Anhang März I

[Appendix]

AD SEQVENTIA GRÆCA PRÆFATIO.

Qvemadmodum tomi secūdi initio genuinum Bedæ Martyrologium daturi, quod hactenus requisitum a plurimis, possessum a paucis, cognitum a nemine inter veterum membranarum fragmenta & additamenta variorum ægre agnoscendum delituerat; sumpsimus occasionem ob oculos ponendi originem progressumq; martyrologiorum, in Ecclesijs Latinis iam inde a D. Hieronymi temporibus vsurpari cœptorum: sic in huius tomi calce, Actis Sanctorum Græcis, quæ iam Latina dedimus, præmissuri Martium ex Menologio; de libris Græcorum ecclesiasticis, ac potissimum Menæis & Menologiis, potuissemus non inutiliter præfari aliquid, nisi totam eam rem accuratissime exposuisset, talium expertissimus & nunc Bibliothecæ Vaticanæ Illustrißimus Custos, Leo Allatius. Itaque ijs contenti, quæ ad primum Ianuarij tomum in Prolegomenis cap. IV § XI disseruimus, sufficiet breuiter indicare; Græcorum Menologia prorsus esse similia ei Martyrologio, quale exorsum Bedā esse videbimus, & Rabanum Maurum atque Adonem Viennensem pertexuisse ipsa quæ in manibus sunt possunt probare opuscula. Etenim diebus singulis vnius duorumue aut trium Sanctorum, quorum tunc præcipua agitur veneratio, res gestas sub epitome comprehensas exponunt Menologia, easq; aliorum pauculorum adiecta commemoratione non raro terminant. Hæc ipsa porro eorumdem vel similia aliorum Sanctorum elogia etiam magnis Menæis leguntur inserta, sub Officium diuinum recitanda; quemadmodum propriæ de Sanctis Lectiones Latinorum inseruntur Breuiarijs: sed vt hæc ea in parte, quæ proprium Sanctorum dicitur, præter Lectiones habent etiam hymnos, antiphonas, versiculos & quæcumque alia vnicuique Sancto ita singulariter aptantur, vt de ceteris eiusdem Ordinis communiter non vsurpentur; sic Menæa præter iam dicta elogia, continent Odas & cetera omnia vnicuique festo propria, idque per dies singulos. Neque enim cuiuis Martyri, Confessori aut Virgini communem aliquam decantandi Officij formam, quod Latina fecit Ecclesia, Græca composuit: proindeque est in hac parte prolixior multo. Vidimus nos varijs in locis varios Menæorum MSS. menses; corpus integrum necdum adhuc vspiam: quod tamen optabamus summopere, Venetæ eorumdem editioni, imperfectæ admodum, lucis & remedij aliquid exinde sperantes: sed Menologia, etiam integra, reperimus plura, ex ijsque studiose descripsimus elogia cōmemorationesq; Sanctorum, quotquot iudicare potuimus esse a vulgatis diuersa, quæ hoc & secuturis tomis frequenter legentur Latine reddita. Integre autem habere curauimus præclariora duo; quorum vnum ex Collegio Societatis nostræ Claromontano Parisijs accepimus mutuo; alterum partim ex MS. monasterij Cryptæ-ferratæ in Latio, partim ex Bibliothecæ Vaticanæ codice transcribi iussimus. Atque hoc postremum illud est, cuius primam partem elegantissime descriptam, a Paulo S. Cæciliæ Cardinali Sfondrato, Paulo V Pontifici Maximo dono datam, & a Petro Arcudio Latine redditam, Italiæ sacræ tomo 6 subtexuit Ferdinandus Vghellus; questus alteram latere incertum quibusnam in caueis, aut communi forte librorum sorte, igne aut ferro, vel impiorum aut otiosorum hominum, vel elementorum iniuria esse desijsse. Verum non latitantem in caueis: sed ad diuini Officij vsum tot quot ipsa complectitur mensibus a Martio ad Septembris initium seruientem, reperimus in prænominato monachorum Basilianorum monasterio: non quidem pari characterum elegantia & picturarum ad singulas paginas delicijs exornatam (qualem in Vaticano esse, sicut audiuimus legimusq; sic & vidimus) sed antiquitate & fide nihilo inferiorem, eumdemque Basilij Imperatoris titulum præferentem: vt hanc Vaticanæ illius partis si non germanam alteram, ab eadem manu velut vtero prognatam; certe genuinam, ex patre atque auctore eodem, tum ceteris indicijs tum styli perfectißima similitudine nihil hæsitantes crederemus. Ex hac igitur mensem primum, id est, Martium hic damus in specimen menologiorum ceterorum omnium. Est enim ceteris quæ vidimus omnibus illustrior hæc collectio auctoritatisq; maioris; eo quod non priuato alicuius arbitrio compilata, sed in publico Ecclesiarum Constantinopolitanarum vsu fuisse videatur: cum iussu Basilij Imperatoris Porphyrogeniti ante annum salutis DCCCCLXXXIV esse exarata cognoscatur. An prima in hoc genere? non audemus diuinando asserere: nedum definire quanto sit Menologiorum vsus in ecclesia Græca seculo iam nominato anterior. Primum enim, vt in Ecclesijs Latinis descripta pluribus magnisque voluminibus habebantur integra Sanctorum Acta per anni totius circulum digesta (ex quibus quia certis diebus legenda designabantur a chori moderatore ipsa vocata sunt Legendaria siue a Martyrum Paßionibus Passionalia) quibus postea ad tenuiorum Ecclesiarum & Sacerdotum commoditatem maiorem atque ecclesiastici Ordinis vniformem decorem Breuiarij succeßere Lectiones: sic & apud Græcos in vsu erant ingentes Codices de Actis Sanctorum (Synaxaria dicebant ipsi, eo quod ad populum in Sanctorum Synaxibus seu festis conuenientem legerentur) qualia stylo elegantiori polire & ordinare aggressus Simeon Metaphrastes, occasionem imperitis dedit, quosuis eiusmodi libros sibi attribuendi. Horum autem cum esset & moles maior, quam vt haberi in omnibus ecclesijs possent, & contextus prolixior quam vt vnica lectione valeret inter diuina absolui; placuit ea quæ diximus Menologia concinnare, sub cōpendio exhibitura Sanctorum, quorum esset celebrior cultus, Vitas aut Passiones, quæ propterea seruato antiquo nomine a multis etiam consueuerunt Synaxaria appellari. Quibus diceremus rursum id accidisse, quod iam dictis Bedæ atque Adonis Martyrologijs, vt scilicet ipsa elogia, quantumuis contracta, longiora tamen fuerint visa aliquibus; vnde per nouam contractionem nata sit altera illa Menologiorum forma, cuius specimen habes in eo, quod ex Cardinalis Sirleti interpretatione inter antiquas Lectiones Latinum edidit Henricus Canisius, Vsuardi Martyrologio comparandum: diceremus inquam, si ipsummet vel simile aliquod vspiam Græce reperissemus. Hoc tamen eo requisiuimus studiosius, quo plures grauioresque errores ex mutilatione, transpositione peruersaque dierum discretione dolebamus in præfatam Canisij editionem, vel ipsum vnde accepta est autographum properantius descriptum, irrepsisse. Verum nullum eiusmodi inuenientes, cogimur suspicari, ipsum Interpretem, Græci Menologij aliquod aliunde exemplar nactum, primum succinctius, postea prolixius ac rursum in alijs mensibus contractius, pro suo vel otio vel arbitratu, descripsisse memorias Sanctorum inibi inuentorum, suo priuatim vsui, non publico seruiturum. Inuentum est enim inter demortui schedas manuscriptum, absque alio titulo: quo fit vt neque vnde acceptum sit constet, nec qua ratione id Sirletus e Græco transtulerit. Suspicio tamen nostra quam protulimus eo nobis apparet verosimilior, quod interpretationem suam non a Septembri mense exordiatur Sirletus, licet ille primus in Græcorum anno sit, & in Græco codice haud dubie primus repertus fuerit: sed a Ianuario more Latinorum. Jdeo autem libentius hoc annotauimus vt si quis contrarium docere possit Græco originali prolato, illud vel publici iuris facere, vel nostro priuatim vsui commodare velit. Menologio porro Basiliano iam satis laudato, seu potius Martio inde accepto, Hexametra præmittimus ex Menæis eiusdem mensis collecta; quæ per modum Ephemeridum vulgo nota vsurpataque, visa sunt vel ideo excerpenda, quod indicium præbeant manifestum cultus cuiusdam præcipui eorum, qui soli singulis in versibus nominantur; saltem in ea ecclesia ex cuius vsu primum accepta & composita sunt: quemadmodum & de ijs statuimus quorum nomina sola indicantur in Typico Hierosolymitano, siue ordine Officij diuini recitandi, in Vrbis-sanctæ ecclesijs monasterijsque circumiectis & nunc inter omnes Græcos recepto. Tale quid apud Latinos composuit ante octingentos annos VVandelbertus, is de quo in prolegomenis ad Ianuarium cap. IV § VIII, extatque tum ante Molani Vsuardum per singulos partitum dies, tum in Spicilegiorum Lucæ Dacherij tomo 5. Nos Græca Hexametra totidem Latinis reddidimus, Menologij textum Latine reddere consequenter non putauimus esse necessarium: quando id plerumque fecimus facturiq; sumus ad proprios cuiusque Sancti in hoc opere dies, ideoque etiam abstinuimus annotationibus quibus illud potuisset illustrari. Tum ipsa Sanctorum Acta Græca, quæ hactenus inedita primi ex MSS. vetustis proferimus, suis quæque tomis ordimur subnectere: eo modo, quo, curioso hoc seculo omnia ex ipsis fontibus discere cupienti, solent Historiarum vernaculis in linguis scriptores originalia ipsa antiquorum instrumentorum monumenta, ijsdem quibus concepta sunt verbis, subiungere, ad liberandam fidem suam, atque de ijs quæ scripsere iudicandi potestatem liberam lectori relinquendam; ex ipsis sæpe educturo multa quæ diligentem quamuis collectorem possunt inobseruata fugisse. Id vt faceremus, præter rationem hactenus a nobis in Januario ac Februario retentam, virorum maximorum fecere iudicia, Romam euntibus indeque reuertentibus, in omnibus qua transitus erat prouincijs sæpe numero exposita: cum dicerent vnicum illud esse post operis perficiendi celeritatem maiorem (quam scirent optari a se conuenientius quam præstari a nobis) in quo hactenus videremur deficere, vt tam laboriosa molitio esset suis numeris omnibus absoluta. Neque eo contenti quidam, suis etiam litteris prosecuti sunt idem monere, ac propemodum expostulando queri, quod tardiores videremur in exaudiendis ipsorum & omnium eruditorum votis. Prolixum foret proferre singulos, quando vnus pro omnibus loqui visus est is, qui proprio quodam iure suo id videbatur posse exigere, ob redditam a se Latine ad I Martij S. Eudociæ Vitam Petrus Possinus, nostræ Societatis Historiographus VII Augusti anno MDCLXVI ita scribens: Non paruo me affecit gaudio quod indicatis, vestri expectatissimi Martij primum fere iam volumen excusum. Scio huius generis mensibus recte annos impendi; & castigo impatientiam voti, quo illam editionem videre perfectam dudum cupio. Sed si me sinitis effundere apud amicos intimum animi, nollem in Martio desiderari, quod in Ianuario & Februario vestris ab eruditis plerisque requiritur. Fateor me cum Xenophontis XXVI Ianuarij, cū Lucæ Iunioris Thaumaturgi VII Februarij, cum alibi alia dari a vobis Acta e Græcis Latina video, etsi nec fidei nec peritiæ doctissimorum Interpretum diffido, inquietari tamen quod copia non fiat Græcorum Archetyporum; si minus ijs per columnas cum interpretatione comparatis, saltem reiectis ad calcem, vt ea illic consulere qui volent possint. Nec dubito quin idem vsu venturum multis sit Acta vetera S. Eudociæ, Kalendis Martij a me vestro iussu Latine reddita, legentibus. Quare oro vos vt vitam illam Græcam Eudociæ, e Vaticano vetustissimo promptam codice, tum si quam aliam ibi Latinam e Græco datis, adiungere sub finem primigenio charactere ne grauemini. Nec vestri opinor Typographi repugnabunt: quippe quibus magnum ostenditur emolumentum moræ breuis, quod per eam Appendicem commendabitur tanto magis opus ipsum, fietque vendibilius. Noui non paucos viros doctos qui ægre adducuntur ad emendas versiones Latinas meras operum Græcorum. Itaque puto verisimile, aliquos comparaturos librum istum, vbi cognouerint origines ipsas Græcas illi additas, qui alias non curarent emere. Non is sum qui nimis velim haberi rationem iudicij mei, nisi commune mihi cum sapientioribus sit. In hoc porro sensu conspirare mecum credo quantum vspiam est hominum humanioris litteraturæ peritorum. Quare non meam auctoritatem, quæ nulla est, sed tot præstantium virorum in Belgio vestro, Germania, Batauia, Anglia, Gallia, dimidiatas editiones scriptorum veterum lingua primigenia suppressa improbantium iudicia, pondus, peto, apud vos quantum conuenit habere? Etiam in ipsa Italia, vbi hodie minus videntur linguarum eruditarum studia florere, noui ego sat multos, qui ferunt impatienter, & quasi Χάλκεα Χρυσείοις substitui, quæruntur, cum omissis Græcis archetypis, ectypa dumtaxat Latina vulgantur: quibusque gratum valde futurum sit, si vestrum opus tam eleganti mantissa videant auctum. In ea esse sententia Eminentissimos Cardinales Franciscum Barberinum Sacri Collegij Decanum, & Brancacium, D. Ioan. Franc. Suarezium Episcopum Vasionensem, DD. Leonem Allatium, Abb. Octauium Falconerium, Abb. Gradium & alios, ex quodam cum illis vsu satis comperisse videor.

His Possinus abunde complexus est omnia, quibus moueri potueramus. Nunc, quo facilior horum sit vsus, admonemus Lectorem, curatum a nobis esse, vt eadem capitum ac paragraphorum diuisio, quæ seruata in Latinis est, etiam adnotaretur in Græcis, & summaria totius narrationis synopsis in margine collocata, hic etiam Latine repeteretur: sic enim fiet, vt locum aliquem requirere volens eumdem citra molestiam reperiat, nec Latinam ex aduerso interpretationem magnopere sit requisiturus ille, qui Græcæ linguæ non prorsus ignarus textum volet originarium legere.

MENSIS MARTII EPHEMERIS
Ex magnis Græcorum Menæis collecta.

Μαρτίου ἀμφὶ πρώτῃ Ἐυδοκία ξίφος ἔτλη.
Δευτερῃ ἔβη ουρανίους Θεόδοτος εἰς ὅρμους.
Ἐν ξίλῳ Ἐυτρόπιος σταυρῷ τρίτῃ προςεπήχθη.
Τῇ δὲ τετάρτῃ Γεράσιμος βιότοιο ἀπέπτη.
Ὀξυτάτοις Κώνων ἥλοισι πάρης πόδε πέμπτῃ.
Τεσσαράκοντα κάρηνα δυοῖν ἅμα ἕκτῃ ἐτμήθη.
Ἐφραὶμ ἑβδομάτῃ ξίφος ἔκτανεν Ἀρχιερῆα.
Ἤλυθεν ὀγδοάτῃ Θεοφύλακτος Θεοῦ ἄγξι.
Ἀμφ᾽ ἐνάτῃ ἐάγῃ σκέλη ἀνδρῶν τεσσαράκοντα.
Ἀμφὶ τῇ δεκάτῃ Κοδράτον ξίφος ἐγκατέπεφνε.
Ἐνδεκάτῃ σώφρων ἔδυ Σωφρόνιος παρὰ τύμβον.
Δωδεκὰτῃ φθινύθοντος ἀπῆρε βίου Θεοφάνῃς.
Ξοῦς τριρκαιδεκάτῃ Νικηφόρου ἄστυ ἔσήχθη.
Κόψαν Ἀλεξάνδροιο κάραν δεκάτῃ γε τετάρτῃ.
Πέμπτῃ καὶ δεκάτῃ τμήθη Ἀγάπιος ἑταῖροι.
Δένδρου ἐπὶκλονίοισι δέθης δεκάτῃ Πάπα ἕκτῃ.
Ἑβδομάτῃ δεκάτη Ἀλέξιε πότμον ἀνέτλης.
Ὀγδοάδῃ δεκάτῃ θάνατος μέλας εἶλε Κύριλλον.
Χῶσαν συζυγίην δεκάτῃ ἐνάτῃ ὁμόλεκτρον.
Ἔνδοθι πυρκαΐας εἰκοστῃ βάλον ἕπτα γυναῖκας.
Εἰκάδι πρώτῃ δράμε Κύριλλος χερσὶ Θεοῖο.
Εἰκάδι δευτερίῃ σούβλαις Βασιλεῖος ἐτρώθη.
Εἰκάδι ἐν τρίτῃ Νίκων ξίφει κράτα δῶκεν.
Κρίψαν ὑπὸ χθόνα εἰκάδ᾽ Ἰάκωβόνγε τετάρτῃ.
Γῆθεν τῇ Μαρίῃ ἔφατ᾽ Ἄγγελος εἰκάδι πέμπτῃ.
Ἐικάδι ἀμφ᾽ ὕμνους Γαβριὴλ κτίσιν ἕκτῃ ἔγείρει.
Εἰκάδι ἑβδομάτῃ ἔθανε Ματρώνα ἐν εἴρκτῃ.
Ὀγδοάτῃ Ἱλαρίωνα κιχήσατο εἰκάδι πότμος.
Ἐπάφλαδεν ἐνάτῃ Βαραχήσιον ἐικάδι πίσσης.
Ξαῖρεν Ἰωάννης τριακοστῇ ἐξαναλύων.
Πρώτῃ Ἀκακίου βιότου πέρας ἐν τριακοστῇ.

Evdociæ, primo Martis, caput abscidit ensis.
Postera Theodotum lux cæli vexit ad oras.
In ligno Eutropium confixum tertia vidit.
Gerasimus quarto vita migrauit ab ista.
Cononem clauis confixit quintus acutis.
Quadraginta duum ceruices sexta rescidit.
Ensem post sextam suscepit Episcopus Ephrem.
Octaua ad Dominum peruenit Theophylactus.
Crura quater denum contriuit nona virorum.
Quadratum gladius decima sub luce peremit.
Sophronium tumulo dedit vndecimus sapientem.
Theophanem exemit miseræ duodecima vitæ.
Tertius a decimo Nicephoron intulit vrbi.
Quartus Alexandro & decimus caput abstulit ense.
Est decimo quinto Agapius dissectus, amici.
Sexta sequens decimam te vinxit in arbore, Pappa.
Septimus a decimo tumulum tibi pandit Alexi.
Octauo-decimo mors abstulit atra Cyrillum.
Coniugium concors decimo nono subhumatur.
Matronas septem iniecit vigesima flammis.
Ad Dominum transfert vigesima prima Cyrillum.
Bis vndena acubus Basilium pungit acutis.
Niconem gladio vigesima tertia plectit.
Iacobum tumulo vigesima quarta recondit.
Nuntia verba tulit vigesima quinta Mariæ.
Vicena sexta Gabrielis personat hymnus.
Matronam in vinclis vigesima septima mactat.
Bis decima quarta mors Hilariona prehendit.
Barchesum pice lux vigesima nona perurit.
Gaudet Ioannes decima ter luce resolui.
Morte sed Acacij trigesima prima sacratur.

SYNAXARIVM
Ex Menologio iussu Basilij Imperatoris collecto, cuius sex postremi menses extant manuscripti in monasterio Cryptæ-ferratæ in Latio.

EX MS. CRYPTÆ FERRATÆ & alij.

Α᾽

Ἄθλησις τῇς Ὁσιομάρτυρος Ἐυδοκίας τῇς ἀπὸ Σαμαρείας.

I DIE

S. Eudocia Samarit. M.

Ἡ Ὁσιομάρτυς τοῦ Χριστ οῦ Ἐυδοκία ὑπῆρχε μὲν ἀπὸ Σαμαρείας τῇς πόλεως, ἦν δὲ ἐπὶ τῇς βασιλείας Τραιανοῦ, ἐν ἀκωλασίᾳ τὸ πρῶτον βιοῦσα, καὶ πόλλους ἐραστὰς τῇ ἐυυορφίᾳ τοῦ προςόπου ἔχουσα, ἐξ ὧν καὶ πλοῦτον συνήθροισεν ἄπειρον. Αλλ᾽ ὕστερον ὑπὸ Γερμανοῦ τινος μοναχοῦ τὸν περὶ μετανοίας λόγον διδαχθεῖσα, κατενύγει εἶτα καὶ ὀπτασίαν ἐιδοῦσα, προπῆλθε Θεοδότῳ τῷ Ἐπισκόπῳ, καὶ ἐβαπτίσθη Ἡ δὲ ὀπτασία ἦν τοιαύτη. Ἐθεώρει Ἄγγελον Θεοῦ χειραγωγοῦντα ἀυτὴν πρὸς τὸν οὖρανὸν, καὶ ἑτέρους Ἀγγέλους συγχαιροῦντας μέλανα δέ τινα ἐυρύχοντα καὶ λέγοντα, ἀδικεῖσθαι μεγάλα, ὅτι γέγονεν ἡ Ἐυδοκία Χριστιανή. διὰ τοῦτο διένειμεν τον πλοῦτον αυτῆς τοῖς πτωχοῖς, καὶ ἐγγένετο μοναχή. Καὶ διαβλησθεῖσα παρὰ τῶν ἀυτῆς ἐραστῶν παρέστη Ἀυρηλιανῷ τῶ Βασιλεῖ, καὶ ἐτιμωρήθη. Ἀλλὰ τὸν υἱὸν αὐτοῦ τεθνήκοντα διὰ προςευχῆς ἀναςήσασα, ἔπεισθεν ἀυτὸν πιστεῦσαι τῶ Χριστῶ. Καὶ τότε μὲν ἀπελύθη· ὕστερον δὲ κρατηθεῖσα παρὰ τοῦ τῆς χώρας Ἅρχοντος, ἀπεκεφαλισθη.

Καὶ ἄθλησις τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Νέστορος καὶ Τριβιμαίου.

SS. Nestor & Tribimæus MM.

Ἐπὶ τῆς βασιλείας Δεκίου τοῦ δυσσεβοῦς ἦσαν ὁι Ἅγιοι Μάρτυρες Νέστωρ καὶ Τριβίμαιος, ἐκ τῆς πόλεως Πέργης, χωρᾶς τῶν Κιβοιρραιωτῶν, ἐπὲι δὲ Χριστιανοὶ ὄντες τὸν Χριστὸν ἐκήρυττον παῤῥησίᾳ, κατεμηνύθησαν τῷ τῆς χώρας Ἄρχοντι. Ὅδε ἐυθὺς ἀποστείλας πλῆθος στρατιωτῶν, ἤγαγεν ἀυτοὺς δεδεμένους, καὶ παρέστησε τῷ πρητωρίῳ ἑαυτοῦ, προθεὶς ἐνώπιον ἀυτῶν πάντα τὰ τῶν βασανιστηρίων ὄργανα. Ἀλλὰ θεωρῶν καταφρονοῦντας μὲν τῶν ἀπειλῶν, ὁμολογοῦντας δὲ μεγάλῃ φονῇ τὸν Χριστὸν, γυμνώσας ἔτυψεν ἀφειδῶς βουνεύροις ξηροῖς· εἶτα κρεμάσας ἔξεσεν ἔως ἐφᾴνησαν τὰ ἐντέρα ἀυτῶν. Ἐιδὼν δὲ ἀυτοὺς τὴν γνώμην ἀμετάθετον ἔχοντας εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν, καταβιβάσας ἀπὸ τοῦ ξύλου, προσεταξε τοῖς δημίοις μαχαίραις τὰς τιμίας ἀυτῶν κεφαλὰς ἀποτεμεῖν· καὶ οὕτως ἐυχαρίστως τελειωθέντας π ροσελάβετε ὁ Κύριος.

Β᾽.

Ἄθλησις τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀντονίνης.

II

S. Antonina M.

Ἀντωνίνα, ἡ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, ἦν ἐκ τῆς πόλεως Νικαίας, ἐπὶ τῆς βασιλείας Μαξιμιανοῦ· Χριστιανὴ δὲ οὖσα, φανε ρὰ ἐγένετο τῷ Μαξιμιανῷ ἀπελθοντι εἰς Νίκαιαν, καὶ παραστᾶσα ἀυτῷ ὠμολόγησε παῤῥησίᾳ τὸν Χριστὸν. διὰ τούτου ἐβασανίσθη καὶ κατηναγκάσθη ἀρνήσασθαι μὲν τὸν Χριστὸν, θῦσαι δὲ τοῖς εἰδώλοις. Ὡς δὲ οὐκ ἐπείσθη, τῇ φυλακῇ παρεπέμφθη· εἶτα τῆς φυλακῆς ἐκβληθεῖσα καὶ καταναγκησθεῖσα τὸν Χριστὸν ἀρνήσασθαι, καὶ μὴ καταδεξαυμένη, ἐκρεμάσθη καὶ ἐξέσθη τὰς πλεύρας. Ὁρῶν δὲ αυτὴν ὁ Μαξιμιανὸς στηλιτευουσαν μὲν τὴν πλάνην, κηρύττουσαν δὲ τὴν ἀλήθειαν, προστέταξε τοῖς δημίοις ἐκδύσαι ἀυτὴν, καὶ τύψαι γυμνήν. Μελλόντων δὲ τῶν δημίων ἅπτεσθαι αὐτῆς, ἦλθον Ἄγγελοι, φυλάττοντες μὲν ἀυτὴν, κολάζοντες δὲ ἐκείνους. Ἐιτα ἐτέθη ἐπὶ ἐσχάρας πυρακτωθείσης, καὶ διέμεινεν ἀβλαβής. Ἐιτα ἐμβλησθεῖσα εἰς σάκκον ἐῤρίφη ἐν τῇ λίμνῃ τῆς Νικαίας, καὶ οὕτως ἐτελειώθη.

Κοίμισις Παρμενᾶ τοῦ Ἀποστόλου.

S. Parmenas Apost.

Ὀύτος ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Παρμενᾶς, μαθητὴς ὢν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, τοις ἑβδομήκοντα συνηρίθμητο· έξελέγη δὲ σὺν τοῖς ἄλλοις ἕξ Διακόνοις καὶ προεχειρίσθη εἰς τὸ διακονεῖν ταῖς τραπέζαις τῶν προσερχομένων τῷ Χριστῷ καὶ βαπτιζομένων, καθὼς ἐν ταῖς πράξεσι τῶν Ἀποστόλων ὁ Ἅγιος γράφει Λουκᾶς, λέγων. Καὶ ἐξελέξαντο (δῆλον ὅτι ὁι Ἅγιοι Ἀπόστολοι) Στέφανον άνδρα πληρην πίστεως καὶ πνεύματος ἁγίου, καὶ Φίλιππον, καὶ Πρόχορον, καὶ Νικάνορα, καὶ Τίμωνα, καὶ Νικόλαον προσήλυτον Ἀντιοχέα, καὶ Παρμενᾶν. Διακονῶν οὖν οὗτως ὁ Παρμενᾶς, καὶ ταῖς χρείαις καθυπηρετουμενος τῶν Ἁγίων πιστῶςτε καὶ θεοφιλῶς, καὶ ἀρέσκων καὶ τῷ Θεῷ καὶ τοῖς ἀυτοῦ μαθηταῖς καὶ Ἀποστόλοις· εἶτα νοσήσας, καὶ ἐπόψεσι τῶν Ἀποστόλων τελευτήσας, πρός Χριστὸν ὃν ἐπόθησε ἐξεδήμησεν ἀπολαβὼν στέφανον ἄφθαρτον καὶ βασιλείαν ἀθάνατον.

& aliij.

Καὶ ἄθλησις τοῦ Ἁγίου Κοἳντου τοῦ Θαυματουργοῦ. Καὶ ἡ κοίμησις τῶν Ἁγίων Ἀνδρονίκου καὶ Ἀθανασίας. Καὶ μνήμη τοῦ Ἁγίου Τρωαδίου καὶ τοῦ Ἁγ. Ἱερομαρτυρος Πορφυριου Γαζης καὶ Θεοδωρήτου Πρεσβυτέρου Ἀντιοχείας. Καὶ ἄθλησις τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Θεοδότου Ἐπισκόπου Κυρινίας.

Γ᾽

Τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Ἐυτροπίου Κλεονίκου καὶ Βασιλίσκου.

III

SS. Eutropius Cleonicus & Basiliscus MM.

Οὗτοι ὑπῆρχον ἐπὶ τῶν χρόνων Μαξιμιανοῦ στρατιῶται δὲ τυγχάνοντες, συγγενεῖς τοῦ Ἁγ. Θεοδώρου, προςάγονται ὡς Χριστιανοὶ τῷ Ἡγεμόνι, καὶ τύπτονται ἰσχυρῶς· ὅθεν ὁι μὲν τύπτοντες ἐξελύσθησαν διὰ τὸ σύντονον, τῆς βασάνου· ὁι δε Μάρτυρες, ἐπιφανέντων ἀυτοῖς τοῦ Κυρίου καὶ τοῦ Ἁγ. Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου, γεγόνασιν ὑγιεῖς. Ὁ δὲ Ἡγεμὼν μετανελόμενος ἐκολάκευεν τὸν Ἅγ. Κλεόνικον μεταθέσθαι ἀπὸ τῆς τοῦ Χριστοῦ πίστεως δῶρα καὶ τιμὰς ὑπισχνουμενος. Ὅδε γελάσας κατεχλευασε τὴν τῶν εἰδώλων ἀσθένειαν· θυσίας δὲ ἐπιτελουμένης διὰ προςευχῆς τὸ ξόανον κατέβαλε τῆς Ἀρτέμιδος. Ἐκκαεῖσαν οῦν πίσσαν καὶ ἄσφαλτον εἰς τρεῖς λήβητας ἐπέχεον ἐπὶ τοὺς Ἁγίους· καὶ ἀυτοὶ μὲν ζωοὶ διεφυλαχθησαν, ὁι δὲ δήμιοι κατεκάησαν. Ἐιτα σταυροῦνται Κλεόνικος καὶ Ἐυτρόπιος, καὶ ἐτελειώθησαν. Ὁ δὲ Βασιλίσκος ἐν τῇ φυλακῇ βληθεὶς, μετὰ χρόνον τινὰ καὶ ἀυτὸς ἐτελεέτησεν.

Δ᾽

Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Γερασίμου.

IV

S. Gerasimus,

Γερασιμος ὁ Θαυματουργὸς, τὸν κόσμον καταλιπὼν γέγονε μόναχος, καὶ ἀπελθὼν εἰς τὴν ἐνδοτέραν ἔρημον τῆς χώρας Θηβαΐδος ἡσύχαζεν, ἐκτελῶν τὰ τοῦ Θεοῦ προστάγματα. Τοσοῦτον δὲ, τὴν προς Θεὸν ὀικείωσιν ἐκτήσατο, ὡς φυλάξας τὸ κατ' εἰκόνα καὶκαθομοίωσιν τῶν Ἁγίων· ὅτι καὶ θηρίων κατῆρχε καὶ θαύματα πόλλα ἐποίει. Ἐκτήσατο δὲ καὶ ὑπουργὸν καὶ ὄνον εἰς τὸ ὑδροφορεῖν, διὰ το μακρὰν ἀυτοῦ τὸ ὕδωρ ἀπέχειν. Ἀλλὰ καὶ λέοντι ἐκ τοῦ ὄρους κατελθόντι καὶ προσελθοντι αὐτῷ ἐπὶ τὸ θεραπευθῆναι, προςέταξεν τὸν ὄνον ἐπὶ νομὰς ἄγειν καὶ βόσκειν. Ἐιλκεν ὀῦν ἀυτὸν ἐκ τοῦ σχοινίου καὶ ἔβοσκε. Καὶ ποτε, κοιμωμένου τοῦ λέοντος, διερχόμενος ἕμπορος ἀνέλαβεν τὸν ὄνον· καὶ ὑποπτευθεὶς ὁ λέων φαγεῖν αὐτὸν, κατεδικάσθη ἀντ᾽ ἐκείνου ὑδροφορεῖν· καὶ ἐποίει οὕτως μέχρι τῆς τελευτῆς τοῦ γέροντος· τελευθήσαντος δὲ αὐτοῦ ἐπαπέθανε καὶ ἀυτὸς τῷ τάφῳ αὐτοῦ.

Καὶ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Μάρκου.

S. Marcus,

Μάρκος ὁ Ὅσιος, φιλόπονος ἐν πὰσιν γενόμενος, τῇ μελέτῃ τῶν θείων Γραφῶν ἐπέδωκεν ἑαυτὸν, καὶ ἐπὶ τὸ ἄκρον προῆλθεν τῆς αρετῆς· σημεῖα δὲ φανερὰ, ὅιτε παρ ἀυτῆς συγγραφέντες ὠφελείας λόγοι, καὶ ἡ τῶν θαυμάτων ἐνεργεια. Ἠσυχάζοντι γάρ ποτε προσῆλθεν αὐτῷ ὕαινα τὸ ἑαυτῆς τέκνον ἔχουσα τύφλον, καὶ σχήματι ταπεινῷ ὠσανεὶ ἐδέετο ἐλεῆσαι τὴν τύφλωσιν τοῦ τέκνου ἀυτῆς. Οδε γνοῦς ἔπτυσεν εἰς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, καὶ ἐποίησεν ἀυτοὺς ὑγιεῖς. Μετὰ ἡμέρας δὲ πάλιν ἐλθοῦσα ἡ ὕαινα προςηγαγε δέρμα κριοῦ μεγάλου τῶ Ἁγίῳ τῆς ἰατρείας ἀντιμισθίαν· ὁδὲ οὐ προτερον λαβεῖν κατεδέξατο, ἕως τὸ θήριον ὑπέσχετο μηκέτι πρόβατα πενητῶν βλάπτειν. Ὅδε περὶ τὰ ἄλογα τοιοῦτος, ποταπὸς άν ἦν προς ἀνθρόπους; οὕτω γὰρ ἦν καθαρὸς, ὡς τὸν Πρεσβύτερον τῆς μονῆς λέγειν, μηδέποτε ἀυτὸν μεταδοῦναι κοινωνίας τῷ Μαρκῷ, ἀλλὰ χεῖρα Ἀγγελου παρέχειν αὐτῷ ταύτην. Ἕκατον χρόνων γεγονῶς ἐτελειώθη.

& alij.

Καὶ ἄθλησις τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Πάυλου καὶ Ιουλιανῆς τῆς αδελφῆς αὐτοῦ, καὶ Στρατονίκου ἐν Πτολεμαΐδι.

Ε᾽

Ἄθλησις τοῦ Ἁγ. Μάρτυρος Ἐυλογίου.

V

S. Eulogius M.

Ἐυλόγιος ὁ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, ἦν μὲν ἐκ τῆς χώρας Παλαιστίνης, υἱὸς πλουσίων γονέων, εἰδωλολατρῶν δὲ. Ἀυτὸς δὲ πιστεύσας τῷ Χριστῷ καὶ βαπτισθεὶς, μετὰ θάνατον τῶν γονέων αὐτοῦ διασκορπίσας τὸν πλοῦτον αυτοῦ, πολὺν, ὄντα είς τους πένητας, καὶ ἑκὼν διὰ Κύριον πτωχεύσας, περιήρχετο κατὰ πάσαν πόλιν καὶ χώραν, διδάσκων τοὺς ἀπίστους τὸν λόγον τοῦ Χριστοῦ, καὶ πολλοὺς ἐξ ἀυτῶν περιστρέφων καὶ βαπτίζων εἰς τὸ ὅνομα τοῦ Πατέρος καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅυτω δὲ ποιῶν κατεμηνύθη παρὰ τῶν εἰδωλολατρῶν τῷ τῆς χώρας Ἄρχοντι, καὶ κρατηθεὶς παρέστη αὐτῷ, καὶ ἐρωτηθεὶς ὡμολόγησε τὸν Χριστὸν παῤῥησίᾳ, καὶ ἐκδυθεὶς ἐτύφθη ἀφειδῶς βουνεύροις ξηροῖς, καὶ κατηναγκάσθη ἀρνήσασθαι μὲν τὸν Χριστὸν θύσαι δὲ τρῖς εἰδώλοις. Ὥς δὲ ὀυκ ἐπείσθη προστάξει τοῦ Ἄρχοντος τὴν ἱερὰν αὐτοῦ κεφαλὴν ἀπετμήθη, ταφεὶς ἐν ἀυτῷ τῷ τόπῳ.

