Anhang August VI

SUPPLEMENTUM
AD MENSEM AUGUSTUM.

AD DIEM VIII AUGUSTI.

DE BEATO, UT FERTUR, HILDEGARO, EPISCOPO COLONIENSI.

Rainaldus archiepiscopus Ravennæ in Italia (B.)

J. P.

[Desiderantur certiora de publico ejus cultu documenta.] In basilica S. Gereonis B. Hildegari episcopi Coloniensis & martyris. Annuntiatio est Gelenii lib. 4 Coloniæ Agrippinensis in Fastis ad VIII Augusti, apposito signo, quod colatur. De hoc præsule agitur tomo 3 novæ editionis Galliæ Christianæ columna 631, diciturque notari in Fastis ecclesiasticis IV Calendas Julii, quo die interemptus est in castro prope Wisurgim, cum a Pipino pro sancienda pace missus esset (quamquam eum IN BELLO interfectum fuisse notat magnum Chronicum Belgicum.) Notatur & VI Idus Augusti, quo sepultus est ad S. Gereonem. Memoratur autem cum titulo Beati ac martyris pro more illorum temporum, qui hoc titulo donabant eos omnes, qui a barbaris occisi fuerant. Plura ibidem legi de illo possunt. Quoniam vero nec ad diem XXVIII Julii, nec ad VIII Augusti apud nos de hoc episcopo quidquam invenio, ipsum hic ponendum duxi, eruditos Colonienses rogans, ut Gelenii annuntiationem confirment uberioribus documentis, & nos instruant, an & quali cultu publico honoretur. Vide etiam quæ idem Gelenius de Hildegaro scribit in sua Hierotheca a pag. 38, ubi Hildeberti episcopi Coloniensis epitaphium applicat Hildegaro, huncque cum illo confusum fuisse observatur in Gallia Christiana loco citato.

DE S. FAMIANO CONF. ORDINIS CISTERCIENSIS.

Famianus conf. Galletii in agro Romano (S.)

J. P.

[Festum ejus ritu duplici colitur.] Pag. 389 & seqq. ad ea, quæ de publico ejus cultu ibidem dicta sunt, adde festum ipsius evectum esse ad ritum duplicem, prout constat ex decreto S. R. congregationis, quod habetur in Magni Bullarii Romani continuatione, anno 1739 Luxemburgi edita, parte 6, pag. 488: ubi sunt ista: Sacra Rituum congregatio, referente eminentiss. & reverendissimo domino Cardinale Gabriellio, ad humillimas preces P. D. Francisci a S. Benedicto, visitatoris provincialis provinciæ Romanæ congregationis S. Bernardi Ordinis Cisterciensis, .. monachis utriusque sexus congregationis jam dictæ, … benigne concessit, ut libere & licite possint celebrare sub ritu duplici nonnulla festa Sanctorum Ordinis Cisterciensis: inter quæ ponitur die VIII Augusti S. Famiani confessoris. Datum notatur decretum illud die III Decembris MDCCI.

AD DIEM IX AUGUSTI.

DE SS. FIRMO ET RUSTICO MM.

Firmus M. Veronæ in Italia (S.)
Rusticus M. Veronæ in Italia (S.)

J. P.

[Officium eorum evectum ad ritum duplicem majorem.] Pag. 414, num. 2, ubi de illorum cultu apud Bergomenses, addi potest hoc decretum de eodem cultu ad majorem solennitatem elevato. Bergomen. Ad magis promovendum cultum sanctorum Firmi & Rustici, martyrum concivium civitatis Bergomen.; quorum corpora ibi summa populi devotione venerantur, episcopus, capitulum, & universus illius clerus pro elevatione ipsorum Officii a ritu duplici minori ad duplicem secundæ classis, sacr. Rituum congregationi non minus enixe, quam humiliter supplicarunt; & sacra eadem congregatio ad relationem eminentiss. & reverenmi D. Cardinalis Porzia petitum Officium cum lectionibus propriis jam approbatis in præfata civitate pro die IX Augusti sub ritu duplici majori in posterum recitari posse benigne indulsit, atque concessit. Die XV Maii MDCCXXXIV. L. ✠ S. Subscript. A. J. Cardinalis Zondadari propræf. N. M. Tedeschi archiepisc. Apam. S. R. C. Secret.

DE S. FEDLIMIDO CONF. PONT.
IN HIBERNIA.

Fedlimidus conf. Pont. in Hibernia (S.)

Sec. VI.

J. P.

Innotuit nobis ex Missis propriis Sanctorum patronorum ac titularium Franciæ & Hiberniæ, [Missa ejus propria datur:] jussu Clementis PP. XII editis Lutetiæ Parisiorum anno 1734, publicus hoc die cultus sancti Fedlimidi, episcopi & confessoris, ecclesiæ & diœcesis Kilmorensis patroni, sicut notatur ante propriam ejus Missam, e qua delibo sequentia: Oratio. Auxilium tuum nobis, Domine, placatus impende, & intercessione beati Fedlimidi, confessoris tui atque pontificis, contra omnes diaboli nequitias dexteram super nos tuæ propitiationis extende. Per Dominum nostrum &c. Lectio epistolæ ex 1 ad Corinthios cap. 12, ℣ 1 ad 12: De spiritualibus autem nolo vos ignorare fratres. Euangelium de communi: Homo quidam peregre proficiscens &c. Secreta fere ut in communi conf. Pont: Sancti Fedlimidi, confessoris tui atque Pontificis, quæsumus, Domine, annua solemnitas pietati tuæ nos reddat acceptos, ut per hæc piæ placationis officia, quem beata retributio semper comitabitur, ille nobis gratiæ tuæ dona conciliet. Per Dominum nostrum &c. Postcommunio. Deus fidelium remunerator animarum, ut in communi:

[2] Jacobus Waræus in Commentario de præsulibus Hiberniæ pag. 78 memorat ista in rem nostram: [de episcopatu Kilmorensi notitiæ, ubi colitur: tempus mortis.] Hujus diœcesis (Kilmorensis) episcopi, stylo a Brefinia, regione ita dicta, mutuato, Brefinienses aliquando dicti sunt, quandoque Triburnenses, quia consedisse dicuntur in viculo quodam obscuro, Triburna dicto. Cæterum anno tandem MCDLIV Andreas Mas-Brady, episcopus Triburnensis ecclesiam parochialem S. Feidlimidi alias Felimii, Kilmoræ, quam in loco commodiore sitam invenerat, Nicolai V Papæ assensu in cathedralem erexit, & in ea XIII canonicos collocavit. Hanc erectionem confirmavit Callistus III anno insequenti. Circa idem, ni fallor, tempus decanatus Kilmorensis constitutus est. Ad S. Feidlimidum quod attinet, vixit is seculo VI, & frater fuit S. Diarmitii abbatis Iniscloghranensis. Obiit IX die Augusti. Hic est, ut conjicio, quem Regestum Cloghorensis ecclesiæ episcopum vocat ecclesiæ Luainensis, quam ad lacum dictum Lough-Ern sitam, nos vulgo Clunes dicimus, & ibidem cum S. Tigernacho primo loci episcopo sepultum tradit. Sed de hac re quærant alii. Jam inde a novæ hujus fundationis initiis ipse Andreas ejusque successores non episcopi Brefinienses nec Triburnenses, ut antea, sed Kilmorenses plerumque appellati sunt. Et videtur sane ipsum episcopatum Brefiniensem vel Triburnensem non antiquæ fuisse memoriæ: nam de eo nulla fit mentio in divisione episcoporum Hiberniæ facta in synodo, sub Joanne Paparone cardinale habita mense Martio MCLII, prout e codice censuum cameralium Centii camerarii, qui fuit postea Honorius III, patet. Hæc Waræus. De S. Diermitio abbate &c. consuli potest Colganus in Actis SS. Hiberniæ a pag. 51. S. Tigernacus episcopus habetur apud nos ad diem V Aprilis, ubi obiisse indicatur anno circiter 550; sed ibidem nihil inveni de Sancto nostro hodierno, quem innexui seculo VI cum Waræo.

AD DIEM XI AUGUSTI.

DE S. RUFINO EPISCOPO MART. QUI COLITUR
ASSISII IN UMBRIA,
COMMENTARIUS PRÆVIUS.

Rufinus Episcopus Mart. qui colitur Assisii in Umbria (S.)

J. S.

[Rufinus Assisiensis episcopus cum aliis synonymis confusus:] Quam intricata sint & confusa, quæ tradunt scriptores Itali, Ughellus, Jacobillus, & Ferrarius de sanctis Rufinis, qui Assisinatibus in Umbria venerationi sunt, jam pridem ostendit Sollerius noster ad diem XXX Julii, ubi egit de S. Rufino martyre Assisiensi, quem oratione panegyrica commendavit B. Petrus Damianus; & rursum ad XI Augusti, ubi disputavit de S. Rufino Marsorum episcopo. Utroque loco ostendit Sollerius dari alium Rufinum, a prædictis plane distinctum, cujus corpus anno 1212 inventum ab episcopo Assisiensi. Porro hunc Rufinum, quem episcopum credunt & martyrem, alium esse a Rufino panegyri S. Petri Damiani laudato, clarum videtur & manifestum. Alium item illum esse a Rufino Marsorum episcopo, probabilius puto cum Sollerio, licet fatear id tam manifeste demonstratum non esse, nec clarius a me ostendi posse, monumentorum idoneorum defectu.

[2] [scripta de ejus corporis inventione & miraculis] Itaque hic non disputo rursum de Rufinorum distinctione. Verum, cum nihil hactenus a nobis editum sit, quod pertineat ad S. Rufinum, cujus corpus anno 1212 inventum, edere statui ea, quæ de gemina corporis inventione, miraculisque ejus olim conscripta sunt, nobisque transmissa, ut hinc lucis saltem aliquid affulgeat. Tria habemus apographa, Assisio accepta, quorum primum continet inventionem corporis primam, alterum secundam ejusdem corporis inventionem, tertium miracula varia per intercessionem S. Rufini facta. Omnia hæc eodem tempore & ab eodem auctore scripta existimo, cujus tamen in omnibus non est æqualis auctoritas. Quippe in conscribenda prima corporis inventione, pleraque hausisse eum existimo ex popularibus traditionibus, quæ solent veris miscere falsa, & non raro prorsus sunt mendaces. Præterea tam mira ibi narrat auctor, ut fidem mereri nequeant, nisi irrefragabili niterentur auctoritate, qualem ille scriptor in rebus tam vetustis habere non potest. Hoc igitur scriptum edam quidem, quia recentiores ex eo hauserunt, sed ut apocryphum & fide indignum.

[3] Scriptum alterum, seu relatio corporis inventi anno 1212, [hic edenda.] & tertium, quo narrantur miracula, ita sunt composita, acsi ab ipso Guidone Assisiensi episcopo, qui corpus invenit, fuissent exarata: nam nomen Guidonis episcopi & canonicorum Assisiensium initio præferunt, & in fine rursus episcopi nomine scriptor loquitur. Verumtamen ex multis manifestum est, scriptum istud geminum, seu unum potius, uti in annotatis indicabo, non esse purum episcopi diploma: in medio enim scriptor de episcopo loquitur, ut de alia persona, ejusque virtutes frequenter laudat, ac demum sub finem miraculorum clare indicatur, illorum scriptorem alium esse ab episcopo. Suspicor ergo initium & finem diplomatis cujusdam episcopalis de inventione corporis scripto suo assuere voluisse, ut istud plus haberet auctoritatis, nisi quis credere malit, episcopum ipsum voluisse promulgare corporis inventionem & miracula, quæ per alium quemdam curaverat describenda. Ut ut est, non video, cur fidem habere non debeamus illis, quæ referuntur in ipsa corporis inventione facta, uti & miraculis circa idem tempus patratis. At fidem indubitatam non videtur mereri idem scriptor, cum attingit ea, quæ dudum erant præterita, & forsan sola populi traditione nixa, uti de priori scripto jam diximus.

INVENTIO CORPORIS IN AQUA,
auctore anonymo Quæ apocrypha videtur & fabulosa,
Ex Ms. Assisiensi.

Rufinus Episcopus Mart. qui colitur Assisii in Umbria (S.)

BHL Number: 7366 a

A. Anonymo.

Fuit autem, cum jam religio Christianitatis Assisii pullulavisset, quod die quadam juxta ripam Clasci b fluminis plusquam per miliare inferius a loco, ubi jam dictus venerabilis Agonista Dei suum agonem compleverat c, bubulco transeunti visæ sunt sub aqua quasi lampades in fundo fluminis ardentes, quarum radii a se invicem reverberati, [Cum in Asio flumine lumen esset conspectum sub aquis, episcopus de ea re monitus,] per totam aquæ superficiem, & loca circum adjacentia pro magna parte nitorem quam plurimum diffundebant. Tunc bubulcus vehementer admirans, nulli signum illud, donec ei per tres vices apparuisset, voluit revelare. Cum autem facta fuit ei trina, & eadem apparitio, tunc ipse accedens ad Assisinatum episcopum, religiosissimæ conversationis virum, rem ei per ordinem enarravit.

[2] [accedit flumen, & videt corpus Sancti super aquas,] Tunc episcopus, utpote vir excellentis contemplationis, per intimationem sancti Spiritus præsentiens ad revelationem sancti Rufini gloriosi athletæ Dei, qui suum triumphum in aquis consummaverat, signum illud evenisse; haud mora, convocatis Assisinatibus Christianis, vadit illuc, & ubi claritas bubulco visa fuerat, quæri facit. Cum autem quærere cœpissent, statim reverendus Miles Christi pariter cum mola ad collum ligata in superficiem aquæ, tamquam eis obviam venisset, cunctis evidentissime visus fuit. Quo viso, omnes manibus & vultibus præ gaudio sursum erectis, Deo de tam pretioso thesauro suis temporibus revelato multiplices gratiarum referunt actiones.

[3] [quod adductum ad ripam integrum reperitur:] Cum vero ad ripam productus esset, tunc eo viso per totum corpus integro, nec etiam minimæ læsionis signum aliquatenus habente, vultu quoque, tamquam dormiens [esset,] existente, rursus omnes præ gaudio Dei omnipotentiam glorificare cœperunt: quæ sicut Danielem in lacu a leonibus intactum, tres pueros ab ardore fornacis non combustos, Jonam in ventre ceti non suffocatum magnifice servaverat: ita suum præsentem Martyrem per tantum tempus sub aquis illæsum mirifice servavisset.

[4] [corpus carrucæ impositum ad urbem vehitur; cumque carruca facta esset immobilis,] Nec mora bobus ad carrucum * applicatis, sanctoque Martyre supposito, mola tamen ab ipso dissoluta & dimissa, statim versus civitatem Assisii cum canticis & laudibus ipsum ducunt. Cum vero per portam, per quam ad ecclesiam sancti Petri civitatem intravissent, viamque ad ecclesiam sanctæ Mariæ Majoris tendere vellent; tunc boves, nec carrucum, acsi radicibus ferreis in abyssum defixi essent, movere aliquatenus potuerunt. Tunc omnes tam clerici quam laïci, vehementi admiratione ducti, Deum orare cœperunt, ut de suo Martyre suam voluntatem eis dignaretur ostendere.

[5] [jubentur illi jungere juvencos indomitos, eosque tantum sequi.] Nec mora, dum orarent, visus est inter eos in specie peregrini quidam procera statura, canitie nivea, barba prolixa, qui dixit eis: Audite, universi fideles, juvencos indomitos ad carrucum applicate, vosque illos pro voluntate sua ire permittentes, itaque eorum viam nullatenus impedientes, tantum ipsos sequimini, & ubicumque pedem fixerint, vos illic sanctum Dei Martyrem sepeliatis, & ibidem in ejus nomine basilicam construatis. Nec mora, cum hoc dixisset, ab illis evanuit, nec postea visus est inter eos.

[6] [Juvenci corpus vehunt ad locum spinis obsitum, qui Bona Mater dicitur:] Tunc cives, credito de consilio Dei hoc esse dictum, statim juvencis indomitis ad carrucum applicatis, se hinc inde retrahunt, viam eis ad suum arbitrium, sicuti præmoniti fuerant, facientes. Juvenci vero, populo reducto, stratam * inferiorem dimittentes, protinus superiorem stratam, quæ ab illa parte introëuntibus est sinistra, nullo prorsus indice sunt ingressi, nec cessaverunt per eamdem stratam ascendentes, populo cum Dei laudibus sequente, donec platea fori venalium transacta, sursum ad dumetum juxta locum, qui Bona Mater dicitur, ascenderunt: ibi tandem pedes figentes, vultus tunc erectos ad populum circumtulerunt, signum facientes se ulterius progredi non licere.

[7] Cives tamen, viso quod loci facies, utpote spinis ac tribulis incommoda, [at cives corpus in summitate arcis sepeliunt, ibique ecclesiam struere moliuntur, sed frustra:] propter insolentiam suam tam venerabili sepulturæ non conveniret, dimisso statim illo loco contra hoc, quod præmoniti fuerant, ad summitatem arcis, quæ lateri civitatis ad Aquilonem & Texio d fluvio intereminet, carrucum ducere præsumpserunt. Ibi vero sancto Martyre commendato sepulturæ, consequenter ecclesiam sub invocatione nominis illius ibidem ædificare cœperunt. Sed quidquid per totam hebdomadam ædificabant in vanum laborantes, sola nocte in manu potenti & brachio excelso totum omnino dirutum, ita quod multis ex lapidibus per abruptum rupis hinc inde cadentibus subruebant.

[8] Tunc cives recordati se peccavisse, ex eo scilicet quod ipsi minus licenter ausi, [hinc corpus ad priorem locum reducunt, atque illic ecclesiam ædificant.] locum præmonstratum quadam præsumptuosa temeritate dimisissent; statim de consilio episcopi ad eumdem locum præmonstratum sanctum Dei Martyrem reducentes, ibi tandem sepulturæ tradiderunt, nullum tamen certum signum tam sacræ sepulturæ relinquentes, eo scilicet timore, [ne] ab eodem loco sive bellis sive quocumque alio modo in posterum auferretur. Nec mora fuit, cum ibidem basilicam ab ipso denominatam fundaverunt, in qua clericis ad officium Dei, & episcopali sede ad honorem tanti Martyris & Præsulis e constitutis, multa fiunt ad laudem & gloriam ejusdem Martyris usque in hodiernum diem f, operante Domino nostro Jesu Christo, qui cum patre & Spiritu sancto vivit & regnat idem Deus per infinita sæculorum sæcula. Amen.

ANNOTATA.

a Ad marginem de Ms. hæc notantur: Ex collectione D. J. B. Mari, qui habet exemplum transmissum a R. D. Vicario episcopi Assisinatis per D. Franciscum Bellhominem. Titulus vero hic scripto præfigitur: Quando corpus sancti Rufini extractum fuit de aqua.

b De hoc flumine Baudrandus in Geographiasic habet: Asius, fluvius parvus Italiæ Ptolomæo, qui recentioribus Clasia seu Clasius, vulgo il Chiascio dictus, teste Leandro, oritur ex Appennino monte prope Eugubium in ducatu Urbinate: hinc auctus aliquot rivis per Umbriam labitur tribus milliaribus ab Assisio, & postea in Tiberim cum Tinia se exonerat.

c

Credunt Assisinates S. Rufinum aquis submersum fuisse, ut hinc patet. Audi, quo modo eorum opinionem exponat Ughellus tom. 1 Italiæ sacræ col. 886 in S. Rufino Marsorum episcopo, cui ipse attribuit ea, quæ illi de suo Rufino tradiderunt: Assisinates (inquit, volunt Rufinum) mola deprimente in aquis fuisse submersum… Addunt vero … aliquamdiu latuisse sub aquis, sed prodente splendore, qui inde ulterius emicabat, in suique admirationem traxerat hominem, prope castellum Costanum Assisinatis jurisdictionis rusticantem, ex cujus relatu cum canonicis cleroque suppliciter ad locum fluvii episcopum adiisse, inque oculis omnium molam, quasi subeream factam, cum corpore Martyris supernatasse undis, receptumque imposuisse plaustro, in S. Mariam Majorem deportandum; sed pertinacius stetisse boves, nec progredi voluisse: sed ex divino, ut credidere, admonitu substitutis juvencis, ad locum cognomine Bonam Matrem deportasse, ibique templum excitasse, ibidemque honorifice conditum Sanctum perspicuis claruisse miraculis. Habes hic, lector, compendio exposita, quæ in toto hoc scripto narrantur magis inconcinne. Audi nunc etiam conclusionem Ughelli: Ex quibus, inquit, monumentis plane constare videtur, Rufinum (Marsorum episcopum) apud Assisinates requiescere, eoque genere mortis palmam tulisse martyrii, quando post multos annos cum mola ejus illigata collo corpus tradunt fuisse repertum. Imo vero, si hæc monumenta tam certa essent, ut ex iis aliquid certi posset concludi, sequeretur potius, Rufinum Marsorum episcopum apud Assisinates non requiescere, quia de genere mortis Rufini sui Assisinates tradunt tam diversa ab illis, quæ de morte Rufini Marsorum episcopi tradiderunt omnes alii. Verum ne Rufino quidem episcopo Assisiensi hæc convenire existimo, sed Rufino martyri, quem laudavit S. Petrus Damianus ad 30 Julii: namin hymno post orationem ejus edito, ejusque nomine insignito, sic canit de ejus Rufini morte:

Saxum collo suspenditur,
Sic fluctibus immergitur:
Quem aqua Christo genuit,
Per hanc ad ipsum pervenit.

Hunc autem Rufinum alium esse a Rufino, cujus corpus anno 1212 inventum, manifeste probavit Sollerius. Quin suspicarer scriptum hoc compositum fuisse de Rufino Damianensi, nisi in subsequenti corporis inventione innuerentur eadem, ita ut malim suspicari gesta utriusque ab auctore confusa, quemadmodum multa confudit Jacobillus, qui modo de uno Rufino, modo de altero eadem narrat.

d Flumen istud apud topographos non reperio. Suspicor rivum esse, qui ad partem Aquilonarem Assisii fluit, & Asio flumini illabitur.

e Hic indicat auctor se loqui de sancto Episcopo, quod abunde confirmatur ex sequenti corporis inventione, in qua num. 2 insinuantur eadem, quæ hic referuntur. Verum, ut jam monui, timeo ne mors martyris alterius, quem celebravit sanctus Damianus, ad hunc sit translata:indeque occasio nata sit multa comminiscendi de corporis inventione in aqua, ejusque mirabili translatione, quæ neutri convenire existimo, & prorsus esse fictitia, licet illa avide arripuerit Jacobillus, & Ughellus eadem non repudiaverit.

f Ex hoc quidem loco videtur consequi, hæc scripta esse ante alteram corporis inventionem, cum illam non memoret. At suspicor scriptorem de industria sic loqui, ut alteram inventionem seorsum memoret. Quippe similis utriusque scripti stylus, similis titulus & similia sensa de extractione corporis ex aqua eumdem plane scriptorem insinuant. Forsan hæc scripsit post inventionem corporis, sed ante translationem.

* forte carrucam

* i. e. plateam vel viam

INVENTIO CORPORIS ALTERA
Auctore anonymo
Ex Ms. Ferdinandi Ughelli.

Rufinus Episcopus Mart. qui colitur Assisii in Umbria (S.)

BHL Number: 7367 a

A. Anonymo.

[Docet auctor non raro contingere, ut corpora Sanctorum lateant,] In nomine sanctæ & Individuæ Trinitatis. Nos Guido Secundus b episcopus, & universi canonici S. Rufini Assisinæ civitatis, posteritati nostræ salutem, & eorum, quæ in revelatione ejusdem S. Rufini martyris & præsulis, nobis videntibus, gesta sunt, addiscere veritatem. Sicut evenit de thesauris ab antiquo sub terra reconditis, quod primitiva dierum antiquitate de locis, in quibus absconditi sunt, a modernis ignoratur; ita fit de quibusdam Sanctis, qui pretiosissimi sunt thesauri, sive peccatis humanæ fragilitatis exigentibus, sive quacumque alia de causa, Deo tamen sic volente; quod licet eorum opera gloriosa scripta habeantur, & in ecclesiis memoria celebretur, de reliquiis tamen eorum, ubi ab antiquis reconditæ sunt non satis plenaria posteritati relinquitur certitudo.

[2] Evenit itaque de pretioso corpore beati Rufini gloriosi martyris & præsulis, [& innuit, quo contigerit modo, ut corpus S. Rufini uni tantum esset cognitum:] patroni nostri, quod cum ab arce, in qua post extractionem ab aqua c positum fuerat, translatum fuisset, de loco tamen sepulturæ ipsius, cum a veteribus nullum inde nobis signum relictum fuisset, non satis certum nostris temporibus habebatur. Quidam tamen opinando dicebant, ipsum esse in isto loco, alii in illo, alii in alio: & ita sub dubitatione de loco tam sacræ sepulturæ diversam inter se sententiam proferebant. Deo tamen permittente de tam sacra sepultura uni soli viro tantummodo certum erat: sed ille nullatenus, nisi cum extrema dies suæ dissolutionis immineret, nec tunc nisi uni soli tantum, quem tamen approbatæ vitæ cognosceret, præ timore Dei & reverentia tam S. Martyris, audebat revelare. Et sic illa notitia tam egregiæ sepulturæ de viro in virum successive in extremis dissolutionibus tradita, tandem ad quemdam canonicum ecclesiæ ejusdem Martyris, Theobaldum nomine, pervenit. Sed idem Theobaldus tam pretiosum thesaurum eo modo, quo prædecessores sui fecerant, apud se reservans absconditum, nullatenus aliis propalare volebat, nisi cum esset de medio migraturus.

[3] Erat autem in eadem civitate Assisii quidam sacerdos, [Sanctus in somno apparens Guidoni presbytero, ubi sit corpus suum indicat;] custos hospitalis, quod appendet ecclesiæ ejusdem gloriosi Martyris, nomine Guido: cui, cum in lecto suo de nocte jaceret, apparuit in somnis idem beatus Martyr, habens in manu sua pallium multimode coloratum, & excitans eum, in hæc verba dixit: Guido, surge, quære corpus meum, & involve in isto pallio, quia tibi erit proficuum. Cui idem sacerdos respondit: Domine, quis tu es? Sanctus Rufinus dixit: Martyr Christi sum ego. Vade ad locum, qui confessionis d dicitur, quia ibi jaceo sub aqua, & quam cito illuc veneris; ossa mea erigent se contra te super aquam. Et statim visum est eidem sacerdoti, quod idem S. Rufinus accepit eum per manum, & duxit ad locum prænominatum, & quod idem sacerdos ossa tam beati Martyris super aquam inventa in pallio involveret, sicut ei ante jusserat S. Rufinus. Post hæc S. Rufinus a sacerdote recessit, & eidem iterum usque in tertia vice per eamdem apparuit visionem.

[4] [Guido autem cum altero, qui locum noverat, rem aperit episcopo:] Tunc sacerdos de trina visione gavisus quam plurimum, nulli tamen per aliquantum tempus eam confessus, tandem Deo jam volente gloriam sui Martyris per revelationem ejusdem augeri & hominibus declarari, vocans Theobaldum, qui solus de tam sancta sepultura certus erat, ducit eum ad prædictum locum confessionis, & præcise dixit, illic esse beati Rufini martyris sepulturam. Tunc Theobaldus vehementi admiratione affectus, & diu quasi extra se positus, dixit: Quis te docuit? Respondit sacerdos, se a beato Rufino sic edoctum fuisse, & statim ei trinam visionem declaravit. Tum demum Theobaldus veritatem confessus, asseruit sic esse. Nec mora accedentes, ad venerabilem Guidonem episcopum, & ad canonicos ejusdem loci, bonæ providentiæ, & honestæ conversationis viros, palam eis rem gestam per ordinem narraverunt.

[5] [episcopus cum clericis aliisque corpus quærit, perceptoque odore suavi,] Tunc ex verbis amborum in idem concordantibus fide facta episcopo & canonicis, ipse episcopus & canonici cum consulibus & quibusdam aliis civibus Assisinæ civitatis ad prænominatum locum confessionis cum cereis & cruce, prout competens erat, honorifice & devote pervenerunt. Sed præ nimietate aquarum, quæ in loco illo enataverant, tanta ibi erat turbulentia, quod vix tam egregia sepultura in tam lutulento & quasi insolenti loco aliquatenus esse crederetur. Tunc cum episcopus ex rogatu omnium, sicut emendatæ vitæ & circumspectæ actionis vir cognitus, primum ictum, ubi monstratum fuit, intulisset, tam boni ac tam suavis odoris fragrantia per universos, qui astabant, est diffusa, quod visa est omnibus vel balsamum, vel omnes species aromaticas, si illic essent, excedere posse. Tunc episcopus & clerici cum consulibus & aliis civibus ejusdem jam dictæ civitatis Assisii, qui aderant, ex nimio devotionis affectu totis visceribus charitatis erga Deum præ gaudio expansis, cum lacrymis compunctionis ipsi Deo referunt gratiarum actiones.

[6] [omnia Sancti ossa reperiunt;] Cum vero ad pretiosum corpus perventum est, capsam ligneam invenerunt. Qua extracta & aperta, prædictus Guido episcopus iterum ex rogatu canonicorum & aliorum, utpote cunctis superior & approbatæ disciplinæ ac morum elegantia illustris, cum nullus manum ausus esset apponere, oratione facta ad Deum cum lacrymis ac timore, devotissime accipiens ossa S. Martyris, inventa penitus integra, licet octingentis annis transactis recondita, omnia illa tam majora, quam minora, unum post aliud palam universis astantibus demonstravit: & illis inventis omnibus, ita quod etiam de minutis ossibus nullum defuit, & iterum in priori loco depositis, donec adjacentes episcopi cum abbatibus & aliis bonis viris ad tollendum tam venerabiles reliquias interessent, episcopus & Canonici cum aliis præ gaudio Deum benedicentes, ad propria sunt reversi.

[7] [eaque deinde transferunt ad ecclesiam novam:] Nec mora, diebus quam paucis post hoc elapsis, vicinis episcopis & abbatibus & multis aliis bonis viris cum universo populo convocatis, venerabiles viri, sæpedictus episcopus Guido & canonici loci, accipientes venerabiles reliquias, & in alia capsa nova coram omnibus integre ponentes, nec ex eis quidquam dimittentes, protinus illas assumptas cum episcopis & clericis, Te Deum laudamus cantantibus, & universo populo, præ gaudio Deum benedicente, sursum ad ecclesiam novam cum ingenti celebritate portaverunt, & in altari, quod est in capite ecclesiæ versus orientem, honorifice, prout decebat tam gloriosum Martyrem, posuerunt. Ubi ad laudem, & gloriam ipsius Martyris Dominus noster Jesus Christus meritis ejusdem multa nobis miracula demonstravit. Precemur igitur cum humili devotione tantum Patronum, quod sicut nunc de præsentia sui corporis nos lætificat, ita post decessum animas secum in cælis impetret gratulari: quod nobis præstare dignetur Jesus Christus, qui cum Patre & Spiritu sancto vivit & regnat idem Deus per infinita secula seculorum. Amen e.

[8] Facta sunt hæc Assisii anno ab Incarnatione Domini MCCXII, [tempus translati corporis.] Indictione XV, Innocentio tertio Romano Pontifice f Ecclesiam regente, invento sancto Rufino martyre eodem anno, tertio Nonas Augusti, me Guidone Secundo episcopo cum canonicis ejusdem loci, cum episcopis Spoletano g Fulginate, Nucerino, Egubino, Tudertino, cum universo populo ejusdem civitatis Assisii, & multis aliis viris præsentibus, & in se rei testimonium perhibentibus, ad laudem & gloriam Domini nostri Jesu Christi, qui cum Patre, & Spiritu sancto vivit & regnat idem Deus per infinita secula seculorum. Amen.

ANNOTATA.

a Titulus hujus scripti talis est: Quando corpus beati Rufini inventum fuit in ecclesia antiqua.

b De Guidone episcopo Ughellus tom. 1, col. 479 hæc commemorat: Vido de familia Secunda Romanus, ab Innocentio III electus MCCIV. Hic ille Vido episcopus est, qui anno MCCVI seraphicum Assisinatem Franciscum e paterna domo nudum egressum, atque ad sua genua provolutum excepit; vilique sacco & detrito a se indutum, ut novum vitæ genus constantissime auspicaretur, maxime juvit. Hic fuit unus e septem illis episcopis, qui cæleste illud ecclesiæ Angelorum, deprecante Francisco, indultum evulgavit anno MCCXXIII: meruitque S. Rufinum primum Assisii episcopum ac martyrem invictum, qui ad eam diem mortales latuerat, reperire, repertumque in cathedrali honorificentiori loco collocare, die III mensis Augusti MCCXII. Decessit in exordio Gregorii IX pontificatus.

c Extractio corporis ab aqua, & translatio ad arcem, indeque ad locum alium, fuse referuntur in præcedenti scripto, at parum verisimiliter. Facile quidem credo, Rufinum aliquem martyrem Assisiensem aquis suffocatum fuisse, ejusque corpus deinde ab aquis extractum. At S. Damianus id refert ad Martyrem ab Episcopo alium, cujus corpus circa medium seculi XI erat notissimum, adeoque anno 1212 non poterat 800 annis latuisse, ut infra de hoc dicitur num. 6.

d Crypta subterranea, quæ solet esse sub altari principe, confessio passim vocatur; in eaque Sanctorum corpora recondi olim solebant.

e Hoc loco in apographo notantur ista: Post narrationem aliquorum miraculorum ipsius S. Rufini, adsunt infra scripta verba. Porro verba ista, quæ sequuntur, etiam reperiuntur in apographoalio post miracula, ita ut nullum videatur dubium, quin eadem sint miracula, quæ hic inserta fuisse notantur, adeoque una fuerit lucubratiuncula, qua inventio corporis & miracula referebantur.

f Omnes notæ chronologicæ recte congruunt designato anno 1212.

g Episcopi hic enumerati omnes satis vicini sunt Assisio. Spoletum enim, Fulginium, Nuceria & Tudertum, seu Tuder, civitates sunt Umbriæ seu ducatus Spoletini; Eugubium vero est ducatus Urbinatis, qui Spoletino conterminus. De plerisque rursum fiet mentio in miraculis.

MIRACULA
eodem anonymo auctore
ex codice Ms. Assisiensi.

Rufinus Episcopus Mart. qui colitur Assisii in Umbria (S.)

BHL Number: 7368
a

A. Anonymo.

CAPUT I.
Miracula quædam ante inventionem corporis facta.

[Præfatio de causa scribendi hæc miracula,] Cum ad memoriæ commendationem quædam humanorum opera sint notata, multo magis sua per se prærogativa specialissime notanda sunt Dei facta, maximeque miracula, cum de meritis Sanctorum, tam ad eorumdem gloriam revelandam, quam ad reducendum nos extravagentes ad veritatis semitam, ostenduntur. Inde est, quod nos nos Guido b Secundus episcopus & canonici Assisinates de miraculis B. Rufini martyris quædam excerpentes, cum omnia illa, quia tot & tanta sunt, comprehendere non possumus, ea, prout vidimus & scimus, ita quod falsitatem a stilo nostro prorsus eliminantes, nostris posteris ad eorumdem correctionem dignum ducimus enarrare.

[2] [Vir misere contractus & impotens,] Fuit igitur Assisii quidam vir, natione Theutonicus c, nomine Brocardus, qui præ nimia siccitate nervorum manibus ac pedibus cæterisque membris quam plurimum in se retractis ac distortis, & eorumdem membrorum, & maxime a renibus infra, totali corpulenta substantia præ nimio naturæ defectu consumpta, sola pelle cum ossibus remanente, tanta sui impotentia laborabat, quod nec vestes suas exuere nec induere, nec ad purgationem ventris necessariam se competenter arctare, nec, ut breviter dicam, in aliquo sibi necessario ministrare, nisi juvaretur ab aliis, potens erat: etiam cum induceretur, vix cum duabus predellis d ligneis præ nimia virium destitutione cum maximo sui gravamine se trahebat. Unde cum biennium, vel eo amplius, in hospitali prædicti S. Rufini martyris hac impotentia sui laboravisset, ministris hospitali jam fastidiosus penitus habebatur.

[3] [invocato S. Rufino eoque apparente sanatur,] Verumtamen cum ad B. Rufinum sæpissime lugubriter clamavisset, quadam nocte circa crepusculum orientis diei tribus vicibus interpolatim apparuit ei in somnis cum episcopalibus indumentis S. Rufinus, excitans eum apprehensum manu lingua Theutonica per hæc verba: Fili Brocarde, surge, vade ad ecclesiam meam; sanitatem etenim recepisti. Post hæc S. Martyr recessit. Ille vero excitatus a somno, sentito jam vigore membrorum suorum, grates agit Deo & B. Rufino, per quem Deus in ipsum misericordiam fecerat apparentem. Nec mora, surgens de lecto, stansque supra pedes, manibus cum gratiarum actione sursum erectis, vocat præ gaudio ministros hospitalis: qui, sicut consueverat, credentes opus esse aliquid ei ministrare, surgunt, & allato lumine vident eum stantem super pedes, manibus sursum levatis, sed præ novitate Sancti aliquantulum tremulantem. Quibus admitantibus de facto quærentibus, ipse trinam narrat visionem per ordinem.

[4] Die vero facto, accedens ad canonicos bonæ providentiæ viros solo nisu baculi, [& pinguis fit ex macilento:] statim campanis solemniter pulsatis, ductus est ad ecclesiam sancti Martyris, ubi flexis genibus cum devotione preces fundit multiplices coram Deo. Populus autem, auditis campanis, ex ammiratione currentes ad ecclesiam, invenit eum membris sanis, sed nondum in naturali grossitie * restitutis: sed oratione completa, tanta corpulentia & tam venusta sunt completa, quantam & quam venustam vix natura per delicata cibaria dare potest. Quo viso, populus præ gaudio Deum in sancto Martyre benedicit. Ille vero post hoc in hospitali prædicto per dies aliquot commoratus, tandem hominicio e facto sancto Martyri, & in recognitionem hominicii vovens se oblationem ad ecclesiam ejusdem singulis annis, dum viveret, oblaturum; tunc de licentia canonicorum ad Theutonicam suam natalem patriam remeavit.

[5] Item fuit de comitatu f ejusdem civitatis Assisii quidam presbyter g, [puer, super quem currus transierat, valetudini redditus:] nomine Guido, qui cum in ætate fere quinque annorum ante domum sui patris ex transverso in strata * jaceret, forte quidam serviens sui patris ducens plaustrum bano h ponderatum per illam stratam, sicut tunc post plaustrum ibat, fecit nescienter rotam plaustri super ventrem pueri pertransire. Tunc puero manente quasi mortuo, utpote qui per medium quasi fere ruptus videbatur, pater ejus dolens quam plurimum, & de vita illius penitus desperans, tamen cum de consilio cujusdam cereum super altare S. Rufini martyris obtulisset; & pondus ipsius in tritico Deo & sancto jam dicto Martyri pro illo dedisset (& ille sic fecit) puer infra dies quam paucos sic effectus est sanus, quod etiam signum, quo læsio extitisset in eo, nullatenus apparebat.

[6] Item fuerunt de eadem civitate Assisii duo fratres scholares, [alii periculo submersionis erepti, amissa recipiunt:] dicti Andreas & Raynaldus, qui postea S. Rufini factus est canonicus, quibus contigit cum irent Bononiam i causa studendi, quod Ravennæ k pro Dadilino l fluvio transeundo cum multis aliis sociis de nocte quam plurimum nimbosa & teterrima naviculam intravissent: vix ipsa navicula ad medium fluminis ingressa fuerat, cum multitudine virorum & procelloso turbine ventorum penitus est submersa. Tunc omnes ex timore S. Rufinum martyrem invocantes, statim erepti de periculo, navi tamen periclitata, solo ductu Dei, cum nihil præter albedinem aquæ præ nimia obscuritate viderent, suis pedibus salvi ad ripam in continenti, licet aquæ non minima esset profunditas, amissis suis tamen in fluvio sarcinulis, perrexerunt. Tunc prædicti fratres ex amissa pecunia, quam pro suis expensis ad scholas portabant, quam plurimum dolentes, tamen cum opem S. Rufini martyris super hoc invocassent, apparuit ex nocte in somnis uni eorum, scilicet Andreæ, B. Rufinus, confortans & monens, ut in mane iret ad fluvium, & docuit locum, quo præcise deberet ire suam pecuniam inventurus. Nec mora, cum mane esset, iidem fratres cum omnibus aliis suas res quærentes venerunt ad fluvium: invenerunt & ipsi suam pecuniam, & alii res suas in integrum restitutas, quod inde penitus amiserant.

[7] [crumena perdita, invocato Sancto, inventa:] Item fuit aliud consimile miraculum de quodam Assisinate scholari, Joanne nomine, qui cum in scholis Bononiæ cum Petro Catanii S. Rufini canonico moraretur, contigit quod die quadam cum eodem Petro & multis aliis scholaribus spatiatum egressus, bursam * cum denariis, quos ad expendendum in scholis portaverat, sicut eos tunc forte secum deferebat, Bononiæ ad portam perdidit Ravennatem *: quos denarios cum tam ipse quam alii, qui cum eo erant, bis vel ter in eodem loco diu quæsissent, nec invenire possent, tandem illo loco dimisso ab iis, ipse [abiit] cum aliis de damno suo ipsum confortantibus, ita quod S. Rufinum assidue invocabat, donec adversam aquam, ubi juxta ripam fluminis de via ad viam passipedis m per lapides fit transitus, pervenerunt. Cum jam ipse dictus Joannes per passipedum illuc incederet, & incessanter tamen de damno suo S. Rufini martyris opem invocaret, tunc elapso pede accidit ipsum usque ad umbilicum in aquam de passipedio cecidisse. Tunc ipse sentito sub pede suo quasi molli corio, ammirans quid esset, misit manum illico, ita quod fere totum se immergens Dei nutu inclinavit; & tunc bursam suam, quam perdiderat, inde extrahens, cunctis, qui in loco erant, factum, quod ad invocationem S. Rufini martyris sibi contigerat, demonstravit.

[8] [facta hæc ante corporis sacri inventionem.] Facta fuerunt hæc jam dicta miracula, antequam inventum esset corpus B. Rufini martyris & præsulis. Anno vero inventionis ejusdem ab Incarnatione Domini millesimo ducentesimo duodecimo, ipso martyre invento mense Augusti ejusdem anni, facta sunt ad laudem & ad revelationem ejusdem Martyris hæc miracula, quæ sequuntur.

ANNOTATA.

a Titulus hujus scripti hic est: Miracula S. Rufini ex codicibus Assisii. Et ad marginem notatur, Ex tomo V. Ad singula etiam miracula apponitur titulus, uti ad primum hic: Miraculum de quodam retracto. At titulos illos, ut nullius momenti, visum est prætermittere.

b Jam monuimus in Commentario num. 3, episcopum scripti non esse auctorem.

c Id est, Teuto vel Germanus.

d Predella vox est Italica, quæ significat varia ad sustentandum aliquid. Hic videtur designare fulcra subalaria.

e Hominicium, idem quod hominium vel hommagium, designat servitutem quamdam, quam cliens seu vassallus debet domino suo.

f Comitatus hic significat territorium urbis, uti & alias non raro vox illa sumitur.

g Forte legendum puer, sicut adscriptum erat, nisi insinuare velit scriptor puerum illum deinde fuisse presbyterum.

h Forsan vino, prout supra vocem eadem manu scriptum erat.

i Urbs est Italiæ notissima in ditione summi Pontificis.

k Ravenna est item in ditione Ecclesiæ ad mare Adriaticum.

l Fluvium istius nominis Ravennæ non invenio. Forte vox male transcripta.

m Passipedum, vel, ut deinde scribitur, passipedium non reperio. Verumtamen non dubito, quin significetur via angusta, & soli pedestri itineri accommodata. Fortasse sic vocatur, quod ad singulos passus lapides essent positi, uti multis locis fit ob humiditatem viarum.

* i. e. crassitudine

* i. e. platea

* i. e. crumenam

* i. e. quæ ducit Ravennam

CAPUT II.
Miracula facta ipso anno inventionis.

[Puella energumena, ad corpus Sancti ducta,] Erat in eadem civitate Assisii quædam adolescentula, nomine Berta, per longum tempus a dæmonio vexata; horis tamen interpolatis, sed raro, usum habens humanæ qualemcumque rationis: tunc & faciem hominum & eorum confabulationes utcumque recipiebat, & Creatorem & beatum Rufinum aliquantulum invocabat. Sæpe vero, imo sæpissime, contingebat ipsam a dæmonio tam arreptitio sic torqueri, quod ab impetu, nunc cum pugnis, nunc lapidibus, in semet faciendo vix ab hominibus poterat detineri. Quam cum cives Assisinates ad ecclesiam B. Rufini, licet ex impetu dæmonii reluctantem, sæpe duxissent, & pro eadem motu pietatis Deum & B. Martyrem invocassent, tandem sancta die Jovis, quæ est ad cœnam Domini, Deo volente, ducentes eam ad ecclesiam ejusdem Martyris, tunc eam ab introïtu ecclesiæ plus solito reluctantem juxta tamen ad locum veteris confessionis, in quo corpus sancti Martyris fuit inventum, detraxerunt. Quem locum cum ingrederentur, tunc ipsam dæmonium aliquando dimisit velut expavescens, aliquando clamans horrifice velut iracundum, usque ante altare, in quo sanctus Martyr postea a inventus fuit, dicere non cessavit: Rufine, Rufine, nunc tandem tibi datum est me de ista ejicere mansione.

[10] Et tunc adolescentula terribili pallore vehementer affecta, [dæmone liberatur] & præ nimia rabiositate nunc terram pedibus calcitrans, nunc inter manus vix eam tenentes pugnis se feriens, nunc in rotatu capitis cum terrifico mugitu spumas ab ore ejiciens, nunc oculos igneos ac minaces, ceu statim in plebem factura impetum, ostendens, & pietatem * omnibus pro ipsa orantibus faciebat, & timorem pariter inferebat. Tandem, Deo jam ancillulam suam misericorditer respiciente, auditus est strepitus quasi lapidum de muro cadentium, & tunc ab illa dæmonium exiens tam impetuose irruit in portas ecclesiæ, quod visum est omnibus, quasi fractas ad terram penitus evertisse. Factus est præterea tam horribilis in illa hora status, velut de procelloso ventorum turbine fieri solet, quod inde lampades, quæ in ecclesia ante ardebant, penitus sunt extinctæ. Sed elapso parvo temporis intervallo, cunctis, qui aderant, ad Deum ex timore clamantibus, sola Dei virtute iterum sunt accensæ. Tunc adolescentula jacens quasi mortua videbatur, sed post paulum ad aspersionem aquæ benedictæ a sacerdote refecta, cum cognovit se per B. Rufinum esse liberatam, statim surgens, & cum universis astantibus Deum in S. Rufino benedicens, ante altare ipsius cum lachrymis se prostravit. Quæ cum ab oratione surrexisset, statim ex devotione capillos suos abscindens, & super altare B. Martyris offerens, promisit se, dum viveret, in servitio Dei & beati Rufini martyris permansuram.

[11] [uti & matrona:] Item fuit de Auit, Nursiæ b provinciæ villa, quædam matrona, nomine Savia, per sex annos eo modo, quo de Berta jam dictum est, a dæmonio vexata. Quam cum maritus ejus & plures ex amicis suis ad sanctos quamplures, tam ultramontanos, quam citramontanos, mundum fere circumeundo, sicut ipsi postea narraverunt, duxissent, nec auxilium aliquatenus invenissent; tandem de B. Rufino divinitus eis intimato, huc ipsam ad ecclesiam ejusdem Martyris adduxerunt. Cum vero ad introïtum ecclesiæ pervenissent, eamque ab eodem loco simili impetuositate dæmonii, quam de Berta prædicta audistis, reluctantem, magna tamen difficultate ad prædictum locum veteris confessionis impulissent; tunc in ipsa dæmonium præ nimia rabiositate aliquando fremens & rugiens, aliquando terribiliter elatrans, tandem cum horrifica damnositate velut indignans, intonuit in hanc vocem: Rufine, Rufine, tibi soli, ut me dejiceres, datum erat. Nec mora, tam de spumarum ejectione, quam de terribili rotatu capitis & aliis impetuositatibus, quæ de Berta nomine sæpe dicta sunt, eodem modo in omnibus factum est de ipsa Savia matrona; præter in hoc, quod cum dæmonium de eadem exiret, non ea rabiositate, qua dæmonium Bertæ, visum est in portas ecclesiæ se dedisse. Verumtamen ipsa quoque jacens quasi mortua, & exspumans sanguinem, cum per aquam benedictam, a sacerdote vultui ejus injectam, revocata fuisset, dicto ei, quod per B. Rufinum liberata esset, statim cum devotione & lacrymis Deo & S. Rufino martyri, genibus prostratis, gratiarum egit multiplices actiones. Post hæc facta in eadem ecclesia diebus aliquot in Dei laudibus commorata, tandem de licentia canonicorum, capillis suis abscissis, & in recognitionem miraculi super altare dimissis, Auit Nursiæ provinciæ villam, de sua liberatione Deum laudans, ad propria remeavit.

[12] [quidam tympanite liberatus] Fuit postea de Bressa, Nucerinæ c diœcesis villa, quidam Albertus nomine, qui ex ea hydropisi, quæ a physicis tympanites d dicitur, a lumbis usque ad guttur ventre tam intense inflato, acsi statim rumpere deberet, cute vero per totum corpus crocei coloris existente, & in modum tympani, unde tympanites morbus ille dicitur, ad ictum digiti sonantis tanto sui gravamine affligebatur, arteriis vocis quasi suffocatis, nec loqui nisi interrupte, nec ad terram se aliquatenus inclinare, nec, cum sedisset, resurgere, nisi cum difficultate maxima, potens erat. Cum vero per multum temporis morbo tam gravi laboravisset, nec ab illo, utpote jam chronico e & incurabili, sive per medicos, sive per Sanctos, quos quamplures adierat, auxilium invenisset, tandem audiens de B. Rufino martyre famam, iter ad illius ecclesiam est aggressus. Cum autem ante altare Martyris orationem cum lacrymis peregisset, statim omnis inflatura & infirmitas per os ejus in fumum spississimum, acsi de cacabo ad ignem bullienti exiret, palam cunctis in tantum evanuit, quod in continenti circa ventrem suum, ubi maxime intensa fuerat inflatura, in modum aliorum hominum se cingebat. Qui cum de hoc facto miraculoso Deo & B. Rufino lætus gratias impendisset, post a canonicis quærens fidem revertendi statim Bressam Nucerinæ diœcesis villam per intus adjacentes populos, Dei narrans miracula, remeavit.

[13] Item fuit de Treverio f, Spoletanæ vallis oppido, [puella, quæ fœda carnis excrescentia quasi biceps erat,] quædam puella, ceu bima g, habens ab utero matris duo capita, unum pro naturali competentia formatum; aliud vero non humanam formam habebat, sed erat quædam moles rubeæ carnis in modum pastæ h fermentatæ mollissima, quæ a posteriori parte capitis formati per foramen in modum ossis notundum & amplum, quasi de cerebro visa progredi, omne, quod est a superiori parte capitis fere usque ad medietatem dorsi, circumquaque se protendens & amplians, occupabat. Unde præ nimia grossitie quasi prodigium cunctis illud inspicientibus videbatur. Tantæ præterea teneritudinis erat, quod quam cito tangebatur, licet tactu quantumlibet remisso, statim puella in clamorem tam implacabilem irruebat, acsi in aliquo membrorum suorum gladio pungeretur. Cum autem mater ejus vitium illud pluribus medicis ostendisset, nec de illo vitio, utpote medicinalis scientiæ possibilitatem penitus excedente, sive per ipsos medicos, sive visitando limina sanctorum Ægidii, Jacobi i, & aliorum quam plurimorum, auxilium aliquatenus invenisset; tandem audito de miraculis, quæ per B. Rufinum Deus operabatur, afferens ipsam puerulam ad ecclesiam ejusdem Martyris, obtulit eam super altare, lugubriter sic precando: Sancte Rufine gloriose martyr, adjuva me ancillam tuam, & apud Deum impetra, ut isti creaturæ, quam tibi vovi, pro quoque puniatur delicto, misericorditer condescendat. Post hæc, oblationibus pro ea factis, tulit eam ad suum hospitium: in quo administratis, quæ sciebat ei necessaria, emittens eam sopitam in cunabulis, iterum ad ecclesiam rediit, ut oraret.

[14] Cum vero dormitionem ejus expletam credidit, rursus ad hospitium egressa, [invocata pro ea Sancti ope, sanata.] ut suæ puerulæ, sicut ejus materna sollicitudine consueverat, post dormitionem, tam de lactis alimonia, quam de aliis necessariis satisfaceret, vix eam de cunis discooperuerat, cum vidit eam arridentem, & Dei virtute a Deo curatum, quod de carne vitiosa, sive de foramine, per quod exire videbatur, nulla prorsus superextante cicatrice, tamquam ibi numquam fuisset, vitium videbatur. Quo viso, præ gaudio cum gratiarum actione afferens puerulam ad ecclesiam, dominis canonicis & aliis astantibus novum Dei miraculum demonstravit. Qui omnes, cum factum illud ad libitum suum satis aspexissent, & Deum in sancto Martyre suo benedixissent; mater post hæc diebus aliquot in ecclesia ejusdem Martyris in Dei laudibus commorata, tandem de licentia canonicorum Treverium, Spoletanæ vallis oppidum, portans suam uterinam filiam sanam & incolumem, & per populos interjacentes ostendens Dei miraculum, ex meritis B. Rufini martyris factum, ad amicos suos cum gaudio remeavit.

ANNOTATA.

a Clarum est hæc contigisse ante corporis inventionem, sed anno ejusdem corporis inventi, ut dixit auctor num. 8.

b Nursia oppidum est ditionis ecclesiasticæ in Umbria, quod Norcia Italis dicitur.

c Nuceria, vulgo Nocera, item in Umbria est, ut ante dictum.

d Gorræus in Definitionibus medicis ad vocem ὓδρωψ, hanc speciem hydropis, quæ Græce Τυμπανίας sive Τυμπανίτης appellatur, exponit his verbis: Τυμπανίας abdomen multo flatu distendit, non tamen sine ullo prorsus humore, cujus etiam aliquid omnino remistum est. Initio inflationis cujusdam species tantum apparet, postea vero flatus inspissatur & veluti nubilus evadit, unaque cum flatu humor etiam quodammodo nubilosus. Totus venter circumquaque tensus est, & percussus tympani modo sonat.

e Id est, antiquo seu inveterato.

f Trevi oppidum Umbriæ, quod hic Treverium dicitur, situm est inter Spoletum & Fulginium.

g Vox hæc ambigue scripta erat, & fere acsi haberetur bimacus. At legendum opinor bima, prout in textu posui.

h Pasta est farina in massam aqua subacta.

i Licet sepulcra S. Jacobi apostoli Compostellæ & S. Ægidii abbatis in Occitania admodum sintcelebria, vix tamen crediderim illa designari ob locorum distantiam. Forsan eorumdem Sanctorum ecclesias magis vicinas inviserit mater puellæ.

* i. e. commiserationem

CAPUT III.
Prosecutio miraculorum.

[Quidam comitiali morbo liberatus;] Item fuit de Camerina a diœcesi quidam juvenis, Offredutius nomine, per septem annos vexatus ea specie caduci morbi, quæ a physicis epilepsia b dicitur, ab, epi, quod est supra, & lepsis, quod est læsio, eo quod ventriculis cerebri supra læsis & oppilatis c, secundum physicos proveniat morbus ille. Qui morbus cum ex gravi conditione suæ materiæ subitus, nec præsentitus paticos * suos, manus & os distorquendo, spumas ejiciendo, dentes in stridore stringendo, oculos terribiles quasi de capite prorsus evolando, miserabiliter ad terram devolvere soleat; tamen ipsum Offredutium jam dictum, præter istas passiones, tam miserabiliter flagellabat, quod de consuetudine, non antea de aliquo nobis audita, sæpe per biduum sive per triduum eum tamquam mortuum, ut ab ejus convicinis accepimus, detinebat. Cum autem ad ejus amicos & convicinos fama miraculorum, quæ per B. Rufinum Deus operabatur, pervenisset, eum ad ecclesiam ejusdem Martyris adduxerunt. Qui cum ante altare pervenisset, statim eodem morbo subito percussus, ad terram decidit provolutus: sed cum nullatenus spumas emitteret, nec aliquam prædictarum passionum haberet, sed tantum simpliciter jaceret; non epileptico percussus morbo, sed quasi dormiens videbatur. Facto postea non plusquam horæ spatio, quasi de dormitione surgens, alta voce dixit, se per B. Rufini merita penitus liberatum: de quo facto cum gratias Deo & B. Rufino martyri peregisset, ipse quoque de licentia canonicorum domum suam Camerinæ diœcesis sanus & incolumis est reversus.

[16] [cæcus in ecclesia Sancti,] Item fuit de Elasina, præsentis Assisii diœcesis villa, quidam vir, nomine Perutus, qui cum cæcitatem oculorum per multum temporis passus fuisset, nec per medicos auxilium invenire potuisset, tandem in vigilia solemnitatis B. Rufini martyris cum præambulo * suo, qui eum ducebat, iter ad ecclesiam ejusdem Martyris est aggressus. Cum autem ad plateam, quæ est ante introïtum ecclesiæ, pervenisset, nec oblationem candelæ secum aliquatenus haberet, tunc cum ipso præambulo suo, eo quod præ negligentia sua candelam non attulisset, cœpit rixari, & in eumdem asperitate verborum invehi non cessabat. Erat tunc in eodem loco quidam juvenis, nomine Leonardus, tenens candelam in manu sua ardentem: cum illum audiret super oblatione candelæ non allata cum præambulo altercantem, statim eamdem candelam, quam tenebat, sub pede suo mortificans *, & post scindens per medium, partem superiorem, de qua lumen extinxerat, dedit cæco; partem vero inferiorem retinuit, in qua numquam fuerat lux accensa.

[17] Factum est interim, dum idem cæcus suam medietatem candelæ accendisset, [visu donatur, ubi candela divinitus erat accensa;] & eam ante altare Martyris teneret orans, alia medietas, quam sibi Leonardus retinuerat, cunctis videntibus, qui cum ipso in platea tunc erant, igne sola Dei virtute dato divinitus est accensa. Qui statim cum aliis, rei visæ testimonium perhibentibus, ad ecclesiam veniens, populo, qui solemnitati intererat in ecclesia evigilans, Dei miraculum propalavit. De quo facto cum populus ex magno devotionis affectu Deo & B. Rufino laudes impenderet, statim Petrus prædictus cæcus, qui ante altare Martyris astabat orans, visu jam sibi restituto, alta voce clamavit præ gaudio, Dominum restituisse misericorditer sibi lumen. Tunc populus ex duobus miraculis parvo tempore consignatis lætus quam plurimum effectus, ex totis visceribus cantatis * Deum glorificavit, qui per B. Rufinum gloriosum martyrem tot & tanta dignatus est operari.

[18] Item fuit cum reliquiæ S. Rufini martyris de novo translatæ fuissent, [qui pulverem sepulcri auferre cupiebant, prohibentur divinitus:] populo tunc ad ecclesiam ipsius de diversis partibus veniente, quamplures ad sepulchrum, de quo sanctus Martyr translatus fuerat, accedentes, de pulvere, qui post reliquias extractas remanserat, assumebant, ut illum in honore ejusdem sancti Martyris ad propria deportarent. Sed cum ab Assisio per miliare, vel non multo amplius, revertentes distarent; tunc quidam morbo angariati, ita quod ulterius progredi non valentes; quidam vero, notitia viarum amissa, per vias erroneas gyro vagantes, tamdiu sic impediti detinebantur, quoad pœnitentia ducti ad ecclesiam S. Rufini martyris redirent; & ipsum pulverem in loco, de quo assumpserant, postulantes ex eo veniam, resignarent. Quod cum vidissent canonici, sicut bonæ providentiæ viri, habita tunc intus * se super hoc competenti deliberatione, ipsum etiam pulverem, prout expediebat, ne quis ultra manum illic apponeret, incluserunt.

[19] Item fuit de eadem civitate Assisii quædam mulier, [mira mulieris e fistulis sanatio:] ex nomine Rilza, filia Beccarii, quæ capite pro majori parte usque ad oculum, ita quod oculo jam periclitante, pectore quoque cum genu fistulatis d, tot ac tantis doloribus affligebatur, maxime cum a medicis non posset aliquatenus ei subsidium conferri, sed nocumentum potius inferretur. Verumtamen cum ad S. Rufinum tam ipsa quam parentes ejus sæpius cum lachrymis clamavissent, tandem quadam die, cum flexis genibus ante altare sancti Martyris cum lachrymis oraret, ruptum est de cranio capitis quoddam os, in modum tophi lapidis multiforatum, quod descendens interius per supercilium, ita quod ipsa tunc oculum claudere cogeretur, intus manus ipsius, prout eas complosas in oratione tenebat, per narem ejus dexteram est delapsum; statimque quatuor alia ossa ab eo loco capitis per vulnus exterius ceciderunt. Alia vero vice, paucis diebus evolutis, dum ipsa oraret, cecidit quoddam os de medio pectore. Tertia quoque vice, non multo tempore post, dum ipsa similiter oraret, tanta putredo de genu ipsius emanavit, quod locus, in quo ipsa orabat, in magna sui quantitate, præ nimia sui effusione illius putredinis, extitit sordidatus: nec mora fuit, cum ibidem ex eo dein genu quoddam os, habens circa digiti longitudinem, exilivit. Tunc ipsa ad laudem Dei & S. Rufini martyris omnia ossa illa collecta populo demonstrans, Deique factum per ordinem enarrans, post dies paucos sic est effecta sana, quod etiam signum, quo morbus extitisset, in ea nullatenus apparebat.

[20] [puella, invocato Sancto, ab oleo bulliente illæsa.] Item fuit quædam puella de eadem civitate Assisii, nomine Berta, non ea, de qua superius diximus, dæmoniaca, sed quædam alia, filia German de Ecclesia, quam cum pater & frater ejus de quodam juvene convicaneo e suo turpiter inculparent, & multis inde contumeliis eam injuste afficerent, & in mortem illius juvenis etiam intenderent; tunc eadem puella, ut eis satisfaceret, ad ignem caldarium * plenum oleo poni fecit: quod cum bulliret, statim ipsa coram fratre & parentibus suis atque convicinis, supplex genibus & cubitis nudis ad terram devoluta, vultu versus ecclesiam S. Rufini martyris converso, orationem fecit ad Deum & S. Ruphinum martyrem, quod, sicut de objecto crimine inculpabilis erat, sic adjuvante B. Rufino martyre ab illius fervore olei salvaretur. Quo facto, statim puella, de misericordia Dei & B. Rufino martyre confisa, dextrum brachium suum usque ad cubitum immersit eidem caldario; & ibi tamdiu tenuit intus in oleo bulliente, donec patre & fratre jubentibus ad se retraxit: quod cum penitus illæsum & nusquam cauterizatum * apparuisset; tunc pater & frater pœnitentia ducti, grates Deo & B. Rufino martyri peregerunt. Puella vero cum vicinis suis, qui factum illud viderant, ad ecclesiam S. Martyris cum gratiarum actione veniens, veritatem cum testante vicina dominis canonicis & universis aliis propalavit.

