episc. Hildesiensis in Saxonia inferiore 213

890 S. Zuentiboldus creatur rex Lotharingiæ 138

900 Idem cum vita regnum amittit 139

Floruit hoc seculo S. Athanasia vidua ac hegumena 169

Item S. Inanus seu Evanus confes. in Scotia 663

SECULO X.

903 Obiit S. Elias junior monachus in Calabria 486

955 Translatio corporis S. Jeronis 478

983 Mortuus est S. Ludolfus abbas Corbeiensis 141

988 Translatum est corpus S. Juniani ad monasterium Karrofense, in quo synodus episcoporum celebrabatur 37

SECULO XI.

1009 Notatur obitus S. Arduini conf. 219

1027 elapso, nascitur S. Arnulfus episcopus Suessionensis 233

1031 Obitus Roberti Regis Galliæ 11

1046 E vita migrat S. Druthmarus abbas Corbeiensis 141

1067 Transit ad Superos B. Nicolaus eremita 513

1081 S. Arnulfus consecratus est episcopus 245

1087 Idem Sanctus obiit 253

1100 Translatio SS. Ludolfi & Druthmari 139

Seculo undecimo floruit S. Joannes episcopus civitatis Montis Marani 510

Item SS. Benedicta & Cæcilia abbatissæ Sustereni in agro Juliacensi, & filiæ S. Zuentiboldi regis 509

Eisdem adde Relindem reclusam, ipsarum sororem ibid.

SECULO XII.

1120 Elevatio ossium S. Arnulfi in synodo Bellovacensi decernitur 257

1121 Elevatio peragitur 223

Anno eodem ejusdem translatio 258

SECULO XIII.

1204 Inventio capitis S. Mamantis, & translatio ad Lingonenses 444

1217 Corpus S. Cassiani M. Imolæ ad ecclesiam cathedralem translatum est 17

1218 S. Hyacinthus, Ordinis Prædicatorum, Romam venit 312

1227 Ex S. Elizabetha Thuringica nascitur B. Gertrudis, abbatissa Aldenbergensis in Germania 143

1231 Obitus S. Elisabethæ Thuringicæ 143

1243 Obitus S. Laurentii eremitæ 307

1244 B. Albertus fit episcopus Placentinus 177

1246 S. Raynaldus Vicentinus episcopus creatur 690

1248 B. Gertrudis fit abbatissa 143

1257 S. Hyacinthus obdormivit in Domino 319

1271 Corpus S. Cassiani M. honorificentius collocatum 17

1274 Depositio B. Alberti episc. Placentini 178

1294 S. Ludovicus episc. Tolosanus ad cathedram Lugdunensem nominatus est 780

Anno eodem tonsuram & Ordines minores suscepit 781

1296 Renuntiavit juri hereditario ad regnum, & solemnem emisit professionem in Ordine Seraphico 784

Anno eodem consecratus est episcopus Tolosanus 782

1297 Promotus est ad infulas Appamienses 783

Anno eodem transiit ad Superos 787

Anno eodem Obiit B. Gertrudis 143

Circa finem hujus seculi mortua quoque est in Suevia B. Radegundis, vel Radigunda seu Radiana 93

SECULO XIV.

1308 Obitus B. Claræ de Cruce 672

1367 Moritur B. Petrus Gualdensis eremita, tertii Ordinis S. Francisci 823

1300 Elevatio corporis S. Mariani 734

SECULO XV.

1423 Translatio S. Ludovici episc. Tolosani 799

1450 Translatio B. Petri Gualdensis 823

1457 Corpus S. Arnulfi honorificentius conditum 223

1480 Martyres Hydruntini coronati sunt 184

1481 Eorumdem translatio 180

1492 Translatio S. Radegundæ seu Radianæ 95

SECULO XVI.

1503 Elevatio corporis S. Nicolai eremitæ 515

1517 Inventio & elevatio reliquiarum S. Hyacinthi 326

1524 Elevatio martyrum Hydruntinorum 181

1537 Solimanus obsidionem urbis Hydruntinæ incassum tentat 189

1578 Reliquiæ S. Arnulfi subductæ furori Calvinistarum sunt 224

1583 Translatio reliquiarum S. Hyacinthi 330

1594 Canonizatio ejusdem 331

SECULO XVII.

1613 Ossa S. Arnulfi honorificentius collocata sunt 224

1660 Corpus B. Claræ de Cruce repertum est integrum 675

1662 Inventio corporum SS. Ludolfi & Druthmari 139

Hoc seculo inventum est incorruptum corpus B. Rainaldi 689

SECULO XVIII.

1704 Corpus S. Cassiani M. iterum honorificentius conditum 18

NOTITIA FIGURARUM
ornantium hunc tomum.

Præfigitur solitum Operis frontispicium.

Effigies Serenissimorum ac Regiorum Principum, quibus tomus inscribitur.

Item lamina ornatus causa eidem inscriptioni præmissa.

Effigies R. P. Petri Boschii.

Una pars nummi S. Radianam exhibens pag. 94

Imago S. Felicis episcopi & martyris 163

Pars tumuli B. Alberti Pandoni 179

Passionis Dominicæ instrumenta in corde S. Claræ efformata 673

Effigies ejusdem S. Claræ 675

Specimen alicujus veteris inscriptionis 710

Effigies S. Ludovici Tolosani 789

ERRATA CORRIGENDA.

Pag. 113 num. 68 ad marginem epistolis-l-epistola
Pag. 183 num. 18 lin. 10 insula-l-infula
Pag. 200 sub lit. C ad τὸ Jacobus de Blanconibus, expunge-quem mirum esset Mevaniæ coli &c.; & substitue-de eo agetur die XXIII hujus mensis, quo colitur.
Pag. 211 num. 3 lin. 20 parte prima-l-parte secunda
Pag. 212 num. 12 ad marginem cujus pium episcopi-l-cujus primi episcopi
Pag. 518 lit. C expunge Dagæus ut episcopus refertur, uti & alia, quæ ibidem de illo subduntur: nam habetur in hoc tomo pag. 656 & seqq.
Pag. 740 num. 22 lin. 8 vita-l-vitam
Pag. 784 num. 44 lin. 2 quo Carolus-l-quo obiit Carolus
Ibidem lin. 5 successerit-l-successisse

August III: 13. August