Καὶ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Γρηγοριοῦ Ἐπισκόπου Κονσταντίας τῆς Κύπου, καὶ μνήμη Ἡσυχίου Ἀσκητοῦ.

ς᾽

Ἄθλησις τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Κόνωνος τοῦ ἐν Ἰσαυρίας.

VI

S. Conō Isaurus M.

Επὶ τῶν Χρόνων τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἦν οὗτος ὁ Ἅγιος Κόνων ἐκ τῆς χώρας Ἰσαυρίας· Χριστιανὸς δὲ ὢν συνεσεύχθη γυναικί. Ἀλλὰ πρὶν ἢ συνελθεῖν ἀυτῇ, πείσας παρθενεύειν, συνῆν ἀυτῇ ὡς ἀδελφῇ. Ὠδηγεῖτο δὲ ὑπὸ τοῦ ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ, τοῦ καὶ βαπτίσαντος ἀυτὸν καὶ τὸ τῆς ἁγίας Τριάδος ὄνομα διδάξαντος, καὶ τῶν θείων μυστηρίων ἀυτῷ μεταδοῦντος, καὶ μέχρι τέλους συνόντος, καὶ τῶν παραδόξων θαυμάτων τὴν ἐνέργειαν χορηγοῦντος· Ἐβάπτισε δὲ καὶ τοὺς γονεὶς αὐτοῦ, ἐξ ὧν καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ Νέστωρ ὑπὲρ Χριστοῦ ἐμαρτύρισεν. Ἀλλὰ καὶ τοὺς ἀνθισταμένους αὐτοῦ ἕλληνας καὶ λέγοντας μὴ εἶναι ἕτερον Θεὸν πλὴν τῶν εἰδώλων, ἔπεισε καὶ παρεσκεύασε ὁμολογῆσαι μεγάλῃ φωνῇ τὸν Χριστὸν καὶ εἰπεῖν· Ἐις Θεὸς ὁ Κονωνος. Ὑπέταξε δὲ καὶ τοὺς δαίμονας· καὶ ὁι μὲν ἐφύλαττον τοὺς ἀγροὺς, ὁι δὲ ἐνεκλείσθησαν είς πίθους. Ἐιτα κρατηθεὶς παρὰ τοῦ Ἄρχοντι ἐτιμωρεῖτο, καὶ δραμῶν ὁ λαὸς ἐλυτρώσατο αὐτὸν, καὶ ζήσας ἔτη δύο ἐτελειώθη.

Καὶ ἄθλησις τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Κόνωνος τοῦ Κηποροῦ.

S. Conō hortulanus M.

Οὖτος ἦν ἐπὶ τῆς βασιλείας Δεκίου ἐκ Νακαρὲθ τῆς Γαλιλαίας· ἐλθὼν δὲ εἶς τὴν χώραν τῆς Παμφιλίας, καὶ τόπον μικρὸν ἐκλαβόμενος, μετεσκεύασεν εἰς κῆπον καὶ φυτεύων λάχανα ἐξ ἀυτῶν ἐπορίζετο καὶ ἐαυτῷ καὶ τοῖς ξένοις καὶ πένησι τροφήν. Ἤν δὲ τὸν τρόπον ἄπλους, ὡς καὶ τοὺς μέλλοντας αυτὸν κρατῆσαι καὶ ἀγαγεῖν εἰς τὸν Ἄρχοντα ἐπὶ τὸ τιμωρηθῆναι, διὰ τὸ εἶναι Χριστιανὸν, ὡς ἐμπαιγνῷ ἀσπάζεσθαι, καὶ εἰπόντας ὅτι καλεί σε ὁ Ἡγεμὼν, ἀποκρινασθαι· Ποίαν γὰρ ἐκεῖνος ἐμοῦ χρείαν ἔχει, μάλιστα ὑπάρχοντος Χριστιανοῦ; Δεθεὶς δὲ καὶ ἀχθεὶς παρεστη τῷ Ἡγεμόνι, καὶ προτραπεὶς θῦσαι τοῖς εἰδώλοις, βαθὺ στενίξας εἶπε πρὸς τὸν Ἡγεμόνα. Ἔιθε, ὦ Ἡγεμὼν, καὶ σὺ εἶχες ἀρνήσασθαι τὰ εἶδωλα καὶ προσελθεῖν τῷ Χριστῷ. Τότε τρυπηθεὶς τοὺς ἀστραγάλους καὶ σιδήροις ἥλοις καθηλωθεὶς, καὶ τρέχειν ἕμπροσθεν ἅρματος ἵππων ἀναγκασθεὶς, ἐτελεύτησεν.

Καὶ ἄθλησις τῶν Ἁγίων Μαρτύρων τῶν ἐν τῷ Ἀμορίῳ κρατηθέντων, ἐν Συρίᾳ δὲ ἀναιρεθέντων.

Martyres Amorij capti.

Επὶ τῆς βασιλείας Θεοφίλου τοῦ εἰκονομάχου, τοῦ πατρὸς Μιχαὴλ ὑιοῦ Θεοδώρας τῆς ποιησάσης τὴν ὀρθοδοξίαν, ἦσαν οὗτοι οἱ Ἅγιοι στρατηγοὶ καὶ ταξιάρχαι, ὄντες πλούσιοι καὶ ἐυγενεῖς. Κατ᾽ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν ἐξελθῶν τῆς Συρίας ὁ Ἀμυρᾶς μετὰ λαοῦ ἀναριθμήτου κατὰ τῶν Ἀνατολικῶν μερῶν τῆς Ρωμαίων ἐπικρατείας· ἀπεστάλησαν δὲ οὗτοι παρὰ τοῦ Βασιλέως φυλάξαι τὴν πόλιν Ἀμορίου, καὶ ἰδόντες τὸ πλῆθος τῶν Σαρακηνῶν ἄπειρον εἰσῆλθον ἐσω τῷ κάστρῳ, ἀγωνιζόμενοι καρτερῶς. Ἀλλὰ συγχωρήσει Θεοῦ, τοῦ παιδεύοντος τοὺς πταίοντας, τοῦ κάστρου· πολιορκηθέντος, τὸ μὲν ἄλλο πλῆθος ἀπεσφάγη, ἀυτοὶ δὲ δεχθέντες ἀπήχθησαν εἰς Συρίαν, καὶ ἀπεκλείσθησαν εἰς φυλακὴν, καὶ μετὰ τὰ πολλὰ ταλαιπωρηθῆναι, ἐκβληθέντες τῆς φυλακῆς ἠναγκάσθησαν μαγαρίσαι, καὶ μὴ πεισθέντες ἔλαβον ἀπόφασιν τοῦ ἀποκεφαλισθῆναι, καὶ προθυμοποιήσας ἀυτοὺς Κωνσταντῖνος σὺν ἀυτοῖς ἀπεκεφαλίσθη.

Ζ᾽.

Τοῦ Ἁγ. Παύλου τοῦ Ὁμολογητοῦ, τῆς Προυσίας.

VII

S. Paulus Ep. Cōf.

Οῦτος Ἐπίσκοπος ὢν τῆς ἐν Προυσιάδι ἁγίας ἐκκλησίας, κατὰ τοὺς χρόνους τῶν δυσσεβῶν εἰκονομάχων, καὶ ἰδὼν τοὺς ἄφρονας κατὰ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας μαινομένους, καὶ πᾶσαν ἀνατρέποντες θεσμῶν ἀκριβειαν, καὶ τὰς μορφὰς καὶ τὰ ἐκτυπώματα τῶν σεπτῶν εἰκόνων ἀφανίζοντας· καὶ ἀπολείφοντας μὲν ἀυτὰς ἐκ τῶν ἁγίων ναῶν, ζωγραφῶντας δὲ ἀντ᾽ ἀυτῶν εἴδη θηρίων καὶ ὀρνέων καὶ ἐρπετῶν, καὶ θείων Πατέρων παραδόσεις ἀνατρέποντας· θείοις ῥήμασιν ὡς βέλεσιν κατηκόντησεν, ὡς Θεοῦ μαχητὴς διογμοὺς καὶ ἐξορίας καὶ σκληραγωγίας αἰρετησάμενος ὑπὲρ τῶν ἁγίων εἰκόνων, αὐτοῦ τε τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ ἡμῶν καὶ τῆς παναγίας ἀχράντου ἀυτοῦ μητέρος τῆς ἐνδόξου δεσποίνης ἡμῶν θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, τῶν θεοειδῶν Ἀγγέλων καὶ πάντων τῶν Ἁγίων. Ὅθεν πολλοὺς πειρσμοὺς ἐν πολλοῖς ὑποδείνας χρόνοις, καὶ μέχρι τέλος καλῶς ἀνδρισάμενος, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν.

& alij.

Καὶ μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Ἀρκαδίου καὶ Νέστορος Ἐπισκόπων Τριμηθοῦντος τῆς Κύπρου. Καὶ ἄθλησις τῶν Ἁγίων Ἐυβούλου καὶ Ἰουλιανοῦ ἱατροῦ, καὶ τοῦ Ὁσίου Δομετίου. Καὶ τῶν Αγίων Μαρτύρων, ἕπτα τῶν ἐν Χερσωνήσῃ.

Η᾽

Μνήμη τοῦ Ὁσίου καὶ Ὁμολογητοῦ Θεοφυλάκτου Ἐπισκόπου Νικομηδίας.

VIII

S. Theophylactus Ep. Nicom. Conf.

Θεοφύλακτος, ὁ θεῖος Ἱεράρχης ὑπῆρχε μὲν ἐκ τῶν Ἀνατολικῶν μερῶν, εἰς Κονσταντινούπολιν δὲ ἕλθὼν, ἐδούλευε Ταρσίῳ τῷ Ἁγιωτάτῳ, τότε Πρωτοσηκρῆτις υπάρχοντι. Ἐπεὶ δὲ Πατριάρχης προεχειρίσθη, ἐποίησεν ἀυτὸν μόναχον, μετὰ Μιχαὴλ τοῦ ὕστερον γεγονότος Ἐπισκόπου Συνάδων, καὶ τοῖς ἐν τῷ πατριαρχίῳ ἐυκτηρίοις ἐνέτάξεν· εἶτα δὲ καὶ Ἑπίσκοπον Νικομηδίας ἐχειροτόνησεν. Τελευτήσαντος δὲ Ταρασίου, γέγονε Πατριάρχης ὁ Ἅγιος Νικηφόρος. Κρατήσαντος δὲ τῆς βασιλείας Λέοντος τοῦ Ἁρμενίου, καὶ κατὰ τῶν ἁγίων εἰκώνων χωρήσαντος, παραλαβὼν ὁ Ἅγιος Νικηφόρος τὸν Ὅσιον Θεοφύλακτον καὶ τοὺς λοιποὺς Ἐπισκόπους, ἀνῆλθεν ἐν τῷ παλατίῳ, καὶ ἤλεγξε κακῶς ποιοῦντα καὶ τὰς ἁγίας εἰκόνας αρνούμενον. Τότε ὁ μὲν Πατριάρχης ἐξορίσθη εἰς Θάσον τὴν νῆσον, ὁι δὲ λοιποὶ ἀλλὸς ἀλλαχοῦ. Θεοφύλακτος δὲ εἰς Στρόβιλον, ἐν ᾗ καὶ ἐτελεύτησεν.

Καὶ μνήμη τοῦ Οσίου Ἀρκαδίου τοῦ Κυπρίου Καὶ ἄθλ. Ἐυβούλου καὶ Ἰουλιανοῦ.

S. Arcadius Cyprius. SS. Eubulus & Iulianus MM.

Ὁ Ὅσιος Ἄρκαδιος ὑπῆρχεν ἐκ τῆς νήσου τῆς Κύπρου, μόναχος ἐκ βρέφους γενόμενος, καὶ τῷ Θεῷ διὰ πολιτείας ἐυαρεστήσας, ἀγωνιζόμενος ἐπὶ τῆς βασιλείας Κονσταντίνου τοῦ μεγάλου, καὶ πολλοὺς ὠφελῶν, ὀυ μόνον διὰ βίου καὶ ἀρετῆς, ἀλλὰ καὶ διδασκαλίας καὶ παραινέσεως· ἐξ ὧν ἧσαν καὶ Ἔυβουλος καὶ Ἰουλιανὸς, ὅιτινες συχνότερον προς ἀυτὸν ἀπερχόμενοι καὶ στηριζόμενοι τοῖς λόγοις ἀυτοῦ ἐπεμέλουν τῆς ἀρετῆς. Ἐπὶ δὲ τῆς βασιλείας τοῦ δυσσεβοῦς καὶ παρβάτου Ἰουλιανοῦ κρατηθέντες ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν, παῤῥησίαν λαβόντων ἀπὸ τῆς τοῦ βασιλέως ἐξουσίας κατὰ τῶν Χριστιανῶν, καὶ βασανισθέντες ἰσχυρῶς, ἀπεκεφαλίσθησαν. Καὶ μαθὼν ταῦτα ὁ Ὅσιος Ἄρκάδιος, καὶ λυπηθεὶς μὲν, ἐυχαριστήσας δὲ τῷ Θεῷ, τῷ οὕτως ὀικονομήσαντι, προσευχόμενος ἐν τῷ τόπῳ, ἐν ᾧ προσεκαθέζετο, καὶ δάκρυσι πολλοῖς περιχεόμενος, ἐτελειώθη.

Καὶ ἄθλησις τῶν ἐν Χερσῶνι Ἐπισκόπων Βασιλέως, Ευγενίου, Ἀγαθοδώρου, καὶ λοιπῶν.

Episcopi Chersonis MM.

Ἐπὶ τῆς βασιλείας Διοκλητιανοῦ Ἔρμων ὁ Ἱεροσολύμων Ἑπίσκοπος ἀπέστειλεν Ἐπισκόπους· εἰς μὲν Τουρκίαν Ἐφραὶμ, εἰς δὲ Χερσῶνα Βασιλέα, ἐνθα τὸν Χριστὸν κηρύττων, τυφθεὶς ἀπηλάθη. Ἐγείρας δὲ τὸν υἱὸν τοῦ Ἄρχοντος ἐκ τῶν νεκρῶν πάλιν προσεκλήθη, βαπτίσας καὶ τὸν Ἄρχοντα καὶ ἑτέρους πολλοὺς. Ὁι δὲ ἄπιστοι μανέντες ἔσυραν ἀυτὸν σχοινίοις ἀπὸ τῶν ποδῶν, καὶ συρόμενος ἐτελεύτησεν. Μετὰ δὲ τὴν ἀυτοῦ τελευτὴν ἐλθόντες Ἐυγένιος, Ἀγαθόδωρος, Καπήτων καὶ Ἐλπίδιος ἐκήρυττον τὸν Χριστὸν, καὶ συστάντες ὁι ἕλληνες ἀπέκτειναν ἀυτοὺς. Μετὰ δὲ ταῦτα ἀπεστάλη ἐξ Ἱεροσολύμων Ἀιθέριος· καὶ ἰδὼν τοῦ λαοῦ τὸ ἄγριον, προσῆλθεν τῷ μεγάλῳ Κονσταντίνῳ, ἐν τῷ Βυζαντίῳ τότε βασιλεύοντι, καὶ ᾐτήσατο ἀυτον, καὶ ἐδιωχθησαν ἐκ τῆς Χερσῶνως οἱ εἰδωλολάτραι. Κτήσας δὲ ἐκκλησίας πάλιν προσῆλθεν τῷ Βασιλεῖ ἐυχαριιστῶν, καὶ ἱερὰ λαβὼν παρ· ἀυτοῦ ἐπανήρχετο πρὸς Χερσῶνα· καὶ ἐν τῷ ἐπανέρχεσθαι ἀπερρίφη εἰς τὸν Δανάπριν ποταμὸν, καὶ ἐκεὶ τελευτᾷ.

Θ᾽

Ἄθλησις τῶν Ἁγίων Μαρτύρων, τῶν ἐν Σεβαστείᾳ.

IX

Martyres XL Sebasteni

Οἱτοῦ Χριστοῦ τεσσαράκοντα Μάρτυρες, ἐκ διαφόρων τοπων ὑπάρχοντες, ἐν ἐπιτάγματι ἐστρατέυοντο, ἐπὶ τῆς βασιλείας Λικιννίου. Διὰ δὲ τὸ εἶναι Χριστιανοὶ, κρατηθέντες ὑπὸ Ἀγρικολάου Ἡγεμόνος, παρόντος καὶ τοῦ Δουκὸς, ἠναγκάζοντο θῦσαι τοῖς εἰδώλοις· καὶ μὴ πειθόμενοι λίθοις τὰ στόματα συνετρίβησαν. Εἶτα ἐν ὥρᾳ χειμερινῇ γυμνοὶ ἐπὶ τῆς λίμνης τῷ κρύει παγωθείσης καὶ κρυσταλλωσθείσης κατεδικάσθησαν ἵστασθαι δι' ὅλης τῆς νυκτὸς· ἐνθα ἐνὸς λιποψυχήσαντος καὶ πρὸς τὸ πλησίον λουτρὸν δραμόντος καὶ τῇ θερμῇ διαλυθέντος, ὁ φυλάττων ἀυτοὺς καπικλάριος, ἰδὼν ἐξ οὐρανοῦ στεφάνους κατερχομένους ἐπὶ τοὺς τριάκοντα ἐννεα μαρτυρας καὶ ἕνα στέφανον περιττεύοντα, ὃς ἦν τοῦ διαλυθὲντος, ἐκδυσάμενος προσέδραμε τοῖς Ἁγίοις καὶ ἐπίστευσε τῷ Χριστῷ. Τῷ δὲ πρωῒ, ὡς ἐφάνησεν ὁι μὲν θανέντες, ὁι δὲ ἔτι ἐμπνέοντες, ἐπὶ τὸν ἀιγιαλὸν ἀχθέντες, καὶ τὰ σκέλη θλασθέντες, ἐπὶ ἀμαξῶν ἐτέθησαν, καὶ ἐρρίφησαν ἐν τῷ ποταμῷ, καὶ οὕτως ἐτλειώθησαν.

Ι᾽

Ἄθλησις τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Κοδράτου, Κυπριάνοῦ, καὶ τῶν σὺν ἀυτοῖς.

X

S. Codratus & Socij Mart.

Ἐπὶ τῆς βασιλείας Δεκίου, διογμοῦ κινηθέντος, πάντες ὁι Χριστιανοὶ ὁι μὲν κρατούμενοι ἀπεσφάζοντο, ὅι δὲ φεύγοντες ἐν τοῖς ὄρεσι ἀπεκρύπτοντο ἔως καιροῦ, Φυγοῦσα δὲ καὶ ἡ μήτηρ Κοδρατου, ἐκ τῆς πόλεως ὑπάρχουσα Κορινθίων, ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος καὶ ἀπεκρύπτετο. Ἐπεὶ δὲ ἦν ἔγκυος, ἐγέννησεν υἱὸν, ὀνομάσασα αὐτὸν Κοδράτον. Εἶτα ὀλίγον ἐπιβιώσασα, ἐτελεύτησε, κατααλιποῦσα τὸν υἱὸν βρέφος· ὅςτις ἐτρέφετο ὑπὸ τῶν νεφῶν, σαυισταμένων ἐπ᾽ αὐτὸν καὶ ὕδωρ καταφερόντων καὶ πολιζόντων αὐτόν. Πρἳόντος δὲ τοῦ χρόνου, ἐγνώρισαν αὐτόν τινες ἤδη νεανίσκον γενόμενον, καὶ ἀπήρχοντο πρὸς αὐτὸν· ὧν ἦσαν Κυπριανὸς, Διονύσιος, Ἄνεκτος, Παῦλος καὶ Κρίσκης· ἤρχε δὲ πάντων ὁ Ἅγιος Κοδράτος, καὶ ἐδίδασκεν αὐτοὺς τὴν ἀλήθειαν. Μετὰ δέ τινα χρόνον ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν διαβληθέντες τῷ Ἄρχοντι, καὶ κρατηθέντες, ἤχθησαν εἰς Κόρινθον· καὶ βασανισθέντες, καὶ μέχρι τέλους τὸν Χριστὸν ἀνακηρύττοντες, τὰς κεφαλὰς ἀπετμήθησαν.

Καὶ ἄθλησις τοῦ ἁγίου Μάρτυρος Διονυσίου.

S. Dionysius M.

Διονύσιος, ὁ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, ὑπῆρχεν μὲν εἷς τῶν γνωρισάντων τὸν Ἅγ. Κοδράτον, καὶ πρὸς ἀυτὸν ἐπερχομένων· κατεμηνύθη δὲ τῷ Ἄρχοντι τῆς πόλεως Κορινθου, διαβληθεὶς ὅτι τὸ μὲν προσταγμα τον Βασιλέων οὐ πειθαρχεῖ καὶ τῶν μεγίστων θεῶν καταφρονεῖ, ἕτερον δέ τινα κηρύττει Θεὸν ἐσταυρωμένον, λέγων ὅτι ἀυτος ἐστι ὁ ποιήσας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν ἀυτοῖς, ὁ καὶ μέλλων ἐλθεῖν ἐξ οὐρανοῦ μετὰ δόξης κριναι ζῶντας καὶ νεκροὺς, καὶ ἀποδοῦναι ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ. Ὅθεν κρατηθεὶς καὶ δεσθεὶς ἀλύσεσι παρέστη τῷ Ἄρχοντι καὶ κατηναγκάζετο, ποτὲ μὲν κολακίαις ποτὲ δὲ άπείλαις, ἀρνήσασθαι τὸν Χριστὸν καὶ θῦσαι τοῖς εἰδώλοις. Καὶ τῆς προτέρας ἐνστάσεως ἐχόμενος καὶ Χριστὸν ὁμολογῶν μεγάλῃ φονῇ, ἀπεσφάγη μαχαίρᾳ καὶ οὑτως ἐτελειώθη.

Ια᾽.

Ἄθλησις τοῦ Ἁγίου Ἰερομάρτυρος Πιονίου.

XI

S. Pionius M.

Καὶ οὗτος ὁ Ἅγιος ἐπὶ τῆς βασιλείας ἦν Δεκίου, Πρεσβύτερος τῆς ἐν Σμύρνῃ ἁγίας ἐκκλησίας. Ἐλέγχων δὲ Ἰουδαίους καὶ Ἕλληνας, καὶ πείθων αὐτοὺς ἀπὸ τῶν γραφῶν, ὅτι εἷς μόνος ἐστὶ Θεὸς ἀληθινὸς, ὁ τὰ πάντα ποιήσας, καὶ ὁ μονογενὴς αὐτοῦ υἱὸς Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς, καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον· καὶ προστιθεὶς ὅτι πάντες οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ ἄπιστοι παρ' αὐτοῦ τιμωρηθήσονται καὶ πυρὶ αἰωνίῳ παραδοθήσονται, καὶ τοῦτο δηλῶν ἐκ τοῦ Σοδομητικοῦ πυρὸς καὶ τοῦ ἐν τῇ Σικελίᾳ ἀνερχομένου, ἐκρατήθη ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν μετὰ καὶ ἑτέρων Χριστιανῶν. Καὶ πρῶτον μὲν παρεδόθη δεδεμένος ἀλύσεσι Πολέμωνι, τῷ τῶν εἰδώλων Ἱερεῖ καὶ τῷ τῆς πὸλεως Σμύρνης Ἄρχοντι· ἔπειτα παρ᾽ ἐκείνων προσήχθη τῷ τῆς χώρας Ἡγεμόνι. Ὁ δὲ Ἡγεμὼν ἔτυψεν ἀυτὸν σφοδρῶς, καὶ ἐπὶ ξύλου κρεμάσας, λαμπάσι πυρὸς τὰς πλευρὰς αὐτοῦ κατέφλεξεν· εἶτα ἀπὸ τοῦ ξύλου καταβιβάσας, καὶ κάμινον ἀνάψας μεγάλην, ἐνέβαλεν ἀυτὸν εἰς ἀυτήν. Ὁ δὲ Ἅγιος ἐν ἀυτῇ προσευχόμενος ἐτελειώθη.

Καὶ ἡ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Σωφρονίου Ἀρχιεπισκόπου Ἱεροσολύμων.

S. Sophronius Ep. Hierosol.

Σωφρόνιος, ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῆν, γέγονε μὲν ἀπὸ τῆς χώρας Φοινίκης, πόλεως δὲ Δαμασκοῦ, ἐυσεβῶν καὶ σωφρόνων γονέων υἱός. Ἐυφυὴς δὲ ὢν, ἔμαθεν πᾶσαν ἑλληνικὴν καὶ Χριστιανικὴν γραφήν. Εἰτα τὴν μάνδραν τοῦ μεγάλου Θεοδοσίου κατέλαβεν, ἐν ᾗ πᾶσαν διῆλθεν γραφήν. Ἔπειτα ἐπὶ τὴν Ἀλεξάνδρειαν ἀπῆλθε πλείονος γνώσεως ἐφιέμενος· διὰ δὲ τὴν γνῶσιν καὶ τὴν ὑπερβάλλουσαν αὐτοῦ ἀρετὴν Ἐπίσκοπος Ἱεροσολύμων γίνεται. Τῆς δὲ ἁγίας πόλεως πολιορκισθείσης, πάλιν εἰς Ἀλεξάνδρειαν πρὸς τὸν Ἅγιον Ἰωαννὴν τὸν Ἐλεήμονα ἀπέρχεται, καὶ μετὰ τελευτὴν ἐκείνου πάλιν εἰς Ἱεροσόλυμα ὑποστρέφει. Πολλὰς δὲ βίβλους συγγραψάμενος, καὶ διαφόους Ἁγίους ἐγκωμιάσας, καὶ συνθεὶς τὸ ὑπὲρ ἄνθρωπον διήγημα τοῦ βίου τῆς Ὁσίας Μαρίας, καὶ καλῶς τὸ ποίμνιον τῆς τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίας χειραγωγήσας καὶ ἰθύνας, ἐν εἰρήνῃ πρὸς Κύριον, ὅν ἐπόθησεν, ἐξεδήμησεν.

Ιβ᾽.

Μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Θεοφάνους, τοῦ Ὁμολογητοῦ, τοῦ ἐν τῷ μεγάλῳ ἀγρῷ.

XII

S. Theophanes Conf.

Θεοφάνης ὁ ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν, ὑπῆρχεν υἱὸς γονέων ἐυγενῶν καὶ πλουσίων. Τελευτήσαντος δὲ τοῦ πατρὸς, ἦν ἀνατρεφόμενος παρὰ τῆς μητρός. Γενόμενος δὲ δωδεκαετὴς, συνεζεύχθη γυναικὶ, καὶ πείσας αὐτὴν διὰ τῆς διδασκαλίας αὐτοῦ παρθενεύειν, ἀπέκηρεν αὐτὴν ἐν τῇ τῆς Πριγκίπου μονῇ· αὐτὸς δὲ διανείμας τὸν πλοῦτον τοῖς πένησιν, ἀπελθὼν ἐγένετο μοναχὸς ἐν τῷ τῆς Σιγριανῆς ὄρει διακειμένῳ μοναστηρίῳ. Κρατήσας δὲ τῆς βασιλείας Λέων ὁ Ἀρμένιος, εἰκονομάχος ὢν, ἤκουσε περὶ τῆς ἀρετῆς τοῦ Ἁγίου Θεοφάνους, καὶ προστείλας ἤγαγεν αὐτὸν ἐν τῇ βασιλευούσῃ, καταναγκάζων συνελθεῖν τῇ αἰρέσει αὐτοῦ Μὴ πείσας δὲ, πρῶτον μὲν ἀπέκλεισεν εἰς φυλακὴν, ἔπειτα τῆς φυλακῆς ἐκβαλὼν, καὶ πάλιν καταναγκάσας ἀρνήσασθαι τὴν τῶν σεπτῶν εἰκόνων προσκύνησιν, ἐπεὶ ἑώρα μὴ δὲ ὅλως ἀνεχόμενον τοῦτο ἀκοῦσαι, ἐξώρισεν εἰς Σαμοθράκην· ἔνθα καὶ ἀπελθόντα τὸν Ἅγιον, καὶ ὀλίγον ἐπιβιώσαντα, προσελάβετο ὁ Κύριος.

Καὶ μνήμν τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Πάπα Ῥώμης.

S. Gregorius Papa.

Επὶ τῆς Ἰουστινιανοῦ βασιλείας ὑπῆρχεν οὗτος ὁ Ἅγιος Γρηγόριος μοναχὸς ἐν μοναστηρίῳ πλησίον Ῥώμης. Ἦν δὲ πάνυ ἐνάρετος, κατεξαίρετον δὲ ἐλεήμων. Δοκιμάζων δὲ αὐτὸν ὁ Θεὸς, ἀπέστειλεν Ἄγγελον πρὸς αὐτὸν ἐν σχήματι ναυαγήσαντος, καὶ εὗρεν αὐτὸν πρόθυμον πρὸς τὸ δοῦναι· πεντήκοντα γὰρ νομίσματα δέδωκε τῷ αἰτήσαντι, εἶτα ἕξ, καὶ τρίτον ἕτερα, ἕως ἐκένωσε τὸ ἐν τῇ μονῇ σιτάρκιον τοῦ χρυσίου. Καὶ γενόμενος Ἀρχιερὲυς Ῥώμης, συνεκάλει καθ' ἡμέραν δώδεκα πτωχοὺς· καὶ ἐφαίνετο αὐτῷ μόνῳ καὶ τρισκαιδέκατος, καὶ ἐρωτήσαντος ἀυτὸν ἐιπεῖν τὸ αὐτοῦ ὄνομα, ἤκούσεν ὅτι θαυμαστὸν· καὶ οὕτως ἐσιώπησεν, συννοήσας ὅτι Ἄγγελος Θεοῦ ἐστιν. Γενόμενος δὲ πάσης παιδείας καὶ γραφῆς ἔμπορος, πολλὰ συγγράμματα καταλέλοιπεν, ὐπαγορευθέντα μὲν Ῥωμαἳστὶ, ἑρμηνευθέντα δὲ Ἑλληνιστί. Ζήσας δὲ οὕτως, καὶ θαύματα διάφορα ἐργασάμενος ἐν εἰρήνῃ πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν.

Ιγ᾽.

Ἄθλησις τοῦ ἁγίου Μάρτυρος Ἀλεξάνδρου.

XIII

S. Alelexander Mart.

Αλέξανδρος, ὁ ἅγιος καὶ ἕνδοξος Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ, ἐν τοῖς καιροῖς τοῦ διωγμοῦ καὶ ἐν τῷ σκότει τῆς πλάνης τῶν εἰδωλολατρῶν ὥσπερ πολύφωτος ἀστὴρ ἐν εύσεβείᾳ διέλαμπεν, ἐν Πύδνῃ τῇ πόλει τὴν μανίαν τῶν δυσεβῶν διελέγχων, καὶ τὸν Χριστὸν φανερῶς κηρύττων, καὶ πολλοὺς τῶν ἑλλήνων ἐπιστρέφων πρὸς αὐτὸν καὶ βαπτίζων. Ὅυτω δὲ ποιῶν, εἰς ὀργὴν ἐκίνησε καθ' ἑαυτοῦ τοὺς εἰδωλολάτρας, τὴν παῤῥησίαν αὐτοῦ καὶ τὸ ἰσχυρὸν τοῦ λόγου μὴ ὑπομείναντας. Ὅθεν ἐπισυναχθέντες κατ' αὐτοῦ καὶ κρατήσαντες αὐτὸν, ἐτιμωρήσαντο ἰσχυρῶς καὶ ἕτυψαν αὐτὸν ἀφειδῶς, καταναγκάσαντες θῦσαι τοῖς ἀνοήτοις θεοῖς. Ὡς δὲ οὐκ ἔπεισαν, κατεδίκασαν ἀυτὸν ἀποκεφαλισθῆναι. Καὶ οὕτως ἐυχαριστῶν τῷ Θεῷ, τὴν κεφαλὴν ἐκτμηθεὶς, παρέδωκε τὴν μακαρίαν αὐτοῦ ψυχὴν τῷ Κυρίῳ· τὸ δὲ τίμιον ἀυτοῦ λείψανον ἑλόμενοί τινες τῶν ἐυλαβῶν Χριστιανῶν καὶ περιστείλαντες, ἔθαψαν.

Καὶ ἄθλησις τοῦ ἁγίου Μάρτυρος Σαβίνου.

S. Sabinus Mart.

Σαβῖνος, ὁ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, ὑπῆρχεν ἐκ τῆς χώρας Ἀιγύπτου· διὰ δὲ τὴν ἐπικειμένην ἀνάγκην τοῦ διωγμοῦ καταλιπὼν τὸν κόσμον ἀνεχώρησεν, καὶ ἐξελθὼν ἔξω τῆς πόλεως κατεκρύπτετο ἐν οἰκήματι μικρῷ. Πολλῶν δὲ κρατουμένων Χριστιανῶν ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν, ἐζητεῖτο καὶ ὁ Σαβῖνος, καὶ μὴ ἑυρισκόμενος ἐλύπει τοὺς ἀπίστους. Τότε προςελθὼν εἷς πτωχὸς, ὁ πρὸς ἀυτὸν ἀπερχόμενος καὶ λαμβάνων τροφὴν, εἶπε τοῖς εἰδωλολάτραις, Τί μοι δίδοτε, κἀγὼ ὑποδείξω ὑμῖν ὃν ξητειτε Σαβῖνον. Οἱ δὲ ἔδωκαν ἀυτῷ νοιοίσματα δύο· καὶ ἀκολουθήσαντες αὐτῷ, καὶ ἐπιστάντες τῷ ὀικήματι, ἐκράτησαν τὸν Σαβῖνον, καὶ δήσαντες ἤγαγον πρὸς τὸν Ἅρχοντα· καὶ εἶπεν πρὸς ἀυτὸν ὁ ἄρχων Διατί καταφρονῶν τοῦ προστάγματος τῶν Βασιλέων καὶ τῶν μεγίστων Θεῶν, ἕτερον Θεὸν κηρύττεις ἀγνώριστον; Ὁ δὲ εἰπὼν, Ὅτι μᾶλλον ὅν ἐγὼ κηρύττω Θεὸν ὀφείλεις καὶ συγγνωρίσαι καὶ πιστεῦσαι ἀυτῷ, τιμωρηθεὶς, ἐῤῥίφη ἐν τῷ ποταμῷ, καὶ ἐτελειώθη.

Ιδ᾽.

Μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ὑμῶν Ἐυσχημονος Ἐπισκόπου Λαμψάκου.

XIV

S. Euschemon Ep. Lāpsaci.

Εὐσχήμων, ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν καὶ Ὁμολογητὴς τοῦ Χριστοῦ, ἐκ βρέφους καλῶς καὶ ἐναρέτως ἀυξηθεὶς, φίλος γέγονε Θεοῦ, καὶ εἰς ἄνδρα τέλειον φθάσας, ναὸς ὑπῆρξε τοῦ παναγίου Πνεύματος, τὸν ἀγγελικὸν βίον ἑλόμενος καὶ τὴν ὀρθόδοξον πίστιν ἐρατισάμενος· Ἁλλὰ καὶ εἰς τὸ τῆς Ἀρχιερωσύνης ὕψος ἀνελθὼν, χάριτος ἐπληρώθη πνευματικῆς, καὶ ζήλῳ θεἳκῷ πυρωθεὶς τὴν τῶν εἰκονομάχων κατέλυσεν ἄιρεσιν. Ἐποίησε δὲ καὶ θαύματα πολλὰ, καὶ παράδοξα· τεθνηκὸς γὰρ βρέφος, βασταζομενον ὑπὸ τῆς μητρὸς καὶ κλαιούσης, εὐξάμενος τῷ θεῷ πρὸς ζωὴν ἐπανήγαγε. Καὶ θηρίοις ἀγρίοις φοβερὸς γέγονε προστάξει γὰρ μόνῃ ἀυτὰ ἀπεδίωκε, τοὺς ἀγροὺς καταβλάπτοντα. Τῇ φυλακῇ δὲ παραδοθεὶς παρὰ τοῦ κρατοῦντος ἁιρετικοῦ Βασιλὲως, ὡς προσκυνητὴς τῶν ἁγίων εἰκόνων, προσκυνητὰς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως τοὺς ἀυτὸν φυλάττοντας τῇ παπ' ἀυτοῦ διδασκαλίᾳ πεποίηκεν· εἰς ἐξορ,ίαν δὲ ἀποσταλεὶς ἐτελειωθη.