ANNOTATA.

a Camerinum civitas est episcopalis sub ditione summi Pontificis in Marchia Anconitana, & circa confinia ducatus Spoletini seu Umbriæ hodiernæ.

b Caducus, seu potius comitialis morbus, idem est ac epilepsia. Pro frigida nominis ἐπιληψία expositione, quæ subditur, meliorem accipe ex Etymologico Gerardi Joannis Vossii ad eamdem vocem: Epilepsia, ἐπιληψία ἀπὸ τοῦ ἐπιλαμβάνειν, id est, apprehendendo: quod (ut scribit Cœlius Aurelianus) sensum atque mentem pariter apprehendat. Siquidem morbo hoc correpti, soluti paroxysmo non recordantur amplius eorum, quæ acciderunt.

c Epilepsiæ causam fuse exponit Gorræus jam supra laudatus. Ex quo intelliget lector studiosus, epilepsiam quidem oriri ex humore superfluo, qui noxius est cerebro; sed addit: Quem tamen (humorem) non adeo multum esse oportet, ut penitus obstruat (ventriculos cerebri,) vimque ipsius cerebri exuperet, alioqui non epilepsiam, sed apoplexiam potius pareret; sed quantitate mediocrem, ut ad ejus depulsionem, quam natura totius corporis concussu molitur, cerebro vires adhuc suppetant.

d Id est, fistula affectis. Porro fistulam, quæ Græce σύριγξ dicitur, sic exponit Gorræus: Est sinus angustus, oblongus, callosus, interdum etiam obliquus, os habens, cui cicatrix obduci nequit, per quod humor certis temporibus tenuis excernitur… Duæ ejus produntur differentiæ; cæca, quæ osculum in profundo, sinum ad superficiem habet; occulta, quæ & os & sinum obtinet in profundo.

* i. e. patientes

e Id est, in eodem urbis vico habitante.

* i. e. ductore

* i. e. extinguens

* addendum forsan hymnis

* i. e. inter

* i. e. ahenum

* adustum

CAPUT IV.
Reliqua Sancti miracula.

[Mulier circulo ferreo, quo corpus cinxerat, liberata:] Item fuit quædam mulier Theutonica, nomine Juncta, quæ cum post mortem viri sui castitatem Deo promisisset, ut carnis suæ petulantiam compesceret, se per ventrem circulo ferreo cingi fecit. Quem cum triennium ad Sanctos quam plures portavisset a, tandem Romam ingressa, cum in lecto suo de nocte oculis dormire incipientibus jaceret, audivit vocem, ut ecclesiam sancti Martyris quæreret: illic enim Deus disposuerat eam ab illo circulo liberare. Qua voce audita, prædicta mulier audiens per famam de civitate Assisii, venit illuc. Cum vero proxima die Sabbati ante nativitatem Domini, canonicis Officium vespertinum celebrantibus, ecclesiam sancti Martyris ingrederetur, statim ferreus circulus fractus in duas partes ad terram decidit, cunctis illuc currentibus & videntibus, qui in ecclesia tunc orabant.

[22] Item fuerunt de eadem civitate Assisii duæ matronæ, [duæ matronæ e febribus restitutæ;] quarum una fuit Casdia, & altera Doda; quæ cum diu febribus fatigatæ fuissent, nec auxilium invenissent, tandem die quadam, cum quidam canonicus S. Rufini martyris, nomine Rebedeus, hora, qua febris eas invadere solebat, passionem b ejusdem sancti Martyris ante altare ipsius super capita ipsarum legeret; factum est tunc, quod illam horam sine etiam horripilatione c penitus evaserunt. Cum autem postea in Dei laudibus ante altare sancti Martyris usque ad noctis crepusculum incolumes permansissent; tunc ipsæ de sua liberatione securæ domos suas abierunt: nec postea visum est sive auditum, quod ab illa die febrium illarum accessio eis aliquatenus ingruisset.

[23] Item fuit de Fulgineo d quædam adolescentula nobilis prosapiæ, [puella strumis liberata,] nomine Benevegnata, filia cujusdam domini, nomine Albaguere, quæ scrofulis porcinatis e in tantum obsessa erat, quod per totum guttur usque ad aures ubique cutis intensa tamquam plena calculis habebatur. Cum autem de consilio matris puellæ, & aliorum amicorum ipsius, quidam medicus partem illarum scrofularum die quodam per incisionem extraxisset, non multum temporis transactum fuit, cum ibidem plures scrofulæ, & pejores prioribus, sunt renatæ. Unde puella quam plurimum ingravata medicis prorsus abrenuncians, soli Deo & B. Rufino, cujus nuper tunc translati miraculorum fama crebrescebat, se commendavit: & tunc cum matre & amicis suis Assisium veniens, oravit ad B. Rufinum martyrem, ut ipsam misericorditer adjuvaret. Cum autem post orationem Fulgineum rediisset, non mora fuit plusquam per tres dies, sicut a matre ipsius puellæ, & priore S. Mariæ Fulginei foris portæ, avunculo ejusdem, & a multis aliis accepimus, quod scrofulæ maturatæ per se foramen fecerunt, & sicut de apostemate maturo fieri solet, tantum sordis incessanter emiserunt, donec puella de morbo illo mundata est penitus & sanata.

[24] [presbyter vero lepra:] Item fuit de illo Guidone presbytero, cui, sicut superius f diximus, S. Rufinus, antequam inventus esset, in somnis apparuit: qui, salso g flegmate corpore suo per totum ulcerato & ampullato, tam male se habebat, quod & ipse & plures alii Elephantiasim h esse credebant. Unde ipse penes se disposuerat fraternitati leprosorum se donare. Cum autem inventus fuisset de novo S. Rufinus, & idem Guido ex præcepto canonicorum caput ipsius Martyris tetigisset, ipse infra octo dies ab illa die carnem tam mundam & tam planam habuit, quod etiam in pueritia sua mundiorem sive planiorem se non meminerat habuisse.

[25] [juvenis cum equo suo submersionis periculo ereptus:] Item fuit de eadem civitate Assisii quidam juvenis, nomine Jacobinus, qui cum in crastino S. Matthiæ apostoli de Rossano i versus Assisium equitaret, & venisset ad flumen Classii k, tunc se divertens a loco, per quem gentes solitæ sunt fluvium transire, per alium locum eundem fluvium est ingressus. Cum autem, fluvio jam prope tranfacto, ad ripam venisset egressurus, inventa tunc ripa alta & lutosa, equus ex labili pendulitate loci illius retro elapsus, cecidit a tergo super juvenem provolutus. Cum autem surgere conaretur pedibus quam plurimum calcitrans, nec aliquatenus posset, imo pro declivitate loci potius in aqua laberetur, factum est tunc, quod ipse equus ex nimia agitatione sui, & juvenis sub illo jacens, ad locum, qui pelagus dicitur, elapsi sunt. Tunc juvenis fere jam periclitatus, vocans in mente sua S. Rufinum, statim viso sibi, quod S. Rufinus ipsum & equum sublevasset, videntibus mulieribus, quæ juxta locum illum pannos abluebant, & pro ipso S. Rufinum invocabant, venit ad ripam cum equo suo, ad invocationem B. Rufini liberatus.

[26] [miracula plura alia, quæ singillatim non exposita.] Fuerunt & alia multa miracula de contractis, submersis, freneticis, lunaticis, & aliorum multifario genere morborum gravatis, tam in hominibus quam in bestiis, de meritis ejusdem Martyris facta: quæ si omnia specificare vellemus per singula dividendo, stilus noster præ nimia sui diffusione ad legendum quam plurimum incommodus haberetur. Quibus ipse etiam in Francigena l cruce signatus ad montem Sinay m visitandum, qui hæc composuit, cum multa ex illis viderit, eorum vero, quæ non vidit, tamen ab universis tam clericis quam laïcis, & pro magna parte ab ipsis etiam personis, quibus contigerint, veritatem addidicerit, testimonium perhibet rata fide.

[27] [Adhortatio ad cultum Sancti.] Quare vos Assisinates tam clerici quam laïci, cum ipse tam venerabilis Patronus tot & tantos honores vobis impendat, vos, ne erga ipsum ingratitudine redarguendi inveniamini, vices laudum & gratiarum ei rependite, reverentiam exhibete, orationibus ante ipsum sæpius vacate, ut ipse in hac valle doloris & miseriæ circa terrenas pestes, & maxime contra vertiginosum hostem humani generis vobis & cunctis in ipsum confidentibus adsit & opituletur, & omnium vestrum excessuum ante Deum veniam impetret & salutem. Amen n.

ANNOTATA.

a Etiamsi non dicat scriptor corporis periculum ex ferreo illo circulo ortum, id tamen satis intelligitur. Nam dubium non videtur, quin circulus ille adeo inhæserit carni, ut deponi amplius non posset. Sic S. Franciscus Xaverius funiculis corpus tam arcte strinxerat, ut, cum eos deponere cogeretur nimio dolore superatus, nulla chirurgorum industria evelli e carne possent sine vitæ periculo. Sed ipse etiam per simile miraculum liberatus est; quemadmodum in Vita ejus refertur.

b Quænam hic Passio significetur, me latet. Forsan tantum indicantur lectiones Officii.

c Horripilatio hic significat tremulum motum, qui in febris reversione accidere solet.

d Fulginium, vulgo Foligno, urbs est episcopalis Umbriæ inter Assisium & Spoletum.

e Strumas designant hæ voces. Porcinatas barbare auctor nominat a porcis, in quorum gutture frequentes ejusmodi tumores reperiuntur, ut testatur Gorræus ad vocem Græcam Ξοιρὰς, ubi de strumis agit latius.

f Videlicet in scripto præcedenti num. 3. Hinc patet, unum esse utriusque scripti auctorem, & utrumque fuisse conjunctum.

g Pituitam, quæ Græce φλέγμα dicitur, Gorræus dividit in dulcem, acidam, & salsam. Prima naturalis est, aliæ duæ non naturales, adeoque variorum morborum causæ.

h Elephantiasis Græce, Latine lepra dicitur, idemque plane malum utraque voce significatur, ut exponit Gorræus ad vocem ἐλεφαντίασις, ubi de gravissimo isto malo, quod totum corpus tumoribus replet, fuse disputat.

i In mappis notatum invenio vicum Rosciano circa limites territorii Perusini aliquot milliaribus ab Assisio. Hunc vicum hic designari suspicor.

k De hoc flumine egimus ad Inventionem primam lit. b.

l Id est, ut Francigenæ, seu more Francorum, qui eo tempore maxime promovebant expeditiones in Terram sanctam.

m Mons Sinai celeberrimus est apud ipsos etiam Turcas ob Legem veterem ibi datam Moysi.Situs est in Arabia Petræa non longe a mari rubro.

n Hic addebatur clausula, quæ posita est in fine præcedentis scripti, de tempore, quo hæc facta sunt.

AD DIEM XIV AUGUSTI.

DE S. FAGNANO EPISC. ET CONF.
IN HIBERNIA.

Fagnanus episc. et conf. in Hibernia (S.)

Sec. VI.

AUCTORE J. P.

In Missis propriis, supra designatis pag. 814, [Sancti cultus in diœcesi Fenaborensi,] publicam hujus Sancti venerationem invenio tamquam ecclesiæ & diœcesis Fenaborensis patroni, sicut notatur ante Missam ipsius propriam, e qua excerpto ista: Oratio: Misericordiam tuam nobis, quæsumus, Domine, sancti Fagnani confessoris tui atque pontificis intercessio beata conciliet: ut qui incessabili culpa offendimus, ejusdem assiduis precibus ad omni reatu liberemur. Per Dominum &c. Epistola. Fratres: factus sum minister &c. ad Coloss. cap. 1 ℣. 25. Euangelium de communi Homo quidam peregre &c. Secreta. Intercessio, Domine, sancti Fagnani confessoris tui atque pontificis munera nostra commendet, nosque majestati tuæ reddat acceptos. Per Dominum &c. Postcommunio. Sumpsimus, Domine, pignus salutis æternæ celebrantes beati Fagnani votiva solemnia: præsta, quæsumus, ut ejus meritis & intercessione donis cælestibus digni reddamur. Per Dominum &c. In libello Ms., quem asservamus, Sanctorum Hibernorum catalogum continente, qui, sicut eidem libello prænotatur, videntur e Martyrologio Hibernico desumpti, signatur XIV Augusti: In Hibernia Fachna episcopus & confessor.

[2] De Fenaborensi diœcesi, in qua Sanctum nostrum tamquam patronum coli diximus, [de qua dantur notitiæ:] hæc observat Waræus in Commentario de præsulibus Hiberniæ pag. 239, dictæ modo diœceseos episcopis sequentia præmittens pag. 239: Quando sedes episcopalis Fenaboræ, sive (ut vulgo appellatur) Kilfenoræ, primum fuerit constituta, aut quis primus fuerit ejusdem episcopus, nihil (quod sciam) certi extat. Suspicetur fortasse aliquis, S. Fachnanum, cujus memoriæ ecclesia cathedralis dicata est, eam primo excitasse. Qua de re, quærant alii. Episcopatus iste, ut totius Hiberniæ minimus, ita inter pauperrimos numeratus est. De episcopis porro quæ dicenda restant, tam pauca sunt, ut confiteamur oportet, catalogum eorum, quem nunc exhibemus, valde mancum esse, & imperfectum. Hæc sedes in codice censuum cameralium Centii camerarii, qui fuit postea Honorius III Pontifex, appellatur Cellumabrach. Sita est autem Fenabora seu Kilfenora in Connaciæ, Hiberniæ provinciæ, Comitatu Clarensi ad mare Athlanticum. His de loco cultus S. Fagnani prænotatis, varia alia de illo observanda nos vocant.

[3] [tempus vitæ, habitatio] Waræus, quem antea citavi, pag. 220 de episcopis Rossensibus agens, S. Fagnanum eisdem accenset primo loco, variasque insuper de illo suggerit notitias: “ Sanctus Fagnanus, vir sapiens & probus” (ut eum vocat scriptor Vitæ S. Mochoëmogi) claruit seculo sexto ineunte. De eo, ejusque cœnobio & nobili schola Rossensi prope mare Virgivium, ita jam dictus scriptor Vitæ S. Mochoëmogi: “Habitavit (S. Fagnanus) in suo monasterio, quod ipse fundavit. Ibi crevit civitas, in qua semper mansit magnum studium scholarium, quæ dicitur Ross-ailithri”. S. Brendanum ibi artes liberales prælegisse asserit, qua authoritate nescio, in Chronico suo Hiberniæ Meredithus Hanmerus. Quando autem ecclesia cathedralis ibi erecta fuerit, aut quis primus extiterit ejusdem episcopus, haud certo constat. Non possum tamen non existimare, Fagnanum ipsum primum fuisse episcopum Rossensem, & ecclesiæ illius cathedralis fundatorem.

[4] In martyrologio certe antiquo ad XIV diem Augusti, [& episcopatus: a cæcitate] quo die memoria ejus celebratur, episcopum eum diserte appellatum comperi. Notandum hic obiter, ROS viridantem planitiem, vel, ut alii volunt, ericetum significare, & AILITHRI peregrinationem: quia locus ille olim peregrinationibus frequentabatur. De anno, quo obierit S. Fagnanus, nihil traditum reperi. Acta S. Mochoëmoci seu Pulcherii, abbatis Liatmorensis in Hibernia illustravit P. Daniel Papebrochius ad diem XIII Martii a pag. 280, ubi tempus mortis, quod in tomo edito notatur circa medium sæc. VII, sic manu sua correxit in ejusdem tomi, quem ante me habeo, exemplari, forte DCIII aut DCV, & hoc modo sanctus iste, uti & hodiernus, concurrunt cum seculo VI, ac proinde cum tempore conveniet miraculum, quod ibidem pag. 281 miro modo narratur contigisse S. Fagnano, his expressum verbis: Tunc temporis S. Fagnanus sapiens & probus aliquo eventu factus est cæcus, & nihil videbat. Ipse Sanctus in australi Hiberniæ plaga juxta mare in suo monasterio, quod ipse fundavit, (ubi crevit civitas, in qua semper manet magnum studium scholarium, quæ dicitur Ross-alithre) habitabat. Ibi jam S. Fagnanus fudit ad Dominum orationem, ut ostenderet sibi medicinam, qua lumen oculorum reciperet suorum.

[5] Deinde angelus Domini venit ad eum, dicens: Non poteris sanitatem oculorum invenire tuorum, [miro modo] nisi oculos & faciem tuam laveris lacte uberum uxoris Beoani artificis, quæ etiam numquam peperit; sed dono Dei modo sanctum (Mochoëmocum) habet in utero conceptum. Et hæc angelus dicens abscessit. Sanctus autem Dei non cognoscebat Beoanum artificem, & nesciebat in qua regione Hiberniæ ipse habitabat, ut indicabat ei angelus. Et ait ad suos Sanctus: Scio quid faciam; ibo ad Dei prophetissam B. Itam, & ipsa mihi indicabit quæstionem meam. Et direxit ad S. Itam iter suum via quinque dierum. Et cum intraret plebem Corcobaïskint, audierunt discipuli ejus homines in quodam molendino Beoanum nominantes artificem; & ipse eos interrogaverunt, si cognoscerent illum Beoanum artificem, vel si scirent, ubi ipse habitaret. Tunc unus illorum ait eis: Videtis illam mulierem ad villam euntem? Respondentibus illis, Videmus; ait eis: Ipsa est Beoani uxor artificis. Currit tunc illorum unus post illam, dicens ei: Expecta felix fæmina paulisper, donec Sanctus senior noster veniat, qui te vult salutare. Illa stetit in loco dicens: Vere magna est mihi felicitas, quod me Dei Famulus vult salutare. Sanctus jam veniens Fachnanus interrogavit illam, si ipsa Beoani artificis uxor esset. Illa respondit suo more sobrie & pudice: Ego sum, domine.

[6] [sanatus dicitur:] Sanctus ait: Habesne in utero conceptum? Ait ei: Dominus Deus sua bonitate mihi sterili concessit habere. Tunc Sanctus indicans seipsum suo nomine, ei narravit, quæ sibi acciderant. Beata fæmina ait ei: Domine, ubera non dant adhuc lac. Sanctus ad eam inquit: In nomine sanctissimæ Trinitatis & per tui sanctitatem partus, mulge ea, & pro re certa lac dabunt. Illa agens juxta Viri Dei verbum, sua ubera ubertim lac fuderunt. Lavans igitur Sanctus lacte uberum B. Nessæ, uxoris Beoani artificis, oculos suos, ibi illico lumen recepit, & videns lucide cælum & terram, gratias egit Deo suo, & benedixit illam fæminam & suum conceptum: & commendans per eamdem fæminam Nessam orationem suam, & benedictionem S. Itæ, reversus est gaudens in Christo cum suis ad monasterium suum.

[7] [variæ ad superiora observationes.] Superiora suggerunt mihi materiem observandi sequentia. Primo, modus ille, quo a Nessa (Mochoëmoci mater, ac S. Itæ soror fuisse hæc memoratur in Vita mox citata) S. Fagnani cæcitas curata sit, mirus adeo est, ut prudentis lectoris assensum non immerito possit suspendere, etiamsi narretur apud nos in Mochoëmoci Vita ex auctore anonymo coætaneo. Secundo, de S. Ita tractat Colganus, Vitamque ejus dat in Actis Sanctorum Hiberniæ pag. 66 & sequentibus, quæ & apud nos habetur tomo 1 Januarii, die XV, a pag. 1063. Tertio, superius num. 3 occurrebat S. Brendanus. De duobus synonymis seculi VI scripsimus ad diem XVI Maii pag. 599. Quarto, Si vera est interpretatio eorum, qui per vocem alithri intelligunt ericetum, ut scribebat Waræus num. 4, loci istius etymon desumi poterit a crescentibus in eodem ericis: de quibus Plinius lib. 24, cap. 9 scribit ista: Ericen Græci vocant fruticem non multum a myrice differentem colore rorismarini & pene folio. Hoc adversari serpentibus tradunt. Quinto, supra dictis addi etiam potest impetrata alteri longior a Deo vita. Rem narro e S. Mochoëmoci Vita, loco antea indicato, ubi pag. 286 ista leguntur: Quodam tempore Colmanus, filius Feraidhe, dux Ossraighe, putans inimicum suum, nomine Finanum, ante se fugere ad monasterium S. Pulcherii, & ibi latere, venit: scrutatus est omne ædificium monasterii ad perdendum illum. Cui ait S. Pulcherius: Contra te a Deo meo tres petitiones petivi, sed duæ negatæ sunt; tertia autem mihi concessa est. Prima petitio mea contra te erat, ut cito morereris: sed S. Fachannano Deus donavit, ut adhuc vivas quatuordecim annos.

AD DIEM XVI AUGUSTI.

DE S. ADUINO, FORTASSE EP., CONF.

Aduinus, fortasse ep., conf. (S.)

J. P.

[Publica veneratio.] Pag. 262 inter Prætermissos ex Saussayi Supplemento ad IV Februarii ita Sanctum hunc annuntiavimus: In agro Aginnensi monasterio Exiensi ad Oldum fluvium commemoratio sancti Aduini episcopi & confessoris, cujus gloriosus transitus colendus incidit in diem XVI Augusti: quo dum desideraremus documenta de illo alia, ut ea nobis liceret consulere, cujus utpote nec apud Castellanum memoria, nec alibi tunc temporis de istius præsulis gestis quidquam repertum fuit; Operi eum nostro una cum aliis istius diei Sanctis non intexuimus. Nunc vero, repertis alibi documentis, debitum S. Aduino honorem damus. In Gallia Christiana posterioris editionis tomo 2, notitia prædictæ abbatiæ, quæ est Ordinis Benedictini, præmißa, lego ista in rem nostram columna 936: In crypta subtus majus altare exstat marmoreus sarcophagus, ad cujus latera labari figura visitur impressa; S. Aduini cœnotaphium esse putant. In lapide vero altaris, supra ipsam cryptam positi, hæc leguntur: Hic requiescit beatissimus Aduinus episcopus urbis Romæ … (hic nonnulla deesse videntur.) Hujus porro Sancti nihil, quod sciam, in legendariis & hagiologiis occurrit. Festum ibi habet IV Februarii. Verum nihil speciale in ejus Officio refertur. Illum peregrinantem, & in præfato cœnobio hospitantem obiisse tradunt. Hæc ibi. Verum quid sibi velit episcopus urbis Romæ, non satis intelligo, nec explicare possum, quoniam nonnulla deesse videntur. Nisi forsan fuerit episcopus Regionarius vel Apostolicus, Romæ consecratus. Consule quæ dicta sunt in Commentario prævio S. Rumoldi episcopi & martyris tomo 1 Julii a pag. 185. Episcopi etiam nomen nonnumquam presbyteris inditum, ut perhibet Glossarium Cangii auctum, qui munia quædam obibant episcopalia, prædicationis scilicet, baptismi collationem, presbyterorum variis in locis institutionem, & alia id genus. Hinc Sancti complures, inquit Mabillonius in Actis Sanctorum Benedict, seculo 3, part. 2, pag. 409, præcipue in Belgio, episcopi dicuntur, qui tamen nusquam consecrati sunt episcopi: quod fusius probat in Præfat. ad partem 1 ejusdem seculi num. 37. S. Anscharius in Vita S. Willehadi episc. Bremensis cap. 8: “ Hac itaque de causa septem annis prius in eadem presbyter est demoratus parochia; vocatus tamen episcopus, & secundum quod poterat cuncta potestate præsidentis ordinans”. His addi possunt, quæ habentur tomo V hujus mensis pag. 251 de S. Gregorio, Ultrajectinæ ecclesiæ rectore: qui jurisdictione quidem & munere episcopus vere fuit, ac talis vocari potuit, non tamen consecratione, a qua abstinere voluit.

AD DIEM XVIII AUGUSTI.

DE S. AGONE EPISC. PICTAVIENSI.

Agon episc. Pictaviensis (S.)

AUCTORE J. P.

[Cultus publicus Sancti,] In Prætermissis pag. 518 clariorem de hoc Sancto desideravimus notitiam his verbis: Quis Agon Pictavii hoc die a Castellano ut Sanctus coli dicatur, alterius sedis episcopus, vellem paulo clarius explicasset, cum in omnibus sacris Tabulis plane ignotus sit. Desiderata quidem tunc temporis, at non reperta explicatio ad meam postea notitiam pervenit. Tomo 2 Galliæ Christianæ recusæ pag. 1137 nominantur ecclesiæ Pictaviensis episcopi, qui in veteribus catalogis legi asseruntur: inter quos tertio loco Agon occurrit; cujus, sicut sequitur, nomine insignitur in ipsa urbe Pictavensi quædam ecclesia, coliturque in basilica S. Hilarii die XVIII Augusti. Et paucis interjectis de aliis episcopis, subduntur ista: Ex iis nullus potiori jure videtur admittendus, quam S. Agon; non solum quod ejus memoria colatur Augustoriti-Pictonum *; sed maxime quia ecclesiam ibidem habet sibi dicatam: at in Martyrologio universali, auctore Claudio Chastelain Parisiensis ecclesiæ canonico emerito, ad diem XVIII Augusti lego S. Agonem episcopum quidem fuisse, sed alterius sedis quam Pictavensis, & quidem ignotæ. Tomo autem citato ponitur hæc notula: Fit ejus memoria in diœcesi die XVIII Augusti. In Proprio Sanctorum Pictaviensis diœcesis anni 1631, quod in Ms. habemus, dicta die ponitur Agonis ep. Pict. commemoratio, quo die fit de S. Hyacintho. Ex his concludo, constare de cultu hujus Sancti, etiamsi res ab eo gestæ, annusque vitæ ac mortis me lateant.

[2] [ac variæ de illo observationes.] Hasce jam dictis observationes. attexo. Andreas Chesnius in Antiquitatibus locorum Franciæ pag. 559 inter ea quæ scribit de episcopis Pictaviensibus primis, S. Agonem ponit tertio loco; quinto autem Simon de Peyronet in suo Catalogo Sanctorum pag. 252: etiamsi vero auctores isti non consentiant in episcoporum ordine, Sanctum tamen hodiernum eorumdem catalogo accensent, quibuscum & ego eum nominavi talem. Dissentit Castellanus: verumtamen cum non assignet rationem, cur eum excludat e numero episcoporum Pictaviensium; non est mihi tantæ auctoritatis, ut contra tot alios adhæream ejus sententiæ, volens loqui cum illis potius, quam cum solo Castellano. Locus publicæ venerationis apud Pictavienses, de quo supra, determinatur a laudato Peyroneto: Visitur, inquit, etiam nunc in urbe Pictaviensi ædicula juxta S. Troëciæ cœmeterium ipsius nomini dedicata, ut testatur illustrissimus dominus Rupipozæus episcopus Pictaviensis in notis ad litanias Pictavicas: de quo plura videri possunt in Gallia Christiana, quam antea citabam, a columna 1206, ubi signatur obiisse anno 1651. Inter alia vero plura, quæ memoratur conscripsisse, ibidem memorat Dionysius Sammarthanus libellum de litaniis Pictonicis, seu Sanctorum, qui vel ortu vel incolatu Pictonum oram nobilitarunt.

[Annotata]

* i. e. Pictavis Gall. Poitiers

AD DIEM XX AUGUSTI.

DE B. BURCHARDO PRESBYTERO
BEINWILÆ IN HELVETIA,
COMMENTARIUS PRÆVIUS.
Documenta de Beato huc missa; publicus ex eisdem ipsius cultus.

Burchardus presbyter Beinwilæ in Helvetia (B.)

Sec. XIII vel XIV, ut videtur.

AUCTORE J. P.

Beinwila parœcia apud Helvetos est, de qua infra pluribus. Hanc B. Burchardus, sedulus ac pervigil ejusdem pastor, laboribus ac virtutibus egregie excoluit [Variæ de hoc Beato notitiæ] bonoque Christi odore, sanctitatis fama, ac favoribus cælestibus illustravit. Ad diem XX Augusti a nobis fuit positus inter Prætermissos, quia tunc non eramus sufficienter de ipso instructi. Postmodum vero ea missa huc sunt documenta, ut videatur tuto reliquis hujus diei Cælitibus accenseri a nobis posse. Operam officiosissimam in hac re nobis navavit R. P. Mauritius Chardon e Societate Jesu, celsissimo ac reverendissimo Principi episcopo quondam Constantiensi & Augustano a sacris confessionibus, & alibi in hoc tomo a nobis laudatus: qui non acquievit, donec obtineret notitias in rem nostram conducentes. In litteris XIX Februarii anno 1738 ad me datis Memini, inquit, scriptum esse a Ra. Va. vel ejusdem collegis ad P. Rectorem Constantiensem P. Franciscum Ellspacker ob D. Burchardum in pago Beinwil. Promisit parochus loci, qui tunc Constantiæ aderat, se plura ad illustranda hujus Divi Acta missurum. Vehementer dubito, an quid miserit, cum infirma sit valetudine.. Ra. Va. me monere dignetur, si quid opis afferre potuero. Litteras alias XI Septembris anni 1739 signatas, a laudato R. P. Chardono accepi, quibus significat, se ex Principali monasterio Murensi accepisse notas quasdam de vita & meritis B. Burchardi. His addita erat humanissima epistola D. Leodegarii Mayer, abbatiæ Murensis ascetæ, & istarum notitiarum diligentissimi collectoris. Prædictas notitias R. P. Chardonus huc misit mense & anno jam designatis.

[2] Profero memoratarum litterarum fragmentum, quod ex Muris datum XXI Junii MDCCXXXIX subscribitur: [unde & a quibus] Mitto tandem notas quasdam de vita & meritis B. Burchardi, quas evolutis archivii ac bibliothecæ nostræ scriniis inveni. Adjeci in margine, seu altera columna, quædam indocte & tumultuario calamo elucidationis gratia, quæ partim certa novi scientia, partim ex instrumentis authenticis monasterii nostri collegi. Plura sperabam accipere a R. D. parocho Müller, vel ab ejus fratre nunc vicario suo in Beinwil. Utrumque ante duos tresve menses peramice, & ab ore, & per litteras sæpius monebam, rogabam, urgebam, ut, si quid, quod ad rem hanc faceret, scirent haberentque, id quantocyus mecum communicarent. Promiserat uterque repetitis vicibus postulatis meis morem gerere: at neuter servavit mihi fidem usque in præsens. Neseio an mentis, an corporis ægritudo utrumque an alterutrum a promissis servandis detinuerit. Stimulabo tamen amplius, & ubi alia adeptus fuero, citius transmittam. Æqui interim bonique libeat facere tenue hoc studium meum, & veniam dare tarditati meæ. Hæc ille.

[3] [huc missæ] Prædictæ autem notæ sunt duplices; aliæ enim sunt antiquiores, recentiores aliæ. Ex antiquioribus narrabitur Elogium hujus beati Parochi, quod elucidabunt notationes Mayeri. Prioribus hic prænotatur in Ms. titulus: Reverendi P. Augustini Stöcklin, monachi O. S. Benedicti in monasterio S. Martini Murensi, vulgo Mure dicto; qui postea monasterii Disertinensis in Rhetia celeberrimus princeps & abbas fuit, notæ in vitam B. Burchardi parochi Beinwilensis in liberis officiis. Bucelinus infra citandus, in Monasteriologia agens pag. 171 de Disertinensi abbatia, laudat eam tamquam illustrissimum superioris Rhætiæ monasterium, haud longe a Rheni fontibus dissitum &c. In Nomenclatura vero postea indicanda scribit pag. 25, nuncupari illud vulgo Disentis, atque Benedictini Ordinis vetustissimum esse.., cujus abbas princeps Imperii est, habetque jus cudendæ monetæ, præter alia multa privilegia, quibus ab Impp. donatus est. Revertamur ad priora. In alia vero columna nostri Ms. habetur Stöcklini elogium, e quo delibo ista: Erat vir valde industrius in disquirendis & discutiendis rebus, juribus & actis monasterii nostri Murensis. Unde extat ejusdem Miscella historica hujus monasterii, collecta ab ipso ex ejusdem monasterii chartario, aliisque fide dignis documentis; sive Subitaria schedia deinceps consulenda, concordanda & ordinanda ad historiam ejusdem cœnobii compilandam, anno Salvatoris Jesu Christi MDCXXX, inter quæ ultimo fere loco habentur hæ de B. Burchardo notæ. Sic autem sonat earumdem exordium: Beatus Vir, honorabilis presbyter Burchardus &c., quæ dabimus post hunc Commentarium sub nomine Elogii ejus.

[4] Publicus Beati nostri cultus ab immemorabili tempore ante decretum Urbani PP. VIII probatur hujusmodi argumentis, [Publicus] ut mihi videantur omnino sufficere ad formandum casum in eodem Beato exceptum a dicto decreto. Stöcklinus num. 2: Extat modo elevata Beati tumba subtus chorum in crypta, relicto per medium pervio transitu ad B. Viri sarcophagum seu lapidem sepulchralem usque, pro populi devotione, pedes malesanos eorsum crebro demittentis, & totum corpus valetudinis causa per mediam tumbam traducentis. Mayerus in suis notis hæc superaddit: Ista tumba, vel potius mausoleum, simplici murario opere constructum, hanc præfert formam, quam æri hic incidi curavi ex ectypo Mayeri notis adjuncto.

[5] Prædicto autem ectypo subscribuntur ista litteris Germanicis, [beati] quæ Latine hunc sensum faciunt: Burchardus sacerdos quiescit cum miraculis Beinwilæ. De ave vero, quæ stat ad latus altaris, vide elogium num. 5. De foramine, quod notatur numero 1, & qui dicto exemplari ad alterius foraminis distinctionem calamo postmodum appositus est; de hoc, inquam, foramine Mayerus animadvertit sequentia: In hoc foramen, uno vel sesqui pede profundum, & pertingens usque ad lapidem sepulchralem, pedes ægros demittunt. De alio autem foramine, cui numerus 2 calamo etiam adjectus est, Hac, inquit, totum corpus valetudinis causa traducunt. Tanta etiam in merita B. Viri fidelibus est fiducia, ut frusta ex ipsa memorata tumba decidant & diripiant, veluti pluribus necessitatibus profutura; ut adeo necesse sit, ipsam aliquoties refici & redintegrari. Dictus Stocklinus num. 3, Strues, inquit, grallorum nuper prope a tumulo relicta, & anathemata .. suspensa .. plurimas hujusce beati Plebani interventu imploratas fuisse sanitates testantur. Mayerus observat, miro modo continuari piam hanc fidelium, Beati opem in suis miseriis implorantium, consuetudinem, ista dicens: Ipsa paralyticorum seu aridorum sustentacula quotannis in Sabbato sancto in ignem benedictum conjiciuntur & comburuntur: &, mira valde res! postero anno eadem fere quantitas, seu numerus grallorum in crypta ejusdem beati Viri invenitur.

[6] [Viri] Redeamus ad Stöcklinum num, 4: Ab ejus, ait, obitu fideles multa illuc donaria, sacras peregrinationes, vota, aliaque pietatis officia exsolverunt. Mayerus ista confirmat: Ante annos, ait, ducentos & triginta, donaria & eleemosynas ad beati Viri sepulchrum allata & oblata fuisse, certissime constat ex instrumento authentico archivii nostri, scrinio M. I. litt. M. I. Cum enim anno MDVI parochiani Beinwilenses litem moverent contra abbatem Capellensem, cui tunc jus competebat in ecclesiam Beinwilæ, super oblatis & eleemosynis ad idem mox dictum beati Confessoris sepulchrum depositis, sententia DD. legatorum Helvetiorum in comitiis Badensibus decretum est, parochianis nullum penitus esse jus ad prædictas eleemosynas.

[7] [cultus] Ejus sententiæ hic fere est tenor: “Auditis juribus & visis litteris authenticis monasterii Capellæ, decrevimus & declaravimus, ut prædicti Beinwilenses a sua prætentione abstinere debeant, utque sæpius dicto D. abbati & conventui monasterii Capellæ oblata & eleemosynas, quæ in ecclesia Beinwilensi ad & super sepulchrum prænominati sancti Burchardi deponuntur & offeruntur, una cum reliquis omnibus, quæ supra memorata sententia & conventiones eidem monasterio vindicant, integre provenire permittant sine remora & contradictione” &c. Ex quo consequitur, peregrinationes, vota, atque adeo plura pietatis officia illic fuisse exsoluta.

[8] [ab immemorabili] In beati Pastoris Elogio num. 6, prolata inscriptione honorifica ex tabellis Beinwilensibus de signis multis seu miraculis, quæ fecit & facit usque in hodiernum diem, subdit Stöcklinus: Anniversariam ejus memoriam parœciani ut solemnem immemoriali tempore, velut B. Burchardo dicatam, religiosius feriantur & observant. Mayerus egregie hæc amplificat ac nervose declarat, dum superaddit ista: Non parœciani solum, sed & vicinæ parochiæ solemnem diem hunc faciebant, instituta ad sepulchrum B. Viri processione annua solenni. Anno quoque MDLXXXVI erecta est confraternitas sub nomine & præsidio B. Burchardi, nulla tamen, quantum constat, vel curiæ Romanæ vel episcopi Constantiensis sive Ordinarii authoritate confirmata. Propter frequentiam vero & affluxum devotæ plebis petitæ & obtentæ sunt Roma indulgentiæ plenariæ ad jam dictam diem commemorationis sancti Pauli, anno MDCXVI a Paulo V; anno MDCXXII abs Gregorio XV, anno MDCXXIX ab Urbano VIII; anno MDCLVII ab Alexandro VII.

[9] [tempore] Cum vero circa annum MDCLXVI supradicta solemnis D. Burchardi memoria ad feriam secundam post Ascensionem Domini translata fuisset, eædem indulgentiæ eidem feriæ secundæ fuerunt annexæ abs Alexandro VII anno MDCLXVI * a Clemente X, Pontif. Romanis. Anno demum MDCCXXXV, insistente R. D. Carolo Wolfgango Müller, vicario nostro & plebano in Beinwil, confirmata seu potius erecta est ibidem confraternitas non quidem sub solius B. Burchardi nomine, sed sub patrocinio BB. apostolorum Petri & Pauli, ac sancti (hoc epitheton ei tribuunt litteræ confirmationis tam Romanæ quam Constantienses) Burchardi, constituta pro festo titulari seu principali feria secunda post Ascensionem Domini; pro quatuor vero diebus in bulla indulgentiarum generatim expressis, festo sancti Antonii abbatis, S. Sebastiani, die commemorationis S. Pauli apostoli, & festo S. Mauritii.

[10] Stöcklinus num. 7 in Elogio beati Presbyteri nostri testatur, [probatur.] ex singulari erga eum reverentia ac pia fiducia nomen ejus a parentibus imponi masculis infantibus, dum sacro baptismatis fonte abluuntur: eademque occasione scribit de fonte B. Burchardi ægrotis salutifero: in quem ita commentatur Mayerus: Fons B. Burchardi .. creditur scaturire de-sub sepulchro beati Viri, qui etsi tenuissimas manet aquas, nullo tamen etiam ardentissimo æstatum tempore exsiccatus est. De eo Schüchzerus Tigurinus, Zwinglianæ hæreseos assecla, alias medicinæ doctor egregius, anno MDCCXVI in sua Physica naturali parte secunda (ubi de salubribus Helvetiæ aquis) hæc fere meminit, quæ sermone Germanico scripta hunc faciunt sensum Latine: S. Burchardi fons Beinwilæ usui est in febribus, ac aliis morbis.

[11] Nec prætermittere possum, quin hisce attexam pia quædam donaria, [Pia pro Beati cultu oblata donaria.] quibus singularem suum affectum testatum esse voluere erga publicam Beati venerationem clientes ejus. Catalogus oblatorum donorum a Mayero scriptus, & a Chardono ad me missus continet hæc: Ab anno MDLXXXVI, quo inter fideles instituta est pia quædam sodalitas in honorem SS. Trinitatis &c. ac B. Burchardi, oblationes voluntariæ usque ad annum MDCXXI transcenderunt numerum CCCXX florenorum, præter honoraria ad operis divini & ecclesiæ ornamentum intra idem prædictum annorum spatium facta a sodalibus. Eorum numerus & species tales sunt: casulæ ex damasceno & serico octo, alia magis communis, vexilla serica duo, albæ tres, mappæ altaris octo, antipendia quinque, corporalia tria, velum ex serico unum, liber Missalis, Antiphonarium, &c., vela duo pretiosa pro ornatu S. Sacramenti; omnia honori D. Burchardi consecrata a sodalibus; inter quos duo abbates Murenses Jacobus Meyer & Joan. Jodocus, una cum Jodoco Holdermeyer sculteto Lucernensi numerantur. Ex superioribus itaque testimoniis de publica hujus beati Confessoris veneratione, continuationeque ac propagatione ejusdem cultus productis, ne subdubitare quidem possum, quin Beati honores mereatur, & Operi nostro tamquam talis intexi possit ac debeat. Vellem, ut Vita ejus, quæ alicubi fortasse in tenebris latet, pervenisset ad nostras manus. Cælestes quosdam favores patrocinio ejus impetratos referam postea. Elogium e notis sæpe memorati Stöcklini, adjectis aliquot Annotatis de Beati patria, ætate, loco pastorali &c. nunc accipe.

[Annotata]

* f. deinde a Clemente X,

ELOGIUM
Auctore Augustino Stöcklino.
Ex Documentis abbatiæ Murensis in Helvetia.

Burchardus presbyter Beinwilæ in Helvetia (B.)

A. Augustino Stöcklino.

[Beati] Beatus vir, honorabilis presbyter, Burchardus, Beinwilensis a parochiæ vigilantissimus animarum curio, quibusdam miraculorum signis ab nostra ac proavorum nostrorum memoria claruit. Visitur hodie ejus sepulchrum Beinwilæ, templi parochialis ædificio comprehensum, cum olim sub dio ad Orientem in eo cœmeterio ante primarium altare prostaret; sensim vero temporum successu ob frequentiam devotionis contectum fuisse perhibetur.

[2] [sepulcrum] Extat modo elevata beati tumba b subtus chorum in crypta, relicto per medium pervio transitu ad beati Viri sarcophagum seu lapidem sepulchralem usque, pro populi devotione pedes malesanos eorsum crebro demittentis, & totum corpus valetudinis causa per mediam tumbam traducentis. Dum ante decennium sacra ædes ex fundamentis reficeretur c, faber murarius & quidam e cœnobitis nostris illic parochiæ per modum provisionis præfectus, pia curiositate moti B. Burchardi ossa pervestigarunt, eaque omnia ordine sita sub lapide repererunt, insigni cereo colore, admodum magna, atque, ut cœnobitæ visum est, suave fragrantia. Ad quorum aspectum se pia religione quadam cohorruisse affirmat.

[3] [signis] Strues grallarum nuper prope a tumulo relicta, & anathemata ex cera, ligno & ferro suspensa, ut taceam nostræ ætatis exempla, plurimas hujusce beati Plebani interventu imploratas fuisse sanitates testantur d.

[4] [ac populi concursu celebre:] Ab ejus obitu Fideles multa illuc donaria e, sacras peregrinationes, vota, aliaque pietatis officia exsolverunt. Venerandas porro ejus imagines devota illi Beinwilensis communitas ante sesqui sæculum prope, absque cordis scrupulo, sculpi, pingi, inuri, ac fundi curarunt; nullo umquam ecclesiasticorum contra nitente, quantum cognovimus, quamquam ei radios sanctitatis & titulum Sancti palam adscribi viderent.

[5] [patria: res mira de Beato narratur:] Patria fuisse Murensem vulgo affirmant f; atque dum viveret, deplumatum & domesticorum odio interfectum sibi familiarem gruem, ope Numinis miraculose resuscitasse, omnes constanter docent. Hinc factum usuque retentum, ut ejus imaginem cum grue depingamus; ala interim altera in signum commissæ cædis sublata, & in volucris resuscitatione minime reperta aut recepta.

[6] [dies cultus:] Festiva Beati illius mors incidit in diem commemorationis S. Pauli apostoli mense Junio g; quam tabellæ mortuales Beinwilæ, ante centum idque amplius annos exaratæ, hisce verbis grandioribus & rubris litteris annotarunt: “Dominus Burchardus plebanus in Beinwil obiit, per quem Dominus multa signa fecit & facit usque in hodiernum diem”. Anniversariam hanc memoriam parœciani ut solemnem immemoriali tempore velut B. Burchardo dicatam religiosius feriantur & observant. Quo die & frequentior plebs ad ejus tumbam per multas horas supplex procumbit.

[7] Frequentius itidem pro reverentia tanti Viri infantibus suis masculis nomen Burchardi in sacro fonte magna cum consolatione & spe singulari imponunt. [infantibus nomen ejus datur: fons salutifer:] Fontem quoque, B. Burchardi nomine appellatum, infirmis salubrem, febrientes aliique hactenus reverenter potitarunt h.

[8] Nondum hactenus constat, quo tempore homo Dei Burchardus vixerit, [de tempore vitæ ac mortis tametsi non constat;] aut ex hac vita transierit. Certum vero est, anno Domini MDVI feria quinta post Joannis Baptistæ natalem Badæ i in solemni Helvetiorum conventu celebrem ejus factam recordationem, quando, lite k contestata contra parochianos in Beinwil, oblata donaria ad & super B. Burchardi sepulchrum juxta tenorem vetustiorum litterarum & sententiam, abbati monasterii de Capella (ni fallor Ulrico Trinckler) adjudicantur, ut membranæ archivii nostri docent scrinio Beinwil.

[9] Quæ vivus mortuusque mira patrarit, aut consignatum non est, [videtur tamen vixisse seculo 14,] aut in monasterio de Capella l sub acatholicorum manu delitescit in pulvere & tenebris. Hæc omnium ora loquuntur, per omnes anni partes ab accolis cineres m B. Burchardi olim hodieque religiose visitatos n, præsertim postridie Apostolorum Petri & Pauli Junio o mense; affirmantque universi, illum fulsisse & fulgere miraculis p. De annis, quibus vixerit, & quot, & quomodo in hominum cognitionem & cultum venerit, ipsa vetustas, aut neoeuangelii malitia nobis invidit. Post millesimum tamen & trecentesimum vixisse verisimile est q. Potuit etiam prius floruisse; cum nec mortis tempus, nec reperti corporis annus cognitus sit.

[10] Cæterum quem admiranda tot per superiores ætates facta celebrarunt, [ac Beatis annumerandus.] celebrantque indies, minime videtur necesse in quæstionem vocari, ut de ejus sanctitate & beatitudine dubitetur. Multos vetustos ipsa, & numquam interrupta venerationis consuetudo consecravit r.

ANNOTATA.

a Distat Beinwila, parochia satis ampla, a monasterio Murensi una circiter hora, in medio montis Lindenberg loco peramœno sita, teste Mayero supra citato. De cœnobio autem isto ita scribit Bucelinus in Monasteriologia imperii Germanici ad nomen Murense pag. 239, situm loci indicans: Benedictini Ordinis spectatissimum viris cum religione tum eruditione clarissimis in provincia Argoia, comitatu Rorensi apud Helvetios cœnobium, fundatum anno Christi MXXVII a Wernhero Argentinensi episcopo, ejusque fratre Radebotone, hujus conjuge Itha de Lotharingia, & filio horum Kanzelino, Habspurgi comitibus. His subjunguntur laudati monasterii abbates. Alibi insuper sub titulo Abbatiarum & diversorum monasteriorum Germaniæ nomenclatura pag. 63 de eodem cœnobio agit. Consuli potest Mabillonius in indice ad tomum 4 Annalium Ordinis S. Benedicti. De fundatione vero ejus hoc recitat instrumentum ad annum prædictum num. 9: “Ego Wernherus Strasburgensis episcopus, & castri, quod dicitur Habesburch, fundator, monasterium in patrimonio meo, in loco, qui Mure dicitur, in pago Argoïa in comitatu Rore, in honore sanctæ & individuæ Trinitatis & sanctæ Dei Genitricis Mariæ, omniumque Sanctorum, construxi, quod titulo beati Martini episcopi in perpetuum dicavi. Cui prædia, quæ hæreditario jure mihi contigerant, per manum germani fratris mei Lancelini, qui, utpote militiæ cingulo præditus, defensor patrimonii mei extiterat, cum legitima possessione villarum, familiarum, agrorum, silvarum, pratorum, montium, omniumque appendicum contradidi”. Tum statuit, ut fratres inibi, “sub monachica norma secundum regulam beati Benedicti viventes” abbatem sibi libera electione, sive de sua, sive de alia congregatione libere præstituant: ipse autem abbas, communicato fratrum consilio, advocatum de ejusdem Werneri posteritate “quæ præfato castro Hasburch dominetur” eligant, & deficiente mascula prole, mulier ejusdem generis & castri advocatiam e manu abbatis accipiat: non ut beneficium, “sed ut quamdam monasterii commendationem & tuitionem. Actum anno ab Incarnatione Domini millesimo vigesimo septimo, Indictione X, regnante Conrado imperatore augusto”. Wernero adjungitur Itta comitissa, Radebotonis conjux, quæ monasterii itidem primaria conditrix dicitur in necrologio ad diem XXIII Julii: quæ in libro fundationis perperam Werneri episcopi soror dicitur. Benefactricem dicere malim, quam conditricem: cum Wernerus ipse testetur, se monasterium condidisse in suo patrimonio, quod hæreditario jure sibi provenerat.

b De hac tumba actum est supra in Comm. prævio num. 4.

c Anno MDCXVII, tertio nimirum postquam jus patronatus ad monasterium Murense cum dominio translatum est, anno, auctore reverendissimo abbate Joanne Jodoco, e fundamentis extructa est ecclesia Beinwilensis magnis sumptibus tum ipsius communitatis Beinwilensis, tum maxime monasterii nostri prædicti; quod ultra quater mille florenos ad ejusmodi structuram expendit, prout observat Mayerus.

d Adi Comm. prævium num. 5.

e Plura vide ibidem num. 6.

f Mayerus addit ista: Communis etiam & constans est traditio, eum esse oriundum ex ditione Murensi, villa dimidiam horam supra monasterium distante, Langenmatt dicta.

g Nos eum damus die 20 Augusti, quo notatur in libro nostro Ms. de Sanctis, & circa quem diem signatur apud Murerum in Helvetia sancta pag. 160. Ad diem vero commemorationis S. Pauli Apostoli nihil apud nos de ipso reperio. Ad hæc, quo fundamento nitatur dies emortualis dictæ commemorationi affixus, non satis habeo perspectum, quia res gestæ Beati hujus adeo sunt ignotæ.

h Plura Commentarius num. 8 & 10.

i Locus ille alio nomine etiam nuncupatur, quem describens Baudrandus, Aquæ, ait, Helvetiorum .., Baden, oppidum ejusdem gentis ad Limagum fluvium, qui paulo infra cadit in Arolam, ubi solent generalia comitia regionis haberi: appellatur & Thermæ superiores, Ober Baden, ad alterius urbis Badæ (in Suevia) discrimen, castrum habens antiquum in colle, & in ea sunt luculenta balnea: vix uno milliari Helvetico distat a Rheno fluvio in Meridiem, & 5 a Basilea in Ortum, Tigurum versus vix duo, subestque octo veteribus pagis Helvetiis.

k De hac lite, ejusque decisione adi Comm. a num. 6.

l De hoc monasterio plura nos docet Mayerus in hunc modum: Monasterium Capella in diœcesi Constantiensi, & territorio Tigurino haud procul Tugio, filia Altæ Rippæ, fundata est anno MCLXXXV a Walberto barone de Eschenbach. Celebre est hoc monasterium propter insignem victoriam ab Helvetis Catholicis in hac vicinia contra Zwinglianos obtentam, in qua & Zwinglius ipse morte sua sacrilegam perfidiam luit. Ejus redditus & proventus cum abbate & monachis apostatis Tigurinis Zwinglianis fuerunt incorporati. Quibuscum etiam Beinwila, tametsi in fide semper constans, eorumdem Tigurinorum dominio cessit. Anno vero MDLXXXVI per commutationem transiit ad nobiles Holdermeyeranos, quæ erat inter præcipuas Lucernæ familias. Tandem anno MDCXIV titulo emptionis monasterio Murensi cum omnibus juribus & pertinentiis accessit.

m Insigniores multo, quam cineres, superfuisse corporis reliquias, indicaverat Stöcklinus supra num. 2.

n Uberius memorat Commentarius prævius num. 8 quæ huc spectant; ubi de annua Beati veneratione ad vicinas parœcias extensa cum supplicationeetiam annua solenni, de erecta confraternitate, & indulgentiis. Romæ petitis ac obtentis propter magnum concursum populi, pie erga B. Burchardum affecti.

o Solennis memoria Beati in aliud tempus postmodum translata, ut ibidem num. 9 est dictum.

p Consule dicenda post Elogium.

q Hæc Augustini Stöcklini conjectura videtur esse desumpta ex authentico quodam instrumento emptionis de anno MCCCXLVIII, in quo præter Burchardum decanum & plebanum in Sins (parochia sesqui circiter hora a loco Beinwil distante) notatur tamquam testis contractus stipulati alius Burchardus capellanus, vel coadjutor seu beneficiatus … in Sins, quasi hic, vel alteruter, postliminio ad curam Beinwilensem esset assumptus, ex Mayero.

r Quorum videlicet publicus cultus annis centum ante Decretum Urbani PP. VIII, anno 1625 editum, sufficienter probatur exstitisse. Innumera hujus rei in Opere nostro sunt exempla, ne dicam quotidiana.

MIRACULA
Beati patrocinio patrata.

Burchardus presbyter Beinwilæ in Helvetia (B.)

EX MSS.

[Curantur æger,] Mirabilia hæc misit ad nos anno 1740 R. P. Mauritius Chardon superius laudatus, quorum documentis operam quoque suam impenderat D. Leodegarius Mayer, qui quam apposite ac sedulo de B. Burchardo nos instruxerit, liquet e nostro Commentario prævio. Documenta jam dicta prænotantur hoc titulo: Signa quædam seu miracula ad sepulchrum, & meritis beati Burchardi Beinwilensis facta. Hisce adjungam Annotata. Sic igitur sonant: Anno Domini MDCXXXI Jacobus Rapp ex Nidergösgen a ditionis Solodorensis b dimidio anno æger in lecto, ita emarcuit, ut non nisi cutis ossibus hæreret; institutisque per ablegatos ad sacra loca tredecim peregrinationibus, voti compos factus non est, nisi ad sepulchrum beati viri Burchardi in Beinweil. Statim enim ac votum fecit illuc invisendi, reconvaluit, & post hebdomades tres votum ipse incolumis exsolvit.

[usu membrorum captus,] Idem affirmavit, vicinum suum, antehac usu membrorum captum & grallis innixum, Beinwilam advectum esse, & meritis D. Burchardi sine grallarum adminiculo domum remeasse, esseque superstitem & sospitem in illum diem.

[2] [mulier caduco morbo laborans, paralyticus,] Anno Domini MDCXXXI mulier quædam, Elisabeth Hafner ex Entlibuech c Lucernensis ditionis d, de parochia Schüpfen, morbo caduco & convulsionibus die noctuque plus decies vexata fuit: eumque recuperandæ sanitatis remedia non superessent, vocato in vota D. Burchardo, & facta promissione ejus visendi & venerandi reliquias, sanata fuit.

Anno Domini MDCXLIV, XVI Maii Joannes Udalricus Erhard de Buttisholz e ditionis Lucernensis, quinque hebdomades integras Boloniæ f Italiæ paralyticus decubuit; & desperantibus de ejus salute medicis, ad nosocomium futura mortis victima delatus est. Is vero facto voto peregrinandi ad S. lipsana B. Burchardi, pristinæ sanitati redditus est. Idem postea Beinwilæ voto satisfecit, & ita sibi contigisse plebano confessus est.

[3] [item languidus;] Anno MDCXLV XX Aprilis honestus juvenis Matthias Kaufmann de Knutwil g ditionis Lucernensis coram parocho suo & ammano h Joanne Wyss confessus & testatus est (allato in scriptis prænominatorum super ea re testimonio) se manibus pedibusque, ac toto corpore languidum decubuisse, amisso omni vigore & usu artuum & compagum: vocatoque in auxilium B. Burchardo, & facto ad ejus sepulchrum peregrinandi voto, de die in diem melius sensisse. Votum ipse reddidit, & sanus atque incolumis semper permansit. Testatur & litteras recepit, ut supra, Fridolinus Rey, qui tunc fuit plebanus in Beinwil. Ex Knuttwyl Joannes Jodocus ejusdem loci parochus. Supra scripta miracula de verbo fere ad verbum ex Germanico in Latinum fideliter translata, ex veteri libro ecclesiæ Beinwilensis excerpta esse, testor ego P. Leodegarius Mayer, professus O. S. Bened. in monasterio S. Martini, vulgo Mure dicto, notarius Apostolicus.

[4] [quibus adde] Post hæc sequitur aliud instrumentum, quod prænotatur extractum ex epistola domini Bass canonici ad SS. Ursum & Victorem Solodori, de die XIX Novembris MDCCXXXIX, his verbis:… Ad petita testor, me per multos menses fuisse ægrotum, & quidem ægritudine non una tantum, ita ut mortuo magis, quam vivo similis, lecto quasi immobilis affixus fuerim. In tantis miseriis constitutus tandem emisi votum mittendi aliquem meo nomine ad templum B. Burchardi, ut per intercessionem & aquam sanitatem pristinam recuperarem. Et, ecce, ad adventum missi cum aqua e fonte B. Burchardi, morbi inter se certantes magno cum impetu plus quam antea me invaserant, quasi ultimum assultum tentaturi; sed in vanum: vix enim una vel altera guttula de aqua D. Burchardi in brachium meum immissa fuit (quod præ dolore fractum autumabam) in momento omnem ab eo dolorem & malum abstulit & repulit. Quare bibens de illa aqua sensi omnem dolorem cordis a me recessisse, ita ut de die in diem magis ad sanitatem redierim.

[5] [alios.] Eamdem virtutem aquæ hujus benedictæ sensit etiam ille, quem ad B. Burchardum miseram: laborabat enim jam a tempore tussi horrenda, ita ut videretur toties quoties tussiret, suffocandus. Hic plenus fiducia, peracta devotione sua, accessit ad prædictum fontem, ubi, sumpta aqua modica, in momento ab omni tussi liberatus est, ita ut postmodum illam nec semel amplius senserit. Datum Solodori XIX Novembris MDCCXXXIX. Vi. Bass canonicus & ecclesiastes. Fideliter extractum per me. P. Leodegarius Mayer N. Apl. die VIII Januarii MDCCXL.

ANNOTATA.

a Locum hunc non reperi hactenus, consultis variis mappis geographicis, in Solodorensi ditione seu pago: de quo in nota proxime sequenti.

b Ditio hæc vocatur apud Baudrandum Salodorius pagus, ab incolis & Gallis nominatus le Canton de Soleurre; a Germanis autem die Dort bon Solothurn; & ibidem observatur, parvum admodum esse ac unum e 13 pagis apud Helvetos; omnes ejusdem incolas esse Catholicos, situmque inter pagum Bernensem ad Meridiem, & pagum Besileënsem ad Septemtrionem, ubi Solodorum,urbs istius tractus primaria.

c In mappa geographica, quam ante me habeo, scribitur Entlibach, jacetque ad Lacum Lucernensem, & non longe ab urbe Lucernensi distat.

d Urbs est Helvetiæ culta & satis nota, ditionis cognominis caput, in Argoiæ tractu ad Lacum Lucernensem.

e Al. Butizols ad confinia tractus Solodorensis.

f Bononia, primaria Romandiolæ provinciæ urbs est, fama celebris & abunde cognita.

g Locum hunc non invenio notatum in mappa, qua utor.

h Cangius in suo Glossario non pauca observat de ista voce, e quibus delibo ista in gratiam præcipue nationum istarum, quæ eamdem non intelligunt: Amman apud Germanos & Belgas etiamnum dicitur prætor, præfectus, prætor causarum civilium. In Charta Balduini comitis Flandr. anno MCXIX in Tabul. S. Bertini subscribunt: “Rodulphus amman de S. Folquinikerca, Alfgerus amman de S. Georgio, Bernuldus amman de Broburg &c”. Postea vero in fine subjicit vocis etymon in hunc modum: Vocis origo Germanicum AMT, munus, & MANN, vir. Miræus in Codice donationum piarum præsertim Belgicarum cap. 82 profert diploma, cui inter alios subscribit Ascelinus, amman de Bruxella, & observat dictus Miræus in notatione: Amman apud Bruxellenses idem est etiamnum, quod prætor. Ad pleniorem istius officii notionem designanturapud Cangium Consuetudines Bruxellenses tit. 1, art. 1 & seqq., ubi quidquid AMANUM hujus urbis spectat, fusius exponitur. Plura etiam de AMMANO in Consuetud. Mechliniens. tit. 1, art. 41, & tit. 4, art. 2. Neque hæc vox incognita in media ipsa Francia, prout apud eumdem scriptorem licet videre.

AD DIEM XXI ET XXII AUGUSTI.

DE SANCTA HUMBELINA SORORE S. BERNARDI ABBATIS.

Humbelina soror S. Bernardi Abbatis (S.)

J. P.

[Colitur XII Februarii.] Pag. 398 inter Prætermissos ad diem XXI Augusti laudavimus Humbelinam; visumque tunc nobis fuit, Sanctæ titulum illi non dare, nec in Opere nostro accensere tamquam talem aliis istius diei Cælitibus. Idcirco tunc petiimus ea nobis subministrari documenta, quæ publicum ipsius cultum certius comprobarent. Certa postmodum ad nos ejusdem cultus notitia pervenit. Nam in Magni bullarii Romani continuationis parte 6, anno 1739 edita Luxemburgi, hæc leguntur pag. 489: Sac. Rit. Congregatio .. approbavit Officium proprium.. S. Humbelinæ viduæ, benigneque indulsit omnibus & singulis monachis utriusque sexus totius Ordinis Cisterciensis, ut licite possint celebrare festum, & recitare sub ritu duplici die XII Februarii prædictum Officium proprium .., illudque imprimi posse concessit &c. Die 1 Sept. MDCCIII. Sanctæ igitur huic debitus dabitur locus in Operis nostri Supplemento ad dictum diem XII Februarii, quo colitur. Superius monitum volumus extensum quoque ad diem XXII Augusti, ubi pag. 489 inter Prætermissos dumtaxat etiam habetur.

AD DIEM XXIV.

DE S. PATRICIO EPISCOPO CONF.
GLASTONIÆ IN BRITANNIA
SYLLOGE HISTORICO-CRITICA.

Patricius episcopus conf. Glastoniæ in Britannia (S.)

Circa an. CDLXX.

AUCTORE J. S.

§ I. Patricius senior non alius esse videtur a Patricio II, seu juniore, magni Patricii ex fratre nepote, de cujus cultu hac occasione tractatur.