& alij.

Καὶ ἄθλησις τῶν ἁγίων Μαρτύρων, Σατύρου, Σατορνίλου, Ῥευκάτυ, Περπετούας, καὶ Φιλητάτης ἐν τῇ Ῥώμῃ μαρτυρισάντων. Καὶ Ἀλεξάνδρου, τοῦ ἐν Πύδνῃ.

Ιέ᾽.

Ἄθλησις τῶν ἁγίων Μαρτύρων Τιμολάου, Αγαπίου καὶ τῶν σὺν ἀυτοῖς.

XV

SS. Timolaus Agapius Socij & Mart.

Οὖτοι οἱ ἅγιοι καὶ πολύαθλοι τοῦ Χριστοῦ Μάρτυρες ὑπῆρχον ἐπὶ Διοκλητιανοῦ τοῦ Βασιλέως· ὁ μὲν Ἀγάπιος ἀπὸ Γάζης τῆς πόλεως, ὁ δὲ Τιμόλαος ἐκ τοῦ Ἐυξίνου πόντου, Διονύσιος δὲ καὶ ἕτερος Διονύσιος ἐκ Τριπόλεως τῆς Φοινίκης, Ῥωμυλος δὲ ἦν Ὑποδιάκονος τῆς Διοσπολιτῶν Ἐκκλησίας, πλησίον δὲ καὶ οἱ δύο Ἀλέξανδροι ἀπὸ Ἀιγύπτου. Ὄι τινες, διωγμοῦ ὅντος, διὰ τὸν πρὸς Χριστὸν ποθον δήσαντες τὰς ἑαυτῶν χεῖρας, αὐτόματοι προσῆλθον τῷ τότε βασανίζοντι τοὺς Χριστιανοὺς, Ἠγεμόνι τῆς Καισαρέων πόλεως· καὶ σταθέντες ἔμπροσθεν αὐτοῦ, Χριστιανοὺς ἑαυτοὺς ὡμολόγησαν. Ὁ δὲ Ἡγεμὼν πλεῖστα τυύτους παρακαλέσας καὶ ἀναγκάσας θῦσαι, καὶ δῶρα καὶ τιμὰς ἀυτοῖς δοῦναι ὑποσχόμενος ὑπακούσασι, καὶ προς τὸ ἑαυτοῦ θέλημα ἐλθεῖν πεῖσαι μὴ δυνηθεὶς, ἐτιμωρήσατο ἰσχυρῶς· καὶ μετὰ τὰς τιμωρίας, ξίφει τούτων ἀποτέμνει τὰς κεφαλὰς, καὶ οὕτω παρέδωκαν τὰς ἁγίας ψυχὰς αὐτῶν τῷ Κυρίῳ.

Καὶ ἄθλησις τοῦ ἁγίου Μάρτυρος Νικάνδρου.

S. Nicāder M.

Νίκανδρος ὁ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, ἦν μὲν καὶ ἀυτὸς ἐπὶ πῆς βασιλείας Διοκλητιανοῦ, εἶχε δὲ ἔργον διὰ παντὸς τὸ ἐπισκέπτεσθαι τούς ἐν φυλακαῖς Ἁγίους καὶ θεραπεύειν, καὶ ἐπιχωρηγεῖν ἀυτοῖς τὴν ἀναγκάιαν τροφὴν, ἔτι δὲ καὶ θάπτειν τὰ λείψανα ἀυτῶν. Ἰδὼν οὖν καὶ τούτων των Ἁγίων τὰ λείψανα ἐῤῥιμμένα οὕτω καὶ ἀνεπιμέλητα, ἐπεὶ ἐν ἡμέρᾳ οὐκ ἐτολμα προσεγγίσαι ἀυτοῖς, ἱνα μὴ καὶ ἀυτὸς κρατηθῇ, ἐν νυκτὶ ἀπελθὼν, ἀνεῖλεν ἀυτὰ ἕν καθ' ἕν, καὶ κατέθετο ἐν ἑνὶ τόπῳ. Θεαθεὶς οὐν ὑπό τινος των εἰδωλολατρῶν διεβλήθη τῷ Ἅρχοντι, καὶ κρατηθεὶς εὐθὺς ἐτιμορεῖτο, καὶ Χριστὸν ἀρνεῖσθαι ἠναγκάζατο. Ὁδὲ πρὸς τὸ μὴ αῤνῄσασθαι ἀυτὸν, καὶ Θεὸν μᾶλλον ἐκήρυττεν ἀληθινὸν καὶ δημιουργὸν τοῦ παντός. Ὅθεν εἰς ὀργὴν κινήσας τὸν Ἄρχοντα, τὴν διὰ ξίφους δέχεται τελευτὴν, καὶ οὑτω τελειωθεὶς ἀπέλαβε στέφανον αἰώνιον καὶ ζωὴν μακαρίαν καὶ ἀτελεύτητον.

& alij.

Καὶ ἄθλησις τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου Νικάνδρου. Καὶ μνήμη τοὺ Ὁσίου Ἰωάννου, τοῦ ἐν Ῥουφινιαναῖς.

Ις᾽.

Ἄθλησις τοῦ Ἁγίου Ἰουλιανοῦ, τοῦ ἐν Κιλικίᾳ.

XVI

S. Iulianus M.

Ιουλιανὸς, ὁ τοῦ Κριστοῦ Μάρτυς ὑπῆρχεν ἐκ τῆς Ἀναζάρβου πόλεως, υἱὸς βουλευτοῦ τινος Ἕλληνος, μητέρα ἔχων Χριστιανὴν, ἥτις καὶ ἐδίδαξεν ἀυτὸν τὰ ἱερὰ γράμματα. καὶ μετὰ τὸ γενέσθαι δέκα καὶ ὀκτὼ ἐτῶν, προσήχθη ἐν Ἀιγαῖς τῇ πόλει Μαρκιανῷ τῷ Ἡγεμόνι παρὰ των εἰδωλολατρῶν· καὶ ἀναγκασθεὶς θῦσαι τοῖς εἰδώλοις, οὐκ ἐπείσθη. Διὸ ἀνοίξαντες οἱ δήμιοι μετὰ βίας τὸ στόμα ἀυτοῦ, ἐγχέουσιν οἶνον καὶ κρέας τοῦ εἰδωλοθύτων· εἶτα ἐμβάλλεται εἰς φυλακὴν, καὶ ἄγεται ἡ μήτηρ αὐτοῦ, καὶ ἐρωτηθεῖσα περὶ αὐτοῦ, ᾐτήσατο τὸν υἱὸν ἀυτῆς δοθῆναι ἀυτῇ ἐπὶ τρεῖς ἡμερας, πρὸς τὸ βουλεύσασθαι μετ᾽ αὐτοῦ. Καὶ τούτου γενομένου, πάλιν ἄγονται εἵς ἐξέτασιν, καὶ εἶπον μὴ ἀρνήσασθαι τὸν Χριστὸν. Ὅθεν τὴν μὲν μητέρα αὐτοῦ ἀπέλυσαν διατεμῶντες τὰς πτέρνας αὐτῆς· τὸν δὲ Ἅγιον Ἰουλιανὸν ἐμβάλλοντες εἰς σάκκον, γέμοντα ἑρπετῶν ἰοβόλων καὶ ψάμμου, ἕῤῥιψαν ἐν τῇ θαλάσσῃ. Ἔξεῤῥίφη δὲ τὸ λείψανον αὐτοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ, καὶ ἐτάφη παρὰ γυναικὸς χήρας τινὸς ἐυλαβοῦς.

Καὶ μνήμη τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου Ἀριστοβούλου, ἑνὸς τῶν ό.

S. Aristobulus Apost.

Ἀριστόβουλος, ὁ θεῖος Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ, ὑπῆρχε μὲν ἐκ των ἑβδομήκοντα μαθητῶν, μετὰ δὲ τὴν ἔνδοξον καὶ σωτήριον Ἀνάληψιν τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἠκολούθη τῷ ἁγίῳ Ἀποστόλῳ Παύλῳ, τῷ μεγάλῳ διδασκάλῳ τῆς οἰκουμένης, εἰς πᾶσαν πόλιν καὶ χώραν διακονούμενος καὶ δουλεύων αὐτῷ, ὡς γνήσιος καὶ πιστὸς μαθητής. Ἐπεὶ δὲ εἰς πᾶσαν χώραν χειροτονῶν ἀπέστελλεν Ἐπισκόπους, ἐπὶ τὸ διδάσκειν τὴν ἀληθινὴν πίστιν καὶ κηρύττειν τὸν Χριστὸν, χειροτονήσας καὶ αὐτὸν, ἔπεμψεν εἰς τὴν χώραν των Βρεττανῶν, ἀπίστων ὑπαρχόντων καὶ ἀγρίων καὶ ὠμῶν ἀνθρώπων. Ἀλλ' ὅμως ἀπελθὼν, καὶ τὸν Χριστὸν κηρύττων, καὶ ποτε μὲν τυπτόμενος, ποτὲ δὲ κατὰ τὰς ῥύμας συρόμενος, ἄλλο τε δὲ χλευαζόμενος, πολλοὺς ἔπεισεν προσελθεῖν τῷ Χριστῷ καὶ βαπτισθῆναι. Ὅθεν καὶ Ἐκκλησίαν συστησάμενος, καὶ Πρεσβυτέρους καὶ Διακόνους ἐν αὐτῇ καταστήσας, ἐτελειώθη.

Καὶ ἄθλησις τῶν ἁγίων Μαρτύρων Μενίγνου καὶ Ῥωμανοῦ.

SS. Menignus & Romanus MM.

Ο μὲν ἅγιος Μένιγνος ὑπῆρχε μὲν ἐπὶ τῆς βασιλείας Δεκίου, ἐκ τῆς πόλεως Παρίου· κναφιὲυς δὲ ὢν, καὶ ἐκ τοῦ ἐργοχείρου αὐτοῦ τροφὰς ποριζόμενος, παρεῖχε τοῖς διὰ τὸν διωγμὸν εἰς φυλακὰς ἀποκεκλεισμένοις Χριστιανοῖς· ἐπεθύμει δὲ καὶ αὐτὸς μαρτυρῆσαι ὑπὲρ Χριστοῦ, καὶ παρεκάλει ὑπὲρ τούτου Διὸ καὶ ἦλθεν αὐτῷ φωνὴ λέγουσα. Μένιγνε, ἐλθὲ προς με, καὶ ἑυρήσεις χάριν ἐνώπιόν μου. παραστὰς οὖν τῷ δικάζοντι, καὶ Χριστιανὸν ἑαυτὸν ὁμολογήσας ἐτύφθη, καὶ μαχαίρᾳ κοπεὶς τοὺς δακτύλους τῶν χειρῶν καὶ τῶν ποδῶν ἀπεκεφαλίσθη. Τὸ δὲ τίμιον αὐτοῦ λείψανον ταφὲν ἐν τῇ πόλει, παρέχει ἱάματα πᾶσι τοῖς πιστοις μέχρι τῆς σήμερον. Ὁ δὲ Ῥωμανὸς Διάκονος ὢν τῆς ἐν Καισαρεία τῆς Παλαιστίνης ἐκκλησίας, καὶ τὸν λαὸν διδάσκων τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν, ἐκρατήθη, καὶ πολλὰ βασανισθεὶς κατ᾽ αὐτὴν τὴν ἡμέραν τὸ διὰ ξίφους ἐδέξατο τέλος.

& alij.

Καὶ ἄθλησις τοῦ ἁγίου ΜάρτυροςΠάπα, καὶ τῆς ἁγίας μάρτυρος Ἐυφρασίας. Καὶ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀλεξάνδρου Πάπα Ῥώμης. Καὶ τῶν Ἁγίων Τροφίμου καὶ Θάλλου.

Ιζ᾽.

Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀλεξίου, τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ.

XVII

S. Alexius.

Οὗττι ἦν ἀπὸ τες Ῥώμης, υἱὸς Ἐυφημιανοῦ πατρικίου, ὅς καὶ πρὸς γάμον ἐξέδωκεν αὐτὸν. τοῦ γάμου δὲ γενομένου, κατὰ τὸν καιρὸν, καθ' ὃν ἔδει τῇ νύμφῃ προσομιλῆσαι, δοὺς αὐτῇ τὸν ἀραβονικὸν δακτύλιον, ἐξῆλθε τοῦ οἴκου, καὶ τὴν πὸλιν Ἔδεσσαν καταλαβὼν, προσέμεινε τῇ ἐκκλησία ἔτη δέκα καὶ ὀκτώ. Γνωσθεὶς δὲ διὰ τὴν ἀρετὴν αὐτοῦ ὑπεχώρησε, καὶ πάλιν ἀπῆλθεν εἰς Ῥώμην, καὶ κατέλαβε τὸν ἴδιον οἶκον, καὶ ἀγνοηθεὶς, τῷ πυλῶνι προσεκαρτέρει, βλέπων τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, ἐμπεζόμενος ὑπὸ τῶν δούλων αὐτοῦ, καίτοι τῶν γονέων καὶ τες σώφρονος αὐτοῦ γυναικὸς λυπομένων καὶ κλαιόντων διὰ παντὸς περὶ αὐτοῦ. Τῆς δὲ τελευτῆς αὐτοῦ προσεγγισάσης, ζητήτας χάρτην, ἔγραψε τὰ περὶ αὐτοῦ πάντα, καὶ κατεῖχεν ἐν τῇ χειρὶ μετὰ τελευτὴν· ἥν ὁ βασιλεὺς Ὁνώριος λαβὼν, ἀνέγνω εἰς ἐπήκοον πάντων. Τότε ἐγνώσθη τὰ κατ᾽ αὐτόν. Καὶ οὕτως ἐτάφη τὸ ἅγιον ἀυτοῦ λείψανον ἐν τῷ ναῷ τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Πέτρου.

Καὶ ἄθλησιςτοῦ ἁγίου Μάρτυρτι Μαρίνου.

S. Marinus M.

Μαρῖνος ὁ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, Χριστιανὸς ὢν, καὶ ὁρῶν τοὺς εἰδωλολάτρας θύοντας, οὐ μόνον ἄλογα ζῶα, τετράποδα καὶ πετεινὰ, ἀλλὰ καὶ ἀνθρώπους, ἐζήλωσε· καὶ ἑορτῆς ἀγομένης τοῖς ἀψυχοις εἰδώλοις, δραμὼν κατέστρεψε τὸν βωμὸν, καὶ τὰ θύματα κατεπάτησε, τούς τε δυσσεβεῖς ἱερεῖς τῶν εἰδώλων καθύβρισε, καὶ ἑαυτὸν Χριστιανὸν ὡμολόγησεν, εἰπὼν, ὅτι πιστεύω εἰς Χριστὸν τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὸν μονογενῆ, τὸν ποιήσαντα τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν ἀυτοῖς. Τότε ὀργισθέντες οἱ εἰδωλολάτραι ἐκράτησαν ἀυτὸν, καὶ πρῶτον μὲν ἀυτοὶ ἐτιμωρήσαντο, ὁ μὲν ῥοπάλῳ τύπτων, ὁ δὲ λιθῳ σunτρίβων τὸ στόμα ἀυτοῦ καὶ τοὺς ὀδόντας, ἄλλος σύρων ἐκ τῶν τριχῶν. Ἔπειτα δήσαντες ἀυτὸν, παρέδωκαν τῷ τῆς χώρας ἐκείνης Ἄρχοντι, καὶ ὑπ' ἐκείκου τυφθεὶς ἀνηλεῶς βουνεύροις ξηροῖς, εἶτα κρεμασθεὶς καὶ ξεσθεὶς τὰς πλευρὰς, τέλος ξίφει τὴν κεφαλὴν ἀπετμήθη.

Ιή.

Μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Κυρίλλου Ἱεροσολύμων.

XVIII

S. Cyrillus Hierosol.

Οὗττι ὑπῆρχεν υἱὸς γονέων ἐυσεβῶν ἐπὶ τες βασιλείας Κωρσταντίου ἐπεὶ δὲ ὁ τῶν Ἱεροσολύμων Ἐπίσκοπτι Μάξιμτι τέλει βίου ἐχρησατο, οὗττι ἀντ᾽ ἐκείνου τῆς ἐπισκοπικῆς χάριττι ἠξιώθη, τῶν ἀποστολικῶν δογμάτων προθυμως ὑπερμαχῶν. Ἀκάκιτι δὲ Ἀρειανὸς ὢν, καὶ τῶν ἐν Καισαρειας τες Παλαιστίνης θρόνον ἐπέχων, καὶ ὑπὸ τῆς ἐν Σαρδικῆ σύνόδου καθαιρεθεὶς, ἐπεὶ γνώριμτι ἦν τῷ Βασιλεῖ, ἐκεῖθεν ἔχων τὴν ἐξουσίαν τὸν Κύριλλον τοῦ θρόνοῦ καθελεῖν. Ὁ δὲ εἰς Ταρσὸν ἀπελθὼν τῷ θαυμασίῳ συνῆν Σιλβανῷ. Καὶ εἰς Σελεύκειαν συνκροτηθείσης σunόδου, πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἐξεδραμεν ὁ Ἀκάκιτι, καὶ πείθη τὸν Βασιλέα ὑπερορίᾳ καταδικάσαι Κύριλλον. Μετὰ δὲ τελευτὴν Κωνσταντίου, τες βασιλείας κρατήσας Ἰουλιανὸς, θέλων ἐπισπάσασθαι πάντας εἰς εὔνοιαν, ἐῤῥύσατο μετὰ πάντων καὶ τὸν Κύριλλον, καὶ τῷ ἰδίῳ θρόνῳ κατέστησεν. Καλῶς οὖν τὸ ποίμνιον ἰθύνας, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν.

Καὶ ἄθλησις τῶν ἁγίων ἑπτὰ γυναικῶν, τῶν ἐν Ἀμισῷ.

Septem mulieres Mart. Amisi.

Επὶ τες βασιλείας τοῦ δυσσεβοῦς Μαξιμιανοῦ, διωγμοῦ κινηθένττι μεγάλου, πᾶσα ἡλικία τῶν ἀνθρώπων τῶν ὁμολογούντων τὸν Χριστὸν, διὰ βασάνων διαφόρων καὶ ποικίλων θανάτων ἐξεκόπτετο. Ἐπεὶ οὖν καὶ ἐν Ἀμισῷ τῆ πόλει πᾶς ὁ τὸν Χριστὸν Θεὸν κηρύττων ὑπὸ τοῦ Ἄρχονττι τες ἀυτῆς πόλεως εἰδωλολάτρου ὄνττι ἐφονεύετο, ἑπτὰ γυναῖκες Χριστιαναὶ, ζηλώσασαι ἔστησαν ἔμπροσθεν αὐτοῦ, καὶ Χριστιανὰς ἑαυτὰς ὡμολόγησαν, ἀυτόν τε ἤλεγξαν παῤῥησίᾳ, ὠμὸν καὶ ἄδικον ἀποκαλέσασαι καὶ ἐχθρὸν τῆς ἀληθείας. Ταῦτα εἰποῦσαι, καὶ εἰς ὀργὴν κινήσασαι ἀυτὸν, πρῶτον μὲν ἐκτειθεῖσαι ἐτύφθησαν μετὰ ῥαβδίων, ἔπειτα τοὺς μαστοὺς ξίφει ἐξεκόπησαν, καὶ τρίτον κρεμασθεῖσαι ἐξέσθησαν τοσοῦτον ἕως ἐφάνησαν τὰ ἔντερα ἀυτῶν, καὶ τελευταῖον εἰς κάμινον πυρὸς μεγάλην ἰσχυρῶς ἐκκαεῖσαν ἐμβληθεῖσαι, ἐν ἀυτῇ ψαλλουσαι καὶ προσευχόμεναι, τῷ Θεῷ παρέδωκαν τὰς ἑαυτῶν ψυχάς.

Ιθ.

Ἄθλησις τῶν ἁγίων Πατέρων τῶν ἀναιρεθέντων ὑπὸ τῶν Ἀιθιόπων ἐν τῇ μονῇ τοῦ Ἁγίου Σάβα.

XIX

SS. Martyres Sabaitæ

Οὗτοι οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἐκ διαφόρων τόπων συναχθέντες, καὶ τῇ μονῇ τοῦ ἁγίου Πατρὸς ἡμῶν Σάβα προσκαθεζόμενοι, ἐν ἀσκήσει καὶ καλῇ πολιτείᾳ τὸν Θεὸν ἐθεράπευον. Ἀλλ᾽ ὁ βασκαίνων καὶ φθονῶν τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων διάβολτι, καὶ μάλιστα τοῖς ἐναρέτοις, ἐξήγειρεν ἐπ᾽ αὐτοὺς, τοὺς ἀθέους Αἰθίοπας, ἐλπίσαντας πλούτου περιουσίαν ἑυρεῖν. Ὡς δὲ ἀπελθόντες οὐδὲν εὗρον, τὸν θυμὸν ἀυτῶν ἐξέχεον ἐπ᾽ ἀυτοὺς, τοὺς μὲν ἀποκεφαλίσαντες, τοὺς δὲ διχοτομήσαντες, τῶν δὲ χεῖρας τῶν δὲ πόδας ἀποκόψαντες, τοὺς δὲ κατακεντήσαντες καὶ τὰ ἔντερα ἀυτῶν ἐκχέοντες, καὶ διαφόρως ἀνελόντες, καὶ οὑτως συνηθως ἐυχαριστοῦντες καὶ προσευχόμενοι, παρέδωκαν τὰς μακαρίας ἀυτῶν ψυχὰς τῷ Κυρίῳ· ἀπολαβόντες τὴν αἰωνιον ζωὴν τες τῶν οὐρανῶν βασιλείας, δἰ ἣν τούς τε μακροὺς τες ἀσκήσεως ἀγῶνας καὶ τὸ μαρτύριον τες ἐπιπόνου ἀθλήσεως προθύμως ὑπέμειναν.

Κ᾽.

Ἄθλησις τες ἁγίας Φωτεινῆς, τες καὶ Σαμαρείτιδτι, καὶ τῶν σὺν αὐτῇ.

XX

S. Photina & Socij Mart.

Ἡ ἁγία Φωτεινὴ, ἡ καὶ Σαμαρεῖτις, ᾗτινι καὶ ὁ Κύριος ἐπὶ τῇ πηγῇ συνέτυχεν, ἦν ἐν τοῖς χρόνοις Νέρωντι. Μετὰ δὲ τὸ τέλτι τῶν ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου, ὑπῆρχε σὺν τῷ υἱῷ ἀυτῆς Ἰωσῆ ἐν Καρταγένῃ, πόλει τες Ἀρφρικῆς, κηρύττουσα τὸν Χριστόν. Ὁ δὲ υἱὸς ὰυτῆς Βίκτωr κατὰ τῶν Ἀβάρων ἀνδραγαθήσας, γέγονε στρατηλάτης καὶ προσετάγη τοὺς ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ Χριστιανοὺς φονεύειν. Ἐπεὶ δὲ οὐκ ἐφόνευεν, ἀλλ᾽ ἐδίδασκε μᾶλλον πάντας τὰ περὶ Χριστοῦ, καὶ Σεβαστιανὸν πέισας πιστεῦσαι Κριστῷ, παρασταλεὶς ἦχθη δέσμιτι μετὰ τῶν λοιπῶν, καὶ παρέστη τῷ Βασιλεῖ. Ὁ δὲ, τῶν μὲν ὀφθαλμοὺς ἐξώρυξε, τοὺς δὲ εἰς φυλακὴν ἐνέβαλεν, ἄλλους ἐπὶ ξυλων ἐκρέμασε· τῶν δὲ τὸ δέρμα ἐξέδειρε, τῶν δὲ τὰ αἰδοῖα ἀπέκοψε· τὴν Φωτίδα δὲ δύο δένδρα κλίνας προσέδησε, καὶ ἀπολύσας ἀυτὰ διέσχισε μέσον. Ὁι δὲ λοιποὶ ἀπεκεφαλίσθησαν· ἡ δὲ Φωτεινὴ ἐν τῇ φυλακῇ ἐτελειώθη.

Καὶ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Θωμᾶ, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

S. Thomas CP.

Θωμᾶς, ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν, διὰ τὴν ὑπερβάλλουσαν ἀυτοῦ ἀρετὴν καὶ τὴν ἄκραν σύνεσιν καὶ εὐλάβειαν, Διάκοντι προχειρίζεται τὴς μεγάλης ἐκκλησίας καὶ Σακελλάριος, ὑπὸ τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν καὶ ἐν θαύμασι μεγίστου, Ἰωάννου τοῦ ἐπικαλουμένου Νηστευτοῦ, ἐπὶ τες βασιλείας τοῦ ἀοιδήμου καὶ μακαρίου Μαυρικίου. Καὶ μετὰ τελευτὴν αὐτοῦ τε τοῦ Ἰωάινου, καὶ τοῦ μετ᾽ ἀυτὸν ἐπισκοπήσανττι Κυριακοῦ, προχειρίζεται Πατριιάρχης Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἐπισκόπησεν ἔτη τρία, μῆνας δύο· πολλὰ κατὰ τῶν ἁιρέσεων ἀγωνισάμενος, καὶ τοὺς ἁιρετικοὺς καταισχύνας, καὶ τὰ ὀρθόδοξα δόγματα κρατύνας, καὶ τὸ ποίμνιον ποιμάνας καλῶς καὶ θεαρέστως, καὶ τοῖς ἐυσεβέσι βασιλεῦσι καλῶς διδάξας, καὶ τῇ συγκλήτῳ καὶ παντὶ τῷ ἱερατικῷ τάγματι κατὰ φανεὶς ἀιδέσιμτι· μετὰ ταῦτα ἀῤῥωστήσας, πρὸς οὐανοὺς ἀνέδραμε, χαίρων ὡς εἰκὸς καὶ ἀγαλλιόμενος.

Κά.

Μνήμη τοῦ ὁσίου πατρὸς Βενεδίκτου, Ἀρχιμανδρίτου Ρώμης.

XXI

S. Benedictus Ab.

Οὗττι ὑπῆρχεν ἐκ τες Ρωμαίων πόλεως, ἐυλογημένος ὀνομαζόμεντι· μικρὸς δὲ ὢν, καταλιπὼν καὶ οἰκίαν καὶ γονεῖς ἐξῆλθεν εἰς ἔρημον τόπον μετὰ τες ἀνατρεφούσης ἀυτὸν γραὸς, καὶ ἡσύχαζε, καὶ εὐχόμενος ἔλαβε χαρίσματα ἱαμάτων ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. Πρῶτον μὲν γὰρ Ἡγούμεντι γενόμεντι τῇ παρακλήσει τῶν μοναχῶν, καὶ διὰ τὴν ἀκρίβειαν τες ἐγκρατείας μισηθεὶς παρ᾽ αὐτῶν, ἐπιβουλεύθη δηλητηρίῳ φαρμάκῳ, καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον ἐσφράγισεν, καὶ διελύθη ὡς ἅλας ὁ ὕελτι· ἔπειτα καὶ ἄλλα θαύματα πλεῖστα ἐποίησε. Μέλλονττι δὲ πρὸς Κύριον ἐκδημεῖν, μοναχοί τινες δύο ἐυλαβεῖς ἔδοξαν καθ᾽ ὕπνους ἰδεῖν ὁδὸν πρὸς οὐρανὸν ἀπὸ γῆς ἀναφέρουσαν, ὑποστρωμένην ἱματίοις πολυτελέσι, καὶ λαμπάδας ἀναπτομένας ἑκατέρωθεν τες ὁδοῦ. Καὶ ἐρωτήσαντες, τίντι ἐστὶν ἡ ὁδὸς, ἤκουσαν παρὰ λευκοφόρου ἀνδρός, ὅτι αὕτη ἐστὶν ἡ ὁδὸς Βενεδικτου τοῦ ἐυλογημένου. Καὶ οὕτω τελειωθεὶς, ἀνῆλθεν εἰς οὐρανούς

Καὶ μνήμη του Ὁσίου Ἰακώβου του Νέου, Ἐπισκόπου γεγονόττι.

S. Iacobus Ep.

Ιάκωβτι, ὁ ὅσιτι, ἐξ ἀπαλῶν ὀνύχων τὸν ἀσκητικὸν ἑλόμεντι βίον, καὶ μοναχὸς γενόμεντι, καὶ νηστείᾳ καὶ ἀγρυπνίᾳ καὶ τῇ λοιπῇ κακοπαθείᾳ, τῇ τε μελέτῃ τῶν θείων γραφῶν καὶ ταῖς συχναῖς πρὸς Θεὸν ἐυχαῖς πρότερον ἑαυτὸν ἐκκαθὰρας, μετὰ ταῦτα τοῦ ἐπισκοπικοῦ ἀξιώματτι ἀξιοῦται. Ἐπὶ τῶν χρόνων δὲ τῶν δυοσσεβῶν εἰκονομάχων καταναγκασθεὶς ὑπ᾽ ἐκείνων πλεῖστα, τὴν τῶν ἁγίων καὶ σεπτῶν εἰκόνων ἀρνήσασθαι προσκύνησιν καὶ μὴ πεισθεὶς, πολλοὺς πειρασμοὺς ὑπέμεινε, καὶ έξορίας άνικάστους ὑπέστη, καὶ λιμὸν καὶ διψαν καὶ ἕτερα πλείονα, ἅπερ εἰς ἀυτὸν οἱ δυσσεβεῖς ἐπενόουν, ἐκαρτερησεν. Εἶτα ἐν ἀυταῖς ταῖς πολλαῖς βασάνοις καὶ τοῖς διαφόροις πειρασμοῖς, τὴν μακαρίαν ἀυτοῦ ψυχὴν εἰς χεῖρας παρέθετο τοῦ Θεοῦ, δἰ ὃν μέχρι θανάτου προθύμως ἀγωνισάμενος, βασιλείαν ἔλαβεν ὀυρανῶν, σὺν ἀυτῷ ἀγαλλόμενος εἰς ἀιῶνας.

Καὶ μνήμη τοῦ Ἁγίου Βηρύλλου Ἐπισκόπου Κατάνης.

S. Beryllus Ep.

Βήρυλλος, ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν, ὑπῆρχεν ἐξ Ἀντιοχείας τες Συρίας, γεγονὼς δὲ μαθητὴς τοῦ Ἁγίου Πέτρου Ἀποστόλου, παρ᾽ αὐτοῦ χειροτονεῖται Ἐπίσκοπτι Κατάνης τες ἐν Σικελία. Ὅςτις καλῶς ποιμάνας τὸ ποίμνιον, καὶ ἐπὶ νομὰς ὁδηγήσας σωτηρίους, καὶ πολλοὺς τῶν ἀπίστων πρὸς την τοῦ Χριστοῦ πίστιν ἀγαγὼν, ἠξιώθη καὶ θαυμάτων μεγίστων· ἐξ ὧν ἑνὸς ἀναγκαῖον ἐπιμνησθῆναι Πηγὴ ἦν κατὰ τὸν τόπον ἐκεῖνον, πικρότατον ἔχουσα ὕδωρ, ἀλλὰ προσευξάμενος τῷ θεῷ, εἰς γλυκείαν μετέβαλε ποιότητα· καὶ ἰδὼν τοῦτο ἕλλην τις ἄκρος εἰδωλολάτρης, ἐπίστευσε τῷ Χριστῷ, καὶ σὺν ἐκείνῳ ἕτεροι πολλοί. Καὶ ἕτερα δὲ οὐκ ὀλίγα θαύματα ἐκτελέσας, εἰς βαθὺ γῆρας ἐλθὼν, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν, ἀπολαβὼν ὑπ' αὐτοῦ τὴν αἰώνιον ζωήν. Τὸ δὲ τίμιον αὐτοῦ λείψανον κατετέθη ἐν τῇ νήσῳ ἐντίμως, ἱάματα παρέχων πᾶσι τοῖς πιστῶς προσερχομένοις αὐτῷ μέχρι τες σήμερον.

Κβ᾽.

Μνήμη τοῦ ἁγίου Ἀρτέμωντι Ἐπισκόπου Σελευκίας.

XXII

S. Artemon Ep.

Αρτέμων ὁ μακάριος τὴν Σελεύκιαν ἐσχεν καὶ πατρίδα καὶ πόλιν, ὡς ἐν ἀυτῇ καὶ γεννηθεὶς καὶ ἀνατραφεὶς· τοῦ δὲ μακαρίου Παύλου τὰ ἐκεῖσε καταλαβόνττι, ἐγένετο ἐκείνου μαθητὴς, εἶτα καὶ Ἐπίσκοπος τῆς ἀυτῆς πόλεως Σελευκίας, διδάσκαλός τε τοῦ λαοῦ, καὶ κήρυξ τῆς ἀληθείας. Θαύματα δὲ πολλὰ ποιήσας, οὐκ ὀλίγους τῶν εἰδωλολατρῶν ἀπὸ τῆς πλάνης ἐπιστρεψας πρὸς τὸν Κύριον, Χριστιανοὺς διὰ τοῦ θείου καὶ πανσεπτου καὶ σωτηριώδους βαπτίσυατος ἐποίησε· καὶ μετὰ ταῦτα ἐυσεβῶς καὶ θεαρέστως τὴν ἐγχειρισθεῖσαν ἀυτῷ ποίμνην ἰθύνων, καὶ τὴν ἐκκλησιαν διακυβερνῶν, ἦν πᾶσι τοῖς χρείαν ἔχουσι λιμὴν σωτήριος, χηρῶν προστάτης, ὀρφανῶν ἀντιλήπτωρ, πτωχῶν καὶ πενήτων χορηγός. Ἐν τούτοις δὲ πολιτευθεὶς, καὶ κατὰ πάντα Θεὸν θεραπεύσας, ἐν γήρᾳ βαθεῖ προς αὐτὸν ἐξεδήμησε χαίρων, ἀπολαβὼν ζωὴν ἀιώνιον.

S. Basilius M.

Καὶ ἄθλησιςτοῦ ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βασιλείου, Πρεσβυτέρου τῆς Ἀγκυρανῶν ἐκκλησιας.

Κγ᾽.

Ἄθλησις τοῦ ἁγίου Ἱερομάρτυρος Νίκονος, καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ἕκατον ἐννενήκοντα ἐννέα Μαρτύρων.

XXIII

S. Nicon & Socij Mart.

Οὗτος ὑπῆρχε κατὰ τοὺς καιροὺς Κουιντιανοῦ, Ἡγευόνος, καὶ τῆς χώρας τῶν Νεαπολιτῶν, μητρὸς μὲν Χριστιανῆς, πατρος δὲ ἕλληνος· στρατευθεὶς δὲ καὶ εἰς ἀνάγκην πολεμου ἑυρεθεὶς καὶ βαθὺ στενάξας καὶ εἰπὼν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ, ὁ Θεὸς τῆς μητρός μου, βοήθει μοι, ἠνδραγάθησεν ἰσχυρῶς. Εἶτα ὑποστρέψας καὶ συνταξάμενος τῇ μητρὶ, κατέλαβεν ὑπὸ Ἀγγέλου ἐπιφανείας τὸ ὄρος τοῦ Γανου· καὶ ἑυρὰν Ἐπίσκοπον ἐν τῷ σπηλαίῳ, ἐβαπτίσθη ὑπ' αὐτοῦ, καὶ ἔμεινεν ἐκεῖ δεκὰ ἔτη, καὶ χειροτονεῖται ὑπ᾽ αὐτοῦ Ἐπίσκοπος. Εἶτα παρέδωκεν ἀυτῷ καὶ μοναχοὺς τὸν ἀριθμὸν ἐκατὸν ἐνιενηκοντα ἐννέα, καὶ ὅυτως ἐτελειώθη. Άυτὸς δὲγνοὺς δἰ ἀποκαλύψεως, ὅτι μέλλει ὑπὸ ἐθνῶν ἀφανισθῆναι τὸ ὄρος, παραλαβὼν τοὺς μοναχοὺς, ἀπῆλθεν εἰς Μυτιλήνην, εἰτα εἰς Ἰτταλείαν· ἔνθα καὶ ἑυροῦσα ἀυτὸν ἡ μήτηρ κὐτοῦ, καὶ ἀσπασαμένη, παραυτίκα ἐτελεύτησεν. Ἀπελθὼν, δὲ εἰς τὸ Ταυρομένιον ὄρος κατῴκει μετὰ τῶν μαθητῶν αυτοῦ· καὶ άποστείλας ὁ Ἄρχων, καὶ κρατήσας ἀυτοὺς, ἀπεκεφάλισεν.

Καὶ ἄθλησις τοῦ ἃγίου Μάρτυρος Δομετίου.

S. Dometius M.

Δομέτιος, ὁ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, ἦν μὲν ἐπὶ τῆς τυραννίδος Ἰουλιανοῦ τοῦ παραβάτου, ἐκ τῆς χώρας Φρυγίας· ὁρῶν δὲ τοὺς προκειμένους τῷ τυράννῳ πολλους ὄντας, καὶ καθεκάστην προστιθεμένους καὶ ἀρνουμένους μὲν τὸν Χριστὸν προσκυνοῦντας δὲ τοῖς εἰδώλοις, ἐδυσφόρει καὶ ἠγανάκτει καὶ λύπῃ πολλῇ συνείχετο. Ἐν μιᾷ οὖν τῶν ἡμερῶν, ἱπποδρομίας ἐπιτελλουμένης, καὶ θυσίας προσφερομένης τοῖς ἀκαθάρτοις δαίμοσιν, οὐχ ὑπέμεινεν· ἀλλὰ ζηλώσας ζήλῳ θεἳκῷ, ἔστη μέσον τοῦ θεάτρου, καὶ μεγάλῃ φωνῇ τόν τε ἀποστάτην Ἰουλιανὸν ἀνεθεμάτισε, καὶ τοὺς εἰδωλολατροῦντας διέπτυσε, καὶ τοὺς ψευδονύμους θεοὺς ἐχλεύασε. Κρατηθεὶς οὖν καὶ δεθεὶς ἀσφαλῶς, παρεδόθη τῷ Ἄρχοντι, καὶ πολλὰς βασάνους ὑποστὰς, ἀπεκλείσθη εἰς φυλακήν. Καὶ μετὰ ὀλίγας ἡμέρας τῆς φυλακῆς ἐκβληθεὶς, καὶ καταναγκασθεὶς ἀρνήσασθαι τὸν Χριστὸν, καὶ μὴ πεισθεὶς, ξίφει τὴν ἱερὰν ἀυτοῦ κεφαλὴν ἀπετμήθη.

Κδ᾽.

Ἄθλησις τῶν ἁγίων τριάκοντα πέντε Μαρτύρων, τῶν ἐν Καισαρείᾳ.

XXIV

Martyres Cæsareenses XXXVII

Καὶ οὗτοι οἱ ἅγιοι τριάκοντα πέντε Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ ἐν Καισαρείᾳ τῆς Παλαιστίνης ὑπάρχοντες, ἐπειδὴ δόγμα κατεπέμφθη παρὰ τοῦ ἀσεβοῦς καὶ παρανόμου Ἰουλιανοῦ, κελεύοντος τὸν μὲν Χριστὸν ἀτεθεῖσθαι τοὺς δὲ τῶν ἑλλήνων θεοὺς προσκυνεῖσθαι, οὐ μόνον οὐκ ἐπείσθησαν τοῦτο ποιήσαι, ἀλλὰ καὶ παῤῥἡσιασάμενοι μεγάλῃ φωνῇ ἀνὰ πᾶσαν τὴν πόλιν περιἳόντες ἔλεγον, Χρηστὸς μὲν μόνος ὡς Θεὸς ἀληθινὸς τιμάσθω τε καὶ σεβέσθω· θεοὶ δὲ, οἵ τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν οὐκ ἐποίησαν, ἀπολέσθωσαν μετὰ τῶν σεβομένων α᾽υτούς. Κρατηθέντες οὖν ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν παρεδόθησαν φυλακῇ, καὶ καταμηνυθέντες τῷ ἀποστάτῃ καὶ ἀρνητῇ τοῦ Χριστοῦ Ἰουλιανῷ παρανόμῳ, προστάξει ἐκείνου τὰς κεφαλὰς προθύμως ἀπετμήθησαν, ἀναδραμόντες πρὸς Χριστὸν, ὅν ἐκ βρέφος ἐπιποθήσαντες οὐκ ἠρνήσαντο, καὶ ἔλαβον γέρας ἀθανασίας.

Κέ.

Ὁ Ἐυαγγελισμὸς τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου.

XXV

Annuntiatio B. M. V.

Ο φιλάνθρωπος καὶ ἐλεήμων Θεὸς ἡμῶν, ὁ πάντοτε φροντίζων τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, θεωρῶν τὸ τῶν χειρῶν ἀυτοῦ πλαστούργημα τὸν ἄνθρωπον καταδουλούμενον ὑπὸ τοῦ διαβόλου, ἠβουλήθη ἐξαποστῆλαι τὸν υἱὸν ἀυτοῦ τὸν μονογενῆ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν χριστὸν, ἐκλυτρῶσασθαι ἀυτὸν ἐκ τῶν τοῦ διαβόλου χειρῶν. Ἐπεὶ δέ ἠθέλησεν μαθεῖν οῦ μόνον τὸν σατανὰν, ἀλλὰ καὶ ἀυτὰς τὰς οὐανίους δυνάμεις, ἐνὶ τῶν Ἀρχαγγέλων, Γαβριὴλ τῷ ἐνδοξῳ, θαῤῥεῖ τὸ μυστήριον. Προοικονομεῖ δὲ γεννηθῆναι, καὶ τὴν ἁγίαν Παρθένον ἁγνὴν καὶ καθαρὰν ὡς ἀξίαν οὖσαν τοιούτου καλοῦ. Καὶ δὴ ἐλθὼν ὁ Γαβριὴλ εἰς πόλιν λεγομένην Ναζαρὲτ, λέγει ἀυτῇ, Χαῖρε κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σου. Ἡ δὲ εἶπε, Καὶ πῶς ἔσταιμοι τοῦτο; Ὁ δὲ ἔφη, Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπί σε, καὶ δύναμις Ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι. Καὶ εἶπεν, Ἰδὸυ ἡ δούλη Κυριου, γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῤῆμα σου. Καὶ ἅμα τῷ λόγῳ συνέλαβε τὸν υἱὸν, καὶ λόγον τοῦ Θεοῦ ὑπερφυῶς, καὶ ἔκτοτε ἐτελέσθη πάντα τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ λόγου ἀνθρωποπρεπῶς εἰς σωτηρίαν ἡμῶν.

Κς᾽.

Ἄθλησις τῶν ἐν Γοτθίᾳ Μαρτυρησάντων Ἁγίων.

XXVI

Martyres in Gotthia

Οὗτοι ὑπῆρχον ἐπὶ Ὀυἳγγουρίχου Ἄρχοντος τῶν Γότθων, Ὀυαλεντινιανοῦ, καὶ Οὐάλεντος, καὶ Γρατιανοῦ Βασιλέων Ῥωμαίων. Ψαλλόντων δὲ πάντων ἐν τῇ τῶν Χριστιανῶν ἐκκλησίᾳ, καὶ τὸν Θεὸν δοξολογούντων, ἀποστείλας Οὐἳγγουρῖχος, ἐνέπρισε τὴν ἐκκλησίαν, καὶ κατέκαυσεν αὐτούς. Ὅτε συνέβη καὶ ἄνθρωπόν τινα Χριστιανὸν προοςφορὰν κομίζοντα τῇ ἐκκλησίᾳ κρατηθῆναι, καὶ τὸν Χριστὸν ὁμολογήσαντα ἐμβληθῆναι εἰς τὸ πῦρ, καὶ ἀντὶ προσφορᾶς γενέσθαι τῷ Χριστῷ. Τούτων τὰ λείψανα συνήγαγεν ἡ σύμβιος τοῦ ἑτέκαὶ Αρχοντος τοῦ ἔθνους τῶν Γότθων, Χριστιανὴ οὖσα καὶ ὀρθόδοξος, μετὰ πρεσβυτέρων καὶ λαἳκῶν· καὶ καταλιποῦσα τὴν ἐξουσίαν τῷ υἱῷ ἀυτῆς, τόπον ἐκ τόπου περιερχομένη, ἦλθεν ἕως τῆς γῆς Ῥωμαίων, καὶ ἡ θυγάτηρ ἀυτῆς μετ᾽ ἀυτῆς. Ἐιτα πάλιν ἀπῆλθεν εἰς τὴν ἰδίαν χώραν, καταλιποῦσα τῇ θυγατρὶ τὰ λείψανα· ἥτις εἰς Κύζικον ἀπελθοῦσα, δέδωκεν ἐξ ἀυτῶν μερίδα τῇ πόλει· καὶ οὕτως ἐτελειώθη.

Καί ἄθλησις τῶν ἁγίων Μαρτύρων Φιλήμονος καὶ Δόμνου.

SS. Philemon & Domnus Mart.

Φιλήμων καὶ Δόμνος, οἱ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυρες, ὑπῆρχον ἐκ τῆς Ῥώμης· ἐπὶ δὲ τῶν καιρῶν τοῦ διωγμοῦ ἀπελθόντες ἐν τῇ χώρᾳ τῆς Ἰταλίας, ἐκήρυττον τὸν Χριστὸν, καὶ πολλοὺς τῶν ἀπίστων ταῖς διδαχαῖς ἀυτῶν ἀπὸ τῆς πλάνης τῶν εἰδώλων ἐπιστρέφοντες ἐπὶ τὴν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ πίστιν, ἐβάπιτιζον. Διὰ τοῦτο εἰς ὀργὴν κινήσαντες τοὺς ἐιδωλολάτρας, ἐκρατήθησαν, καὶ δεθέντες ἀλύσεσι, παρεδόθησαν τῷ τῆς χώρας Ἄρχοντι. Ὁ δὲ Ἄρχων ἰδὼν ἀυτοὺς, πρῶτον μὲν διὰ κολακείας ἐπειρᾶτο μεθιστᾶναι ἀυτοὺς ἀπὸ τῆς τοῦ. Χριστοῦ πίστεως, τιμὰς ὑπισχνούμενος ἀυτοῖς, καὶ δῶρα πολλοῦ ἄξια. Ἔπειτα ὡς εἶδεν ἀυτοὺς, πάντα μὲν εἰς οὐδὲν λογιζομένους, μόνον δὲ Χριστὸν ἐπικαλουμένους, γυμνώσας καὶ ἀπλώσας ἐπὶ τὴν γῆν ἐκ τεσσάρων, ἔτοπτεν ἀφειδῶς, ἀναγκάζων θῦσαι τοῖς εἰδώλοις. Ὁς δὲ οὐκ ἔπεισεν, ἀπέκλεισεν εἰς φυλακὴν, καὶ τῆς φυλακῆς ἐκβαλῶν καὶ πάλιν τιμωρησάμενος ἀυτοὺς ἀπανθρώπως, ἀπεκεφάλησεν.

Καί ἄθλησις τῶν ἁγίων Μαρτύρων Καλλινίκου καὶ Βασιλίσσης.

SS. Callinicus & Basilissa Mart.

Καλλίνικος καὶ Βασίλισσα, οἱ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυρες, ὑπῆρχον μὲν ἐπὶ τῆς βασιλείας Δεκίου ἐκ τῆς χώρας Γαλατίας· πλουσία δὲ οὖσα ἡ Βασίλισσα, ἐδίδου χρήματα τῷ Καλλινίκῳ, ἀπέρχεσθαι εἰς τὰς φυλακὰς, καὶ παρέχειν τοῖς ἀποκλείστοις Χριστιανοῖς πρὸς διατροφὴν, ὅπως ἔυχονται ὑπὲρ ἀυτῆς, ππροθυ μοποιεῖν τε ἀυτοὺς εἰς τὸ μαρτύριον, καὶ μὴ ἐκκακεῖν ἐν ταῖς θλίψεσιν. Ἐν μιᾶ οὖν τῶν ἡμερῶν κροτηθεις ὁ Καλλίνικος, καὶ ἐρωτηθεὶς τίνος εἴη, μὴ εἰδὼς ψεύδεσθαι, ὡμολόγησεν· ὅθεν δεθεὶς, παρεδόθη τῷ Ἀρχοντι. Κρατηθεῖσα δὲ καὶ ἡ Ἁγία Βασίλισσα, παρέστη τῷ κριτηρίῳ, καὶ ἀμφότεροι τὸν Χριστὸν παῤῥησίᾳ ὀμολογήσαντες, διαφόροις βασάνοις πρότερον καθυπεβλήθεσαν, αναγκαζόμενοι ἀρνήσασθαι μὲν τὸν Χριστὸν, θῦσαι δὲ τοῖς εἰδώλοις. Μὴ πεισθέντες δὲ, ξίφει τὰς ἱερὰς ἀυτῶν κεφαλὰς ἀπετμήθησαν, καλῶς νικήσαντες τὸν διάβολον, καὶ ἀπολαβόντες βασιλείαν οὐρανῶν.

Κζ᾽

Ἄθλησις τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Φιλητοῦ Συγκλητικοῦ, καὶ Λυδίας τῆς ἀυτοῦ γυναικὸς, καὶ τῶν τέκνων.

XXVII

SS. Philetus, Lydia & filij Mart.

Επὶ Ἀδριανοῦ βασιλέως ὑπῆρχον οὗτοι. Κρατηθεὶς οὖν ὁ μακάριος Φιλητὸς, παρέστη τῷ Βασιλεῖ· ὁ δὲ Βασιλεὺς μὴ δυνηθεὶς ἀντιστῆναι τῇ τοῦ μάρτυρος σοφίᾳ, παρέδωκεν ἀυτὸν Ἀμφιλοχίῳ τῷ Δουκὶ· ὅς παραυτίκα ἀμφοτέρους κρεμάσας ἐπὶ ξύλων, ἔξεεν· εἶτα εἰς φυλακὴν ἐμβάλλει ἅμα Κρονίδη Κομενταρησίῳ πιστεύσαντι. Τῇ δὲ νυκτὶ ψαλλόντων καὶ ἐυχομένων, ἦλθον Ἄγγελοι παραθαῤῥύνοντες ἀυτοὺς πρὸς τοὺς ἀγῶνας. Καὶ ἐπὶ τὴν ἄυριον, παραστάντων τῶν Ἁγίων, ἔφη ὁ τύραννος, Πολλαὶ ὑμιν ἀπόκεινται τιμωρίαι. Εἶτα ἐμβάλλει ἐν λέβητι χαλκῷ ἐκπυρωθέντι, γέμοντι ἐλαίου καὶ ῥιτίνης. Καὶ ποιήσαντες τὸ τοῦ σταυροῦ σημεῖον, ἐψύχραναν τὸν λέβητα. Καὶ ἰδὼν ὁ Δοὺξ, ἐπίστευσε τῷ Χριστῷ, καὶ ἐνέβαλεν ἑαυτὸν ἐν τῷ λέβητι εἰπὼν, Κύριε βοήθει μοι. Τότε ἦλθε φωνὴ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, Ἤκουσα τῆς δεήσεώς σου, ἄνελθε πρός με χαίρων. Ἰδὼν δὲ ὁ Βασιλεὺς διαφυλαχθέντας αὐτοὺς ὑγιεῖς, ἀνεχώρησεν· ἀυτοὶ δὲ ἐυξάμενοι ἐτελειώθησαν.

Καὶ ἄθλησιςτῶν Ἁγίων Μαρτύρων Μανουὴλ καὶ Θεοδοσίου.

SS. Manuel & Theodosius Mart.

Μανουὴλ καὶ Θεοδόσιος, οἱ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυρες, ὑπῆρχον ἐκ τῆς χώρας τῶν Ἀνατολικῶν, καὶ ὁρῶντες τοὺς Χριστιανοὺς καθεκάστην ἡμέραν φονευομένους ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν, συνέθεντο ἀλλήλοις παῤῥησιάσασθαι καὶ ἀποθανεῖν ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ. Καὶ διαπελθόντες ἀυτόματοι πρὸς τὸν τῆς χώρας Ἄρχοντα, ἐξετάζοντα τότε πολλοὺς τῶν Χριστιανῶν καὶ φονεύοντα, ἐσταθησαν ἔμπροοσθεν αὐτοῦ καὶ παῥῥησία τὸν Χριστὸν ἀνακηρύξαντες καὶ ἑαυτοὺς Χριστιανοὺς ὁμολογήσαντες, ἐξέπληξαν οὐ μόνον τοὺς παρεστῶτας, ἀλλὰ καὶ τὸν Ἄρχοντα τῂ ἀνδρεία ἀυτῶν καὶ παῤῥησία. Τότε κρατηθέντες ἁπεκλείσθησαν είς φυλακὴν, καὶ μετά τινας ἡμέρας ἐκβαλὼν ἁυτοὺς ὁ Ἄρχων τῆς φυλακῆς, κατηνάγκαζεν ἀρνήσασθαι τὸν Χριστὸν, καὶ θῦσαι τοῖς εἰδώλοις. Ὡς δὲ οὐκ ἔπεισεν, πλεῖστα βασανίσας, καὶ ἐπὶ ξύλων κρεμάσας γυμνοὺς, καὶ τὰς πλευρας ξέσας, εἶτα τῶν ξύλων καταβιβάσας, καὶ ἐπὶ τριβόλων ὀξέων ἐπιθεὶς ὰυτοὺς, τέλος ἀπεκεφάλησεν.

Καὶ ἄθλησις τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Κοδράτου.

S. Codratus M.

Κοδράτος ὁ Ἱερομάρτυς Ἐπίσκοπος ὤν, καὶ διωχθεὶς ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν ἐκ τῆς πόλεως, ἐν ᾗ ἐχειροτονήθη, καὶ παραγγελίαν δεξάμενος μὴ διδάσκειν ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ εἰ βούλοιτο ζῇν, οὐ μόνον οὐκ ἐπαύσατο τοῦτο ποιεῖν, ἀλλὰ καὶ πᾶσαν πόλιν περιερχόμενος, ὅσiouς ἕυρισκε κατηχουμένους ἑβάπτιζε· καὶ τοὺς ἐν φυλακαῖς κρατουμένους, οὐ Χριστιανοὺς μόνον, ἀλλὰ καὶ ἀπίστους, έπεσκέπτετο· καὶ τοὺς μὲν προεθυμοποίει ἐμμένειν τῇ εἰς Χριστὸν πίστει, τοὺς δὲ διὰ διδασκαλίας ἔπεισεν ἀφίστασθαι τῶν εἰδώλων, λέγων αὐτοῖς, Επειδὴ μέλλετε ἀποθανεῖν παρὰ τῶν ἀποκλεισάντων ὑμᾶς ἐν τῇ φυλακῇ ταύτῃ, κᾂν διὰ τὸν Χριστὸν ἀποθάνετε, ἵνα τύχητε τῶν ἐκεῖθεν ἀγαθῶν. Γνωσθεὶς οὐν ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν, καὶ κρατηθεὶς μετὰ πολλὰς τιμωρίας καὶ κακώσεις, μαχαίρᾳ άπεσφάγη, καὶ οὑτω τελειωθεὶς πρὸς Χριστὸν ἐξεδήμησεν.

Καὶ ἄθλησις τοῦ Ὁσίου Στέφανου τοῦ Ὁμολογητοῦ.

S. Stephanus Conf.

Στέφανος ὁ Ὁμολογητὴς τοῦ Χριστοῦ, ἦν ἐπὶ τῆς βασιλείας Λέοντος τοῦ Ἄρμενίου, μοναχὸς γενόμενος, καὶ πᾶσαν ἀρετὴν κατορθώσας, δἰ ἧς καὶ Ἡγούμενος γεγονὼς τῆς μονῆς Τριγλείας, παρακλήσει τῶν μοναχῶν πολλοὺςδιὰ τῆς διδασκαλίας αὐτοῦ ὠφέλησε, καὶ καθαροὺς τῷ θεῷ παρέστησεν. Ἀλλὰ μετὰ ταῦτα, τοῦ ῥηθέντος δυσσεβοῦς Βασιλέως ἅιρεσιν κινήσαντος κατὰ τῶν ἁγίων καὶ σεπτῶν εἰκόνων, καὶ διωγμὸν κατὰ τῶν ὀρθοδόξων ἀραμένου πικρὸν, προσκληθεὶς καὶ αὐτὸς κατηναγκάζετο αρνήσασθαι τὴν προσκύνησιν τῶν ἁγίων εἰκόνων, καὶ ὑπογράψαι κατὰ του ὀρθοδόξου πίστεως· καὶ μὴ πεισθεὶς τοῦτο ποιῆσαι, ἀλλὰ μᾶλλον δυσσεβεῖς ἀποκαλέσας τοὺς εἰς τοῦτο ἀυτὸν καταναγκάζοντας, πλεῖστα τιμωρηθεὶς πρότερον καὶ φυλακαῖς προσομιλήσας, ἐξωρίσθη. Καὶ ἐν τῇ ἐξωρίᾳ νοσήσας, πρὸς Κύριον, δἰ ὃν τοὺς πολλοὺς καὶ μακροὺς πόνους ὑπέστη, χαιρων ἐξεδήμησεν.

Κη᾽

Ἄθλησις τῆς Ἁγίας Ματρώνης, τῆς ἀπὸ Θεσσαλονίκης.

XXVIII

S. Matrona M.

Ματρώνα, ἡ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς, ἦν ἐκ τῆς πόλεως Θεσσαλονίκης, δούλη γυναικὸς Ἰουδαίας, ἄνδρα ἐχούσης στρατοπεδάρχην Θεσσαλονίκης. Ἀκολουθοῦσα δὲ τῇ κυρίᾳ ἀυτῆς μέχρι τῆς συναγωγῆς τῶν Ἰουδαίων, ἐκεῖ μὲν οὐκ ἐισήρχετο, ὑποστρέφουσα δὲ ἀφήρχετο εἰς τὴν τῶν χριστιανῶν ἐκκλησίαν, κἀκεῖ προσηύχετο. Διαγνωσθεῖσα δὲ παρὰ τῆς κυρίας ἀυτῆς, τύπτεται ἰσχυρῶς, καὶ ἀποκλείεται ἐν τῇ φυλακῇ· καὶ ἐπὶ πολὺ ἄσιτος διαμείνασα, πάλιν ἐξάγεται καὶ μαστίζεται ἀφειδῶς, καὶ καταναγκάζεται ἀρνήσασθαι τὸν Χριστὸν. Ὡς δὲ οὐκ ἐπείσθη, πάλιν ῥίπτεται εἰς φυλακὴν, ἐν ᾗ καὶ τὴν ψυχὴν ἀπέδωκε τῷ Θεῷ· ἧς τὸ λείψανον ἀπὸ τοῦ τείχους ἔῤῥιψεν ἡ κυρία ἀυτῆς. Ἀλλὰ οἱ Χριστιανοὶ ἀνελόμενοι, νυκτὸς ἔθαψαν ὕστερον δὲ Ἀλέξανδρος ὁ ἐπίσκοπος ἔνδον τῆς πόλεως Θεσσαλονίκης ἐκκλησίαν· κτίσας ἐπ᾽ ὀνόματι τῆς Ἁγίας, ἐκεῖ κατέθετο.

Καὶ ἄθλησις τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου Ηρωδίωνος, ἑνὸς τῶν ό.

S. Heridion Ap.

Ηρωδίων ὁ τοῦ Χριστοῦ Ἀπόστολος, ὑπῆρχεν εἶς τῶν ἑβδομήκοντα μαθητῶν· ἀκολουθὼν δὲ τοῖς ἁγίοις Ἀποστόλοις, συνήργει ἀυτοῖς εἰς τὸ τοῦ Χριστοῦ κήρυγμα, δουλεύων ἀυτοῖς ἐν ἅπασι, καὶ ὑποταττομενος ὡς Χριστοῦ μαθητὴς τοῦ εἰπόντος, Ὁθέλων εἶναι παντων πρῶτος, ἔστω πάντων δοῦλος καὶ πάντων διάκονος. Μετὰ ταῦτα δὲ ὑπ' ἀυτῶν ἐχειροτονήθη Ἐπίσκοπος πόλεως Νέων Πατροῶν καὶ πολλοὺς ἐκ τῶν ἑλλήνων διδάσκων ἐπέστρεφεν ἐπὶ τὸν Κύριον. Φθονήσαντες δὲ οἱ Ἰουδαῖοι καὶ ἐπισυστάντες ἐπ᾽ ἀυτον μετὰ τῶν εἰδωλολατρῶν, ἐκρατησαν ἀυτὸν καὶ ἐβασάνισαν ἰσχυρῶς, οἱ μὲν τύπτοντες, οἱ δὲ λίθοις τὸ στόμα συντρίβοντες, ἄλλοι ξύλοις κατὰ κεφαλὴν παίοντες· εῖτα μαχαίρᾳ ἀπέσφαξαν οἱ ἄνομοι, καὶ ἄγριοι, καὶ αἱμοβόροι θῆρες, ὥσπερ κριόν ἐπίσημον· καὶ οὕτω παρέδωκε τὴν μακαρίαν αὐτοῦ ψυχὴν τῷ Κυρίῳ, δἰ ὃν τὸν βίαιον ὑπέστη θάνατον.

Καὶ μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἡσυχίου.

S. Hesychius.

Ησύχιος ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν, ὑπῆρχε μὲν τῶν Ἱεροσολύμων καὶ γέννημα καὶ θρέμμα, πᾶσαν δὲ γραφὴν εἰς ἄκοῦον ἐκμελετήσας έπλούτησε γνῶσιν εἰς Θεὸν. Διὸ καὶ ἀναχωρήσας καὶ γενόμενος μοναχὸς, διέτριβεν ἐν ταῖς ἐρήμοις· ἀπερχόμενος πρὸς τοὺς ἐκεῖ ὁσίους Πατέρας, καὶ παρ' ἑκάστου συλλέγων τὰ ἄνθη τῆς αρετῆς, ὡς φιλόπονος μέλισσα. Ἐπὲι οὐκ ἦν δυνατὸν τοσαύτην λαθεῖν αρετὴν, βιασθεὶς παρὰ τοῦ τότε Ἀρχιερέως τῶν Ἱεροσολύμων, ἐχειροτονήθη πρεσβύτερος· καὶ προσμένων τῷ τοῦ Κυρίου τάφῳ καὶ τοῖς ἄλλοις τόποις, ἐν οἷς τὰ ὑπὲρ ἡμῶν ἅγια πάθη ὑπέμεινεν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς, ἤντλει πηγὰς γνώσεως καὶ σοφίας, ὅθεν καὶ πᾶσαν γραφὴν ἡρμήνευσέ τε καὶ διεσάφησε, καὶ εἰς πολλῶν προεθηκεν ὠφέλειαν. Ἐντεῦθεν γενόμενος τοῖς πᾶσι περιβόητος καὶ θαυμαστὸς καὶ τὸν Θεὸν παντοίως θεραπεύσας, πρὸς αὐτὸν άνέδραμε χαίρων.

& alij.

Καὶ μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἱλαρίωνος, Ἡγουμένου μονῆς τῆς Πελεκητῆς. Καὶ Μαρτίνου Ἐπισκόπου Ἀρεθουσίων. Καὶ Κυρίλλου Διακόνου.

Κθ᾽.

Ἄθλησις τῶν ἁγίων Ἰωνᾶ καὶ Βαραχησίου.

XXIX

SS. Ionas & Barachesius Mart.

Επὶ τῆς βασιλείας τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου ὑπῆρχον οὗτοι, μοναχοὶ δὲ ὄντες ἀπῆλθον εἰς Περσίδα, καὶ ἐν αὐτῇ κατακλείστους εὑρῶντες τοὺς ἁγίοὺς ἐννέα Μάρτυρας, παρεθάῤῥυνον ἀυτοὺς πρὸς τοὺς ἀγῶνας. Κρατηθέντες δὲ ἤχθησαν πρὸς τοὺς Ἄρχοντας τῶν Περσῶν, οἵ καὶ κατηνάγκασαν αὐτοὺς αρνήσασθαι τὸν Χριστὸν· καὶ μὴ πεισθέντες, δεσμεῖται πρῶτος ὁ Ἰωνᾶς νόμῳ Περσικῷ· οἱ γὰρ Πέρσαι, ὅν τύψαι μέλλουσιν, εἰς γῆν καθισταντες, ἐν ἑνὶ ξύλῳ χεῖρας καὶ πόδας ἀποδεσμοῦσιν αὐτοῦ· ὁ δὲ ὥσπερ λίθος ἀκίνητος δέχεται τὰς πληγάς. Τοῦτον οὖν τραχείαις ῥάβδοις τύψαντες, [ὑγιῆ] ἑυρον, καὶ ἔῤῥιψαν ἔξω ἐν τῷ πάγῳ δἰ ὅλης τῆς νυκτὸς· εἶτα τέμνεται τοὺς δακτύλους τῶν χειρῶν καὶ τῶν ποδῶν, καὶ κατασφίγγουσιν αὐτὸν ἐν στυρακίῳ· εἶτα πρίζουσι μέσον καὶ ῥίπτουσιν εἰς λάκκον, ἐνθα καὶ ἐτελειώθη. Ὀ δὲ Βαραχήσιος συρεὶς γυμνὸς ἐν ἀκάνθαις, καὶ ἐν τῷ στυρακίῳ βληθεὶς, καὶ κατὰ τοῦ φάρυγγος πίσσαν βρασουζαν ἐπιχεθεὶς, ἐτελειωθη.

Καὶ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀκακίου, τοῦ Ὁμολογητοῦ.

S. Acacius Cōf.

Ακάκιος, ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν καὶ Ὁμολογητὴς τοῦ Χριστοῦ, ἦν ἐπὶ Δεκίου τοῦ παρανόμου Βασιλέως· κηρύττων δὲ τὸν Χριστὸν ἐκρατήθη παρὰ τῶν εἰδωλολατρῶν. καὶ δεθεὶς προσήχθη Μαρκιανῷ τῷ τῆς χῶρας Ὑπάτῳ, καὶ παραστὰς ὡμολόγησε τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου, καὶ διεξῆλθε περὶ τῆς θεότητος καὶ περὶ τῆς ὀικονομίας τοῦ Χριστοῦ, καὶ περὶ τῶν Χερουβὶμ καὶ τῶν Σεραφὶμ· ἐστηλίτευσε δὲ καὶ ἐχλεύασε καὶ τοὺς θεοὺς τῶν ἑλλήνων καὶ τὴν πλάνην αὐτῶν· ὅθεν βασανισθεὶς ἰσχυρῶς, ἐν φυλακῇ κατεκλείσθη. Τὰ δὲ περὶ αὐτοῦ ὑπομνήματα Μαρκιανὸς ἀνήγαγε Δεκίῳ τῷ βασιλεῖ· ὅστις ἐκέλευσεν ἀπολυθῆναι τὸν Ἅγιον ἀνύβριστον, καὶ ἀτιμώρητον. Καὶ οὕτως ἀπολυθεὶς, τὰ στίγματα τοῦ Χριστοῦ περιφέρων ἐν τῇ σαρκὶ αὐτοῦ, καὶ πολλοὺς φωταγωγήσας καὶ ἀγαγὼν εἰς τὴν ποίμνην τοῦ Χριστοῦ, ἐν θαύμασι καὶ διδάγμασι καλῶς διαπρέψας, ἐν εἰρήνῃ ἀνεπάυσατο.

& Eustathius Ep.

Καὶ μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Εὐσταθίου Ἐπισκόπου Βιθυνίας.

Λ᾽.

Ἄθλησιςτοῦ Ἁγίου Μάρκου, Ἐπισκόπος Ἀρεθουσίων.

XXX

S. Marcus Ep.

Επὶ Κωνσταντίνου τοῦ μεγάλου πλαἐύναντος τοῦ Χριστιανισμοῦ, Μάρκος ὁ Ἐπίσκοπος Ἁρεθουσίων, εἰδωλικὸν ναὸν καταβαλὼν, ἐκκλσίαν ἔκτισεν. Ἐπεὶ δὲ ὁ μέγας ἐτελεύτησε Κωνσταντῖνος, Ἰουλιανὸς δὲ ὁ ἀποστάτης συγχωρήσει Θεοῦ τῆς Βασιλείας ἐκρατησεν, ἀναθαῤῥήσαντες οἱ εἰδωλολάτραι καὶ δἰ ὁργῆς ἔχοντες τὸν Ἅγιον Μάρκον, ἐκράτησαν αὐτὸν καὶ σχοινίοις τοὺς πόδας δήσαντες, ἔσυρον τύπτοντες, καὶ τότε μέλιτι καὶ γάρῳ χρίσαντες, ἐκρέμασαν ἐν σχοινίοις ἐφ᾽ ὕψους, θέρους ὅντος καὶ κάυματος, πρὸς τὸ καταβρωθῆναι ὑπὸ τῶν μελισσῶν. Ὡς δὲ εἶδον αὐτὸν ἀνένδοτον ὄντα, μεταβληθέντες ἀπέλυσαν τῆς τιμωρίας αὐτὸν, καὶ τοῦ λοιποῦ εἶχον ὡς διδάσκαλον, εἰς θαῦμα θέντες τὴν αὐτοῦ καρτερίαν, καὶ συγγνώμην ἐξαιτησάμενοι εἶτα ἐπιβιοὺς καὶ τὸ ποίμνιον τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς αὐτῷ καλῶς ἰθύνας, ἐν βαθυτάτῳ γῆρᾳ ἀνεπαύσατο.

Καὶ ἄθλησις τῶν ἁγίων Κυρίλλου Διακόνου καὶ ἑτέρων πολλῶν.

S. Cyrillus & alij

Κύριλλος ὁ Διάκονος ἦν ἐν Φοινίκῃ τῇ πόλει· ἐπεὶ δὲ καὶ ἀυτὸς κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ μεγάλου Κονσταντίνου πολλὰ τῶν εἰδώλων συνέτριψε, κρατηθεὶς ἐπὶ Ἰουλιανοῦ παρὰ τῶν εἰδωλολατρῶν, βιαιον ὑπέστη θάνατον. Τὴν γὰρ γαστέρα αὐτοῦ διαῤῥήξαντες, τὸ ἧπαρ αὐτοῦ κατεφαγον, καὶ τοῦ αἵματος ὡς κύνες ἀπεῤῥόφησν καὶ παραυτίκα ἔπεσον οἱ ὁδόντες ἀυτῶν, καὶ αἱ γλῶσσαι ἐσαπησαν, καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ ἐτυφλώθησαν· ὁ δὲ Μάρτυς τελειωθεὶς, ἀνῆλθε χαίρων ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Κατ᾽ ἐκείνην δὲ τὴν ἡμέραν καὶ ἐν Ἀσκάλωνι τῇ πόλει καὶ ἐν Γάζῃ, οἱ εἰδωλολάτραι κρατήσαντες πλῆθος Χριστιανῶν, παρθένων γυναικῶν καὶ μοναζουσῶν, καὶ ἱερομένων ἀνδρῶν, καὶ τὰς κοιλίας ἀυτῶν μαχαίραις διασχήσαντες, ἔβαλον κριθὰς, καὶ προέθηκαν τοῖς χοίροις εἰς βρῶσιν. Καὶ τὰ μὲν σώματα τοιαύτας ὑπέμενον τιμωρίας, αἱ δὲ ἅγιαι ἀυτῶν ψυχαὶ ἐναπετέθησαν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶντος.

Καὶ μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ τῆς κλίμακος.