Colganus in Actis Sanctorum Hiberniæ tom. 1, pag. 366 occasione S. Patricii Ostiarii varios recenset Patricios, [Patricii in Hibernia varii inter hos quidam distinguunt Seniorem & juniorem,] qui a scriptoribus Hibernis commemorantur, interque eos duos numerat, qui XXIV Augusti coluntur, si tamen duo sint, & non potius unus idemque in duos distractus. Verba ejus quædam accipe: Primus fuit magnus Patricius Hiberniæ primas & apostolus (de quo apud nos fuse disputatum ad XVII Martii.) Secundus S. Patricius cognomento Senior, episcopus primo Ros-Delanus in regione Magh-Lacha, & postea, vivente adhuc S. Patricio apostolo, episcopus Ardmachanus, qui colitur Glastoniæ in Britannia, & Ardmachiæ in Hibernia, ubi ejus reliquias adservatas, & summo olim in honore habitas lego. Tertius S. Patricius junior, S. Patricii apostoli discipulus, & ex fratre nepos. Et horum quidem singuli floruerunt seculo quinto: nam primum obiisse anno CDXCIII, secundum vero anno CDLVII, tradunt Quatuor Magistri in Annalibus ad eosdem annos. Tertius autem, & qui S. Patricii patrui sui jam defuncti Acta conscripsit, vixit post annum CDXCIV, & comparatione hujus dicti junioris videtur præcedens Patricius Senioris cognomentum sortitus; vel forte idcirco, quod ante hunc & sanctum Patricium magnum Hiberniæ apostolum e vita decessit. Sic ille hoc loco.

[2] Verum multa sunt, quæ mihi omnino persuadent, S. Patricium, qui magni Patricii ex fratre Sennano nepos dicitur, [qui duo non videntur, sed unus idemque,] non alium esse ab eo, qui secundus memoratur a Colgano, recteque juniorem vocari respectu magni Patricii, seniorem vero a quibusdam dictum esse vel ex errore vel alia de causa. Quippe idem utrique assignatur episcopatus Rosdelanus, uterque mortuus dicitur Glastoniæ, utriusque reliquiæ Glastoniæ servari dicuntur, utriusque demum festivitas diei XXIV Augusti affigitur. Hæc prima ratio, quam ex ipso Colgano elucidabo. In Actis S. Patricii magni pag. 229 de Sancti nepote Patricio juniore hæc notat Colganus: S. Patricius junior S. Patricii ex fratre .. nepos colitur XXIV Augusti, vel Ardmachæ juxta Martyrologium Tamlactense, vel in ecclesia de Ros-dela in regiuncula Ossoriæ Muic-laca nuncupata, juxta S. Ængussium, Marianum Gormanum, Cathaldum Maguir, Martyrologium Tamlactense, Martyrologium Dungallense, & Calendarium Casselense. Adduntque episcopum Ros-delanum fuisse, & insuper quiescere Glastoniæ in occidentali Britanniæ majoris ora maritima. Quod etiam tradunt Jocelinus in Vita magni Patricii cap. 186, … licet Glastonienses contendant magnum Patricium apud se quiescere & coli, sed perperam. Jocelini citati verba accipe: S. Patricius filiolus ejus, qui post decessum patrui sui (magni Patricii) Britanniam remeans in fata decessit, & in Glastoniensi ecclesia sepultus est honorifice. Hæc ille occasione Vitæ S. Patricii ab hoc juniore scriptæ.

[3] [cum eadem utrique attribuantur,] Nunc ostendere oportet eadem affirmari de Patricio Seniore. Laudatus Colganus pag. 262 sic loquitur: Sanctum Patricium etiam cognomento Seniorem Glastoniæ sepultum fuisse, alii plures antiquiores & graviores tradunt authores; ut vetustus author Vitæ S. Dunstani citatus ab Ussero supra pag. 895, cujus hæc adducit verba: Hiberniensium peregrini prædictum Glastoniæ locum, sicut & cæteræ fidelium turbæ, magno colebant affectu, & maxime ob beati Patricii Senioris honorem, qui fauste ibidem in Domino quievisse narratur. Scholiastes S. Fieci postea uberius citandus cap. 29 hæc asserit: Dicunt etiam alii, quod in ecclesia de Ros-dela in regione de Magh-lacha sint sacræ exuviæ Patricii Senioris: sed verius est, quod Glastinberiæ Hibernorum (id est, Glastoniæ) jaceant, quæ est civitas in australi regione Saxonum. Calendarium Casselense ante annos fere sexcentos scriptum, teste Colgano, ad XXIV Augusti hæc adducit ibidem: Patricius Senior de Ros-dela in Maglacha quiescit: sed, secundum aliquos, & verius, Glastiberiæ Scotorum quiescit Patricius Senior. Hæc est civitas in occidentali parte Angliæ, & Hiberni inhabitant eam. Reliquiæ tamen ejus requiescunt Ardmachiæ in lipsanis (id est, lipsanothecis) Patricii Senioris appellatis. Ad eumdem diem B. Marianus Gormanus ejusve scholiastes ibidem: Patricius Senior de Ros-dela in regione de Mag-lacha, & de Glas Hibernorum (id est, Glastonia,) quæ est civitas in occidentali parte Angliæ, in qua Hiberni post suam peregrinationem habitare solebant. Ejus insuper sacræ reliquiæ jacent Ardmachæ in lipsanis, quæ Patricii Senioris appellantur. Hisce observationem hanc addit Colganus: Non existimo tamen integras reliquias hujus S. Patricii asservari Ardmachæ, sed solum partem, cum secundum ipsos authores, & alios multos jam citatos obierit Glastoniæ. Habes hic, lector studiose, juniorem æque ac Seniorem Patricium Ros-delanum fuisse episcopum, Glastoniæ mortuum & sepultum, utriusque reliquias ibi servari ac festivitatem agi XXIV Augusti: quin potius, ibi reliquias coli & festivitatem celebrari unius, qui diverso modo designatur.

[4] Accipe & alteram rationem, quæ id suadeat. Septem magni Patricii Vitas edidit Colganus, [& eorum distinctio nullo nitatur fundamento, sed solum vitiata chronologia,] ex iisque studiose collegit ingentem discipulorum S. Patricii catalogum, aliunde etiam auctum. Attamen in omnibus istis Vitis non invenit Patricium Seniorem a Patricio juniore distinctum, sed solum Patricium magni Patricii nepotem, ejusque Vitæ scriptorem. Id sane mirum videtur, si Senior Patricius vicarius fuerit S. Patricii magni in archiepiscopatu Ardmachano, ut vult Colganus. Porro illius vicarium facit, quia in Catalogo archiepiscoporum Ardmachanæ ecclesiæ, quem ex Psalterio Casselensi edidit pag. 292, Patricius Senior tertio loco ponitur inter archiepiscopos, quorum primi quinque hoc ordine enumerantur: Patricius, Secundinus, Patricius Senior, Benignus, Hierlatius. Hos autem quatuor post Patricium recensitos ejus tantum vicarios esse contendit, non successores. Verum hæc opinio non aliud habet fundamentum, quam aberrantem chronologiam vitæ Patricianæ, quam producunt perperam usque ad annum ætatis centesimum & vigesimum, Christi CDXCIII. Nam verius alii cum Papebrochio magni Patricii mortem collocant circa annum CDLX, alii etiam citius. Id evincitur ex illis, quæ mox pag. 293 affert Colganus ipse in S. Benigno, de quo, postquam mortuum dixerat anno 467, hæc subjungit: Verum propria ejus Acta danda ad IX Novembr., & Vita S. Moctei cap. 8 tradunt ipsum Patricio jam mortuo successisse. Vidit Colganus hæc non cohærere cum chronologia sua Patriciana, ideoque subdit hæc verba: Unde S. Benignus successor S. Patricii debuit vixisse post annum CDXCIII, quo obiit S. Patricius; & ille, qui obiit anno CDLXVII debuit fuisse alius. Vides ex vitiosa chronologia alium quæri Benignum, qui non reperietur facile, ut minus miremur, ex similibus chronologiæ erroribus multiplicatos fuisse Patricios.

[5] Papebrochius, qui ad illustranda magni Patricii gesta diligentem adhibuit operam, [quam rectius ordinavit Papebrochius. Patricius junior episcopus fuit Ardmachanus,] Patricium illum, qui tertio loco habetur inter Ardmachanos antistites, non alium esse existimat a juniore Patricio, atque hunc sancti Patrui sui statuit successorem, hujus vero S. Benignum. Secundinum autem inter antistites illius ecclesiæ collocatum ab aliquibus dicit, quia illam subinde rexit, absente magno Patricio; ab aliis vero omissum: & defunctum paucis mensibus ante magnum Patricium anno 459, XXVII Novembris. Hæc omnia cum mihi maxime videantur probabilia, accipe ea, quæ Papebrochius in Chronotaxi historiæ Patricianæ tom. 2 Martii pag. 523 ad propositum nostrum deduxit: Anno CDLX Patricius, ætatis annis octoginta duobus expletis, in decursu anni octogesimi tertii … moritur & Duni tumulatur, cui S. Sen-Patricius subrogatus fit episcopus Ardmachanus, primus numeratus ab iis, qui sanctum Apostolum, pro universali omnium ecclesiarum cura, supra numerum habuere. Idem pag. 583 de hisce sic loquitur post probatum, ex Vita S. Patricii, obitum Secundini ipsius vicarii: Nec diu post supervixit Patricius: sed quarto post Secundinum mense obiit etiam ipse, & successorem habuit S. Sen-Patricium, qui ab aliis simpliciter dictus Patricius, Jocelino autem Patricius junior, ab Rosdelana ecclesia, quam episcopus & abbas regebat, assumptus est, intuitu haud dubie sancti patrui, cujus & referebat nomen & sanctitatem imitabatur. Huic decem anni tribuuntur; & reliquias ejus, ut ait Fieci scholiastes, aliqui in Ros-dela regione Maglacha esse aiunt: sed verius est, quod Glastenberiæ Hibernorum jaceant, quæ est civitas in australi regione Saxonum. Citat deinde verba ante adducta Jocelini, qui etiam ait Glastoniæ obiisse: quod contigisse videtur, quia eo profectus erat, ob quædam sua, vel ecclesiæ suæ negotia.

[6] [mortuusque est circa annum 470: huic substitutus S. Benignus:] Ex decennio episcopatus Papebrochius in chronotaxi de morte ejus sic habet: Anno CDLXX peregre apud Glasconienses moritur S. Sen-Patricius; cui S. Mocteus Lutmagensis substituendum curat S. Benignum. Audiamus hæc ex Vita S. Moctei cum aliis quibusdam, quæ ad Patricium nostrum juniorem spectare credimus cum Papebrochio. Vita illa edita tom. III Augusti pag. 744 habet sequentia: Summus pontifex Patricius cœpit aliquando prope monasterium ejus habitare: colloquentibus vero die quadam ambobus, missus est ad eos angelus epistolam adferens: qua Patricius perlecta, Mocteo ait: Hic ego non habitabo: per te enim hujus terræ incolas Deus visitavit, in tui fonte luminis videbunt lumen, & vitam consequentur æternam. Apte namque ex eorum persona tibi loquitur David: Quoniam apud te est fons vitæ, & in lumine tuo videbimus lumen. Mocteus ait: Si hoc Deo placet, ut ab invicem separati serviamus ei, ego discedam. Patricius respondit: Verbum Domini non potest mutari. Tunc Mocteus ait: Si ante te de hac luce emigravero, familiam meam tibi committo. At Patricius ait: Et ego tibi meam commendo, si te ad Dominum præcessero, & factum est ita: rexitque post ipsum sedem Mocteus aliquot diebus, & Benignum illius discipulum pro se inthronizavit. Ex his omnibus satis probatum confido, S. Sen-Patricio rectius tribui ipsum episcopatum Ardmachanum, quam solum ejus vicariatum, illumque, qui in Catalogo illorum episcoporum vocatur Patricius Senior, eumdem esse cum juniore nostro. Alias de juniore Patricio magnique Patricii nepote nihil prorsus compertum esset, nisi id unum, quod sancti patrui sui scripserit Vitam, cum alia omnia Seniori adscribat Colganus. At nullo modo verisimile est magni Patricii Nepotem & doctum & sanctum adeo fuisse neglectum.

[7] [cur Patricius junior dictus sit Senior Patricius.] Restare igitur id unum videtur, ut inquiramus, unde factum sit, ut Patricio nostro, qui junior erat respectu Patricii magni, Senioris nomen tribuerint scriptores medii & recentiores; ab antiquioribus enim id nomen ei adscriptum esse non lego. Ut respondeam ad hunc scrupulum, audire lubet Papebrochium in laudatis Actis pag. 519, ubi ex Colgano agit de consanguineis magni Patricii: Satis, inquit, habemus insinuare paucis, alterum Patricio fuisse fratrem, Sennanum nomine, gradu diaconum, ante susceptos ordines sacros patrem junioris Patricii, qui secundus a sancto patruo primatum Ardmachanum tenuit, &, ut infra dicetur, S. Sen-Patrick dictus est, non quasi Senior Patricius (etsi eo trahat vocis Sen significatio,) sed Senani-Patricius. Hinc mihi facile persuadeo, ex errore factum esse, ut Senior nominaretur, qui erat junior: cum enim Sen-Patrick Hibernice vocaretur ad distinctionem, & sic etiam nomen ejus scriberetur Hibernice; qui serius scripserunt, & rationem ignoraverunt vocis Sen ad nomen Sancti adjunctæ, respexisse videntur ad propriam vocis Sen significationem, indeque nominare seniorem Patricium. Hæc sane conjectura non apparet longe quæsita, sed quasi e re nata, & maxime verisimilis. Potest tamen & alia ratio fuisse, unde nomen Senior Sancto nostro sit attributum; aliæque dari possunt conjecturæ, sed illas omitto, quia data jam ratio videtur sufficere.

§ II. De gestis Patricii junioris cur pauca cognita: quomodo intelligi de ipso possit quod cum magno Patricio simul ad Christum venerit.

[Ex gestis Patricii junioris quædam verisimiliter attributa sunt magno Patricio:] Laudatus Papebrochius pag. 582 recte scribit sequentia: Celebritas Patriciani nominis tanta fuit; ut magni Patricii successorem synonymum, a patre suo Sennano dictum Sen-Patricium, prorsus obscurarit. Unde & hic & in aliis pluribus Sanctorum Hibernensium Actis, multo post tempore Latine scriptis, magna illa irrepsit confusio, qua omnia hujus gesta ad istum ejus patruum sunt traducta. Dicit hæc Papebrochius occasione Actorum S. Alvei & S. Declani, in quibus multa leguntur S. Patricio I attributa, quæ, si vera sunt, adscribenda videntur S. Patricio juniori. Acta S. Declani, Desiorum in Hibernia episcopi edita sunt apud nos tom. V Julii, sed fabulis inquinata esse observavit Papebrochius, & deinde illorum editor Boschius. Hac de causa non omnia huc transferam, quæ in illis commemorantur de Patricio, sub nomine magni Patricii, quæque ex parte saltem nostro Sancto potius attribuenda videntur: at unum dumtaxat ex iis observabo, quod ceteris verisimilius juniori Patricio convenit, & jam discussum est a Papebrochio.

[9] Conversi in Hibernia a Patricio apostolo (ut censet Papebrochius) SS. Alveus & Declanus, Romam profecti erant; [juniori prius restitisse dein se subjecisse videntur SS. Alveus & Declanus:] ibique ordinati episcopi a S. Hilaro Papa, in Hiberniam sunt reversi ad suos populares excolendos, idque verisimiliter prius factum, quam primatus Ardmachanæ cathedræ, ad quam recenter Sen-Patricius conscenderat, tota Hibernia reciperetur… Hi igitur in Hiberniam cum suis reversi, æquum non putabant ei se subjici, a quo ordinationem non accepissent: maxime postquam S. Patricius (cui forte libenter cessuri erant propter apostolatus prærogativam) vivere desiit. Quare primatum Ardmachani episcopi … recusabant agnoscere. Itaque citra ullam ab eo dependentiam, Mumonienses ecclesias Albeus, Declanus Desias ordinabat; donec Sen-Patricius, non tam auctoritate & imperio, quam humanitatis officiis & miraculorum pondere atque demissionis exemplo, illos permovit, ut futuri aliquando schismatis semina auferentes, boni publici & pacis communis causa Ardmachanam sedem, ex ordinatione Patriciana Pontificiis probata litteris, primam dici & esse paterentur, ea lege, ut singulis sua, inter Desios Declano, inter Mumonios episcopos Albeo, maneret præcellentia, velut metropolitis, uni dumtaxat primati subjectis, & suos per se suffraganeos regentibus. Hæc probabiliter Papebrochius, quibus ex Vitis SS. Declani & Alvei nihil adjungendum putamus.

[10] [quæ S. Fiecus in hymno de duobus dixit Patriciis,] Unum igitur superest de Sancto nostro discutiendum, quod mire torsit Colganum. S. Fiecus Sleptensis in Hibernia episcopus ac discipulus magni Patricii in laudem magistri sui Hibernico idiomate hymnum composuisse creditur. Hunc Colganus Latine reddendum curavit, atque utraque lingua vulgavit cum notis antiqui scholiastæ & suis. Dubitat quidem Papebrochius pag. 520, an hymnus ille sit ipsius S. Fieci, & rationes aliquot dubitandi adducit. Verumtamen pag. 523 existimat hymnum compositum post mortem Patricii junioris: nam relata hujus morte ad annum 470, hæc subjungit: Interim S. Fiecus Sleptensis episcopus suum de S. Patricio hymnum componit: in quem antiqui scholiastæ notæ pertinent ad seculum non VI, ut putat Colganus, sed VIII, … cum in iis, inquit pag. 520, non pauca occurrant, quæ seculo septimo posteriorem auctorem sapiunt. Porro in laudato hymno apud Colganum pag. 3 leguntur hi versiculi:

Quando decessit Patricius,
Venit ad Patricium alterum,
Et simul ascenderunt
Ad Jesum filium Mariæ.

In hæc verba Scholiastes sic commentatur pag. 6: Promisit Patricius Calphurnii filius Patricio cognomento Seni, sive Seniori, quod ad cælum essent simul venturi. Et hinc quidam referunt, quod spiritus S. Patricii (magni) a septimo decimo Calendas Aprilis usque ad finem primi mensis autumnalis (id est, Augusti, diem verosimiliter XXIV, quo alter obiit) expectaverit mortem Patricii Senioris.

[11] [intelligi recte possunt de magno Patricio & Juniore nostro.] Colganus pag. 7 merito explodit fabellam illam, natam haud dubie ex verbis hymni male intellectis: Quare enim, inquit, spiritus tam gloriosi præsulis, cujus adventui ipsi cæli tot prodigiis affulserunt & aggratulati sunt, tanto temporis intervallo a diu desiderata victoriæ palma & bravio retardaretur? Recte etiam notat non approbari ab ipso, qui eam refert, Scholiaste. Verum inutili labore se torquet, dum alium quærit Patricium, qui obierit eodem tempore cum magno Patricio, acsi Fieci verba animam magni Patricii cælo ad aliquod tempus necessario excluderent, nisi alius quispiam Patricius obiisset eodem tempore. At mihi nihil aliud indicari videtur recitatis S. Fieci verbis, quam S. Patricium magnum apparuisse S. Patricio nepoti suo morienti, ejusque animam duxisse ad conspectum divinum. Nam primo verba illa Latina, quando decessit, idem significasse Hibernice, ac postquam discesserat, facile colligitur ex fabella relata, quæ oriri non potuisset, si mortuus statim venisset ad alterum. Sensus itaque verborum est: Patricius magnus satis diu post mortem suam venit ad Patricium alterum, nepotem utique suum, & simul ascenderunt ad Jesum, non quia anima S. Patricii in cælo necdum fuerat, sed quia animam nepotis sui eo comitabatur. Ceterum ex verbis Fieci & scholiastæ rursus colligitur, Seniorem & Juniorem Patricium unum eumdemque esse: quod enim Fiecus refert de Patricio post magnum Patricium mortuo, qui alius esse non potest a juniore, id explicat de Patricio Seniore Scholiastes.

AD DIEM XXV AUGUSTI.

DE S. ALVERA VIRGINE ET MART.
LIMOLII APUD PETROCORIOS IN GALLIA.

Alvera virgo et mart. Limolii apud Petrocorios in Gallia (S.)

Sec. fortasse III exeunte.

J. P.

Saussayus in suo Martyrologio Gallicano parte 2 inter Sanctos eidem adjectos ponit hanc annuntiationem pag. 1249: [Cultus apud Petrocorios,] Eodem die (XXV Augusti) transitus sanctæ Alveræ virginis. Plus dixit Castellanus ad diem IX Martii, quando publicum ejus cultum addidit: In provincia Petrocoriensi S. Alvera * virgo, cujus caput * honoratur in ecclesia nominis ejus prope Limolium. Locum hunc ita describit Baudrandus: Limolium, vulgo Limeil, oppidulum Galliæ in Petrocoriensi provincia, ad Veseram fluvium, qui ibi in Duranium se exonerat. Situm est inter urbes Sarlatum & Bergeracum, huic tamen quam illi magis vicinum, ab eoque non longe distat locus, quem S. Alveræ nomine notatum in mappa geographica prædictæ provinciæ reperio.

[2] Joannes du Puy Ordinis FF. Minorum, in libro Gallico de Ecclesia provinciæ Petrocoriensis pag. 62 in Petro episcopo, [martyrium] Virginem hanc simul & martyrem fuisse scribit, uti patet ex ejus textu, quem e Gallico reddo in hunc sensum: Reperi, inquit, inscriptionem .., quæ notat consecrationem ecclesiæ S. Alveræ vel Alveneræ, quæ fuit filia nobilis prosapiæ sancti Alverii in provincia Petrocoriensi, nomenque dedit familiæ: cui per suum cilicium, disciplinam, & cruentam suam mortem plus honoris contulit, pro Dei gloria martyrium passa, quam per generis antiquitatem. De tempore martyrii ejus nihil scimus, Actis lapsu temporis deperditis: hodie dumtaxat videmus in hoc loco sacrum ipsius caput, in quo est apertura digitorum quatuor, ictu acinacis inflicta, qui benedictam ipsius animam e vita sustulit. Inscriptio consecrationis istius ecclesiæ parieti incisa sic loquitur: Ab Incarnatione Domini MCLXXII… Petrus Dei gratia Petrachorensis episcopus in honorem B. Mariæ, et S. Jacobi apostoli, et S. Marii, et S. Blasii, et S. Catharinæ virginis VI. No. Jul. hoc altare consecravit. Vides hic non exprimi tempus consecratæ ecclesiæ S. Alveræ, sed altaris in eadem ecclesia.

[3] Dionysius Sammarthanus tomo 2 Galliæ Christianæ inter episcopos ecclesiæ Aginnensis in S. Phœbadio columna 896, [Aginni in Aquitania,] Ipsius, ait, corpus jacuit multo tempore apud Petrocorios cum reliquiis S. Alvertæ virginis. Aginnensis ac martyris, quæ germana fuit S. Fidis. Hic indicari credo S. Alveram nostram; tam exigua quippe nominis discrepantia pro nulla haberi potest. Nihil obest etiam, quod Aginnensis appelletur ac talis fuerit. Etenim potuit Aginni martyrio coronari, ac deinde sacrum ipsius caput, ac aliæ fortassis ejusdem reliquiæ ad Petrocorios deferri, sicut accidisse S. Phœbadio dicebat jam memoratus Dionysius Sammarthanus: apud quem ad institutum præsens afferuntur ista e Bernardi Andegavensis libro Ms., quem circa annum 1012 Fulberto Carnutensium pontifici nuncupatum ab eo affirmat: Urbs Aginnum super omnes urbes Aquitaniæ multis olim Sanctorum patrociniis illustris emicuit, quibus pene omnibus temporum processu, ignoto quo nescio suo peccato, viduata remansit, partim vi, partim furto sublatis. Invenies, Aquitaniæ viator, quod ipse experimento comperi, diversis in locis, qui tibi dicant: Hoc est corpus illius martyris ab Aginno translatum; hic illius virginis vel confessoris, vel tanta portio illius Sancti, quorum unus Phœbadius habetur Petrogoras allatus. Indicat itaque Bernardus Andegavensis Sanctorum Aginnensium memoriam ita intercidisse temporis lapsu, ut de reliquiis eorum vix aliquid dici possit. Phœbadii solius translationem ad Petrocorios memorat: sed hoc non debet obstare, quo minus S. Alveræ caput ad eosdem allatum fuerit Aginno vel ex alio Aquitaniæ loco, cum facile contingere potuerit, ut de hac re nihil audierit ex Aquitaniæ incolis, vel aliunde resciverit seculo undecimo, quo scripsisse dicebatur.

[4] [tempus martyrii, nobilitas.] De S. Fide agemus cum Martyrologio Romano ad VI Octobris. Parisiense Martyrologium novum, anno 1727 editum, anno circiter 290 innectit martyrium ejus; Castellanus autem circa annum 287. Si constaret mihi aliunde, S. Alveram fuisse ipsius germanam, uti asserebat Dionysius Sammarthanus, possem aliquid statuere magis secure de tempore vitæ ac mortis ejus: cum vero de hac re hactenus nihil comperti habeam, apposui supra sub dubio mortem ipsius seculo tertio exeunte. Tametsi autem Saussayus & Castellanus solo virginis titulo illam annuntiant; martyrem tamen cum aliis appellavi. Utinam liceat sperare plura de cultu ac gestis ejus ad dictum diem VI Octobris occasione S. Fidis. Hæc laudatur apud Surium ad diem XX ejusdem mensis a nobilitate; cujus & illa, si hujus fuerit soror, deberet esse particeps: si vero soror istius non fuerit, potuit quidem nobilibus nata esse natalibus ex alio genere: sed inde deducere originem familiæ Alverianæ in provincia Petrocoriensi, ut faciebat superius Joannes du Puy, est plus dicere in gratiam istius familiæ, quam probari possit, ut solenne est genealogioghraphis.

[Annotata]

* al. Alvenera

* Gall. le chef

AD DIEM XXIX.

DE BB. JOANNE SACERDOTE, ET PETRO LAICO MM. ORDINIS FF. MINORUM
VALENTIÆ IN HISPANIA,
COMMENTARIUS PRÆVIUS.

Joannes Sacerdos, M. ordinis FF. Minorum Valentiae in Hispania (B.)
Petrus Laicus, M. ordinis FF. Minorum Valentiae in Hispania (B.)

Anno MCCXXXI.

AUCTORE J. P.

§ I. Cultus; gesta ante martyrium; ejusdem annus & locus; impetrata regis conversio; translatio corporum; ædes sacra; miracula.

Valentia, urbs & regnum Hispaniæ, inter Cataloniam ac mare Mediterraneum, [Concessus Beatorum cultus] nec non Castellam novam, Aragoniam & Murciam sunt sita. Horum duorum Christi Pugilum palæstra fuit urbs jam dicta, regni caput, quam fuso sanguine pro orthodoxa fide condecorarunt. Cum vero ad diem XXIX Augusti citatis Arturo, Marieta ac Ferrario, de publico eorum cultu non satis mihi constaret, alium tunc in Opere nostro locum illis concedendum non censui. Nunc autem publicam eorumdem venerationem edoctus ex decreto Sedis Apostolicæ, reliquis prædictæ diei Cælicolis hic eos annumero. Decretum vero illud producitur ab eminentissimo Cardinale de Lambertinis, qui nunc Petri cathedræ feliciter præfidet, lib. 2, cap. 24, § 30, pag. 253 de Servorum Dei beatificatione & Beatorum canonizatione, hoc prænotatum titulo: Decretum. Valentina, seu Terulen. beatificationis seui declarationis martyrii servorum Dei Fratris Joannis sacerdotis, & Petri laïci, Ordinis Minorum sancti Francisci.

[2] Titulo huic sic subditur ipsum decretum: Proposito in sacrorum Rituum congregatione ordinaria pro eminentissimo & reverendissimo domino cardinali Nigrono causæ beatificationis seu declarationis martyrii servorum Dei Joannis sacerdotis, [a Sede Apostolica:] & Petri laïci prædictorum relatore, ab eminentissimo & reverendissimo domino Cardinali Gabriellio dubio: “an constet de cultu immemorabili, & an sententia super eo lata a vicario generali Terulen., judice delegato, sit confirmanda, vel infirmanda in casu &c.” sacra eadem Rituum congregatio, reverendissimo archiepiscopo Myrensi fidei promotore tam in voce, quam in scriptis audito, censuit, constare de cultu immemorabili, & dictam sententiam esse confirmandam in casu &c., si Sanctissimo Domino nostro visum fuerit. Die XXIII Februarii MDCCIV. Et facta per me secretarium de prædictis Sanctissimo Domino nostro relatione, Sanctitas sua (Clemens videlicet XI) distulit resolutionem; & deinde, prout retulit R. P. D. Paracianus, Sanctitatis suæ auditor, benigne annuit die XI mensis Septembris ejusdem anni MDCCIV.

[3] [ex Italia in Hispaniam missi] Verum altius repetenda sunt, quæ de Martyrum istorum gestis, veneratione publica & antiqua, nec non de miraculis narrantur alibi, subsidium mihi præbitura ad illustrandum eorumdem martyrium. Duo Beati illi vel origine vel habitatione saltem Itali fuere. Nam Waddingus ad annum 1216, num. 1, Publicata, inquit, in concilio Lateranensi approbatione Regulæ & Ordinis sui, Franciscus, dissoluto Patrum confessu, Assisium abiit, scriptis ex urbe litteris convocatoriis ad fratres suos hinc inde dispersos, ut ad comitia generalia convenirent apud ædem sanctæ Mariæ Angelorum Ordinis primævam, in quibus de ejusdem propagine, & Fratrum missione ad communem hominum salutem communibus ageretur suffragiis. Adfuerunt, quibus licuit, ad statutum a viro sancto Pentecostes diem, qui eo anno incidit in III Kalendas Junii, quo felix dedere suo consessui principium.

[4] [a S. Francisco, Christi fidem prædicant:] Et nonnullis interjectis subdit ista ibidem num. 2: Ex hoc conventu, & hoc ipso anno missos Fratres ad diversas nationes ait Marianus, & Franciscum divisisse suis terram in funiculo distributionis … Quinam vero tantæ messis operarii ab hoc conventu missi sint, a nullo alio clarius & uberius, quam ab eodem Mariano, cujus citaverat caput 12 § I, accipere potui quos ita ille recenset & distinguit &c. His vero nominatim enumeratis adjunguntur ibidem Fr. Joannes ignoti cognominis sacerdos, & Fr. Petrus laïcus, qui ad annum MCCXXX martyrium subierunt in regno Valentiæ. Quamnam vero itineris rationem habuerint, priusquam pervenirent ad dictam martyrii sui palæstram, refert Waddingus ad annum 1220, num. 71, cujus verba subdo: Hoc etiam anno duo ex Patribus missionis Hispanicæ Joannes sacerdos & Petrus laïcus, relicta Cæsaraugusta, Valentiam perrecturi, ut Mauris Christi fidem prædicarent, Turolium * Aragoniæ civitatem, olim. Turrupiam sive Tintanam, ab Alphonso rege, Raymundi principis filio, conditam applicuerunt. Cumque ejus populum sibi supra modum affectum cernerent, extructis duabus ex vili materia cellulis juxta ædiculam B. Bartholomæo sacram, pedem ibidem ad tempus fixere; sed post decennium Valentiæ prædicantes capite truncati sunt.

[5] De anno martyrii aliqua se offert controversia, quam proponit Waddingus ad annum 1231 num. 47: [annus] Succubuisse, inquit, anno proxime elapso Pugiles hosce affirmat Rodulphus Tossinianus, ceteris scriptoribus constanti assensu hoc anno, & in die decollationis sancti Joannis Baptistæ, ut præ ceteris observarunt Chronica antiqua, & Marianus, passos dicentibus. Sed Waddingus perperam scribit, annum proxime elapsum, id est, 1230 signari a Rodulpho; cum fol. 118 apud Waddingum citato diserte dicat: Jussu regis capite puniuntur an. MCCXXXI. Deinde, quis ex his dictis Waddingi non conficiat, relicto anno, ut putabat, Tossiniani, eum adhærere constanti aliorum scriptorum consensui, annum emortualem BB. Joannis ac Petri anno 1231, vel ipsomet teste, affigentium? Et tamen superius num., 4, ad annum, inquiebat, MCCXXX martyrium subierunt. S. Antoninus in narratione martyrii, quod infra ex eo dabitur, non satis distincte annum mortis expressit, sicut lectori patebit ibidem num. 1, quem ego cum aliis signavi superius 1231. Pergamus nunc ad quædam referenda de rebus ante sacrum eorumdem certamen gestis, ac de loco, quo illud fuso sanguine consummarunt.

[6] S. Antoninus relata Martyrum prædicatione Valentiæ, [& locus martyrii:] carcere, ac promissionibus regis, frustra illos invitantis ut Christi fidem abnegarent, in publica platea, inquit, eos decollari jussit. Verum de his aliter scribit Waddingus ad prædictum annum eodem num. 47: Saracenorum regni Valentini salutem sitientes e Turolio Aragoniæ urbe Valentiam abierunt, ubi delitescentes in ecclesia sancti Sepulcri, quæ hodie sancti Bartholomæi nuncupatur, inierunt amicitiam cum duobus heroïbus Hispanis Castellanis D. Blasco, & D. Artald de Alagon, qui Viros Religiosos & eorum sanctimoniam valde diligebant. Hi vero prædicantes fidem Christi in Mahumetanorum templo ad regem Zeytabuceit nuncupatum protrahuntur, quo eorum adventus causam sciscitante, responderunt non aliam nisi ut ille, & gens Mahumetana a diutino suo resipisceret errore. Excandescens furore, jussit ut protinus, fide Christianorum abnegata, suam amplecterentur, quod dum minis obtinere non posset, in ipso suo, quo tunc perambulabat, viridario, loco extra urbis muros tunc posito, nunc autem novæ civitatis muris circumdato, jussit eos occidi, atque ita factum in quodam horti latibulo, licet cum Francisco Ximenio Minorita, non illo Toletano archiepiscopo, sed episcopo Elnensi, in libro, quem de recta gubernandi ratione dedit ad magistratus Valentinos, sint qui dicant in forum de la Hiquera *, sive a ficu nuncupatum, deductos atque ibi decapitatos.

[7] Dum vero eos ad martyrium eripi juberet rex, [orant & exorant a Deo regis Mahometani conversionem:] summas egerunt gratias, eam pro beneficio reddentes retributionem, ut aliquando Christianam agnosceret, & amplecteretur veritatem. Nam defixis aliquantulum in terra genibus, obnixe oraverunt pro ejus salute, divinumque interius acceperunt responsum, se exauditos. Neque inane fuit promissum: nam, ut ad annum MCCXXXVIII enarrabimus, & ille lucem accepit Euangelii, & fratribus suum dedit palatium in monasterium, exædificandum. Illorum corpora postea redempta a Christianis .. asportata Turolium.

[8] [translationes:] Antiquum vero BB. Joannis & Petri cultum esse, ex eoque recte formari casum ab immemorabili tempore exceptum a decreto Urbani PP. VIII, sicut ex auctoritate Sedis Apostolicæ superius num. 2 dictum est, conficitur ex iis, quæ narrat Waddingus ad annum 1220, num. 71, ubi de martyrii laureola Valentiæ ab illis obtenta, ac de ipsorum habitatione Turolii scribens, testatur, quod eorum reliquiæ, demptis capitibus, ad eum locum, quem hic inhabitarunt, relatæ sint: quo tempore a Turoliensibus curatum, ut humile tugurium in commodum exurgeret monasterium triginta dumtaxat passibus ab ipsa civitate, cujus ecclesiam illustrissimus dominus Garzias Cæsaraugustanus consecravit. Multis ibi splenduerunt Viri sancti prodigiis, quorum reliquias post unam aut alteram translationem, ait Antonius Beuter (quem vide in Historia Valentina I parte, lib. 2, cap. 22) collocatas nunc honorifice in altari majori ecclesiæ matricis. Ex his satis superque constat, eorum martyrii palæstram fuisse apud Valentinos.

[9] [dubitatum fuit,] Waddingus ad annum 1239 num. 16 occasione conventus Valentini dubium proponit, an hic sint passi BB. Joannes & Petrus, quos ibidem Turolienses vocat. En tibi verba ejus: Dubitasse, ait, quosdam, an hic martyrium subierint sancti patres Petrus & Joannes martyres Turolenses, an vero in foro olim de Ficu, nunc a sancta Thecla cognominato .. Sed frequentia insignia Turolii in primo claustro, ea ex parte, qu ad capitularem aulam tenditur, in memoriam hujus martyrii posita fuisse refertur in historia quadam Ms. illius provinciæ, & propter passionem suorum consodalium potius eo in loco, quam alibi suum struxisse domicilium Minores suspicari licet; atque præ foribus monasterii, incisis sequentibus impolitis carminibus, hic ipse perpessi martyrii locus designatur:

“Quæ fueras olim Maurorum principis aula,
      Dum hæc urbs illius sub ditione fuit.
Jam remanes fœlix; fratrum madefacta duorum
      Pro Christo fuso sanguine, sacra domus.
Postea Franciscus, rueret ne culmine templum
      Codinati, inquit, labitur ecce domus.
Surrexit tremefactus eques, pia numine templa
      Francisco reparat sumptibus ille suis.
Nunc tandem cælo, divisque faventibus, hujus
      Conditur excelsæ porticus ampla domus”.

[10] [an ibidem passi Martyres:] Quod de Codinate, sicut pergit Waddingus num. 17, sive Codinatio in carminibus insinuatur, illud est, quod, minante monasterii ecclesia ruinam, beatus pater Franciscus apparuerit nobili cuidam Valentino Berengario Codinatio, Petri IV Aragoniæ regis magistro rationum in mendici forma, inter connumerandam regiam pecuniam, semel atque iterum eleemosynam pro Christi amore petens. Cui ille pauperem eum existimans nihil dedit. Cumque tertio eadem referens pauperum Patriarcha ad eum reversus esset, objurgationem pro eleemosyna retulit, parumque abfuit, quin vi loco ejiceretur. Sed ut primum brachia in modum crucis extendit, sacraque stigmata splendore perfusa illi conspicienda obtulit, præfatus Berengarius ad ejus pedes provolutus .. veniam exoravit. Cui seraphicus Pater, Vade, inquit, repara domum meam, quæ labitur: statimque ab ejus oculis evanuit. Paruit Sancto Berengarius, templumque ex propriis facultatibus reficiendum reparandumque curavit, atque moriens anno Domini MCCCLXXV in ejus meditullio sepeliri voluit. Sed de his videri poterit ad diem S. Francisci IV Octobris, quæ hic retulimus occasione conventus Turoliensis. Mirum vero mihi videtur dubitari potuisse, an ibi martyrium subiissent duo nostri Pugiles, cum & ex S. Antonino & aliunde satis constet illud contigisse Valentiæ sub ejusdem rege Azoto, qui Martyres ibidem capite plecti jussit; sed postea facti pœnitens ad Christi fidem conversus est, ut jam narrabimus post miracula.

[11] F. Petrus Rodulphus Tossinianensis in Historia Seraphicæ Religionis lib. 1, [miracula.] fol. 118, Nec illud, inquit, inter minima censeri debet, quod semel in civitate Tervel tanta locustarum copia visa est, ut quasi nubes caliginosa totum circumstantis aëris oppleret; ad cujus intutium perterriti cives, BB. Martyrum opem imploraverunt, eorumque meritis & intercessione statim illæ evanuerunt. Indicat hoc loco Rodulphus unum determinate e pluribus miraculum. Vellem, ut vel ex ipso, vel ex aliis discere mihi licuisset reliqua. Nec vero infimo reponendum est loco, quod e S. Antonino liceat colligere, vel statim post martyrium, vel non diu post illud prodigiis inclaruisse. Sic enim scribit de rege Azoto, sub quo martyrium passi sunt: Eos decollari mandavit: qui sepulturæ traditi cœperunt miraculis coruscare.

[Annotata]

* Tervel

* immo de la Higuera

§ II. Rex, qui jusserat occidi Beatos, ad Christum conversus, ac de FF. Minoribus bene meritus cum filio suo; varii, qui de hisce Martyribus meminerunt, scriptores; nostræ in nonnullos observationes.

[Capta a Jacobo Aragoniæ rege] De lapsis Maurorum rebus per Jacobi Aragoniæ regis & Christianorum arma, tractat S. Antoninus, additque hac occasione eumdem Azotum amplexum esse orthodoxam fidem, invectamque ab illo fuisse in Valentiæ regnum, palatio suo regio Valentino in conventum FF. Minorum commutato. Rectius Mariana in Historiis de Rebus Hispaniæ lib. 12, cap. 19 ad annum 1238 prolixe agens de Valentia capta, & de gestis, quæ eo spectant. Brevior, & ad rem nostram magis accommodatus & sufficiens est Waddingus, e quo referam ea, quæ ex Mariana citato aliisque scribit. Ad annum itaque jam dictum 1238, num. 5 hæc memoriæ prodidit: Non impar zelus alterius regis in Hispania Jacobi Aragonii, qui obsidione, & frequenti eruptione, Zaënum regem Maurum Valentiæ, in eas redegit angustias, ut se dederit ex pacto, & iis legibus, ut urbem Valentiam, arces, & oppida citra Sucronem, omnia Aragonio Mauri traderent, cives Culleram atque Dianium, Aragonia fide, tuti abire permitterentur: illis fas esset, nemine excutiente sarcinas, aurum, gemmas, vestem pretiosam, ac omnino quidquid efferre possent, asportare: inter reges induciæ in octo annos essent, eæque optima fide servarentur.

[13] [Valentina urbe,] Admissis stabilitisque his conditionibus, rebus perficiendis dedendaque urbe quinque dies designati. Antequam id tempus elaberetur, Mauri, agmine facto, urbe egressi numero quinquaginta millia promiscui sexus & ætatis, regio exercitu in armis circumfuso præsidii causa, ex abeuntibus nullus impune violatus, cum dedititios tueri ad suam dignitatem fidemque rex pertinere judicaret. Pridie ejus diei, qui mense Septembris Michaëlis Archangeli memoria sacer est, hoc ipso anno civitas obtenta (ut aperte satis ex probatis tabulis, & marmoreis epitaphiis demonstrat Franciscus Diagus lib. 7 Annalium Valen. cap. 26) lustrata urbs Christiano ritu, expiata templa, Ferrerius de sancto Martino episcopus datus, non ex Ordine Prædicatorum, ut scribit Joannes Mariana, & ex eo Bzovius; sed ex præposito ecclesiæ Tarraconensis, sicut idem probat Diagus (citatus, & cap. 34) ejusdem instituti doctus historicus, quibus ministeriis duo astiterunt regi Patres Minoritæ.

[14] [rex Maurus, qui Martyres occidi jusserat, fit Christianus,] Rex autem Maurus Zeitus Abuzeitus, quem solio pepulit, & injuria regno spoliavit Zaënus Dianii dynasta, jam ab anno MCCXXXV vel sequenti Christianus factus (uti facturum ei sub morte vaticinati sunt duo illi Franciscani Martyres, quos supra occidisse diximus, quorum unum Joannem Perusinum, alterum ex nobili oppido Saxi-ferrati, Bartoli celebris jurisconsulti nativitate famoso, ortum, vetusta quædam fragmenta Chronicorum Mss. nobis indicarunt:) & in baptismo Vincentii Belyisii nomine indito, arcano tamen, ne res prodita invidiam apud suam gentem odio religionis conflaret: nam regni recuperandi spem nondum abjecerat, amplis redditibus, nobilique palatio donatus a Jacobo Aragonio in ipsa civitate Valentina, Minores summe dilexit, quibus ædes suas cœnobio ædificando, tertio post mense, præscripsit, uti anno sequenti dicetur.

[15] [ac de FF. Minoribus bene meretur,] Ad annum itaque 1239 designatum num. 16 sic loquitur laudatus Annalium scriptor: In ipso hujus anni limine III Nonas Januarii, tertio ab urbe capta mense, dedit Valentiæ rex Jacobus extra portam Boatellanam, meridiem inter & occasum, prope viam, quæ ducebat Ruzafam, situm & fundum ædificando Minoribus domicilio, præsentibus infante Ferdinando, domino Petro Ferdinandez de Azagra, domino Artalo de Luna, D. Ximeno de Urrea, & D. Assalido de Gudal, quorum nomina exprimuntur in donationis diplomate. In hujus Valentini conventus situ præextitisse hortos regios & voluptatis domum regis Mauri Azeiti Abuzeiti, eaque hunc obtulisse, habito consensu regis Jacobi, Fratribus Minoribus in remissionem peccaminum, & satisfactionem occisorum eorumdem consodalium, omnia vetusta nostra Ms. monumenta, & ceteri scriptores commemorant cum Gonzaga; sed horum non fuit mentio in donationis instrumento, idque ex una fortassis e duabus causis; vel quia rex Jacobus tamquam urbis dominus, ad quem spectabat fundi dominium, in eo ædificandi dumtaxat dedit licentiam; Azeitus autem quod suum erat ex donatione Jacobi palatium, & hortos fratribus dedit, concedente unoquoque quod ad se pertinebat: vel quia anno præterito sub bellorum strage quidquid erat spectabile aut diplomate dignum, destructum erat; quippe inter portam Xareanam & Boatellanam supra dictam Jacobi locabantur castra, quia commodior ille locus, quod murus ea parte prominens in anguli formam Christianis oppugnandi commoditatem præbebat. Ut ut sit, loci possessionem acceperunt duo Minoritæ, qui regi Jacobo bello & pace aderant, qui brevi utriusque regis beneficentia cœnobium ædificarunt, quod nunc amplificata civitate valloque dilatato, muris urbis circumscribitur, adauctumque est cura & sollicitudine senatus Valentini.

[16] Ferdinandus Perez, memorati Azeiti regis filius, [cujus exemplum postea sequitur filius ejus.] relictis sibi a parente piæ munificentiæ erga prædictum conventum vestigiis inhærens, eumdem ædificatum, ut diximus, novi ædificii accessione amplicavit, teste Waddingo ad annum 1239, num. 18: Dormitorium, inquit, amplum extructum est ex testamento domini Ferdinandi Perez, prædicti regis Azeiti filio *, condito anno MCCLXII, assignatis testamentariis Fratre Albalate episcopo Valentino, Gondisalvo Perez archidiacono, Ximerio de Toria, & D. Petro Sanchez de Calataiud; quod ad annum MDCXVI vetustum nimis demolitum est, erecto alio longe ampliori, ex venditis auctoritate Pauli V bonis quibusdam ipsius conventus, dum esset patrum Conventualium; a quibus transiit ad Observantes anno MD; sed post sexennium iterum rediit ad patres Conventuales. Deinde anno MDLXVII ex Pii V mandato redditus est Observantibus. Ad primi claustri lævam, ecclesiam petentibus præmemorati regis Azeiti, qui pie aliquot annis post baptismum vixit, & Christiane mortuus est, occurrit mausoleum affabre elaboratum, & sacellum parvum eo ipso in loco, in quo præfatos Minoritas ab eodem rege trucidatos fert traditio vulgaris. Hæc Waddingus. Sed nonnullæ postea exsurgent difficultates de rebus, quæ superius ex illo sunt relatæ a num. 12; quas deinde expendere conabimur occasione Joannis Roblesii, qui de Beatis tractavit. Consule itaque dicenda num. 21 & 22.

[17] Scriptores plurimos, qui de hisce Martyribus meminerunt, [Enumerantur scriptores,] referre, supervacaneum non fuerit. Eorum agmen ducat S. Antoninus archiepiscopus Florentinus, qui secundo post beatam eorum mortem seculo claruit, & apud nos illustratus est ad diem 2 Maii a pag. 311. Scripsit eorum martyrium parte 3 Chronicorum, titulo 24, capitulo 7, § 14. Rodulphus Tossinianensis lib. 1 Historiarum Seraphicæ Religionis fol. 118 quam instituit de hisce Athletis narrationem, sic inchoat: B. Joannes dictus de Valentia &c. Item lib. 2, fol. 177 de martyrio eorum meminit, an. MCCXXXI coronatorum. Nec indictos illos reliquit Franciscus Gonzaga Ordinis FF. Minorum minister Generalis, in Opere suo de Origine Seraphicæ Religionis parte 3 in proœmio provinciæ Aragoniæ, ubi pag. 700 postquam meminisset de illorum martyrio ac sepultura in conventu Turoliensi prædictæ provinciæ, illos tamquam ejus patronos non abs re, sed legitimis causis innixus, præponere, ait, volui, exhibens amborum imaginem in eadem lamina æri incisa. Eam & nos, tametsi nihil contineat, cur hoc loco apponi debeat, ad ornatum tamen præsentis argumenti apponere voluimus, sicut illam ex isto prototypo, omissis lateralibus ornamentis, hic expressit chalcographus noster. Supra imaginem, quam Gonzaga repræsentat, ponitur provincia Aragoniæ; infra vero F. Joanes (lege Joannes) F. Petrus, adjecta M littera, quæ martyrium indicat.

[18] [qui] Laudatus Gonzaga parte eadem 3, a pag. 1081 in provincia Valentiæ agit de conventu Valentino, nec non de Beatorum nostrorum martyrio, ejusque loco, quem rex Mahumetanus Zeite Buzeite, uti eum vocat, ad fidem conversus FF. Minoribus ad conventum ædificandum contulit. Ibidem etiam meminit de mausoleo ipsius, qui & post regenerationem Vincentius Belvisius appellari voluit, sancteque vixit atque sanctissime mortuus est. Sed, quæ de vita ac morte ejus asserit Gonzaga, an satis conveniunt cum dicendis inferius ex Zurita? Plura etiam Gonzaga addit de dicto conventu, e quibus confirmantur ea, quæ superius de hoc loco præmissa sunt: in cujus, inquit, sacrario quoddam os alterius eorum Patrum, qui sub Azoto, vulgo Zeite Buzeite, Valentiæ rege pro Christi fide passi sunt .., quam diligentissime asservatur custoditurque. Nec illorum est immemor Bartholomæus Pisanus lib. 1 Conformitatum fructu 8, parte 2, ubi de FF. Minoribus sanctitate illustribus in Aragonia tractans, fol. 93 verso pauca memorat de martyrio eorum Valentiæ obito.

[19] [de Beatis] Longior est illustrissimus episcopus Marcus Ulyssiponensis parte 1 Chronicorum Ordinis FF. Minorum, lib. 4, cap. 36 & sequentibus martyrium, & miraculum apud Turolienses memorans, de quo supra actum est. Brevissimus est Frater Petrus de Salazar in Chronico & Historia fundationis ac progreßus provinciæ Castellanæ, Ordinis S. Francisci, lib. 2, cap. 12, in quo scribens de innumeris martyribus ejusdem Ordinis, fratrem Joannem ac fratrem Petrum Valentiæ interemptos refert. Recentiores ex eodem Ordine scriptores Fremautum & Hueberum prætereo: quorum hic in suo Menologio Franciscano ad diem XXIX Augusti ex aliis eos laudat; ille vero in sua generali Legenda Franciscana ad eumdem diem ex Waddingo & Jacobillo narrationem suam contexuit.

[20] Supersunt autem alii, qui extra illum Ordinem de hisce Martyribus tractarunt. [meminerunt.] Marieta in Historia ecclesiastica Sanctorum Hispaniæ lib. 3, cap. 24 & sequentibus res ad eosdem spectantes commemorat. Beuter in Chronico Hispaniæ ac præsertim regni Valentini parte 1, lib. 1, cap. 36 gesta illorum narrat, S. Antoninum archiepiscopum Florentinum citans. Idem Chronologus parte 2, in qua potissimum tractat de Aragonia, Catalonia & Valentia, lib. 2, cap. 22 inter alia, quæ ibidem de illis habet, translationes eorum indicat; de quibus supra actum in hoc Commentario. Deinde cap. 24 perhibet, quo pacto ecclesiam Segorbiensem perduxerit ad meliorem statum rex Azeytabuceyt, ut se nominat, vel, ut melius dicatur, ait, Vincentius, assignatis eidem ecclesiæ ab ipso territoriis: cujus ibidem profertur diploma.

[21] Joannes de Robles in Historia crucis Caravacanæ lib. 1, [De horum uno] cap. 5, res eorum gestas memorat ex Beutero & S. Antonino, in errores lapsus ex Fratre Joanne Ægidio de Zamora. Profert itaque ex illo hanc temporis notationem: Anno MCCXXI passi sunt prima die Novembris Joannes & Petrus Franciscani Valentiæ. De fictitio hoc scriptore Fr. Ægidio consuli potest Papebrochius in vulgatis suis Responsionibus parte 2, § 30. Idem Fr. Ægidius personatus in fabulosas ac neutiquam cohærentes cum cruce Caravacana circumstantias etiam induxit Roblesium cap. 7, in quo agit de ejusdem crucis apparitione, & conversione regis Valentiæ Zeyt Abuzeyt, sicut in citatis modo Responsionibus licet videre, ubi etiam merito Papebrochius conqueritur, quod ex tam lutulento fonte deprompta sint ea, quibus sanctæ crucis Caravacanæ historiam hoc, quo scribebat, seculo obscurari cœptam affirmat, aliam deinde ejusdem historiam ex instrumento publico subtexens. Inter alia vero, quæ in eadem narrantur, sunt sequentia de sacerdote Missam celebraturo, ac de rege Abuzeyto: Animo consternatus, conversusque ad regem, dixit: Deficit una ex rebus maxime necessariis ad Missam dicendam. Quærenti vero, Quæ? Respondit, Crux, domine. Tum rex aspiciens versus altare, visa ibi sancta ac vera cruce, dixit: Estne ista, quæ stat supra altare? Accepitque illam clericus cum magna devotione, & cœpit Missam dicere. Quando elevabat Hostiam, animadvertit rex inter manus clerici puerum candidum & formosum: ille autem Missam absolvit. Eadem hora cognovit rex Zeyt Abuzeyt, quod lex Christianorum erat res sancta .., factusque est Christianus ipse, & subditi ejus quotquot voluerunt.

[22] Similis in sacra Hostia apparitio contigisse sub S. Ludovico Francorum rege, [pluribus agitur.] qui Abuzeyto fuit synchronus, narratur apud nos tomo V mensis Augusti pag. 456; sed an sub hoc, an sub alio facta sit, non est ibidem decisum. Quod spectat ad apparitionem superiorem Abuzeyti, vellemus, ut veritas ejus ex aliis fide dignis historicis magis elucesceret, quam nos interim lectorum judicio permittimus. Alias super eodem rege difficultates notabimus post Martyrium. Restant e multis scriptoribus, quorum dedimus catalogum, Diagus, supra memoratus, & recursurus in Annotatis, & dictus Jacobillus in Vitis Sanctorum ac Beatorum Umbriæ tomo 2 a pag. 193, ubi, allegatis multis auctoribus, hodiernorum Beatorum historiam contexuit. His subjungo eorum Acta.

[Annotata]

* l. filii

MARTYRIUM
Ex S. Antonino archiepiscopo Florentino.

Joannes Sacerdos, M. ordinis FF. Minorum Valentiae in Hispania (B.)
Petrus Laicus, M. ordinis FF. Minorum Valentiae in Hispania (B.)

BHL Number: 4445

Ex S. Antonino archiep. Florent.

[Beati annuntiantes fidem Valentiæ, capite plectuntur:] Duos quoque Fratres beatissimus pater Franciscus ad regnum Aragoniæ destinavit a, fratrem scilicet Joannem sacerdotem, & fratrem Petrum conversum b. Ii cum Turolium c devenissent, conventum ibi capientes, prædicationibus & orationibus suæ odorem sanctitatis diffuderunt. Tempore illo, scilicet anno Domini millesimo ducentesimo trigesimo, vel circa, Valentia civitas erat Saracenis populata, & infidelium Maurorum ditioni subjecta, in qua regnabat quidam, Azotus d nomine, Christianorum maximus persecutor. Prædicti igitur Fratres zelo fidei succensi, & martyrii desiderio inflammati, ad prædicandum verbum Dei Valentiam e sunt ingressi; & ibi de falsitate legis Machumeti Saracenis ferventer prædicavere. Quod audiens rex Azotus comprehendi eos jussit, & carceri mancipari; & cum promissionibus plurimis invitasset eos ad legem suam observandam, & Christi fidem abnegandam, illi autem hoc detestarentur, in publica platea f eos decollari mandavit: qui sepulturæ traditi cœperunt miraculis coruscare g.

[2] [rex, qui eos interimi jusserat, ad Christianam religionem conversus] Rex autem Aragoniæ Christianissimus, Jacobus h nomine, cum dicto rege Valentiæ eo tempore bellum gerebat; & ex quo rex Valentiæ Azotus illos martyrio consummavit, in dies cœpit inferior existere, & ab eo superari in bellis. Cum ergo videret se Azotus quotidie a Christianis expugnari, a gratia divina, & Dei virtute sola arbitratus hoc fieri, cum rege Aragonum tractare cœpit de sua conversione ad fidem, offerens, se ei civitatem traditurum, & regnum, dummodo sibi vitam & victum concedere dignaretur decentem. Quibus omnibus rex Aragonum annuens, & gaudens de sui conversione *, confœderatus est cum eo.

[3] [baptizatur: cultus Mahometicus valentiæ abolitus:] Anno igitur Domini millesimo ducentesimo trigesimo octavo i in vigilia sancti Michaëlis ingreditur rex Aragoniæ civitatem Valentiæ, ejus dominium capiens, & omnes Saraceni, qui baptizari noluerunt, fugerunt, vel occisi sunt. Rex prior Azotus, juxta promissum, baptisma suscepit, qui libere regi tradidit totum regnum suum, scilicet Valentiæ. Converso autem ad fidem Azoto, rex Aragoniæ concessit ei palatium regium intra civitatem, & quemdam comitatum, & successoribus suis: & cultu Machometico de illa civitate Valentiæ evacuato, introductus est ritus & fides Christianorum.

[4] [de FF. Minoribus bene meritus idem rex.] Vocavit autem Azotus Fratres Minores dicens eis: “Ego sum, qui occidi Fratres socios vestros de Turolio ex infidelitate mea, de quo doleo ex toto corde meo; & pro aliquali satisfactione vellem, quod palatium meum regale pro vestro monasterio construendo haberetis: & illud debetis libenter accipere, quia ibi multus sanguis martyrum effusus est per me, & alios priores dominos infideles, ut sit quasi totum sanguine martyrum consecratum; & beatus Vincentius k martyr, quem tota Christianitas tanta veneratione festivat, pro fide martyrio ibi coronatus est. Quamobrem sitis solliciti, dictum palatium a rege Aragonum postulare; & credo, quod vestrum desiderium, & meum adimplebit”. Quod cum fecissent, & rex Aragonum Jacobus Azotum, cui illud concesserat, hoc exoptare cognovisset, gaudiose concessit: sicque ibi est conventus Ordinis Minorum l.

ANNOTATA.

a Qua occasione, unde, & quando illuc missi fuerint, narratur in Commentario prævio num. 3 & 4.

b Ignoti illos cognominis vocat Waddingus ibidem num. 4; Joannem Perusinum; alterum vero ex nobili oppido Saxi-Ferrati num. 14. Hoc situm est in Marchia Anconitana ac in ditione ecclesiastica Pontificis juxta Sentinum amnem: Perusia autem Umbriæ & agri Perusini caput, & urbs episcopalis, ad eamdem ditionem spectat, & satis cognita est.

c Al. Terulum, vulgo Tervel, urbs in Aragonia episcopalis sub archiepiscopo Cæsaraugustano, leucis decem, secundum dimensionem Baudrandi, distans a Valentina urbe. Nomen ei inditum a fluvio Turia, cui adjacet, ut alibi lego.

d Sic vocatur hic, & a nobis in Commentario prævio: ubi tamen aliter etiam appellatur.

e De Valentiæ situ egi in principio Comment.

f Vide eumdem Comment. num. 6.

g Unum ex miraculis habes ibidem num. 11.

h Fuit tunc temporis rex Aragoniæ Jacobus I Petri II filius, cognomento expugnator, (vulgo el conquistador apud Zuritam) sicut Hieronymus Blancas eum vocat in Rerum Aragonensium commentariis pag. 651, ubi de illo plura. De rebus ab eo gestis fuse tractat dictus Zurita in Annalibus Aragoniæ tomo 1, lib. 2 & 3: de quo insuper consuli potest Mariana de Rebus Hispaniæ lib. 12, cap. 19. Ad majorem vero confirmationem eorum, quæ in Comment. de conversione regis Valentiæ Abuzeyti, ac de nomine Vincentii, quod in baptismo datum ipsi fuit, præmissasunt, juvat nonnulla referre e mox memoratisAragoniæ Annalibus lib. 3, cap. 25 ad annum 1236: Jam conversus erat isto tempore Zeytus Abuzeytus ad nostram fidem, ac sanctum baptismum susceperat, & postquam erat factus Christianus, vocatus fuit Vincentius, atque ob causam belli Maurorum multo tempore latuit, ut per suam operam melius redigi possent ad obedientiam ac voluntatem regis (Jacobi.) Verum quia Christianorum moribus se non conformabat, videbaturque in vitæ suæ consuetudine sequi sectam suam, modo admodum profano & libidinoso victitans; deinde, meliora ei enixe persuadente D. Sanctio de Ahones episcopo (Cæsaraugustano) puellam Cæsaraugustanam, cui nomen D. Dominica Lopes, matrimonio sibi copulavit &c. Similia in rem nostram scribit Mariana lib. 12, cap. 9 ad annum 1236. Eodem anno notatur privilegium Segorbiensi ecclesiæ a dicto Vincentio datum. Vide Comment. præv. num. 20. Erat itaque tunc temporis Christianus. Franciscus Diago Annalium regni Valentiæ tomo 1, lib. 7, cap. 56 admittit quidem sacro eumbaptismo initiatum fuisse anno circiter 1236; deinde tamen profert litteras Apostolicas Urbani PP. IV, charissimo in Christo filio Vincentio, illustri regi quondam Valentiæ inscriptas, & in fine earum hæc sunt: Dat. apud Urbem veterem quarto Idus Aprilis, Pontificatus nostri anno tertio, qui concurrebat cum anno Christi 1263. In istis autem litteris Urbanus scribit ista: Litteras, quas nuper tua devotio nobis misit, libenter inspeximus .., & de tua, & filii, ac duorum nepotum tuorum conversione felici, quam ibidem scriptam invenimus, nos & Fratres nostri plenam lætitiam habuimus &c. Papebrochius tamen ad 30 Maii pag. 395 Zeytum scribit vocatum in baptismo Ferdinandum, ac filium ejus primogenitum habuisse nomen Vincentii; ad hunc, non ad illum spectare litteras Urbani IV. Verum ex iis, quæ ibidem refert, nondum video necessario ab aliorum sententia recedendum esse. Adjuncta conversionis dicti regis confuse narrat S. Antoninus: rectius Comment. prævius § 2.

i Consule Commentarium prævium ibid.

k Hunc Martyrem dedimus ad diem 22 Januarii a pag. 393.

l Plura de hoc conventu Commentarius § 2.

* ista conversio hic narratur confuse.

AD DIEM XXX AUGUSTI.

DE S. FERMERIO CONFESSORE
In provincia Engolismensi ac insula Bovinensi in Gallia.