S. Ioānes Climacus

Ο ἐν Ἁγίοις πατὴρ ἡμῶν Ἰωάννης ὁ τῆς κλίμακος, δέκα ἕξ χρόνων ὑπάρχων προσέφερεν ἑαυτὸν τῷ Θεῷ θυμα ἱερώτατον, ἐν τῷ Σιναίῳ ὄρει ἀνελθὼν, καὶ μετὰ δέκα ἐννέα χρόνους ἐξέδωκεν ἑαυτὸν ἐν ἡσυχίᾳ, ἀπὸ σημείων πέντε τοῦ κυριακοῦ μοναστηρίου, ἐν τόπῳ Θωλῷ λεγομένῳ. Τεσσαράκοντα ἔτη πληρώσας ἐν τῷ πόθῳ τοῦ Θεοῦ, νηστεύων καὶ κλαίων καὶ προσευχόμενος, ὕπνου δὲ μεταλάμβανεν, ὅσον τὴν τοῦ νοῦ οὐσίαν τῇ ἀγρυπνία μὴ λυμήνασθαι. Ὅυτως τοίνυν πᾶσαν αρετὴν ἐξασκήσας, καὶ καλῶς πολιτευσάμενος, καὶ πάντας τοὺς ἐν ἐκείνῳ ὄρει ἀγωνιζομένους διὰ τὸν Θεὸν μοναχοὺς νικήσας εἰς ἀρετὴν, καὶ μεγίστων δωρεῶν καὶ θεωριῶν ἀξιωθεὶς παρὰ τοῦ Θεοῦ, πολλούς τε λόγους ψυχωφελεῖς συγγράψας, καὶ βίβλον συνθεὶς τὴν ὑπονομασθεῖσαν κλίμακα, διὰ τὴν κατὰ τάξιν τῶν ἀρετῶν ἀνάβασιν, ἐτελεύτησεν.

Καὶ ἄθλησις τῶν ἁγίων τρίακοντα ὀκτὼ Μαρτύρων.

Martyres XXXVIII

Επὶ τῆς βασιλείας τοῦ παρανόμου Διοκλητιανοῦ ἐστρατεύοντο οὗτοι οἱ ἅγιοι τριίκοντα καὶ ὀκτὼ Μάρτυρες ἐν τῇ χῶρᾳ τῶν Καππαδοκῶν· καὶ ἀκούσαντες τὴν καλὴν ἔνστασιν τῶν ἁγίων τεσσαράκοντα τοῦ Χριστοῦ Μαρτύρων, καὶ ὅπως ἠγωνίσαντο νικήσαντες τὸν διάβολον, καὶ στεφανωθέντες, ἐζήλωσαν καὶ αὐτὸι, καὶ ῥίψαντες τὰ ὅπλα ἔμπροσθεν τοῦ Ἡγεμόνος, μεγάλῃ φωνῇ τὸν μὲν Χριστὸν Θεὸν ἀληθινὸν ὡμολόγησαν, ἑαυτοὺς δὲ ἀληθεὶς δούλους αὐτοῦ. Τότε κρατηθέντες καὶ γυμνωθέντες, τοσοῦτον τὰς σάρκας κατεξάνθησαν ταῖς ἐπιφοραῖς τῶν ῥάβδων, ὡς μόλις χαρακτηρίζεσθαι ἀνθρώπων ἔχειν εἰδέας. εἶτα φαλακῇ ἐναπεῤῥίφθησαν ἀνεπιμέλητοι, καὶ μετὰ μικρὸν ἑλκυσθέντες ἔξω, δεδεμένοι χεῖρας εἰς τὰὀπίσω, καὶ τὰς κεφαλὰς κλοιοῖς βαρυνόμενοι, παρέστησαν τῷ Ἡγεμόνι· καὶ τῆς καλῆς ἐνστάσεως ἕτι ἐχόμενοι, καὶ τὸν ὑπὲρ Χριστοῦ διψῶντες θάνατον, προστάξει τοῦ Ἡγεμόνος ἀπεκεφαλίσθησαν.

Καὶ μνήμη τοῦ ἁγίου προφήτου Ἰωδάδ.

Iodad Proheta

Ὅτε ἀπεστάτησεν Ἱεροβοὰμ ὁ δοῦλος Ροβοὰμ τοῦ υἱοῦ Σολομῶντος μετὰ τῶν δέκα φυλῶν, τῶν ἐκ τοῦ Ἰούδα καὶ τοῦ Βενιαμὶν, καὶ ἀθετήσας τὸν ἀληθινὸν Θεὸν ἐποίησε χρυσὰς δαμάλεις, καὶ προσεκύνησεν ἀυτὰς ὡς θεοὺς μετὰ τοῦ ὑπ'αὐτοῦ λαοῦ, ἀπεστάλη οὗτος ὁ προφήτης ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐλέγξαι αὐτόν. Ἀπελθὼν οὖν ἦλεγξεν. Ὁ δὲ Ἱεροβοὰμ ἀπλώσας τὴν χεῖρα τύψαι αὐτὸν, κατεῖδεν αὐτὲν ξηρὰν, καὶ μεταμεληθεὶς, ἠξίωσε τὸν προφήτην θεραπεῦσαι αὐτὴν, καὶ τοῦτο ποιέσαντα παρεκάλεσε φαγεῖν ἄρτον. Μὴ πεισθέντα δὲ, τοῦτο γὰρ εἶχε προσταξιν παρὰ τοῦ Θεοῦ, ὑπέστρεφεν. Καὶ συναντήσας αὐτῷ ψευδοπροφήτης τις ἠνάγκασεν αὐτὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, καὶ φαγεῖν ἄρτο· καὶ διὰ τὴν τοιαύτην περάβασιν συναντήσας αὐτῷ λέων καθ' ὁδὸν, ἐθανάτωσεν αὐτὸν. Καὶ τοῦτο ὁ ψευδοπροφήτης μαθὼν, ἀπελθῶν καὶ λαβὼν τὸ λείψανον αὐτοῦ ἔθαψεν.

Καὶ μνήμη τοῦ ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου Πατριάρχου Ἰεροσολύμων.

Λα᾽.

Ἄθλησις τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Ἀβδᾶ Ἐπισκόπου, καὶ Βενιαμὶν Διακόνου.

XXXI

SS. Abdas & Bēiamin Mart.

Οὗτος ἦν ἐπὶ τῆς βασιλείας Θεοδοσίου τοῦ μικροῦ ἐν Περσίδι, καὶ ἐπεὶ κατέλυσε τὸν ναὸν τοῦ πυρὸς, ἐκρατήθη καὶ προσήχθη τῷ Βασιλεῖ. Καὶ πρῶτον μὲν μετὰ πραότητος παρεκάλει αὐτὸν ἀνοικοδομῆσαι τὸν ναὸν, τοῦ δὲ ἀδύνατον εἶναι λέγοντος, πάσας τὰς ἐκκλησίας τῶν Χριστιανῶν ἀποστείλας κατέλυσε· καὶ λαβόντος ἀρχὴντοῦ κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμοῦ, πᾶσα ἡλικία διαφόροις τιμωρίαις ἐξεθερίζετο, ὧν πρῶτος ξίφει ἐτελειώθη ὁ Ἱερώτατος Ἀβδᾶς. Ἔπειτα ἐν ὅλοις τριάκοντα ἔτεσι πολλοὶ Μάρτυρες ἀπεδείχθησαν, ἐξὧν ἦσαν ἄνδρες πλούσιοι, οἵ καὶ μετὰ πολλὰς τὰς βασάνους ἀπεκεφαλίσθησαν, καὶ Βενιαμὶν ὁ Διάκονος, ὅς καλάμους ὀξεῖς εἴκοσι κατὰ τῶν ὀνύχων δεξάμενος, καὶ ἄλλον κάλαμον κατὰ τοῦ παιδογόνου μορίου, καὶ ῥάβδον παχεῖαν καὶ τραχεῖαν κατὰ τῆς ἕδρας, τὸ μακάριον αὐτοῦ πνεῦμα παρέθετο.

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ ΜΑΠΤΥΡΙΟΝ
τῆς Ἁγίας Ὁσιομάρτυρος τοῦ Χριστοῦ
ΕΥΔΟΚΙΑΣ
τῆς ἀπὸ Σαμαριτῶν
ex antiquissimis membranis Biblioth. Vaticanæ num. 1589 fol. 224

Eudocia Martyr, Heliopoli in Phœnicia Libani (S.)

EX MS. VATIC.

CAP. I.

[1] Κατὰ τοὺς χρόνους Τραιανοῦ τοῦ Βασιλέως γέγονέ τις κόρη, [Eudocia celeberrima meretrix,] τοὔνομα Εὐδοκία, ἐν πόλει καλουμένῃ Ἡλιουπόλει, τῷ μὲν γένει Σαμαρεῖτις ὑπάρχουσα, τῷ δὲ χαλεπῷ καὶ δεινωτάτῳ ἐργαστηρίῷ τοῦ διαβόλου στρατευομένη· ἥτις πολλοὺς τῇ τῆς ὄψεως εὐειδεστάτῃ θέᾳ καταβαλλουσα, εἰς τὴν ἑαυτῶν ἀνηλεῆ ἀπώλειαν κατήγαγεν, καὶ τὸν πλοῦτον τῆς γῆς ἀπεκείνωσεν εἰς τὰ ἑαυτῆς ἀδικώτατα ταμεῖα. Τοσοῦτον δὲ ὁ ταύτης ἄσχημος ἔρως ὑπῆρχεν ἐπί τε τῷ προσύντι ἀυτῇ κάλλει καὶ τοῖς τεθωπισμένοις ἀυτῆς σχήμασιν, ὡς ήτε ζωγράφον δύναθαί ποτε τὴν ταύτης ὄψιν ἐξομιῶσαι. [multis ad eam vndique cöcurrentibus,] Ἀμέλει πολλοὶ τῶν ἐν ἀλλοδαπαῖς χώραις τε καὶ πόλεσιν οἰκούντων δυναστῶν, ἀκούοντες περὶ τοῦ κάλλους ἀυτῆς, προφάσει τινῶν ἑτέρων Χρειῶν ἐσπούδαζον καταλαμβάνnειν τὴν ἐκείνης πόλιν, καὶ τῷ τῆς ἀπωλείας ἔρωτι χαίροντες, ἑαυτοὺς εἱς τέλειον βάραθρον κατῆγον. Ὀυ μόνον δὲ τὸ τάγμα τῶν κοσμικῶν πρὸς τὴν τοιαύτην ἀπάτην κατηγωνίζετο· ἀλλὰ καὶ τῶν ἐν ἱεροσύνῃ καταλεγομένων τινὲς, ἀναίσθητον τὴν γνώμεν ἐσχηκότες, τὰς ψυχὰς ἑαυτῶν ἐκείσε κατεδάπανον. [ingētes opes coaceruat:] Ἐκκλησίας γὰρ θεσμόν ποτε μὴ καταμαθοῦσα, μήτε δὲ Θεὸν τιθεμένη ἐν τῇ καρδία ἀυτῆς, τὸν δυνάμενον σῶσαι καὶ ἀπολέσαι, οὐκ ἐφρόντιζεν τῆς αἰωνίου φύσεως· ἀλλὰ ἦν ἀυτῇ ὁ πᾶς τῆς ἁμαρτίας ἔρως, καὶ ὁ ἀυτῆς ἄδικος πλοῦτος τοσοῦτος, ὡς μήτε βασιλικὴν δυναστείαν ἐφίκεσθαι πρὸς ἀυτήν.

[2] [iamq; inscelere indurata,] Ἀλλ᾽ ἐπειδήπερ ὁ πολύπλουτος τῆσ ἀνομίας ἐδεῖτο πλλῆς θεραπείας, οὐκ ἀνθρωπίνης ἀλλὰ θείας, ὥσπερ ἐκ δυναστῶν ἐλήφθη, οὑτως εἰς ἀδυνάτους διενεμήθη. Καὶ λοιπὸν ἔφθασεν φῶς, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἰατρείας πρὸς ἀυτήν. Ὁ ποιμὴν γὰρ ὀ καλὸς τὸ ἀπολωλὸς πρόβατον ἐπεζήτει, ὁ ἀγαθὸς κεραμεὺς τῆς ἰδίας πλαστουργείας τὸ ἔργον ἐπέγνω, ὁ γνήσιος οἰκονόμος τοὺς καρποὺς τοῦ ἀμπελῶνος μέλλοντας διαρπάζεσθαι ὑπὸ τοῦ ἐχθροῦ ἐπεσκέψατο, [diuina tādem gratia in aliam mutatur.] ὁ τῶν ἐπουρανίων θησαυρῶν δεσποτῶν τὸν ἐπίγειον πλοῦτον εἰς αἰωνίους θησαυροὺς μεταγαγεῖν κατηξίωσεν, ὁ τῆς ἐλπιζομένης χάρης τῶν δικαίων φύλαξ ἀεὶ ἀγαθὸς τὴν ἀπελπισμένην Σαμαρείτιδα εἰς τὴν ἐαυτοῦ τελείαν ἐλπίδα προσεκαλέσατο. Τὸ γὰρ ἔλεος τοῦ Θεοῦ προλάμπον, τῶν προδοκωμένων ἐλπίδων κενὸν ἀπέπεμψεν τὸν τάυτης πλουτοδότην διάβολον, τὴν ἀστυχίαν ὑπομείναντα, καὶ στερηθέντα τοῦ τάυτης κάλλους. a Λόγιον γὰρ γέγονεν καυκίον ἀμόλυντος, καὶ ἡ δεξαμένη τοῦ βορβόρου πηγὴ ἀθάνατος, ὁ ποταμὸς τῆς ῥυπαρίας λύμνη εὐωδίας, ἡ δυσωδία τοῦ φρέατος ἀλάβαστρον μύρου, ὁ πολλῶν ἀνθρώπων θάνατος πολλῶν σωτηρία καὶ λιμὴν.

CAP II.

[3] Γέγονε δὲ ἡ ἀρχὴ τῆς πρὸς ἀυτὴν σωτηρίας καὶ ἐπισκέψεως οὕτως. Ἐυσεβής τις μοναχὸς ὀνόματι Γερμανὸς, [Germanū monachum audit noctu psallentem] πορευμενος ἐπὶ τοὺς ἰδίους τόπους, καὶ εἰσελθῶν ἐν τῇ πόλει ἐκείνῃ, ἑσπέρας αὐτὸν καταλαβούσης, ἐξενίσθη πρόσ τινα συνήθη Χριστιανὸν ἄνθρωπον, πλησιον οἰκονῶτα τῆς εἰρημένης κόρης, πρὸς τὴν εἴσοδον τῆς πόλεως. Εἶτα τῆς ὥρας φθασάσης, ἐν ᾗ τὴν ψαλμωδίαν εἰώθη ποιεῖσθαι, ἀναστὰς ἔψαλλεν. Μετὰ δὲ τὸ πληρῶσαι ἀυτὸν τὰς εὐχὰς, καὶ τὴν ψαλμωδιαν, μικρὸν καθεσθεὶς ἤρξατο ἀναγινώσκειν τὰ περὶ τῆς κρίσεως, [& legentē de pœnis damnatorum:] ὅτι οἱ μὲν δικαιοι ἀναλάμψωσιν ὠς ἥλιος, οἱ δὲ ἁμαρτωλοὶ πυρὶ ἀσβέστῳ κατακριθήσονται εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἦν γὰρ τὸ βιβλίον ἐκείνο ἐν τῷ κόλπῳ ἀυτοῦ πάντοτε βαστάζων. Ἡοὐν Ἐυδοκία πλησίον οἰκοῦσα, κατ' οἰκονμίαν Θεοῦ κατηκροᾶτο πάντων, ὧνπερ ἀνεγίνωσκεν ὁ μοναχὸς οἶα ἐν ἡσυχίᾳ ἐπὶ τοῦ κραββάτου κατακειμένη.

[4] [quibus mota mane eum ad se vocat,] Ἡμέρας δὲ γενομένης, καὶ ὑπὸ θείας χάριτος εἰς κατάνοιξιν ἐλθοῦσα, ὧνπερ ὁ μακάριος Γερμανὸς διἐξῆλθεν, μετεπέμψατο τοῦτον· καὶ ἐλθόντος αὐτοῦ ἐπηρώτα λέγουσα. Τίς εἶ σὺ ἄνθρωπε; καὶ πόθεν; καὶ τί τὰ περί σε; Ἐν πάσῃ ἀληθεία ἀπάγγειλόν μοι, διότι ἔμφοβος ἔσχον ἀκούσασα τῶν ὑπό σου διὰ τῆς νυκτὸς ἀναγνωσθέντων, ὧν οὐδέποτε ἐν τῷ παρ᾽ ἡμῖν ἔθνει ἤκουσα. Καὶ εἰ ἀλήθειά ἐστιν ὅτι οἱ ἁμαρτάνοντες πυρὶ ἀσβέστῳ παραδίδονται, τίς δύναται σωθῆναι; Ὁ δὲ μακάριος Γερμανὸς λέγει αὐτῇ. Ποίας θρησκείας εἰ, Κυρία; καθότι λέγεις μὴ ἔγνωκεναί σε ποτε τὴν δύναμίν τῶν ῥημάτων ἐκείνων. Λεγει ἀυτῳ ἡ Ἐυδοκία, [& quæ sit ac cuius fatetur,] Τῆς μὲν Σαμαρειτῶν εἰμι θρησκείας, πλουσία δὲ ὑπὲρ δύναμιν, οὐτως ὠς νομίζειν με παντὸς τοῦ κόσμου τὸν πλοῦτον παῤ ἑαυτὴν ἔχειν. Ἀλλ' ἐπειδὴ τοιούτων λόγων οὐδέποτε ἤκουσα, ἀπεγνωσμένων καὶ μὴ ἐχόντων φιλανθρωπίαν, οὐ μικρῶς ἐθορυβήθην ὑπὸ τοῦ φόβου, μάλιστα ὅτι οἱ ἔχοντες πλοῦτον πολὺν, καθὼς ἤκουσά σου ἀναγινώσκοντος, πυρὶ κατακαίονται ἀσβέστῳ. [& qua ratione opes acquisierit.] Λέγει άυτῇ ὁ μακάριος Γερμανός, Άνδρα ἔχεις; ἢ ποθεν σοι, ὅν λέγεις ἔχειν πολὺν πλοῦτον; Ἀπεκρίθη ἐκεινη· Άνδρα μὲν οὐκ ἔχω ἔννομον· ἐκ δὲ πολλῶν ἀνδρῶν συνῆκται μοι ὁ πλοῦτος. Ἐι οὐν ὁ πλοῦσιος μετὰ θάνατον τοιαύτῃ μορίᾳ καὶ κολάσει ὑποβάλλεται, ἄρα τί μοι ὁ πλοῦτος ἠτόιμασται.

[5] Λέγει ἀυτῇ ὁ μακάριος Γερμανός· Ὁμολόγησόν μοι ἀψευδῶς ὅπερ σε ἐπερωτῶ, ἐπειδὴ καὶ ὁ Χριστὸς ἀψευδὴς καὶ ἀληθινὸς τυγχάνει. Βούλεισωθῆναι χωρὶς τοῦ πλούτου, καὶ ζησαι εἰς ὅλους αἰῶνας; ἣ σὺν τῷ πλούτῳ σου κατακαῆναι δεινωτάτῳ πυρί; Λέγει ἡ Ἐυδοκία· Συμφέρει μοι μαλλον ἐκτὸς τοῦ πλούτοῦ ζωὴν αἰώνιον εὑρεῖν, καὶ σὺν αὐτῷ ἀπολέσθαι εἰς διὰ παντὸς ἅπαξ Διὰ τί δὲ ὁ πλούσιος τιμωρεῖται μετὰ τὸν θάνατον; μήτιγε ὠς εἷπον, δεινός ἐστιν ὁ πλοῦτος, παρὰ τῷ Θεῷ ὑμῶν; Ὁ δὲ εἰπεν. Ὁ γνησίως καὶ ἐν δικαιοσύνῃ κατὰ Θεὸν πλουτῶν, [Docetur Deum non odisse diuitias,] οὗτος τιμωρίαν οὐχ εὑρίσκει παῤ αὐτῷ· ὁ δὲ συνάγων ἀδίκως πλοῦτον, καὶ θησαυρίζων αὐτὸν, μὴ ἐλεῶν δὲ πτωχὸν, ἢ ἐνδεούμενον, ἤ γυμνὸν, τούτῳ ἀφιλάνθρωπος ἡ κόλασις ὑπάρχει. [nisi iniquas,] Λέγει ἡ Ἐυδοκία· Δοκεῖ οὖν καὶ ὁ παρ᾽ ἐμοῦ πλοῦτος ἄδικος εῖναι; Ἀπεκρίθη ὁ Γερμανός, Καὶ μάλιστα ἄδικος, καὶ πάσης ἁμαρτίας δεινότερος, μὴ ἔχων ἔλεος παρὰ τῷ Θεῷ. Ἡ δὲ εἶπεν· Πολλοὺς ἐνέδυσα ἐυτελεῖς μὴ ἄχοντας τὸ σύνολον ἱμάτιον, πολλοὺς δὲ καὶ τροφὰς εἰς κόρον παρέσχον, ἑτέρους δὲ καὶ ἐν ὀλίγῳ χρυσίῳ παρεμυθησάμην· πῶς οὐν κακὸς ὁ πλοῦτος; Λεγει ἀυτῇ ὁ Γερμανός· Ἄκουε προσεχῶς. [quales ipsius sint] Οὐδεὶς ἀπελθὼν ἐν βαλανείῳ, καὶ λουσάμενος, ἐπειδὰν εἰς τὴν δεξαμένην τοῦ ὕδατος ἀπέλθῃ, καὶ ἕυρῃ ἀυτὴν βεβορβορωμένην ὑπό τινος ἀκαθαρσίας, ὅλως ἔτι ἐγγίζει πλησίον ἀυτῆς· ἀλλὰ ἔνθά ἐστιν διηδεστάτου ὕδατος ἑπιστασία, κέχρηται τῇ ἐκείνου καθαρᾷ ἀπολαύσει. Ὥστε οὐν καὶ σὺ τῷ βορβόρῳ τῆς ἁμαρτίας λουσαμένη, καὶ μὴ βουλομένη ἐξ' αὐτοῦ ἀποπηδῆσαι, καὶ εἰς διηδὲς καὶ καθαρὸν ὕδωρ εἰσελθεῖν, μέλλεις τῷ τῆς τιμωρίας ἀληθινῷ καὶ αἰωνίῳ βορβόρῳ περιπίπτειν, καὶ μὴ βουλομένη. [per flagitia acquisitæ:] Ὁ οὖν προσών σοι πλοῦτος, ἄγνωστός ἐστιν παρα τῷ μεγάλῳ καὶ αἰωνίῳ κριτῇ, ὅτι ἐξ ἐπιθυμίας πικρᾶς καὶ τῆς τοῦ διαβόλου στρατολογίας προσγεγένηταί σοι. Καὶ εἰ ἐκ πολλῶν ἀυτὰ συνάξασα ὀλίγους ἐνόμισας παραμυθεῖσθαι πρὸς ὀλίγον, οὐδεμία σοι χάρις παρα τῷ Θεῷ· ἐὰν μὴ τὴν ἔν σοι συνισταμένην ἄμετρον καὶ εἰς ἀπέρανitoν βάθος δυσωδιαν ἀποστήσῃς ἀπὸ σεαυτῆς, [quæ nisi abstergat] καὶ ἀποπλύνασα διὰ τῶν τῆς δικαιοσύνης ἔργων καθαρὰν σεαυτὴν ἀποδειξῃς. Καθάπερ γὰρ οὶ ἐν δασυτέροις τόποις τῆς γῆς περιπατοῦντες, [placare sibi Deum non possit.] πληρἐσιν τοὺς ἑαυτῶν πόδας ἀκανθῶν, καὶ ἐκ τούτων μὲν ὁι ὀλίγου στάντες ἐξᾶραι δυνηθήσονται, τοὺς δὲ πλείους ἐάσαντες δεινῶς κολάζονται· τὸν ἀυτὸν τρόπον καὶ σὺ ὑπομείνεις, ἐπιμένουσα τῇ πολλῇ δεινότητι τῆς ῤυπαρείας. Ἐι τοίνυν βούλει μου ἀκἐσαι, δύνῃ σωθῆναι, καὶ τῶν αἰωνίων τοῦ Θεοῦ ἀγαθῶν ἐπιτυχεῖν.

[6] [Orat se doceri quomodo id assequi valeat,] Λέγει αὐτῷ ἡ μακαρία Ἐυδοκία· Παρακαλῶ σε, ἄνθρωπε καὶ δοῦλε τοῦ ὄντως Θεοῦ, μικρὸν καθεσθεὶς σὺν ἐμοὶ, λέξον μοι τὸ εἷδος τῶν κατορθωμάτων ὑμῶν καὶ τὰς πράξεις, καὶ λέγει μοι πῶς ὀφείλω τὸν πλοῦτὸν μου διοικήσασα σωθῆναι; Δύναμαι ἀυτὸν ὡς λέγεις, προσάξαι τῷ Θεῷ σου, ἵνα μὴ τὸ ἀτιμώρητον παράσχῃ ἐν ἡμέραις κρίσεως. [parata opes suas Deo offerre:] Ἰδοὺ, τίμιε Πάτερ, ἔχω πλῆθος οἰκετῶν, τούτους φορτάσασα τοῦ τε χρυσίου καὶ τοῦ ἀργυρίου καὶ τῶν ἑτέρων εἰδῶν πάντων, συνακολουθήσω σοι πρὸς τὸν Θεόν σου· ἔιγε δυνατόν ἐστιν σωθηνάι με διά σου Ὁ δὲ μακάριος Γερμανὸς ἐφη. Μὴ νόμιζε κατὰ γνώμην ἀνθρώπου τὸν ὕψιστον Θεὸν εἶναι· οὗτος γὰρ πλούσιος ὢν ἐπτώχευσεν δι ἡμᾶς καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν, [monetur vt eas det pauperibus] ἵνα ἡμᾶς διὰ τῆς πτωχείας αὐτοῦ σώσῃ. Ταῦτα οὖν τεκνον διάδος θλιβομένοις καὶ ἐνδεομένοις, ἵνα σοι γένηται ἀντὶ τῶν λαμβανόντων τὸν πλοῦτόν σοῦ τοῦτον τὸν ἐπίγειον οὐράνιος καὶ ἀνέκληπτος θησαυρός.

[7] [& baptismo regeneretur:] Μετὰ δὲ τὸ καλῶς διοικῆσαί σε τοῦτον, πρόσελθε τῷ παναγίῳ καὶ σωτηριώδει βαπτίσματι, δἰ οὗ πάντα σπιλὸν καὶ πᾶσαν ἁμαρτίαν βυθῆσαι δυνήσῃ, καὶ λοιπὸν καθαρὰ καὶ ἄσπιλος γεναμένη καὶ ἀναγεννηθεῖσα διὰ τῆς τοῦ ἀγίου πνεύματος παλινγενεσίας, κληρονμήσῃς τὸ ἄσυλον καὶ αἰώνιον καὶ μακαριον φῶς, τὸ μὴ ἔχον σκότοςἢ νύκτα ἢλοιπὴν μέριμναν πονηρῶν πράξεων· ἀλλ᾽ ἔσῃ ἀεὶ ἁγία ἁμνὰς ἐν οὐρανοῖς ποιμενομένη ὑπὸ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστου. Ἐι τοίνυν θέλῃς σωθῆναι τέκνον, ἄκουσον τῆς ἐμῆς παραινέσεως, καὶ μακαρία εἶ ἐν γενεαῖς γενεῶν. [Germanū rogat vt ibi aliquantisper subsistat.] Ἀπεκρίθη ἡ μακαρία Ἐυδοκία· Ἐι μὴ τοῦς ἐπίγνωσίν σου τῶν ῥημάτων ἦλθον ὧνπερ διεξῆλθες κατὰ τὴν προλαβἐσαν κύκτα, οὐκ ἄν σε μετεστειλάμην ἐνταῦθα. Ὅσον οὖν βούλῃ χρυσίον λάβε παῤ ἐμοῦ ὑπὲρ τῆς εἰς ἐμὲ προσκαρτερίας καὶ εὐεργεσίας, καὶ μόνου πόσσμεινον ἐνθάδε ὀλίγας ἡμέρας, ὅπως τῇ σῇ προαιρέσει κατακολουθοῦσα, τακολουθοῦσα, πἄντα δὶοικήσω τὰ προσόντα μοι καθὼς δεῖ· ἀκολουθήσω δέ σοι καὶ ὅπου ὑπάγῃς. Λέγει αὐτῇ ὁ μακάριος Γερμανός· Τὸ μὲν προσμεῖνάι με ἐνθάδε ὀλίγας ἡμέρας, ἵνα εἰσέλθῃ πρόβατον ἀπολωλὸς εἰς τὴν ποίμνην τοῦ Κυρίου, οὐκ ὀκνήσω τοῦτο ποιῆσαι. Ὅ δέ σοι λέγω, τοῦτο καὶ πράξον. Μεταστειλαμένη ἔνα τῶν τῆς Ἱερατείας πρεσβυτέρων, πρῶτον μὲν κατὰ τάξιν λάβε τὸ λουτρὸν τῆς τοῦ Χριστοῦ σφραγίδος, καὶ τὸ τηνικαῦτα προβήσεται, ὅσα ἡ τοῦ Κυρίου χάρις ἐπιζητεῖ.

CAP. III.

[8] Η δὲ μεταστειλαμένη ἐυθέως ἕνε τῶν ἐντίμων ἀυτῆς ὀικετῶν, [Presbyterū ad se caute euocat] λέγει αὐτῷ· Παραγενόμενος ἐν τῇ τῶν Χριστιανῶν ἐκκλησίᾳ ἄγαγέ μοι ἕνα τῶν Πρεσβυτέρων, μὴ εἰρηκὼς αὐτῷ μηδέν. Ὁ δὲ σπουδῇ πολλῇ παραγενὸμενος, ἤγαγεν τὸν Πρεσβύτερον. Καὶ ἰδἐσα ἀυτὸν ἡ Ἐυδοκία, [& reuerēter excipit,] ἠσπάσατο ἀυτοῦ τοὺς τιμίους πόδας, προσκυνήσασα ἐπὶ τὴν γῆν. Μετὰ δὲ ταῦτα λέγει αὐτῷ, Παρακαλῶ σε, Κύρὶε μου, μικρὸν καθεσθεὶς ἀπάγγειλὸν μοι τὰ περὶ τῆς ὁμετέρας πίστεως· βούλομαι γὰρ κἀγὼ Χριστιανὴ γενέσθαι. [seque indicat velle ad Christum conuerti:] Ὁ δὲ Πρεσβύτερος, ως ἐκ παραδόξου ἐσχηκὼς τὸ παῤ ἀυτῆς ῥηθὲν, εἶπεν, Καὶ ποίας θρησκείας ὑπάρχεις, ὅτι βούλει Χριστιανὴ γενέσθαι; Ἡ δὲ εἶπεν, Θρησκείας μὲν εἰμι τῆς τῶν Σαμαρειτῶν, τοῦ δὲ παντὸς κόσμου τῶν ἀνθρώπων ὑποζύγιον γέγονα· καὶ τί σοι τὴν ἀλήθειαν διὰ συντομίας οὐ λέγω; πολλῶν κακῶν πέλαγός εἰμι. Ἀλλ' ἐπειδὴ ἤκουσα τοὺς ἁμαρτάνοντας μετὰ θάνατον ἐν πυρὶ κολάζεσθαι, ἐὰν μὴ μετανοήσασιν καὶ γέωνται Χριστιανοὶ, διὰ τοῦτο βούλομαι κἀγὼ Χριστιανὴ γενέσθαι. [idoneis monitis ab eo fouetur:] Ἀπεκρίθη ἀυτῇ ὁ Πρεσβύτερος, Ἐι οὐν πέλαγος ἁμαρτίας γέγονας, πάλιν γενοῦ λιμὴν σωτηρίας· καὶ εἰ ὑπὸ πολλῶν ἀνέμων ἐταράχθης, εἰς γαλήνην λοιπὸν κατάστηθι· καὶ εἰ κύμασιν πολλοῖς σεαυτὴν ἐκδέδωκας, ἀλλὰ νῦν ζήτησον τὴν ἐωθινὴν δρόσον, τὴν ἐξ οὐρανοῦ κατιοῦσα· καὶ εἰ ὑπὸ πολλῶν κυμάτων κατεσαλεύθης, ἀλλὰ νῦν ζητησον τὸν τῆς ἀληθείας κυβερνήτην, ὄστις σε ὀδηγήσει εἰς τὸν ἑαυτοῦ λιμένα, ἤνθα εἰσὶν τῆς πάσης δικαιοσόνης αἱ ἀποθῆκαι, καὶ σπεύσον γενέασθαι κληρονόμος τῆς ἐκεῖ ἀγαθῶν. Τὸν δὲ πλοῦτόν σου τοῦτον, ὅν λέγεις ἔχειν, διασκόρπισον τοῖς χρείαν ἔχουσιν· καὶ ἐλευθέρωσον ἑαυτὴν ἀπὸ τῆς πικρᾶς ἁμαρτίας, καὶ τοῦ σκότους τοῦ σε προσδοκοῦντος, καὶ τοῦ ἀτελευτήτου καὶ αἰωνίου πυρός.

[9] [audiens pœnitētibus peccata per baptismum condonari,] Ἠ δὲ μακαρία Ἐυδοκία ἀκούσασα ταῦτα, σύνδακρυς ἐγένετο, καὶ τὸ ἑαυτῆς μέτωπον κρούσασα, λέγει, Ὄντως οὖν οὐκ ἔστιν παρὰ τῷ Θεῷ ὑμῶν φιλανθρωπία ἐπὶ τοῖς ἁμαρτάνουσιν; Ἀπεκρίθη ὁ Πρεσβύτερος, Τοῖς μετανοοῦσιν μετὰ τὴν σφραγίδα τῆς πίστεως ἀφίησιν πάντα τα παραπτώματα, τοῖς δὲ ἐπιμένουσιν τῇ ἁμαρτία οὐκ ἔστιν ἄφεσις. Λέγει αὐτῷ ἡ Ἐυδοκία, [opes suas opponit & instrumēta diuitiarū:] Ἐιπέ μοι Πρεσβύτερε, δοκεῖ οὖν ἐν τῷ οὐρανῷ μείζονά τιινα καὶ ἐντιμότετα τῶν ἐπὶ γῆς εἶναι; ἐνταῦθα γὰρ πολλοὶ θησαυροί είσιν χρυσίου καὶ ἀργυρίου καὶ λίθων τιμίων καὶ πάσης τῆς λοιπῆς ἀπολαύσεως, ὁμοίως τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης, καὶ τῶν ὀρνέων αἱ παντοδαπεῖς ἀπολαύσεις, τί πλέον τούτων ἐκεῖ εὑρίσκεται. Λέγει αὐτῇ ὁ Πρεσβύτερος, Ἐι πρὸς τὴν ἐν τῷ βίῳ τούτῳ καὶ τὴν ταῖς προσκαίρων ἀπόλαυσιν ἀποβλέπεις, οὐ δύνασαι ζωὴν αἰώνιον κληρονομῆσαι· λοιπὸν εἰ βούλει ταύτης ἐπιτυχεῖν, μὴ μνημόνευε τῶν ἐν ταῦτα πάντων βιωτικῶν. Λέγει αὐτῷ ἡ Ἐυδοκία, Μὴ γένοιτό μοι, [quærit an his relictis] Κύριέ μου, ἵνα ζωῆς προκειμένης αἰωνίου πρόσκαιρόν τι ἀγαπήσω· ἀλλὰ τοῦτό ἐστιν ὃ ζητῷ Πάτερ, εἰ λαβοῦσα τὴν πίστιν τῶν Χριστιανῶν, δύναμαι ζωὴν αἰώνιον κληρονομῆσαι· πῶς οὖν γνώσομαι εἰ ταῦτα οὑτως ἔχει καὶ συγχώρησιν λαμβάνω τῶν τοσούτων ἀμαρτιῶν παρὰ τῷ Θεῷ ὑμῶν; [certa sit futura de sua salute.] Ἐὰν δὲ καὶ τὸν πλοῦτόν μου τὸ πολὺν καὶ ἀμύθητον σκορπίσω καὶ μὴ ἔσται μοι ὠς λέγεις, τί ἂν γένομαι λοιπὸν, ἢ πρὸς τινα ἀπελεύσομαι, ἵνα ἐλέους τύχω; Διότι πᾶσαν φύσιν ἀνθρωπίνην ἐγὼ ἐξεπείρασα τῇ ἀνομίᾳ μου. Ἀμηχανία οὖν με κατέχει, καὶ πολὺς ἀγὼν διὰ τὸ λέγεσθαι ὑπcgr; σου, Πάτερ, ὅτι ὁ πλούσιος μετανοήσας ἕξει συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν, πόθεν δύναμαι μαθεῖν εἰ ταῦτα οὕτως ἐστιν παρὰ τῷ Θεῷ ὑμῶν; ἵνα κᾀγὼ προθύμως αὐτῷ προσελθοῦσα, μόνῳ λατρεύσω πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου· καὶ πολλοῖς καταφανὴς γενομένη, ὑπόδειγμα μετανοίας καὶ σωτηρίας εὑρεθῶ, καθότι ἐν τῷ ἡμετέρῳ ἔθνει οὐδέποτέ τι τοιοῦτον ἤκουσα.

[10] [Presbyter docet hanc perturbationem a diabolo esse,] Ταῦτα δὲ αὐτῆς εἰρηκυῖας, λέγει ὁ Πρεσβύτερος, Μὴ δύο λογισμοὺς ἔχουσα, τὸ νοῦν σου ποίει ῥεμβεσθαι. Ὁ γὰρ πονηρὸς διάβολος ἔαν γνώσῃ βουλευένην σε τῷ Χριστῷ προσελεῖν, διαστρέφει σου τὴν καρδίαν, ἵνα τά ἐκείνου καταθύμια πράττεις, ὅς θάνατον μόνος καὶ ἀπώλειαν προξενεῖ καὶ πῦρ ἄσβεστον τοῖς πειθομένοις αὐτῷ. Ἐι τοίνυν θέλεις πεῖραν λαβεῖν τοῦ ἀγαθοῦ καὶ φιλανθρώπου ἡμῶν δεσπότου, ὅστις ἐτοίμως τοῖς μετανοοῦσιν τὰς ἁμαρτίας ἀφίησιν, ἀποθεμένη τὴν ἔντιμόν σου ταύτην ἐσθῆτα, καὶ ἐνδυσαμένη εὐτελῆ τινα καὶ ταπεινὴν, ἐν ἑνὶ τὸπῳ τῆς οἰκίας σου ἀπόκλησόν σε ἀυτὴν μέχρις ἑπτὰ ἡμερῶν· καὶ κλαίουσα πικρῶς καὶ ὀδυρωμένη ἐξομολόγησάι σου τὰς ἁμαρτίας, [iubetq; per dies 7 seclusam ieiunare, orare, ac bene sperare,] ἀδίστακτον ἔχουσα τὸν τῆς καρδίας σου λογισμὸν καὶ νηστεύουσα. Ὃ ἐάν σοι φανερώσῃ ὁ Κύριος, ἐκείνο καὶ ποίησον· οἰκτιρμὼν γὰρ καὶ μακρόθυμος ὤν χαίρει ἀεὶ ἐπὶ τοῖς μετανοἐσιν καὶ ἐπιστρέφουσιν πρὸς ἀυτόν. Καὶ ταῦτα εἰπὼν ἐξῆλθεν, εἰρηκὼς ἀυτῇ οὕτως· Χριστὸς ὁ Θεὸς, ὁ τὸν τελώνην δικαιώσας, καὶ τὸ ὅνομά σου ποιήσει ἀκουστὸν ἐν πάσῃ τῇ γῇ. Ἀμὴν.

CAP. IV

[11] Η οὖν μακαρία Ἐυδοκία μηδὲν μελλήσασα περὶ τὴν θεοσεβῆ ἐπιστροφὴν, [Eudocia celeari iubet se domi esse,] εὐσθέως προσκαλεσαμένη μίαν τῶν θεραπαινίδων αὐτῆς λέγει· Ἔι τις τῶν συνήθων παραγενόμενος βουληθείη πρός με εἰσελθεῖν, μηδαμῶς μηνυθείη, ἀλλὰ ἀκούσῃ εἶναί με ἔν τινι ποῤῥωτάτῳ προαστίῳ χρείας ἀναγκαιοτάτης ἕνεκα, καὶ διὰ πολλῶν ἡμερῶν ἐπανίξειν ἐνταῦθα· σπουδέως οὖν ποίησον τοῦτο ἀυτὸ κατάδηλον τῷ φύλακι τῆς οἰκίας μου, ἴνα μὴ προχείρως τις πονηρὸς ἀνὴρ εἰσέλθη ἐνταῦθα· σχολάσει δὲ καὶ τὰ ἐν τῷ οἴκῳ μου ἔργα. [& solitos cibos apparari vetat:] Ἀλλὰ καὶ πάντα, ὅσα ἦν μοι γενόμενα εἰς τὴν τῆς τραπέζης δαπάνην ἐδέσματα, μηδαμῶς τοῦ λοιποῦ εἰσελθῃ ἐνταῦθα· ἀλλ' ἀποκλείσατε τὸν πυλῶνα τῆς οἰκίας μου μέχρις ὅτε κελεύσω τοῦτον ἀνοιγῆναι.

[12] [Germanus eam docet,] Τουτω δὲ παῤ αὐτῆς ῥηθεντων πρὸς τὴν παιδίσκην, λεγει τῷ μακαρίῳ Γερμανῷ, Παρακαλῶ σε, Πάτερ, ἀπάγγειλόν μοι ὅπερ σε ἐπερωτῶ. Διατὶ ὑμεῖς οἱ μοναχοὶ ἐν ἑρήμοις τόποις κατοικεῖτε, τὴν τοσαύτην τρυφὴν τοῦ βίου ἐῶντες; μέτιγε ἐν τοῖς τόποις ἐκείνοις ἀλλά τινα ἡδύτερα εὑρίσκετε; [quod monachi deserta colant] Ἀπεκρίθη ὁ μακάριος Γερμανὸς καὶ εἶπεν· Ὀυχὶ τέκνον ἡδύτερόν τι εὑρίσκομεν ἐν ἀυτοῖς, ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἡμεῖς πάντες τὰ τοῦ βίου καταλιμπάνομεν, καὶ εἰς ἐρήμους τόπους πορευόμεθα ταπεινοἐντες ἑαυτοὺς, καὶ θλίβοντες οὐ μόνον τὰς ψυχὰς ἀλλὰ καὶ τὰ σώματα ἡμῶν, ἵνα παντοίας ῥυαρίας πρακτικῆς δυνηθῶμεν χωρισθῆναι, καὶ σαρκικοῦ μολισμοῦ καὶ μώλωπος τοῦ διαβόλου· ὅτι οὐ καταδέχεται ὁ Θεὸς τοιοῦτόν τι ἐν τοῖς οὐρανοῖς, [ad expianda peccata & cauenda in posterū,] καθότι φῶς ἀΐδιον ὑπάρχει τὰ οὐράνια πάντα καὶ χαρᾶς πλήρη. Ἐὰν οὖν φυλάξωμεν, τέκνον, τὰ σώματα ἡμῶν ἀπὸ πάσς ἀκαθάρτου καὶ ῥυπαρὰς πράξεως ἀνέπαφα, τὰς δὲ ψυχὰς ἀπὸ παντὸς δόλου καὶ ὑποκρίσεως καὶ ψυθυρισμοῦ παντοίου καὶ λοιδοριῶν, μέλλομεν ἶσοι εἶναι τῶν Ἀγγέλων τοῦ φωτὸς, καθὼς ἐπηγγείλατο ἡμῖν διὰ τῶν ἁγίων ἀυτοῦ Ἀποστόλων ὁ Χριστὸς ἐν τῷ εὐαγγελίῳ. Πλούτος γὰρ οὐδὲν ἰσχύει πρὸς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, νεκρὸς ἀποκείμενος. Ἐι τοίννυ βουλόμεθα τῶν προσόντων χειρογράφων λύσιν καὶ ἀμεριμνίαν δέξασθαι, σπευσωμεν καταλύσαι τὸν βίον, πρὸς πᾶσαν εὐσέβειαν καὶ δικαιοσύνην καὶ ἀλήθειαν πορευθέντες, καὶ καθάπερ ἱμάτιον διαῤῥήξωμεν τὰς καρδίας ἡμῶν πρὸς ἐκτενῆ τοῦ Θεοῦ παράκλησιν. [atque ad diuina meditanda:] Περὶ γὰρ τοῦ μώλωπος τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν γέγραπται ἐν τῷ ψαλτηρίῳ τοῦ Δαυΐδ, Προσώζεσαν καὶ ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου ἀπὸ προσώπου τῶν ἀμαρτιῶν μου. Περὶ δὲ τοῦ διὰ παντὸς ἄδειν τὰ λὸγια τοῦ Κυρίου προφητεύει ὁ ἀυτὸς Δαυῒδ λέγὼν, Ὡς γλυκεῖα τῷ λάρυγγί μου τά λόγιά σου, ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί μου. Τοσοῦτον δὲ γλυκεῖά εἰσιν τὰ λόγια τοῦ Κυρίου, ὅτι πὰσης βρώσεως καὶ πόσεως ἐντιμώτερα καὶ ἰσχυρότερά εἰσιν. Διὸ καὶ λέγει περὶ ἀυτῶν ἡ γραφή· Καὶ οἶνος μὲν εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπου, ἄρτος δὲ στηρίζει· αἱ γὰρ ἐντολαὶ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἱησοῦ Χριστοῦ καὶ ἄρτος καὶ τροφὴ παντοδαπὴς τῆ ψυχῇ ὑπάρχουσιν· ῥύονται γὰρ πάντα ἁμαιτάνοντα ἄνθρωπον ἀπὸπάσης δεινῆς πράξεως, καὶ δικαιοῦσιν τὸν ἐπιστρέφοντα ἐπὶ Κύριον καὶ μελετῶντα ἀυτὰς διηνεκῶς.

[13] [suadet ei humilem vestitum] Ἀποθεμένη οὖν τὴν περικειμένην σοι ταύτην κοσμικὴν ἐσθῆτα καὶ ταπεινοτέραν ἐνδυσαμένη, πρόςελθε προθύμως τῇ μετανοία διὰ τῶν χρηστῶν καὶ ἀγαθῶν ἔργων, καὶ σπεῖρον πλῆθος δακρύων περὶ τῆς γῆς, [& ad pœnitentiam hortatur,] ἵνα θερίσῃς ἐν οὐρανοῖς ἄγαλλίασιν καὶ χαρὰν αἰώνιον· πέθησόν σου τὸ πέλαγος τῶν ἁμαρτιῶν, ἵνα παρακληθῇς ὑπὸ Κυρίου εἰσελθεῖν εἰς τὴν χαρὰν τῶν δικίων· θρήνησον τὰς ἀνομίας σου, ἅστινας ὁ πολύπλοκος διάβολος εἰσήγαγεν εἰς τὴν καρδίαν σου, ἵνα σοι τῆς διηνεκοῦς σωτηρίας ὁ Ἄγγελος προσεγγίσῃ· ξήρανον τοὺς ἄυλακας τῆς ἕν σοι προλαβούσης δυσωδίας, ἥν σοι προσέπλασεν ὁ κακὸς καὶ δεινὸς ἐργάτης, ἵνα τῆς τρυφῆς τῆς ἐν παραδείσῳ μέτοχος γενήσῃ· λύπησον τόν σε βαρύναντα ταῖς ἁμαρτίαις καὶ ταῖς ματαίαις ἀυτοῦ θωπίαις διὰ τῆς πρὸς Θεὸν καρτερίας, ἵνα φωτὸς κληρονὸμος εὑρεθῇς καὶ καθὼς ἡ μέλισσα γενοῦ καλὴ ἐργάτης, διὰ πολλῶν ἀγαθῶν τὴν δικαιωσύνην συνάγουσα καὶ Θεῷ ἀρέσκειν σπουδάζουσα.

[14] Ἡ δὲ μακαρία Ἑυδοκία εἰς πολλὴν σύνεσιν καὶ κατὰνοιξιν ἐλθἐσα, ὧνπερ πρότερον καὶ τοτε ἤκουσεν παρὰ τοῦ θεοσεβοῦς Γερμανοῦ, ἔῤῥιψεν ἑαυτὴν πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ δεομένη καὶ παρακαλἐσα ἀυτὸν καὶ λέγουσα b Ἀξιῶ σε ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ ἔργον τέλεσον ἀγαθὸν εἰς ἐμέ, καὶ ἀποκατάστησόν με καθαρὰν τῷ Θεῷ σου, ὅπως μὴ γένωμαι χλέυη τοῖς θέλουσιν ἀπατᾶν με, μὴ τελειώσασαν τὸ ἔργον· ποίησόν με μακαρίαν γενέσθαι διὰ τῶν ἀγαθῶν σου καὶ χρηστῶν διδαγμάτων, καὶ μὴ ἐκκαταλείπῃς με ὥσπερ ἡμιτελὲς ἕργον. Ὁ μὲν οὖν μακάριος Γερμανὸς ἀκούσας ταῦτα, ἀποκριθεὶς λέγει ἀυτῇ· Τέκνον πρόςμεινον εἰς τὸν φοβον τοῦ Κυρίου, [ac preces & lacrymas:] καὶ εἰσελθἐσα ἐν ἑνι ὀικήματι, οὕτως προσκλεισον αὐτῷ, ὥστε ποιῆσάι σου λήθην παντελῆ εἰς ἀφανισμὸν τῶν προτέρων σου ἁμαρτημάτων. Καὶ γὰρ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς φιλάνθρωπος καὶ ἐλεήμων ὢν, ταχὺ ἐπάξει τὴν φιλανθρωπίαν αὐτοῦ καὶ τὸ ἔλεος ἐπί σε. Καὶ ταῦτα εἰπων καὶ εὐξάμενος ἐκτενῶς καὶ κατασφραγίσας ἀυτὴν, ἀπέκλεισεν εἰς ἔν τῶν κουβουκλείων, ὑποσχόμενος προσμένειν αυτόθι, μόνην τὴν ἑβδόμην ἡμέραν, ἕνεκεν ἀυτῆς.

CAP. V

[15] Εἰτα εἰσελθούσης ἀυτῆς ἐν τῷ c κουβουκλείῳ, καὶ τὴν ἑβδόμην ἡμέραν προσκαρτερησάσης τῇ πρὸς Θεὸν δεήσει, [Eudocia Germano narrat,] ἀπελθὼν ὁ μακάριος Γερμανὸς ἤνοιξεν τὰς θύρας τοῦ κουβουκλείου, καὶ ἐξήγαγεν αὐτὴν ὅλην τεταπεινομένην τῷ σώματι, καὶ κρατήσας τῆς χειρὸς ἀυτῆς, ἄγει ἐπί τινος σκαμνίου· καὶ μετὰ τὸ εὔξασθαι, καθήσας σὺν ἀυτῇ ἐπηρώτα λέγων· Ἐιπέ μοι τέκνον, τί ἐθεάσω ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις; ἢ ποῖαν ὀπτασίαν κατίδες; Ἡ δὲ Εἶπεν, Εἶδον Πάτερ ἅγιε, [se die septimo] συμπληρουμένης τῆς ἑβδόμης ἡμέρας, ὡς ὅτι προσευχομένης μου καὶ κειμένης ἐπὶ προσωπον διὰ τὰς πολλάς μου ἁμαρτίας, περιέλαμψέν με φῶς μέγα ὑπὲρ τὸν ἥλιον, κᾀγὼ ἀναστᾶσα ἀπὸ τῆς γῆς, [ab Angelo deductam in cælum,] νομίσασα τὸν ἥλιον φαίνειν, εἶδον ἄνδρα νεανίσκον τῷ εἴδει φοβερὸν, καὶ ὑπῆρχον τὰ ἱμάτιἁ ἀυτοῦ λευκὰ ὡς ἡ χιώνη ἐν τοῖς ὄρεσι· καὶ κρατήσας με τῆς δεξιᾶς χειρὸς, ἀνέσπασεν ἐπὶ τοῦ ἀέρος, καὶ ἔλαβεν με νεφέλη, καὶ ἀνήγαγέν με ἐν οὐρανοῖς. Ἦν δὲ ἐκεῖ φῶς πολὺ καὶ θαυμαστὸν, καὶ εἐ͂δον ἐκεῖ ἄνδρας λευκοφοροῦντας, ὧν οὐκ ἔστιν αριθμοὸς, [ibi Sanctos lætantes seque salutantes vidisse.] ἐν μιᾶ καὶ τῇ ἀυτῇ ὄψει φαινοένους, συγγελῶντας ἀλλήλοις καὶ χαίροντας. Καὶ ἐρχόμενοι πρόςμε, ἠσπάζοντό με ὡσανεὶ ἀδελφὴν ἰδίαν.

[16] Μελλούσης δέ μου εἰσιέναι εἰς τὸ φῶς ἐκεῖνο τὸ ἀνεκδιήητον, ὅπερ ὑπερεῖχεν τὰς ἀκτῖνας τοῦ ἡλίου δεκαπλασίως, ἦλθεν ἀφνο τις, μέλας ὡς ζόφος ὑπὲρ τὴν μελανίαν ὑπάρχων, τρίζων τοὺς ὀδόντας, καὶ μαινόμενος κατ᾽ ἐμοῦ, [& dæmonē dire fremētem,] βουλόμενός με ἐξαρπάζειν ἀπὸ τῶν χειρῶν τοῦ με κρατἐντος· ἔκραζεν δὲ μεγάλα, ὥστε ὅλον τὸν ἀέρα πληρἐσθαι τῆς φωνῆς αὐτοῦ, καὶ ἐλεγεν῾ Ἐι ταύτην μέλλεις ἐισφέρειν εἰς τὴν βασιλείν τῶν οὐρανῶν, τί ἔτι ἐν τοῖς ἐπιγείοις ἐγὼ ἐφεδρεύω. Ἰδοῦ ἐπλήρωσεν πᾶσαν τὴγῆν ἀκαθαρσἰας, οὐ μὴν δὲ ἀλλὰ καὶ τὸν σύμπαντα κόςμον τῶν ἀνθρώπων ἐν ἀυτῆς ἀπάτῃ κατεμίανεν· ἐμοῦ δὲ πᾶσαι αἱ δυνάμεις ἐξαναλύονται εἰς ἀυτὴν· τοὺς ἐραστὰς ἀυτῆς ἐπλήθυνα, [ac multa querentem] ὥστε τὸ χρυσίον ἀυτῆς καὶ τὸ ἀργύριον καὶ ὑπέρ βασιλέα πληθυθεῖναι. Διὰ ταύτης οὖν ἐνόμιζον ἐγὼ τὴν κατὰ τῶν ἀπειθόνυτων τῷ Θεῷ τελείαν νίκην ἔχειν· νῦν δὲ ταύτην λαβὼν ἀπ' ἐμοῦ ἔσχατόν με ἀυτῶν πεποίηκας Ἀρχιστράτηγε. Ὀυκ ἀρκἐσιν αἱ τοσαῦταί σου τιμωρίαι, ἅς ἐπάγεις μοι καθεκάστην, ἀλλὰ καὶ ταύτην ἀφείλω ἀπ᾽ ἐμοῦ; Ἐι μέλλεις τὸν καθένα τῶν ἁμαρτανόντων ἁρπάζειν ἀπ᾽ ἐμοῦ καὶ τῷ Θεῷ προσφέρειν, ἵνα μετὰ τῶν Ἁγίων εἰσέλθωσιν εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, τίνος χάριν ἐγὼ τοὺς κόπους τῶν χρόνων μου προστίθημι εἰς ἀυτούς; Απόλυσόν με τῶν δεσμῶν, [minantemq;:] καὶ ὁρᾶς ὅτι οὐ μὴ ἔθνος ἐάσω ἀνθρώπων ἐπὶ τὴς γῆς. Ἐγὼ ἄνωθεν ἐῤῥίφην διὰ βραχυτάτην παρακοὴν, καὶ πῶς σὺ τοὺς ἁμαρτάνοντας εἰσάγεις εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν; Ἐι τοῦτο θέλεις ποιῆσαι, λάβε συντόμως καὶ τὸν κόσμον ἅπαντα παντα τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ δικαίωσον· ἐγὼ δὲ λοιπὸν ἀπολήψομαι τὰ ἠτοιμασμένα μοι κακὰ εἰς αἰῶνας αἰώνων.

[17] Ταῦτα τοίνυν; αὐτοῦ εἰρηκότος, καὶ ἕτερα πλείονα, ἐμειδία ὁ κρατῶν με τῆς χειρὸς, καὶ φωνὴ ἦλθεν ἐκ τοῦ φωτὸς λέγουσα· Οὕτως εὐδόκησεν ὁ Θεὸς εἰς τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων, ἵνα τοὺς ἁμαρτάνοντας καὶ μετανοοἐντας προσδέχεται εἰς τοὺς κόλπους Ἀβραάμ. Καὶ λέγει πρὸς τὸν κρατοῦντά με τῆς χειρὸς, [eo autem diuinitus repulso,] Σοὶλέγω Μιχαὴλ, τῆς ἐμῆς διαθήκης φύλαξ, ἀπάγαγε ταύτην, ὅπως τὸν ἀγῶνα τελέσῃ· ἐγὼ γάρ εἰμι μετ᾽ ἀυτῆς πάσας τὰς ἡμέρας τῆς; ζωῆς ἀυτῆς. [se terris redditam] Ὅθεν με συναπέσπασεν ἀπὸ τῆς γῆς, ἐκεῖ πάλιν καὶ ἀπεκατέστησεν, καὶ στήσας με ἐπὶ τοῦ τόπει λέγει, Ἐιρήνη σοι ἡ δούλη τοῦ Θεοῦ Ἐυδοκία, ἀνδρίζου καὶ ἴσχυε, ἡ γὰρ χάρις τοῦ Θεοῦ μετὰ σοῦ ἐστιν πάντοτε.

[18] Ἔγὼ δὲ ὡς δύναμίν τινα λαβἐσα ἐκ τοῦ ῥήματος καὶ ἰσχύσασα εἶπον· Κύριέ μου καὶ ἅγιε d Θεοῦ, τίς εἶ σὺ δήλωσόν μοι, [a S. Michaele Archangelo,] ἵνα γνῶ πῶς ὀφείλω πιστεῦσαι τῷ ὄντι Θεῷ, ἵνα καὶ ζῆσαι δυνηθῶ. Ὁ δὲ εἶπέν μοι, Ἐγώ εἰμι ὁ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ Πρωτάγγελος, ὁ τοὺς μετανοοῦντας δεχόμενος καὶ εἰσάγων ἀυτοὺς εἰς τὴν αἰώνιον καὶ ἀτελεύτητον ζωὴν· πολλὴ δὲ χαρὰ ἐν οὐρανοῖς τελεῖται εἰς τὸν χορὸν τῶν Αγγέλων, [pœnitentiū susceptore.] ὅταν τις ἐκ τοῦ σκότους τῆς ἁμαρτίας ἔλθῃ εἰς τὴν τῆς χαρᾶς μετάνοιαν. Ὀυ γὰρ βούλεται ὁ πατὴρ τῶν πάντων ἀπολέσαι ψυχὴν ἀνθρώπου, διότι ἰδίαις χερσὶν ἀχράντοις ἔπλασεν ἀπ᾽ ἀρχῆς τὸν κατ᾽ εἰκόνα αὐτοῦ ἄνθρωπον. Ὅτε οὖν ψυχὴ ἀνθρώπου μετανοήσασα ἐξέλθῃ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου, καὶ ἔλθῃ πρός με, προσφέρω ἀυτὴν τῷ πατρὶ τῶν αίώνων σὺν πολλῇ χαρᾷ, καὶ συγχαίρουσιν πάντες Ἄγγελοι, γινώσκοντες ὅτι ψυχὴ ἀνθρώπου ἐν δικαιοσύνῃ ὑπάρχουσα προσεκύνησεν τῷ ἀθανάτῳ Πατρὶ, καὶ ἀσπάζονται ἀυτὴν πάντες οἱ Ἄγγελοι, διότι ἐπέγνω τὸν πατέρα τῆς ζωῆς, καὶ ἐμισησεν τὸ σκότος τῆς ἀμαρτίας. Λαλήσας μοι οὗν ταῦτα πάντα, ἐσφράγισέν μετρίτον, καὶ ἐμοῦ συνευούσης ἐπὶ τῆς γῆς, ἐκεῖνος ἀπῆλθεν ἀπ᾽ ἐμοῦ εἰς τὸν οὐρανὸν.

CAP. VI

[19] Τότε λέγει ἀυτῇ ὁ μακάριος Γερμανός, Ἐπίστῃ οὖν ἀπὸ τοῦ νῦν, τέκνον, ὅτι ἐστὶν Θεὸς αληθινὸς ἐν τοῖς οὐρανοῖς, προσδεχόμενος τοὺς ἀπὸ ἁμαρτιῶν μετανοοῦντας εἰς τὸ αἰώνιον φῶς τῶν ἁγίων Ἀγγέλων τῶν ἐν ἀυτῷ οἴκούντων· ἐθεάσω τὴν βασιλικὴν καὶ ἀθάνατον δόξαν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, [Eam sic disignatam Dei misericordis notitia,] ὅτι παῤ ἀυτῷ μόνῳ ἀγαθότης πολλὴ καὶ εὐσπλαχνία ὑπάρχει, καὶ προθύμως δέχεται τοὺς ἀγαπῶντας ἀυτὸν· ἐδέξω πεῖραν τῆς αὐτοῦ θεότητος, [& rerū cælestium visione,] καὶ τῶν ἐπουρανίων φώτων· ἐπέγνωςὅτι τὸ φῶς τοῦ κόσμου τούτου ἀμηδρόν ἐστιν πρὸς τὴν ἐκείνου λαμπρότητα. Τί σοι δοκεῖ λοιπὸν, ᾦ Ἐυδοκία; φανέρωσον τὸν λογισμόν σου. Ἡ δὲ μακαρία Ἐυδοκία, τὸνοερὸν τῆς καρδίας ἤδη κεκτημένη πρὸς τὸν ἕνα βασιλέα Θεὸν, λέγει, Ἐγὼ ἐπίστευσα καὶ πιστεύω ὅτι ἄλλος Θεὸς οὐκ ἔστιν ὁ σώζωντοὺς ἁμαρτάνοντας ἀνθρώπους,, εἰ μὴ ἐκεῖνος, οὗτινος τὰς πύλας τῶν οὐρανῶν ἴδον, καὶ τὸ φοβερὸν καὶ τὸ ἀνυπέρβλητον ἐκεῖνο φῶς.

[20] [hortatur Germanus] Λέγει ἀυτῃ ὁ μακάριος Γερμανός· Ἐτοίμασον οὖν σεαυτὴν, τέκνον, ἐν πολλῇ ἀσφαλείᾳ καὶ καρτερίᾳ διαμεῖναι, καὶ ποίησον βαρυσταθμῆσαί σου τὴν μετάνοιαν ὑπὲρ τὰς ἁμαρτίας, καὶ προσάγαγε ἑαυτὴν τῷ ἀθανάτῳ καὶ αἰωνίῳ Θεῷ, [vt constanter defleat præterita peccata,] ὡς τίμιον δῶρον· κλαῦσον δὲ καὶ θρήνησον ἐπιτοσοῦτον, ἵνα τῆς ἔν σοι ἀκαθαρσίας τὸν ῥύπον διὰ τῶν δακρύων ἀποπλήνασα, καθαρὰ νύμφη Χριστοῦ γεννήσῃ· ἐπιτοσοῦτον πηγὰς δακρύων κατάγαγε, ἵνα μὴ εὐρεθῇ ἔν σοι ἴχνος βορβόρου ἢ σπήλου τῶν προλαβόντων σε κακῶν· γέγραπται γὰρ περὶ τῶν τὰς ἁμαρτίας ἑαυτῶν ἀποκλαιόντων οὕτως, Διεξόδους ὑδάτων κατέδυσαν οἱ ὀφθαλμοί μου. Ποίησον δὲ λήθην καὶ τῶν προτέρων σου γαυριαμάτων, [& pristina vanitatis oblita] καὶ τῆς βλαβικῆς καὶ ματαίας νεότητος, ἵνα σοι καὶ ὁ δεσπότης Χριστὸς λήθην ποιήσηται τῶν ἁμαρτιῶν· Ἀπόφυγε τοῦ μεγάλου ζυγοῦ τῆς δουλείας, καὶ τοῦ ὀδυνηροῦ, οὗ σοι περιέθηκεν ὁ ἀλότριος διὰ τῶν ἁμαρτιῶν, καὶ ἐλθὲ εἰς τὸν ἐλαφρὸν ζυγὸν τῆς ζωοδότου μετανοίάς, ἵνα σου τοῦ αὐχένος εἰς ἄνεσιν ἐλθόντος, ἐλευθέρα τὸ λοιπὸν γνωρίζῃ παρὰ πᾶσιν τοῖς Δικαίοις καὶ τοῖς Ἀγγέλοις. Διάνιψον πρὸς τὴν σωφροσύνην καὶ τὴν τῆς πίστεως ἀλήθειαν· καὶ προσκαλεσαμένη τὸν τῆς ἀγαθῆς συνειδήσεως λογισμὸν, λέγε τῷ σε μιάναντι πονηρῷ, [intrepide abrēnuntiet diabolo] Ἐγὼ ἀπὸ τοῦ νῦν ἀλλοτρία σου γέγονα, δεσπότην γὰρ γνήσιον εὗρον· πέπαυται δέμου λοιπὸν καὶ ὁ παλαιὸς ἔρως ὁ σκοτειὸς, τὸ δὲ καινὸν καὶ ἄφθαρτον ἐνδέδυμαι τῆς δικαιοσύνης ἔνδυμα, δἰ οὗ φωταγωγηθεῖσα χάριν καὶ ζωὴν εὐρήσω, τὴν σώζουσάν με εἰς ἀιῶνας αἰώνων. Ὀυκ ἔτι μοιχρημάτων ἐπιγείων ἐπιθυμία· ἔγνων γὰρ ταῦτα πάντα πρὸς ὀλίγον ὑπάρχειν, [& pompis eius,] καὶ τοῖς οὐρανίοις καὶ ἀεὶ διαμένουσιν προσμεῖναι διηνεκῶς σπουδάζω, ἀλλότριε καὶ δοῦλε τοῦ αἰωνίου σκότους.

[21] Ἐν τούτοις πᾶσιν ἠ μακαρία Ἐυδοκία στεῤῤεωτέρα τὴν διάνοιαν οἰκοδομηθεῖσα, λέγει τῷ ὁσίῳ Γερμανῷ, Πάτερ τίμιε νῦν τί βούλη με πρᾶξαι; Ὁ δὲ εἶπεν, [atque baptismum suscipiat,] Ἵνα λάβῃς προσελθἐσα τὸ λουτρὸν τῆς ἀφθαρσίας καὶ τῆς πίστεως, ἥτις τε διαφυλάξει ἀβλαβῆ εἰς ὅλους αἰῶνας· ἐγὼ γὰρ, τοῦ Κυρίου με ἐνδυναμοῦντος, πορεύομαι ἐπὶ τὸ μοναστήριόν μου, ἥξω δὲ πάλιν τοῦ Κυρίου θέλοντος· Ἡ δὲ μετὰ δακρύων ἐδέετο ἀυτὸν λέγουσα, Μηδαμῶς με ἐγκαταλίπεις, Κύριέ μου, πρὸ τοῦ περατῶσαι τῆς ἀγαθῆς ἐλπίδος, μήπως ὁ παλαιὸς δαίμων τῆς ἀπάτης εὑρών με ἐγκαταλελειμένην καὶ βοηθείας ἐστερημένην, ἐπισύρει με εἰς τὴν ἑαυτοῦ ἀνοσίαν ἐπιθυμίαν. Λέγει ἀυτῇ ὁ μακάριος Γερμανός. Ἐι μὲν εἶ εἰς Θεόν σου ἀααθὴ καὶ σεμνὴ πρόθεσις, ἅυτη σε διαφυλάττει ἀπὸ τῆς παγίδος τοῦ πονηροῦ. Πρόσμεινον δὲ ἔτι τῇ πρὸς Θεὸν ἐξομολογήσει, καὶ λάβε τὸ λουτρὸν τῆς πίστεως· ἐπανήξω δὲ κᾀγὼ πάλιν πρός σε, ἐπίσκεψιν ἀγαθὴν διὰ τῆς τοῦ ἁγίου πνεύματος συνάρσεως ποιούμενος. Ταῦτα εἰπὼν, [seque rediturum promittit.] καὶ παραθέμενος ἀυτὴν τῷ Κυρίῳ, ὤρμησεν ἐπὶ τὸ ἑαυτοῦ μοναστήριον.

CAP. VII.

[22] Ἦν οὖν ἀυτῆς ἡ δίαιτα τῆς ττροφῆς βραχυτάτη ἐν ἄρτῳ καὶ ἐλαίῳ καὶ ὕδατι. [Illa ab Episcopo baptizata,] Εἶτα προσκλαύσασα ἑτέρας ὁλίγας ἡμέρας, προσελθοῦσα τῷ Ἐπισκόπῳ τῆς πόλεως, καὶ βαπτισθεῖσα εἰς τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας καὶ ὁμοουσίου Τριάδος, μετὰ τὸ φωτισθῆναι ἀυτὴν, συντάξασα καθ᾽ ἑαυτὴν δέησιν ἱκετηριώδη προσέπεμψεν τῷ ἀυτῷ ὁσιωσάτω Ἐπισκόπῳ, ὑποτάξασα ἐν ἀυτῇ γνῶσιν τῆς ἁπάσης ἀυτῆς περιουσίας. Ἥν τινα λαβὼν ὁ Ἐπίσκοπος, [eidem omnia sua pie dispensanda offert:] μεταστειλάμενος τὴν μακαρίαν Ἐυδοκίαν, ἐπηρώτα ἀυτὴν λέγων. Τέκνον, σὺ τὸν τῆς δεήσεως ἐπεύκτικὸν χάρτην πρός με τὸν ἁμαρτωλὸν ἀπέστειλας; Ἡ δὲ εἶπεν, Ναὶ, δέομάί σου. Ἔτι ἐπηρώτησεν ἀυτὴν ὁ Ἐπίσκοπος λέγων, Τὰ ἐν τῇ παρἐσῃ δεήσει ὑποτεταγμένα τί βούλει γενέσθαι; Λέγει ἀυτῷ ἡ μακααία Ἐυδοκία, Ἀξιῶ τὴν σὴν ἁγιότητα, τὸν τῆς ἁγίας τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίας ἐπίτροοπον, ὑποδέξασθαι τὰ ὑποτεταγμένα τῆς παῤ ἐμοῦ δεήσεως, καὶ διοικῆσαι θλιβομένοις καὶ ἐπιζητἐσιν· ἔμαθον γὰρ τὸν πλοῦτον τοῦτον ἄδικον εἶναι, τὸν παῤ ἐμοῦ ἀποκείμενον.

[23] Γνοὺς οὖν ὁ Ἐπίσκοπος τῷ ὀνόματι Θεόδοτος τὴν ἀγαθὴν ἀυτῆς γνώμην καὶ προαίρεσιν καὶ πίστιν ἐν Κυρίῳ, [qui præuidens sanctā eius vitam & finem,] ἐμβλέψας εἰς αὐτὴν καὶ τῷ πνεύματι συνιεὶς ἣν ἤμελλεν διανοίειν ὁδόν τε καὶ πολιτείαν, λέγει πρὸς ἀυτήν, Ἔυχου ὑπὲρ ἐμοῦ, ἀδελφὴ ἐν Κυρίῳ, δέομαί σου, ἀξιωθεῖσα νύμφη Χριστοῦ κληθῆναι, ἡ τῆς πορνείας τὸν ἔρωτα μισήσασα τὴν δὲ σωφροσύνην ἀγαπήσασα, ἡ τὴν πορνείαν πωλήσασα τὴν δὲ παρθενείαν ἀγοράσασα, ἡ τὸν κόσμον πραγματευσαμένη καὶ τοῦ ἑνὸς μαργαρίτου ἐπιτυχοῦσα, ἡ ὀλίγῳ χρόνῳ τῷ βίῳ πλανηθεῖσα τὸν δὲ ἐκεῖ ὅλον αἰῶνα κληρονομήσασα διὰ μετανοίας, ἡ τὸν θάνατον ἐν ὀφθαλμοῖς ἔχουσα τὴν δὲ ἀθανασίαν ὠνησαμένη, ἡ πολλοὺς καταβαλἐσα νῦν δὲ διὰ τοῦ ἑνὸς [Σωτῆρσς] Χριστοῦ πολλοὺς ζωοποιεῖν μέλλουσα, ἡ ἀπο ζόφου πολλοὺς τὸ ἄσπιλον τῆς πίστεως ἐνδυσαμένη καὶ ἀμνὰς τοῦ Χριστοῦ κληθῆναι καταξιωθεῖσα καὶ τῆς ἀληθινῆς ἀυτοῦ κλήσεως καὶ εὐδοκίας ἐπιτυχοῦσα, ἠ τὸν δῆμον τῶν χρηματοδόντων ἀνθρώπων παριδἐσα τὴν δὲ σύγκλητον τῶν Ἀγγέλων ὑπερποθήσασα. Εὖξαι ὑπὲρ ἐμοῦ, δέομαί σου, [eius oblationem suscipit.] δούλη τοῦ Θεοῦ καὶ γνωρίμη, καὶ μέμνησό μοῦ ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. Ταῦτα οὖν καὶ ἕτερα πλείονα μετὰ δακρύων διεξελθὼν ὁ Ἐπίσκοπος, λέγει τῷ Διακόνῳ αὐτοῦ, Μετάπεμψέ μοι τέκνον τὸν τῆς ἁγίας τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίας ξενοδόχον διὰ σπουδῆς. Τοῦ δὲ ἐλθόντος, λέγει ἀυτῷ ὁ Ἐπίσκοπος, Ἐπίσταμαί σε ἄνθρωπον θεοσεβῆ εἰναι καὶ πολλῶν ψυχῶν κηδιμόνα, διὸ καὶ e τῆς ἀληλημένης ψυχῆς τάυτης τὴν πρόνοιαν ποιησάμενος, τὴν ἐκείνης προφορὰν τῷ Θεῷ προσάγαγε.