Fermerius confessor in provincia Engolismensi ac insula Bovinensi in Gallia (S.)

AUCTORE J. P.

[Publicus hujus Sancti cultus.] Inter Prætermissos ad dictum diem pag. 543 memoratus est hic sanctus Confessor, & provinciæ Engolismensi adscriptus e Castellano. Sed quia plusculæ de illo notitiæ postea inventæ sunt, memoriam ejus hic renovamus. Simon de Peyronet in Catalogo Sanctorum ac Sanctarum hæc de illo collegit: Fraigne, Fermerius, cujus natalis claret XXX Augusti, ejusque tutelæ prioratus dicatus est Ord. S. Bened., quin & parochialis ecclesia in Engolismensi tractu, diœcesis Pictaviensis, ubi colitur die, qua supra, ut ex monumentis ecclesiæ Pictaviensis refert Saussayus ad calcem Martyrologii Gallicani tom. 2, pag. 1251: qua die quoque ejus consignatur natalis in Martyrologio S. Sabini de Levitania apud eumdem Saussayum, sicut addit Peyronetus, locum ejus non indicans, cum tamen pag. 1251 modo citata non magis inveniam illa ultima, quam id, quod subdit idem Peyronetus: Is Claudio Roberto Framerius Latine effertur, vernacule S. Fragne. Joannes Besly in Episcopis Pictavensibus pag. 228 scribens de ecclesiis istius diœceseos, quæ sunt in tractu Bovinensi, meminit ædis sacræ S. Firmii vel Fermerii, vulgo S. Fraigne: unde colligo, hanc ecclesiam Deo dicatam fuisse sub ipsius nomine. Est autem Bovinum, l'Isle Boüin, insula Galliæ in ora Oceani, Pictaviensis provinciæ ex parte, & Britanniæ, & prope Herum insulam. Parvi est circuitus, cum uno aut altero castro, ex Baudrando. Sequitur autem e tractibus Engolismensi ac Bovinensi omnino inter se diversis, ut in utroque loco S. Fermerius publica veneratione honoratur & ecclesia donatus fuerit. Non satis assequor, quidnam sibi velit hæc annuntiato apud Saussayum die XXX Augusti pag. 1249: Eodem die passio sancti Fermerii martyris. Etenim si hic synonymus martyr ab hodierno sit diversus Confessore, hujusque nomen cum titulo martyris isti synonymo non sit applicatum, non scio quo martyr iste referri debeat, qui videlicet sine loco palæstræ signatur.

AD DIEM XXXI AUGUSTI.

DE S. AMATO EPISCOPO NUSCANO
PRÆMONITIO
Ad alteram S. Amati Vitam.

Amatus ep., Nusci in regno Neapolitano (S.)

J. S.

[Vita altera S. Amati serius ad nos allata,] Postquam jam ab aliquot hebdomadis impressa erant Acta S. Amati, tandem ad me delata est Vita scripta per Franciscum de Ponte, seu potius Officium, cujus lectiones amplum contineni Sancti elogium. Ut Opusculum illud impetrarem, litteras dederam ad clarissimum D. Dominicum de Georgio doctorem Neapolitanum frequenter in Opere nostro laudatum, qui & spem fecerat illud obtinendi, & curam adhibuit maximam, donec tandem post quinque aut sex mensium laborem obtinuerit apographum, illudque per cursores ordinarios transmiserit, ut citius ad nos perveniret. Ante apographum hæc Italice notata reperio: Exemplum Vitæ S. Amati, ex Ms. antiquo membraneo characteris Longobardici, quod conservatur in civitate Nuscana, exscriptum jussu illustrissimi & reverendissimi domini, D. Caëtani d'Arco Neapolitani, hodierni dictæ civitatis episcopi, currente mense Aprili, anno MDCCXLIII.

[2] Porro laudatum apographum continet Officium & Missam de S. Amato pro festivitate præcipua, [de qua jam actum est in Commentario & breviter quædam dicuntur,] illiusque Octava, in qua solæ mutantur lectiones. Eadem quoque dicuntur in festo translationis, exceptis lectionibus & orationibus, quæ dicuntur de translatione. Quæ in Commentario de hac Vita dixi ex iis, quæ apud Nojam & Sandullum legeram, minime mutanda video, nec plus auctoritatis Francisci de Ponte Opusculo tribuendum censeo, quam illi jam nunc attribui. Elogium enim magis composuit scriptor ille, quam historicam de gestis Sancti relationem. Oratorium ubique stylum affectat in lectionibus, & revera rhetorum more multa videtur exaggerare dicendo. Officii partes aliæ, nimirum hymni, antiphonæ, responsoria, aliaque similia, eædem sunt cum illis Officii partibus, quas edidit Renda, exceptis illis, quibus vita Sancti monastica asseritur in Officio Montis Virginis per Rendam edito, aliisque pauculis nullius momenti. Hinc certum est, alterutrum Officium ex altero fuisse compositum, ita ut illa, quibus monachus fuisse dicitur, expuncta sint ex Officio Nuscano, vel adjecta in Officio Montis-Virginis.

[3] Primum mihi videri probabilius, jam monui in Commentario num. 4, [præsertim de hymnis aliisque,] ob rationes ibi allatas, quibus aliam hic adjungo. In hymno Vesperarum sic legitur in Officio Montis Virginis: [quæ adoptata videntur ex Officio Montis, Virginis.]

Amatus fide claruit.
Carens parentum nebulla;
Deo servire studuit
Sub Regula monastica.

Solus ultimus versiculus aliter habetur in Officio Nuscano, ubi sic legitur:

Deo servire studuit
Sub caritatis regula.

Verisimile est ex regula monastica charitatis regulam in versiculum levi mutatione inductam, cum prior loquendi modus communis sit, non ita secundus. Huic etiam conjecturæ favent sequentes mox in eodem hymno versiculi:

Carnem afflixit jugiter
Cum labore multiplici, &c.

Hæc enim carnis afflictio monacho convenit, ideoque post relatam vitam monasticam statim videtur subjuncta. Præterea de vita Sancti austera in lectionibus non agit Franciscus de Ponte, multaque alia ibi prætermittuntur, quæ laudantur in hymnis & antiphonis. Vehementer igitur suspicor, hymnos aliasque partes Officii antiqui Montis Virginis a Nuscanis adoptatas fuisse, omissis tantum iis, quibus monachatus S. Amati clare asserebatur. Hisce præmonitis, lectiones Francisci de Ponte subnecto.

VITA ALTERA
Seu lectiones Officii Nuscani
Auctore Francisco de Ponte
ex Ms. Nuscano.

Amatus ep., Nusci in regno Neapolitano (S.)

BHL Number: 0359

A. Francisco de Ponte.

CAPUT I.
Pueritia, adolescentia, studiaque & gesta Sancti usque ad episcopatum.

[Mirabilis in Sanctis Deus, ut patet in S. Amato, cujus pia pueritia,] Lectio I. Mirabilis a Deus in Sanctis suis, mirabilis atque laudabilis, qui in mandatorum suorum semita ita Sanctorum suorum deducit vestigia, ne pulvere mundiali sordescant, & inter seculi tempestates fluctivagas, prout lucernæ ardentes, & candelabra in conspectu æternæ Majestatis die noctuque lucentia, coruscatione virtutum multimoda & diversis mirandorum radiis præsentem illuminent Ecclesiam, & cælibatu continuo, operisque mellita dulcedine, doctrinaque salubri ad vitæ pascua gregem conducant Dominicum. Ad hoc itaque natus, ad hoc a Deo destinatus almus Dei confessor & protopontifex Nuscensium natus, ab ipsis primæ diebus ætatis, simplicitatis & sanctimoniæ castitatisque iter ingressus est.

[2] Lect. II. Litteralibus siquidem & ecclesiasticis inhærens disciplinis, [adolescentiæ præclaræ studio,] in lectione & oratione crebrescendo, diatim Deo & hominibus magis acceptus magisque fiebat amabilis. Et quæ aut magistrali eruditione, aut perspicacitate ingenii cognoverat, cellulæ memoriali pectorisque armariolo commendabat. Factumque est, dum in Lege Dei die ac noctu meditaretur, inter cetera Scripturæ divinæ mandata menti ipsius illud Davidicum stilo divino inscriptum esse revolvebat: Dispersit, dedit pauperibus. Illud attendens præcipue, illud assiduo interni luminis contemplans intuitu, jam tunc a puerilibus informabatur elementis ad futuræ provectum bonitatis.

[3] Lect. III. Pullulabat in eo radix caritatis melliflua, [misericordia in pauperes, fama sanctitatis,] qua in pauperum compassione totus misericordiæ affluebat visceribus. Pueritia vero sancte & Deo digne decursa, adolescentiæ suæ viam firmius perseverantiusque ad summum convertit Auctorem. Assiduis namque insistens vigiliis, totus in Dei cultu, totus in Dei fervebat obsequio. Sicut rosa in vepribus, sic Vir Dei in populo, vita probabili, vita fulgebat theorica. Collimitaneas quoque civitates & oppida tantæ sanctitatis odor ascendit nectareus: nimirum in conspectu principum mirificavit Dominus Sanctum suum; adeo ut in magna veneratione nomen ejus, ubicumque auditum fuisset, omnibus haberetur.

[4] [incrementum virtutum, archipresbyteratus officium,] Lect. IV. Sicque Deo annuente contingebat, ut secundum corporis incrementum incremento prudentiæ virtutumque omnium de die in diem proficeret. Euangelicæque lectionis auditor non vacuus, manu missa ad aratrum, retro semper præcavebat aspicere; sed in anteriora oculos mentis & corporis in Dei agricultura dirigebat: nec usquam aborbitans, recto ad Deum festinabat itinere. Postquam autem ad sacerdotii gradum promotus est, immensa ejus excrevit religio; & ipse tamquam lignum, quod secus decursus aquarum plantatum est, florem innocentiæ, quem in tenera ætate protulerat, in fructum bonæ operationis sub tempore maturitatis produxit. Populi enim immenso desiderio archipresbyter effectus, artem artium suscepit, id est, curam & regimen animarum.

[5] [charitas erga omnes, cura animarum,] Lect. V. Unde accidit, ut Nuscensis civitas tanto feliciter gubernata Opifice, præceptis obtemperando Dominicis tramitem æquitatis incederet. Nobiles in nobilibus, divites in opibus, nullamque molientes injuriam, potius eos * fraterno venerabatur affectu, & de suis facultatibus eorum sublevabat inopiam. Si quis diabolica suggestione abiisset in invium, ipsum benignus Dei Famulus dulci & velut angelico mulcebat alloquio; sicque ovem, quæ perierat, erraticam ad gregis Dominici pius Pastor reducebat collegium. Et cum ad bona singula tota mentis intentione anhelaret, ad hoc nitebatur præcipue, quomodo animas Deo lucrifaceret, quomodo oves commissas Pastori æterno reddere posset ad numerum.

[6] [studium omnibus consulendi,] Lect. VI. Quis ipsius patientiam, mansuetudinem, clementiam, longanimitatem, temperantiam verbis explanare sufficiat? Aderat laborantibus, oppressis in judicio succurrebat, viduis consulebat & orphanis, peregrinantibus hospitalitatis beneficium impendebat. Et, ut multa concludam brevibus, omnem possessionem suam quamdam pauperum effecerat rempublicam. Quis umquam ab ipso vacuus recessit? Alii eleemosynæ donum, alii donum consilii, alii donum conferebat officii. Nihil habebat proprium, nihil habebat, & omnia possidebat. Et, cum omnia erogasset pauperibus, divina largitio ei affluenter necessaria propinabat.

[7] [omnium erga ipsum dilectio describuntur,] Lect. VII. Mira illi circa angustiatos, aut qualibet depressos molestia compatiendi sedulitas, mira pietas. Proinde communis omnium & tanto ardentius inhærebat dilectio, quanto attentius ipsum in suum cernebant vigilare subsidium. Eratque tunc temporis in ore populi sermo iste creberrimus: Benedictus Deus Israël, quia visitavit nos, illuminavit vultum suum super nos, & misertus est nostri, misit suis humilibus Angelum pacis, sani ministrum consilii, fidelibus suis misericorditer salutare contulit præsidium, patrem patriæ, rectoremque & liberatorem civitatis nostræ præcipuum superna Majestas nobis conferre dignata est. Huc usque fuimus quasi oves errantes; modo autem, Domino propitiante, conversi sumus ad Pastorem animarum nostrarum.

[8] [& desiderium promovendi eum ad episcopatum,] Lect. VIII. Iste est, qui in specula Ecclesiæ consistens, a longe dæmonicas prævidet & docet nos vitare insidias. Iste est, qui lupum fallacem & improbum ab ovibus arcet Dominicis. Iste est, qui supra gregem Christi indefessus nocturnas custodit vigilias. Quis umquam in territorio Nuscensi tam dignus pontificali infula inventus est? Attamen, quo alii cum magna aviditate abusive se intrudunt & ingerunt, iste multis annis exoratus recusavit introïre. Alii vana ducti gloria in consiliis & in populi conventibus locum eminentiorem appetunt, iste constanter humilitatis causa episcopium refugit suscipere.

[9] Lect. IX. Sic inter se collocuti ad invicem, iterum ad S. Amati præsentiam voce omnes consona & unanimi proclamant: [quibus ipse tandem assentitur.] Pater sancte, magnifica locum nativitatis & habitationis tuæ. Quousque Nuscum urbem tuæ protectioni deputatam esse humilem, esse patieris ingloriam? Si tantummodo consensum voluntatemque adhibeas, archiepiscopi favor & domini terræ assensus non deerit: eritque civitas hæc per te in posterum famosa & celebris, & pontificali prædives dignitate. Ad petitionem populi tam devotam Sanctus in hunc modum respondit: Si Dei, inquit, voluntas est, non recuso laborem: fiat voluntas Dei & vestra b. Hoc dicto, omnes ocyus in Dei laudes vocem cum manibus extulerunt ad æthera, dicentes: Benedictus Creator & gubernator omnium, qui non derelinquit sperantes in se.

ANNOTATA.

a Capiti primo includam lectiones novem, quæ proponuntur in ipsa Sancti festivitate recitandæ,ac distinguuntur in Ms., prout hic habentur distinctæ. Porro lectorem hic præmonitum volo, orthographiam hujusce Ms., saltem prout apographum mihi transmissum est, tam misere luxatam esse, ut multa difficulter intelligerentur, si omnia imprimerentur eo modo, quo leguntur in Ms. Hac de causa utendum censui majori libertate in edenda hac Vita, quam utimur in Actis magis authenticis, nimirum scribendo voces more usitato, corrigendoque menda aperta; quia verisimile non est, ab ipso auctore menda illa orthographica & grammatica profecta esse, & per hasce correctiones in rei substantia nihil mutabitur.

b De hisce egimus in Commentario pag. 712, num. 59, ubi ostendi hunc eligendi modum non esse verisimilem, præsertim si primus fuerit episcopus Nuscanus, ut ex hoc scriptore colligunt aliqui.

* lege vel adde pauperes

CAPUT II.
Sanctus ad episcopatum electus, eum recte administrat: virtutibus & miraculis clarus multa fundat loca sacra ac pie moritur.

[Sanctus episcopus consecratus condit ecclesiam cathedralem,] Mittuntur a absque dilatione ex optimis terræ hominibus legati, qui domino terræ, & archiepiscopo rem nuntiarent ex ordine. Qui supra modum gavisi gratias Deo egerunt, & populi petitionem sua auctoritate confirmantes in superna gratia venerabiles viri, quam numquam amplius habuerat, Nuscensi civitati cathedram pontificalem concesserunt. Consecratus itaque in episcopum, cum honore maximo nobiliumque & innobilium frequentissimo comitatu, Salerno Nuscum deductus est. Dumque cathedræ inthronizaretur pastorali, factus est undecumque concursus populorum divinam laudantium clementiam. Die igitur inthronizationis ejus acta solemniter, singuli cum gaudio redierunt ad propria. Sanctus vero in habitando suo tranquille commorans, lapicidas idoneosque artifices ad fabricandam conduxit ecclesiam, quam consummatam perfectamque feliciter in honore beati protomartyris Stephani consecravit; in eademque sedem episcopii sui stabilivit basilica.

[11] [actionemque jungens orationi,] Ex tunc sanctius vigilantiusque in obsequio sedulus Dominico, aut psalmodiæ aut divinæ semper insistebat lectioni: & cum corpore habitaret in terris, spiritu tamen conversabatur in cælis. Quique adhuc in mundo positus ad mundanas non titubavit illecebras & insanias falsas, argentum igne examinatum, probatum terra, purgatum septuplum, videri hominibus & esse Deo promeruit. Vivebat enimvero in administratione ecclesiæ forinseca Marthæ æqualis, sed in contemplatione intrinseca Mariæ consimilis. Intus cum Deo, foris agebat cum populo. Intus vero Deo devotionis holocausta & orationum grata incendebat aromata; foris populo sanæ exhortationis disciplinæque salutaris pocula ministrabat. Utque sanctus Moyses in monte orans a Deo impetrabat, quod Amalech a populo Israëlitico vinceretur; ita beatus Amatus, ut populus Nuscensis a visibilibus invisibilibusque securus esset inimicis, continua oratione a Domino obtinebat.

[12] [ecclesiam vigilanter administrat.] O per omnia Patronum laudabilem, pastorem præcipuum, beatum antistitem! qui totus in Dei dilectione versabatur & proximi, mori paratus pro Deo, animamque ponere, si necesse esset, pro populo. Semper insomnis, semper nulla præoccupatus inertia, necessarias adversus hostem humani generis faciebat Vigil præcipuus excubias. Numquam in ejus tempore ille insidiator antiquus se gloriatus est aliquid, quod ad S. Amati custodiam pertineret, de grege sustulisse Dominico. Eo vero dolentior, eo in malum promptiosior * tendebat insidias, laqueos abscondebat, foveas fodiebat præcipites; inflammabat odia, litigia incitabat, furtum, adulterium, iram, cupiditatem, invidiam, ceteraque suæ iniquitatis semina cordibus hominum toto suo nisu imprimebat perfidiæ: contraque gloriosus Athleta Dei clypeum jejunii, loricam patientiæ, galeam humilitatis, lanceam fortitudinis, gladiumque opponebat justitiæ. Talibus divinæ armis militiæ insignis Christi Præco & assecla horis omnibus diabolicam impugnabat tyrannidem, & omnia sua machinamenta superbiæ destruebat.

[13] [Sanctus, qui multa a Deo impetravit, in terris plura cultoribus suis impetrabit in cælis:] Si ergo carnis compagine, & mole adhuc depressus corporea, sanctitatis suæ meritis, quod petiisset, apud Deum impetrabat; nulli fidelium dubitabile est, quin modo post carnis depositum, gloriosamque ipsius sanctificationem honoratores & amatores suos Deo & angelis conciliet. Si quis vero temerus & contumax Sancto suisque servitoribus opprobrium injuriamque fecerit, certissime divinam expectet animadversionem. Nec credendum est, quod Sancti sui offensam de cælis ille patiatur impunitam, honoremque inremunetatum, cui beatus Confessor servire non destitit in terris. Pauca enim & quasi nulla sunt, quæ adhuc de sancti beatitudine Confessoris retulimus. Nam, etsi os Maronis, aut lingua adesset Homerica, ad satis declarandum ipsius succumberet præconium. Nos tamen non de nostra præsumentes fiducia, sed de Christi sperantes auxilio, operi tanto manum imponere non timemus. Ipse enim nobis potest dicenda suggerere, qui bruti linguam animalis in verba potuit humana resolvere. Ipse in sui Confessoris magnalia nostrum valet limpidare ingenium, qui linguas infantium fecit disertas. Ipse venam sapientiæ cordi sicco valet infundere, qui siccam rupem fundere jussit aquas.

[14] Sedulus ergo Vir Dei, nec a suo desistens proposito, [orationis ejus assiduitas, & precum efficacia:] crebro a conspectu hominum secedebat, & in ecclesiarum angulis, aliisque Deum exorabat latibulis, gloriari in Domino, secundum illud Apostolicum: Qui gloriatur, in Domino glorietur, de bono testimonio conscientiæ, quia in oculis hominum placere & aura favorali percelli nolebat. Angelicum ei profecto semper assistebat auxilium, quod eum in afflictionibus vigiliisque & orationibus confortabat assiduis, invictumque & infatigabilem in Dei reddebat obsequio. Numquam pia ejus mens in divinæ laudationis assiduitate fastidita est. Numquam animus ejus lassitudine vel aliquo torpore compressus saltem quietis causam, vacationem momentaneam in precum assiduitate & divinæ laudis quæsivit instantia. Quanto autem erat in summi veneratione Opificis frequentior, quanto instantior, tanto in ipsum fiebat & reddebatur recentior, tantoque constantior. Neque enim superari quoquomodo poterat, cum quo & in quo Virtus æterna manebat. Non valebat impugnari, quem acies comitabatur angelica. Os itaque Justi hujus meditabatur sapientiam, & lingua ejus loquetur * judicium, lex Dei ejus in corde ipsius. Laudabat assidue nomen Dei cum cantico, & magnificabat eum in laude. Deus autem, qui probator cordium & renum scrutator est verus, de excelso suo sancto ad vota ipsius respiciens, quia nil nisi justo petebat desiderio, omnia ei celeri assequi tribuebat effectu.

[15] Confluebant ad eum de remotis locis & proximis diversa sustinentes infirmitatis genera, [ægri plurimi sanati,] surdi videlicet, muti, paralytici, claudi, cardiaci, febricitantes; & quibuscumque depressi doloribus sancti Viri opitulatione, interventu, & manus impositione curati abibant: revertentesque ad mansiones incolumes, glorificabant Deum, sanctique confessoris sui Amati merita, atque hujuscemodi magnificabant præconia: O inæstimabilis supernæ bonitatis immensitas! O ineffabilis gratia Slavatoris! O incomparabilis Sancti sui benignitas, qui divinæ pietatis unctionem *, & ab æterno Medico nobis salutiferam medelam impetravit, & contulit languentibus, qualem aliquis secularium medicorum conferre non valuit, sospitatem! Claudi eramus, sed per ejus merita gloriosa bases nostras Dominus solidavit, ad molem corporis nostri deportandam. Surdi eramus, sed per ejus orationes aurium nostrarum patefactus est auditus. In longa cæcitatis nocte eramus positi, sed ipsius adjutorio usum claritatis perfruimur *, oculorumque recepimus officium. Multi longo gravique premebamur silentio, sed ipsius interventu linguæ nostræ dissolutum est vinculum. Membrorum habitudinem, usum, & proprietatem naturalem omnium annosa & inveterata perdideramus paralysi, sed ipsius obsecratione singula membra nostra valetudinem debitam, motionesque, & jus ipsum receperunt.

[16] Quid aliud de isto dicendum est, nisi quod iste est fons pietatis irriguus, [quo inclarescit Sancti fama:] unde oleum misericordiæ incessanter distillat, quo debilis quisque inunctus optatæ redditur sanitati? Iste est, qui contempsit vitam mundi, & mente jam ad regna pervenit cælestia. Iste est, quem, cum Dominus venerit, ita vigilantem inveniens, super omnia bona sua constituet eum. Tali magnificentia Christum, suumque efferebant Antisticem ubique, salutis a Deo per beati merita Amati obtentæ non tacentes miracula. Omnes quoque, ad quorum rei novitas veniebat auditum, non minus & ipsi Dei & Sancti sui magnalia personabant: eratque nomen Sancti ubique magnificum & celebre & omnibus invocabile.

[17] [ecclesia S. Leonis structa, ad quam frequenter secedit:] Sanctus itaque aliam ad declivum montis, ubi civitas posita est, in nomine sancti Leonis construxit basilicam: ad quam persæpe, tamquam ad eremiticum oratorium confugiens, tumultum secularem, hominumque impressionem devitabat. Quocirca ille humani generis inimicus sanctissimis ipsius actibus invidens, imaginationes terrificas, horrendas ludificationes, & multimoda ei ubique protendebat phantasmata. Econtra B. Amatus nominis Christi memoriam, & sanctæ crucis opponebat signaculum: sicque devictus latro pessimus & confusus in suum abibat supplicium.

[18] [instauratum Fontilianum,] Eratque ad radicem montis Lacinii in loco, qui Fondilianum nuncupatur, in honorem beatæ Dei Genitricis semperque Virginis Mariæ monasterium quoddam jam diu desertum, quod ipse vastationi & ruinæ expositum condolens, a domino terræ illud sibi donari postulavit. Quod impetratum obtentumque feliciter magna & diligentissima solicitudine reparavit, ecclesiasticis vero ornamentis, & universis utensilibus officio Dei aptis honorifice præmunivit; pari modo prædiis & stabilibus, nec non & animalium gregibus præditavit & ampliavit. Monachorum conventum, qui in Dei servitio & sanctæ Dei Genitricis honore jugiter insisteret, ibi constituit. Talibus itaque insistens operibus, mittebat in præsenti laboris & fatigationis semina, unde postmodum fructuosos agri cælestis susciperet manipulos, & jocunditatis emolumentum mereretur perpetuæ. Gloriabatur ex ipsius opere civitas Agni cælestis; dolebatque chaos tartareum. Gloriabantur angeli; infernales confundebantur ministri. Gloria & honor Deo; contemptus, probrum & dedecus inferebatur diabolo. Tota mentis intentione, totis viribus almus Pontifex insudabat, qualiter diabolicæ malignitatis frustraretur versutia; cresceretque in immensum sancta & exaltaretur Ecclesia.

[19] [aqua in vinum mutata: fundatio ecclesiarum S. Mariæ Novæ & S. Laurentii: mors Sancti.] Dumque ecclesiam, quæ sancta Maria Nova dicitur, faceret fabricari, & propter vini inopiam aqua operariis apponeretur in prandio, sicut in Jesu Christi signorum patratum est initio, aqua in vinum signo mirabili conversa est. Qua in re artifices permaxima admiratione perculsi, seque mutuo inspectantes, qui aquam sciebant fuisse appositam, in Dei laudibus non tacebant. O res inæstimabilis! O signum prædicabile, & cunctis gentibus declarandum! Aqua in vini naturam & saporem conversa est. A Domino factum est istud, & est mirabile in oculis nostris. Aqua data est, & vinum haustum est. Aqua scyphis infusa est, & diversam invenimus liquoris substantiam. Fundavit & aliam ecclesiam in nomine B. Laurentii. Rursus & aliam ædificavit basilicam, quæ sancta Maria Longa b nominatur, juxta fluvium Caloris. Dormitionis igitur tempus S. Amati confessoris atque pontificis computatur anno Dominicæ Incarnationis millesimo nonagesimo tertio, mense Septembrio, ultimo die ejusdem mensis c.

ANNOTATA.

a Ante hæc pro titulo habetur: Infra Octavam S. Amati. Dein, lectio prima. Verumtamen omnia, quæ huic includuntur capitulo, ponuntur consequenter sine distinctione lectionum.

b Hæc eadem est ecclesia cum s. Maria Nova, uti observavimus in Commentario § 10, ubi de his fundationibus & morte Sancti actum, exceptafundatione monasterii Fontiliani, de qua § 8.

c Hisce in Ms. subjunguntur miracula omnia, quæ in Commentario § XI recitavimus ex editione Francisci Noja. Nihil ex factis omissum, sed prætermissæ aliquæ præfatiunculæ, quæ præpositæ erant tum initio miraculorum, tum etiam miraculis quibusdam. Verum brevissimæ illæ præfatiunculæ nullius sunt momenti, ita ut superfluum esset eas huc adducere.

* forte promptior

* forte loquebatur

* vox ambigue scripta

* vox dubia

INDEX HISTORICUS IN TOMUM VI AUGUSTI.

A

Abbo Floriacensis 234 d e

Abdila Saracenorum rex 167 a b c, 168 c d

Abeliani hæretici 316 d

Abemelec rex Saracenorum 167 c

Abraham patriarcha 36 c, 557 c d

Abraham abbatis Agathonis discipulus 37 a

Abundantius presbyter ab Augustino depositus 321 f, 322 a b c, 355 a

Abusso (Alexius de) sacerdos Capuanus 17 e

Abuzeytus. Vide Zeytabuceit.

† Acacius junior martyr 140 c

Academici 226 e f, 227 b, 230 d e, 404 b, 405 d, 408 f

Acatius Christianorum accusator 14 b

† Acharius Noviomensis ac Tornacensis episcopus 577 b, 579 a

† Achilleus martyr Larissæ 623 d f

Achivus abbas Agaunensis 44 d

Acholius Thessalonicensis episcopus 622 a

Ada conjux Wiberti comitis Pictaviensis collegium canonicorum fundat Molhanii 485 f, 486 a

Ada de Rains monialis Longi-Campensis 804 e, 805 e

Adam abbas monasterii S. Faronis Meldensis 598 e

Adela comitissa Blesensis, filia Guilielmi nothi Angliæ regis 591 d, 592 b

Adelbertus comes in Achalm 107 d

Adelbertus vir nobilis & cognatus S. Gebhardi 107 d

Adelbertus alius ejusdem stirpis 107 d

Adeodatus filius S. Augustini 218 e, 221 b, 231 a, 232 d, 233 b, 235 a b, 246 f, 353 c, 410 a d, 425 a b

Adimantus Manichæus 263 e

Ado frater S. Audoëni 582 c, 583 a b c d, 586 f

Adrianus Papa I 147 f, 515 b

Adrianus Papa IV 489 d, 709 b, 717 b c, 718 a c d, 719 d, 725 a b c, 726 c d

Adrianus imperator 143 e f, 145 f, 146 a, 147 d e, 235 c, 496 f, 497 a b, 498 f, 499, 650 c f, 651 a d

Adrumetini monachi in Africa 310 b, 357 c d

Ægidia de Remis monialis Longi-Campensis 788 f

† Ægidius abbas 24 e, 821 d

Ægidius abbas 55 f, 56 a

Ægidius Remensis antistes 86 b

Ægidius a Præsentatione Augustinianus scriptor 250 c

Æneas dux Troianus 388 f, 389 a b, 390 e

Ætherius Carnotensis episcopus 51 d e

† Æthilburga abbatissa prima Berkingensis 698 b c

Aëtius Thessalonicensis episcopus 622 a

Aëtius famosus Romanorum dux 351 b c f, 357 d

† Agapetus Papa 59 d e f, 60 a b

Agatho abbas seu eremita 26 f, 36 f, 37 a

Agelwinus comes ac monachus 650 a

Agilbertus Parisiensis episcopus 695 d e

Agilis nuntius S. Paulini ad Augustinum 316 f, 317 a

Agilulphus Longobardorum rex ad fidem conversus 479 b

Agirardus episcopus Carnotensis 95 d

Agnelli Opus de vitis pontificum Ravennatum 10 b c d

† Agnes virgo & martyr Anglica 142 c d

Agnes d'Anerty monialis & abbatissa Longi-Campensis 803 b, 804 e, 805 e f

Agnes de Paris monialis Longi-Campensis 807 b c

Agnes soror S. Claræ 142 e

Agnoaldus, nunc Chagnoaldus, etiam Chainoaldus, episcopus Laudunensis 577 b f, 578 a f

Agnoaldus pater S. Agili abbatis 572 a e, 573 f, 574 a b c d e f, 576 b d, 577 b

Agretia uxor Liberii patricii 77 e f, 78 a b

Agrippina uxor Claudii imperatoris 664 e

Agritia puella S. Cæsarii 62 e

† Agritius episcopus Trevirensis 668 d f, 669 a b, 676 d

Agrœcius Antipolitanus antistes 56 f

† Aguilberta abbatissa Jotrensis 694 f, 695 b c

Aidus Hibernus sanctus vocatus 650 d

Aiga mater S. Audoëni 582 f, 583 b c

Aigilenus vel Aghilenus abbas 96 c d, 98 e, 100 d

Aistulphus vel Haystulphus, Longobardorum rex 492 c

Alani cum Wandalis Africam invadunt 439 b

Alaricus Gothorum rex Romam capit 288 c, 329 f, 561 f

Alaricus Visi-Gothorum rex Arianus 49 d, 52 f, 53 b c, 67 f, 68 a b, 69 b, 71 a

Albayuceto Judæus, qui rapuit S. Dominicum puerum a Judæis occisum, deinde conversus 782 b d

B. Albertus episcopus Bergomensis 8 a

Albertus Metensis episcopus 505 d

Albertus marchio Brandeburgicus 675 b

† Albeus Mumoniorum in Hibernia episcopus 835

Albina nobilis matrona 307 f, 329 f, 330 a b c d, 331, 332, 356 a, 452 a, 454 c

† Albinus Andegavensis episcopus 51 e

Albinus abbas 93 b

Albinus cæsar tempore Severi 501 e

Alboïnus rex Longobardorum 473 c

Alcantara (Michaël de) procuratur generalis Ord. B. Mariæ de Mercede 735 b, 741 d

Aldenarda (Theodericus de) 150 f

† Aldhelmus Scireburnensis episcopus 698 c d e, 699 a

† Aldobrandus episcopus 665 b

Aldredus Wigorniensis episcopus 650 a

Aleidis de Mucedent monialis Longi-Campensis 803 b, 805 e f

Alensis (Alexander) scriptor Ord. Minorum 802 d

† Alexandri Papæ Acta qualia 142 c & seqq. De Sancto ipso 145 c d, 146 c d e f, 147 a b c d e, 497 f

† Alexander martyr & patronus Bergomi 9 d

† Alexander Siviricus in Menologio Slavo-Russico 543 c

Alexander Papa II 711 d f, 712 a b c

Alexander Papa III 3 f, 646 e, 714 c, 745 c

Alexander IV 382 e f, 383 a b, 646 f, 647 a d, 785 c d, 788 d e f, 789 d

Alexander VI 362 a b c, 505 d, 637 d, 646 f

Alexander VII 151 d, 734 b, 735 a b c d f, 736 b, 741 a b

Alexander Thessalonicensis episcopus 621 f

Alexander abbas Transaquensis 653 f

B. Alexius Falconerius unus e septem fundatoribus Ordinis Servorum B. Mariæ Virginis 132 c, 138 d, 139 d, 783 c e f, 784 a

Aleydis Casimiri Poloniæ regis filia 495 d

Alfricus Cantuariensis episcopus 141 a b

Alfridus Northumbriæ rex cum Oswio patre 697 b c

Alfridus alter Northumbriæ rex maritus S. Cuthburgæ 696 d, 697 a b c d e f; 698 a, 699 a c d e, 700 a b c

Allani (Bernardinus) Ord. Prædicat. 538 d

Alonius abbas 36 a d

Alphanus I archiepiscopus Salernitanus 21 d e, 164 c, 711 d

Alphanus II Salernitanus antistes 712 e

† Alphius, Philadelphus & Cyrinus martyres 12 a b d e

Alphonsus Fonseca archiepiscopus Toletanus 214 b

Alphonsus a Palentia Ord. Minorum 141 e

Altava (Laurentius) Ordinis B. Mariæ de Mercede 750 e

Altayde (Hieronymus de) illustris benefactor Ord. B. Mariæ de Mercede 758 a

Altgida monialis Berkingensis 698 d

† Alveus seu Ailbeus 66 c

† Alypius S. Augustino familiaris & Tagastensis episcopus 216 d, 222 d, 229 d, 232 b, 233 b, 235 a b, 240 c, 247 b c, 248 c, 260 c d, 268 f, 269 a, 301 a, 322 e, 329 e, 330 d, 331, 332, 334 a, 337 f, 350 e f, 357 e, 408 d e, 409 c d e, 410 b, 416 c, 418 e f, 420, 421, 422 a b, 423 e, 425, 426 f, 432 c, 451 b, 452 f

Amaglenianus proconsul 166 e f, 167 e

Amalarius Fortunatus Trevirensis antistes 672 b c

Amanatus (Jacobus) Cardinalis Papiensis 533 a b

† Amandus Trajectensis episcopus 149 f, 150 a d, 584 c d e, 585 a b c, 588 d e

Ambasius abbas in Æthiopia 649 f

† Ambrosius Ecclesiæ doctor 71 c d, 74 a, 212 f, 213 a, 216 e f, 227 b c d, 233 b c d f, 234 a c d e, 235 b, 240 b, 244 b c d e f, 245 c, 273 c, 311 c, 321 c, 353 e f, 385 d e, 405 b c e, 406 b c d e f, 407 b, 408 f, 417 f, 419 a, 424 f, 425 a b c d, 427 f, 437 b, 672 a

Ambrosius abbas Agaunensis 44 d e

Ambrosius Machin archiepiscopus Calaritanus 734 d, 741 a, 742 b c, 743 e, 751 d, 752 f

B. Amedeus IX Sabaudiæ dux 531 e f, 532 a b, 539 d

Americh (Franciscus de) canonicus Gerundensis 752 e

Americus forsan Aymericus, abbas Virzionensis 681 d

Amerio (Petrus) Magister generalis Ord. B. Mariæ de Mercede 736 f

† Ammo 649 f

Ammonas abbas 33 a b, 36 c, 38 c

Anastasius II Papa 55 a, 564 a

Ancus Martius rex Romanus 499 f

† Andreæ proconsulis martyris (ut fertur) reliquiæ 653 f: de eodem 654 d e f, 655, 656 c d e f, 657 a b c d, 658 a b c d f, 659 a

Andreas Cruccius Tiburtinus episcopus 645 c

Andreas Mas-Brady episcopus Triburnensis 814 d, seu Kilmorensis e

Andreas Vallemanius abbas S. Laurentii Massacii Ord. Camaldulensis 812 c d e

Andreas de Rupe-Canina comes 717 c e, 718 a

Andreu (Michaël) canonicus 752 f

† Angeli martyris translatio 140 a

Angelus a Speculo Ord. Minorum 141 e

† Aniani corpus 567 d, ecclesia 568 f

Anna Austriaca Franciæ regina 607 e, 620 d

Anna Orientalium Anglorum rex 697 c

† Ansberti corpus 95 f

Ansegisus episcopus Senonensis 110 c d

Anselmus archiepiscopus Ravennas 250 c

† Anthusa senior 22 c

Antillon (Joannes de) Ord. B. Mariæ de Mercede 755 a, 769 d e f, 770 a b c d e

† Antoninus ex Ord. Prædicatorum antistes Florentinus 530 f, 531 a b c e, 532 f, 534 f, 840 c

Antoninus Caracalla imperator 652 a d

† Antonius abbas 25 e f, 26 b c d, 27 a c d e, 28 e, 37 d f, 40 d, 227 e, 418 f, 419 a b

Antonius Fussalensis episcopus S. Augustini malus discipulus 260 f, 342 c & seqq.

Antonius Gallart episcopus Vicensis 766 e

Antonius Seneca Anagninus episcopus 636 e, 638 a b c e

Antonius Ybañes de la Riva Herrera archiepiscopus Cæsaraugustanus 779 f, 780 a

Antonius a sancta Maria Ord. Minorum pro fide cæsus 543 f

Antonius civis Florentinus ob avaritiam & datum B. Bonajunctæ venenum divinitus punitus 784 a b c e f, 785 a

Anub vel Nub abbas 27 d f, 28 a c, 31 f, 33 b, 34 e f, 35 a, 37 c d, 38 d f, 40 e, 42 b

Anysius Thessalonicensis episcopus 581 c

† Apollinaris 9 c f, 10 a b e, 11 b

Apollinaristæ hæretici 416 c, 417 b

Apringius proconsul 356 b, 452 a, 454 c

Apronianus quidam paganus 18 f

Aptus vel Aptius judaïzans refutatur ab Augustino 356 f

Arana (Didacus de) Ord. Augustiniania 385 c

Arbustante (Laurentius de) Ord. B. Mariæ de Mercede 745 d

Archelaus Cascharorum urbis in Mesopotamia episcopus 237 b c

† Arcontius 174 b

Ardericus Vercellensis episcopus 626 a, 629 b e

Ardingus Florentinus episcopus 133 b, 134 b

Arechis princeps Beneventanus 21 b c

Aregius Vapincensis episcopus 55 c, 88 e

Ariani 197 a b c d e f, 198 a b c d, 244 c d e f, 314 & seqq., 446 e f, 447 a, 472 c, 564 a

† Aridius vel Aredius abbas 86 e f, 183 d, 184 d, 186 b

Aripertus rex Longobardorum 366 e

† Aristocles presbyter mart. cum sociis 545 b e

Ariston episcopus aliunde ignotus 545 d e

Arius hæresiarcha 195 c, 196 a b c e f, 197, 198 a b c d

Armenius presbyter & abbas 58 f

Armentarium & Paulinam ad mundi contemptum hortatur Augustinus 356 a

Arnaldus de Peralta Cæsaraugustanus episcopus 781 c d

† Arnulphi martyris monasterium 592 a

Arnulphus abbas S. Nicasii Ord. Cisterc. 649 f

Arnulphus imperator 160 b

† Arsenius abbas 26b, 28 a b c, 43 a, 202 d e

Artbertus, aliis Ardobertus præsul Senonensis 97 c d

Ascanius cornicularius 663 b d e

Asellico episcopo scribit Augustinus 356 f, 453 e

Asinarius abbas Virzionensis 681 d

Aspatius quidam proconsul 659 b

Atayde (Joannes de) comes de Castañera in Hispania 773 a

† Athanasius Alexandrinus episcopus 25 f, 196 c, 281 e, 669 b c d e f, 670 c d f, 671 a b c, 677 a b c e,

Attila Hunnorum rex 506 d, 508 e

Atto comes. Vide Otto.

† Auctor Metensis episcopus 506 c d e f

Audax grammaticus tempore S. Augustini 285 f, 361 c, 452 a, 454 c

† Audoënus Rotomagensis episcopus 569 f, 573 b f, cognomento Dado 582 c d e, 583 b c d, 584, 585 b c e, 586 a d, 587 b

† Audomarus Morinorum episcopus 577 b, 578 c

Avelina de Hennaut monialis Longi-Campensis 803 d

† Augustinus Anglorum apostolus 23 e, 88 a b c d, 89 a, 92 e f, 93 a b c d, 686 d, 687 c

Augustus subdiaconus Arelatensis 62 a

† Avitus Viennensis episcopus 51 c, 52 e, 78 c, 564 a b c, 581 b

† Avitus abbas Miciacensis 567 b, 568 e f, 569 d

Avitus imperator 169 c, 172 c

† Aunarius Autissiodorensis episcopus 85 d e, 90 b e f, 91 f, 92 a

Aurelianus comes utriusque militiæ 143 d, 145 c, 146 f

Aurelius Carthaginensis episcopus 268 e f, 301 a, 314 f, 320 a, 321 a d e f, 347 b, 354 b, 430 a, 432 a, 451 b, 452 e

† Austregildis mater S. Lupi Senonensis 90 f

† Austregisilus abbas 91 c e f, 92 a c d

Austrenus vel Austrinus Aurelianensis episcopus 90 b f, 568 a, 569 d

† Autharius, Antharius vel Andechairus, pater S. Audoëni 582 b c f, 583 b c d

Auxanius Arelatensis præsul 61 c

Auxilius episcopus tempore Augustini 287 a b

Aygloaldus abbas, forte Resbacensis 571 a, 574 a

Aymericus (Arnaldus) eques 738 d

Azotus Maurorum rex 495 f. Idem varie nominatus. Vide Zeytabuceit.

Azzia (Robertus de) thesaurarius ecclesiæ Capuanæ 16 f

Azzolinus S. R. E. Cardinalis 736 a

B

Bæbius Macer præfectus Romæ 145 f, 146 a

Baez (Petrus) Ord. Militiæ Jesu Christi in Hispania 757 c, 759 d

Baldericus Clivius episcopus Ultrajectinus 101 b c

Baldericus Noviomensis & Tornacensis episcopus 150 a

Balduinus Flandriæ comes, ac dein imperator Constantinopolitanus 804 a

Balduinus II imperator Constantinopolitanus 811 d e

Balduinus Bellicosus Marsorum comes 661 d, 662 d

Balduinus Insulanus seu Pius Flandriæ comes 591 a b f

Balduinus Montensis Flandriæ comes 581 f

Bandini Eremita Augustinianus 373 c

Baninus in Kalendario Ruthenorum 3 b

Barberan (Antonius) canonicus & prior ecclesiæ cathedralis Cæsaraugustanæ 778 c

Barberinus (Carolus) Cardinalis 638 e, 639 b

Barberinus (Franciscus) Cardinalis legatus in Hispaniæ 780 d

Baretta (Gaspar) Benedictinus Casinensis 373 f

† Barnabas 8 a f, 267 a b

Barnabas presbyter 345 d

Baronius (Cæsar) Cardinalis 639 a, 653 b

Barsotti (Laurentius) Ordinis Prædicatorum 538 b

B. Bartholomæus de Amideis unus e fundatoribus Ordinis Servorum B. Mariæ Virginis 133 c, alias Amideus de Amideis 138 e

Bartholomæus Patavinus Eremita Augustinianus 254 e

Basilia vel Benselia matrona Santonensis 463 b f

† Basilius 321 c, 335 e,

† Basilla martyr 147 f

Basolus Arvernorum comes 99 f

Baucio (Nicolaus de) archidiaconus Capuanus 17 c

Baudenus monachus 86 f

Bauto consul Romanus 224 b c, 227 a

Beatrix de Ribera tertii Ord. Minimorum 4 a

Beatrix mater, ut fertur, S. Adelphi 507 b

Bebba regina 692 d

Becco comes 180 c d, 181 f

† Beda scriptor Historiæ Anglorum 92 f, 93 a b c d, 252 f, 365 b, 688 e f

Beginæ seu Beguinæ in solo fere Belgio notæ 618 a

Belfortius (Nicolaus) Canonicus Regularis 570 b e, 593 c

Bellagente (Aloysius) Ord. Augustiniani 374 c, 376 b

Bellarminus (Robertus) S. R. E. Cardinalis & archiepiscopus Capuanus 10 e f, 11 c

Bellelli (Fulgentius) Generalis Ordinis Augustiniani 374 c d, 376 a b

Belliccione (Thomas) sacerdos 640 e

Bellini (Josephus Maria) Canonicus Regularis 373 f

Benalius (Marcus Antonius) cœpit scribere Vitam S. Narni 8 e

Benedictini 370 a

† Benedicti reliquiæ 110 e. Idem fundator monasterii Sublacensis 635 c, & aliorum 642 e

Benedictus Papa III 549 f

Benedictus VIII 376 c, 379 b d

Benedictus Papa XIII 138 c d f, 374 a b c, 375 c d, 376, 377 a b c

Benedictus XIII Pseudopapa 733 e, 734 a

Benedictus episcopus Tiburtinus 636 b

Benenato scribit Augustinus 452 a, 454 c

Benjamin eremita 26 a

† Benignus Ardmachanus antistes 834 b c d e

Benignus abbas 96 f

Benno episcopus Sassinas 193 e f, 194 a b

Beoanus pater S. Mochoëmoci abbatis 825 b c d e

Berardus Marsorum comes 653 a

Berengarius de Landora ex Magistro generali Ordinis Prædicatorum archiepiscopus Compostellanus 215 d

Berengarius comes Brivatensis 169 e

Beriggerus seu Beringerus abbas cœnobii Petershusiani 114 c, alias Periggerus 119 d, 120 d e

Berillus judex sub Adriano 496 f, 497 a b, 500 b & seqq.

Bernal del Corral (Antonius) Ord. B. M. V. de Mercede 730 c

† Bernardus abbas Claravallensis 380 f, 381 a

Bernardus II Salernitanus antistes 164 f, 165 c d

Bernardus de Salva episcopus Urgellensis 742 b

Bernardus Guidonis ex Ord. Prædicatorum episc. Lutevensis 47 a, 215 d

Berngida monialis Berkingensis 698 d

Bertharius comes 96 f

Bertholdus archiepiscopus Moguntinus 252 c

Bertholdus comes a Sulgow 110 a

Bertolfus Trevirensis episcopus 673 c

Bertrandus Ord. B. M. V. de Mercede 732 c d

Bessarion eremita 37 e

Bettory (Franciscus) Ord. Prædicat. 539 e

Bitimius eremita 41 d

Blancas (Hieronymus) scriptor Hispanus 781 c d e

Blancha Francorum regina 787 f, 792 b, 795 a, 798 a, 799 a c e

Blancha filia regis Navarræ, monialis Longi-Campensis 788 c e

† Blasius patronus secundarius Trebis in Latio 635 b

† Blatamaci abbates varii 489 b

Blesilla mater S. Paulæ 555 e, 556 b

Blesilla filia S. Paulæ 556 b

Boccardi (Sebastianus) Canonicus Capuanus 17 d

Boisy (Adrianus de) S. R. E. Cardinalis ac legatus in Gallia 796 c d e f, 797 a

Boix (Franciscus de) juris doctor 763 c

† Bonaventura Ecclesiæ doctor 801 d, 802 c, 809 f

Bonet (Michaël) theologiæ doctor & parochus Perpinianensis 761 e

B. Bonfilius Monaldinus unus e fundatoribus Ordinis Servorum B. Mariæ Virginis 133 c d e

Bonifacius Papa I 310 a e f, 342 a, 343c d e, 357 a

Bonifacius II 57 b, 58 e f, 75 a, 314 b

Bonifacius IX 370 a

Bonifacius Cataquensis episcopus 355 e

Bonifacius presbyter S. Augustini 324 f, 325. Idem forsan deinde episcopus Cataquensis 326 b

Bonifacius comes amicus S. Augustini, qui Wandalos vocavit in Africam 350 d e f, 351, 356 f, 357 d e

Bonifacius Montisferrati marchio 629 d

Bonosius comes in Suevia 492 c d e, & varii ejus, ut dicitur, posteri e f

Bonosus episcopus Photini sectator, de cujus sede disputatur 580 b, 581 b c

Bossuet (Jacobus Benignus) Meldensis episcopus 601 c, 620 e

Bouillart (Jacobus) Ord. S. Benedicti edidit Martyrologium Usuardi ex codice Pratensi 569 c

Brancaccius vel Brancatius S. R. E. Cardinalis 735 b, 736 a

† Brancanus 489 b c

Brandolinus monachus Resbacensis 585 e

† Brendanus Hibernus 825 a e

Bretagne (Joannes) monachus Benedictinus 681 b

Bricianus servus S. Cæsarii 62 e

Brictius abbas Resbacensis 591 c, 592 b, 593 a b

Britiis (Fabritius de) Societatis Jesu 640 e

Brunichildis Francorum regina 84 c d e, 87 b c d e, 88 c d, 89 f, 90 b, 94 a, 522 a, 572 d f, 577 c d e f, 579 d

Bryena aut Briæna, mater S. Fantini 622 c, 623 d

Buisemont (Helwigis de) familiaris B. Elisabethæ Francicæ 799 e f, 800 c

Burchardus plebanus & decanus in Sins Helvetiæ parochia 831 b

Burgundiones 178 e, 508 c

† Burgundofara, alias Fara 577 b, 578 a b c d e f, 583 d

C

Caddus præses Maurorum Tuneti 537 d

Cæcilianus Carthaginensis episcopus 263 f, 264 a, 301 d, 302 b

Cæcilianus præses in Africa 355 c, 356 c

† Cælestinus Papa I 342 a & seqq., 356 f, 357 b, 361 e

Cælestinus Papa IV 731 e, 733 f

Cælestinus Ord. Capucinorum scripsit Historiam Bergomensem quadripartitam 8 e

Cælestius præcipuus Pelagii discipulus 306 a f, 308, 309 a b

† Cæsaria abbatissa Arelatensis, soror S. Cæsarii 50 e, 53 e, 70 a, 74 d, 75 d

Cæsaria altera abbatissa Arelatensis, cui dedicata Vita S. Cæsarii 50 e, 61 e, 62 e, 64 c f, 74 d, 75 d, 83 c f

Cæsarinis (Julianus de) S. R. E. Cardinalis 497 f

Caietana (Miotia) 637 e f

Cajetanus d'Arco episcopus Nuscanus 843 b

Caimottus (Carolus Josephus) promotor profiscalis Ticini 377 d

Callistus Papa III 814 d

Calvinistæ 101 c d, 599 a, 600 c, 601 a

Candace regina Æthiopum 6 a c d f, 7 a b c

Candidianus presbyter 341 e

Candidus presbyter 88 b e, 92 e

Candidus Ranetus Ord. Minor. 3 c

Canonici Regulares 248 b & seqq., 281 c d e f, 370 a c e, 374 d, 375 f, 376 c, 383 e, 469 c d

Canus (Melchior) ex Ord. Prædicatorum episcopus & scriptor 215 d

Capgravius (Joannes) 23 c

Capillutus presbyter 53 a

Capreolus Carthaginensis episcopus 352 e

Capua (Josephus de) decanus ecclesiæ Capuanæ 17 c

Caracciolus (Antonius) scriptor Ord. Clericorum Regularium 164 f

Caracciolus (Nicolaus) archiepiscopus Capuanus 16 e f, & S. R. E. Cardinalis 17 b c d

Carcedonius presbyter parochiæ Subsanensis 322 e f, 323 d

Caretene Burgundionum regina 178 f, 179 d

Carion eremita 208 a b

Carolomannus Bavariæ & Italiæ rex 527 f

Carolus Magnus imperator 363 f, 365 f, 366 a b c, 367 f, 468 e, 480 f, 492 f, 493 b

Carolus Calvus imperator 2 f, 526 f, 682 b

Carolus III imperator, cognomento Crassus 528 a

Carolus IV imperator 112 f, 151 e, 155 e, 380 a

Carolus V imperator 579 c

Carolus VI rex Francorum 150 d

Carolus Andegavensis utriusque Siciliæ rex 136 d e, 718 c, 792 b, 798 e, 800 c

Carolus II Hispaniarum rex 363 d e

Carolus Martellus Franciæ princeps 46 e, 96 f, 102 b e

Carracciolorum familia 708 d

Carral (Hyacinthus) Ord. B. Mariæ de Mercede 741 b c d

Carselli (Claudius) Ord. Prædicat. 538 c

Cartusianus quidam scripsit Vitam S. Augustini 215 f

Carvajal & Ribera (Ferdinandus de) vicarius & procurator generalis Ord. B. Mariæ de Mercede 741 f

Carus imperator 160 d

Carus de Aretio Ord. Minorum 810 b

Cassander Macedoniæ rex 621 c

Cassellianus proconsul Campaniæ 18 c & seqq.

† Cassianus (Joannes) 71 d, 203 e f, 206 c d, 207 d, 312 e

Castellanus (Albertus) Ord. Prædicat. 373 f

Castilionensis (Franciscus) presbyter 531 c, scripsit Vitam S. Antonii Ripolani 533 a b c d

† Castoris ecclesia & corpus Confluentiæ 624 a c

Castorius ex Donatista Catholicus 324 d, 452 b, 454 d

Castrillo & Tamaris (Christophorus) eques Ord. de Calatrava 759 a b

Casulanus presbyter 227 c

Cataphryges hæretici 671 b c

Catilina hostis reipublicæ Romanæ 392 c, 393 a

Cato Uticensis 559 f

Cavalcantibus (Bartholomæus de) Ord. Prædicatorum 531 a

Caussin (Nicolaus) Societatis Jesu scripsit Vitam B. Elisabethæ Francicæ 787 e

Cautinus Arvernensis episcopus 172 c d, 186 e, 187 f

Celer Donatista 355 a, 451 c, 453 d

Cella (Savinus) canonicus Balneolensis 706 b

Cellotius (Ludovicus) scriptor Societatis Jesu 253 b c d e

Celsus Mapheus Canonicus Regularis 254 e

† Ceolvulfus ex rege monachus 691 e

Cephas a Paulo reprehensus quibusdam alius a S. Petro 268 c d

Ceretio scribit Augustinus 357 a

Chabannier (Antonius) canonicus Albiensis & vicarius episcopi, Cardinalis Boysisii 796 f

Chagnericus. Vide Hagnericus.

Chagnoaldus pater S. Agili. Vide Agnoaldus.

Chardon (R. P. Mauritius) Societatis Jesu de Actis Sanctorum bene meritus 124 b, 155 e, 158 e, 159 f, 827 b c, 831 c

Cheraonius vir nobilis 85 c

Cherubinus a sancta Lucia Ord. Minor. 544 a

Chiffletius (Petrus Franciscus) Societatis Jesu 171 a b, 570 e

Childebertus I Francorum rex 69 f, 71 d, 83 a b f, 567 d, 569 a

Childebertus II 87 b, 572 a, 575 a d e, 576 a b c

Childebertus III 95 c d e, 96 a b, 98 f

† Chilleni reliquiæ 601 a d. De Sancto ipso 606 b, 607 b

Chramnus Clotarii regis filius 172 d

Christi Domini Sanguis in ecclesia Weingartensi 129 d

Christianus abbas Virzionenses 681 f

Christina seu Christiana de sancta Cruce Ordinis Augustiniani 383 d

Christophori (Michaël) Ordinis Prædicatorum 531 c

† Christophorus martyr 656 c

Chrodieldis Chariberti regis filia, monialis ambitiosa 86 d e, 92 c

Chrodolinus abbas S. Petri Vivi 96 d e

† Chromatius Aquileiensis episcopus 560 e f

Ciceri (Clemens) consul Genuensium apud Tunetanos 535 a b

Cicero (Marcus Tullius) 231 a b, 347 f, 394 b

Circumcelliones, alias Circelliones, monachi Donatistarum effrænes 260 e, 264 a b, 298 a b c, 305 d e, 430 d e, 431 a

Cissa inter regulos Westsaxonum, a quibusdam Inæ pater dictus 696 f

Cisterciensis Ordinis ducenti monachi in Scotia perempti 649 e

B. Clara de Monte Falconis 383 d

Clarellus (Joannes Baptista) bibliopola Venetus 214 d e

Claretus (Franciscus) archidiaconus Arelatensis 61 d

Claudius episcopus 357 b

Claudius imperator 499 f, 663 d, 664 d e

Clemens Papa II 711 e

Clemens IV 134 f, 135 a e f, 136 a b, 137 a b, 790 b c d, 800 c

Clemens VIII 639 a b

Clemens IX 734 b, 736 b

Clemens XI 639 e, 837 c e

Clemens XII 814 a

† Clemens primus Metensis episcopus 506 b c, 507 f

Clementia d' Argas monialis Longi-Campensis 803 d

Clericus (Joannes) scriptor impudens sub nomine Phereponi, cujus temeritas & arrogantia multis castigatur 213 f, 214 c d e f, 215 a b, 231 b c, 241 b, 242 b & seqq., 274 b, 275 d e f

† Cletus diaconus Tiburtinus 634 f, 635 a, 636 a, 641 b c

Clodoveus I Francorum rex 53 b c, 69 b, 71 a b

Clodoveus II 573 d e

Clodoveus III 96 d

Clotarius II Francorum rex 86 e, 92 d, 572 d, 573 a, idem Lotharius 580 a, 582 b e, 603 e f

Crescentius socius S. Cæsidii 660 a

Crescentius presbyter Arelatensis 564 b

Cresconius grammaticus Donatista 272 e f, 277 e f, 294 b c, 296 a b, 303 e f, 355 d

Crevequer (Hamon de) nobilis Anglus 685 a

Crispinus episcopus Donatista 354 f, 355 a b, 431 b c d

Crispinus consularis præses in Gallia 170 b f, 173 b, 174 a d e f

Crudillis (Joannes de) canonicus 752 f

Cock (Alexander de) Societatis Jesu 124 c

Codinatius (Berengarius) nobilis Valentinus reparat ecclesiam FF. Minorum 838 f, 839 a

Colagia pia virgo Ord. B. Mariæ Virginis de Mercede 543 b

Collatio Carthaginensis Catholicorum cum Donatistis 300 & seqq., 304 c

Collibertus socius S. Cæsidii mart. 660 a

Collibus (Michaël de) Clericus regularis Barnabita 373 b d e f

† Colmanus Lindisfarnensis episcopus 688 c, 690 c

† Colmanus Lesmorensis episcopus 489 b c e f, 490 a & seqq.

Colmanus dux Ossraighe in Hibernia 825 f

Colombo (Philippus) Ord. B. M. V. de Mercede 729 b

Colomna (Pompeius) S. R. E. Cardinalis 637 f

† Columba abbas Hiensis 688 b, 689 b

† Columbanus abbas 90 b, 91 a, 572 b c d e f, 575 b c d, 576 a b d e, 577 c d, 578 c, 579 d, 580 a, 582 b c, 583 b c d, 586 d, 587 b

Comites quando instituti 143 d e f, 144 a

Comminianus præfectus exercitus Emmanuëlis imperatoris 717 d

Compagnus de Burgo Ord. Minorum 810 b

Conanus I Britanniæ Armoricæ dux 683 c

Concilia. Agathense anni DVI, 14 e, 52 e f. Arelatense anni DXXIV, 56 d e. Carpentoractense anni DXXVII, 56 f. Arausicanum II anni DXXIX contra Semipelagianos 57 e f, 58 d. Vasense anni DXXIX, 58 c. Valentinum anni DXXIX vel DXXX, 58 c d e f, 74 e f. Parisiense II, 84 f, 85 a b. Lugdunense II anni DLXVII, 86 a b. Parisiense IV anni DLXXIII, 86 b. Matisconense I anni DLXXXI, 86 c. Lugdunense III anni DXXX, 86 c. Matisconense II anni DLXXXV, ibid. Metense anni DCCCLXXXVIII, 86 d. Pisanum anni MCXXXIV, 112 d e. Nicænum I anni CCCXXV, 196 c. Hipponense anni CCCXCIII, 265 f, 266 a. Carthaginense III anni CCCXCVII, 273 b. Carthaginense III & IV, 320 a b c d. Carthaginensia duo anni CDI, 321 c d e. Milevitanum anni CDII, 324 c d. Carthaginense anni CDIV, 325 e f. Carthaginensia anni CDVII & CDVIII, 326 d. Carthaginense & Milevitanum anni CDXVI, 336 c. Carthaginense VI anni CDXIX, 339 c. Ephesinum anni CDXXXI, 352 d e. Nicænum II, 473 f, 475 f. Lateranense sub Innocentio III, 646 f. Sirmiense 670 b. Arelatense Arianorum 670 a b

Connanus Sodorensis in Scotia episcopus 603 a b

† Conradus episcopus Constantiensis 108 b c, 111 a, 114 f, 115 a, 124 a

Conradus II vel III Argentoratensis episcopus 512 a d e

Conradus Petershusianus abbas 111 f

Conradus imperator 629 e

Conradus filius Frederici II imperatoris 788 a, 792 d, 798 b, 799 a, 800 d

Conradus III Sueviæ dux 155 f

Conrardus Hungariæ rex, ut apparet, fictitius 527 b, 528 a

Consentius monachus vel eremita ab Augustino instructus 328 b c d, 355 f, 356 a, 357 a, 360 b, 451 b, 452 e

Constans imperator 669 f, 670 a, 677 b, 678 a

Constantinus magnus imperator 18 a, 20 a, 143 d e, 196 d, 197 b c d e, 484 c, 507 b, 508 c

Constantius imperator Arianus 668 b, 669 d, 670 f, 671 a b c d e, 672 b d e, 176 e f, 677 b c d

Constantius episcopus Sedunensis 43 c, 44 f

Constantius Eremita Ord. S. Hieronymi scripsit martyrium S. Antonii Ripolani 532 d e f, 533 a b e, 534 e, 536 a, 537 c

Constantius hospes S. Augustini Romæ Manichæus, deinde conversus 226 b c

Constantius Romanorum dux in Gallia, deinde imperator 465 b

Contes (N. de) cancellarius ecclesiæ & universitatis Parisiensis 797 b

Contumeliosus Regensis episcopus 59 c d e f, 60 a

Conventus varii. Tulpiacensis 96 f. Bonogilensis 573 a b. Clippiacensis 573 b c, 584 f

Corbaria (Bernardus) Ord. B. Mariæ de Mercede 738 d, 740 a

Cormannus monachus Hiensis 689 c d e

† Cornelii & Cypriani monasterium 492 b, 493 c

Cornelius centurio a S. Petro baptizatus 268 d

Corradinus (Antonius) episcopus Marsicanus 639 c

Coselete (Mathias commendator Ord. B. Mariæ de Mercede 775 f

Costus (Thomas) Ord. Montis Virginis scripsit Vitam S. Amati episcopi 703 d

Cotelerius (Joannes Baptista) professor regius 32 c

Cubells (Mathias) procurator generalis Ord. B. Mariæ de Mercede 736 a

Cuccato (Bernardinus) canonicus Capuanus 17 d

† Cuenburga, alias Coënburga, Cneburga, Kineburga, & Quenburga soror S. Cuthburgæ 697 a d e, 698 e f, 699 a c

Culcianus præses 13 c d, 14 a & seqq., 15 a & seqq.

Curti (Josephus Maria) procurator generalis Servitarum 138 f

† Cuthbertus Lindisfarnensis episcopus 688 b c d e, 693 a b

Cynimund presbyter 692 a

† Cyprianus antistes Carthaginensis 21 e, 277 a, 292 b, 303 c, 311 c: ejus ecclesia tempore Augustini 403 d, 438 a b, 456 b, 554 a

† Cyprianus Telonensis episcopus, scriptor Vitæ S. Cæsarii 50 b c, 58 e, 62 e, 64 c d, 73 f, 74 f, 75 f

† Cyprianus, ut fertur, diaconus & Eremita Augustinianus 386 a

Cyprianus Tadduensis in Africa episc. 469 b c

Cyriacus diaconus 88 f

† Cyrillus Alexandrinus episcopus 352 f

D

Dagnus quibusdam imperator dictus 660 d

Dagobertus I Francorum rex 573 b c, 582 b e, 584 b c e

Dagobertus III Francorum rex 96 a b, 98 f

† Damasus Papa 546 a b, 581 b c

Dani 131 f, 132 d, 149 f, 150 b

† Daniël propheta 810 f, 811 a

Daniël eremita 40 f

Dardanus vir illustris & amicus S. Augustino 337 a b c d, 356 f

Darde (Joannes) Societatis Jesu 462 b

Darius comes amicus S. Augustini 277 b c, 279 b, 286 a b, 357 e, 360 f, 452 c

† Dasias in Æthiopia 543 f

† Datius Mediolanensis episcopus 234 a b

Davit (Joannes) Ord. B. Mariæ de Mercede 745 d

† Declanus Desiorum in Hibernia episcopus 835

† Decorosi corpus Capuæ 16 e, 17 b c d e

Demetrias virgo nobilissima 307 f, 333 a b f, 334 a b c d, 356 c f

† Demetrius martyr 623 e f

Deogratias diaconus ac dein presbyter, ac forsan episcopus Carthaginensis 319 e f, 320 a

† Desiderius Autissiodorensis episcopus 87 f

† Desiderius antistes Viennensis 84 e, 88 a b e, 90 b e

Desiderius diaconus S. Syagrii 86 e

Deusdona diaconus 149 b c

Deuteria mater S. Agili abbatis 572 a, 574 a b c

Deuterius Cæsariensis metropolitanus 293 f, 294 a b, 337 f, 357 b

† Diarmitius abbas Iniscloghranensis 814 d

Didacus a Motica Ord. Minorum 496 a

Didacus Mugnosius Ord. Minor. occisus pro fide 543 f

Didacus de S. Raymundo excalceatus Ord. de Mercede 734 d

Didimus diaconus S. Cæsarii 79 b

Dido regina Carthaginis 389 a b, 390 c

Diocletianus imperator 18 a & seqq., 20 d, 145 b, 163 b, 167 d e, 168 f, 170 a b d, 665 e f

† Diomedes & Laurentius 141 b

† Dionysius Mediolanensis episcopus 670 f, 671 a b c, 677 a b

† Dionysius martyr 25 a

Dionysius d' Estampes Ord. Minorum 803 c, 804 d

Dionysius Exiguus abbas Romanus 320 d, 366 b, 672 d

Dioscorus adolescens Græcus 328 a, 355 f, 441 f, 442 e

Dioscurus centum monachorum pater 201 d e

Domenec (Antonius) scriptor Hispanus 737 a

Domicilla de Falconinis virgo Ord. Minor. 544 a

† Dominicus Soræ abbas 646 b

Dominicus Seguier Meldensis episcopus 601 c d e, 619 e, 695 e f

Dominicus Tarvisinus Canonicus Regularis 254 e

Domvalle (Joannes Nicolaus) Societatis Jesu 98 a

Donatistæ 224 b, 259 f, 260 e, 263 f, dicti Romæ Montenses 264, 273 a, 277 e f, 278 a b c d, 294 c & seqq., 354 e, 355 b, 356 b, 430 c d e, 431 b c d e f, 434 a, 444 c d e f, 449 e f, 450 a b, 560 b

Donato proconsuli scribit Augustinus 355 e, 452 c d

† Donatus martyr 191 f, 193 a

† Donatus Vesontionensis episcopus 571 a b c d e, 577 e, 579 f

Donatus auctor schismatis Donatistarum 264 a

Donatus alius Donatistarum Carthaginensis episcopus 264 a e

Donatus presbyter Donatista 356 b

Donatus desertor monasterii S. Augustini 261 a, 321 e f

Donevaldus filius Eugenii IV Scotiæ regis 603 a

Dormer (Jacobus Josephus) archidiaconus S. Salvatoris Cæsaraugustæ 777 b

Draccus, vel Dracontius judex 548 c d

Drogo Metensis episcopus 504 f, 505 d e, 508 f

Dudo S. Quintini decanus 620 c f

Dulcitius tribunus S. Augustini amicus 303 a, 304 e f, 341 f, 357 a b

E

Eadbaldus vel Edbaldus rex Cantii 684 f, 685 d e f, 687 b c d

Eanfleda sponsa S. Oswini regis 692 c

Eberhardus comes Rhordorffensis 124 a

Ebion hæresiarcha 581 b

Ecdicia ab Augustino reprehensa 284 a

Edwinus Northumbriæ rex 685 d, 687 d, 692 c

† Egelnothus archiepiscopus Cantuariensis 372 d, 374 e, 376 c, 378 e f, 379 a b

Egfridus Northumbriæ rex 686 e, 687 e, 697 b c e f

Eginhardus abbas Selingenstadiensis 148 f, 149 a b

Eimeren (Fredericus) Societatis Jesu 101 d

† Eleutherius Papa 23 e

† Eleutherius Tornacensis episcopus 579 a

Elfwinus frater Egfridi Northumbriæ regis 687 e, 697 b

Elias eremita 26 a

† Eligius Noviomensis antistes 573 b, 582 c d, 583 d e, 584 b c d e, 585 b

Elisabeth abbatissa Ord. Cisterc. 3 f

Elisabetha de Petra-Malischia mater B. Benedicti Aretini 809 b

Elisabetha de Tremblay monialis Longi-Campensis 807 b

Elisabetha de Crecy monialis Longi-Campensis 805 d e

† Elpidius 174 b

Elpidius medicus & diaconus 70 f

Emeritus Cæsariensis in Mauritania Donatistarum episcopus 301 a, 303 a, 304 d e, 337 e f, 338, 355 d, 356 f, 431 f, 444 d, 445 d

Emerius Santonensis episcopus 461 e

Emma regina uxor regis Edbaldi 685 d

Emmanuel, vel Manuel, Comnenus imperator Græcus 717 b c d e f, 725 a b, 726 c

Emmo Senonensis antistes 95 c, 96 c

Emmo monachus monasterii Habensis 3 b

† Ennodius episcopus Ticinensis 51 a, 57 c

Epicurus philosophus 410 b d

Epigonius Rullensis episcopus 320 a

† Epiphanius Augustino laudatus 219 d, 350 a

Epiphanius I Ticinensis episcopus 543 c d

Equitius Hipponis Diarrhyti episcopus depositus 321 d

Eraclius. Vide Eradius.

Eradius presbyter a S. Augustino successor electus 272 b, 345 d & seqq., 357 c

Erasmus (Desiderius.) Roterodamensis scriptor 214 b, 215 b

Ercombertus filius Edbaldi regis 685 d

† Erconwaldus episcopus Londinensis 517 c, 518 a d, 698 b

Eremitæ Augustiniani 248 b & seqq., 370 a c e, 375 f, 376 c d e f, 382 e f, 383 e f, 384 a b

Ermenburgis de Cerceles monialis Longi-Campensis 803 c, 805 e

Ermengardis imperatrix 548 a

Ermenredus filius Edbaldi regis 685 d

Ermesendis de Paris monialis Longi-Campensis 804 f

Ermingardis abbatissa Jotrensis 588 a f

Ermingardis de Chartres monialis Longi-Campensis 805 c

Erus abbas in Armentera memoratur in Menologio Cisterciensi 543 c

Esaïas abbas 34 f

† Ethelbertus rex Cantii 685 d, 687 a b

† Ethelburga regina filia regis Cantii 685 d

† Ethelreda, seu Ediltrudis regina, filia Annæ Orientalium Anglorum regis 697 c

Ethelredus vel Æthilredus rex Merciorum 686 e f, 687 e

Ethnici impugnati ab Augustino 287 f & seqq., & per Historiam Orosii 334 e f, 441 e f, 442 a b

Evaricus Gothorum rex Arianus 49 d

† Evaristus Papa 146 d

† Eucherius Lugdunensis episcopus 171 b

Eucherius Avenionensis episcopus 72 d e, 73 c d

Euchonus episcopus in Scotia 141 c

Eudoxius abbas 354 f

† Eventius martyr 145 d e f

† Eugenius Carthaginensis episcopus 364 e

Eugenius Papa II 497 d e

Eugenius Papa III 674 b

Eugenius IV Scotiæ rex 603 a

Eugypius abbas 449 d e

Evilasius judex sub Numeriano 151 c f, 152 a, 153 b, 160 f, 161 b c, 162 a b c d e f, 163 a

Eulalia monialis Berkingensis 698 d

† Eulalius apud Græcos 543 d

Eulalius antipapa 148 b

† Eulogius Alexandrinus episcopus 144 b

Eulogius orator S. Augustini discipulus 240 a

† Evodius episcopus deinde Uzalensis & discipulus S. Augustini 235 a b, 236 b, 248 c, 336 a b c, 356 e, 425 d e, 426 f, 432 c, 451 c, 453 a

Eusebio cuidam scribit Augustinus 451 d, 453 d

† Eusebius Vercellensis episcopus 281 e, 670 f, 671 a b c, 677 a b f

Eusebius episcopus Aurelianensis 568 e

Eusebius Nicomediensis episcopus Arianus 196 f

Eusebius Santonensis episcopus 461 c d

† Eustasius abbas Luxoviensis 569 f, 572 e, 573 a b f, 576 b, 577 b c f, 578 e f, 580, 582 a b, 584 f

† Eustochium, etiam Julia dicta, filia S. Paulæ 556 a b, 558 b, 561 a

Eustratius Sufetanus episcopus 554 a

† Eutychii reliquiæ 653 e f, alias dicitur Euchitius 660 a b d

Ezechias rex Judæorum 140 c d

F

Fabiolæ scribit S. Augustinus 452 b, 454 d

Facundinus, Juventinus, Peregrinus & Felicitas martyres Ariminenses 473 d

Falco Utenhovius canonicus Insulanus 543 e

† Fara. Vide Burgundofara.

† Faro Meldensis episcopus 578 a b d, 584 a b, 585 b, 596 c e, 599 c, 600 a, 603 b c d e, 604 d, 605 d e f, 606 a c d, 607 a b

Fastius quidam adjutus ab Augustino 436 b

Faventium quemdam commendat Augustinus 355 f

Faustinus in Africa episcopus 140 d

Faustinus Donatistarum Hippone-regio episcopus 264 c

† Faustus Tarbensis episcopus 45 b c f, 46 e f, 47 d e, 49 c d

Faustus Regensis episcopus 57 a b c d, 58 a b

Faustus Manichæus 223 f, 226 e, 291 f, 292 a b c d, 353 e, 400 f, 401 a & seqq., 405 b, 408 f

Febonius (Mutius) abbas Transaquensis ecclesiæ 640 e, 653 a

† Felicianus episcopus Fulginas 484 c e

Felicianus Donatista 272 e f

† Felicis Nolani corpus 325 a d. Idem 548 & seqq.

Felicis martyris basilica 508 e

† Felicitatis mart. corpus 681 d

† Felix frater S. Felicis, cui socius martyrii Adauctus 546 e, 548 d e f, 549 a b. Idem videtur Felix in Pincis 549 & seqq.

† Felix Trevirensis episcopus transfert corpus S. Paulini Treviros 673 a b c f, 674 a

† Felix Tubzocensis & socii martyres 166 d e f, 167 e, 496 d e, 551 a d

Felix Papa IV 56 e, 57 a b, 58 e f, idem alias dictus III 314 a b

Felix pater S. Adelphi, ut fertur 507 b

Felix Manichæus ab Augustino conversus 292 d e f, 355 c, 433 b c

Ferdinandus V Hispaniarum rex Catholicus 769 b

Ferquhardus Scotiæ rex frater, ut volunt, S. Fiacrii 603 a b e

Ferran (Franciscus) abbas ecclesiæ collegiate S. Vincentii Cardonæ 742 c

Ferrandus (Fulgentius diaconus Carthaginensis 320 d

† Ferreolus martyr 170 c d e, 171 c d, 172 d e f, 173 b, 174 a d e f, 175 b c e f, 176 a, 177 a b c d, 178 a, 183 f

Ferrer. (Antonius) Ord. B. Mariæ de Mercede 744 a b

Ferrer (Franciscus) decanus Tarregæ 745 f

Ferrerius de sancto Martino episcopus Valentinus 839 d

Festo scribit Augustinus 355 f

† Fides virgo & mart. 836 c e

† Fiecus Sleptensis episcopus scripsit hymnum de S. Patricio 835 d

† Filibertus abbas 571 f, 573 d e, 586 a c

† Finanus Lindisfarnensis episcopus 690 c, 693 c

† Firminus Ucetiensis episcopus 50 d

Firminus episcopus, unus e scriptoribus Vitæ S. Cæsarii 50 b c, 64 c, 75 f

Firminus quidam Augustinum abstrahit a vana divinatione astrologorum 412 e f, 413 a b

Firminus vix pius & nobilis Arelate 65 d, 66 c

Firmus Manichæus ab Augustino conversus 283 b, 432 f, 433 a

Flandriæ comites quandoque Palatini vocati 592 a

Flavius Cabillonensis episcopus 87 a

† Florentina nobis non satis nota 543 f

Florentinus Madaurensium nomine scribit ad Augustinum 288 f, 289 c, 452 a, 454 c

Florentius episcopus S. Augustini amicus 348 b

Florianus monachus, S. Cæsarii discipulus 51 b

Fontanini (Justus) scriptor 373 c

Forgillo (Dominicus) pœnitentiarius ecclesiæ Capuanæ 16 f

Fortunatianus Sicensis episcopus 327 c d e f

Fortunatianus presbyter 345 d

Fortunatus Cirtensis episcopus 432 d

Fortunatus Manichæus 222 e f, 263 a b c d, 292 d e f, 354 b, 428 f, 429 a b

Fortunius Donatistarum episcopus 354 e

† Franciscus institutor Ord. Minorum 809 b c d, 818 b c, 837 e f, 838 f, 839 a, 841 d

† Franciscus Xaverius Societatis Jesu 824 a

Franciscus de Ribera ex Generali Ord. de Mercede episcopus Mechoacanensis 734 d

Franciscus Robusta Sala, alias Robuster, episcopus Vicensis 748 b

Franciscus Pertusati Ticinensis episcopus 374 b c e, 375 a b c d, 376 a b c d e f

Franciscus de Gondy primus archiepiscopus Parisiensis 797 a b c d

Franciscus Ximenius ex Ord. Minorum episcopus Elnensis 838 c

Franciscus a S. Benedicto Ord. Cisterc. visitator provincialis 813 e

Franciscus Dahyus Ord. Minorum 3 d

Franciscus, cognomento Peccator, Ord. Minorum 3 c

Franco Rotomagensis antistes 621 b

Fredericus I imperator 489 d

Fredericus II imperator 718 c, 800 d

Fredericus Cornelius episcopus Bergomensis 8 c

Fredericus Schavartius Trevir ecclesiæ S. Paulini præpositus 674 d, scripsit inventionem corporis S. Paulini 674 e, 675 a b

† Frigorius alias Adrianus dictus 602 e f

† Frodulphus, vulgo S. Frou vel Flodulfe 522 e, 523 f

Frugi Crassus exul Romanus 145 f

Fulbertus episcopus Cameracensis 150 b

Fulbertus Carnotensis episcopus 836 d

Fulcoïus subdiaconus Meldensis 596 e, 598 f

Fulculphus cognomine Bodo, frater S. Salabergæ 581 f

† Fulgentius Ruspensis episcopus 364 b f, 366 d, 554 a

Fulgentius Arminius episcopus Nuscanus 706 b c d

Furiana familia antiqua & nobilis 555 c

G

Gabriël Adarco de Santander archiepiscopus Hydruntinus 733 d

Gabriël episcopus Andegavensis 547 d

Gabriël ab Ave Maria Ord. Minor. 3 c

Galbio dux Valentiniani III 351 c

Galeatius (Joannes) dux Mediolani 384 c d

Galindus (Ludovicus) scriptor Ordinis B. Mariæ de Mercede 770 f

† Gallus Arvernensis episcopus 172 c d, patruus S. Gregorii Turonensis 182 c d, 183 c

Gallus cæsar 670 a

Gamans (Joannes) Societatis Jesu 101 f, 160 d, 462 c, 688 f

Gaminolphus episcopus Constantiensis 108 b d e, alibi Baminoldus 117 a

Garces (Joannes) Ord. B. Mariæ de Mercede 756 e

Garnerius (Joannes Antonius) absolvit Vitam S. Narni 8 e

Garzias Cæsaraugustanus antistes 838 d

Gaspar Prieto episcopus Alguerensis in Sardinia 734 d

Gaspar Vivianus episcopus Anagniensis 639 b

† Gaudentius mart. cum sociis in pago Convenarum 543 e

Gaudentius Tamugadensis Donatistarum episcopus 301 a, 303 a, 304 e f, 357 a, 444 d, 445 b c

Gaudentius comes evertit idola 290 a

Gaudiosus Eugubinus episcopus 468 a b c, 484 d

Gaufridus Cardinalis, Gregorii IX legatus in Etruria & Longobardia 138 a

Gaufridus abbas S. Crucis 596 e

Gaufridus abbas S. Petri Vivi 97 f

Gaufridus Britanniæ Armoricæ dux 683 c, 684 d e

† Gazenses Virgines 648 f

Gebhardus I episcopus Constantiensis 108 e

Gebhardus III episcopus Constantiensis 108 e f, 111 c

† Gelasius Papa 563 f

Gemma mater Berardi Marsorum comitis 653 a

Generoso scribit Augustinus 451 c, 453 a

Gennadius Massiliensis 57 a b, 361 f, 362 a b

† Genovefa 615 b, 616 a

Gensericus, alias Gizerichus, Wandalorum rex 351 e f, 352 a

Georgia Cœur monialis & abbatissa Longi-Campensis 795 c

Georgio (Dominicus de) J. V. doctor 16 e, 843 b

Georgius pater S. Fantini 622 c, 623 d

Geraldus Celsonensis ecclesiæ præpositus 732 c d

B. Gerardinus Sosteneus unus e fundatoribus Ordinis Servorum B. Mariæ Virginis 133 c, alias Sosteneus de Sosteneis 133 e, 138 e

Gerardus II Cameracensis antistes 150 e f

Gerardus Mutinensis 495 d e f

Gerardus Ord. Cisterc. 3 f

† Germanus Autissiodorensis episcopus 170 e, 172 a b, 183 e

† Germanus Parisiensis episcopus 84 a b

Germanus abbas sanctus 203 e

† Gertrudis virgo 529 e, 530 e

Gertrudis abbatissa Ord. Cisterc. monasterii de Biloca 649 f

† Gervasii & Protasii inventa corpora 240 b, 244 b c d e f, 425 c

Girtareus Cardinalis 141 f

Gisulphus princeps Salernitanus 164 d f, 165 c d

Godarville (Mathildis de) deputata servitio B. Elisabethæ Francicæ 799 e

Godefridus abbas Einhamensis 150 f

Godigisclus Wandalorum rex 351 e

Gondebaldus Burgundionum rex Arianus 77 b, 78 c, 178 f, 179 d, 464 a

Gondoïnus vir potens, pater S. Salabergæ 580 c d, 581 e

Gonzaga (Franciscus) Mantuæ marchio 384 c d

Gordianus pater S. Gregorii Magni 110 d

† Gormanus vel Gottmannus, aliis dictus Egoardus & Egwardus 140 c f

Gothi cum Wandalis in Africa 439 b, Tolosæ 465 b, in Italia 482 e f, 483 a b, 484 d

Gozlinus episcopus Parisiensis 524 b c d, idem

Gauzlinus 525 d

Gracchus (Titus Sempronius) Titi & Tiberii pater 555 f

Gratianus imperator 171 e f

Gratianus Novariensis episcopus 367 c

Gregoria matrona Arelatensis 65 d

Gregoriis (Josephus de) Ordinis Augustiniani 374 c

† Gregorius Magnus Papa 23 e, 87 c d e, 88 a b c d e f, 89 d e f, 90 c d, 91 c, 92 e f, 93 b c d e f, 94 a d, 109 c: de ejus capite 110 c d e f, 119 a. De Sancto 123 a b, 144 a b, 148 c, 382 a, 467 f, 468, 482 f, 483 b, 484 d

† Gregorius II 110 e

† Gregorius III 110 e

Gregorius IV 148 f, 149 a

† Gregorius VII 712 b c

Gregorius IX 134 c d, 600 d, 646 d e, 730 e f, 731 c d, 733 e f, 734 b, 738 d f, 739 e, 740 e, 741 a, 790 c

Gregorius XIII 163 e

† Gregorius Nazianzenus 196 e

† Gregorius Turonensis episcopus 170 d e f, 171 a b c, 172 d e, 177 b c, 182 f, 183 a, 184 f

Gregorius episcopus Tiburtinus 635 a, 636 b, 641 b

Grouwels (Mathias) Ord. Minorum scripsit de indulgentiis Portiunculæ 810 b

Guayferius Salerni princeps 168 c

† Gudula virgo 529 e, 530 e

Guido Secundus Assisiensis episcopus 815 b, 817 a d e f, 818 a b c e

Guido Nuscanus episcopus 710 c d, 713 c, 715 e

Guido presbyter Assisiensis 817 c d, 823 d

Guido Flandriæ comes 150 c, 804 a b

† Guilielmus institutor Ord. Montis Virginis 701 a f, 702 d, 703 a, 715 b, 716 a, 723 e, 724 c d, 726 d

Guilielmus Nuscanus episc. 709 d e f, 710 a b c

Guilielmus episcopus Lausanensis 532 a

Guilielmus abbas Fontilianensis 725 d

Guilielmus Nothus Angliæ rex 592 b

Guilielmus I Siciliæ rex 709 f, 710 a f, 717 b c d e f, 718 a b c, 725 a b c, 726 c d

Guilielmus III Siciliæ rex 710 a

Guilielmus Tancredi filius dux Normannorum in Calabria & Apulia 622 e

Guilielmus Holmus Ord. Minor. 3 c

Guise (Guilielmus de) canonicus Vernoniensis 803 f

Gumiel Ord. Minor. occisus pro fide 545 f

Gundebaldus, qui se finxit Clotarii regis filium 86 f, 87 a b

Gundericus, vel Guntharis Wandalorum rex 351 e f

Gundisalvus Ruiz vir pius 383 d e

Gunterus monachus Ord. Cisterc. 543 f

† Guntramnus rex Francorum 85 c d, 86 a e f, 87 a b e, 89 e, 91 e f, 92 a c d, 575 d e, 576 a b c

Guterrus Osorius comes 649 b c d

H

Hagnericus vir nobilis & consiliarius Theodeberti Austrasiæ regis 577 b, 578 c d, 583 d

Harcombour (Guilielmus de) Ord. Minorum 801 d

Harcourt, aut Harecourt (Agnes de) ex pedissequa honoraria B. Elisabethæ Francicæ monialis & abbatissa Longi-Campensis scripsit Vitam B. Elisabethæ 787 b c, 789 f, 798 e, 799 c e, 801 b e, 802 b, 803 b, 804 f

Hartmannus Dilingæ comes geminus, senior & junior 107 d f

Hatto abbas Augiensis, & archiepiscopus Moguntinus 160 b c

† Helena mater Constantini 507 b, 508 c

B. Helena Utinensis 384 e

Heliodorus socius S. Hieronymi 559 b

Helpidius præfectus 503 e f, 504 a d

Helpidius quidam contra Manichæos disputat 404 e f

† Henricus filius S. Stephani Hungariæ regis 646 c

Henricus VI imperator 512 a d

Henricus III Francorum rex 795 f, 796 a

Henricus V Angliæ rex 620 e

Henricus Ludovicus Chasteigner de la Roche-Posay, alias Rupipozæus episcopus Pictaviensis 827 a d

Henricus comes Sacri montis 111 f

Henricus de Ulimaria 382 e

Henricus comes Trecensis 593 b

Hepidannus monachus S. Galli scripsit Annales breves rerum Alemannicarum 108 e

Heredia (Petrus de) Ord. B. Mariæ de Mercede 758 e

Hericus vel Ericus monachus, scriptor Vitæ S. Germani Autissiodorensis 680 c, 682 b c

Hermannus Augustensis ep. 108 f

Herodes pater S. Sabinæ 498 e, 499 a, 500 b, 501 b

Heron Christianorum delator 14 b

Hertinodus de Gotha Augustinianus 495 f

Hesperius Metensis episc. 406 d

Hesychius Salonæ in Dalmatia episcopus 339 c d, 356 f, 357 a

Hidburga monialis Berkingensis 698 d

Hierius Syrus Romanæ urbis orator 224 a

Hierlatius episc. Ardmachanus 834 b

† Hieronymus 267, 268 a b c d, 328 d & seqq., 355 c, 356 d e, 360 d, 451 b, 452 f, 555 b & seqq., 559 & seqq., 566 & seqq.

Hieronymus Manellus Nucerinus ep. 470 c

Hieronymus Romanus scriptor Ord. Augustiniani 383 a b

Hieronymus Olivarius Ord. Minorum 496 a

Hilaria, alibi Claria, mater S. Pelagii martyris 153 a, 161 f, 162 a

Hilario scribit Augustinus 356 e, 448 b, 449 a

† Hilarius Pictaviensis, cui aliqui adscribunt hymnum, Te Deum laudamus, 234 c d e, 277 a, 473 f, 475 f, 671 a

Hilarius ad Augustinum scribit de Semipelagianis 312 c, 357

Hilarius vir tribunitius & Catholicus ab Augustino refutatus 319 a b

† Hilarus Papa 835 c

Hildebertus episc. Coloniensis 813 e

Hildebrandus Sueviæ dux 493 e

Hildegardis regina uxor Caroli Magni 492 f, 493 e

Hildegarius episcopus Coloniensis, alibi Beatus dictus 813 a b d e

Hildegarius Meldensis episc. 578 b, 596 f

† Hildelida vel Hildelitha, abbatissa Berkingensis 696 e, 697 d, 698 c d

† Hillidius 171 f

Hillidius quidam Gallus cædit prædatores Burgundiones 178 e f

Hiurada (Hieronymus) Ord. B. Mariæ Virginis de Mercede 386 b

Hofflin (Laurentius) commissarius ad examinanda miracula S. Gebhardi 124 c

Hollandi typographi recuderunt Opera S. Augustini, sub titulo Antverpiæ sumptibus Societatis 214 c d f, 215 a

Hollant (Joannes) canonicus Neomagensis 101 d

Holstenius (Lucas) scriptor 54 c, 62 c

Homerus poëta Græcus 389 c d e

Honoratus episc. 352 a b, 453 b

Honoratus Thiavensis episc. 439 f, 440 f, 441 a

Honoratus in hæresim Manichæorum ab Augustino pertractus 222 b d, 226 e, 227 d, 262 d e, 308 c

Honorius Papa III 370 a, 739 e, 809 d, 814 e, 824 f

Honorius Dorobernensis episc. 685 c

Honorius imperator leges fert contra idola 290 a b c, 291 b, 299 b c, 300 b e, 301 e, 302 b c d, 303 e f, 311 b, 431 d, 432 d, 433 f, 434 a, 553 c, 554 b

† Hormisda Papa 53 f, 56 d

Hosius episcopus Cordubensis 2 f

† Hugo Lincolniensis episc. 714 c

Hugo Cardinalis S. Sabinæ 645 f, alias de S. Charo 646 c d, 647 a

Hugo archiepiscopus Nicosiensis 3 d e

Hugo Diensis Romanæ Sedis legatus 591 f

Hugo Crispiensis seu Crispiacensis abbas 591 c, 592 a b

Hugo abbas majoris monasterii Turonensis 255 d

Hugo Flavigniacensis Fontaneti Prior 381 c d

Hugo Marchiæ comes 787 f

Hugo hujus filius 787 f

Hugwaldus Dilingæ comes 107 f

Humbertus abbas Sublacensis 636 c

Hungari variis vicibus vastarunt Italiam 662 a

Hunnericus Wandalorum rex Arianus 364 a b c e

Hunni Germania expulsi 492 f, 493 b: iidem 508 b e

Hutter (Anna Maria de) matrona nobilis 101 e

Hyacinthus Dragonetti Nuscanus ep. 705 e f

Hymnemundus abbas Agaunensis 44 c d e

I

Jachelina de Longueil monialis Longi-Campensis 791 f

Jacobs (Michaël) Canonicus Regularis 519 c

† Jacobus apostolus 615 a, 616 a, 821 e

Jacobus de Voragine Ord. Prædicatorum archiepiscopus Genuensis 215 d e, 216 e, 217 b c

Jacobus Constantiensis episc. 153 e, 159 a c

Jacobus Nuscanus episc. 709 d, 720 d

Jacobus Senensis generalis Ord. Servitarum 133 e, 135 d, 136 b

Jacobus Aragoniæ rex, cognomento debellator 738 d, 743 a, 777 f, 839 c d e f, 840 a

Jacobus Mediolanensis Ord. Minorum 3 c

Jacobus Siculus Ord. Prædicatorum 531 c

Jacobus a Pelagio seductus & conversus ab Augustino 306 f, 309 d, 360 d

Jacobus Melphictanus Ord. Minorum 141 e

Jacobus pius presbyter S. Cæsarii 79 f

Jansenius Iprensis episc. errorum Semipelagianorum non satis peritus 313 d

† Januarii corpus 718 b

Januarius quæstiones proponit Augustino 287 c, 320 e f, 360 a

Janvilla (Jancola de) comes sancti Angeli ac Nusci dominus, ut fertur 708 c d

Jarumannus episc. apud Saxones Orientales in Britannia 517 a

Ibistion abbas 36 f

Icherius, alias Hierius, Romanæ urbis orator 398 f

Idenus (Theodorus) S. J. 624 b

† Ignatius fundator S. J. 635 c

Ina rex Occidentalium Saxonum 696 b e f, 697 d e, 698 f, 699 a b c d

Ingelant (Henricus) vir nobilis 101 c

Ingelsus frater Inæ regis & S. Cuthburgæ 697 a d e

Ingenuus presbyter Tarbensis 49 c

Ingoara soror S. Ebbonis 96 d e

Ingoberta uxor Chariberti Francorum regis repudiata 543 d e

Innocentius Papa I 324 f, 356 e, 433 f, 451 d, 453 e f

Innocentius Papa II 112 d e, 255 c

Innocentius III 255 c d e, 645 f, 646 f, 745 d e, 759 f, 818 b

Innocentius IV 134 c d e, 382 f, 733 f, 788 a, 792 d, 798 b, 799 a b, 800 d

Innocentius VIII 249 e f, 363 c

Innocentius X 313 e

Innocentius XI 363 d e, 734 b, 736 c, 707 e

Innocentius XII 639 e, 797 e

Innocentius exadvocatus vicariæ præfecturæ 240 c d e f, 241 a b c d

Joanna Hispaniarum regina, filia Ferdinandi V 769 b

Joanna Flandriæ comitissa 804 a

Joanna filia Margaritæ Flandriæ comitissæ nupta Theobaldo II Barri comiti 804 b

Joanna filia Godefridi Brabantiæ ducis, monialis Longi-Campensis 788 d

Joanna Carphaude monialis Longi-Campensis 794 e f, 795 a

Joanna de Louvetaines monialis Longi-Campensis 803 c d, 806 c d e f, 807 a

Joanna Massieux monialis Longi-Campensis 795 e

† Joannes Baptista 384 d e, 457 f, 458 f, 459 a

Joannes Bapt. Toscus episc. Tiburtinus 638 b c

† Joannes Montis Marani episcopus 724 d e

† Joannes confessor aliquis 496 a

Joannes Papa II 59 c d e, 60 a

Joannes IV 489 c

Joannes VIII 110 c d

Joannes X 153 e

Joannes XV 109 f, 110 c, 118 d e

Joannes XVIII, dictus XIX 626 a, 629 b e

Joannes XXII 363 c, 370 a, 383 e, 384 a

Joannes Cebrian archiepiscopus Cæsaraugustanus 732 b

Joannes Andegavensis episc. & S. R. E. Cardinalis 601 f

Joannes I Arelatensis episc. 563 c

Joannes Franciscus Constantiensis episc. 124 c

Joannes episc. Lausanensis 532 a b

Joannes episc. Tiburtinus 636 b

Joannes alius Tiburtinus episc. 636 b

Joannes Gaspar Melis episc. Anagninus 638 d

Joannes Petrus Ferrettus episc. Milensis 189 f

Joannes Jacobus Mirgel episc. Sebastenus & suffraganeus Constantiensis 158 e, 159 c

Joannes de Belleau Meldensis episc. 601 c

Joannes Orcus Novocomensis episc. 649 f

Joannes Romanus ex abbate monachus Beccensis 547 f

Joannes Nuscanus socius S. Amati Nuscani ep. in religionis ingressu 702 d, 714 e, 723 e, 724 d e

Joannes alter Nuscanus, scriptor Vitæ S. Guilielmi, ut fertur 714 e f, 724 d e

Joannes presbyter Arelatensis 61 c

Joannes de Quintanilla procurator generalis Ord. B. Mariæ de Mercede 734 e

Joannes Mauburnus Canonicus Regularis 250 c

Joannes Philippus Novarrensis Canonicus Regularis 250 c

Joannes Trullus Canonicus Regularis 250 c

Joannes Elvasius Ord. Minorum occisus pro Christo in India 141 e

Joannes martyr Ord. Minorum 495 f

Joannes Muro Ord. Minorum 3 c

Joannes de Basari Ord. Minor. 3 c

Joannes Ord. Prædicatorum capellanus Genuensium Toineti 535 a b, 536 a

Joannes monachus S. Fiacrii 610 e

Joannes Præcursor Ord. Cisterciensis 141 d

Joannes Theodoricus Cartusianus 3 c

Joannes eremita quibusdam sanctus 496 a

Joannes eremita 42 e

Joannes Curtus eremita 36 b, 37 d, 38 e

Joannes Brennus, seu de Brienne, rex Hierosolymitanus ac deinde imperator Constantinopolitanus 809 b, 810 d, 811 a b d e

Joannes P Brabantiæ dux 804 b

Joannes Castillonensis comes Blesensis 619 e

Joannes Victor liber dominus de Thura 130 e f

Joannes Ludovicus Ignatius liber baro de Bodmann 127 c d, 128 a

Joannes Leodegarius Antonius ejus filius 127 c d e

Joanni Hierosolymitano scribit Augustinus 356 e: idem 560 a

† Joannis altare 74 d

† Job propheta 36 f, 38 e

Joccia (Mathias) canonicus Capuanus 16 f

Jordanus de Saxonia Ordinis Augustinianorum scripsit Vitam S. Augustini 215 e f, 380 c, 384 a b

Joseph patriarcha 38 e

Joseph eremita 26 a e f, 27 a, 34 f, 35 c d, 36 f, 39 e, 41 a

Josephus ab Hipporedia Ord. Minorum 3 c

Jovinianistæ hæretici 316 c d

Jovinianus hæresiarcha 316 d, 559 f, 560 a

Jovita abbas S. Scholasticæ Sublacensis 638 b c

Jovius comes evertit idola 290 a

† Irenæi scripta quærit S. Gregorius 94 a d

Isaac eremita 38 f, 41 a, 42 e

Isabella a S. Francisco Ord. Minorum 141 c

Isabella Veneta, seu de Venetiis, prima abbatissa Longi-Campensis 788 f

Isidorus in Sceti 200 d f, 201 a c d

Isidorus eremita 26 a, 36 b

† Ita Hiberna 825 c d e

Italica Romana matrona 327 a, 355 e, 452 b, 454 d

Itha de Lotharingia 830 c d

Judæi falso accusant S. Cæsarium 69 c, sed confunduntur d, impugnantur scriptis ab Augustino 442 b, occidendum curant S. Dominicum puerum 777 a, 778, 779 &c.

Judicaël comes Nannetensis 683 c, 684 d

Judocus (Joannes) abbas Murensis Ord. S. Benedicti 829 e, 830 e

† Juliana Falconeria 138 d

Juliana monialis Longi-Campensis 805 b c, 806 c

Juliana matrona nobilis 307 f, 333 a b d e f, 334 a b c d, 356 c d f

† Julianus Patronus Maceratensis 542 b c

† Julianus confessor non satis notus 648 f

Julianus episc. Pelagianus 308 b c d, 310 a b c d f, 311 b d, 349 a b, 357 b

Julianus apostata imperator 170 b c d, 418 a, 419 f

Julianus vir nobilis 556 f

Julianus presbyter scripsit Acta SS. Marcelli seu Marcellini & sociorum martyrum 13 f, 15 c

Julianus Africæ proconsul 302 d

† Julius Papa 669 c d e

Julius Papa II 252 c d e

† Junio quidam episc. 543 e

Ivorra, vel Ybarra (Franciscus de) nobilis Hispanus 744 e, 766 d

Justina imperatrix Ariana 244 c d, 425 b c, 426 f

Justina monialis Berkingensis 698 d

Justinianus imperator 468 e, 480 f

† Justinus philosophus 650 f

Justinus imperator 468 e, 480 f

K

Kenredus Merciorum rex 699 c, 700 d e

Kenredus pater Inæ regis & S. Cuthburgæ 696 f, 699 c, 700 d e

Kineburga filia Pendæ Merciorum regis 697 c

L

Labbeus (Philippus) Societatis Jesu 47 a

Laberius Maximus exul Romanus 145 f

Lactantius 277 a

Lambertinis (Prosper de) nunc Benedictus XIV Papa 138 c

Lancelinus frater Habspurgi comitis 830 d

Lancilottus (Cornelius) Ord. Augustiniani scriptor 217 c, 250 c

Landricus monachus Resbacensis 589 c, 590 b

Landulpho seniori adscriptus hymnus Te Deum laudamus 234 b

Lantfridus coëpiscopus Drogonis Metensis 504 f, 508 f

Lastidianus consobrinus S. Augustini 218 e, 230 f

† Laurentius martyr 458 a, 459 b

† Laurentius Cantuariensis antistes 687 b

Laurentius Trotti Ticinensis episc. 373 a

Laurentius episc. in Mauritania Cæsariensi 343 c

Laurentius Jacobutius abbas S. Theodori 638 b d, 640 f

Laurentius vir illustris, cui Augustinus scripsit Enchiridion 341 c d, 357 b

Laurentius Landtmeter scriptor Ord. Præmonstratensis 252 f

Laurentius monachus Rutiensis scripsit Vitam S. Pœmenis anachoretæ 29 e, & S. Moysis Æthiopis 208 d

Lazarus presbyter 345 d

Lebeuf canonicus & succentor Autissiodorensis 681 b

† Leo Papa I 54 f, 55 a b. Ejus digitus 97 f, caput 110 d, 469 d

Leo III 497 e, 546 b

Leo IV 548 a

† Leo IX 107 d e, 635 d, 636 b, 642 e, 711 e f, 712 b c d

Leo X 362 a, 796 c, 797 a f, 798 c

Leo Isauricus imperator 365 b c d

Leo presbyter Arelatensis 62 e

† Leobinus Carnotensis episc. 51 d e

Leonardus Utinensis scriptor seculi XV, 359 b

Leoni (Felix) procurator generalis Augustinianorum 377 b

† Leontius episcopus Hipponensis 269 a, 271 b c d

Leontius episc. Arelatensis 52 c d, 563 c e

Leontius Burdigalensis episc. 461 c e

Leontius Apuliæ proconsul 163 b, 164 a b, 165 b c, 167 e f

Leontius diaconus a S. Prospero ad Augustinum missus 312 f

Leotheria, alias Mummia, soror S. Ebbonis 96 c e

Leothericus Senonensis episc. 97 b

Leporius presbyter S. Augustini 280 c, 345 d, 438 d

Leporius monachus ac deinde presbyter errores suos publico scripto revocat 346 f & seqq., 357 d

Lera (Ferdinandus) abbas Canonicorum Regularium 373 c d e f

Leuduinus cognomento Bodo, frater S. Salabergæ 581 f

Liberius Papa 677 b

Liberius patricius ac præfectus prætorio Galliarum 57 e f, 77 b c d, 78 c d

Licentius discipulus S. Augustini 229 d, 230 a b c d f, 273 e, 354 c

Licerius Arelatensis episc. 86 d

Licinianus notarius & accusator S. Cæsarii 67 f, 68 e

Liliola abbatissa Arelatensis 85 c

Lobo (Joannes) nobilis Hispanus 773 a b

Longinianus philosophus gentilis ab Augustino conversus 289 d, 361 b, 442 a f

Longinus exarchus 473 c

Longobardi 484 d

Lopez de Arbisu (Hieronymus) scholasticus Mexicanus 780 e

Loroy (Guilielmus du) Societatis Jesu 190 a

Lotharius imperator 149 d, 150 a, 526 f

Lotharius rex, a quo dicta Lotharingia 595 d e

Lovanienses Theologi ediderunt Opera S. Augustini 214 b

Lucas Nuscanus episc. 709 c d, 720 b c, 721 f, 727 f

Lucianus quidam Christianorum delator 662 e f, 663 a b

† Lucifer Calaritanus episcopus 670 f, 671 a b c, 677 b

Lucius Verus imperator 143 f

Lucius Britanniæ rex 23 e

Lucius presbyter S. Cæsarii 79 b

Ludovicus Pius imperator 468 e, 480 f, 493 a, 505 d e, 508 f, 526 e, 527 e

Ludovicus II imperator 149 f, 150 a d, 169 d

Ludovicus VIII Francorum rex 787 e f, 791 c, 792 b, 798 a e, 800 c, 801 b

† Ludovicus IX Francorum rex 135 e, 136 a d, 730 e, 731 a, 787 f, 788 b c d e f, 789 a, 790 f, 791 a b c e, 792 b e f, 793 a d, 795 a, 796 e, 797 d e f, 798 b, 799 e, 800 c d, 801 b f, 805 c, 806 c e f, 807 a

Ludovicus XI Francorum rex 601 a

Ludovicus XIII 601 c, 620 d

Ludovicus XIV 620 d e

Ludovicus Ludovici Pii filius rex Bavariæ seu Germaniæ, alibi Austrasiæ 525 c f, 526 a f, 527 f

Ludovicus II Bavariæ rex 527 f, 673 c

Ludovicus filius S. Ludovici natu maximus 788 b, 792 e

Ludovicus Sabaudiæ dux 539 d

Ludovicus de Melun Meldensis episc. 601 a

Ludovicus de Helmstat antistes Spirensis 252 c

Ludovicus Sans Barcinonensis episc. 742 a, 744 c, 751 d e, 766 c

Ludovicus ab Angelis Ord. Augustiniani 250 c

Ludovicus Lucensis Ord. Minor. 3 d

Luitprandus Longobardorum rex 362 d e f, 364 f, 365, 366 e f, 367, 368 c d e f, 369 a b c e f, 370 a b, 375 e, 666 e

Lupo vel Luppinus abbas Augustodunensis 87 d, 89 f

† Lupus Senonensis episc. 90 e f

† Lupus episcopus apud Beneventum annuntiatus 650 b

Lupus (Christianus) Eremita Augustinianus ex genuinis Augustini Operibus conatus est ostendere, sanctum Doctorem esse Ordinis sui institutorem 250 f & seqq.

Lutfridus frater S. Gebhardi 107 b c d

M

Macarius socius S. Alexandri episc., dum hic orabat contra Arium 197 e

Macarius abbas in Sceti 200 b, 201 f

Macarius de inferiori eremo 26 a

Macarius eremita de superiori eremo 26 a e

Macedo (Franciscus) Ord. Minorum scriptor 253 e f

Macedonius Africæ vicarius 356 d, 360 c, 435 b, 436 b c, 442 a e

Macedonius hæresiarcha 198 d e f

† Maclovius, alias Machutus, episc. 621 b d

Macrobius episc. Donatista 355 f

Maelbrigidus presbyter Ardmachanus 3 a

Magdalena soror Francisci Britanniæ ducis, monialis Longi-Campensis 788 d, 791 f

Magdalena le Roy monialis 796 a b

Magder abbas in Æthiopia 141 b

† Maglorius episc. 621 b d

Magnellianus procurator, seu persecutor Christianorum sub Diocletiano 496 d

Magnentius tyrannus 669 d, 678 a

Majorinus Donatistarum episc. Carthagine 264 a

† Malachias episc. 714 b

Malachias episc. Jacensis 141 d

Malcolmus II Scotiæ rex 131 b c d f

Malinas (Franciscus de) rector Taurinensis Societatis Jesu 534 c

† Mamertus Viennensis episc. 172 e, 177 b c, 178 a

Manasses II Meldensis episc. 592 c, 593 b

Mandura (Paschalis) canonicus Cæsaraugustanus & scriptor 778 d e

Manfredus Tiburtinus episc. 636 b

Manfredus Siciliæ rex 718 c

Manichæi, in quorum hæresim lapsus est Augustinus, quosque deinde acriter confutavit 221 c d e, 222 b c d e f, 223, 224 b c d e f, 225, 226 a b c d, 227 f, 228 f, 236 a d e f, 237, 238, 239, 241 e f, 242 a, 246 a b c, 247 a, 262 c d e f, 263 a b c d e, 266 a, 277 b, 291 c & seqq., 315 c, 394 e f & seqq., 399 d & seqq., 400 f & seqq., 404 a b c d e, 405 b c d, 410 e & seqq., 420 e f, 421 a b, 423 e f, 424 a b c, 427 f, 428 a f, 433 a b c, 434 a, 443 d e f

Manichæus, alias Manes, hæresiarcha 223 c d, 226 d, ante Urbicus dictus 236 e f, alias Cubricus 237 a b c, 238 e

Manilius (Felix) scripsit Vitam S. Gebhardi 114 b

Manilius (Jacobus) doctor Brigantinus scripsit Chronicon Constantiense 114 a b

Manlius Theodorus amicus Augustini 230 f

Marbodus Redonensis episc. 547 b c

† Marcella 555 e, 560 d f, 562 a b c, 563 a

† Marcellinus tribunus, dein comes & martyr 216 d, 296 f, 300 e f, 301, 302 b c d, 308 c, 329 c d, 356 b, 360 d, 431 d e, 432 e, 441 f, 442 e

Marcellinus (Carolus Emmanuël) canonicus Ticinensis 377 d e

Marcellus Galata Ancyranus episcopus hæreticus 581 b c, 670 c d e

Marcellus aliis vir sanctus, aliis rex in parte Galliarum dictus 463 e f

Marciacus Naissitanus episc. 581 c

Marcianus Urgensis e Donatista Catholicus 297 e

Marcionistæ hæretici 315 c

Marcus Valerius Corvinus consul Romanus 178 f, 179 c d

Marcus presbyter Casphalianensis ex Donatista Catholicus 297 d

Marcus (Valerius) Ord. B. Mariæ de Mercede 755 b c

Margarita Franciæ regina, uxor S. Ludovici 788 b c, 792 e f, 799 c, 800 e, 803 a, 805 c, 806 c

Margarita Caroli II ducis Lotharingiæ conjux 4 a

Margarita Flandriæ comitissa 803 f, 804 a b

Margarita Francica nupta Joanni I Brabantiæ duci 804 b

Margarita filia Godefridi Brabantiæ ducis, monialis Longi-Campensis 788 d

Margarita de Guyse monialis Longi-Campensis 805 c d

Margarita de Soureille monialis Longi-Campensis 794 b

Maria de Medicis Franciæ regina 601 c, 695 c

Maria Sabaudica Mediolani ducissa 538 e, 539 d

Maria filia Margaritæ Flandriæ comitissæ, ac monialis Flinensis 803 f, 804 b

Maria Gonsalva tertiaria Franciscana 496 a

Maria a S. Antonio virgo 3 d

Maria de Cambray monialis Longi-Campensis 804 e, 805 a d

Maria de Tremblay monialis Longi-Campensis 804 e, 805 f, 806 a b

Marinus comes in Africa 302 c

Marius victor Numidiæ, Teuthonum atque Cimbrorum 558 e

Maroquin (Andreas) 547 a

Marquardus frater S. Gebhardi 107 d

Marquez (Joannes) scriptor Augustinianus 250 b d

Marsilius Columna archiepiscopus Salernitanus 163 e

Marsilius rex, ut fertur, in Suevia 492 c

Martialis socius S. Cæsidii mart. 660 a

Martianus amicus S. Augustini 224 d

† Martini altare 74 d, sepulcrum 85 d. De eodem Sancto 172 e, 183 f, 184 d, 185 a, 213 d, 672 a

Martinianus episc. in Africa 345 d

† Martinus Papa 596 d e

Martinus Papa V 377 b

Martinus de Sarmiento ex Ord. Minorum episc. in India Occidentali 543 f

Martinus abbas Virzionensis 681 e f

Martinus a Carrascola Ord. Minorum 544 a

Martinus a Valentia Ord. S. Francisci 649 e

† Marturius martyr 649 d

† Marus Trevirensis episc. 674 c

Masseus Morignani socius S. Francisci 810 a b

Mathenesius (Fredericus) canonicus & scriptor Coloniensis 781 f

Mathildis d'Escosse monialis Longi-Campensis 805 a, 806 e f

Mathis Eremita Augustinianus 373 c

Mathurinus de Pulchro-visu Ord. S. Francisci 649 e

† Matthæi apostoli reliquiæ 635 e

Mavortius dux Valentiniani III 351 c

Maurela vel Maurelia mater S. Bibiani Santonensis episc. 462 b, 463 a d e

Maurentius Tuburcicensis episc. 326 d

† Mauritius dux legionis Thebææ & martyr 43 f, 44 a b. Ecclesia ejus 567 f, reliquiæ 569 a

Maximianistæ factio Donatistarum ab aliis divisa 300 d e, 304 a b e, 444 d, 445 a

Maximianus episc. Donatista ab aliis ejusdem sectæ schismate divisus 254 b e

† Maximianus Bagaiensis episc. & martyr 299 a b, forsan alius ejusdem nominis b c, 303 f, 324 c d

Maximianus episc. 51 c d

Maximianus Herculius imperator 18 a, 19 f, 20 d, 44 a b, 170 d

† Maximilianus Laureacensis episc. martyr 161 b c d e

Maximilianus I imperator 114 b

Maximilla socia Montani hæresiarchæ 671 b c

† Maximinus Trevirensis episc. 668 d, 669 a b d, 674 f, 676 c d e, 677 d

† Maximinus abbas Miciacensis 566 f, 567, 568 c d e

Maximinus II abbas Miciacensis 568 a, 569 d

Maximinus Donatistarum episc. 259 f, 260 a b, 264 e f, 265 a b c d: idem forsan Maximinus Sinitensis a schismate conversus e, 297 b

Maximinus Arianorum episc. 314 e, 346 f, 357 d, 433 e, 434 c d

Maximinus I imperator 654 a b c & seqq.

Maximinus II imperator 15 f, 654 a

Maximo scribit Augustinus 356 e

Maximus Genevensis episc. 43 f

Maximus imperator seu tyrannus 170 a c, 171 d e f, 173 d, 174 b, 177 e, 224 c, 239 f, 419 a f

Maximus Madaurensis paganus 220 c d, 277 b, 359 f

Mayer (Leodegarius) Ord. S. Benedicti 827 c, 831 c

Mazicorum incursus in Sceticam solitudinem 204 e f, 205 a

Megalius episc. Calamensis & Numidiæ primas 272 c d e f, 273 a, 430 b, 432 b

† Meginradus vel Mainradus eremita 110 a b

Melania senior 329 f, 330 a, 355 e, 555 e

† Melania junior 307 f, 329 f, 330, 331, 332, 356 a, 555 e

Melchior Rodriguez de Torres episcopus Rossensis in Hibernia 729 f

Memorius episc 232 f, amicus S. Augustini 260 c, 355 e

Menas vel Mennas Telesinus in Campania episc. 89 d

Mennas solitarius Ægyptiacus 3 b

Mercator (Marius) scriptor tempore Augustini 338 b c, 356 f

Messalinus vicarius 10 a, 11 b

Messianus presbyter Arelatensis, unus e scriptoribus Vitæ S. Cæsarii 50 b c, 55 f, 56 a, 60 c d, 61 a, 64 d, 70 e f, 75 f, 76 d

Messianus proconsul Africæ 224 b c

Messier (Robertus) Ord. Minorum, ac confessarius monialium Longi-Campensium 796 c f

† Metrophanes Byzantinus episc. 195 f, 196 a b

Meyer (Jocobus) abbas Murensis Ord. S. Benedicti 829 b

Meynerus prior Ord. Cisterciensis 496 b

Michaël Resta episc. Nuscanus 706 c d

† Michaëlis archangeli apparitio 384 b, 594 f, 595 d

Milletonne (Guilielmus de) Ord. Minorum 801 d, 802 c d

Milo monachus S. Fiacrii 611 b

Minutius Fundanus proconsul Asiæ 651 a

† Mochoëmocus, alias Pulcherius, abbas Liatmorensis 825 a b e f

† Mocteus Lutmagensis episc. 834 d e

† Modani varii 565 b c e f

† Molua abbas 488 c, 489 b c e

Monachus (Michaël) scriptor Sanctuarii Capuani 16 c d, 17 f

Moncelli (Franciscus Antonius) notarius Nuscanus 704 e

Mongelluzzi archipresbyter Nuscanus 705 f

† Monica mater S. Augustini 218 a b c, 220 a, 224 d, 227 b c, 230 f, 231 a b d e, 235 a e f, 353 c e f, 377 b, 382 c d e, 388 a b e, 391 d e f, 395 f, 396 a b c d, 403 c d f, 404 a, 406 a b c d, 409 e f, 422 b, 423 e, 425 e f, 426, 428 b

Monrrodon (Joannes de) nobilis Hisp. 754 f

Montanus hæresiarcha 671 b c

Montfort (Joanna de) mulier nobilis 801 b

Montfort (Petronilla de) 801 b

† Moyses episc. Saracenorum 206 e

† Moyses Lybicus 206 f, 207 a b

Moyses eremita 26 a

Moyses eremita 41 f, 42 f

Moyses (Joannes) decanus capituli Molhaniensis 488 d

Muller (Carolus Wolfgangus) plebanus Beinwilensis 828 f

Mummia, Vide Leotheria.

Mummolus patricius 87 a

Munio magister generalis VII Ord. Prædicatorum 141 c d

Muños (Hieronymus) Ord. B. Mariæ de Mercede 769 d

Muscetta (Alphonsus) presbyter Neapolitanus &c. 706 a b

Mutius (Marius) scripsit Historiam sacram Bergomensem 8 e

N

Namatius episc. Aurelianensis 569 d

Nammatio scribit S. Sidonius Apollinaris 465 c

Nanninus, alias Nannius, presbyter Vibriacensis 187 d, 188 a d

Nardus Anequinus pirata regis Tunetani 535 f

Natalis abbas Resbacensis 593 b

Navarrus (Jacobus) canonicus Cæsaraugustanus 780 e

Naucellioni scribit S. Augustinus 452 b, 454 d

Navigius frater S. Augustini 218 e, 229 d, 230 f, 235 a b

Nebridius discipulus S. Augustini 235 a b, 247 f, 354 a, 359 e, 397 d e, 408 d e, 410 b, 411 b, 412 e f, 418 e f, 423 c d e, 424 e

Nectarius Calamensis paganus 290 c d e f, 291 a b c, 355 e f, 360 a, 451 c, 453 b

Nero imperator 635 d

Nessa mater S. Mochoëmoci abbatis 825 b c d e

Nestorius hæresiarcha 352 d

† Niceæ & Aquilinæ reliquiæ 653 f: de iisdem 655 b c d e f, 656 c d e, 657 e f

Nicephorus discipulus S. Fantini 622 c, 623 d

† Nicetius Lugdunensis episc. 92 a b, 177 b, 178 a, 187 e

† Nicetius Trevirensis episc. 51 b

† Nicolaus Myrensis episc. 737 d, 738 a, 740 e f

† Nicolaus Tolentinas 383 d, 384 d e

Nicolaus Papa V 814 d

Nicolaus Chamart abbas Præmonstratensis 215 c

Nicolaus Plenevaulx Augustiniani Ord. 250 c

Nicolucius Senensis tertiarius Ord. Minorum 544 a

Nidhardus (Joannes Everardus) S. R. E. Cardinalis 363 e

Nisterous eremita 40 e

Nobilius episc. in Africa 278 e

Noë patriarcha 36 f

Noja (Franciscus) archipresbyter Cusanus scripsit Discursus criticos de S. Amato Nuscano episc. 703 e f, 843 c

† Norbertus institutor Ord. Præmonstratensis 382 b c

Norisius (Henricus) ex Ord. Augustiniano S. R. E. Cardinalis 253 e f

Nortmanni 107 d, 185 f, 673 b c d e, 675 f, 678 f, 683 b, 684 e

Nothelmus presbyter Londinensis 93 b

Novatiani hæretici 316 e

Novatus episc. in Africa 277 c, 451 d, 453 d

Nub. Vide Anub.