CAP. VIII

[24] Ην δὲ ὁ ξενοδόχος ἐκεῖνος, Πρεσβύτερος μὲν τὴν ἀξίαν, [Præfecto hospitalis viro sancto] παρθένος δὲ ἐκ νεαρᾶς ἡλικίας, ὅς πάντα τὰ ἑαυτοῦ τῇ ἁγιωτάτῃ τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίᾳ προσήγαγεν. Λαβὼν οὖν ἀυτὴν ὁ ξενοδόχος ἐξῆλθεν, καὶ σὺν ἀυτῇ παρεγένετο ἐν τῷ οἴκῳ ἀυτῆς. Εἶτα μετὰ τὸ εἰσελθεῖν ἀυτοὺς, προσκαλεσαμένη τοὺς ἐπὶ τῆς ὑποστάσεως ἀυτῆς διοικητὰς, λέγει, Ἕκαστος ὑμῶν ἥν διακρατεῖ ποσότητα, ἀγάγει μοι. Οἱ δὲ ἤγαγον ἐν τῷ μέσῳ πάντα. Ἦν οὖν ἡ ποσότης τῶν ἐνεχθέντων ἀυτῆς χρημάτων, χρυσίου λίτραι ὁλοτελεῖς δυσμυρίαι, κοσμίων ἐξερέτων καὶ διαφίρων ὁλκὴ ἀναρίθμητος, [immensas opes hic enumeratas cōsignat:] λίθων πολιτίμων καὶ μαργαρίτων βασιλικῶν ἀμύθητος ὁλκὴ, ἐσθῆτος, σιρικῆς f κάμπστραι ς οέ, ἐσθῆτος, λινῆς ἐντίμου κάμπτραι υ ό, ἐσθῆτος g χρυσοκλάβου κάμπτραι ρ ξ᾽, ἑτέρας ἐσθῆτος ὑπὸ λίθων τιμίων κεκοσμένης κάμπστραι π ν β᾽, ἐσθῆτος διαφόρου βαρείας κάμπστραι μεγάλαι ρ κ γ᾽, χρυσοῦ μυριάδες κ έ, μόσχου κάμπστραι ι β᾽, στύρακος σινδικοῦ ἀδόλου κάμπστραι λ γ᾽, αργύρου ἐν διαφόροις σκεύεσιν λίτραι ὀκτακισχιλίαι, ὄχιμα διάλιθον λιτρῶν φ᾽, βήλα σηρικὰ ἀυρόκλαβα λιτρῶν ρ λ β᾽, βήλα διὰ h βάμβακος λιτρῶν ο᾽· περὶ δὲ τῆς ἑτέρας ὑληκῆς κατασκευῆς περιττὸς ὑπάρχει ὁ λόγος ἐξειπεῖν, ἀπείρου τῆς ποσότητος οὔσης, χωρία ἔχοντα πρόσοδον νομισμάτων δισχιλίων ὀκτακοσίων.

[25] Ἐκ τούτων πάντων, καλέσας τοὺς παῖδας ἀυτῆς καὶ τὰς παιδίσκας κατὰ πρόσωπον τοῦ ξενοδόχου, [seruos & ancillas large muneratas, libertate donat,] ἐχαρίσατο ἀυτοῖς πᾶσαν τοῦ οἴκου τὴν ὕλην, καὶ δισχιλίους χρυσίνους, καὶ τὴν ἐλευθερίαν παρασχοῦσα ἀπέλυσεν ἀυτοὺς, εἰπἐσα, Ἐγὼ μὲν ὑμᾶς, τέκνα, τῆς προσκαίρου ταύτης δουλείας ἐλευθερῶ, εἰ δὲ βούλεσθε καὶ τῆς ἀληθινῆς ἐλευθερίας ἀξιωθῆναι, προσέλθετε τῷ ὄντως ἐλευθεροῦντι τὰς ψυχὰς τῶν ἀνθρώπων, καὶ ἀυτὸς ὑμᾶς ἐξαγοράσας τῆς ἁμαρτίας, γνησίους καὶ ἐλευθέρους γράψει εἰς τὴν ἑαυτοῦ στρατίαν.

[26] [eius cōuersionem & liberalitatē miratus præfectus] Μετὰ δὲ τό πρᾶξαι ἀυτὴν ταῦτα πάντα, λέγει τῷ ξενοδόχῳ, Ν ῦν λοιπὸν, Κύριέ μου, σόν ἐστιν φροντίσαι ὡς δ᾽ ἂν βούλῃ περὶ τῆς τούτων διοικήσεως· ἐγὼ γὰρ ὠς ὤφειλον ἐμαυτῆς γενέσθαι, διὰ τὸν ἐπιζητοῦντά με Δεσπότην, οὕτως καὶ πεποίηκα. Ὁ οὖν ξενοδόχος ξενιθεὶς ἐπὶ τῇ ἀπροσδοκήτῳ κατανύζει τῆς μακαρίας Ἐυδοκίας, λέγει ἀυτῇ. Μακαρία εἶ σύ Ἐυδοκία, ὅτι συνάριθμος ἐγένου τῶν παρθένων τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ· σὺ γὰρ ἐπέγνως τὴν ἐπιστασίαν τοῦ νυμφῶνος, καὶ σὸ ἐγνωρίσθη τοῦ νυμφῶνος ἡ εἴσοδος· δικαίως ἐγρηγόρησας ἵνα μὴ ἀπομείνῃς ἔξω τοῦ νυμφῶνος, ἀξίως τὰς λαμπάδας ἐπλήθυνας τοῦ ἐλαίου ἵνα σε ἡ σκοτεῖα μὴ καταλάβῃ. [rogat vt oret pro se.] Λοιπὸν εὔχου ὑπὲρ ἐμοῦ τοῦ ὄντως ἁμαρτωλοῦ, ἡ ἠξιωμένη εἰς τὸν χῶρον τῶν Ἁγίων εἰσελθεῖν.

CAP. IX

[27] Εν τούτοις οὖν οὔσης τῆς μακαρίας Ἐυδοκίας, ἰδού παραγέγονεν καὶ ὁ θεοσεβέστατος Γερμανὸς, [Germanus eam veste baptismali adhuc indutā ducit in monasterium] τῷ τοῦ ἁγίου Πνεύματος περιλαμπόμενος χαρίσματι, καὶ εὑρὼν τὴν Ἁγίαν Ἐυδοκίαν ἐν εὐσεβίᾳ καὶ δικαιοσύνῃ διανείμασαν τὴν ἑαυτῆς περιουσίαν, λαβὼν ταύτην μεθ᾽ ἑαυτὸν ἀνεχώρισεν, καὶ ἀπήγαγεν ἐν τῷ ἑαυτοῦ παρθενῶνι, ἐν ᾧ ἦν σχήματι ἐνδεδυμένη τὰ τοῦ ἁγίου καὶ θείου βαπτισματος ἄμφια· ἦν γὰρ τοῦτο προθεμένη μὴ κοινωνῆσαι ἐν ἐτέρῳ ἱματίῳ εἰ χρείαν ποιήσασθαι, μέχρι τῆς ζωῆς ἀυτῆς δουλευουσα τῷ Θεῷ· μόνον δὲ κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ χειμῶνος στιχάριον κιλίκινον ἐνεδύετο, καὶ ὅμοιον ἐκείνου i καρακαλλίον, καὶ οὕτως διετέλει τὴν ἄσκησιν.

[28] [sibi subiectum,] Εἶχεν δὲ ὁ Μακάριος Γερμανὸς ὑφ᾽ ἑαυτὸν ἄνδρας μονάζοντας ἑβδομήκοντα τὸν ἀριθμὸν, ὁμοίως δὲ ἐν ἑτέρῳ ἀσκητηρίῳ παρθένους λ᾽ ἐν αἷς σογκατηριθμήθη καὶ ἡ θεοσεβεστάτη καὶ μακαρία Ἐυδοκία. Ποιησάσης οὖν ἀυτῆς ἐκεῖσε μῆνας δεκατρεῖς, ἐτελειώθη ἡ Πρώτη τῶν παρθένων, ὀνόματι Χαριτίνη, [cuius ipsa fit post 13 mēses Præfecta.] πληρώσασα τὸν βίον ἐν σεμνότητι, καὶ ἀληθινῇ ἀσκήσει. Ἐν τοῖς ὀῦν χρόνοις τούτοις ἐξέμαθεν καὶ τὸ ψαλτήριον εἰς ἀπαρτισμὸν ἡ θεοσεβεστάτη Ἐυδοκία, καὶ πᾶσαν γραφὴν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἀυτῆ συνεργοῦντος διεξῆλθεν, ὥστε πάσας τὰς σὺν ἀυτῇ ὑπερβάλλειν ἐν τῇ ἀσκήσει, καὶ τῇ δικαιοσύνῃ· διὸ καὶ γέγονεν ἀυτὴ Πρώτη k.

CAP. X

[29] Τὶς τῶν παλαιῶν ἀυτῆς ἐραστῶν, ὀνόματι Φιλόστρατος, ἐλθὼν εἰς ἀνάμνησιν τοῦ δυσωνόμου ἔρωτος ἀυτῆς· οὗτος, [Eius quondam amator] τοῦ διαβόλου τὸν μάταιον πειρασμὸν ἀυτῷ ὑπογράψαντος, προςποιησάμενος εἶναι μοναχὸς, καὶ τὸ σχῆμα φορέσας, ἀπῆλθεν ἐν τοῖς τόποις ἐκείνοις, εἰς οὕς διῆγεν ἡ Ἐὺδοκία, ὀλιγοστὸν χρυσίον ἐπιφεοῦόμενος. Καὶ δὴ πλεσίον γενόμενος τοῦ μοναστηρίου τῆς μακαρίας Ἐυδοκίας, εὑρίσκει τοῦτο ἀποκεκλεισμένον, καὶ κρούσας τὴν θύραν, ἐζήτει τοῦ εἰσελθεῖν, [monachum indutus] καὶ προφάσει τοῦ σχήματος ἐζήτει θεάσασθαι ἀυτήν. Μία οὖν τῶν παρθένων, λελυθότος παρακύψασα διὰ βραχυτάτης θυρίδος, λέγει ἔνδον ἔχουσα τὸ πρόσωπον, Τίς εἶ ὁ κρούων τὴν θύραν, [ad cœnobiū venit:] καὶ τί ζητεῖς ὦδε; Ὁ δὲ εἶπεν, Ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπός εἰμι, καὶ ἦλθον ἵνα λάβω εὐχὴν παῤ ὑμῶν. Λέγει αὐτῷ ἡ παρθένος, Ὁυκ ἔστιν δυνατὸν, Αδελφὲ, εἰσελθεῖν σε ὧδε, ἀλλ᾽ ἄπελθε εἰς τὴν μονὴν τοῦ Κύρου Γερμανοῦ, καὶ ὡς λέγεις, ἐκεῖ λαμβάνεις ἐυχὴν, καὶ μὴ στῆκε τοῖς ὧδε ἐνοχλῶν. Καὶ ταῦτα εἰποῦσα εἱσῆλθεν ἔσω.

[30] Ὁ οὖν Φιλόστρατος ἀπελθὼν εἰς τὸ μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Γερμανοῦ, [adit Germanum] εἑρεν ἀυτὸν ἀναγινόσκοντα πρὸς τὴν εἴσοδον τοῦ μοναστηρίου, καὶ ἠσπάσατο ἀυτὸν μετὰ προσκυνήσεως. [fingit se orbatum parentibus] Μετὰ δὲ τὸ λαβεῖν ἀυτὸν παρ' αὐτοῦ ἐυχὴν, λέγει ἀυτῷ ὁ Μακάριος Γερμανός, Καθέζου, ἀδελφὲ, καὶ λέγεμοι ποίας χώρας εἶ, καὶ ποίας μονῆς; Ὁ δὲ εἶπεν Ἐγὼ, [monasticā vitam ambire sub ipso,] Πάτερ ἅγιε, μονογενὴς τοῖς ἑμαυτοῦ γονέσιν γέγονα, κᾀκείνων τὸν ἑαυτῶν βίον καταλυσάντων, οὐκ ἠβουλήθην εἰς γάμον ἐλθεῖν ἀλλὰ μᾶλλον τῷ Θεῷ δουλεῦσαι· ὅθεν διὰ τοῦτο πολλὴν ὁδὸν διήνοισα πρὸς τὴν σὴν ἁγιοσύνην, ὅπως δέξῃ με πρὸς ἐπιστροφὴν τῶν ἐμοὶ πεπραγμένων.

[31] Λέγει ἀυτῷ ὁ Ὅσιος Γερμανός, Τέκνον, πολλή ἐστιν ἠ χειμασία, ἥν ἔχομεν; ἡμεῖς οἱ ἁμαρτωλοὶ ὑπὸ τοῦ κλύδονος τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων, μὴ συγχορούμενοι ἐν εἰρήνῃ τὸν Κύριον δοξάζειν· σοῦ δὲ τὸ νέον τῆς ἠλικίας ὑπολαμβάνω μὴ δύνασθαι ὑπομεῖναι τοὺς πολλοὺς πειρασμοὺς τῶν δαιμόνων· εί δὲ συντίθης τῶ Θεῶ l μὴ διὰψυχὴν, ἔτοιμος γενοῦ πρὸς τὰ ἐπερχόμενα παῤ ἀυτῶν. [modo sibi detur Eudociam videre, & exemplo eius confirmari:] Λέγει ἀυτῷ ὁ Φιλόστρατος. Ἠβουλόμην ἰδεῖν, Πάτερ ἅγιε, τὴν Ἐυδοκίαν, ἥτις τοσαύτην οὐσίαν καταλήψασα ἠκολούθησάν σοι, εἰ κατὰ ἀλήθειαν ἐκείνη τῆς ἀσκήσεως τὴν καρτερείαν ὑπέμεινεν· καὶ ἐὰν ἐπιγνῶ ὅτι μηδαμῶς ὄκνησεν περὶ ὂυςλέγεις πειρασμοὺς προσφέρεσθαι ὑπὸ τῶν δαιμόνων, εὔδηλον ὄτι κᾀγὼ προσθυμότερος ἐκείνης ὑποφέρω τὸ τῆς ἀσκήσεως ἔργον.

[32] [quo indulto,] Ταῦτα ἀκούσας ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ Γερμανὸς, καὶ πιστεύσας ἀλήθειαν ἀυτὸν λέγειν, καλέσας τὸν εἰωθότα Ἀδελφὸν προσεγγίσειν ταῖς παρθένοις καὶ τὸ θυμίαμα τῷ Θεῷ προσφέρειν, λέγει ἀυτῷ. Παραλαβὼν τὸν Ἀδελφὸν τοῦτον, ἀπάγαγε σύν σοι ἐν τῷ παρθενῶνι, ἵνα ὄψεται σὺν ἀυταῖς καὶ τὴν δούλην τοῦ Θεοῦ Ἐυδοκίαν· πεῖραν γὰρ θέλει λαβεῖν τῆς ἀσκήσεως ἀυτῆς, καὶ θαυμάσαι τὴν ἀυτῆς πίστιν. Ἐυθέως οὖν παραλαβὼν ἀυτὸν ὁ μοναχὸς ἀπεῖλθεν ἐν τῇ μονῇ. Θεασάμενος δὲ ὁ Φιλόστρατος τὴν δούλην τοῦ Θεοῦ Ἐυδοκίαν ἐν τοιούτῳ σχήματι οὖσαν τῆς ταπεινωφροσύνης, καὶ τὴν κοίτην ἐπὶ τοῦ ἐδάφους, ψιαθίῳ τε καὶ κιλιλίῳ τὸν ὕπνον διατελἐσαν, λέγει ἀυτῇ ὀργίλως ἐμβλέψας εἰς ἀυτήν. [eam nititur ad pristinas delicias reuocare:] Τί ἐστι τοῦτο Ἐυδοκία; Τίςσε ἐν βασιλικῇ διοκήσει καὶ στρατοπαιδαρχικῇ ἐξουσίᾳ ὑπάρχουσαν καὶ ἐν μεγίστῃ πόλει λαμπροφορουμένην, ἔπεισεν τοιαύτῃ ταπεινώσει ἐλθεῖν, καὶ τῶν σῶν πάντων πραγμάτον καὶ κτημάτων ἐκτὸς γενέσθαι; Νῦν ὀλολύζει πᾶσα ἡ πόλις ἡμῶν διά σε. Ἀλλ' ἄκουσόν μου, Κυρία μου Ἐυδοκία, καὶ τῶν δἰ ἐμοῦ σοι πάντων τὰς δεήσεις προπεμψάντων μὴ παρίδῃς, καὶ δεῦρο σὺν ἐμοὶ καταφρονήσασα τοῦ τεταπεινωμένου τοῦ σχήματος τούτου καὶ τῆς λιμοφθόρου ἀσκήσεως, καὶ μένε ἐν τοῖς, σοῖς, καὶ ἐπόλαβε τῶν σῶν. Οὐκ ἔχεις τὸν διώκοντα, οὐκ ἔχεις τὸν ταράσσοντα, οὔ τε μὴν τὸν βιαζόμένον σε. Τί πρὸ καιροῦ σεαυτὴν μαραίνεις βιαίως; Τί σου τὸ ἡλιοφανὲς καὶ περιλαμπόμενον κάλλος τῇ στενότητι τοῦ λιμοῦ προέδωκας; καὶ ἀντὶ τῶν πολυτίμων μύρων, τῶν σε εὐωδιαζόντων καὶ ποιούντων φαίνεσθαι θεὰν, τῇ σκοτεινῇ ταύτῃ καὶ πεπλανημένῃ φαντασίᾳ σεαυτὴν ἐξέδωκας; Ὀυδεὶς ἄνθρωπος νοῦν ἔχων, τὰ ἐαυτοῦ ἀγαθὰ ἑτέροις δίδωσιν, καὶ ἀυτὸς εἰς μάτην ἐπατεῖ, ὅν τρόπον σύ πεποίηκας. Δεῦρο οὖν ἄκουσόν μου, Κυρία Ἐυδοκία, καὶ τὸ βασιλικόν σου σχῆμα ἀναλαβἐσα, τὴν πόλιν σου κατακόσμει. Ούδὲν γὰρ ὀφελῆσάι σε δύναται ἡ ταπεινοφροσύνη, ὅτι τοὺς ἀνθρώπους τῆς ζωῆς ἀποστερεῖ, καὶ τῇ σκοτείᾳ παραπέμπει. Ἰδοὺ καὶ χρυσίον σοι προσεκόμησα, ἵνα δἰ αὐτοῦ ἀναψύξῃς ἐν τῇ ὁδῷ.

[33] Μετὰ δὲ τὸ φλυαρῆσαι ἀυτὸν ταῦτα καὶ μέλλειν έξιέναι τῶν ἐκεῖσε, ἐμβλεψας εἰς ἀυτὸν μετ᾽ ὀργῆς ἡ τοῦ Θεοῦ δούλη Ἐυδοκία, [sed insufflante ipsa corruit mortuus.] ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ λέγουσα· Επιτιμήσει σοι ὸ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ δίκαιος κριτὴς, οὗ τινος ἐγὼ ἡ ἀναξία ἠξιώθην ἐν μέρει δούλη κληθῆναι, καὶ μὴ δώσῃ σοι ἔνθεν ἐπαναλύσαι ὅθεν ἦλθες, ὅτι τοῦ· διαβόλου τέκνον ὑπάρχεις. Καὶ ταῦτα ἀυτῆς εἰπούσης, εὐθέως πεσὼν ἐξέψυεν. Ἐκείνου δὲ εἰς γῆν κειμένου νεκροῦ, ἤρξαντο αἱ παρθένοι πρὸς ἑαυτὰς λέγειν. Τί ἄρα ἐστὶ τοῦτο, [Anxijs super ea re sororibus] ὅτι ἀπὸ τοῦ ἑμφυσήματος αὐτῆς ἐυθέως ἀπέθανεν ὁ ἄνθρωπος; Τάχα μᾶλλον ὑπὲρ ἡμᾶς τῷ Θεῷ δοκεῖ δουλεύειν καὶ θεοσεβὴς εἶναι; εἰ μὴ γὰρ ἦν τοιούτων ἀγαθῶν καὶ μεγάλων ἔργων ἅυτη, οὐκ· ἂν ὁ ἀνθρωπος ἀπέθανεν ἐκ τοῦ ἐμφυσήματος ἀυτῆς. Καὶ τίδεῖ γενέσθαι ἐπὶ τούτῳ; μὴ πῶς ὁ Βασιλεὺς ἀκούσας, πέμψει πυρὶ καὶ κατακαύσει τὸ ἀσκητήριον, ἕλλην ὑπάρχων. Μία οὖν ἐξ ἀυτῶν εἶπεν· Ἡουχάσομεν τὴν ἑσπέραν ταύτην καὶ τὴν ἡμέραν, καὶ τῇ προσιούσῃ νυκτὶ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν, [& quæstionem timētibus,] καὶ φανερώσει ἡμῖν ὁ Χριστὸς τοῦ γεγονότος τὴν ἀιτίαν.

[34] Διαδραμόντος δὲ τοῦ μεσονυκτίου, καὶ τῆς ψαλμῳδίας μελλούσης γίνεσθαι ὑπὸ τῶν παρθένων, ὅραμα ἴδεν ἡ Μακαρία Ἐυδοκία, [Eudocia in somnis a Christo monita] τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν λέγοντα ἀυτῇ· Ἀναστάσα Ἐυδοκία δόξασον τὸν Θεόν σου, καὶ κλίνασα τά γόνατα, καὶ προσευξαμένη, ἀνάγειρον τὸν καθ' ὑποβολὴν τοῦ διαβόλου ἐλθόντα πρός σε, καὶ τότε γνῷς τὴν δύναμιν τοῦ Χριστοῦ, τίς ὑπάρχει ᾧ ἐπίστευσας· τούτου γὰρ τοῦ σημείου γενομένου ὑπό σου, μείζων χάρις ἐπελεύσεται ἐπί σε. Διυπνησθ εῖσα δὲ ἡ Μακαρία Ἐυδοκία, καὶ δεηθεῖσα ἐπὶ πολλὴν ὥραν ἐκτενῶς τῷ Κυρίῳ, [eumdē resuscitat correctūq; dimittit.] ἤγειρεν τὸν τεθνεότα παραχρῆμα. Μετὰ δὲ τὸ ἀναστῆναι τὸν Φιλόστρατον, καὶ μικρὸν εἰς ἑαυτὸν γενέσθαι ὡσανεὶ ἀπὸ ὕπνου, γνοὺς τίνος δυνάμει ἐγέρθη, ῥίψας ἑαυτὸν πρὸς τοῖς ποσὶν τῆς Μακαρίας ἐδέετο καὶ λέγων, Δέομαί σου δικαία Ἐυδοκία καὶ ὄντως τοῦ μεγάλου Θεοῦ δούλη, δέξαι με μετανοοὖντα ἐφ᾽ οἷς ἥμαρτον πρός σεῥμασιν ἀνοσίοις· ἔγνων γὰρ ποίῳ Θεῷ δουλεύεις δυνατῷ. Ἡ δὲ Μακαρία Ἐυδοκία λέγει ἀυτῷ, Πορεύου ἐν εἰρήνῃ τὴν ὁδόν σου, καθότι ὁ Κύριος ἐπισκέψατό σε τῷ ἐλέει αὐτοῦ, μὴ ἀλλοτριούμενος τῆς πρὸς τὸν Θεόν μου πίστεως.

CAP. XI

[35] Μετὰ δὲ ταῦτα κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν Αὐριλιανοῦ τοῦ τυράννου βασιλεύοντος, [Eudocia quod Christiana esset,] ἐφαλλόμενόι τινες τῶν τῆς προτέρας ἁμαρτίας δυσσεβεστάτῳ ἔρωτι κατεχομένων, συμβούλιον ποιήσαντες ἀπέστειλαν ἀναφορὰν πρὸς τὸν προειρημένον Βασιλέα κατὰ τῆς Μακαρίας Ἐυδοκίας, διδάξαντες ἐν ἀυτῇ, ὡς χρήματα δημόσια ταύτην λαβἐσαν ἐκ τῆς πόλως, [& publicā pecuniam auexisse diceretur,] εἰς ἐρήμους τόπους μέτοικον γεγονέναι· δεόμεθα οὖν τοῦ σου κράτους δοθῆναι ἡμῖν στρατιώτας πρὸς βοήθειαν εἰς τὴν ἐκείνης σύλληψιν, καὶ τῶν χρημάτων τὴν ἀπόδωσιν· ἅυτη γὰρ καὶ τοὺς Θεοὺς ἐνύβρισεν, καὶ τὴν θρησκείαν τῶν Γαληλαίων ἐξελέξατο, σεβομένη λεγόμενόν τινα Χριστόν. Ὁ τοίνυν Βασιλεύς εἰς μεγιστην ὀργὴν περιστὰς, [capi iubetur misso cum 300 militibus Comite.] μετεπέμψατο ἕνα Κόμητα καὶ λέγει αὐτῷ, Παραλαβὼν σύν σοι γενναίους στρατιώτας, σπεῦσον γενέασθαι ἐν τοῖς τόποις ἐκείνοις, ἐν οἷς λέγετε διάγειν ἡ ἐξονομασθεῖσα, καὶ γενάμενος ἀυτῆς ἐγκρατεὶς ἄγαγε ἀυτὴν ἐνθάδε σὺν τοῖς χρήμασιν. Ὁ δὲ Κώμης λαβὼν τριακοσίους στρατιώτας παρεγένετο μετ᾽ ἀυτῶν πρὸς τὴν Μακαρίαν Ἐυδοκίαν. Ἦν δὲ ὁ Κύριος φανερῶσας ἀυτῇ ἑαυτὸν τὸν ἐν ὁράματι τῆς νυκτὸς, λέγων οὕτως, Ὀργὴ τοῦ Βασιλέως ἥξει ἐπί σε, ἀλλὰ μὴ φοβηθῇς· ἐγὼ γάρ εἰμι πάντοτε μετά σου. [Ipsa de re tota monetur diuinitus: milites triduo frustra lassati] Φθάσαντες οὖν ἐν τῷ ἀσκητηρίῳ οἱ στρατιῶται, τρία νυχθήμερα προσεδρέυσαντες ἔξωθεν, οὐδὲν πλέον ὠφελέσαι ἠδυνήθησαν, ἀλλ᾽ ὅλην μὲν τὴν ἡμέραν τοὺς τείχους ἐώρουν τοῦ μοναστηρίου· τῇ δὲ νυκτὶ ἐπιβαλόμενοι βιαίως ἀυτὴν λαβεῖν, οὐ συνεχωροῦντο ὑπὸ τῆς προνοίας τοῦ Θεοῦ.

[36] Ἐκείνων τοίνυν ἀστοχούντων, γέγονεν λοιπὸν ἡ τοῦ Θεοῦ ἐκδίκησις ὑπὲρ τῆς Μακαρίας Ἐυδοκίας, καὶ δὴ ἄφνω δράκοντος δεινοῦ πνοὴ ἐλθἐσα πάντας ἀπέκτεινεν τοὺς στρατιώτας, [pestifero flatu necātur.] ἐκτὸς τοῦ Κώμητος καὶ ἑτέρων τριῶν στρατιωτῶν. Ὁ οὖν Βασιλεὺς ἀκούσας, καὶ εἰς πολλὴν ὀργὴν καταστὰς, ἐκάλεσεν τὴν σύγκλητον αὐτοῦ πᾶσαν, καὶ λέγει αὐτοῖς, Βλέπετε, ἄνδρες, μίαν ἠτιμωμένην ἑταιρίδα καὶ μάγον πόσους ἀνεῖλεν στρατιώτας ἐν τοιαύτῃ δυνατῇ δυνάμει ὄντας τῇ ἑαυτῆς μαγείᾳ. Τί οὖν συμβουλεύετε πρὸς τοῦτο; ἀνιῶμαι γὰρ πάνυ ἐπὶ τῷ γεγονότι πράγματι. Τῆς δὲ συγκλήτου μελλούσης. Βουλὴν διδόναι, ἑυρέθη ὁ υἱὸς τοῦ Βασιλέως ἰστάμενος ἐκεῖ, καὶ λέγει πρὸς αὐτούς. [eodem profectus Reguli filius,] Ἐγὼ ἀπελεύσομαι, καὶ τῇ ἐμῇ δυνάμει ἐξεδαφήσω καὶ ἐξαφανήσω τὰ ἐκεῖσε, καὶ οὕτως αὐτὴν παραληψόμενος ἐλεύσομαι ἐνθάδε. Πρωΐας δὲ γενομένης, λαβὼν ἱκανοὺς στρατιώτας ἐξῆλθεν τῆς πόλεως, καὶ διοδεύσας τὴν πρώτην ἡμέραν ἠλθεν ἐπί τινα προάστιον βασιλικόν. [offenso in descensu pede, extinguitur,] Ἑσπέρας δὲ γεναμένης, ἐν πολλῇ ἦν ἀπολαόσει, ἔντε ὕδασιν καὶ τοῖς λοιποῖς ὀφείλων ἐκεῖσε καταλύσαι. Μέλλων οὖν κατιεναι ἐκ τοῦ ἵππου, συνέβη τὸν ἕνα πόδα αὐτοῦ ἔις τινα λίθον λαβόντα ἐξῶσαι· καὶ δὴ τῆς νυκτὸς μεσούσης τὰς ὀδύνας μὴ φέρων, ἀπέπνευσεν.

[37] Βαλόντες οὖν αὐτὸν οἱ στρατιῶται ἔις τινα κραββατοφόριον ἤγαγον ἐν τῇ πόλει, [referturque ad Patrem:] καὶ θεασάμενος ὁ Βασιλεὺς τεθνηκότα τὸν υἱὸν αὐτοῦ, ἐκ πολλῆς ἀνίας ἐκλυθεὶς κατέπεσεν, ὥστε καὶ πᾶσα ἡ πόλις συνέδραμεν. Ἐπικρατοῦντος δὲ τοῦ θορύβου καὶ τοῦ βασιλέως εἰς ὀλίγον θανόντος, εὑρεθεὶς ἐκεῖ ὁ Φιλόστρατος λέγει τοῖς πλησίον τοῦ Βασιλέως πάντα τὰ κατὰ τὴν μακαρίαν Ἐυδοκίαν, [qui Philostrati consilio] καὶ ὄτι μεγάλη δούλη τοῦ Θεοῦ ἐστιν, καὶ ὅτι οὐδεὶς αὐτὴν δύναται ἀδικῆσαι, καθοτι καὶ δύναμις Θεοῦ ἐπουράνιος φυλάττει ἀυτήν. Ἀλλὰ μᾶλλον εἰ θελήσει ὁ Βασιλεύς ἀναζῆσαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ, πέμψει πρὸς αὐτὴν γράμματα μετὰ πολλῆς τιμῆς, ἵνα εὔξηται τῷ Θεῷ ἀυτῆς, καὶ ποιήσῃ ἀυτὸν ἀναζῆσαι. [Eudociam supplicibus accersit litteris:] Ἀκούσας δὲ ταῦτα ὁ Βασιλεύς, ἀποστέλλει παραχρῆμα τριβοῦνον, ὀνόματι Βαβύλαν, ἔχοντα καὶ γράμματα πολλῆς τιμῆς σημαντικὰ. Ὁ οὖν τριβἐνος παραγενόμενος ἐν τῷ ἀσκητηρίῳ, ἀπέδωκεν τὰ γράμματα μετὰ πολλῆς τιμῆς τῇ μακαρίᾳ Ἐυδοκίᾳ. Ἡ δὲ προθύμως δεξαμένη, καὶ κάτω συγκεκυφυῖα, λέγει, Τί πρὸς ἐμὲ τὴν ἐξουθενομένην ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων, ἀπέστειλεν ὁ Βασιλεὺς γράμματα; [quas dum illa legit] Μετὰ δὲ τὸ ἐπιδοῦναι τὰ γράμματα τοῦ Βασιλέως ὁ τριβἐνος, ὑπανεχώρησεν ἔις τινα τόπον τοῦ ἀσκητηρίου, καὶ εὑρὼν βιβλίον ἀνεγίνωσκεν, ἐν ῷ ἦν γεγραμμένον, Μακάριοι οἱ ἐκζητοῦντες τὰ μαρτύριά σου Κύριε. Ἀναγνοὺς οὖν πᾶσαν τὴν περιοχὴν τοῦ ψαλμοῦ, ἀπεκοιμήθη ἔν τινι m πεζουλίῳ, καὶ προσελθὼν αὐτῷ τις νεανίσκος, [obdormiscens nūtius videt Angelum.] ὅλως ἐν φωτὶ μεγάλῳ περιλαμπόμενος, καὶ ῥάβδον μετὰ χεῖρας ἔχων, νύσσει τούτου τὴν πλευρὰν καὶ λέγει, Ἔγειρε Βαβύλα, ὁ νεκρὸς περιμένει σε. Ὁ δὲ Βαβύλας διυπνισθεὶς, καὶ ὑπὸ τοῦ ὀφθέντος Ἀγγέλου ἔκθαμβος γενόμενος, προσελθὼν λέγει τῇ μακαρίᾳ Ἐυδοκία, Καιρός ἐστιν τοῦ ἀπολύεσθαι με, δούλητοῦ Θεοῦ, διὸ ἦλθον πρός σε. Καὶ τοῦτο εἰπὼν, διηγήσατο ἀυτῇ, καὶ τὸ ἐνύπνιον, ὃ οἶδεν.

[38] Ἡ δὲ συγκαλεσαμένη τινὰς τῶν παρθένων λέγει ἀυταῖς, Αδελφαί μου καὶ Μητέρες, τί μοι συμβουλεύετε περὶ ὧν ἔπεμψέν μοι γραμμάτων ὁ Βασιλεύς; [Ipsa scribit Regulo vt Christo firma fide credens] Ἁι δὲ εἶπον, Τοῦ ἀγίου Πνεύματος ἔχουσα τὴν χάριν συνεργουσάν σοι, ὃ δοκεῖ τῷ Θεῷ ἀντίγραψον. Ἡ οὖν μακαρία Ἐυδοκίά ἐπὶ πλείονας ὥρας προσευξαμένη ἐκαθέστη, καὶ γράφει τῷ Βασιλεῖ οὕτως. Ἐγὼ μὲν εὐτελής εἰμι, καὶ τί πρὸς ἐμὲ ἀπέστειλεν γράμματα τὸ σὸν κράτος; Ἐυτελὴς δέ εἰμι καὶ ἀθλία, ἐπειδὴ πολλῶν ἁμαρτιῶν πεπληρωμένη τυγχάνω, καὶ ἐν τοσούτοις κακοῖς οὖσα, οὐκ εἰμι ἱκανὴ δυσωπῆσαι τὸν δεσπότην Ἰησοῦν Χριστὸν διὰ τὸν ἀποθανόντα σου υἱὸν· πιστεύω δὲ τῷ Θεῷ, [filij suscitationem ab eo speret:] ὅτι ἐὰν καὶ σὺ πιστεύσῃς ὁλοψύχως αὐτῷ ὄντι ἀληθινῷ Θεῷ, δἰ οὗ νεκροὶ ἐγείρονται, ἀδιστάκτῳ μένοντι καρδία, ποιεῖ καὶ αὐτὸς τὸ ἔλεος αὐτοῦ εἰς τὸν υἱόν σου. Ἄνθρωπος γὰρ οὐκ ἐπαρκεῖ δυσωπῆσαι τὸ ἅγιον αὐτοῦ καὶ φοβερὸν ὄνομα ὑπὲρ θανόντος, εἰ μὴ πιστεύσῃ αὐτῷ ἐν καθαρᾷ ψυχῇ καὶ ἀγαθῇ πίστει. Ἐὰν οὖν ὁλοψύχως πιστεύσῃς, ὄψει τὴν μεγάλην δύναμιν τοῦ ἀχράντου Θεοῦ, καὶ τὸ ἀγαθὸν ἐργάσεται εἴς σε.