Numerianus imperator 151 c f, 152 a, 153 a, 154 b c, 160 d e f, 161 a b, 162 a

O

Oceanus vir nobilis 307 f, 559 d, 561 e

Octobonus de Flisco Cardinalis ac deinde Papa Adrianus V 136 d

Oderisius ex monacho Casinensi & abbate Cardinalis 662 d

Oderisius vel Odorisius Marsorum comes 661 e, 662 c d

† Odilo abbas Cluniacensis 185 f

Odo Rigaud archiepiscopus Rotomagensis 802 d e

Odona de Remis monialis Longi-Campensis 788 f

Oiguardus abbas 150 f

Olympio scribit Augustinus 355 e, 451 c, 453 b

Onofrius Reart episc. Gerundensis 752 e, 761 c

Opeciis de Viconovo (Philippus de) vir nobilis in servitio Mariæ Sabaudæ 538 e

Optato scribit Augustinus 356 f

† Optatus Milevitanus 277 a

Oquendo (Antonius de) classis Lusitanorum præfectus 772 d

Oratoria abbatissa 63 c

Ordo Fontis Avellani olim distinctus a Camaldulensi 811 c f

Origenis Adamantii errores 316 b c

Origenis alterius errores 316 a

Origenistæ hæretici 315 d, gemini istius nominis 316 a b, 356 d

Orontio scripsit Augustinus 451 c, 453 b

Orosius (Paulus) presbyter & scriptor S. Augustino synchronus 117 d e, 288 e, 315 d e, 329 a b, 334 e f, 335 a, 356 d e

Osburnis monialis Berkingensis 698 d

Osredus Northumbriæ rex 697 b c, 698 a

Ostridi regina, uxor Ethelredi Merciorum regis 687 e

† Oswaldus Northumbriæ rex 689 c d, 690 a b c f, 691 c d e f

† Oswinus rex 691 f, 692 a b c

Oswius Northumbriæ rex 697 b

Otto II imperator 109 a b, 117 a f, 121 c

Otto III 109 f, 117 f, 118 c, 121 c, 467 c, 469 a

Otto IV 512 e

Otto Frederici imperatoris filius, comes Burgundiæ palatinus 512 a d e

Otto, vel Atto, comes, maritus B. Adelindis 492 e f, 493 c: ejus filii Beringerus, Reginoldus, Gerhardus & Hatto 492 f, 493 c

Oudinus (Casimirus) apostata 214 c d e f, 215 a

P

† Pachomius abbas 27 e

Pacini (Antonius) Generalis Augustinianorum 373 f

Palæologus nobilis Græcus 717 d

Palatino scribit S. Augustinus 357 d

Palladius Tigabitanus episcopus 337 f

Palladius scriptor 206 b d

Pambo, Pambus, seu Pammo abbas 25 f, 26 a, 36 b, 37 d, 41 c

Panchario scribit Augustinus 452 a, 453 c

Paparo (Joannes de) S. R. E. Cardinalis 814 e

† Paphnutius abbas 204 c, 206 c

Pappolus Castrodunensis episcopus 86 b

Parmenianus Carthaginensis Donatistarum episc. 303 c

Parthenius patricius 72 f

Pascentius comes Arianus 314 c d, 355 d, 433 c d, 446 f, 447 a

Paschalis Papa I 515 b c

Pasini (Raphaël) Ord. S. Augustini 640 f

† Paternianus episc. Fanensis 665 e

† Pathusius episcopus Meldensis electus 694 e f, 695 a

† Patricius Hiberniæ apostolus 833 b c e, 834 a b c d, 835 a b c d e f

Patricius pater S. Augustini 117 f, 118 a c d, 388 b e, 391 c, 426 e, 428 b

Patricius subdiaconus nepos S. Augustini 218 e, 280 a b

† Paula matrona nobilis 555 e, 556 a b f, 558 b, 559 e f, 560 f

Paulina filia S. Paulæ, uxor S. Pammachii 555 e f, 556 a b c, 562 d e f

† Paulinus Nolanus episc. 219 e, 247 b c d e, 260 c d, 271 f, 272 a, 273 d e, 286 b c, 307 a f, 316 f & seqq., 341 e, 354 c, 355 c, 356 c f, 357 b, 359 f, 451 b, 452 f, 548 f, 549 & seqq., 556 f, 559 b c

† Paulinus Eboracensis episc. 690 a c

† Paulus apostolus 267, 268 b c d, 299 b c, 382 a, 457 f, 459 a

† Paulus & Joannes martyres 557 e

† Paulus episcopus dein Constantinopolitanus 196 c, 198 d e f, 790 d

Paulus Papa II 637 b c

Paulus III 550 f

Paulus IV 840 b

Paulus forte Cataquensis episc., malus S. Augustini discipulus 260 f, 326 b c d, 451 c, 453 c

Paulus Samosatenus hæresiarcha 581 c

Paulus Warnefridus diaconus Forojuliensis, vulgo Paulus diaconus 506 b

Paulus eremita in Apeliote 26 a

Paulus eremita in Focis 26 a

Paulus Florentinus scriptor Ord. Servitarum 784 d e

Paulus Veronensis concionator egregius Ord. Augustiniani 380 b c

Paulus quidam punitus a Deo & sanatus apud reliquias S. Stephani cum sorore Palladia 344 c d e f, 345 a b c

Paysius vel Paësus eremita 27 f, 33 a b, 37 a, 42 b

Pelagiani 236 d, 262 f, 294 c, 300 c d, 306 & seqq., 329 c d e, 356 a b c d e f, 429 f, 433 f, 434 a d, 446 b c

Pelagius hæresiarcha 306 & seqq., 334 a, 356 a d

Pelagius Papa I 140 d e

Pelagius Papa II 147 f

Pelusius, vel Pelosius, pater, ut fertur, S. Pelagii martyris 153 a, 161 e, 162 a

Penda Merciorum rex paganus 692 d e, 693 c d, 697 c

Pennottus (Gabriël) abbas generalis Canonicorum Regularium 250 d e

Peregrino scribit Augustinus 356 e

Peregrinus episc. 432 c

Peregrinus Donatista Sufetanus episc. 554 a

Perez (Dominicus) Ord. B. Mariæ de Mercede provincialis Aragoniæ 774 e f

Perez (Ferdinandus) filius Azeiti regis Mauri Valentiæ 840 a b

Perez (Gondizalvus) archidiaconus Valentinus 840 b

† Perpetuæ martyris reliquiæ 681 c d e f

Pertarus presbyter falso accusatus 193 e

Pesticus abbas Fontilianensis 710 d

Petilianus Donatista 219 c, 223 a, 260 d, 272 c d, 295 b c d e, 296 a b c, 301 a, 303 d, 304 a, 355 b e

† Petrus apostolus 11 c, 267, 268 b c d, 382 a, 457 f, 459 a, 460 c

† Petrus Nolascus primus Generalis Ord. B. M. V. de Mercede 729 c, 730 c e f, 732 c d e f, 733 a f, 735 c, 738 b d, 739 c d, 741 a b e

† Petrus Damianus S. R. E. Cardinalis 470 e, 482 d, 811 c, 812 f, 814 c f, 816 d e

† Petrus Chrysologus antistes Ravennas 504 f, 506 f

† Petrus Pisanus institutor Eremitarum S. Hieronymi 532 e

† Petrus Vercellensis episc. 626 f, 627 c d e f, 629 c

† Petrus & Marcellinus martyres 149 b c

Petrus archiepisc. Cusentinus 712 c

Petrus Palmarius archiepisc. Viennensis 582 f

Petrus dictus Oldradus archiepisc. Mediolanensis 363 f, 365 f, 366 a b c, 367 f, 368 a

Petrus Petracoricensis episc. 836 b c

Petrus I Ticinensis episc. 366 f

Petrus II episc. Ticinensis 105 b

Petrus de Cuisy Meldensis episc. 600 c d

Petrus abbas collegiatæ ecclesiæ S. Mariæ Trebis 640 d, 645 f, 646 c

Petrus presbyter Illyricus 497 d e f

Petrus a S. Trudone prior Canonicorum Regularium Lovanii 251 b

Petrus Heligerius Canonicus Regularis 250 c

Petrus Hispanus presb. 340 a b c d

Petrus comes Cajetanus, nepos Bonifacii VIII 646 c

Petrus Ord. Minorum 141 f

Petrus martyr Ord. Minorum 495 f

Petrus Toëlatus Ord. Minor. peremptus a Calvinistis 543 f

Petrus a Turribus Ord. Minor. 3 d

Petrus prior ecclesiæ S. Abundii, hospes S. Petri Trebani 635 e f, 641 d e, 642 d

Petrus diaconus, frater S. Gregorii Turonensis 182 e f, 183 c

Petrus comes Autissiodorensis coronatus imperator Constantinopolitanus 809 d e

Philastrius scripsit de Hæresibus 350 a

† Phileas & Philoromus martyres 13 d

† Philippi apostoli brachium 109 f, 118 c

† Philippus diaconus 5 c, 6 a b d, 7 b c f

† Philippus Benitius 135 f, 136 f, 137 a b, 785 f

B. Philippus Nucerinus episcopus 812 f

Philippus I Francorum rex 581 a f

Philippus II Francorum rex 800 c

Philippus III Francorum rex 805 c, 806 c

Philippus IV Francorum rex 805 c, 806 c

Philippus IV Francorum rex 774 a

Philippus Amynthæ filius, rex Macedoniæ 621 f

Philippus Sueviæ dux, electus imperator 512 e

Philippus Hanoviæ comes 505 e f, 506 a

Philippus de Cospean Nannetensis episc. 695 c

Philippus de Guimeran ex Generali Ord. B. V. M. de Mercede episc. Jaccensis 734 c, 737 a, 742 a b

Philippus abbas Resbacensis 590 f, 591 e

Philippus ab Eleemosyna abbas Præmonstratensis in Hannonia scripsit Vitam S. Augustini 215 c, 271 a

† Phœbadius Aginnensis episc. 836 c d e

Photinus hæresiarcha 416 c, 417 b, 580 b, 581 b c, 670 c d e

Piammon vel Pyaminon abbas 25 f, 26 a

Piantamuro (Joannes Bapt.) canonicus Viterbiensis 640 e

Picard (Catharina) abbatissa Longi-Campensis 796 f

Pierantonius (Dominicus Antonius) Societatis Jesu 634 b

Pieri (Petrus Maria) ex Generali Ord. Servitarum Cardinalis 138 f

Pilati de Christo Acta fictitia 14 e, 15 e f

Piligrinus Coloniensis episc. 547 e

Pineda (Joannes de) vir nobilis Ordinem S. Augustini ingressus 385 b c

Pinguen (Hieronymus) archidiaconus Emporiensis 752 f

Pinianus vir nobilis 307 f, 329 f, 330, 331, 332, 356 a

Pior eremita 37 f, 207 a

Pipinus rex Francorum 492 c

Pipinus Ludovici Pii filius & rex Aquitaniæ 527 e

† Pirmimius multorum monasteriorum fundator 505 c d

Pius Papa II 715 f

† Pius V 840 b

Pla (Jacobus) canonicus Gerundensis 761 c

Pla (Paulus) archidiaconus & canonicus Barcinonensis 766 c

Placidia imperatrix mater Valentiniani III 351 b c f

Placidina soror Leontii Burdigalensis episc. 461 e

Placidius martyr cum S. Cæsidio 660 a b: ejus reliquiæ 653 f, 660 d

Plantinus (Christophorus) typographus celeberrimus 214 b

Platonici philosophi 413 f, 414 a b c, 417 f

Plexi (Thomas du) Ord. Minorum 803 f

Plinius junior 145 b

Pollentius, ad quem scripsit Augustinus 341 b c

Pomerius rhetor S. Cæsarii magister, idem, ut videtur, qui Julianus Pomerius deinde abbas 65 e, 66 d e, 361 e, 565 e

Ponte (Franciscus de) presbyter Nuscanus scripsit de S. Amato episc. Nuscano 703 c, 705 b, 707, 708, 843 b c e f

Pontianus amicus S. Augustini 227 e f, 235 a, alias Pontitianus Afer 418 f, 419 a b c

† Porcarius abbas Lerinensis & martyr 66 c

Porcarius abbas Lerinensis 65 b f, 66 c

Porphyrius gentilis philosophus 267 e

Porphyrius philosophus, forsan alius a Siculo 288 e

Porta (Franciscus) presbyter Hispanus 765 f

† Possidius Calamensis episc., scriptor Vitæ S. Augustini ejusque discipulus 213 f, 214 a, 215 e f, 260 b c, 291 b c, 297 f, 298 a, 302 b, 337 f, 355 b e, 427 c d, 431 b, 432 c d, 440 d

Possinus (Petrus) Societatis Jesu 640 e

Posthumius eremita 27 e f

Potamia virgo 650 a

Præsidius Sufetulensis episc. 553 f

Pratillo (Franciscus Maria) canonicus Capuanus 17 d

Primianus Carthaginensis episc. Donatistarum 264 b, 272 f, 301 a

† Prisci antistitis Capuani corpus 16 e

Priscillianistæ hæretici 315 d e f, 316 a, 356 d, 444 a

Priscillianus hæresiarcha 315 e

† Priscus Lugdunensis episc. 92 b

Priscus episc. provinciæ Mauritaniæ Cæsariensis 343 b

Privatianus Sufetulensis episc. 553 f, 554 a

† Privatus Gabalitanus episc. martyr 172 d, 183 f, 184 d

Privatus Sufetanus episc. 554 a

Proba Faltonia illustris & pia matrona Romana 307 f, 333 a b c, 334 c d, 356 c d

Probus quidam Christianorum accusator 19 d

Proculeianus Donatistarum episc. 278 c d, 326 a, 444 d, 445 d

Profuturus episc. amicus S. Augustini 278 f, 432 c

Promotus episc. Castrodunensis contra Pappolum ordinatus 86 b

† Prosper Aquitanus 312 c f, 357 d, 361 c d

† Protus & Hyacinthus martyres 147 f, 149 b

Psylles rex Africæ 559 f

Publianus archipresbyter Brivatensis 182 c

Publicola quæstiones proponit Augustino 354 f, 451 c, 453 b

Q

Quadratus discipulus Apostolorum 650 f, 651 a d

Quadros de Villela (Franciscus) canonicus 752 f

Quartadecimani, seu Tesseradecatitæ hæretici 693 f, 694 a

† Quarti Capuani corpus 16 e, 17 b

† Quinti Capuani corpus 16 e, 17 b

Quintiano presbytero scribit Augustinus 452 b, 454 d

† Quintianus episc. Ruthenensis 45 c, 46 b c d e, 47 e, 49 d e

Quintus diaconus S. Augustini ad Paulinum nuntius 317 d

Quirinus tribunus 147 a b c d

Quotvultdeus episc. 352 a

Quotvultdeus episc. tempore S. Fulgentii 554 a

Quotvultdeus diaconus Carthaginensis 349 e f, 350 a b, 357 d, 360 f

R

Rachnacharius episcopus verosimiliter Augustodunensis atque idem forsan cum Rachone 577 b, 579 b c

Radeboton Habspurgi comes 830 c

† Radegundis ex regina Francorum monialis 53 e

Rado frater S. Audoëni 582 c, 583 b c d

Ragenardus, vel Rainardus, abbas Resbacensis 588 a f

Ragnacharius abbas in suburbio Senonensi 95 c

Ragnemundus episc., forsan Meldensis, & idem cum Ragaminato seu Ragemario 571 a b, 574 a

Rainardus abbas S. Petri Vivi 97 e f, 98 a

Rapatho comes Abenbergensis, ac deinde abbas Fontis-salutis Ord. Cisterc. 3 f

Ratta (Carolus della) canonicus Capuanus 16 f

† Raymundus de Pennafort 738 d, 739 e f, 740 a

Raymundus Cardonæ comes 737 d

† Raynaldus Nucerinus episc 470 d

Raynaldus abbas S. Faronis Meldis 600 d e

Raynaldus de Castillione Ord. Minorum 810 b

Raynaldus Marsorum comes 662 c

Regardis Bavara uxor Hildebrandi Sueviæ ducis 493 e

Regius (Paulus) episc. Vici Equensis scripsit Vitam S. Amati episc. 703 d

† Regulus conf. in Scotia 142 b

Religianus episc. in Africa 345 d

† Remigius Remensis episc. 714 c

Remon (Alfonsus) Ord. B. M. V. de Mercede 729 b

Renatus monachus 340 a b c d e

Renda (Felix) scriptor Ord. Montis Virginis 701 c d e f, 703 c d, 707, 708, 722 e f

Restitutus Victorianensis ex Donatista Catholicus 297 e

Rezada (Joannes) theologiæ doctor & canonicus Vicensis 766 e

Ricesvindus Gothorum rex 49 f

Richardus de Aquila comes Fundanus 717 e

† Richarius 602 e

Richerius Senonensis episc. 110 d

Ricosindus dux Gothorum 48 e f, 49 f

B. Ricoverus Lippius unus e fundatoribus Ordinis Servorum B. Mariæ Virginis 133 c, alias Uguccius de Uguccionis e, 138 e

Risus Sarnensis episcopus 711 d

B. Rita Ord. Augustiniani 384 d e

Rivius (Joannes) scriptor Augustinianus 217 f, 251 c

Robertus Francorum rex 588 a f, 684 d e

Robertus I, alias Rollo, Normanniæ dux 620 c f, 621 a b d

Robertus Guiscardus Calabriæ dux, princeps Salerni 164 f, 165 d

Robertus princeps Capuanus, vel potius comes Surrentinus 717 c d e, 718 a

Robertus comes Lorotelli 717 d e, 718 a b

Robertus S. R. E. Cardinalis Anglus 731 d e

Robertus Croius Cameracensis episc. 150 f

Robertus abbas Resbacensis 590 f, 591 e, & forsan alius ibid. f

Robertus Florentinus Ord. Prædic. 531 d

Roblesius (Joannes) scriptor 840 b, 841 a b

Rocha (Petrus) presbyter Hispanus 765 d

Rodanius episc. 671 a

Rodulphus Cardinalis episc. Albanensis 136 b c d

Rogatus nobilis Romanus 555 e, 556 b

Rogerius Siciliæ rex 148 c, 717 d, 726 d

Rogerius de Medonia Acerrarum comes & Nusci dominus 710 a

Rogerius II episc. Nuscanus 701 b, 709 b c, 710 a, 719 f, 720 a b c e, 727 e f,

Rogerus præpositus Jotrensis 588 b c

Rollo. Vide Robertus I Normanniæ dux.

Romani linguam suam victis gentibus communicare studuerunt 220 e

Romanianus amicus & mæcenas S. Augustini 220 f, 222 d, 224 c d, 230 e, 247 a e, 273 d, 359 e, 409 f, 410 d, 451 b, 452 e

Romanus nuntius S. Paulini ad Augustinum 316 f, 317 a

Romualdus Salernitanus antistes 717 c

Romulum tributa severius exigentem objurgat Augustinus 436 c, 452 a, 454 c

Roni (Odo de) ex Ord. Minorum confessarius B. Elisabethæ Francicæ 801 d, 802 a d, 803 f, 804 e

Rophilus confessor 650 b

Rosa (Josephus de) canonicus Capuanus 16 f

Rossi (Philippus) canonicus Capuanus 16 f, & primicerius 17 c d

Rostagnus præsul Arelatensis 64 b

Rovenius (Philippus) vicarius Apostolicus in Hollandia 101 e

Roulliard (Sebastianus) scripsit Vitam B. Elisabethæ Francicæ 787 c e

Rousseau (Nicolaus) protonotarius Apostolicus 797 c

Royer Prior Virzionensis Ord. S. Benedicti 681 b

Rudolfus monachus Fuldensis 698 e

Rudolphus episc. Lausanensis 532 a

Rufina filia S. Paulæ 556 b

† Rufinus Marsorum episc. mart. 652 c f, 653, 654 c d e f, 655, 656 a, 657 c d e, 658 d e f, 659 c d e f, 662 e & seqq.

Rufinus invisit eremitas Ægypti 26 a d f, 27 a

Rufus Metensis episc. 507 c d, 508 c d e

Rughetti (Martinus) Ord. Prædicat. 538 b

Ruricius Lemovicensis episc. 53 a, 66 d, 563 e, 565 a b d

† Rusticula abbatissa 85 c d

Rusticus Cartenitanus episc. 337 f

Rusticus consobrinus S. Augustini 218 e, 230 f

Rusticus presbyter 345 d

Ryswick (Theodorus) S. J, in carcere hæreticorum mortuus 101 d

S

Sabbatianus Ord. Minorum 141 e

Sagarra (Gabriël) Ord. B. Mariæ de Mercede 748 b c

Sagittarius episc. factiosus 86 a b

† Salaberga abbatissa Ord. S. Benedicti 571 c e f, alias Sadeberga 580 d e, & Sadalberga 581 f, 582 a

Salamo (Philippus) presbyter Cardonæ 742 f

Salazar (Petrus de) Generalis Ord. B. M. de Mercede 733 d

Salernus (Andreas) canonicus Capuanus 16 f

Salinas (Joannes) ex Ord. Canonicorum Regularium 213 f, 214 a

Salli (Ægidius de) Ord. Minorum 803 f, 804 e

Salomon I Constantiensis episc. 153 d

Salomon II 153 b c d

Salomon III 153 c d e, 154 a, 160 b

Salvator episc. Alethensis 620 b e

Salviat (Raymundus) Ord. B. Mariæ de Mercede 770 c

† Sampson episc. 621 b d

Samsucius Turrensis episc. 278 c d, idem, ut apparet, 322 e

Sanchiz (Josephus) Magister generalis Ord. B. Mariæ de Mercede 736 a

† Sanctini reliquiæ 695 e f

Sanctius de Ahones episc. Cæsaraugustanus 842 d

Sanctorius (Fatius) S. R. E. Cardinalis 497 f

Sandewico (Joannes de) nobilis Anglus 685 a

Sandulli (Paulinus) ex Ord. Montis Virginis episc. Castoriensis scripsit Apologiam contra Franciscum Noja de S. Amato 703 f, 705 d e f

San-Marti (Geraldus de) canonicus Gerundensis 760 b

Santos (Dominicus de los) olim provincialis Ord. B. Mariæ de Mercede 775 d

Sara uxor Abrahami 557 d

Sara de Houpelines monialis Longi-Campensis 803 b, 807 a b

Saraceni 96 f, 97 a, 99 b c, 100 d, 164 c d e, 167 b c, 168 a b c d e f, 169 e, 366 f, 368 c e, 375 e, 467 c, 468 f, 469 a, 482 f, 483 b, 622 d e

Saretrudis mater S. Salabergæ 581 f

† Sarmata & Bryaines apud Græcos 543 b

† Saturninus episc. Tolosanus & martyr 183 f, 184 e, 464 c, 465 c

Saturninus Uzalensis episc. 240 e

Saturninus presbyter 345 d

Saussay (Andreas du) scriptor Martyrologii Gallicani 797 b c d

Saxi (Claudius) notarius Arelatensis 61 d

Saxi (Stephanus Antonius) 374 d

Saxones prædantur in Gallia 464 e f, 465 c d

Scheidius (Jacobus) capellanus Philippi Hanoviæ comitis 506 a

Schinosi (Josephus) episcopus Casertanus 17 c d

Schmidin (Bernardina) Ord. S. Francisci 130 d e

Scholastica monialis Berkingensis 698 d

Scipiones illustres 555 f

Scönlebius (Joannes Ludovicus) archidiaconus Carnioliæ inferioris 152 d e

Sebastianus monachus 452 a, 454

Sebastus dux exercitus Emmanuëlis Comneni 717 d

Secundinus episcopus vicarius S. Patricii Hiberniæ apostoli 834 b c d

Secundinus Manichæus 277 c d, 293 c d e f

Segenius abbas Hiensis 691 a

Segravio (Joannes de) nobilis Anglus 685 a

Semi-pelagiani 57 & seqq., 266 c, 311 f & seqq., 357 d

Senanus frater S. Patricii I, & pater S. Patricii II 833 c, 834 f, 835 b

Senator abbas Augustodunensis 67 c, 89 f

Senfredus rex Orientalium Saxonum in Britannia 517 a f

B. Serapion, vel Serapius, Ord. B. M. V. de Mercede 730 b c, 738 b, 739 d

† Serenedi reliquiæ 547 d

Serenianus Miditensis episc. 554 a

Serenus Grannius legatus 650 f

Serenus eremita 206 c

Sergius Papa III 140 e

Seripandus S. R. E. Cardinalis 359 c

Sermilianus, aliis Servilianus, frater S. Euthaliæ 12 a b d

† Servatius Tungrensis episc. 506 e, 669 d

† Severa quædam 543 f

† Severinus abbas Agaunensis 44 d

Severinus consanguinous S. Augustini 218 e f

Severinus Donatista 354 f

Severus imperator 501 e

Severus II imperator 465 b, 466 d f, 467 d

Severus Milevitanus antistes, amicus S. Augustini 322 d & seqq., 345 c e f, 355 a f, 360 a, 432 c, 451 c, 453 d

Sevinus antistes Senonensis 97 e f

Sewardus rex Orientalium Saxonum in Britannia 516 f

Seyron eremita 26 a

Sibilla Christianorum persecutrix 18 b f

† Sidonius Apollinaris 177 d, 178 a

Sigebertus I rex Francorum 86 b, 575 a d

Sigehardus rex Orientalium Saxonum in Britannia 517 a f

Sigerus abbas Blandiniensis 150 f

Sigherus rex Orientalium Saxonum in Britannia 516 e f, 517 a b

Sigibaldus Metensis episc. 505 d

Sigillindis Virgo & mart. Fastis recentioribus adscripta 543 d

† Sigismundus rex Burgundionum 43 c f, 44 b d, 77 b, 78 c

Sigisvultus comes 351 d, 434 c d

Sigivaldus Arverniæ gubernator 179 e f, 180 a, 181 e

† Silonis & Alexandri reliquiæ 653 f: de iisdem 655 d e f, 656 f, 657 a b c, 658 d, 659 c d e f

† Silvester Papa 18 a, 188 d, 484 c d

† Silvester Cabilonensis episc. 65 a, 66 b

† Simeonis monachi Græci reliquiæ Treviris 674 f

Simon presbyter Cardinalis S. Cæciliæ, legatus in Gallia 790 c

Simon eremita 40 f

† Simplicianus Mediolanensis deinde episc. 234 f, 235 a b, 273 c d, 286 f, 312 d, 318 a b c, 353 f, 417 d e f, 418 a, 419 f

Simplicius socius S. Cæsidii 660 a

Sinigardus de Sinigardis pater B. Benedicti Aretini 809 b

Sinox dux Valentiniani III 351 c

Sirmondus (Jacobus) Societ. Jesu 56 e

Sisoës eremita 37 f, 38 a, 39 c d, 42 f

† Sixti reliquiæ 548 a

† Sixtus Papa 146 d, 356 f

Sixtus IV 248 e f, 249 e f, 250 a b c d, 254 d e, 363 a b

Sixtus V 497 f

Solion abbas Resbacensis 588 d, 589 a

Solivetta (Franciscus Bernardus Mayus) causidicus Ticinensis 377 f

Solzona (Franciscus) presbyter Cardonæ 742 b

Sonnatius Remensis episc. 571 b

Sorbes (Claudius Matthæus) canonicus Cæsaraugustanus 779 a, 780 c

Sotomayor (Alfonsus de) Magister generalis Ord. B. Mariæ de Mercede 735 b

Souciet (Stephanus) Societatis Jesu, multis officiis de Actis Sanctorum bene meritus 787 c, 791 c d, 792 a

Spes clericus S. Augustini impudicitiæ accusatus 324 f, 325

Spreter (Christianus) 159 a

Spreter (Nicolaus) Rottwilæ parochus 159 a

Steleches filius Juliani presbyteri 13 f, 15 c

Stellartius (Prosper) scriptor 54 b, 216 e

Stellatus (Baltassar) decanus Capuanæ ecclesiæ 16 f

Stephana de Remis monialis Longi-Campensis 788 f

† Stephani protomartyris reliquiæ 344 b c e f, 357 b. De Sancto apparente 383 d, ejus ecclesia 567 d

Stephanus Papa II 492 c

Stephanus episc. Sassinas 193 f

Stephanus diaconus, unus e scriptoribus Vitæ S. Cæsarii 50 b c, 64 d, 75 f, 76 d e, 77 e f, 79 b, 82 e f

Stephanus cognomento Henricus comes Blesensis 592 b

Stephanus præfectus classi Guilielmi Siciliæ regis 717 f

Stilico consul Romanorum 321 c, 324 f

Stöcklin (Augustinus) abbas Disertinensis Ord. S. Benedicti 827 f

Susanna Veteris Testamenti 140 d

Switelmus rex Orientalium Saxonum in Britannia 516 e f

Syagria monialis nubere coacta 89 d e

Syagrius Gratianopolitanus episc. 85 a

Syagrius (Affranius) consul 84 f

Syagrius junior 84 f

Symmachus Papa 52 d, 54 e, 55 a c d f, 56 a, 71 f, 73 b, 557 d, 564 b c

Symmachus (Quintus Aurelius) Urbis præfectus 405 a e

† Symphorianus martyr 183 f, 184 e

Synesius archiepiscopus Ptolemaïdis in Lybia 206 c

† Syra quibusdam soror S. Fiacrii 604 b c

† Syri corpus Ticini 370 f, 371 b

† Syria martyr 604 c

T

Tabarner (Hieronymus) Ord. S. Jacobi de Spatha 745 d

Tagio Cæsaraugustanus episc. 382 a

Tamariz (Mathias) Ord. B. Mariæ de Mercede & qualificator sancti officii in Hispania 759 b

Tatianus nobilis Romanus 145 f

Taverner & Montorres (Michaël Joannes) nobilis Hispanus 744 c

† Telesphorus Papa martyr 146 c, 662 b

Teredius diaconus Arelatensis 61 c

Terentius comœdiarum scriptor 389 e

Ternus (Paulus) archipresbyter ecclesiæ S. Rufi 11 d

Tertullianistæ hæretici 316 d

Tetolo archiepiscopus Turonensis 185 f

† Tetradius Bituricensis episc. 180 a b, 181 e, 182 d

Thalassia abbatissa Augustodunensis 87 e, 89 f

† Thecla abbatissa 142 a

Thecla monialis Berkingensis 698 d

Theobaldus II Barri comes 804 b

Theobaldus IV cognomento Magnus comes Blesensis 591 d, 592 b

Theobaldus canonicus Assisiensis 817 c d

Theodebertus Francorum seu Austrasiæ rex 89 e, 572 d, 578 c, 579 d

Theodebertus presbyter cellæ S. Mederici Parisiis 524 b, idem Theodelbertus 524 c d, 525 d

† Theodechildis abbatissa Jotrensis 694 b, 695 c

Theodechildis vel Thechildis regina 99 f

Theodelinda Longobardorum regina 479 b

Theodemirus abbas Miciacensis 568 a, 569 d

Theodora soror S. Hermetis 143 c, 147 a

Theodoricus I Francorum rex 179 e f, 180 a, 181 d e

Theodoricus II Francorum seu Burgundiæ rex 89 e, 572 d f, 577 c d e f, 579 d

Theodoricus IV Francorum rex 102 b

Theodoricus Italiæ rex Arianus 53 c d, 54 d, 57 d, 69 b, 70 b c d, 71 a d

Theodoricus, aliis Theodorus &c. Visigothorum rex 462 a b, 464 a b d e, 465 a b

Theodoricus vel Theudericus II Visigothorum rex 465 a b

Theodoricus (ut fertur) rex 488 c, 489 a b, & dein monachus e f, 490 a b, de successoribus ejus regibus in Hibernia plura ibidem fabulosa.

Theodoricus antistes Bononiensis 10 b c

† Theodorus Dorovernensis antistes 687 e f, 693 c

Theodorus episc. in provincia Mediolanensi 89 d

Theodorus Consorannensis præsul 46 f, 47 a

Theodorus Angelus Comnenus Græcus 809 e

Theodosius I imperator 28 e f, 239 f, 298 e, 324 f

Theodosius II imperator 28 e, 352 e f

Theodosius consul paganus 18 b

† Theodotus martyr 146 b

Theonas eremita 41 c

Theophilus Alexandrinus episc. 560 d

Therasia conjux S. Paulini Nolani 452 f

Thieszelmus monachus Claravallensis 141 c

† Thomas Aquinas Ecclesiæ doctor 802 c

Thomas a Beringhen Ord. Minor. occisus ab hæreticis 3 c

Tibaldus præpositus Rothnacensis 150 f

Tibaldus decanus Rothnacensis 150 f

Ticta abbas Glastoniensis 688 e

† Tigernachus episc. 814 e

Timasius seductus a Pelagio & conversus ab Augustino 306 f, 309 d, 360 d

† Timotheus Pauli discipulus 267 c

Timotheus subdiaconus parochiæ Subsanensis 322 d e f, 323

Timotheus anachoreta 37 b

Tinmuthensis (Joannes) scriptor 23 c

Tisci (Fabritius) doctor 706 a b c

Tonantius Ferreolus præfectus Galliarum 563 e

Totila Gothorum rex 467 c, 484 f

Toxotius maritus S. Paulæ 556 b, 558 b

Toxotius horum filius 556 b

Traianus imperator 144 f, 145 a b c f, 146 a f, 147 d e

Trasamundus Wandalorum rex Arianus 363 f, 364 b c d e f, 366 d

Trasimundus filius Amati comitis 646 a

Trigetius amicus Augustini 229 e, 230 b c f

Trinckler (Ulricus) abbas de Capella Ord. S. Benedicti 830 a

Troianus diaconus Santonensis 462 d

Trusillo (Didacus) Calaritanus 385 f

Tuda Lindisfarnensis episc. 690 c

Tunna abbas 688 f

V

Val (Sancius de) pater S. Dominici pueri a Judæis occisi 782 b

Valatonius archidiaconus Vapincensis 55 c

Valens Arianus episc. 669 b c e, 671 e

Valens diaconus S. Augustini 280 b

Valentina Prevost monialis Longi-Campensis 795 d

Valentinianus II imperator 408 b, 410 c, 427 f, 429 d

Valentinus abbas Adrumetinus 360 e

Valentinus illustris S. Sabinæ maritus 497 c, 499 a, 500 b

Valentinus (Josephus) edidit Vitam S. Facundini 470 b

Valerianus imperator 22 c

Valerianus judex 21 b

Valerius Hipponensis episc. 256 f, 257 a c, 258 c d e f, 259 a b c d e f, 270 a f, 271 e f, 272 a b, 346 b, 354 b, 370 f, 428 c d e f, 429 e, 430 a b

Valerius comes S. Augustini amicus 309 f, 310 a c d, 357 a

Vargas (Bernardus de) scriptor 729 c

Vari (Haimericus de) cancellarius Parisiensis 801 c d, 802 c

Ubertus episc. ecclesiæ Saxenatis 190 a, 194 d e, 195 d

Udalricus vel Ulricus episc. Constantiensis 107 d e f

Udalricus advocatus S. Gebhardi 111 a b

Udo Trevirensis antistes 673 f

Velasquez & Linas (Josephus) canonicus Cæsaraugustanus 780 f

† Venantius Fortunatus 51 b, 85 e f

Ventura Ord. Minorum 141 e

Verace (Vincentius) collegit monumenta Vitæ S. Amati episc. 703 d

Verecundus civis Mediolanensis amicus S. Augustini 229 d f, 418 e, 419 f, 423 a b c d

B. Veronica de Binasco 384 e

† Veronus confessor Lembecæ 525 f, 526 c d f, 527 a b, 528, 529

Verus presbyter sub Damaso 546 a

Vespasianus imperator 499 a

Ughellus (Ferdinandus) scriptor 653 d

† Viator episc. Bergomensis 8 d, 9 a

† Vibii, Placidi & Euthycii reliquiæ 653 f: de Vibio rursum 660 a

Victor Papa II 646 e

Victor Papa III 644 a

Victor I Metensis episc. 506 c d

Victor Gratianopolitanus episc. 43 f

Victor Tunnonensis in Africa episc. 364 d

Victor episc. in Mauritania Cæsariensi 343 b

Victoriano scribit Augustinus 355 f

Victorinus subdiaconus Manichæus 294 a b, 357 b

Victorinus gentilis rhetor conversus 417 f, 418 a, 419 f

Vierson (Godefridus de) Ord. Minorum 801 d

Vigilius Papa 60 c, 61 c

Villalba (Franciscus) nobilis Hispanus 744 c

Ville (Petrus de) Ord. Minorum 803 f

† Vincentius 458 b, 459 b, 842 a

Vincentius Victor rogatista conversus 221 c, 286 c d e, 340, 341 a b, 444 d, 445 d, 450 c

Vindicianus medicus ac proconsul 397 b c d e, 412 e

Violle (Georgius) monachus Benedictinus 682 a

Viraiboldus abbas 96 d e

† Virgilius Arelatensis episc. 86 d, 88 e, 89 d e, 92 f, 93 a b c

Virgilius Florentius præsul Nucerinus 470 c

Virgilius poëta 389 b c, 390 e

Vitalis Semipelagianorum, ut videtur, præcursor 311 f, 312 a b c d, 357 b

Vitalis discipulus S. Fantini 622 c, 623 d f

Vitiges Ostrogothorum rex 71 d

Viventiolus Lugdunensis episc. 43 f

Viventius episc., unus e scriptoribus Vitæ S. Cæsarii 50 b c, 60 c d, 64 e, 75 f

Vives (Ludovicus) scriptor 215 d

Ulate (Michaël de) scriptor 737 b

Ulricus frater S. Gebhardi 107 a

Ulricus canonicus ecclesiæ S. Adelphi 512 a

Volusianus vir illustris, sed ethnicus 285 d e, conversus ab Augustino 289 d, 356 b, 360 c, 441 f, 442 e

Uranius presbyter sepeliisse dicitur S. Pelagium martyrem 161 e f, 162 a, 163 a

Urbanistæ moniales 788 f, 790 a b c

Urbanus Papa II 646 e, 712 e

Urbanus IV 136 b d ante Jacobus Pantaleo, 646 f, 647 a d, 788 e f, 789 a b c

Urbanus VIII 359 c, 363 c d, 639 b, 734 b d e, 741 a, 796 b c d

Urbanus episc. in Africa 277 c, 432 d

Urbicus abbas Panormi 148 c

Ursacius Arianus episc. 669 b c e, 671 e

Ursini (Vincentius Maria) S. R. E. Cardinalis, deinde Benedictus Papa XIII 706 a. Vide Benedictus XIII.

Ursini (Virginius) S. R. E. Cardinalis 734 b, 735 c d e, 741 a

Ursus Venetiarum episc. 111 e f

Ursus presbyter Catorroscensis 60 f, 61 b, 79 c

Ursus tribunus in Africa 237 f, 293 f, 433 b

Ursus vicecomes 704 c e, 705 c d

Utta presbyter in Northumbria 692 c d

Utzo comes 106 c d, aliis Uzo vel Huozo e, 107 a b, 116 d

Vulfherus, alias Wolferus, Merciorum rex 516 e, 517 a b

† Vulfrannus Senonensis episc. 95 a b c d f, 96 a

Vulgisus pater S. Willibrordi alibi sanctus dictus 650 d

W

Wala, seu Walo, Metensis episc. 506 b

Walbertus baro de Eschenbach 831 a

† Walburgis virginis corpus 129 c

† Waldebertus abbas Luxoviensis 578 a b

Waldebertus, seu Walbertus, episc. Meldensis, si quis fuerit, ab abbate Luxoviensi diversus 577 b, 578 a b c

Waldherus Londinensis episc. 517 c d, 518 a d

Walterus Karliolensis episc. 547 d

Walterus Meldensis episc. 591 f

Walterus abbas Dunensis Ord. Cist. 141 d

Walterus Canonicus Regularis Aroasiensis 382 c d

Wandalenus, seu Waldelenus dux, pater S. Donati Vesontionensis episc. 577 d, 579 f

Wandali in Africam vocati, quam misere vastan: & subjugant 351 b d e f, 352 a, 357 d e, 363 f, 366 d, 375 e, 439 b c d e f

† Wandregisili corpus 95 f

Warnarius palatii comes in regno Burgundiæ sub Clotario II 573 a

Waseige (Bertrandus) canonicus Molhaniensis 486 a c

Waza comitissa, Willelmi marchionis uxor 633 e

Wemyss (Patricius Ninianus) S. J. 131 b

Wenceslaus II Bohemiæ rex 380 a

† Wernherus puer a Judæis occisus 782 f

Wernherus Argentinensis episc. 830 c d

Wibertus comes Pictaviensis fundat abbatiam Lætiensem 485 f, 486 a

Wilicarius Viennensis antistes 172 e

† Willibrordus Ultrajectinus episc. 100 c f, 101 a b, 102 a b d e

Wiltheim (Alexander) S. J. 624 a

Wimphelingus (Jacobus) scriptor Germanus 252 b c d e f, 505 e

Wina Londinensis episc. 517 b

Wion (Arnoldus) scripsit Lignum Vitæ 737 a

Wittegovo abbas Augiensis 160 c

Witweiler (Georgius) S. J. 253 b

X

Xantippus Numidiæ primas 321 f, 322 a b c

Y

Yssicia diaconissa 13 f, 15 c

Z

Zacagnius (Laurentius Alexander) præfectus bibliothecæ Vaticanæ 237 c

Zacharias Papa 97 c d

Zacharias eremita 208 a b

Zaënus rex Maurorum Valentiæ 839 c d e

Zamora (Joannes Ægidius de) 841 a b

Zazapus presbyter in Africa 279 b

Zeno imperator 57 b

Zeytabuceit seu Zeitus Abuzeitus, alias Azotus, rex Maurorum in Hispania 838 c, ad fidem deinde conversus d, 839 a b c e, idem Azeitus vocatur f, 840 a, & Zeite Buzeite e f, 841, 842 b d e

Zondadarius Cardinalis 138 c

Zozimus Papa 337 e f, 433 f

Zwinglius hæresi archa in prælio occisus 831 a

INDEX TOPOGRAPHICUS

A

Acernum, urbs regni Neapolitani 727 a

Acheruntina diœcesis in regno Neapolitano 712 c d

Adrumetum, urbs in Africa. SS. Bonifacius & Thecla conjuges 551 b c

Ædua. Vide Augustodunum.

Ægyptus, Africæ regio. S. Marcellus seu Marcellinus cum sociis MM. 12 c. S. Pœmen anachoreta 25 a b

Æmona vetus, quibusdam nunc Labacum in Carniolia, aliis Civitas-nova in Istria, ubi colitur S. Pelagius M. An idem cum Constantiensi? 152 & seqq.

Africa a Wandalis vastata 350 d e f, 351 & seqq., 439 b c d e

Agatha, urbs Galliæ in Occitania, ubi concilium convocatum a S. Cæsario Arelat. 52 f, 53 a b c

Agaunense in Vallesia cœnobium, ædificatum allaborante S. Theodoro II episc. Octodorensi vel Sedunensi 44 a b c d e

Aginnum, urbs Galliæ 836 c d e

Alatrium, urbs in Italia 646 a, 662 c

Alba, Albula vel Albeta, fluvius Galliæ 578 d

Alba, olim Marsorum, vel ut alii, Æquorum civitas in Italia 662 b

Alba Ripa, cœnobium Galliæ in diœcesi Lingonensi 619 d

† Alberici cella, locus in Hetruria. 514 a

Alexandria, urbs Ægypti. SS. Polienus, Serapion, Justilla, ac forte Hermes MM. 188 b

Algerium vel Algeria, urbs maritima Africæ 432 e, 730 d

Amanum (Portugalete) portus Hispaniæ in Biscaia 757 b, 759 c d

Amasia, Turcis Amnasan, urbs Cappadociæ in Ponto 656 a b

Amasia vel Amisia, urbs in Frisia Orientali 656 a b

Ambianum urbs Galliæ in Picardia 611 f

Anagnia, urbs Italiæ 638 e, 639 b, 646 e

Ancyra, urbs in Galatia. SS. Gaianus, Lucianus & plures alii Martyres 667 a

Andechs, alias Mons sanctus, vulgo Heiligenberg, monasterium in Bavaria 547 f, 548 a

Andegavum, urbs Galliæ 547 c d

Antiochia. SS. Sebastus, Alexander & forte Emerita MM. 21 c. SS. Nicæa & Paulus MM. 513 b

Antium, urbs olim in Latio 148 c

Apenninus mons in Italia 477 c d

Appilcroce, locus in Scotia 131 e f

Aquæ-curtiense cœnobium in Artesia 379 e

Aquæ Helvetiorum, oppidum in Argoia 830 f

Aquisgranum, urbs in Germania 151 d

Aquitania, pars Galliæ 508 b

Arausicanum II concilium in Gallia a S. Cæsario Arelat. celebratum 57 e f, 58 a b e f, 59 a b, 71 e

Arbeca, locus Cataloniæ in Hispania 746 c, 747 b

Arcea vel Arcia, locus Galliæ in Campania, ubi solitarie vixit S. Ebbo ep. 97 b

Arcis Vegetis castrum, nunc Roccabotte, oppidum in Italia 634 e f, 638 e f

Ardmacha, urbs in Hibernia 833 c e f

Arelas, Arelate vel Arelatum, urbs Galliæ. S. Cæsarius episc. 50 a, 53 c. In suburbio monialibus cœnobium condit 53 d e f, 54 a b. Ecclesiæ jus metropoliticum defendit 54 f, 55 a b f. Concilium Arelatense IV celebrat 56 d e. Templum S. Hermeti ædificat 60 d e f. Laboribus apostolicis, virtutibus & miraculis urbem excolit & illustrat 67 & seqq. Ibidem S. Æonius ep. 563 a

Aretium, urbs Italiæ in Tuscia. B. Benedictus Aretinus 808 c

Arverni, Galliæ populi, quorum patronus S. Julianus M. 172 d e, 173 b c f

Asius, fluvius parvus Italiæ 816 c

Assisium, urbs Italiæ in Umbria 660 c. S. Rufinus ep. M. 814 c. Corporis inventio & miracula 815 & seqq.

Atanense cœnobium, nunc canonicorum collegium in Gallia 186 b, 187 f

Athenæ, urbs in Græcia 623 c. S. Aristides philosophus 650 c

Athlibis, Athribis vel Atribis, urbs in Ægypto 39 e

Atrebatum, urbs Belgii in Artesia 613 e

Atribis. Vide Athlibis.

Audomarum, urbs in Belgio 151 d

Aventinus mons urbis Romanæ 497 e f, 499 f, 504 b

Augia-dives (Reichenou)cœnobium in Suevia. Brachium S. Pelagii M. 159 f, 160 a b c

Augusta Rauracorum, urbs olim, nunc vicus prope Basileam 579 b c

Augusta Suessionum. Vide Suessiones.

Augustodunum vel Ædua, urbs in Burgundiæ ducatu. S. Syagrius ep. 84 a. In urbe xenodochium, in suburbiis S. Martini & S. Joannis cœnobia condi curat 87 b c d e. Ecclesiam cathedralem exornat 87 f. Præeminentia sedis Æduensis supra reliquas suffraganeas 89 b

Aurelianum, urbs Galliæ 566 b e, 567 d f, 569 d

Autissiodorum, urbs in Burgundiæ ducatu. S. Optatus ep., & SS. Sanctinus ac Memorius presbyteri 680 a b c

Azuaga, oppidum Hispaniæ in Extremadura 758 d e, 759 e

B

Bainasco, locus in Pedemontio 539 d

Bajoarii al. Bodoarii, Bojoarii &c. an populi iidem cum Boiis, nunc Bavaris? 581 d e

Balneum, oppidum in Hetruria. S. Albericus eremita 514 a

Barbery, parœcia diœcesis Silvanectensis in Gallia 620 a

Barbona, locus Galliæ in pago Trecensi 593 d

Barcinonense in Hispania cœnobium ordinis S. M. Virginis de Mercede. Vita religiosa S. Raymundi Nonnati 730 a, 738 b c, 766 c d

Barium vel Barum, oppidum in regno Neapolitano 717 d e

Batua, Batavorum insula. Vide Betua.

Bebba, opp. Angliæ in Northumbria 692 d e

Beccensis abbatia Galliæ in Normannia 547 f

Beinwila, parœcia in Helvetia. B. Burchardus presb. 827 b, 828 a c d e f, 829 b d e f, 830 c e, 831 a

Bellovacum al. Belvacum, urbs Galliæ 610 a

Beneventum, urbs regni Neapolitani 726 d

Bergomum, urbs in Italia. S. Narnus ep. 8 a

Berkingum, cœnobium in Essexia Angliæ comitatu 698 b c f

Berthem, pagus in Brabantia. S. Verona virgo 525 b c, 526 b

Bethsorom vel Bethsur vicus in Palæstina, ubi S. Æthiopem Eunuchum baptizavit S. Philippus diaconus 7 f

Betua, Batua vel Batavorum insula (de Betuwe) pars Geldriæ in Belgio 100 c f, 102 f, 105 a

Biberacum, urbs in Suevia 492 b f

Blangiacensis abbatia in Artesia 602 a

Bobium. Vide Sassina.

Boii, Bojoarii. Vide Bajoarii.

Bona. Vide Hippo-regius.

Bonæ-spei abbatia in Hannonia 379 f

Boneil, vicus in Francia 523 b, 524 b

Bononia, urbs Galliæ in Picardia 579 c

Bononia, urbs in Italia 151 d, 380 a, 625 c, 629 c, 819 f

Boucheresse, vicus in Gallia 579 e

Bovinum, exigua Galliæ insula in provincia Pictaviensi. S. Fermerius 842 c f, 843 a

Bressa, locus Italiæ in diœcesi Nucerina 820 f, 821 a

Bretolium vel Britolium (Breteuil) opp. Galliæ in territorio Bellovacensi 610 a

Briegius vel Brigensis tractus in Gallia 582 d, 583 f

Brigantium, opp. Germaniæ in Suevia 107 a

Brivas antiqua (Vieille Brioude) vicus in Arvernia 169 b c, 188 a d

Brivas nova, Brivas ad ecclesiam (Brioude glise) opp. Galliæ in Arvernia. S. Julianus M. 169 b c e f, 171 f, 172 a c. Pluribus ibi fulget miraculis 178 & seqq.

Broilum, al. Brodilum, Brodolium & Prodilum, locus Galliæ in Bria, ubi vitam solitariam duxit S. Fiacrius 603 c d e, 605 f, 606 a c, 607 e

Brundusium, urbs regni Neapolitani 717 d e

Buchonia vel Buchovia, tractus Germaniæ in circulo Rheni superioris 494 a

Buchovia vel Buchaugia, parthenon in Suevia. B. Adelindis abbatissa, ejusdem fundatrix 492 a & seqq.

Burdegala, urbs Galliæ 68 a b f

Burgi, urbs in Castella veteri. Parturientibus succurrit S. Raymundus Nonnatus 756 c d, 757 a b, 758 c d

Burgo di Sassoferrato, locus in Italia 470 c

Burgundiones populi 508 c

Busweiler, locus in Alsatia 509 e, 511 e

Buttisholz, locus Helvetiæ in tractu Lucernensi 831 d, 832 d

Byzacena Africæ provincia 551 c

C

Cabillonum (Chalons sur Saone) urbs Galliæ in ducatu Burgundiæ 66 b, 564 d

Cælum aureum, monasterium & ecclesia S. Petri Ticini in Italia, ubi S. Augustini corpus depositum 367 e f, 368 c, 369 c d e f, 370 & seqq.

Cæsaraugusta, urbs Hispaniæ. S. Dominicus puer M. 777 a b

Cæsarea, Mauritaniæ urbs 337 e f, 339 a, 432 e

Cæsarea, urbs in Cappadocia. SS. Theodotus, Rufina & Ammia 651 b

† Cæsarii cœnobium virginum prope Arelatem in Gallia, a S. Cæsario conditum 53 c d e f, 54 a b, 69 a b, 70 a

Calama, urbs in Africa 290 c d, 432 b

Calamus, locus eremi Schetensis in Lybia 207 d

Calaris, urbs in Sardinia 358 c, 366 d, 385 e f

Calatrava, opp. Hispaniæ in Castella nova 759 e f

Cambria, nunc Wallia, Angliæ provincia 23 d

Camerinum, urbs Italiæ in Marchia Anconitana 822 f

Campellæ, duplex in Gallia cœnobium, alterum in Burgundia, alterum in tractu Briegio 519 a, 522 e f, 524 a

Campus-bonus (Cambon) parœcia diœcesis Nannetensis in Gallia. S. Victor solitarius 683 a b, 684 b d

Cantium, Angliæ regio 684 c

Capella, olim abbatia in Helvetia 828 d e, 831 a

Capitolium, quis in urbibus locus 19 f

Capreæ, insula regni Neapolitani 532 f

Capua, urbs Campaniæ in regno Neapolitano. S. Rufus M. 9 b. An episc. Capuanus? 10 e f, 11 a b c d. Alter S. Rufus & Carponius MM. 16 a. Corporum inventio in ecclesia Metropolitana, elevatio &c. 16 c e f, 17 a b c d e

Caranto, opp. in insula Franciæ 523 b, 524 b

Carbonarius mons in Italia 664 e

Carcasso vel Carcassona, urbs Galliæ in Occitania 73 c

Cardona, castrum Hispaniæ in Catalonia. S. Raymundus Nonnatus conf. 729 a b, 732 a b, 737 d, 742 d

Carniæ provinciæ situs 152 b c d e f

Carpentoractense concilium in Gallia, cui præsedit S. Cæsarius ep. Arelat. 56 f

Carthago, urbs in Africa. An S. Augustini locus natalis? 216 d e f. Ejus ibidem commoratio ante conversionem 220 f, 221 a & seqq., 393 & seqq. Post baptismum 239 f, 240 & seqq. Celebris congressus Carthaginensis cum Donatistis 300 & seqq. Varia concilia ibi celebrata, quibus interfuit S. Doctor 320 a b c d, 321 c d e f, 324 e f, 326 d, 339 c d

Carzoli, opp. Marsorum in Italia 634 c e

Cassanum, opp. in regno Neapolitano 724 f

Castellon d' Ampurias, opp. Hispaniæ in Catalonia 754 e

Caziacum (Chesy) cœnobium & vicus in Gallia 589 f, 590 d

Cedareni vel Cedræi, populi in Asia 557 a b

Cella Menardi, Vide Einsidlen.

Cella S. Mederici (la Celle) locus in ducatu Burgundiæ 522 a, 523 e f

Centulensis abbatia in Gallia 379 f

Centumcellæ, nunc Urbs-vetus (Civita-vecchia) urbs in Hetruria 235 b c, 358 a

Cerretania, tractus Cataloniæ in Hispania 747 d

Certiacum, oppidum in Helvetia 111 f, 112 a

Chasa, vicus in Africa 386 c

Cherium, opp. in Pedemontio 539 e

Cirta, al. Constantina, urbs in Africa 445 e

Civitas-nova, urbs in Istria. S. Pelagius M. 151 b

Clasia, Clasius. Vide Asius.

Claromontium, Arverniæ metropolis 172 d, 173 b c f

Colomiers, opp. Galliæ in Bria 595 a

Colonia, urbs Germaniæ. Reliquiæ variæ 151 d, 379 f, 497 b, 498 a, 547 d e. Hildegarus episc. Coloniensis an Sanctus? 813 a

Columbkil. Vide Hy.

Compendium (Compiegne) palatium regum Francorum 584 c, 585 a

Compsana diœcesis in regno Neapolitano 712 b c d

Confluentia, urbs Germaniæ 530 d. B. Ritza virgo 624 a

Consoranni, Consorannum vel Consoranum (S. Lizier de Conserans) urbs in Novempopulania Galliæ provincia. S. Licerius vel Glycerius episc. 45 a

Constantia, urbs Germaniæ in Suevia. S. Gebhardus vel Gebehardus ep. 106 a, 111 a b c. S. Pelagius M. 151 c, 152 a, 158 f, 159 a b c d

Constantina. Vide Cirta.

Constantinopolis. SS. Ollius & Stephanus diaconus MM. 20 c. S. Alexander patriarcha 195 b, 466 f, 467 a d. SS. Hypatius ep., & Andreas presb. MM. 514 b

Conventreia, abbatia in Anglia. Brachium S. Augustini 378 f, 379 a

Corinthus, Græciæ civitas 623 c

† Cornelii cœnobium. Vide Inda.

Crescentinum, opp. Italiæ in Pedemontio 626 b

Crispeium (Crespy) urbs Galliæ in Valesia 592 a

† Crucis monasterium in Umbria: B. Albertinus 811 c, 812 b

çuera. Vide Zuera.

Curium, urbs in Cypro insula. S. Philonides ep. & M. 544 b c f

Cusentina diœcesis in regno Neapolitano 712 c d

Cyreste vel Cytharista, locus Galliæ in Provincia 80 f

D

Daroca, oppidum Hispaniæ in regno Aragoniæ 771 c, 772 a

† Decombes, locus in Somersetiensi Angliæ comitatu, ubi S. Decumanus eremita vixit & martyr obiit 23 b, 24 d e

Dertona, urbs Italiæ 367 a b, 368 e f, 369 a b

Dianium, Dianum seu Dianæ-vallum, opp. in regno Neapolitano 11 c d

Diolcos, eremus in Ægypto 39 d

Disertinense monasterium in Rhætia 827 f

Divio (Dijon) urbs in ducatu Burgundiæ, ubi in ducis sacello miraculis claret S. Fiacrius 616 & seqq.

Doue, vicus in Bria Galliæ provincia 589 a

Doverense olim monasterium Galliæ in agro Bituricensi 680 d, 681 b & seqq.

Druentia (la Durance) Galliæ fluvius 71 e

Duacum, urbs in Belgio 151 d, 379 e, 602 a

Dubis, al. Duvius, amnis in comitatu Burgundiæ 581 a

Duerenstadium, Durstadium (Wyck te Duerstede) opp. in Belgio 101 a, 105 a

Dunstor, castrum in Anglia 23 b f

Durevel vel Durvel, vicus in Cadurcensi Galliæ provincia 29 c

E

Eboriacus. Vide † Faræ cœnobium.

Ecija, urbs Hispaniæ in Andalusia 759 c

Ehrenbreittein, castrum in Germania prope Confluentiam 624 e, 625 e

Einsidlen, al. Eremus Deiparæ vel Cella Menardi, cœnobium in Helvetia 110 a b, 129 c

Eleemosyna, abbatia diœcesis Carnotensis in Gallia 381 a

Elgou. Vide Erichgewe.

Elst, vicus Betuæ in Geldria Belgii provincia. S. Werenfridus presbyter 100 b c f, 101 a, 102 e f

Embrica, opp. in Clivia; quo translatæ reliquiæ S. Werenfridi 101 d e

Emona. Vide Æmona.

Emporiæ (Ampurias) opp. Hispaniæ in Catalonia 754 d

Entlibuech, locus in Helvetia 832 b

Epternacum, opp. & cœnobium in ducatu Luxemburgico. Caput S. Sabinæ M. 498 a, 675 b

Eremus Deiparæ. Vide Einsidlen.

Erestein, olim parthenon in Alsatia 548 a

Erichgewe, Erigove, Elgou, locus in Suevia 493 c d

Ernaginum, locus Galliæ in Provincia 78 e

Eugubium, urbs ducatus Urbinatis in Italia 818 d

Exiensis abbatia Galliæ in diœcesi Aginnensi. S. Aduinus 826 a b

F

Facundiana vel Facundiniana vallis in Italia 470 b

Fanum S. Clodoaldi (S. Clou) locus in insula Franciæ 614 e

Fanum S. Dionysii, opp. in insula Franciæ 612 a

Fanum S. Germani in Laya, opp. in insula Franciæ 800 e

† Faræ seu Eboriacense cœnobium in Meldensi Galliæ diœcesi 578 e f, 602 a, 604 b

Felua. Vide Velavia.

Fenabora. Vide Kilfenora.

Ferrariensis abbatia Galliæ in diœcesi Senonensi 547 f

† Fiacrii monasterium in territorio Meldensi, fidelium peregrinationibus & Sancti, cujus nomen fert, miraculis celebre 598 d e f, 607 c d, 609 & seqq.

Figiacense cœnobium in Gallia 467 d

Firmitas Galcheri (la Ferte Gaucher) oppidum Galliæ in Bria 593 c

Florentia, urbs Italiæ 134 f, 534 e, 535 d

Folkstoniense cœnobium Angliæ in Cantio. S. Eanswida abbatissa 684 c e, 685 e, 687 b c

Fontaine, vicus in Gallia prope Divionem 619 c

Fontilianum monasterium in regno Neapolitano a S. Amato constructum vel instauratum 715 b c d e f, 723 e f

Forum-Sempronii, urbs Italiæ. SS. Maurentius, Urbanus, Avitus, Maternianus & Vincentius MM. 665 a b

Fucinus lacus in Italia 664 b

Fulginium, urbs Italiæ in Umbria 818 d, 824 a

Fussala, locus in Africa 342 b c

G

Gades, urbs Hispaniæ, peste liberata per S. Raymundum Nonnatum 775 a & seqq.

Ganodurum, opp. in Helvetia 111 f, 112 a

Garganus, mons in Apulia 195 e

Gaudiacum, vicus in Gallia prope Turones 185 e, 186 f

Gemeticense cœnobium Galliæ in territorio Rotomagensi. S. Ameltrudis virgo 620 c, 621 d

Genua, urbs Italiæ 367 a, 368 d e, 369 a

Gertrudis-Berga, opp. in Belgio 648 d

Gerunda, urbs Hispaniæ in Catalonia 749 a b. Præstita ibi beneficia a S. Raymundo Nonnato 760 & seqq., 763 c d e f, 764 a b c d

Glastonia, opp. & abbatia in Anglia 379 b, 688 e. S. Patricius ep. 833 a

Gualdum, opp. in Italia 467 c, 470 b c, 831 c e

Guletanum S. Salvatoris monasterium in regno Neapolitano 723 e, 724 c d

H

Habesburgh, castrum in Helvetia 830 c d

Hard, pagus in Suevia 125 c

Hastier, cœnobium in diœcesi Leodiensi 486 a

Hederensis parthenon in agro Parisiensi 598 c

Heiligen-berg. Vide Andechs.

Helena, urbs Galliæ in comitatu Ruscinonensi 747 c

Hemmenrode, abbatia in Trevirensi archiepiscopatu 496 b

Hersfeldense cœnobium in Germania 151 d

Hibernia insula. S. Flannanus ep. 488 a. S. Modanus 565 b. S. Fedlimidus episc. 814 a. S. Fagnanus episc. 824 b

Hiense cœnobium in Scotia hodierna, ubi vitam monasticam duxit S. Aidanus 689 a b c

Hippo Diarrhytus, urbs Africæ 321 d

Hippo-regius, al. Bona, urbs in Africa. S. Augustinus Ecclesiæ doctor 213 b, 429 e. Monasterium virorum ibidem institutum 257 d e f, 258 a b, 260 c d e f, 386 c d, 428 e, 430 f. Et sanctimonialium congregatio 284 b c d e f. Quid ibi præclare egerit sacerdos 256 & seqq. Quid episcopus 430 & seqq.

Hirschthal, monasterium virginum in Germania 128 c

Holy-iland. Vide Lindisfarne.

† Honorati insula. Vide Lerina.

Honorisiacus, vicus in Gallia 572 a b, 575 e

Hurguhard forte Urchart; quod vide.

Hy, Hu, Hoia &c., nunc Jona & Columbkil, exigua hodiernæ Scotiæ insula 689 a b c

I

Jaca vel Jacca, urbs in Hispania 496 a

Janua. Vide Genua.

Iberus, fluvius Hispaniæ 771 f, 782 b f

Ilcinum, al. Mons Ilcinus vel Ilicinus, opp. in Hetruria 379 d

Ilerda, urbs Hispaniæ in Catalonia 45 d

† Joannis cœnobium monialium. Vide † Mariæ.

Jona. Vide Hy.

Jotrum (Jouarre) cœnobium Galliæ in Bria 582 c, 583 a e. S. Ebregisilus vel Ebraïsilus episc. 694 b c

Joyacum, locus in Gallia prope Turones 186 a

Inda (Cornelis-munster) cœnobium prope Aquisgranum. Reliquiæ S. Hermetis M. 149 e f, 150 a

Insula, cœnobium Arelati suburbanum, cui abbas præfuit S. Cæsarius ep. 66 a e, 564 e

Isara vel Isera, Galliæ fluvius in Delphinatu 75 d

† Juliani cœnobium Turonense in Gallia 185 f

Jussiacus, locus in Gallia 577 d, 579 f

K

Kilfenora, al. Fenabora, opp. & diœcesis in Connacia Hiberniæ provincia. S. Fagnanus ep. 824 c e f

Killaloa. Vide Laonia.

Kilmorensis diœcesis in Hibernia. S. Fedlimidus episc. 814 a b d

L

Labacum, urbs Germaniæ in Carniolia 152 d

Langenmatt, villa in Argoia Helvetiæ tractu 830 e

Laonia, al. Killaloa, opp. & diœcesis in Hibernia. S. Flannanus episc. 488 a c

Lanstein, locus in Germania 625 e

Larissa, Thessaliæ metropolis 623 c

Latiniacum (Lagny) opp. Galliæ in Bria 607 e

Laudunum seu Lugdunum clavatum (Laon) urbs in insula Franciæ 579 a

Lauffenberga, opp. in Helvetia 112 a

Laurentianense monasterium Hispaniæ in Gallicia 649 c

Lembeke, vicus in Brabantiæ & Hannoniæ confinibus 528 e f, 530 d

Leocata, urbs Siciliæ 140 a b

Leontini, urbs in Sicilia. S. Euthalia V. & M. 12 a

Lerina, Lerinum vel Lerinus, Galliæ insula & cœnobium celebre, cujus alumnus S. Cæsarius Arelat. 65 b c, 66 c

Lesatense cœnobium Ord. S. Benedicti in Rivensi diœcesi Galliæ 22 b e

Liguria, Italiæ regio 191 d

Lima, urbs Americæ in Peruvia 385 c

Limolium, opp. Galliæ in provincia Petrocoriensi, in cujus vicinia S. Alvera V. & M. 836 a b

Linays, opp. in Gallia 518 f, 519 b

Lindisfarne, nunc Holy-iland, insula Angliæ. S. Aidanus ep. 688 a. Episcopatum ibi & monasterium erigit 690 b c d e

Londinum, urbs Angliæ. S. Sebbus rex 516 b c

Longus-Campus, monasterium prope fanum S. Clodoaldi in agro Parisiensi. B. Elisabetha seu Isabella virgo regia fundatrix 787 a b, 788 b c, 801 c d e f

Lorbanense cœnobium in Lusitania 159 e

Lotharingia antiqua 530 a, 595 e

Lovanium, urbs in Brabantia 525 b c

Lucediense monasterium in Pedemontio. S. Bononius abbas 625 c

Lucerna, urbs in Helvetia 832 b

Luco, castrum Galliæ in Provincia 79 a, 80 e

Lugdunum, urbs in Gallia 86 a b. S. Ætherius ep. 91 b

Lugdunum clavatum. Vide Laudunum.

Luxoviense monasterium in Gallia 572 c d e, 577 b c d e

M

Macerata, urbs in Italia 542 b

Machera, opp. in ducatu Luxemburgico ad Mosellam 675 b

Madaura, opp. in Africa 220 f, 289 c, 353 c, 393 a

Magdunum, opp. in Gallia. B. Agilus vicecomes 566 a

Marantium, opp. Galliæ in tractu Alnetensi 465 d

† Mariæ olim, nunc S. Joannis cœnobium monialium prope Augustodunum in Gallia 87 e

Mariæburgum, opp. in Hannonia 485 f

Mariolum, locus Galliæ in territorio Meldensi 593 f

Marsi, Italiæ populi 652 c, 662 a

Marnia, Scotiæ provincia. S. Malrubius monachus & M. 131 a

† Martini cœnobium prope Augustodunum in Gallia 87 c d, 521 f, 522 a

† Martini monasterium in Suevia, al. Weingarten 128 b c, 129 b d

Massilia, urbs Galliæ 80 a f

Matisco (Mascon) urbs in ducatu Burgundiæ 86 c

Matritum, urbs in Castella nova. Beneficia obtenta a S. Raymundo Nonnato 755 e f, 756 a b, 771 b

Matrona, Galliæ fluvius 608 e

Maurianensis diœcesis in Sabaudia 89 e f

Medenblick, opp. in Hollandia Boreali 101 a

† Mederici Cella. Vide Cella.

Mediolanum, urbs Italiæ. S. Augustinus artem rhetoricam profitetur, fit Catechumenus & baptizatur 227 & seqq., 353 e f, 385 d e, 405 & seqq.

Meldæ, urbs Galliæ in Bria 579 a. In ejus territorio S. Fiacrius eremita 598 a. Sacrum corpus Meldas transfertur & elevatur 600 c d e f, 601 a b

Melodunum, urbs Galliæ in Bria 522 f, 524 a, 591 e

Mernia. Vide Marnia.

Meroë, urbs & insula Africæ 7 a

Messana, urbs Siciliæ 726 e

Metæ, urbs in Lotharingia. S. Adelphus episc. 504 c

Mexicum, urbs Americæ. Cultus S. Dominici pueri M. 780 e f

Miciacense S. Maximini cœnobium in Gallia 566 b e f, 568 c d e

Milevum, urbs in Africa 324 c

Mindonia (Mondoñedo) opp. Hispaniæ in Gallicia 649 c

Mirancourt, parœcia diœcesis Noviodunensis in Gallia 620 b

Misinum, olim opp. Marsorum in Italia 664 b

Molhanium, locus in diœcesi Leodiensi. S. Elmerus vel Ermelius ep. 485 c f

Momonia, provincia Hiberniæ 488 b

Mora, locus in regno Neapolitano 728 e

Morano, locus in Italia 470 c

Mons-Letherici, al. Mons-Lethericus (Mont-Lehery) vicus in insula Franciæ 610 a

Mons Samarius, vicus in Italia prope Dertonam 368 e f

Mons sanctus. Vide Serra santa.

Mons Senarius. Vide Senarius.

Montella, opp. in regno Neapolitano 724 e, 726 e

Montigny, vicus Galliæ in Bria 608 d

Montis Louveti cœnobium in Rothomagensi Galliæ diœcesi 601 f

Montis-Virginis monasterium in regno Neapolitano 718 b c, 723 d

Mosa, vicus in Gallia 580 a, 581 f

Mucra vel Mugra, duplex hujus nominis fluvius in Gallia 578 e

Murense cœnobium in Helvetia 830 c d e

N

Nannetodurum (Nanterre) vicus agri Parisiensis in Gallia 800 e

Neapolis, urbs Italiæ in Campania 498 a

Neovilla. Vide Novum-Villare.

Nicosia, urbs in insula Cypro 3 d e

Niewen-hove, locus in Flandria 150 c

Nitria, eremus in Ægypto 207 e

Nola, urbs Italiæ in Campania 549 c

Northumbria, Angliæ provincia 104 f, 689 d e, 690 b c, 691 c d

Noviodunum, Noviomum seu Noviomagus Veromanduorum (Noyon) urbs Galliæ 579 a, 608 e

Novum-Villare, al. Nova-Villa seu Neovilla (Neiweyler) opp. & olim cœnobium in Alsatia. Corpus S. Adelphi ep. & miracula 505 c d, 508 f, 509 & seqq.

Nuceria, opp. Italiæ in Umbria 818 d, 821 c

Nursia, opp. ditionis Ecclesiasticæ in Umbria 821 c

Nuscum, opp. in regno Neapolitano. S. Amatus ep. 701 a c, 710 e f, 713 b c

O

Oberndorf, locus in Suevia 111 a

Octodurum, opp. in Helvetia 43 c

Oesia, olim Ysara vel Ysera (l'Oise) fluvius Galliæ 608 e

Opta, urbs Hispaniæ in Castella nova 755 d, 756 f

Oranum, urbs maritima in Africa 386 b

Osca (Huesca) urbs Hispaniæ in Aragonia 745 c

Osorium, castrum Hispaniæ in regno Legionensi 649 c

Ostia Tiberina, Italiæ portus. Obitus S. Monicæ 235 f

Oximus vel Oximum (Hiesmes) opp. Galliæ in Normannia 590 a

Oxyrynchus, urbs in Ægypto. An in hac vel hujus vicinia passi SS. Marcellus & socii? 13 c d e f

P

Padus, Italiæ fluvius 122 a b c

Pampelona, urbs Hispaniæ in regno Navarræ 770 d, 771 d

Panormitanum monasterium S. Hermetis vel Hermæ, nunc S. Joannis de Heremitis 148 c d

Papia. Vide Ticinum.

Parisii. S. Medericus abbas 518 a

Patavium, urbs in Italia. S. Syrus ep. 652 a

Pecy, parœcia diœcesis Meldensis in Gallia 619 f

Peloponnesus, provincia Græciæ 623 c

Perpinianum, urbs Galliæ in comitatu Ruscinonensi 747 c. Miracula S. Raymundi Nonnati 761 e f, 762 a & seqq.

Pertensis ager in Campania Galliæ prov. 575 f

Perusia, urbs in Umbria. SS. Euthymius, uxor ejus, & Crescentius filius martyr 512 c, 842 a

Petershusium vel Petri-domus, cœnobium in Suevia, a S. Gebhardo conditum & ditatum 109 c d e f, 111 b c d e, 117 c d, 118 b c d e f, 119 d, 112 b, 124 a. An ibi caput S. Gregorii Magni? 110 c d e f

Petra, locus eremi Scethensis in Lybia 200 b

† Petri in Cælo aureo ecclesia & monasterium. Vide Cælum aureum.

† Petri Vivi cœnobium Galliæ in suburbiis Senonensibus, e quo prodiit S. Ebbo ep. 96 c d, 97 e f, 99 f, 110 d

Pfannenberg, locus in Suevia prope Brigantium 108 a, 112 f. Plurimis ibi miraculis fulget S. Gebhardus 124 & seqq.

Phrygia, Asiæ regio. S. Paulinus ep. Trevirensis 668 a

Picenum, tractus Italiæ 664 b

Pictavium, urbs Galliæ. S. Agon ep. 826 c

Pincis, locus in urbe Romana, ubi sepultus S. Felix M. 549 d e f, 550 a & seqq.

Pisper vel Pispir, mons Ægypti, in quo monasterium S. Antonii 26 e f

Placentia, urbs Italiæ 121 b, 379 d

Planchtal. Vide Vallis-planctus.

Planciacum, vicus in Belgio prope Duacum 602 a

Pons-Saravi. Vide Saræ-pons.

Porcianum castrum olim in Italia 646 a

Portel, locus Hispaniæ in diœcesi Urgellensi, S. Raymundi Nonnati patria, sepultura miraculosa, insignis cultus, & miracula 732 c d e f, 733 a b c d, 737 c, 739 a, 740 f, 742 d e, 743 b, 764 f, 765 a & seqq.

Portense territorium in Gallia 572 a, 575 e f

Portugalete. Vide Amanum.

Potamum, opp. Germaniæ in Suevia 107 a

Potentia, urbs Lucaniæ in regno Neapolitano. SS. Felix, Arontius, Sabinianus, & Honoratus MM. 21 a b

Præmonstratum, vicus Galliæ in Picardia cum abbatia celebri 615 f, 616 a

Praga, metropolis Bohemiæ 151 e, 155 e, 379 f, 380 a

Provinum vel Pruvinum, urbs Galliæ in Bria 591 e, 614 e

Psylli, populi Africæ in Libya 559 f

R

Radolium (Reuil) cœnobium in Gallia 582 c, 583 e

Ragusium, urbs in Dalmatia. Reliquiæ S. Augustini E. D. 379 c

Ravenna, urbs Italiæ 70 b e, 820 a

Reckingen, vicus in Helvetia 112 a

Reichenou. Vide Augia-dives.

Remi, urbs Galliæ 184 b e

Resbacum, cœnobium Galliæ in Bria. S. Agilus abbas 569 b, 573 b c, 582 d, 583 e, 584 e, 585 b. Fidelium peregrinationes & Sancti miracula 587 & seqq.

Rhætia, regio 117 e

Rhaïtum, locus in Arabia 205 a

Ripulæ (Rivoli) opp. Italiæ in Pedemontio. Corpus B. Antonii Ripolani miraculis clari 530 c, 531 e f, 532 c, 538 & seqq.

Rivi (Rieux) urbs & diœcesis Galliæ in Occitania 4 f. SS. Calixtus & Cyprianus MM. 22 b

Roccabotte. Vide Arcis Vegetis castrum.

Roma. S. Hermes M. 142 c, 147 f, 148 a b f, 151 b. SS. Helias, Stephanus diaconus & Polliona 188 b. Commoratio S. Augustini ante baptismum 224 & seqq., 403 e f, 404 & seqq. Post conversionem 236 & seqq. S. Serapia V. & M. & S. Sabina M. 496 c. SS. Candida V. & M., Felix, Foricia, Adausia, Gemellina cum sociis MM. 515 a. SS. Felix presb. & Adauctus MM. 545 c. S. Gaudentia V. & M. 553 a. S. Pammachius 555 a

Romania, ditio Romani imperii in Africa 441 a

Ronse. Vide Rothnacum.

Rosciano, vicus in Italia 824 d

Rosdela, locus in Hibernia 833 c e f

Rossensis diœcesis in Hibernia 824 f, 825 a

Rossia, Scotiæ provincia 131 e

Rotevilla (Rotweil) opp. Germaniæ in Suevia. Reliquiæ S. Pelagii M. 155 e f, 156 a & seqq.

Rothnacum, al. Rotornacum (Ronse) opp. in Flandria, reliquiis S. Hermetis M. & votivis peregrinationibus celebre 149 f, 150 a b c d e f, 151 a

Rotomagus vel Rothomagus, urbs in Gallia 462 a, 610 b

Ruscinonensis comitatus in Gallia 747 d

Rutena vel Ruteni (Rodez) urbs Galliæ in Aquitania 49 d

Rutilensis Cartusia ad ripam Mosæ 379 e

S

Salernum, urbs in regno Neapolitano. SS. Fortunatus, Caius, & Anthes MM. 163 b c, 710 e f, 711 a & seqq., 726 d

† Salvatoris monasterium. Vide Guletanum.

Sanarius mons. Vide Senarius.

Santones, urbs in Gallia. S. Ambrosius ep. 212 a. S. Bibianus seu Vivianus ep. 461 a e f, 463 d

Saræ-pons vel Pons-Saravi (Sarbruck) opp. Germaniæ 511 e

Sardinia insula, quo corpus S. Augustini ex Africa translatum 363 f, 364 a & seqq., 366 c d

Sassina, Sarsina, Saxina vel Bobium, urbs in Italia. S. Vicinius ep. 189 a, 190 d, 191 d, 514 a d

Saxones, Germaniæ populi 464 e f, 465 c

Saxonum Orientalium regnum in Britannia 516 f

Saxum-Ferratum, opp. in Italia 842 a

Scala, urbs regni Neapolitani 497 f

Scethe vel Schete, eremus in Lybia. S. Pœmen anachoreta 25 a b, 26 e. S. Moyses Æthiops 199 a

Schüpfen, parœcia in Helvetia 831 d

Sedunum, urbs in Helvetia 43 c

Seleucia, urbs in Asia 145 b c

Selingenstadium, opp. in Franconia. Reliquiæ S. Hermetis M. 149 a b c

Senarius mons Tusciæ in Italia. B. Manettus Antellensis 133 a b c, 137 a, 138 b. B. Bonajuncta 783 b

Sereciacum, locus in ducatu Burgundiæ 619 f

Senones, urbs Galliæ. S. Ebbo & B. Gericus, Guericus, vel Goëricus ep. 94 b, 96 f, 97 b c

Serpico, vicus in regno Neapolitano 724 f

Serra-Santa, locus in Apennino monte Italiæ 467 f, 470 a, 479 a

Settimo-Rotaro, vicus in Italia. Cultus S. Bononii abbatis 626 c

Sinaï, mons in Arabia Petræa 628 d, 824 d e

Sins, parœcia in Helvetia 831 e

Sirmium. Vide Syrmium.

Solodorum, urbs Helvetiæ 832 a

Sommersetia (Sommerseths-hire) Angliæ comitatus. S. Decumanus eremita & M. 23 a b

Soria, urbs Hispaniæ in Castella veteri 759 e

Sotia. Vide Vicus-Julius.

Spoletum, urbs Italiæ in Umbria. S. Primianus M., ut fertur 664 c

Spoletanus ducatus in Italia 473 c

Stella, opp. Hispaniæ in Navarra 771 f

Stypsoches, prædium prope Oxyrynchum in Ægypto 13 e

Sublacum, opp, & celebris abbatia in Italia 635 c d e f, 641 d, 642 e

Suessiones, al. Augusta Suessionum, urbs in Franciæ insula 610 a

Suffetula, urbs in Africa 553 c f

Sufi, urbs Africæ. LX SS. Martyres 553 c, 554 a b

Surene, vicus in agro Parisiensi 808 a

† Symphoriani cœnobium in Gallia prope Augustodunum 521 f, 522 a

† Syri villa, pagus Italiæ in agro Patavino 652 b e

Syrmium, urbs in Pannonia inferiore. S. Basilla virgo 515 c, 516 d

T

Tadinum, Tadinium vel civitas Tadinatum (Taino) urbs olim episcopalis Umbriæ in Italia. S. Facundinus ep. 467 b c, 468 & seqq., 473 c. S. Juventinus archidiaconus 485 b

Tafalla, opp. Hispaniæ in regno Navarræ 773 f, 774 a

Tagasta. Vide Thagasta.

Talen, vicus in Gallia prope Divionem 619 d

Tarba, urbs Galliæ in Aquitania 49 b c

Tarrega, locus Cataloniæ in Hisp. 745 f, 747 b

Telo Martius (Toulon) urbs Galliæ in Provincia 75 d

Ternodorum. Vide Tornodorum.

Teruanna, olim urbs Belgii in Artesia 579 c

Terulum. Vide Turolium.

Thagasta vel Tagasta, opp. in Africa. S. Augustini patria 216 b c d, 386 b. Piam ibidem & communem cum sociis vitam instituit 245 e f, 246 a & seqq.

† Theodori ecclesia in Latio Italiæ regione, nunc diruta 646 d e

Thessalonica, urbs in Macedonia. S. Fantinus monachus 621 c f

Thianensis vel Thiavensis civitas in Numidia 445 e

Tibur, urbs Italiæ 634 f, 635 a

Ticinum, urbs in Longobardia. S. Joannes ep. 105 a b. Corpus S. Augustini ex Sardinia eo translatum 365 a b c d e, 366 e f, 367 & seqq.

Tigava al. Tigavæ, Tigaviæ &c., opp. in Africa 440 f, 441 a

Tigurum (Zurich) urbs in Helvetia 110 a

Toletum, urbs in Hisp. 383 b c

Tolosa, urbs Galliæ 464 b, 465 b. Beneficia obtenta a S. Raymundo Nonnato 741 c d

Tomi, urbs in Ponto. An palæstra SS. Marcelli & sociorum MM.? 13 c d e f

Toppaïa, villa magni ducis Etruriæ 601 c

Tornacum, urbs in Belgio 151 d, 579 b

Tornodorum (Tonnerre) opp. & comitatus in Gallia 95 a, 99 e f

Torrella, oppidulum in regno Neapolitano 728 e

Tortona. Vide Dertona.

Trajectum ad Mosam, urbs Brabantiæ 530 a

Transaquæ, opp. Marsorum in Italia. SS. Cæsidius & socii MM. 652 b c f, 653 e f, 664 b e

Trebæ, urbs Italiæ in Latio. S. Petrus confess. 634 a b, 638 b c, 644 a b, 646 d e, 647 a d

Trevi, opp. Italiæ in Umbria 821 a d

Treviri, urbs Germaniæ 595 b, 668 a. Corpus S. Paulini ep., & basilica in ejus honorem condita 672 e f, 673 & seqq., 678 c d e

Tunetum, urbs in Africa. B. Antonius Ripolanus M. 530 b c, 531 e, 730 d

Turgoviensis tractus in Helvetia 123 f

Turiaso, urbs Hisp. in Aragonia 771 f

Turolium, al. Turulium vel Terulum (Tervel) opp. Hisp. in Aragonia 837 f, 838 a d e, 839 a, 842 b

Turones, urbs in Gallia. S. Juliani M. reliquiæ & miracula 184 f, 185 a & seqq., 569 a

Tutela, urbs Hisp. in Navarra 755 b c, 771 e

V

Valentia, urbs Galliæ in Delphinatu. Synodus ibidem celebrata 58 d e, 75 d

Valentia, urbs Hisp. 379 d, 495 f. BB. Joannes sacerdos & Petrus Laïcus MM. Ord. FF. Minorum 837 a b. Urbs Mauris erepta & origo conventus Valentini Minoritarum 838 & seqq.

Valeria, olim Italiæ regio 664 b

Vallesia, Helvetiæ tractus. S. Theodorus II ep. Octodorensis vel Sedunensis 43 c

Vallis-planctus (Planchtal) locus in Suevia 492 f

Vasense concilium in Gallia celebratum a S. Cæsario ep. Arelat. 58 c

Velavia, Veluvia vel Felua (de Veluwe) pars Geldriæ in Belgio 105 d

Velaunia, Galliæ provincia 179 c

Vendinensis vel Vindinensis oppidi situs 499 c d e f

Vercellæ, urbs Italiæ in Pedemontio 629 f

Verecundi villa prope Mediolanum. Utiles in ea occupationes S. Augustini catechumeni 229 & seqq., 353 f, 423 b & seqq.

† Veronæ, olim S. Crucis sacellum in Brabantia prope Lovanium 526 a b, 529 d

Veronhofen, Veronhute, cœnobium monialium ad Rhenum forte fictitium 525 f, 526 a, 529 f, 530 a

Ugernense castrum in Gallia 71 b

Vibriacensis vicus in diœcesi Claromontana 188 a d

Vicus, opp. in Italia 646 b

Vicus, opp. Hisp. in Catalonia, ubi varii S. Raymundi Nonnati opem experti 749 a, 754 f, 755 a b, 766 e f, 767 a & seqq.

Vicus-Julius, al. Vico-Julius & Sotia (Aire) urbs Galliæ in Vasconia 49 d

Vidula (la Vele) fluvius Campaniæ in Gallia 620 b

Vienna, urbs Galliæ in Delphinatu. Inventio capitis S. Juliani M. ejusque cultus 172 f, 173 b, 174 a, 177 b c

Villa-major, opp. Hisp. in diœcesi Barcinonensi. Cultus S. Licerii ep. 45 d

Villa-nova, locus in Bria Galliæ prov. 594 c

Villory, vicus in Burgundiæ comitatu 575 e

Vincella vel Vinicella, locus in Arvenia, ubi passus S. Julianus 175 f

† Vincentii de Bullion, parœcia diœcesis Carnotensis in Gallia 620 b

Vindogladia, Angliæ opp. S. Cuthburga regina & abbat. 696 a, 700 f

Virnenburg, locus in Germania 625 e

Virsio, Virzio (Vierson) opp. Galliæ in agro Bituricensi. An ibi corpus S. Optati? 680 e, 681 b & seqq.

Vitodurum (Winterthur) opp. Helvetiæ 107 d

Ultonia, Hiberniæ provincia. S. Modanus 565 b

Ultrajectum, urbs in Belgio 101 c, 105 a

Ulyssipo, urbs in Lusitania 379 d. Beneficia S. Raymundi Nonnati in partu aliisque necessitatibus 757 c d e f, 758 a b, 772 b & seqq.

Urbs-vetus. Vide Centumcellæ.

Urchart, pagus in Scotia 131 f

Vultiacus, al. Vulciacus vel Wiltiacus vicus in Gallia 582 f, 583 a

W

† Walburgis cœnobium monialium in Germania 129 d e

Wallia, Angliæ provincia 23 d

Wandali populi 350 d e f, 351 & seq., 439 b c d e

Warasci populi in Gallia 581 a

Weingarten. Vide † Martini cœnobium.

Westervoert, vicus comitatus Zutphaniæ in Belgio, ubi Euangelium prædicavit S. Werenfridus 100 c f, 101 b, 103 b c

Wiltiacus. Vide Vultiacus.

Winburnense cœnobium monialium in Dorcestria Angliæ comitatu. S. Cuthburga regina & abbatissa 696 a b, 698 e f, 699 a

Winterthur. Vide Vitodurum.

X

Xixena, opp. Hispaniæ in Aragonia 745 c

Y

Ysara vel Ysera. Vide Oesia.

Yvelinense monialium olim cœnobium prope Massiliam 70 a, 71 d

Yvor, parœcia Galliæ in diœcesi Suessionensi 619 f

Z

Zuera vel çuera, opp. in Aragonia. Cultus S. Licerii 45 e f, 46 a

Zurzach, opp. in Helvetia 111 f, 112 a

INDEX ONOMASTICUS

A

Adens, assistens 723 d

Ἀγάπη, eleemosyna 35 f

Alba, vestis linea talaris Missam celebrantium 73 b

Altarium, basis thecæ, cui reliquiæ imponuntur 590 b

Anax, vasis sacri species 179 d

Arantinus, forte fragilis 69 e, 71 c

Archichorus, qui in choro sacræ liturgiæ præest 615 b, 616 a

B

Basterna, vehiculum tectum 500 c, 501 d

Βαυκαλιον, vasis species 43 e

Birrus, indumentum lineum, quod vulgo rochetum a voce Italica rocchetto nominatur 63 a

Botium, tumor 617 b, 618 a

Brachiale, pars vestis, quæ ab humero usque ad manum brachia operit 632 a

Broca vel Brocca, epistomium 510 d, 511 e

Buda, species ignominiosæ vestis 297 e

Bursa, locus publicus in quem conveniunt mercatores 535 e

C

Caldarium, ahenum 822 e

Caminus vel caminum, via 539 f, 541 a

Candida, ludorum editio 498 e f, 500 b, 501 b

Cauterizatus, adustus 822 e

Caravella, navigii species 535 e

Carniprivium vel Carnisprivium, initium Quadragesimæ vel jejunium eidem prævium 539 c

Capitalitium, census quotannis persolvendus 590 d

Capitella, Horæ canonicæ breviores 83 f

Cassa, capsa 156 c, 539 a

Casula, vestis clericorum talaris extra Officia sacra 62 f, 78 e

Cavanare, forte animi deliquium pati 540 f, 541 d

Cellula, exiguum oratorium seu monasterium 524 b

Chartarius, commentariensis aut notarius 83 e

Ciborium, altaris tabernaculum 111 d

Cicindelis, lampas 83 f

Claretum, vinum factitium seu aromatites 383 f

Cœnobium, collegium canonicorum vel locus habitationis eorum 111 a

Comitatus, territorium 819 f

Compater, qui infantem in baptismo suscipit 117 f

Confessio, crypta subterranea, in qua Sanctorum corpora quiescunt 817 c, 818 c

Contadinus, rusticus 481 f

Convicaneus, in eodem vico habitans 822 d, 823 a

Coquinator, coquus 642 f, 644 a

Cortis. Vide Curtis.

Croca, crocea, crossa, croza, fulcrum subalare 511 e, 539 a e

Crocea, baculus viatoris superne incurvus 643 d, 644 c

Cucuma, cucumula, locus intra templum baptizandis infantibus destinatus 79 a, 80 d

Curialis, officium in curia administrans 217 f

Curtis vel Cortis, locus in quo aluntur pauperes publicis eleemosynis 679 f

Custuratius, sartor 617 d

D

Destina, fulcrum vel columna 692 f

Deus, Sanctus 506 a

Diœcesis, forte parœcia 80 e

Drapum vel drappum, pannus 83 e, 511 b e

Dromo vel Drumo, navis quæ celeri cursu fertur 71 b

Ducillus vel ducillum, epistomium 510 d, 511 e

E

Epistolaris, subdiaconus 779 c

Etæriarcha, abbas 569 f

Eulogiæ, panes benedicti 49 e

Eunuchus, cubicularius 6 c, 28 f

F

Facitergium, sudarium 49 f

Fatigium, labor 193 a

Ferri, compedes ferreæ 721 e

Fibula, os tibiæ exterius & tenuius 158 e

Fistulatus, fistula affectus 822 c, 823 a

Fossatum, fossa 606 c

Frigoretici vel Frigoritici, febricitantes 187 f, 632 a

Funda, locus publicus in quem mercatores conveniunt 535 e

G

Galaxia, via lactea 113 a

Galnape, indumentum episcopi subter casulam 62 f, 63 a

Gantæ, anseres silvestres 687 e

Gentes, homines 538 f

Grossus Turonensis, species monetæ Gallicæ 618 d, 619 c

Guerra, bellum 717 d

H

Herinus, hesternus 539 b

Holocrysus, totus inauratus 187 f

Hominicium, hominium vel hommagium, servitus quædam, quam cliens debet domino 819 f

Horripilatio, tremulus febricitantium motus 823 c, 824 a

I

Incanceratus, gangræna infectus 616 d, 617 f

L

Lacrimale, glandula oculi, per quam lacrymæ exprimuntur 616 f, 618 a

Lazarus, leprosus 541 a

Λεβήτονες, tunicæ lineæ sine manicis 35 e

Lectisternium, apparatus lecti vel lectus ipse 616 a

Levita, diaconus 463 a f, 553 a

Lucernarium, Vesperæ, Horarum canonicarum pars 75 d, 78 f

Lusorium, locus ubi ludi publici edebantur 500 d, 501 e

M

Mandamentum, jurisdictio, territorium 538 d, 539 c

Mantus vel mantum, pallium 63 a b

Manutergium, linteum ad manus tergendas in sacris Officiis 63 b

Martyrarius, ædituus aut custos ecclesiæ 188 a

Memoria, ecclesia 346 e

Metatus, hospitium vel domus propria 183 c

Monasterium, oratorium 606 a, 607 b

Mortificare, exstinguere 822 a

Mortificatus, putrefactus 617 c

O

Obrepilatio, fremitus, tremulus motus, horror 78 c

Officium, ministri rei forensis 431 d, 432 d

Organarius, organa pulsans 82 b

P

Palafredus, equi species 474 f

Palla, velamen, quo olim Sanctorum aliorumve honoratorum sepulcra tegebantur 185 f

Parcus, liberior ac spatiosior locus 484 e

Pascuarium, vectigal ex animalium pastione 181 f

Passipedum vel passipedium, forte transitus per lapides ad singulos passus in aqua positos 820 a

Pasta, massa farinæ aqua subactæ 821 d

Paticus, patiens 821 e

Pedica, digitus pedis 156 f

Pensa, pondus 71 e

Peyta, tributum 782 e

Physicus, medicus 638 b

Pilus, sarcophagus vel arca sepulcralis lapidea 484 e

Pitacium, charta aut schedula 63 a

Potentia, fulcrum subalare 618 f, 619 d

Porcinatæ scrofulæ, strumæ similes iis, quæ in gutture porcorum reperiuntur 823 c, 824 b

Postema, abscessus 646 b

Præambulus, ductor 822 a

Præsidium, peculium, prædia, bona 465 b

Præsul, prætor 724 b f

Precheria, preces 539 a e

Predella, fulcrum subalare 818 f, 819 f

Prior, parochus 642 d

R

Rationarius, rationum ecclesiasticarum præfectus 779 c

Recinium, refectio corporis pomeridiana seu merenda 81 d, 82 b

Remansus, relictus 727 f

Repausare, cubitum ire 77 f

Repriorare, ad priorem statum reducere 483 b

Requesta, postulatio, libellus supplex 151 a

Reserare, rursum claudere 722 a

Reuma, fluxus marinus 690 a

Ruricus, ruricola 612 b

S

Salutatorium, sacrarium 80 d

Scamella, scabella, quibus repentes manibus innituntur 634 d

Scatia, fulcrum subalare 539 a

Scia, coxa vel ejus pars 618 b, 619 c

Scolaces, faces ex funibus intortis & ceratis 35 e

Secretarium, sacrarium seu locus, ubi servatur ecclesiæ supellex 438 e

Sellaris aut sellarius, equus sellam gestans aut gestare solitus 80 f

Spatharius, custos corporis imperatoris CP. 35 e

Stolium, classis navium 717 d

Strata, via 72 d, 815 f, 819 b

Suilla, sus 183 f

Supersellium, stragulum sellæ equi impositum 80 f

T

Tesselli, forte panniculi fovendo stomacho appositi 78 e

Torcia, fax 385 a

Tribunal, pulpitum 177 b, 178 a

Tributatio, exactio 782 e

Tunica, indumentum episcopi subter casulam 62 f

Typhus vel typus, febris accessio vel ipsa febris 66 c

V

Valcatorium, agger aut machina lignea, qua aquæ detinentur, vel ipse locus ubi aquarum fit detentio, forte etiam molendinum significat 637 e

Vidimata copia, ad originale collata seu recognita 158 c

Villosa vestis, quæ est ex panno serico, quem Galli velours vocant 62 f

Virare se, forte vires vel incrementum capere 540 b, 541 d

Uncia, junctura 617 c, 618 a

Volatilia, aëris potestates 390 a e

INDEX MORALIS

A

Abstinentia rigida S. Pœmenis 35 c. S. Cæsarii 65 c. Abstinentiæ deditus S. Ebbo 99 d. B. Manettus 137 f. Prodigiosa abstinentia S. Moysis Æthiopis 200 d, 210 b. In abstinentia tenendus modus 204 b. Mira abstinentia S. Mederici 519 f, 520 f. B. Antonii Ripolani in carcere 536 d. Abstinentia prodigiosa S. Fantini 622 c d, 623 d. S. Raymundi Nonnati in infantia, ubera, ut fertur, non sugentis diebus Veneris & Sabbati, nisi ad vesperam 729 f. Abstinentia ejusdem in Religione 738 c. B. Elisabethæ virginis regiæ mirabilis abstinentia 792 d, 793 a. Vide Jejunia.

Abstinet a tribus S. Augustinus 437 e

Acedia non fugiendo, sed resistendo superatur 203 f

Adhortatio pulcra S. Augustini ad pauperes & divites 283 c d

Adolescentia pia S. Decumani 24 b. S. Gebhardi 108 a. S. Amati 723 b c, 844 c

Ægros aspectu suo & tactu sanat S. Licerius 49 a. Ægris quibuslibet tum animo tum corpore, præsertim a dæmone vexatis, medetur S. Vicinius 195 a d. Æger triennio affixus lecto sanus surgit, jubente S. Augustino 381 e. Ægrum manus impositione sanat S. Augustinus 439 f. Æger tendens ad S. Fiacrium, apparente Sancto in via, sanatur 611 c d e f

Affectus mortificandi 42 f

Agricultura omnium artium innocentissima 238 c

Alimenta quomodo sumenda 275 c

Allegoria hujus sententiæ: Qui habet tunicam, vendat eam, & emat gladium 39 c

Altare tentans polluere, statim a dæmone corripitur, & exspirat 168 b

Ambulans periculose in somno S. Gebhardi invocatione sospitatur 126 b

Amenti sensus restituitur ope S. Agili 594 b

Amor in Deum & tenerrimi affectus S. Augustini 274 c d e, 359 e, 387 & seqq., 390 f, 392 d, 395 a, 396 a e f, 399 f, 400 d e, & sparsim in Confessionibus. Vide Suspiria.

Amor in proximos S. Cæsarii 74 a. S. Augustini 282 c, 307 a. S. Facundini 474 c e. B. Bonaiunctæ 785 d

Angelus S. Ebbonem nasciturum parentibus promittit 98 c. Angeli S. Malrubio adesse visi 132 c. Quoties S. Raymundus ad sacram ædem se conferebat, ejus vice angelus, ut dicitur, oves pascebat 737 f

Anima hominis immortalis 409 a. Anima S. Aidani in cælum ab angelis ferri visa 688 b c e, 693 a b

Antiphona contra immundos spiritus a B. Benedicto Aretino instituta 809 f

Apophthegmata S. Pœmenis 33 & seqq. S. Moysis 203 a b & seqq.

Apostema in gutture sanatum reliquiis S. Petri 645 c. Ope B. Elisabethæ 807 c

Apparitiones ipsis Sanctis vel per eos aliis factæ. Apparet S. Cæsario Christus Dominus cum aliis SS. illum animans & reprehendens de neglecta S. Hermetis M. memoria 60 e. Miris Jesu ac Mariæ apparitionibus fruitur S. Raymundus Nonnatus 740 c. Apparens cuidam fœda lepra infecto S. Werenfridus, ei sanitatem promittit 104 d e. Gloriosus apparet S. Gebhardus blande corrigens parvam de se quorumdam æstimationem 121 f. Alia ejusdem Sancti apparitio 123 a b. Apparens idem Sanctus, templi custodem altero privat oculo ibid. Scabiosum sanat c d, puerum hydropicum 127 d e. Variis apparet S. Malrubius 132 e. S. Hermes apparet S. Cæsario 148 d. S. Fortunatus apparens opem suam Salernitanis addicit 168 c. S. Vicinius apparet iniquo possessori, eumque, ut fertur, verberibus excipit 192 e. Defunctus pater apparet filio suo 240 a. Apparitio pueri S. Augustino, ut aiunt, facta 357 f & seqq. Alia item Christi Domini 358 e. S. Augustinus apparet abbati subita infirmitate correpto 373 d e. Aliis 378 b c d, 380 f, 381 b c d e f, & inter hos S. Bernardo 381 a. S. Norberto apparens Regulam tradit 382 b c. Alexandro IV apparet S. Augustinus 382 e f. Variæ ejusdem Sancti apparitiones ibid. & seqq. Cuidam cultori suo apparet S. Facundinus 484 a b. Ægræ mulieri S. Fiacrius, quam sanat 609 a b. Aliis ægris, quos itidem sanat 611 d e, 612 b c, 613 a, 615 a. Apparet S. Bononius monacho, eumque acri dentium dolore liberat 632 c d. Apparens S. Petrus suum contra infestas lupos patrocinium spondet 644 f, 645 a. Apparet, ut aiunt, S. Cæsidius suos in certamine protegens 661 e f. S. Amatus apparet paralytico, quem sanat 722 a, 728 a. S. Raymundus Nonnatus apparens S. Petro Nolasco, ei diem mortis prædicit 732 f, 741 a. Gemina S. Raymundi apparitio 750 e f, 751 c. Apparens idem Sanctus mulierem sanat ad extrema deductam 767 d e. Infirmos alios 771 a c d. Infantem vitæ restituit, & mundat a variolis 774 c d. B. Elisabetha in aëre apparet monasterium Longi-Campi contra ignem protegens 794 c d. Item furi, eum a perpetrando facinore absterrens e. Novitiæ 795 a. Puellæ, quam perdendæ virginitatis periculo eximit 807 d. S. Rufinus in somno apparens presbytero, ubi sit corpus suum indicat 817 c d. Contractum sanat 818 f, 819 a. Docet ubi amissa pecunia invenienda sit 819 d

Apri exterminati precibus S. Cæsarii 72 f

Aqua benedicta ex ædibus fugantur dæmones 71 a

Aqua, qua corpus aut vestes S. Cæsarii erant lota, variorum febres fugat 82 e f. Item aqua fontis, in quo amputatum S. Juliani caput ablutum fuerat 175 d e, 177 d, 183 a. Aqua ex fonte S. Juliani in balsamum mire conversa 186 b. Aqua, qua lotæ erant Sanctorum reliquiæ, oculos cæco aperit 589 c. Aqua ex fonte S. Agili hausta vermes expulsi 593 a, aliique morbi curati 594 a. Aqua in vinum conversa 630 f, 631 a. Aqua, qua S. Bononius manus laverat, febris pellitur 631 d. Potu aquæ benedictæ, qua lota erant ossa S. Victoris, infirmi sanantur 683 e. Aquam miro modo ad oratorium suum perduxisse dicitur S. Eanswida 686 b c. Aqua in vinum convertitur meritis S. Amati 719 b, 846 f. Aqua e fonte B. Burchardi febres aliosque morbos pellit 829 a b, 830 a, 831 f, 832 a

Arbor dæmonibus consecrata, jussu S. Felicis M. radicitus corruit 546 f

Arthritide virum nobilem liberat S. Fiacrius 620 b

Articulari morbo medetur S. Werenfridus 101 b

Assiduitas S. Cæsarii in divinis Officiis 66 a, in prædicatione verbi Dei 67 b, 74 e. Multis diebus consequentibus ad populum dicit S. Augustinus 336 e f. Assiduitas S. Amati in oratione 725 e, & vigiliis 726 c, 846 a b. B. Elisabethæ 793 c

Avaritia punita 194 b

Auditio frequens verbi Dei emollit cor 42 e

Aves comesas vitæ, ut fertur, restituit S. Eanswida 686 c d

Aulæ regiæ blandimenta fastidit B. Elisabetha 798 a

Aulici duo imperatoris, lecta S. Antonii vita, ad imitationem excitati 419 a b c

Austeritas vitæ S. Decumani 24 e. B. Manetti 133 f, 138 a. S. Moysis 200 d & seqq. S. Facundini 471 f, 473 a b. S. Mederici 519 f, 520 f. S. Fiacrii 600 a, 606 a. S. Bononii 627 f, 628 b c. S. Aidani ep. 690 e f. S. Raymundi Nonnati verberibus ac vigiliis sæpissime corpus affligentis 738 c. B. Elisabethæ frequenter ad sanguinem usque verberari se jubentis 793 a, 800 c

B

Baculus S. Cæsarii fugat dæmones 79 c. Sedat tempestates 80 c. Baculo S. Gebhardi innitens claudus recto gressu donatur 119 f

Baptismi fervens desiderium in S. Æthiope eunucho 7 d. Baptismo suscepto, convalescit miro modo amicus S. Augustini 398 a

Barbaries S. Moysis Æthiopis ante conversionem 199 c d, 205 f, 209 f

Beneficentia S. Vicinii in miseros eximia 195 a d

Beneficia varia opem suam pie implorantibus præstat B. Elisabetha 795 f, 796 a, 807 c

Benignitas paterna S. Augustini, qua errantem in viam reducit 240 d e f & seqq. Benignitas S. Bibiani in furem 464 c d

Bibens e scypho, quo B. Elisabetha usa fuerat, febri liberatur 805 b

Blasphemiæ tentationi quomodo resistendum 38 c

Blasphemi horrenda punitio 48 d. Blasphemus in S. Adelphum illico punitur 509 c. Blasphemi in S. Fiacrium primum puniti, deinde pœnitentes sanantur 611 a b, 614 d e

Bona injuste ablata, invocato S. Vicinio, recuperantur 192 c d e

Bonum pro malo reddit S. Cæsarius 68 b

Brachium suum amputatum S. Cæsidius miro modo in altari condidisse traditur 653 f

Brachium aridum illius, qui se occidere voluerat, sanat S. Agilus 577 d e. Sanatur debile brachium mulieres, quæ in somno jussa erat fontem S. Agili adire 594 e f. Brachium male affectum, orante S. Petro, curatum 643 b. Confractum brachium, invocato S. Amato, sanatur 722 b. Brachium putrefactum loculo B. Elisabethæ impositum 791 f. Brachium emortuum ejusdem Beatæ invocatione restituitur 794 b c. Aliud pessime affectum, immissa aqua e fonte B. Burchardi, momento curatur 831 f

Breviarium, quod apertum aquæ inciderat, tumulo B. Elisabethæ impositum pristino nitori redditur 807 c

Bufonem emittit & sanatur infirma mulier per S. Fiacrium 608 f, 609 a

C

Caducus seu Comitialis morbus. Vide Epilepticus.

Cæcitate percutiuntur contumeliosi in S. Fiacrium, at pœnitentes visum ope Sancti recipiunt 611 a b. Cæcitate percutitur devotus indiscretus, qui filum e cilicio S. Petri furtim abstulerat 638 d. Excæcantur pagani, qui ecclesiam S. Cæsidii incenderant 661 a, 662 a. Fures & homicidæ sacrilegi in ecclesia S. Paulini 679 a

Cæcus ad sepulcrum S. Gebhardi illuminatur 122 a. Cæci illuminati meritis S. Juliani 175 d, 179 b c, 182 c, 186 c, 187 d e. Cæca S. Martino supplicans, monetur adire ecclesiam S. Juliani, ubi visum recipit 187 b c. Cæcus Mediolani illuminatus in translatione corporum SS. MM. Protasi & Gervasii 240 b, 244 b e, 425 d. Cæci per S. Adelphum sanati 509 e f, 510 a b c d f, 511 a b d. Cæco divinitus monito visus redditur ope S. Agili 589 c. Duabus cæcis ope B. Ritzæ 624 e f, 625 b. Cæci illuminati per S. Petrum 643 e. Cæca per S. Cæsidium 661 c d. Cæcos illuminat S. Paulinus 678 b. Cæcam mulierem S. Eanswida 686 d. Cæcus apud sepulcrum S. Amati visum recuperat 722 b, 728 a. Cæci illuminati meritis S. Raymundi Nonnati 766 c. Cæcus in ecclesia S. Rufini visu donatur 821 f, 822 a b. Cæcus S. Fagnanus miro modo visum recepisse scribitur 825 b c d

Calculo puerum liberat S. Augustinus 381 b. Alios S. Fiacrius 609 c d, 614 b c d

Calumnia miro modo depulsa per S. Vicinium 193 e f. Calumniam proditionis invidia diaboli patitur S. Cæsarius 67 f, iterum 69 b, aliam 70 b

Calumniatorem suum lapidationis periculo liberat S. Cæsarius 68 b

Calumniatus ministrum ecclesiæ S. Juliani, gravi morbo percutitur 180 c d

Candela divinitus accensa 822 a

Cani truculento eripitur monialis, vulneraque ab illo inflicta ope B. Elisabethæ curantur 807 a b

Cantus suavis auditus in obitu B, Elisabethæ 793 c d, 798 c, 803 d

Capilli B. Elisabethæ pro reliquiis servati 799 b c

Capitis damnatus mortem evadit ope S. Augustini 385 b c

Capitis vertigo sublata apud reliquias S. Augustini 377 e. Vehementi capitis dolore & timore afflicta ope B. Elisabethæ sanatur 804 f, 805 a

Captivus prodigiose vinculis solvitur, quoties pro eo Missa celebratur 686 e f, 687 a e. Captivos opibus ecclesiæ suæ redimit S. Cæsarius 69 e, muneribus a rege acceptis 70 c. Sacras veste elargitur pro captivorum lytro vendendas 72 a. Captivos multos redimit S. Raymundus Nonnatus 730 c d. Deficiente pecunia, sponte se captivum sistit, ut alios liberet 738 d. Captivum carcere educit apparens S. Augustinus 381 e. Captivos carcere liberat S. Medericus 522 f, 523 b. Captivus ferreis compedibus vinctus, invocato S. Bononio, liberatur 632 b c. Captivi prodigiose liberati per S. Amatum 720 f, 721 c d, 725 e, 727 d. Captivi duo, factis B. Elisabethæ votis, e carcere liberati 807 e

Castitas ad cælum usque pertingit 39 b. Castitatis periculo, & morbo liberatur puella S. Fiacrium invocans 613 b c

Catarrhus diuturnus ope B. Elisabethæ exsiccatus 808 b d

Catena S. Vicinii dæmones expellit 192 a b. Eadem projecta in fluvium, aquæ supernatat, ut fertur 193 a

Causas inter incognitos audire præstat, quam inter amicos 434 f

Charitas S. Cæsarii erga captivos contra obtrectatores defensa 69 f, 71 c, singulari providentia Dei comprobata & adjuta 77 a b. Charitas & munificentia S. Aidani erga pauperes 691 a c f. B. Elisabethæ erga egenos & ægros 799 f, 801 a b. Charitatis lex erga proximum 28 d, 35 f

Cibos tamquam medicamenta sumit S. Augustinus 275 c

Cilicio corpus macerat S. Medericus 519 f, 520 f. Cilicium S. Petri miro odore adhuc fragrans 636 d f, 638 e

Circulo ferreo, quo corpus cinxerat, liberata mulier meritis S. Rufini 823 b

Claudo gressum restituit S. Gebhardus 119 f. S. Adelphus 510 a f, 511 b. Puer claudus & paralyticus apud fontem S. Agili sanatus 592 c d. Claudus post confessionem gressu donatur a S. Agilo 595 b. Claudi sanati a B. Ritza 624 e. 625 a b. A S. Petro 643 e. Claudus ope S. Cæsidii 661 b. Meritis S. Amati 720 e, 721 a, 724 a, 727 e

Claudus & mutus gressu & loquela donatur a B. Manetto 137 f. Ad fontem S. Agili 592 e

Cœnobitæ qualitates 41 c. Cœnobitarum vitam laudat & Manichæis objicit S. Augustinus 228 c d e f

Cogitatio S. Cæsarii perpetua de Deo 76 d, ne ipso quidem somno interrupto e. Cogitationes pravæ per tolerantiam deficiunt 34 f. Iis obsistendum 35 b. Cogitatio quænam otiosa 36 a

Colubrum ægra mulier evomit & convalescit ope S. Fiacrii 608 f

Columba in translatione S. Petri visa 645 a

Conciones sacras libentissime audit B. Elisabetha 800 b

Confessio frequens B. Elisabethæ 793 c, 800 b

Conformitas S. Augustini cum Divina voluntate in morbis 278 f. B. Elisabethæ 802 b

Constantia & magnanimitas SS. XVI Martyrum in tuenda fide 14 c & seqq. B. Antonii Ripolani in subeundo martyrio 531 b, 536 f

Consuetudo mala quomodo vincatur 200 d, 227 e. Cum ea luctatur S. Augustinus 418 b c d

Contemptus mundi S. Werenfridi 103 a. S. Pammachius mundi contemptu quam sanguine nobilior 556 c. Mundum ab ineunte ætate contemnit B. Elisabetha 792 b, 799 a c d

Contractus omnibus membris ad sepulcrum S. Werenfridi bis sanatur 104 b c. Puer eidem Sancto a matre devotus valetudini redditur ibid. Mulier contracta, visione divinitus admonita, ope S. Hermetis sanatur 149 c d. Contractus famulus ope S. Juliani 185 d, puer contractus ibid. Contracti sanati per S. Adelphum 509 f, 510 b c, 511 c d. Puer contractus per S. Agilum 597 d e. Mulier contracta per B. Ritzam 624 e. Eriguntur contracti, invocato S. Bononio 633 d e. Misere contractus & impotens, per S. Rufinum sanatur, & ex macilento fit pinguis 818 f, 819 a b. Contracti alii erecti 823 f

Contritio tollit peccatum 38 d

Contumeliosi in S. Malrubium tranquillo mari navigantes aquis absorbentur 132 d

Conversio S. Rufi ad fidem miraculo reviviscentis filiæ suæ 11 b. Mater S. Euthaliæ V. M. ab hæmorrhoïde curata convertitur 12 b Gemino miraculo ad fidem conversus S. Hermes M., Quirinum tribunum itidem convertit 147 c. Prodigiis apud sepulcrum S. Juliani patratis convertuntur gentiles 178 c d. Mira S. Moysis Æthiopis, & aliorum per eum latronum conversio 199 e f, 200 a, 205 f, 210 a c. Conversio S. Augustini cælitus præmonstrata S. Monicæ, & ab episcopo prædicta 396 a b c d. Mira B. Antonii Ripolani post apostasiam conversio 531 a b. B. Agilus vicecomes miraculose convertitur 567 a b. Conversionem regis Mahometani tyranni sui a Deo exorant BB. MM. Joannes & Petrus 838 c d

Corona & cruce insignitus nascitur S. Dominicus M. 782 a

Corporea fugienda sunt 36 e

Corpus S. Werenfridi navigio & plaustro impositum, nullo remigante aut regente, ad locum sepulturæ perducitur 100 f, 103 f, 104 a. Corpora SS. Fortunati, Caii, & Anthæ MM. divinitus a bestiarum morsibus custodiuntur per tres angelos, ut fertur, specie trium aquilarum apparentes 165 c, 168 a. Corpus S. Facundini divinitus revelatur, & miro modo transfertur 481 a b c. Nulla vi per triduum loco moveri potest 483 f. Corpus B. Antonii Ripolani B. ab igne illæsum 534 d, 537 b, e cloaca extractum optime redolet c. S. Agili corpus tollere nequit iniquus possessor, donec ablata restituat 588 b c. Mula cæca Dei nutu ostendit, ubi corpus S. Raymundi Nonnati tumulandum sit 732 b c, 740 e, 742 d, 743 b, 751 f. Corpus S. Dominici M. cælitus revelatur 782 b c. Corpus B. Elisabethæ post novem sepulturæ dies integrum & decorum 803 e

Credibilitatis fidei Catholicæ motiva S. Augustini 291 e f

Crucis signo energumenum sanat S. Pœmen 32 a, 33 f. Oculum S. Licerius 47 d, Mulierem tremulam S. Cæsarius 78 f. Puellam diris vexationibus 79 d. Sistit ignem 80 d. Serpentium ferocitatem perimit B. Manettus 137 f. Scissum marmor integratur a S. Agilo aliisque 584 d. Dæmonem fugat S. Agilus 585 f. Manum aridam restituit S. Petrus 643 a. Pecudes contagione liberat S. Raymundus Nonnatus 740 d. Facto signo crucis vinum venenatum sine noxa bibit B. Bonajuncta 784 c f. Spectra diabolica fugat S. Amatus 846 d

Crumena perdita, invocato S. Rufino, inventa 819 d e

Crus male affectum curat S. Gebhardus 130 b c. S. Fiacrius 620 a. Crus fractum B. Ritza 625 b. S. Raymundus Nonnatus apparens læso puero 751 b c

Crux furto ex altari S. Juliani ablata nimio pondere furem gravat 186 d. Crux a S. Petro miro modo fixa in marmore 643 d

Cupiditas discendi salutaria in S. Æthiope eunucho commendatur 7 b c d

Cura animarum est ars artium 714 d, 844 d

Cura pastoralis S. Narni Episc. 9 a. S. Ebbonis 97 c, 99 d. S. Joannis 105 c. S. Amati cura vigilans pro grege 718 f, 725 e f, 844 d e f, 845 e

Curiositas a S. Augustino reprehensa 328 a

D

Dæmon fugit audito Deiparæ nomine 737 f.

Dæmon furentem matrem instigat ad liberis maledicendum 344 c. Dæmon crudeliter cædit S. Moysen 201 c, 211 d. Invadit puerperam, quæ aquam bibebat non facto signo Crucis 633 b. Dæmones virtute Sanctorum torqueri se fatentur 183 f, 185 a. Dæmones velut muscas contemnit S. Moyses 202 a. Dæmonem expellit S. Cæsarius 65 b, 72 f, domum infestatione dæmonum liberat 70 f. Puer ante ejus pedes projectus dæmonio liberatur 79 c. Sancti baculo fugantur dæmones 79 e. Dæmones fugati in translatione SS. Fortunati, Caii, & Anthæ 166 b. Patrocinio S. Juliani 173 f, ejus reliquiis, & pulvere sepulcri 184 b c d, pro reliquiis petito 186 d. Dæmonem specie draconis apparentem fugat S. Agilus crucis signo se muniens 585 f. Invocatione SS. Trinitatis dæmones expellit S. Paulinus 678 b. Dæmon expulsus per S. Amatum 727 c

Dæmoniaci liberati ope S. Gebhardi 122 a b & seqq. Catena S. Vioinii 191 f, 192 a b, 193 a. Dæmoniacum liberat S. Eanswida 686 d. Vide Energumenus.

Damnatus ad mortem, facto ab ejus uxore in honorem S. Juliani voto, liberatur 173 e, 177 e f

Debilitas membrorum curata ope S. Adelphi 509 d e f, 510 a b c, 511 b c d. Ope B. Ritzæ 624 f

Decimas solvere recusans arripitur a dæmone, sed ante altare S. Eanswidæ liberatur 686 d e

Dentium dolore divinitus liberatur S. Augustinus 424 d. Gravis dentium dolor per S. Bononium sedatus 632 c d

Desperatione liberata mulier S. Raymundi Nonnati patrocinio 774 b c

Despicientia sui tribuit quietem 37 f

Detractio fugienda 41 d. Illam odit B. Elisabetha 799 d

Detractores egregie refellit, & canibus comparat S. Augustinus 325 f. Convivas detrahentes aspere reprehendit 435 e

Diabolus gaudet, quando tentationes celantur 38 e. Dejicere nequit spiritualibus actionibus intentum 39 b. Diabolum vincendi modus 42 c. Cum diabolo dimicasse fertur S. Petrus conf. 641 d

Diarrhœam gravissimam sistit S. Fiacrius 619 f

Die Dominica operari ausus punitur; at favore S. Juliani evadit incolumis 179 c

Dies obitus S. Juliani M. divinitus revelatur 172 b, 183 e

Digitus arefactus meritis S. Petri restitutus 644 e. Morsu porcæ deformatus, imposita terra e sepulcro B. Elisabethæ, integre sanatur 793

Discordes inter se nullo conatu ad feretrum S. Adelphi valent accedere 509 c

Discretio rarior quam austeritas 38 f. Discretio virtutum mater est 689 e

Distortus puer sanatur a S. Gebhardo 127 c

Distractio initium est malorum 36 b

Doctores sunt stellæ firmamenti 102 d

Dolorem inter tormenta illæsus non sentit S. Pelagius 162 e f. Dolores e brachio & manu pulsi ope S. Gebhardi 130 d e. Dolore capitis liberatur Gregorius Turon. beneficio S. Juliani 182 f

Donationes piæ a S. Ebbone & sororibus factæ monasterio 96 d e, 98 e. A S. Gebhardo ecclesiæ Constantiensi III a. Palatium suum & hortos FF. Minoribus donat rex Maurus ad Christianum religionem conversus 839 f, 840 a, 841 f & seqq. Monasterium ibi conditum amplificat ejus filius 840 a

Dubia in meliorem partem interpretatur S. Augustinus 340 e

Dysenteria ad extrema deductum sanat S. Fiacrius 620 d

E

Ebrietatis damna 525 a

Ecstasim patitur S. Pœmen meditans luctum B. Mariæ Dei genitricis juxta crucem 41 b. S. Fantinus per dies viginti mente in cælum raptus 623 d. Per multos dies in ecstasim rapitur S. Petrus conf. 635 b

Eleemosyna ducit ad Deum cum fiducia 39 b. Eleemosynæ laus 47 f, utilitas 67 f, 556 e. Eleemosynas multas facit S. Sabina 503 e. S. Sebbus 517 c d. S. Pammachius 556 d e. Eleemosynæ largæ B. Elisabethæ 801 b c

Energumenum signo crucis sanat S. Pœmen 32 a. 33 f. Oleo benedicto energumenam liberat S. Cæsarius 79 b, energumenos alios 81 a b. Energumeni apud sepulcrum S. Juliani sæpe liberati 183 f, alibi ejus reliquiis 184 b c d f, 186 c, 187 d, rosis ad sepulcrum ejus divinitus enatis 187 b. Energumenos tum ante tum post mortem suam liberat S. Vicinius 190 f, 191 f, 192 a b, 193 a. Energumeni liberati precibus S. Augustini 439 f. Energumenæ per S. Adelphum 509 e f, 510 b c d, 511 b. Energumenos liberat S. Agilus 580 c, 589 d e f, 590 f, 596 a. Energumenam B. Ritza 624 f. Energumenas duas S. Bononius 633 a b. Alias S. Petrus 643 e f, 645 d e. Energumenæ duæ, ad corpus S. Rufini ductæ, dæmone liberantur 820 b c d e

Epilepticus meritis S. Petri sanatus 644 e, Epileptica sive dæmoniaca 645 d e. Infans epilepticus ope S.Raymundi Nonnati 755 f. Puella epileptica 772 d. Epilepsia per septem annos vexatus, meritis S. Rufini sanatur 821 e f. Epilepsia & convulsionibus liberata mulier, invocato B. Burchardo 831 d

Episcopi onus subire recusabat S. Narnus 8 f. Latet S. Cæsarius ne fiat episcopus 67 a. Episcopus qualis esse debeat 105 e f. Abscondit se S. Bibianus ne fiat Episcopus 463 b. Dignitatem episcopalem diu recusat S. Amatus 725 c d, 844 f

Episcopatus S. Ætherio prædictus 92 a. S. Gebhardo 116 f, & a Deipara V. confirmatus 108 d, 117 a

Equum S. Licerio auferens se ipse occidit 48 b, Equus amissus, invocato S. Juliano, reperitur 182 a b. Equus claudus beneficio S. Vicinii sanatur; sed, quia non servatum pro eo votum, deinde moritur 193 a. Equi stabulati in oratorio S. Victoris postridie reperiuntur mortui 683 c, 684 d. Equum a rege acceptum pauperi dat S. Aidanus 691 f

Errare humanum est 305 e f

Erysipelate laborantes ope S. Fiacrii sanantur 616 e. 617 a d e. Erysipelate liberatur vir illustris ope S. Raymundi Nonnati 773 a

Execrationem matris divina in liberos vindicta sequitur 344 d

Exemplo Sanctorum ad perfectiorem vitam excitatur S. Augustinus 227 f

Exercitia pia B. Elisabethæ 792 c

Exsilium & vincula pro fide fortiter sustinet S. Paulinus 671 b c d e, 677 b c

Sacra Eucharistia divinitus allata S. Raymundo Nonnato 732 b, 740 e, 743 a, 751 f. S. Eucharistiam humillima præparatione, maximoque pietatis sensu crebro sumit B. Elisabetha 793 b c

F

Febris variorum pulsa meritis S. Cæsarii 82 e f. Laborans febri vehemente, sumpto pane in honorem S. Gebhardi benedicto, votoque facto, sanatur 125 f. Febres pellit aqua fontis, in quo lotum caput S. Juliani 175 d e, 177 d. Frater S. Gregorii Turon. febri liberatus apud sepulcrum S. Juliani 182 e f. Periculosa febris depulsa ope S. Augustini 377 f, 378 a. S. Mederici 523 a. Varii febribus liberati ope S. Agili 588 c d, 590 f, 591 d. Febricitans sanata haustu aquæ, qua S. Bononius manus laverat 631 d. Febrem imperio fugat idem Sanctus e. Febribus laborans ope S. Petri sanatus 644 d e. Curatæ febres per S. Raymundum Nonnatum 744 c, 748 d e f, 749 f, 763 e f, 765 d, 767 d e, 770 c, 771 c d, 772 b c d. Religiosum febri liberat B. Elisabetha 795 e f, Alios febricitantes 803 b c, 804 e, 805 b c, 807 f, 808 a d e. Matronæ duæ febribus liberatæ meritis S. Rufini 823 b c

Feminarum contubernium vitat S. Augustinus, tametsi paterne viduis præsertim ac pupillis consuleret 283 f, 284 a, 437 d e. S. Facundinus 477 b. Feminis nefas ingredi sacellum S. Fiacrii 603 c. Aliquæ temere id ausæ puniuntur 606 e f, 607 e

Feræ non lædunt Sanctos MM. Irenæum, Or, & Orepsim 552 c

Fervor B. Elisabethæ in oratione 793 c

Festum S. Vicinii profanans mulier punitur, ac deinde ope ejusdem Sancti sospitatur 193 b c

Fico medetur S. Fiacrius 610 e f, 612 f, 613 a b c d f , 614 a , 619 b

Ficus maturæ per miraculum inventæ, jubente eas colligi S. Bononio 631 f

Fides mascula S. Æthiopis eunuchi 7 d e, quam postea ex discipulo magister & apostolus genti Æthiopum prædicat ibid. Fidem Catholicam strenue contra Arianos tuetur S. Alexander 196 e. Fidem Christi, quam antea negaverat, intrepide profitetur B. Antonius Ripolanus 536 b. Fides est, in humilitate vivere, & facere misericordiam 37 b

Fiducia S. Cæsarii in Deum 77 a. S. Augustini 275 a b, 335 c

Filios suos XII quotidie Christi fide imbuunt proque iis orant SS. Bonifacius & Thecla 551 f. Mulier filios obtinet S. Bononii precibus 631 c

Fistula laborans miraculose sanatur 240 c d & seqq. Per S. Fiacrium fistula lacrymalis aliæque curatæ 616 f e, 617 c d, 618 b c, 619 a b. Fistula in manu per S. Petrum 644 d. Mulier fistulis laborans miro modo sanatur ope S. Rufini 822 c d

Flammas urbi injectas absens precibus suis in hostem retorquet S. Aidanus 692 e. Tres pueri in furno accenso a flammis illæsi, protegente eos S. Raymundo Nonnato, ut fertur, 774 e f

Fletu redimuntur peccata, & virtutes acquiruntur 40 c

Flumen sicco pede transit S. Gebhardus 119 b c. In Flumen lapsi cum patre duo filii ægri, invocato S. Fiacrio, sani aqua egrediuntur 607 f, 608 a b

Fluxu sanguinis liberatur patricii uxor ope S. Cæsarii 77 e f, 78 a b. Alia mulier ope S. Fiacrii 609 b c. Parochi duo aliique 620 b. Anna Austriaca Francorum regina d

Fœcunditatem sibi a Deo donatam S. Fiacrii intercessione credidit Anna Austriaca 620 d. Fœcunditas impetrata meritis S. Bononii 632 d e. S. Raymundi Nonnati 757 a b. Intercessione B. Elisabethæ 808 d

Fons, in quo S. Juliani M. caput ablutum, miraculis clarus 175 d e, 177 d, 183 a. Item fons S. Agili 592 c & seqq. Fons B. Burchardi ægris salutifer 829 a, 830 a, 831 f, 832 a

Fornicationis remedia 36 f, 40 b, 41 d, 200 d e f, 201 a b

Fortiter usque ad mortem Arianis resistit S. Alexander 198 d

Fulgore a pluribus coruscare visus locus, in quo jacebat S. Malrubius 132 c. Fulgentem noctu ecclesiam S. Juliani videt paralyticus, & sanatur 186 c. Hospitium S. Bononii, & cellula post ejus mortem a multis fulgere visa 631 c

Fulmine comburitur invasor bonorum ecclesiæ S. Juliani 180 b c. Tacta fulmine S. Juliani ecclesia, illæso intus populo 183 b

Fundationes. Varia cum regina Brunichilde fundat monasteria S. Syagrius 87 b c d. Cœnobium cum templo fundat ac dotat S. Gebhardus 109 c, 117 c d, 118 c d. Pia munificentia xenodochium & ecclesiam fundat S. Pammachius 557 c e. Ecclesiæ fundatæ vel ditatæ a B. Agilo vicecomite 567 d. Abbatia fundata per B. Elisabetham 788 b, 792 e, 801 c d. Ecclesias & monasteria fundat vel instaurat S. Amatus 723 e f, 725 e, 726 a b c, 846 d e f

Fur equum nequit tota nocte abducere 181 a. Alius furatus in ecclesia S. Juliani, egressum nequiens invenire, obdormit & deprehenditur c d. Fur cum ablata S. Vicinii catena tota nocte fugiens, mane in eodem loco se, ubi vespere fuerat, reperit 192 f. Fur, ablatis bobus S. Bibiani, abire nequit 464 c. Fures sacrilegi ecclesia S. Paulini, apertis licet foribus, exire nequeunt 679 a. Furem impedit B. Elisabetha 794 d e

Furtum præcipue deflet S. Augustinus 392 a c d. Furtum mulieris punitum 679 c d. Aliud impeditum ac divinitus punitum 776 a b

G

Gangræna insanabilis ope S. Flacrii curata 616 c d, 618 d, 619 b, 620 a

Gentilis in sacellum S. Juliani fugiens, divinitus evadit manus percussoris 178 c; quo prodigio, aliisque ibidem factis, gentiles ad fidem convertuntur d. Gentiles corpora S. Felicis & Adaucti effodere tentantes corripiuntur a dæmone 547 a

Gibbo puella incurva liberatur apud fontem S. Agili 592 f

Gloria S. Gebhardi manifestatur in nube odorifera 121 e

Gratiæ divinæ prodigium S. Moyses Æthiops conversus 199 b

Gratias Deo agit pro sua conversione S. Augustinus 422 c d

Gratus animus B. Bonajunctæ erga bene meritos de Ordine 785 e

Gressus miraculose restitutus infirmo per B. Antonium Ripolanum 540 f

Gruem, ut aiunt, resuscitat B. Burchardus 829 f

Gulam frænare docet S. Augustinus 275 b c

Gutturis dolor sublatus, admota terra e sepulcro B. Elisabethæ 805 e. Male affecta in gutture, adhibita aliqua re, quæ Beatæ corpus attigerat, mox sanatur 807 c

H

Hæmorrhoïdem sexennem sistit S. Fiacrius 620 a, aliam, quæ ultra 10 menses tenuerat b

Hæresiarchæ Arii fœdissimus exitus 197 a f, 198 a b. Manichæi seu Manetis debitum supplicium 237 a b

Hæreticorum insidias Dei providentia evadit S. Augustinus 431 a. Hæreticos legibus imperatoriis utiliter coërceri probat S. Augustinus 299 c d & seqq., 305 a

Hemiplexia periculosissima tactus vir nobilis, emisso voto, S. Gebhardi opem experitur 126 d e

Hernia curata per S. Gebhardum 126 c. Per S. Raymundum Nonnatum 743 d, 760 f, 761 a, 767 c d, 771 c. Contra herniam præcipue invocatur B. Albertinus 812 e

Homo grande profundum 399 a

Honoris fuga custoditur humilitas 28 f

Horas Canonicas quomodo recitaret S. Facundinus 475 a

Hospitalitas S. Cæsarii 75 b. S. Syagrii 90 b. S. Moysis 202 e f. S. Augustini 435 d. Hospitalitate insignis S. Agilus, Christum pauperis specie suscipit 385 d e. Hospitalitas laudatur 557 d

Hostes domiti auxilio S. Malrubii 132 e. Hostes superati, apparente, ut fertur, S. Augustino 384 c d. Fugati & cæsi ope S. Cæsidii apparentis 661 e f

Hostia sacra in manibus sacerdotis visa specie pueri candidi & formosi 841 c

Humilitas S. Cæsarii 82 c. S. Ebbonis 99 a, 100 a d. Profunda humilitas S. Augustini peccata sua agnoscentis & deflentis 221 c d, 222 a, honores fugientis 257 b. Humillime de se sentit idem Sanctus 258 d e. Statum animæ suæ occultum aperit 274 e f & seqq., 285 c. Sincera S. Doctoris humilitas 286 a b c f & seqq., 319 a, 324 b c, 326 a b, 327 d e f, 328 f, 337 c d, 339 c, 340 d, 344 f, 347 e f, 348 a b c & seqq., ubique fere elucet in Confessionibus 387 & seqq. Humilitas S. Facundini 474 f, 477 d e, 478 a e. Abbatiam a se fundatam cur ab Humilitate nominari voluerit B. Elisabetha 792 f, 801 e f. Ejusdem regiæ Virginis humilitas 793 b, 798 f, 801 f, 802 b, 803 a. Humilitate Verbum Dei concepit Maria 802 e f. Humilitatis studio diu episcopatum declinat S. Amatus 725 c d, 844 f. Humilitas profundissima S. Moysis dæmonibus terribilis 202 a b c d, 211 e

Hydropico puero videndum se præbet ac sanitatem confert S. Gebhardus 127 d e. Hydropico marito uxor sanitatem impetrat per S. Fiacrium 617 b. Hydropica sanata ope S. Raymundi Nonnati 753 e, 767 f, 768 a

Hypocrita quis 40 c. Hypocritas non fert S. Augustinus 279 e. Nec S. Facundinus 474 a

I

Idola flatu dejicit S. Felix 546 d e, 548 f

Jejunare quotidie est quotidie parum manducare 35 c

Jejunium vitæ solitariæ instrumentum 36 e. Jejunio continuo aliisque laboribus corpus macerat S. Moyses 200 d, 201 b, 210 b. Jejunia rigida Christianorum in communi viventium tempore S. Augustini 229 a. S. Facundini 473 a b. Jejuniis & orationibus vacat cum suis S. Augustinus 245 e, 275 b, 428 b. B. Agilus vicecomes 567 c e. S. Agilus abbas 577 c, 585 d. Carnem jejuniis macerat S. Cuthburga 700 b. B. Elisabetha virgo regia 792 d, 793 a, 799 f

Jesu & Mariæ nomina singulis manuum palmis S. Raymundi Nonnati, ut aiunt, impressa 729 f

Igne de cœlo misso comburitur sacrilegus 179 f. Ab igne & radulis illæsi SS. Irenæus, Or, & Orepsis 552 c. Ignis sæpe injectus ædi sacræ S. Paulini divinitus exstinguitur 673 b d, 678 f. Fulcrum, cui incumbens obiit S. Aidanus, ab igne illæsum 693 c d. Monasterium Longi-Campi contra ignem protegit B. Elisabetha 794 c d

Illudenti bene precatur S. Cæsarius 80 a

Imago S. Augustini prodigio inclyta 385 c. Imago D. Virginis divinitus picta 543 e

Imbres dividit S. Agilus 586 a

Imperium S. Moysis in dæmones, quos ut muscas contemnit 201 f, 202 a, 205 e. S. Petri 643 f

Imprecatus uxori morbum, ipse eo corripitur 614 d

Incendium compescit S. Cæsarius 68 a, 80 c d. Incendium miro modo exstinctum ad præsentiam reliquiarum S. Raymundi Nonnati 776 e f

Indomita animalia trahunt vehiculum S. Mederici 523 a

Infirmitas diabolica illusione aucta curatur apud fontem S. Agili 593 d e f. Infirmitas gravis ope S. Fiacrii 612 d e, 614 a. Ope S. Raymundi 771 b e, 772 e f

Infortunio gravi se invocantes liberat S. Raymundus Nonnatus 762 f

Ingressus in ecclesiam S. Juliani M. divinitus patet monacho 183 d

Inimico benefacit S. Cæsarius 68 b, quanto affectu inimicos diligeret 74 a. Inimico ignoscens cæcus visum recipit 179 b

Injurias sibi illatas contemnit S. Augustinus, ut fidei causam tueatur 295 d e f, 296 a

Injurii in S. Licerium febre percussi, sed ejus oratione sanati 48 c. Injurius in S. Cæsarium divinitus punitur 73 a. Injurius ecclesiæ S. Juliani primum excæcatus, deinde pœnitens facti sanatus 179 b

Inobediens turpiter labitur 204 d e

Intentio pura & recta S. Augustini in conscribendis libris 246 e, 262 d e, 274 c d, 288 c

Intercedere pro sororis filio recusat S. Pœmen 29 b, 31 e, 33 d

Irasci quandonam bonum 40 c

Irreverens in S. Adelphum mania corripitur, & postridie exspirat 512 a b

Irritamenta gulæ difficulter vinci fatetur S. Augustinus 275 b c d

Ischiadem sanat S. Augustinus 378 c d. S. Fiacrius 615 b c d, 618 f

Judæus S. Dominici M. proditor ad fidem Christi conversus 782 d

Judicia hominum contemnenda 558 c

Judicium Dei timet S. Augustinus 348 d e

Jurandi consuetudinem corrigit S. Augustinus 227 e

Justitia hominis est, semper reprehendere se 38 d, 40 e

Juvenes lascivi precibus S. Serapiæ velut mortui corruunt in terram 501 a. Iisdem membrorum usus restituitur 502 d e

L

Labiis sera ferrea perforatis & clausis, expedite loquitur S. Raymundus Nonnatus 738 e

Labor parit requiem 36 b. Apostolici labores S. Raymundi Nonnati 730 c d

Laborantium festo S. Malrubii domus conflagrant, illæsa domo rebusque illius, qui devote festum celebrabat 132 f

Lachrymarum dono prædita B. Elisabetha 793 c, 800 a

Lampas in cubiculo S. Cæsarii lapsa nihil damni accipit 83 a. Lampades ardentes S. Serapiæ admotæ exstinguuntur 502 f. Lampas ex alto lapsa sine detrimento virtute S. Amati 721 a, 727 c

Languidus toto corpore, invocato B. Burchardo, vires recuperat 831 e

Laudant Deum a bestiis & flammis illæsi Martyres 15 a b. Laudat Deum passim in Confessionibus suis S. Augustinus 387 & seqq. Dei laus assidua in ore S. Amati 846 a b

Laudatio nimia & vituperatio æque noxia 261 d e f & seqq.

Laudes suas ingeniose eludit S. Augustinus 286 b c. Laudes hominum fugit S. Amatus 726 a

Lectio perpetua ad mensam S. Cæsarii 75 b. Lectione vitæ S. Antonii duo aulici commoti, mundo valedicunt 419 a b c. Lectione S. Scripturæ totus ad Deum convertitur S. Augustinus 422 a b. Lectio ipsi familiaris in mensa 435 d

Lenitudo prudens S. Augustini 322 f & seqq.

Leprosus ope S. Werenfridi mundatur 104 d e. Leprosus & cæcus valetudinem recuperat per B. Antonium Ripolanum 540 a b c. Leprosos mundat S. Paulinus 678 b. Presbyter caput S. Rufini tangens a lepra sanatur 823 d

Lethargum seu catalepsim curat apparens S. Raymundus Nonnatus 750 d e f

Liberalitas in pauperes remunerata 48 d, laudata 70 c. Quam liberalis in pauperes S. Werenfridus 103 b

Liberi ob matris execrationem graviter a Deo puniuntur 344 c d

Libertas & fervor S. Cæsarii in dicendo 67 c d e

Libertas animi S. Bibiani renuentis poculum offerre regi Ariano 464 d

Libri Retractationum S. Augustini quam utiles sint 349 b. Liber perditus, invocata B. Elisabetha, invenitur 805 b c

Lippitudinem puellæ sanat S. Julianus 185 d

Locustæ per S. Augustinum abactæ 383 c. Meritis BB. Joannis & Petri 839 a b

Locutionis genus in Scripturis attendendum 339 e

Loquela mulieri redditur per S. Agilum 595 a b

Lucta S. Augustini cum prava consuetudine 418 b c d, 421 c d e

Luem inguinariam curat S. Julianus M. 187 a

Lumen cæleste supra ecclesiam S. Juliani visum 184 f. Radii miræ claritatis supra fontem S. Agili de nocte visi 593 a. Lux apparet in puteo, in quem caput ac manus S. Dominici M. projecta erant 779 d. Item supra littus, ubi Sancti corpus fuerat occultatum 782 c. Lux sæpe visa circa sepulcrum B. Elisabethæ 807 b

Lunatica meritis S. Amati sanatur 725 e. Lunaticis medetur S. Rufinus 823 f

Lupi exterminati patrocinio S. Petri 645 a

M

Magnanimitas S. Hermetis M. 147 a. S. Pelagii 162 d. SS. Fortunati, Caii, & Anthæ 167 f. S. Juliani ultro se persecutoribus offerentis 173 c, 175 b. B. Antonii Ripolani 536 a b c & seqq.

Maledicta non sunt rependenda pro maledictis 295 c, 296 d

Malum non reddendum pro malo 35 f, 42 c

Manus gentilis in sacellum S. Juliani irrumpere tentantis, ostio adhærescunt 178 c. Manus aridæ per S. Bibianum sanatæ 461 f. Per S. Adelphum 509 d, 510 b. Arefacta manus ob impactam S. Petro alapam, ab eodem sanatur 642 f, 643 a e. Manus in pauperes munifica post mortem non corrumpitur 691 e

Mare sine navigio transvectus dicitur S. Decumanus 24 c d

Mariæ SS. V. juxta crucem stantis luctum meditans S. Pœmen in ecstasim rapitur 41 b. SS. V. Mariæ præcipua devotione addictissimus fuit S. Gebhardus, ab eaque miro modo designatus episcopus 108 d, 117 a. Ejus laudibus immoritur B. Manettus 139 a. Ad Virginem Deiparam recurrens, mortis periculo eripitur 385 b c. B. Mariæ Virgini se commendat S. Facundinus consecratus episcopus 472 f. Festivitas imaginis D. Virginis divinitus pictæ 543 e. In honorem B. Mariæ Virginis sacellum exstruit S. Fiacrius 600 b, 606 a. A SS. Virgine Deipara ad prædicandum mittitur S. Petrus, tradita ei virga 635 c, 641 c d. Per zonam SS. V. Mariæ factum miraculum 648 f. Prolato Mariæ nomine dæmonem fugat S. Raymundus Nonnatus 737 f. Collati in eum a Deipara favores 738 a b, 743 a, 751 f. B. V. Maria humilitate Dei Mater facta 802 e f

Marmor scissum miraculo integratur 584 d

Mater liberis imprecata, laqueo sibi vitam adimit 344 d. Matrem videre renuit S. Pœmen 29 b, 30 c, & illa filios 37 e

Martyrium B. Antonii Ripolani divinitus honoratum 537 b c

Maxilla loco mota per S. Fiacrium restituta 620 a

Meditationi patientis Christi intentus moritur B. Bonaiuncta 786 b c

Memoria S. Augustini in Africa 386 b c d e

Mendacium odit B. Elisabetha 799 d, 801 a

Merita nostra sunt Dei munera 426 c

Metu mortis & judicii a libidine revocatur S. Augustinus 410 b

Minas judicis spernit S. Pelagius 162 d. S. Serapia 502 f. S. Sabina 503 f. Minis & promissis frustra tentatur B. Antonius Ripolanus 536 c d e. Minas imperatoris non reformidat S. Paulinus 671 d

Miracula in genere. Miraculis claruit S. Ebbo 97 c, 99 a. S. Werenfridus ante & post mortem 100 f, 101 b. Miraculis plurimis coruscat S. Gebhardus 115 a b. Sepultura S. Gebhardi miraculis honestatur 120 b c d. Miraculis fulgent SS. Fortunatus, Caius, & Anthes 168 a. Miracula festo S. Juliani 173 f. Miracula S. Augustino ab aliquibus attributa 358 f, 359 a. Miracula in translatione corporis S. Augustini 367 a b & seqq., 368 d e f & seqq. Miracula a S. Augustino ægrotante facta 439 f. Miracula S. Bibiani 461 f, alia dubiæ fidei 465 e f. Cessant miracula, refrigescente populi devotione 482 c, 483 f. Miracula S. Ermelii 486 b, 487 b, 488 a. B. Agili vicecomitis 567 d, 568 b. S. Fiacrii 598 c, 599 a, 606 a b. Miraculum in transferendo corpore S. Paulini 678 d. Miracula S. Victoris 683 e, 684 c d. S. Rufini 823 f. Miraculis coruscant BB. Joannes & Petrus 839 a b, 841 e. Miracula contra obtrectatores defensa 594 f

Misericordia S. Cæsarii in pauperes prorsus eximia 60 b, 67 e f, 70 c d, a pueritia elucet 65 a. S. Raymundi Nonnati 738 d, 740 b c. Misericordia S. Moysis erga delinquentes 202 f, 203 a, 211 e. S. Augustini erga cæcos Manichæos 239 c d e. Erga pauperes Hipponenses 283 d e. Memorabile S. Doctoris effatum de hac virtute f. Misericors in pauperes & afflictos B. Elisabetha 793 b, 798 b, 799 f, 800 f, 801 a b c. S. Amatus 844 c d

Misericorditer Deus punit delinquentes 588 a

Missam qua præparatione celebraret S. Facundinus 475 d e. Missæ sacrificium vivis ac defunctis proficuum 686 f, 687 a. Missam quotidie multis cum lacrymis celebrare solitus B. Bonaiuncta 785 f

Modestia S. Augustini, dum reprehendebatur 286 c d e. Modestissime de scriptis suis sentit S. Doctor 347 e f, 348 a b & seqq.

Monachi qualitates 38 a b. Monacho quatuor observanda 203 b. Monachi inobedientis turpis lapsus 204 d e. Monachus fit, dimisso regno, S. Sebbus 516 b, 517 c d. S. Pammachius senator 556 c f. Monachus candelam surripiens percutitur ab angelo 630 c d

Monita præclara S. Cæsarii omnibus superioribus Religiosis perutilia 63 c d e f, 64 a. Alia ad dominos pro servis 75 a. Postrema ad moniales 83 c. Monita egregia S. Joannis pro episcopis 105 e f. Monitum S. Augustini ad contemnendas hominum laudes 285 d, contra superbiam 392 d e. Optima monita S. Facundini pro clericis & sacerdotibus 475 b. Monita ad veram humilitatem 558 a b

Morbos varios curat S. Eanswida 686 d e. S. Raymundus Nonnatus 763 a b c d e f. Morbi immedicabiles curati ope B. Elisabethæ 793 f. Morbo semestri debilitatus, facto voto invisendi sepulcrum B. Burchardi, convalescit 831 c d. Morbis variis per multos menses lecto affixus, potu aquæ e. B. Burchardi fonte, sanitati restituitur 831 f. Vide Æger, Febris, Sanationes.

Mori homines non magis mirandum est, quam cadere lapides 439 d

Mors certa est & incerta 345 d e. Mors pia S. Cæsarii 83 c d. S. Sebbi regis 517 d e. S. Mederici 523 d. Mors Arii obtenta precibus S. Alexandri 196 f, qua occasione 197 a b c & seqq.

Morsum a cane rabido sanat S. Licerius 48 e, a lupo B. Ritza 625 d

Morte punitur qui se temere in lectulo S. Cæsarii collocare ausus fuerat 69 c. Mors divinitus inflicta sacrilegis 167 b, 168 b, 179 f, 180 c e f

Morti proxima subito convalescit ope S. Adelphi 511 c. Morti proximi ope S. Raymundi Nonnati vires recuperant 741 c, 744 e f, 747 f, 767 d e f, 771 a. Vide Sanationes.

Mortuum viduæ filium ad vitam revocat S. Cæsarius 70 e. Vivus sarcophago inclusus, omni aëre intercepto, morte liberatur per S. Paulinum 673 d, 678 f. Infans mortuus vitæ restituitur ope S. Raymundi Nonnati 731 f, 732 a. Ejusdem Sancti meritis mortuus resuscitatus 743 c. Infans alius 746 a b. Puella in gravissimo lapsu a morte servata 747 a. Item Religiosus, qui ex altissimo tabulato deciderat 748 b c d. Puer pro mortuo habitus reviviscit 764 c d. Sacerdos miro modo a morte servatus 765 f, 766 a. Infans mortuus ad vitam revocatus 774 c d

Motiva credibilitatis fidei Catholicæ 291 e f

Multiloquium non est, quando necessaria dicuntur 348 d

Mulus prodigiose extractus e puteo ope S. Raymundi Nonnati 761 f, 762 a

Muto loquendi facultatem tribuit B. Manettus 137 f. Mutus, surdus & cæcus a S. Juliano sanatur 179 c. Muti loquela donati per S. Adelphum 509 e f, 511 c. Muto loquela reddita meritis S. Bononii 632 f. Muto loquelam reddit, ut fertur, S. Amatus 716 b, 720 f, 723 f. Mutæ a dæmone vexatæ 721 e, 726 c

N

Naufragii periculis sæpius eripitur invocans S. Gebhardum 125 e. Navigantes precibus B. Benedicti Aretini certo liberantur naufragio 809 b c

Navicula submersa, vectores, invocato S. Rufino, evadunt incolumes 819 c

Navis vehens corpus S. Werenfridi sponte flumen transit 103 f

Nausea cibi per S. Raymundi Nonnati reliquias sublata 773 d e

Novitia, ob grave corporis malum dimittenda, invocata B. Elisabetha, subito convalescit 794 e f, 795 a b

Nummi perditi, invocato S. Adelpho, reperti 511 a. Ex nummo gutturi infixo periclitans puer ope S. Fiacrii sospitatur 618 d e

Nuptias cum rege vel principe amore virginitatis respuit S. Eanswida 685 f, 686 a. Nuptias item fugit amore virginitatis B. Elisabetha virgo regia 788 a, 792 d, 798 b, 799 a b

O

Obedientia ducit hominem ad Deum 40 a

Obsidione liberati Salernitani beneficio SS. Fortunati, Caii, & Anthæ 165 a e

Oculus pessime affectus per B. Antonium Ripolanum sanatus 538 d e. Per S. Petrum 643 e f. Ophthalmia & alia infirmitas, invocato S. Raymundo Nonnato curata 746 b c. Oculorum usus ope B. Elisabethæ restitutus 793 f. Oculus male affectus, admotis Beatæ reliquiis, curatur 805 c d. Oculi obscurati, per Beatam illuminantur 808 b d

Odoris miri fragrantia in obitu S. Werenfridi 100 f, 103 d. In sepultura S. Gebhardi 120 c. Odorem suavissimum spirat sepulcrum SS. Fortunati, Caii, & Anthæ 165 f. Corpus B. Antonii Ripolani 537 c. Corpus & cilicium S. Petri 636 d f, 644 a. Brachium S. Cæsidii 653 e. Mira odoris fragrantia e tumulo S. Amati 720 e, 727 e f. E sepulcro B. Elisabethæ 791 f. Suavis odor perceptus apud sepulcrum S. Rufini 817 e. Ossa B. Burchardi suave fragrantia 829 e

Oleo a S. Cæsario benedicto expellitur dæmon 72 f. Miraculo simile oleum servatur, confracta ampulla 73 b. Vasa olei ab ipso benedicti collisa non franguntur 79 a. Oleum salutiferum manat e sepulcro S. Petri 644 e. Oleo benedicto sedatur tempestas, sicut prædixerat S. Aidanus 692 c d. Oleum e lampade, in sacello S. Raymundi Nonnati ardente, cæcorum oculos aperit 766 c. Oleum miraculosum subinde stillat e sepulcro B. Elisabethæ 791 f. Puella, invocato S. Rufino, ab oleo bulliente illæsa 822 d e

Oratio commendatur 37 f, 333 c. Orationi deditus S. Ebbo 99 c d. Totas noctes stans orat S. Moyses 200 f, 201 b. Ardens oratio S. Augustini pro conversione hæreticorum 293 b c. Oratio devota S. Augustini nomine circumlata 359 c. Pro anima matris suæ defunctæ orat S. Doctor 426 c d e. S. Facundinus ep. frequenter de nocte surgit ad orandum 477 e f. Orationi vacat B. Agilus vicecomes 567 c f. S. Cuthburga die ac nocte 700 b. B. Elisabethæ orandi studium 793 c, 799 e, 800 a. Oratione civitatem ab hostibus tuetur S. Licerius 48 f, ab igne S. Cæsarius 68 a, ejusdem oratio apros exterminat 72 f, puellam ægrotam sanat 76 b c. S. Joannes ep. sine oratione nihil aggredi solitus 105 e. Opificem e lapsu quasi exanimem oratione sanat S. Gebhardus 118 b. Orante S. Pelagio, carcer illustratur 162 c. Oratione S. Alexandri impius Arius crepat medius 197 a f. Civitas Oratione S. Bibiani liberatur ab hostibus 464 e f. Oratione S. Mederici carcer aperitur 522 f. Precibus BB. Joannis & Petri exorata tyranni conversio 838 c d. S. Amatus orando quidlibet impetrat 846 a b

Ovis oblata S. Adelpho a lupi dentibus illæsa 509 f

P

Panis multiplicatus in decuplum 48 a. Pane benedicto monachum tentatione dæmonis liberat S. Medericus 520 a, 521 e. Mira in pane mutatio 631 b. Panes tempore famis multiplicati meritis S. Petri 642 b c. Ejusdem jussu panis in clibano non accenso coctus 643 c

Parabola insignis de exercitatione, castitate, eleemosyna & obedientia 39 a f, 40 a

Paralyticam sanat S. Cæsarius 72 d. Paralyticum a dæmone arreptum S. Gebhardus 122 c. Puerum paralyticum 123 d e. Paralyticum S. Julianus 178 f & seqq. Paralyticum 186 c. Paralytica ope B. Antonii Ripolani sanata 539 a b. Paralytici sanati meritis S. Agili 592 d e f, 596 b c f, 597 a b. Paralyticus per S. Fiacrium 618 e. Per S. Bononium 633 e f. Clerico paralytico S. Amatus vigorem reddit 721 b, 726 b, mulieri paralyticæ c. Paralytico apparet, eumque sanat 722 a, 728 a. Puer paralyticus, & continuo motu agitatus, ad invocationem S. Raymundi Nonnati sanatur 768 b & seqq. Desperatam a medicis valetudinem recuperat paralyticus, facto voto peregrinandi ad B. Burchardum 831 d

Parcitas ciborum & verborum B. Elisabethæ 793 a b, 799 e f, 802 a

Partus cruciatibus liberata mulier per S. Gebhardum 127 b. Alia in diverso partu ab eodem Sancto adjuta f. Alia post quinque partus infelices, implorata S. Gebhardi ope, miro modo fœtum parit sospitem 128 a b c d e: alia item post sex infausta puerperia voto se obstringens Sancto, bis læto partu donatur 128 f, 129 a b. Mulier in duplici periculoso partu meritis S. Raymundi Nonnati adjuta 746 e f. Alia feliciter parit, sumpta aqua, quam Sancti reliquiæ attigerant 749 d e. Idem Sanctus mulieribus in partu laborantibus singulariter beneficus 753 a b c d e f, 754 a b c f & seqq., 757 c d e f, 758 a & seqq., 761 e, 770 f, 775 e. Puerperæ duæ meritis B. Elisabethæ læto partu donatæ 808 d

Passio unde gignatur 203 a

Pater patriæ vocatur S. Ætherius 92 b

Patientia S. Petri in tolerandis irrisionibus ac verberibus 641 c, 642 f. S. Raymundi Nonnati in diuturnis cruciatibus 738 e. B. Elisabethæ in gravissimis morbis 802 c

Patriam amore virginitatis relinquit S. Petrus 641 b

Patrocinia Sanctorum commendantur 187 a e

Pauperculus quidam panem, quem super altare S. Adelphi posuerat, inde digressus penes se reperit 510 b. Pauperis specie Christum hospitio suscipit S. Agilus 585 e

Pauperem se & de pauperibus natum, fateri non erubescit S. Augustinus 218 d, 220 f. Pauperibus & infirmis consulit S. Cæsarius 67 e, quam utiles sint pauperes egregie docet f, dona a Theodorico sibi missa pauperibus distribuit 70 c. Cuncta pauperibus erogat S. Gebhardus 117 d. Bona sua in pauperes distribuit S. Hermes 147 c. S. Pelagius in pauperes munificus 162 a. S. Medericus 522 f. Cura S. Augustini pro pauperibus, quos egregie instruit 283 c d e f. Quæcumque ad se missa pauperibus largitur B. Antonius Ripolanus, solo pane & aqua in carcere victitans 536 d. Bona sua in pauperes erogat S. Pammachius 556 c. 561 c. Charitas in pauperes B. Agili vicecomitis 567 c e. S. Petri, ad quos alendos multiplicati panes angelorum ministerio 642 b c

Paupertas voluntaria S. Augustini 257 c. S. Facundini 480 e. S. Sebbi regis 517 d. B. Agili Vicecomitis 567 e

Peccatores quomodo corriperet S. Augustinus 282 d e f & seqq. Pro Peccatoribus ferventes preces fundit S. Cæsarius 76 f. S. Augustinus 293 b c

Pecora mansuescunt in S. Juliani ecclesia 183 f, 184 a

Pectoris inflammatio per S. Fiacrium exstincta 619 f. Pectus male affectum ope ejusdem Sancti curatum 620 c

Pecuniam sancte distribuit B. Elisabetha 792 e

Pejerare volens in S. Juliani ecclesia, mutus hæret & immotus 181 b

Perditis in rebus juvat B. Ritza 625 d

Peregrinantes, invocato S. Raymundo Nonnato, magna evadunt pericula 769 e f, 770 a b d e

Peregrinationes pias instituit B. Agilus vicecomes 567 d e f

Periculo vitæ gravissimo Religiosam liberat B. Elisabetha 795 c d e. Periclitantem sub delapsa tabula servat illæsum 804 d. Aquis, rupta glacie, immersam & a spectro territam periculo mortis eripit 805 f, 806 a b c

Perjuri puniti 185 e

Persecutoribus se ultro offert S. Julianus 173 c, 175 b

Pes S. Pelagii M. angelorum ministerio Rotwilam delatus, ut pie creditur 159 b. Pes mulieris luxatus stragulo equi S. Cæsarii curatur 80 b. Usus pedum meritis S. Gebhardi puellæ ac puero datus, gressus item nautæ restitutus 125 a b c d. Pes contractus ope S. Gebhardi sanatur 130 a. Ope S. Agili 593 f. Pes S. Galli per S. Julianum M. sanatur 182 c d. Pedum tumore puerum liberat S. Agilus 595 c. Pes ex vulnere putrescens ope S. Fiacrii sanatus 609 d e f, alius malo immedicabili affectus 620 b

Peste liberatur Ticinum intercessione S. Augustini 384 f, 385 a. Pestis exstincta meritis S. Agili 590 e. Pecudes solo Crucis signo pestilentia liberat S. Raymundus Nonnatus 740 d. Tolosæ multa hominum millia ope ejusdem Sancti peste & febribus liberata 741 c d. Pestis sedata Gadibus invocato per publicas preces Sancto 775 a b c d

Philautia raro perfecte vincitur 276 a b c

Philosophiam naturalem, imo ipsas poëtarum fabulas Christianis utiles esse, licitumque earum usum probat S Augustinus 276 f, 277 a b

Philosophum ethnicum solo imperio mutum facit S. Alexander 196 c d

Phrenetica menti reddita per S. Agilam 594 d. Per S. Raymundum Nonnatum 750 b c. Per B. Elisabetham 793 f, 805 a b. Phreneticus 807 f. Phreneticis succurrit S. Rufinus 823 f

Pietas eximia B. Manetti erga Deiparam V. 139 a. S. Raymundi Nonnati 737 e f, 738 a b. Pietas quæstuosa 283 d. Pietas Luitprandi regis in S. Augustinum 367 f. Pietas S. Augustini in morbo 440 a. Pietas Annæ Austriacæ Francorum reginæ in S. Fiacrium 620 d

Pileo, quem pauperi dederat, Christum ornatum videt S. Raymundus Nonnatus 740 b c

Pluvia non madesit S. Licerius 47 f. Pluviam impetrat S. Cæsarius 68 c. S. Moyses 200 c.

Pluvia impetrata meritis SS. Felicis & Adaucti 547 c

Pœna illicitæ ordinationis 56 f. Pœna inflicta custodi ecclesiæ, quod lumen ad sepulcrum S. Gebhardi extinguere solitus esset ante diem 123 b. Pœna Manetis seu Manichæi hæresiarchæ 237 b

Polypo medetur S. Fiacrius 610 c d, 616 f, 617 a

Possessor injustus vapulat a S. Vicinio ei tertio apparente 192 d e. Alius levare non potest corpus S. Agili, donec ablata restituat 588 b c

Potum sumit S. Augustinus ut medicamentum 275 c

Prædatores cæsi favore S. Juliani, columba apparente 178 e

Prædictiones. Apparens post obitum S. Gebhardus prædicit neminem monachorum, qui tunc temporis degebant in monasterio a se fundato, damnatum iri 120 e. Alia ejusdem Sancti prædictio 123 a b. Lapsum solitarii cujusdam, & barbarorum irruptionem prædicit S. Moyses 204 d e f. Mortem suam S. Bibianus 461 c, 466 e. S. Sebbus rex 517 c. S. Medericus 523 c. Gravem morbum monachi, qui candelam furatus erat, prædicit S. Bononius 630 c d e. Manum regis in pauperes munifiti non corrumpendam prædicit S. Aidanus 691 e. Mortem S. Oswini, & maris tempestatem 692 b c. Mulieris innocentiam miraculo defendit, & calumniatorum ejus supplicium prædicit S. Raymundus Nonnatus 740 d. Spiritu prophetico mortem suam aliaque prædicit B. Bonaiuncta 785 d, 786 a. Multa occulta B. Benedictus Aretinus 809 c. Tyranno suam ipsius conversionem prædicunt BB. Joannes & Petrus 838 c d, 839 e

Prægnantibus & parturientibus cum fiducia invocatus opitulatur S. Gebhardus 115 a b, 128 a b c d & seqq. S. Raymundus Nonnatus 745 a b c, 746 d e f, 748 a, 749 d e, 750 a b

Præparatio ad sacerdotale munus rite obeundum a S. Augustino requisita 258 c d & seqq. S. Facundini ad Missam 475 d e

Præstigias dæmonum signo crucis dispellit S. Amatus 846 d

Presbyterum famæ non integræ ab officio removet S. Augustinus 321 f & seqq.

Prodigia in translatione corporis S. Raymundi Nonnati, ut aiunt, facta 740 f, 743 b. In ejusdem Sancti imaginibus 771 a, 773 c

Proditio punita 69 d

Profanatio oratorii S. Victoris punita 683 c, 684 d

Providentia Dei singularis 77 b. Non arguenda 395 c d

Prudentia cum animi demissione conjuncta in S. Æthiope eunucho laudatur 7 b. Prudentia S. Pœmenis in reprehendendo modum sedendi S. Arsenii 28 b

Psalmos Davidicos magno affectu legit catechumenus S. Augustinus, & quartum explicat 423 e f & seqq.

Pudicitia S. Serapiæ divinitus servatur illæsa 500 f, 502 e

Puella, fœda carnis excrescentia quasi biceps, invocato ab ejus matre S. Rufino, sanatur 821 a b c

Puer ægrotus, nuncupato a parentibus voto in honorem S. Gebhardi, convalescit: voti exsecutione dilata, in priorem morbum reincidit: impleto voto, restituitur sanitati 129 f, Puer æger, ad quem vocati harioli, ex morbo occumbit 186 f. Alter simili laborans incommodo meritis S. Juliani sanatur 187 a. Puer sub ruina portæ illæsus ope S. Amati 722 c d, 728 a. Alter a carro non obtritus ope S. Raymundi Nonnati 775 e f

Pueritia pia S. Amati 713 e f, 723 b c, 844 b c

Pulvis sepulcri S. Juliani in Orientem perlatus dæmonem pellit, multaque deinceps in ecclesia ibi structa operatur miracula 184 c d. Pulvis ex ejusdem Sancti sepulcro pro reliquiis petitus asportari nequit, nisi præmissa oratione, eoque dæmon ejicitur 186 d e. Puer, hausto cum aqua pulvere sepulcri S. Juliani, lue inguinaria liberatur 187 a. Pulverem sepulcri S. Rufini auferre cupientes prohibentur divinitus 822 b c

In puteum lapsus ope S. Gebhardi illæsus extrahitur 114 f. Puteus salutifer in crypta ubi corpus S. Augustini depositum creditur 370 d, 375 f

Q

Quies corporalis timorem Dei ejicit ex anima 36 e

Quinquagies orat quotidie S. Moyses gravi tentætione pulsatus 200 d, 201 b

R

Regno se abdicat, vitamque monasticam amplectitur S. Sebbus 517 c d

Religio quænam tenenda sit, docet S. Augustinus 247 a b

Reliquiæ S. Hermetis miraculo nobilitatæ 149 c d. Reliquiis S. Juliani, dum ad structam Remis ecclesiam portantur, dæmon in via expellitur 184 b c. Aliis S. Juliani reliquiis, in ecclesiam apud Turonenses ipsi dicatam cum prodigio illatis, liberatur energumenus 184 f. Mira de osse perdito S. Vicinii narratur historia 194 d e f, 195 a

Renum dolor sublatus per B. Antonium Ripolanum 540 d e

Revelatione angelica obitus sui diem cognoscit S. Sebbus 517 e f. B. Agilus 567 f. Revelationibus divinis honoratur S. Fantinus 622 c, 623 d

Reverentia ecclesiæ S. Bononii miro modo servata 633 b c

Rosæ ad sepulcrum S. Juliani divinitus ortæ, quibus energumenus liberatur 187 b

Rosarium ante imaginem Deiparæ singulis diebus religiosissime legit S. Raymundus Nonnatus 737 e

Rota obterendus, beneficio S. Raymundi Nonnati servatur illæsus 744 b. Rota fere obtritus ope S. Rufini valetudini redditur 819 b c

sub Ruina stabuli homo cum jumentis illæsus, protegente S. Raymundo Nonnato 749 c d, 761 a b

S

Sacrilegus rex Saracenus altare SS. Fortunati, Caii, & Anthæ profanans divinitus morte punitur 167 a b c, 168 b. Sacrilegi direptores ecclesiæ S. Juliani horrenda morte pereunt 179 f. Alter ob villam ecclesiæ ablatam febri vehemente corripitur; at deinde restitutus duplum reddit 180 a, 181 e. Alius, qui bona ecclesiæ S. Juliani invaserat, fulmine ictus 180 b c. Alius item, qui oves ejusdem ecclesiæ rapuerat, morte punitus e f. Sacrilegi pœnas luunt 673 d. Sacrilegus, qui ossa S. Victoris in ignem projecerat, humi affligitur omni sensu orbatus; at Sancti meritis restituitur sanitati 683 f, 684 a d

Sanationes. Mulier a S. Cæsario sanata 72 a, alia paralytica d. Puella morti proxima ejusdem Sancti precibus sanitatem recuperat 76 b c. Sanationes variæ meritis S. Gebhardi 115 a b, 118 b, 119 f, 123 c d e, 125 f, 126 c d e f, 127 a, 130 a b & seqq. B. Manetti 137 e f. S. Hermetis 150 d. Multi sanitatem adepti per SS. Fortunatum, Caium, & Anthen 166 a. Per S. Julianum 178 f, 179 a b c, 187 a d. Duo execratione matris puniti divinitus, moniti in visione a S. Augustino, apud reliquias S. Stephani sanantur 344 c d e & seqq. Insignis multorum sanatio prævia apparitione S. Augustini 367 e. Alii ab eodem Sancto sanati 381 e f. Sanationes plurimæ meritis S. Adelphi 509 b e & seqq. S. Mederici 522 e, 523 b. Christiani quatuor per B. Antonium Ripolanum sanati 537 d. S. Agilus periculosa febri laborans divinitus sanatur 580 e f. Ejus meritis alii sanati 587 a, 591 b d, 592 d e, 593 e f, 594 a b d e & seqq. Variæ sanationes ope S. Fiacrii 614 f, 615 a, 618 c, 619 e f. Ope S. Petri 643 e, 645 c. S. Eanswidæ 686 d e. S. Amati 716 a, 726 a, 846 b c. Sanationes plurimæ cum hominum, tum jumentorum meritis S. Raymundi Nonnati 741 c d, 746 b c d e, 752 c, 760 d e f, 762 a b c d e, 764 a & seqq., 765 a c d e f, 766 a e f, 768 a & seqq., 771 a & seqq., 773 a b c, 776 e. Sanantur ægri, S. Dominico M. invocato 782 d. Morbi varii meritis B. Elisabethæ sanati 803 a b c, 805 e f, 806 e f, 807 a c d, 808 e. Sanationes per B. Albertinum 812 d e. Hominum & bestiarum per S. Rufinum 823 f

Sanctitas interna & externa S. Cæsarii 81 f

Sanctorum gesta ad posteros transmittenda 190 c, 462 f. Sancti quomodo colendi 523 b, 524 e f

Sanguis S. Bibiani dæmonibus terribilis 461 b, 466 a b c

Sanitate per S. Raymundum Nonnatum impetrata male utens in morbum recidit, & iterato Sancti beneficio sanatur 772 b c

Scabies in brachiis & cruribus sanatur a S. Gebhardo apparente 123 c. Scabies in facie per S. Fiacrium mundata 619 f

Scientia vasta rerum omnium & insignis eloquentia ad convertendos ethnicos & hæreticos utiliter a S. Augustino adhibita 276 d e f, 277, 278 a b c d. A Scientiæ mundanæ amore divinitus deterretur S. Cæsarius 65 e. Quænam scientia hominem reddat beatum 401 d e

Scriptura S. a superbis nequit intelligi 222 a. Scripturas pro suo libitu admittunt vel rejiciunt Manichæi 238 e. Scriptura S. intellectu difficilis 285 e. S. Scripturam cælesti voce legere jubetur S. Augustinus 421 f

Senex solitarius inobediens sibique præfidens labitur in fornicationem 204 d e. Senibus, qui corpus S. Juliani sepeliverant, juvenile robur instauratur 173 d, 175 d, 177 a

Sensuum custodia S. Facundini 474 b, 480 b

Sepulcrum S. Facundini a transeuntibus honorari jussum divinitus 482 c, 483 c d. Sepulcrum B. Ritzæ magna claritate splendere visum 625 a

Sepultura S. Sebbi regis miraculo nobilitata 517 e f

Serenitas aëris concessa per merita SS. Felicis & Adaucti 547 c

Serpentium ferociam crucis signo perimere solitus B. Manettus 137 f

Sicarius S. Agilum tentans occidere, divinitus punitur, arefacto brachio 577 d

Siccitas aëris sublata ope S. Raymundi Nonnati 765 a

Silentium loquendo servari potest 35 b, præ loquela eligendum 36 b, præstat requiem 37 f. Silentii amans S. Facundinus 476 d. B. Elisabetha 793 b, 799 f, 802 a

Societas prava quam noxia 392 f

Solicitudo S. Augustini de munere episcopali recte obeundo 273 e f

Solitariæ vitæ amor S. Ebbonis ep. 97 b, quam ita colit, ut tamen gregem non deserat 99 c d

Spasmi curati ope B. Burchardi 831 d

Speculum S. Augustini egregium Philosophiæ moralis compendium 349 d e

Strumæ meritis S. Fiacrii curatæ 618 d, 619 a. Ope S. Rufini 823 c d

Stuprator fœdo morbo punitur, at pœnitens apud sepulcrum S. Fiacrii convalescit 613 c d

Submersi diu S. Fiacrii ope vivi emergunt 608 b c d. Submersionis periculo eripiuntur, & amissa recipiunt invocantes S. Rufinum 819 c d. Invocato eodem Sancto, juvenis cum equo suo submersionis periculum evadit 823 e

Sues ecclesiam S. Bononii tangentes eodem die, excepta una, omnes intereunt 633 c

Superbiæ remedia a S. Facundino adhibita 472 b

Surdis auditum reddit S. Adelphus 509 b, 510 f, 511 a b. Surdus auditum recipit ope B. Antonii Ripolani 538 c. Puellam surditate liberat S. Raymundus Nonnatus 748 f. Surda orans ad sepulcrum B. Elisabethæ auditum recuperat 805 d

Suspicionibus sinistris turbari non debet, quem conscientia non accusat, exemplo S. Augustini 293 e

Suspiria pia & crebra S. Augustini ad Deum 274 c d e f, 275 a b c, 276 a b c, 293 b, 296 e f, 387, 388 a b d, 389 a b d f, 390 a b c d f, 391 b c e, 392 b c & seqq., 393 a c, 394, 395 a, 396 a e f, 397 a, 401 a b d, 402 b d f, 403 f, 405 f, 407, 412 d, 413 c e, 414 e f, 415 b c, 416 f, 417 a c, 419 c d, 421 a c f, 422 b c d, 423, 424 a b c, 425 a d e, 426 a b c d, 440 a

T

Tacere in adversis, victoria est 36 a

Temeritatem morte luit Gothus quidam 69 c

Tempestates sedatæ baculo S. Cæsarii 80 c. Meritis S. Juliani M. 178 d. Precibus S. Bononii 628 a. Tempestas a S. Aidano prædicta, & oleo sacrato sedata 692 c d. Frustulum baculi S. Raymundi Nonnati sedat maris tempestatem 770 f

Templum S. Hermeti M. exstruit S. Cæsarius 60 f, 148 e. Aliud eidem Sancto Rothnaci erectum a S. Amando, post a Ludovico Lotharii imp. filio aliisque principibus dotatum 150 d

Temporis occasio arripienda 6 d. Historiæ temporis seu chronologiæ notitiam commendat S. Augustinus 276 d e. Tempus mortis incertum est 345 d e, 409 a

Tentatione eadem vexatur monachus, ob quam alium suaserat expellendum 37 b c. Tentatio manifestata evanescit 38 b. Tentationi carnis gravissimæ toto sexennio viriliter resistit S. Moyses, tandemque ab ea liberatur 200 c d e & seqq., 211 d. Tentationem philautiæ ac vanæ gloriæ periculosissimam esse, S. Augustinus fatetur 276 a b c

Tibiam male affectam sanitati restituit apparens S. Augustinus 381 b. Tibiarum inflatione laborantem sanat S. Fiacrius 619 a b

Timore Dei contremiscit B. Elisabetha 802 a

Trabs prodigiosa & salutifera Calari 385 e f. Trabs mirabiliter extenditur precibus S. Eanswidæ 686 a b

De Trinitate scribere cogitanti S. Augustino, puer, ut fertur, apparet aquam maris exhauriens 357 f, 358 a b. SS. Trinitatis invocatione pulsi dæmones per S. Paulinum 678 b

Tubere ingenti ad collum duo liberati, suscepta peregrinatione ad sacellum S. Gebhardi 126 f. Religiosam tubere periculoso liberat B. Elisabetha 805 d

Tumore colli liberatur puella ope S. Fiacrii 617 b c

Tunica S. Mederici impurus dæmon expellitur 520 a, 521 c. Per tunicam S. Petri sanatur puerulus in sinistro latere pessime affectus 645 b. Epileptica vel a dæmone arrepta d e

E turri lapsus, & per septennium miserrime affectus ope S. Vicinii sanatur 194 c d

Tussi horrenda laborans, sumpta modica aqua e fonte B. Burchardi, momento sanatur 831 f, 832 a

Tympaniticus ope S. Rufini sanatur 820 f. Vide Hydropici.

Tyrannus ad Christi fidem conversus 838 c d, 839 e, 841 c e f

V

Vaccæ, nemine plaustrum regente, corpus S. Werenfridi recta in Elst perducunt 104 a

Vanæ gloriæ tentatio periculosissima 276 b. Vanam gloriam fugit S. Pœmen 39 b. S. Facundinus 479 e. Vide Humilitas.

Venenum sibi porrectum detegit ac sine damno bibit B. Bonaiuncta 784 c f, 786 b

Vermes viscera misere rodentes ope S. Agili expelluntur 593 a

Versiculi contra detractores a S. Augustino scripti 435 d

Vestigia S. Facundini saxo, ut fertur, impressa 469 f, 482 b

Victoria de Saracenis cælitus concessa meritis S. Ebbonis 96 f, 99 b c. Victoriam de Agarenis referunt Salernitani meritis SS. MM. Fortunati, Caii, & Anthæ 168 d e f

Vinctus miro modo liberatus per S. Amatum 721 c, 727 d

Vinum miraculo S. Juliani multiplicatum in vase 185 a b c. Miraculose conservatum, extracto epistomio 510 d e. Meritis S. Agili auctum 586 e. In vinum, a quo abstinere volebat S. Bononius, mutatur aqua 630 f, 631 a. Vino plenum restituit vas vitreum fractum S. Petrus 641 e. Aqua in vinum mirabiliter conversa S. Amati meritis 719 b, 846 f

Virginitas commendatur a S. Augustino 334 c d

Virtutes egregiæ S. Pœmenis anachoretæ 28 c d, 30 a b. S. Cæsarii in tyrocinio 65 b, in episcopatu 72 b c, 73 f. S. Syagrii 90 b c d. Virtutes S. Ætherii episcopo dignæ laudantur a S. Gregorio 93 f. Virtutes præsule dignissimæ S. Vicinii 190 d e f. S. Augustini virtutes ab heterodoxo laudatæ 245 c. Virtutes S. Ebbonis 98 d e f, 99 a. S. Werenfridi 103 a b c. B. Manetti 137 c e f. S. Moysis 210 c. S. Adelphi 507 d e. S. Sebbi regis 517 c d. B. Agili vicecomitis 567 c d. S. Fiacrii 606 a. S. Bononii 627 e f. S. Aidani 691 a b c, 693 e. S. Cuthburgæ 700 b. S. Amati 714 c d, 723 c d, 725 e f, 844 c d, 845 d e. Virtutes B. Elisabethæ 792 b c d, 798 f. Virtutes viro militari a S. Augustino commendatæ 350 f

Viscerum dolores pellit S. Medericus 519 b

Visiones S. Cæsario exhibitæ 81 f. In visione revelatur ei merces parata in cælis 82 a. Per Visionem monetur S. Cæsarius de celebranda memoria S. Hermetis M. 60 e, 148 d. Mulier paralytica in visione ad S. Juliani sepulcrum deducta sanatur 179 a. Visione angelorum in gravissima carnis lucta corroboratur S. Moyses 201 a. S. Martino Turonensi justa persolvit in visione, ut fertur, S. Ambrosius ep. Santonensis 212 f, 213 a d. S. Augustinus longe absens Eulogio in somnis visus 240 a. Duobus male affectis in visione sanitatem prædicit 344 e f. Nocturna visione terretur Theodoricus, ne S. Bibiano noceat 464 e. Diem mortis suæ per visionem cognoscit S. Sebbus rex 517 d e f. Cælesti visione Jesu & Mariæ recreatur S. Petrus conf. 641 c

Visus morbo amissus, voto B. Elisabethæ facto, recuperatur 807 d

Vita sapientis est meditatio mortis 627 e. Vitæ solitariæ instrumenta 36 e. Vitam contemplativam simulque activam colit S. Moyses 204 b c. Vitam communem præ solitaria S. Augustinus eligit a Deo monitus, ut potius animabus lucrandis instaret, quam sibi soli in eremo prodesset 228 a b. Vitæ communis varia exercitia enumerat ac laudat c d e f, 229 a b c. Vita mulo reddita per S. Raymundum Nonnatum 761 c d. Colmano duci prolongata S. Fagnani precibus 825 f

Ulcera fœda sanat S. Augustinus 378 b c. Ulcus periculosum S. Fiacrius 620 a

Voce cælesti S. Pelagius confortatur ad martyrium 162 b

Voluntas propria dæmon hominis est 37 a

Voluptati periculosæ in edendo & bibendo resistit S. Augustinus 275 b c d

Vomitus vehemens & acutissima febris beneficio S. Gebhardi sanata 130 f. Diuturno vomitu monialem liberat B. Elisabetha 796 a b

Voti exsecutio dilata noxia 129 f. Votum frangens rursum a dæmone corripitur, a quo S. Agili meritis fuerat liberatus 589 f, 590 a

Usurarius, qui vinum toxico infectum B. Bonaiunctæ miserat, eadem hora mortuus concidit, qua Beatus illud sine noxa bibit 784 a & seqq.

Usus pedum ac membrorum restitutus meritis S. Paulini 679 b. Usu membrorum multis annis capta, ope S. Raymundi Nonnati sanatur 771 a. Usum brachii & aliorum membrorum recuperat post viginti annos religiosa apud sepulcrum B. Elisabethæ 791 f. Usu membrorum captus meritis B. Burchardi sanatur 831 d. Alteri languido artuum & compagum usus Beati ope redditus e. Vide Claudi, Contracti.

Vulnere lethali saucium sanat S. Cæsarius 77 c d. Vulnera in capite & brachio S. Fiacrius 620 b. Vulnus periculosum ope S. Raymundi Nonnati curatum 762 c d, 771 d. Vulneribus a truculento cane inflictis medetur B. Elisabetha 807 a b. Gravi vulnere ex lapsu saucius ope ejusdem Beatæ sanatur 807 e f

Z

Zelus S. Cæsarii ad tollendos abusus 55 d e, ad profligandam hæresim Semi-Pelagianorum 58 e, de quibus triumphat 59 b. Ejusdem zelus ac fervor in docendo & prædicando 73 f, 74 b e, ad instruendum discipulos & vitia reprehendenda 81 c d e. Zelus impiger S. Werenfridi in prædicatione 103 b c. S. Malrubii zelus convertendi gentiles 132 b. Zelus S. Alexandri pro Catholica fide conservanda 196 c e, 197 a e, 198 d. Zelo animarum flagrat catechumenus adhuc S. Augustinus 229 f. Ejusdem zelus instillandi aliis amorem Dei 246 e, 256 e f, convertendi hæreticos 262 c, 264 f & seqq. Magno zelo turpem epulandi in templo abusum tollit 268 f & seqq. Pessimam pugnandi consuetudinem abolendam curat 339 a. Zelus S. Augustini in prædicando 282 a b c & seqq. In scribendo 288 b c f & seqq., 319 f, 333 e. Apostolicus zelus S. Augustini ad convertendos hæreticos 338 c d. Zelus S. Pammachii propagandæ Catholicæ fidei 560 b. Divino cultui propagando invigilat S. Æonius 563 c. S. Paulinus exsul magno zelo prædicat fidem Catholicam, & miraculis confirmat 671 e, 678 a b. Zelo salutis animarum multa patitur S. Raymundus Nonnatus 730 d, 738 d e. Animarum salutem ardenter desiderat B. Elisabetha 800 f

Zonæ SS. Dei Genitricis Mariæ annua commemoratio, & miraculum per eam factum 648 f, 649 a

ERRATA SIC CORRIGENDA.

Pagina I, in fine Catalogi B. Joannes Manettus-dele-Joannes
Pag. 6, num. 7, lin. 16 prosolytum-lege-proselytum
12, lin. 7 dele sub pontificatu Pauli V.
23, num. 4, lin. 5 pro Vanga illa &c.-l- vanga est instrumentum quo Martyr decollatus est
26, num. 6, lin. 13 dele-quod
28, num. 16, lin. 19 inordinatum non-l-inordinati nil
31, num. 5, lin. 19 Quæ-l-eam dolere
Ibidem lin. 20 dolere se-l-eam dolere
43, num. 2, Illustrissius-l-Illustrissimus
50, lin. 2, seculo V-adde-& VI
56, num. 33, lin. 17 XXVII Augusti-l-XXVI Augusti
57, num. 35, lin. 42 seculum V-l-seculum VI
63, lin. 4 Cærurelea-l-Cærulea
83, lin. antepenult. Septembris-l-Augusti
86, in titulo consiliis-l-conciliis
88, lin. 23 sicet- l-sicut
90, col. 1, lin. 10 Audochii-l-Andochii
94, num. 14, lin. 13, 502-l-602
96, num. 9 & 10 seculi VI-l-seculi VII
108, num 11, lin. 15 prænuntiavit-l-post alium prænuntiavit
Ibid. lin. 21 extenditur-l-etiam extenditur
Ibid. lin. 24 post mediate-dele alia usque ad finem numeri
112, num. 34, lin. 10 ecclesiæ-l-ecclesia
118, ad marginem lit. F. dele & reliquias
119, ad marginem lit. A, pro quas ne-l-reliquias
128, num. 34, in marg. quatuor-l-sex
130, num. 40, lin. 3 Sancti sacellum-l-ad Sancti sacellum
133, & deinceps in titulo, dele-Joanne
Num. 1, lin. 11 B. Joannes-l-B. Manettus
135, num. 9, lin. 23 votis-l-vobis
Ibid. num. 10, lin. 4 perrexerint-lporrexerint
136, num. 17, lin. 16 præcipuæ-l-præcipue
Ibid. lin. 22 B. Joanne-l-B. Manetto
138, num. 28, lin. 2 dele-Joannes
139, in titulo IV Kal.-l-V Kal.
Lin. 5 a fine, IX Martii-l-IX Aprilis
143, num. 4, lin. 11, militares-l-militaris
150, num. 35, lin. 5 seculi XI-l- seculi XII
Num. 36, lin. 12 qui-l-quæ
Ibid. lin. 13 sancti-l-sanctæ
Num. 38, lin. 4 Gerardum IV-l-Gerardum II
159, num. 47, lin. 3, XIX-l-XXIX
165, num. 15, lin. 16 adoratissimis-l-odoratissimis
166, num. 19 in fine, dele quod ponitur ad marg., & asteriscum in textu.
Num. 25-expunge-Hos autem posteriores &c. usque ad in apographo exclusive.
181, in annot. lit. m, ægris-l-agris
187, in annot. lit. a, tom. IV-l-tom. V
Ibid. quod nunc S. Arudii nomen habet-l-quod nunc est collegium Canonicorum, & S. Aredii nomen habet
188, in tit. Polliona-l-Pollione
192, num. 15, lin. 1 dele d, uti & in margine
194, num. 31 in marg. mira-l-mira de
195, in annot. lin. ult. sacro-l-sacrum
200, num. 9, lin. 19 dele -non
207, num. 47, lin. 7 Parisii-l-Parisiis
208, num. 54, lin. 10 nostri-adde-Moysis
209, num. 1, in marg. ἀγήλη-l-ἀγέλή
Num. 2, lin. 2 φυκὴν-l-ψυκὴν
210, num. 6, lin. 13 εἰχεν-l-ἤχει
211, num. 8, lin. 14 ἠρωτάτω-l-ἠρωτᾶτο
In annot. lin. 2 συμράκτωρας-l-συμπράκτωρας
219, num. 36, lin. 2 Benedictorum -l-Benedictinorum
231, num. 102, in marg. & -l-de
233, num. 115, lin. 9 Ecclesiæ-l-Ecclesia
264, num. 273, lin. 15 Maximum-l- Maximinum
271, num. 305, lin. 2 antquis-l-antiquis
286, num. 377, lin. 3 magis-l-magnis
321, num. 556, lin. 11 leguntur-l-legantur
345, num. 663, lin. 24 quæratur-l-queratur
346, num. 668, lin. 5 Correctione-l-Correptione
350, num. 680, lin. 30, cap. 1 -l-cap. 5
353, lin. 4, num. 20-l-num. 21
354, num. 698, lin. penult. 51-l-52
357, num. 705, lin. 5, 525-l-524
373, num. 784, lin. 14 Michaël de Turribus -l-Michaël de Collibus, uti & sequenti pagina
384, col. 2, lin. 16, 397-l-1397
433, num. 38, lin. 4 Orientes-l-Orientis
435, in annot., lit. c, lin. 3 scutabor-l-scrutabor
442, in annot. lit. aa, multa-l-multi
450, lit. ii, cap. 5-l-cap. 4
452, in annot., lit. g, aut-l-autem
460, lit. q, lin. 3, 157-l-57
462, num. 5, lin. 11 unus-l-usus
468, num. 4, lin. 5 post nihil-l-de
471, num. 19 sub finem quos num. 9 dedi &c. usque ad seculi 7 inclusive-l-quos antea dedi, obiisse illum posui sub initia seculi 7, vel sec. 9 aut 10
477, in annot., lit. a, Itatiæ-l-Italiæ
492, in titulo Fundatricis-l-Fundatrice
493, num. 7 in fine incautum ducem secutus -adde-sed volumine 3, pag. 204 in Animadversionibus se correxit
494, in Catalogo S. Hypatius ep. & S. Andreas presb. ponantur post S. Medericum
514, iidem Sancti removeantur ad pag. 525
525, in Annot. lit. e, Aureæ-vallis-l-Rubeævallis
536, num. 11, lin. penult. post deferri pone c
537, col. 2, lin. 2 variique-l-variisque
539, in Annot., lit. h, subaxillari-l-subalari
540, num. 19, lin. 12 MDCLXIX-l-MCDLXIX
541, in catalogo col. 2 S. Agilus vicecomes-l- B. Agilus vicecomes
544, col. 2, lit. D inter Prætermissos Terentium vocat Martyrologium Romanum &c. -l-Terentianus ille ponitur in Martyrologio Romano 1 Septembris
Ibid. lit. E, lin. ult. XXVII-l-XVII
563, col. 2, lin. 4 septuagesimo-l-octogesimo
566, col. 2, num. 3, in marg. mulo-l-tumulo
592, num. 1, lin. 3 Weldensis-l-Meldensis
599, num. 8, lin. 19 anno 1736-l-anno 1734
620, col. 2, lin. 1 ganglionibus-l-gangliis
629, in annot., lit. u, lin. 6, illa-l-illi
634, num. 1, lin. 10 pro 1700-l-1711
638, num. 20, lin. 1, decimo sexto-l-decimo septimo
640, num. 31, lin. 4, super gestis ipsius ac miraculis &c. usque ad ubi inclusive-l-super duplici miraculo Sublaci facto, & cum juramento illud attestati. Infra num. 29 narratur ipsius canonizatio &c.
644, in annot, lib. b lin. 7 Victore III-l-II
647, in Catalogo Sanctorum Cæsideus-l-Cæsidius
Ibid. post S. Paulinum ponantur S. Optatus ep., S. Sanctinus presb., S. Memorius presb., Autissiodori in Burgundia
648 inter Prætermissos lit. B (Adde Bladulphum 2 Januarii) -l-de Bladulpho consule 2 Januarii:
Ibid. post 26 Junii-adde-occasione synonymi abbatis Fossatensis. De hodierno autem “non celebratur, quamquam fecerit miracula” ex Chronico Bobiensi Ms. apud Ughellum tom. 4 Ital. sac. Col. Nihil quoque lego de ejus cultu tom. 1 Annal. Benedict. pag. 376
661, num. 4, in marg. cæcus-l-cæca
732, num. 20, lin. ult. littera f-l-littera e
747, in Annot., lit. o-dele-quæ inter Hispaniæ & subdita interponuntur
761, num. 103, lin. 2, num. 6-l-num. 26
766,col.1, lin. ult. postquam-adde-unxisset oculos. Num. 130 nomen Michaël & mensis Octobris non concordant cum num. 29 pag. 748. Pro anno autem MCDXCVIII-l-MDXCVIII
767, lin. 28 malive-l-malique-dele-alicujus
771, col. 2, lin. 6, ad-l-post
773, col.1, lin. 12 damum-l-damnum
778, num. 7, lin. 18 confraires-l-confratres
808, col. 2, lin. ult. unum-l-unam
809, lin. 3 aibam-l-aiebam
825, num. 7, lin. 16 alithri-l-Ros
832, col. 2, lit. h, lin. 12 AMT-l-AMPT
839, num. 11, lin. 6 intutium-l-intuitum.

Einleitung September I