[39] [quas litteras obuiam sibi delato corpori] Καὶ ταῦτα γράψασα, ἔδωκεν τῷ τριβούνῳ τὴν ἐπιστολὴν, ποιήσασα ἐν αὐτῇ τρεῖς μόνους σταυροὺς, καὶ ἀπέλυσεν μετὰ τελείας εὐχῆς. Δεξάμενος δὲ ὁ τριβἐνος τὴν ἐπιστολὴν καὶ πιστεύσας, ἀνεχώρησεν ἐκ τοῦ ἀσκητηρίου. Ὁ οὖν Βασιλεὺς νομήσας βραδμύειν τὸν τριβἐνον, ἐξῆλθεν εἰς ἀπάντησιν αὐτῷ, ἐπιθεὶς n λεκτικιῳ τὸ λείψανον τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. Καὶ τὴν πρώτην ἡμέραν διοδεύσας, ἦλθεν εἰς τὸ χωρίον ἔνθα καὶ ἐτελεύτησεν ὁ υἱὸς αὐτοῦ· Εἶτα ἐκείνου ἐπιστάντος, [imponit nuntius, mortuumq; resuscitat:] ἔφθασεν καὶ ὁ τριβἐνος κατὰ συγκυρίαν, καὶ πρὸ τοῦ Βασιλέως δρομαίως προσελθὼν τῷ λειψάνῳ, ἐπέθηκεν τὴν ἐπιστολὴν ἐπάνω αὐτοῦ, πρότερον ἐπικαλεσάμενος τὸ τίμιον καὶ ἅγιον ὄνομα τοῦ Χριστοῦ· καὶ δὴ τῇ πίστει ἐφαψαμένου αὐτοῦ, εὐθέως ἀνεπίδησεν ὁ νεκρὸς ζὼοποιηθείς.

[40] [quo viso Christum confitetur Regulus,] Καὶ θεασάμενος ὁ Βασιλεὺς τὸ μέγα καὶ παράδοξον ἐκεῖνο θαῦμα, ὅτι διὰ τῆς ἐπιστολῆς μόνης ἀνέζησεν ὁ υἱὸς ἀυτοῦ, ἀνεβόησεν φωνῇ μεγάλῃ λέγων, Μέγας ὁ Θεὸς τῆς Χριστιανῆς Ἐυδοκίας, ἀληθὴς καὶ δίκαιος ὁ Θεὸς τῶν Χριστιανῶν. Δικαίως ἐπί σε πολλοὶ καταφεύγουσιν Κύριε· εὐσεβῷς πράττουσιν οἱ πιστεύοντες ἐπί σε Χριστέ. Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ, δέξαι με ἐρχόμενον πρός σε· πιστεύω γὰρ τῷ ὀνόματί σου τῷ ἁγίῳ, ὅτι ἅγιόν ἐστιν καὶ μακάριον, καὶ σὺ εἶ ὁ ἀληθινὸς Θεὸς εἰς τοὺς αἰῷνας, ἀμήν. Ποιήσας οὖν ὁ Βασιλεὺς ἐν τῷ τόπῳ ἐκείνῳ πολλὴν καὶ μεγάλην εὐωχίαν, καὶ τὴν διάνοιαν εὐθεῖαν λοιπὸν ἐσχηκὼς εἰς τὸ πιστεῦσαι τῷ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων Χριστῷ, εὐθέως ἀνέλυσεν ἐπὶ τὸ παλάτιον σὺν πολλῇ καὶ ἀπροσδοκήτῳ χαρᾷ. [& magno cum gaudio receptus in vrbe,] Διὰ πάσης δὲ τῆς ὁδοῦ πολλὰ χρήματα διέδωκεν τοῖς κατὰ τόπον εὑρισκομένοις καὶ χρήζουσιν. Ἀκουσθέντος δὲ τούτου ἐν τῇ πόλει, ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ Βασιλέως ἠγέρθη ἐκ τῶν νεκρῶν, πάντες οἱ φίλοι τοῦ Βασιλέως καὶ οἱ μεγιστάνες ἀπήντησαν πρὸ εἴκοσι καὶ τριάκοντα μιλίων, συγχαίροντες καὶ συνευχόμενοι καὶ συνδοξάζοντες καὶ συμμεγαλύνοντες τὸ ὄνομα τοῦ Δεσπότου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

[41] [baptizatur cum filio atque vxore:] Ἐισελθὼν δὲ ὁ Βασιλεὺς εἰς τὸ παλάτιον, καὶ μείζωτὴν εὐωχίαν ἐπιτελέσας, καὶ χρἤματαπολλὰ σκορπίσας ἐπὶ ἄλλας ἡμέρας ἑπτὰ, πρότερον μὲν μετεστείλατο τὸν τῆς πόλεως Ἐπίσκοπον, καὶ δυσωπήσας αὐτὸν, ἔλαβεν τὸ λουτρὸν τῆς ἀφθαρσίας, σὺν αὐτῷ δὲ καὶ ὁ υἱὸς αὐτου, καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ. Μετὰ δὲ τὸ γενέσθαι ταῦτα πάντα, ἔπεμψε χρήματα ὁ Βασιλεὺς πολλὰ τῇ μακαρίᾳ Ἐυδοκίᾳ καὶ ἄργυρον, θεσπίσας ἐκκλησίαν γενέσθαι πρὸς τῷ τόπῳ, πολισθῆναι δὲ καὶ τοὺς τόπους ἐκείνους, [& gratus erga Eudociam] ἔνθα ᾤκει ἡ μακαρία Ἐυδοκία· οὐ μόνον δὲ ταῦτα, ἀλλὰ καὶ πυκνοτέροις γράμμασιν ἐκέχρητο ὁ Βασιλεὺς πρὸς αὐτὴν, παρακαλῶν ὥπως εύχηται ὑπὲρ αὐτοῦ. [pie moritur:] Χρόνου δὲ ὀλίγου διελθόντος, ἐτελεύτησεν ὁ Βασιλεὺς, καὶ ἡ γυνὴ αὐτοῦ ἐν εἰρήνῃ. Ὁ δὲ υἱὸς αὐτοῦ αὐξηθεὶς ἐν τῇ πίστει, ἐγένετο Διάκονος. [eius filius ordinatur Episcopus,] Καὶ τοῦ Ἐπισκόπου αὐτὸν χειροτονήσαντος ὑπεξελθόντος τὸν βίον, αὐτὸς κατέστη εἰς τὸν ἐκείνου θρόνον, ὡς ἄξιος εὑρεθείς. Ὁμοίως δὲ καὶ ἡ θυγάτηρ τοῦ Βασιλέως, ὀνόματι Γελασία, λαβἐσα μεθ' ἑαυτῆς χρυσίον ἱκανὸν, [filia Gelasia fit monialis.] μετὰ καὶ δύο μόνον εὐνούχων, ὥρμησεν εἰς τὸ μοναστήριον, ἐν ᾧ καὶ ἡ μακαρία Ἐυδοκία, κᾀκεῖ κατέλυσεν τὸν ἑαυτῆς βίον, δουλεύσας τῷ Θεῷ ἐν πάσῃ ἁγνείᾳ καὶ θεοσεβεῖ πολιτείᾳ, δοξάζουσα ἀδιαλείπτως Πατέρα καὶ Ὑὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα, ᾧ ἡ δοξα καὶ τοῦ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων o.

CAP. XII

[42] Ηνίκα δὲ τῶν ἑλληνικῶν θυσιῶν ὁ ἀδικώτατος καὶ παρανομώτατος κατεκράτει νόμος, [Orta persecutione,] καὶ πολλοὶ τῶν τὴν θεοσέβειαν ἀσκούντων, διὰ προδοσίας τινῶν μισωθέων, συνηλαύνοντο πρὸς τὴν τοιαύτην ἀπώλειαν· Διογένης τις ἀπὸ Πρωτικτόρων λαβὼν τὴν ἀρχὴν τῆς ἡγεμονίας Ἡλιουπόλεως, [Diogenes Præses Heliopoleos,] πλούσιος μὲν ὑπάρχων, τοῦ δὲ διαβολικοῦ τάγματος τὴν προσονομασίαν κεκτημένος, καὶ τοῦ βάθους τῶν ἑλλήνων τὴν κορώνιδα ὑπερέχων. Οὗτος ἀκούσας τὰ κατὰ τὴν μακαρίαν τοῦ Χριστοῦ δούλην Ἐυδοκίαν, οὐ μικρῶς ἐταράχθη. [olim Gelasiæ procus,] Ἦν δὲ οὗτος ὁ Διογένης ὁ μνηστευσάμενος τὴν θυγατέρα τοῦ Βασιλέως, ᾗ ὄνομα Γελασία, καὶ διὰ τὸ ἕλληνα αὐτὸν ὑπάρχειν, ὁ ταύτης πατὴρ ὑπέρθεσιν ἐποιήσατο εἰς τὸ τοῦ γάμου συνάλλαγμα.

[43] Μετὰ δὲ τοῦ τελευτῆσαι τοὺς ταύτης γονεῖς, φήμη διεσπάρη εἰς πάσας τὰς πόλεις, καταλεῖψαι μὲν αὐτὴν τὸ παλάτιον, ἐν δὲτῷ τῆς μακαρίας Ἐυδοκίας ἀσκητηρίῳ ποιεῖσθαι τὴν διαγωγήν. Ἀκριβέστερον τοίνυν καταμαθὼν τὰ περὶ αὐτῆς, καὶ εἰς πολλὴν μανίαν καταστὰς, ἔπεμψεν πεντήκοντα στρατιώτας ἐπὶ τὸ συλλαβέσθαι τὴν μακαρίαν Ἐυδοκίαν. [suspicatus illam latere apud Eudociam,] Πρὸ δὲ τῆς ἐκείνων ἐπιστασίας, φαίνεται τῇ μακαρίᾳ Ἐυδοκίᾳ ὁ Κύριος ἐν ὁράματι τῆς νυκτὸς, λέγων αὐτῇ, Τέκνον Ἐυδοκία, νῆφε περὶ τὴν πίστιν καὶ τὴν προςευχὴν καὶ ἀγωνίζου· ἤδη σοι καιρὸς μαρτυρίου καὶ σταδίου εὐτρέπισται, [hanc capi iubet:] οὐ μετὰ πολὺ γὰρ ἥξουσιν ἐπί σε ἄνδρες ἀλλόφυλοι ὥσπερ θῆρες ἄγριοι, ἀλλὰ μὴ διψυχήσῃς, δεῖ γάρ με γενέσθαι σύν σοι εἰς συνοδίαν κατὰ πᾶσαν κόλασίν σου καὶ τιμωρίαν.

[44] Παραγενόμενοι δὲ ἐν τῷ ἀσκητηρίῳ οἱ ἀποσταλέντες στρατιῶται παρὰ τοῦ Ἡγεμόνος, καὶ βουλευσάμενοι διὰ τῆς νυκτὸς ἐπέβησαν τῷ ἀσκητηρίῳ, καὶ λαβόντες τὴν τοῦ Κυρίου ἀμνάδα ἀθορύβως, ὑπέστρεψαν πρὸς τὸν ἀποστείλοντα αὐτούς. [quæ secum sumens Eucharistiam,] Ἐξιοῦσα δὲ σπουδαίως καὶ εἰσελθἐσα ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, λεληθότως εὗρεν ἐν τῷ καμπτρίῳ τῆς θείας δωρεᾶς τῶν λειψάνων τοῦ ἁγίου σώματος τοῦ Χριστοῦ, καὶ βαλἐσα ἐν τῷ κόλπῳ, ἄπη σὺν τοῖς στρατιώταις. Ὁδευόντων δὲ αὐτῶν, οὔσης τῆς νυκτὸς ἀσελήνου, ἦν ἡ μακαρία Ἐυδοκία p φωτοδοτουμένη ὑπὸ νεανίσκου τινὸς λευχειμονοῦντος, μὴ ὁρόντων τῶν στρατιωτῶν ὧν οἱ μὲν ἠκολούθησαν ἀυτὴν ἐπικαθῖσαι ξώῳ, καὶ οὐ κατεδέξατο, λέγουσα, Ἄλλοι ἐν ἵπποις καὶ ἐν ἅρμασιν, [prælucētem noctu Angelum habet;] ἐγὼ δὲ ἔν σοι θαρῶν Ἰησοῦ Χριστὲ, πορεύομαι χαίρων ἰδίοις ποσίν. Διανύσαντες οὖν τὴν ὁδὸν καὶ ἐπιφθάσαντες τὴν πόλιν, ἀναφέρουσιν τῷ Ἡγεμόνι περὶ ἀυτῆς. Ὀ δὲ ἐκέλευσεν ἐγκλεισθῆναι ἀυτὴν ἐν φρουρᾷ μέχρι δύο ἡμερῶν. [ad quartū diem ieiuna perseuerat in carcere:] Τῇ δὲ τρίτῃ ἡμέρᾳ προσκαλεσάμενος ὁ Ἡγεμὼν τὸν δεσμοφύλακα, ἠρώτα ἀυτὸν λέγων; Τίς ἤνεγκεν τροφὰς τῇ μάγῳ ἐκείνῃ; Ὁδὲ εἶπεν. Μὰ τὴν σὴν φιλανθρωπίαν, οὔτε βρωτόν τι, οὐδὲ ποτὸν εἰσήγαγέν τις πρὸς ἀυτὴν, αλλ᾽ οὕτως τὰς δύο ἡμέρας ἐστὶ προσευχομένη ἐπὶ πρόσωπον. Λέγει ὁ ἡγεμὼν, Τῇ ἑξῆς καθεσθεὶς ἀκούσομαι ἀυτῆς, διὰ τὸ τὴν σήμερον ἀπασχολῆσθαί με δημοσίας ἕνεκεν χρείας.

[45] Τῇ τοίνυν τετὰρτῃ ἡμέρᾳ προκαθίσας ἐν προόδῳ δημωσίᾳ, κελεύει ἄγεσθαι τὴν Ὁσίαν. [adducta ad Præsidem sua eum forma perstringit,] Ἐισελθούσης δὲ αὐτῆς ἐπὶ τοῦ βήματος, θεασάμενος ὁ Ἡγεμὼν ἐν ταπεινῷ σχήματι αὐτὴν οὖσαν καὶ συνεύουσαν, Λέγει, Ἀνακαλύπτετε αὐτῆς τὸ πρόσωπον. Οἱ οὖν δήμιοι ὡς ἀνεκάλυψαν αὐτής τὴν κεφαλὴν, εὐθέως ὥςπερ ἀστραντή τις ἐξῆλθεν ἐκ τοῦ προσώπου ἀυτῆς. Τότε θεασάμενος ὁ Ἡγεμὼν τὸ ὑπέρλαμπρον ἀυτῆς κάλλος καὶ τὸ εὐγενὲς τοῦ προσώπου, ἐξελυθη ὅλος, καὶ ὅσπερ ἐν ἀγωνίᾳ γενόμενος λέγει τοῖς σὺν αὐτῶ, Μὰ τὸν δεσπότην ἥλιον, τάχα οὐκ ἀξία θανάτου ἐστὶν, [qui dimittere ipsam cogitans ab Assessore prohibetur.] ὑπολαμβάνω γὰρ ἀυτὴν ἡλίῳ συΝτετάχΘαι ἐν τοιούτῳ ἀφροδησιακῷ κάλλει συγκειμένην· τί οὖν δεῖ με πράξαι ἐπ᾽ ἀυτὴν ἀγνοῶ. Λέγει αὐτῷ ὁ συγκαθήμενος μετ᾽ αὐτοῦ δικολόγος, Νομίζει τὸ σὸν μέγεθος, ἀυτῆς εἶναι τὸ ὁρώμενον περὶ ἀυτὴν κάλλος;; μηδὲν οὖν ὅλως θαυμάσῃς ἐπὶ τούτῳ, αἱ γὰρ τῶν μάγων γυναικῶν ὄψεις εἰώθασιν ὑπὸ δαιμόνων φαιδρύνεσθαι· χωριζομένων δὲ τούτων, οὐκ ἔτι τοιοῦτον νεοφανὲς κάλλος εὑρίσκονται ἔχουσαι.

[46] Ἔφη ὁ Ἡγεμὼν πρὸς τὴν μακαρίαν, Κατὰ μὲν πρώτην τάξιν, ἀπάγγειλον τὸ ὄνομά σου τί ἐστιν, [Interrogata nomen indicat, & se Christianam prositetur:] ἔπειτα δὲ καὶ τῆς τύχης τὴν προσωνυμίαν. Ἡ δὲ Ἁγία τοῦ Θεοῦ, τελείαν ἔχουσα τὴν τοῦ Σωτῆρος πίστιν ἐν ἑαυτῇ, κατεσφραγίσατο ὅλῳ τῷ σώματι καὶ λέγει μετὰ παῤῥησίας, Τὸ μὲν ὄνομά μου Ἐυδοκία καλεῖται· εἰ δὲ βούλει μου καὶ τῆς τύχης τὴν προσωνυμίαν, καὶ τὸν βίον ὡς λέγεις μαθεῖν, περιττόν ἐστιν ἐκεῖνα λέγειν ἐπί σου Ἡγεμὼν, Χριστιανὴ δέ εἰμι καὶ δούλη ἀξιωθεῖσα κληθῆναι τοῦ μόνου ἀγαθοῦ καὶ εὐσπλάγχνου Θεοῦ, ταῦτα πάντα δημιουργήσαντος. Ὅθεν παρακαλῶ σε Ἡγεμὼν, μὴ τῇ ἀσχολίᾳ τῶν λόγων σου βουληθεὶς βραδύνειν, ἀλλὰ τῇ σπουδῇ χρώμενος ἐπιτέλει τὰ καταύμιά σου ἐπ᾽ ἐμοὶ· πεπίστευκα γὰρ εἰς Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν Θεὸν μὴ παροραθῆναι ὑπ' αὐτοῦ. Ὁ Ἡγεμὼν ἔφη, Τεχνολογίας λόγους ἡμῖν προσήγαγες ὦ Ἐυδοκία, οἵ τινες εἰς ἔκπληξιν ἡμᾶς φέρουσιν οὐ μικράν. Ἐι γὰρ ἐπὶ βραχείᾳ ἐπερωτήσει τοσαῦτα διεξῆλθες, τί εἴποις εἰ πλείωσι λόγοις αύστηρῶς σοι διελέχθην; Ἀπεκρίθη ἡ Μακαρία Ἐυδοκία, Ἐγὼ νομίζουσα τεν ἀλήθειαν ἡδίστην εἶναι παρὰ τοῖς φρονίμοις, τῇ τοιαύτῃ ὐπονοίᾳ ἐχρησάμην. Ἐι δὲ τοῦτο οὕτως οὐ λογίζῃ, τίς ἡ ὠφέλεια τοῦ φλυαρεῖν τὰ μὴ προσήκοντα. Ὁ δὲ Ἡγεμὼν λέγει, Καὶ τίς οὐ χαίρει τῇ ἀληθείᾳ, [instāti cur secesserit in solitudinem, suo se iure vsam ait,] εἰ μὴ σὺ μέμφεως αἰτίους κρίνῃς ἡμᾶς εἶναι περὶ τούτου; Διὸ λέγε ἡμῖν, τίνος χάριντὴν πόλιν σου καταλείψασα καὶ τοὺς θεοὺς ἐνυβρίσασα, οὕτως ἀπέδρασας ἐν τοιούτοις ἀπῳκισμένοις τόποις καὶ ἐνκολπωσαμένη τὰ δημόσια χρήματα. Ἀπεκρίθη ἡ Μακαρία· Ἐι μὲν περὶ τοῦ ἀπολειψάι με τὴν μηκέτι ἀρεσκομένην μοι πόλιν, καὶ ἐν ἑτέροις τόποις διάγειν ἐπερωτᾷν θέλεις, οὐκ ἔστιν ὁ δεσπόζων μοι ἤ κινῶν περὶ τούτου· εἰ δὲ περὶ χρημάτων ἐγκαλεῖ μοι βούλει, Ἡγεμὼν, ὡς λέγεις, ἀλλοτρίων, ἰκέτωσαν ἐνθάδε οἱ τὴν συκοφαντίαν χρησάμενοι κατ᾽ ἐμοῦ, καὶ τοῦτο ἀυτὸ ἐπί σου διελεχέτωσαν· ἴδιον γὰρ πάθος καινοδοξίας διώκειν θέλουσιν εἰς μάτην. [de pecunia autem accusari per calumniā:] Ὁ Ἡγεμὼν ἔφη, Ὁἱ ἐν ἀξίᾳ τυγχάνοντες κατὰ ταύτην τὴν περιφανῆ πόλιν κατηγορίαν κατέθεντο κατά σου περὶ τῆς τοιαύτης αἰτίας· εἰ οὖν τῇ ἀληθεία ἐτοίμως συνᾴδειν ἔχεις, διδασκέτω τάχως· οὐ γὰρ ἀκίνδυνον τοῦτο σιωπῇ παραδραμεῖν, διὰ τὴν τοῦ Ἀυτοκράτορος ἀπαραίτητον ἐξουσίαν. Ἀπεκρίθη ἡ Μακαρία, Ἐι μὲν πρὸς ἄλλην αἰτίαν ἀποβλέπων, ὦ Ἡγεμὼν, τὰ μὴ καλῶς λέγεσθαι ὀφείλοντα εἰς μέσον φέρεις, ποίει ὅ βούλει· Θὲον γὰρ γνώσασα ἀληθινὸν οὐ δύναμαι ἐν τοῖς προτέροις ὑποστρέψαι.

[47] Ὁ Ἡγεμὼν ἔφη, Μὴ καιναῖς καὶ πεπλανημέναις προφάσεσιν χρωμένη, πείρα διαφεύγειν τὸ ἡμέτερον δικαστήριον· ὁρῶ γάρ σε ταῖς μαγείαις σου ἀπαιρομένην, [seq; iuxta datam sibi optionem quiduis toleraturam] καὶ διαστροφαῖς τισιν ἐπιμένουσαν. Ἐι τοίνυν τὸ ἀτημώρητον ἐκ τῶν νόμων ὑπαχθῆνάι σοι βούλει, ἢ θύσον τοῖς θεοῖς, ἢ τὴν προτέραν σου πολιτείαν μετέρχου· εἰ δὲ τοῦτων οὐδὲ ὁπότερον βούλει ποιῆσαι, ἀπόδος κᾂν ἃπερ κατὰ τοὺς προλαβόντας χρόνους ἐκομήσω χρήματα, δεῖ γὰρ ταῦτα τῷ δημοσίῳ λόγῳ προσκυρωθῆναι. Ἀπεκρίθη ἡ Μακαρία, Ὀδεὶς τῶν ἐπισήμων δικαστῶν ἑνὸς πράγματος βουλόμενος ἐξαίτασιν ποιεῖσθαι, ἑτέροις κέχρηται πρὸς σύγχυσιν τῆς ἀληθείας. [potius quā ad priorem vitam redeat.] Ἐι τοίνυν βούλει με ἐν τῷ προτέρῳ βίῳ ἐπαναγαγεῖν, συντόμως ἐπάγαγε τὰς δοκούσας σοι τιμωρίας. Φθόνῳ γὰρ κινούμενοί τινες τὸν κατ᾽ ἐμοῦ σοι λόγον προσήγαγον. Θεὸν δὲ τὸν ἐπὶ πάντων ὑπάρχοντα ἠξιώθην ἐπιγνῶναι καὶ αὐτῷ συντάξασθαι, ᾧ τινι ψεύσασθαί με ἀδύνατον.

[48] [flagrorum minis semel] Ὁ δὲ Ἡγεμὼν θεασάμενος τὸ ἀμετάθετον τῆς Ὁσίας, ἐκέλευσεν αὐτὴν ἀποδυθεῖσαν ἐνπαράσκευον γενέσθαι πρὸς τιμωρίαν. Ἡ δὲ Μακαρία στενάξασα μέγα, καὶ τὸ ὄμμα εἰς τὸν οὐρανὸν ἀνατείνουσα, λέγει· Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ, οὗ τινος τὸ ἄχραντον καὶ τίμιον ὄνομα ἐπιφέρομαι πρὸς βοήθειαν, αὐτὸς τῶν κατ᾽ ἐμοῦ ἀντιλεγόντων τὰ στόματα κέλευσον ἐμφραγῆναι, διότι ἀδικίαν καὶ ἀνομίαν ἐλάλησαν κατ᾽ ἐμοῦ τῆς ἀθλίας. Ἐισελθούσης δὲ αὐτῆς, φησὶν ὁ Ἡγεμὼν· Μὰ τοὺς μεγίστους θεοὺς, ἐὰν τὸ ἱκανὸν ποιήσῃς, ὧ Ἐυδοκία, πάντες ἐνθυμώτερον πρὸς σε διατεθείημεν· εἰ δὲ τοῖς ἐναντίοις κέχρησαι, οὐκ ἐπιλείψει κατα σου ἡ τῶν νόμων δεινωτάτη τιμωρία. Ἀπεκρίθη ἡ Μακαρία· Ἀδύνατόν ἐστιν φυγοῦσάν με θάνατον, πάλιν εἰς αὐτὸν ἐμπεσεῖν. Λοιπὸν μὴ χρόνιζε ἐπ᾽ ἐμοὶ, ἀλλὰ ποίει ὅ βούλει. Ἐγὼ γὰρ δούλη εἰμὶ τοῦ Κυρίου μου Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ ὑπὲρ αὐτοῦ ἐτοίμως ἀποθνήσκω. Τότε ἀγανακτήσας ὁ Ἡγεμὼν ἐκέλευσεν αὐτὴν ὑπὸ τεσσάρων τύπτεσθαι ἐπὶ τοσοῦτον, ἕως οὗ τὰ σπλάγχνα αὐτῆς φανῶσιν διατμηθέντα. [iterumque tentata] Διελθουσῶν τοῦ ὡρῶν δύο, λέγει πρὸς ἀυτὴν ὁ Ἡγεμών, Ἕως πότε τῇ πολλῇ ἀπιθείᾳ ἐπιμαίνει, μὴ βουλομένη σπεῖσαι τοῖς θεοῖς; Ἐπίγνωθι ἀυτοῖς, τοιοῦτον κάλλος ἔχουσα, καὶ ἀνανίψασα πρόσελθε, καὶ θῦσον, ἴνα καὶ ἀφέσεως τύχῃς καὶ τιμῆς μεγίστης παῤ ἡμῶν ἀξιωθήσῃ. Λέγει αὐτῷ ἡ Μακαρία· Ἐι εἴης ἄνθρωπος κρίνων ἐν δικαιοσύνῃ, σὺ ἂν διαν ύψας ἐπέγνως τὴν τοῦ Κυρίου εὐσπλαγχνίαν, καὶ προσῆλθες αὐτῷ, ἵνα καὶ ἄφεσιν λάβῃς τῶν κακῶν καὶ πονηρῶν σου πράξεων. Ἀλλ᾽ ἐπειδὴ ἔφθασεν τὸ σύνειδός σου κατακρῖνάι σε εἰς θάνατον, [æternum ignē iudici inculcat,] μένει σε ἡ τοῦ ἀἰωνίου πυρὸς ἀπόλαυσις. Τότε ἐπιπλέον ἀγανακτήσας ὁ Ἡγεμὼν ἐκἐλευσεν ἀυτὴν ἐπὶ τοῦ ξύλου ἀναρτιθῆναι.

CAP. XIII

[49] Μελλούσης δὲ ἀυτῆς ἀποδύεσθαι μέχρι τοῦ περιζώματος, ἐξέπεσεν ἐκτοῦ κόλπου ἀυτῆς τὸ τίμιον καὶ ἅγιον τοῦ Χριστοῦ δῶρον, [Cingulo tenus nudatæ elabitur Eucharistia,] καὶ λαβόντες ἀυτὸ οἱ τοῦ διαβόλου ὑπηρέται προσήγαγον τῷ Ἡγεμόνι. Τοῦ δὲ μέλλοντος δέχεσθαι αὐτὸ, ἐυθέως πῦρ γενόμενον, ἐφλόγησεν τοὺς πλησίον ἐστῶτας τοῦ Ἡγεμόνος· οὐ μὴν δὲ ἀλλὰ καὶ ἀυτοῦ τὸ ἐυώνυμον μέρος πάραιτον ποιῆσαν ἔῤῥιψεν χαμαὶ, καὶ δεινῶς ὀλολύζων ἔκραζεν λέγων, Δέσποτα ἥλιε ἴασαί με, [lictoresq; & iudicem comburit.] καὶ εὐθέως ἀναστὰς τῷ πυρὶ παραδώσω τὴν μάγον, οἶδα γὰρ ὅτι διὰ ταὐτην ὀργήλως μοι προσήχθης. Ταῦτα δὲ ἀυτοῦ εὶπόντος, ἐυθέως ὥσπερ ἀστραπὴ ἐλθἐσα συνέφλεξεν ἀυτοῦ ὅλον τὸ σῶμα, καὶ ἔκειτο νεκρός.

[50] Θρήνου δὲ τοίνυν πολλοῦ διαδραμόντος ἐν τῇ πόλει, ὡς τεθνηκότος τοῦ Ἡγεμόνος, τὶς τῶν ἐστώτων στρατιωτῶν θεασάμενός τινα νεανίσκον, [Ab Angelo protectam videns miles conuertitur,] στολὴν λευκὴν παριβεβλημένον, προσομιλοοῦντα τῇ Μακαρίᾳ καὶ σκέποντα αὐτὴν ὀθόνην, πιστεύσας τῷ Κυρίῳ προσῆλθεν τῇ Μακαρίᾳ λέγων, Πιστεύω κᾀγὼ τῷ Θεῷ σου, δέξαι με μετανοοῦντα ἡ τοῦ Θεοῦ δούλη. Ἀπεκρίθη ἡ μακαρία Ἐυδοκία πρὸς ἀυτόν· Ἡ τῆς ἀγαθῆς ἐπιστροφῆς χάρις, τέκνον, ἐπελεύσεται ἐπί σε· ὡς γὰρ ὁρῶ σε, νῦν ἐγεννήθης, διὰ μὴ ἀπομείνεις ἐν τῇ ἀπιστίᾳ ἵνα σωθῇς. Λέγει ἀυτῇ ὁ στρατιώτης, [quæ ab hoc rogata] Παρακαλῶ σε καὶ δέομαι, φιλανθρωπεύθητι ἐπὶ τῷ Ἡγεμόνι, καὶ ποίησον αὐτὸν ἀναζῆσαι διὰ τοῦ Θεοῦ σου, ἵνα πολλοὶ διά σIou πιστεύσωσιν τῷ Θεῷ σου, καὶ ἀναζήσουσιν τῇ πίστει. Καὶ ταῦτα εἰπὼν, προσῆλθεν, καὶ ἔλυσεν ἀυτὴν ἀπὸ τοῦ ξύλου. [solutaq; resuscitat mortuos.] Τότε κλίνασα τὰ γόνατα ἀυτῆς ἐπὶ τὴν γῆν καὶ εὐξαμένη ἐπὶ πολλὴν ὥραν, ἀναστᾶσα, ἔκραξεν μεγάλῃ τῇ φωνῇ λέγουσα· Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ, ὁ τὰ κρύφια τῶν ἀνθρώπων ἐπιστάμενος, ὁ λόγῳ τὸν οὐρανὸν πήξας καὶ πάντα ἐν σοφίᾳ ποιήσας, προσταξον τῷ σῷ θελήματι ἀναζῆσαι τοὺς καταφλεχθέντας ὑπὸ τοῦ πυρὸς, ὅ σὺ ἀπέστειλας, ὅπως πολλοὶ στηριχθέντες καὶ ἐπιστρέψαντες ἐπί σε, δοξάσωσιν τὸ πανάγιον ὄνομά σου εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Τῆς δὲ δοξολογίας ταύτης πληρωθείσης ὑπὸ τῆς μακαρίας Ἐυδοκίας, δόντος ἀυτῇ χεῖρα τοῦ στρατιώτου, ἀπῆλθεν ἔνθα ἦσαν κείμενοι οἱ νεκροὶ, καὶ ἁψαμένη ἑνὸς ἑκάστου τῆς χειρὸς, εἶπεν, Ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀναστάντες, ἔσεστε ὑγιεῖς ὡς τὸ πρότερον. Καὶ εὐθέως ὥσπερ ἀπὸ ὕπνου ἀνέστησαν ἅπαντες σῶοι, καὶ ὀλόκληροι.

CAP. XIV

[51] Τούτου δὲ τοῦ παραδόξου θαύματος γενομένου, ἦλθεν φωνή τις καὶ κραυγὴ μεγίστη ἐν τῷ τόπῳ, [Firmina Diodori vxore in balneo extincta,] ἐν ᾧ ἐκαθέζετο ὁ Ἡγεμὼν, ὡς τῆς γυναικὸς Διοδώρου, τοῦ Κώμητος τῶν ἐκεῖσε στρατιωτῶν, ἔν τινι βαλανείῳ ἐκλυθείσης καὶ ἀποπνευσάσης, καὶ ἦν θόρυβος οὐκ ὀλίγος περὶ ταύτης εἰς πᾶσαν τὴν πόλιν. Ὁ οὖν Διόδωρος ἀκούσας περὶ τῆς γυναικὸς ἀυτοῦ, ἦν γὰρ συνὼν τῷ Ἡγεοῦόνι ἐν τῇ κουστοδίᾳ, σχίσας τὴν ἑαυτοῦ χλαμύδα ἐπορεύετο, θρηνῶν καὶ κοπτόμενος δεινῶς.

[52] [Diogenes suscitationem illius petit ab Eudocia:] Ἀναστάς δὲ καὶ ὁ Ἡγεμὼν, ἐπορεύετο καὶ ἀυτὸς ἰδεῖν τὸ ἀκουσθέν. Καὶ δὴ ἀπελθὼν, καὶ εὑρηκὼς ἀυτὴν ἀληθῶς τεθνηκυῖαν, ὑπέστρεψεν καὶ ἦλθεν ἐν ᾧ ἦν τόπῳ ἡ μακαρία Μάρτυς, καὶ λέγει πρὸς ἀυτήν· Ἠπ᾽ ἀληθείας πιστεύω, ὅτι ὑπὲρ τοὺς θεοὺς ἡμῶν μέγας καὶ δυυατώτερός ἐστιν ὁ Θεός σου. Ἀλλ᾽ ἐπειδὴ ἔτι μικροψυχῶ, ἐλθὲ σὺν ἐμοὶ πρὸς Φηρμῖναν, καὶ ἐὰν ἀυτὴν ἐγείρῃς ἐκ νεκρῶν, τὸ τηνικαῦτα ἀνυπερθέτως πιστεύω τῷ Θεῷ σου. Ἡ δὲ μακαρία Ἐυδοκία λέγει ἀυτῷ, Οὐ μόνον διά σε ποιήσει ὁ Κύρίος μου Ἰησοῦς Χριστὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ, ἀIllὰ καὶ διὰ πάντας τοὺς ἐπιθυμουῦντας εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ τῇ εὐσπλαγφνίᾳ αὐτοῦ. Διὸ δὴ πορευθῶμεν ἔνθα λέγεις, τοῦ Θεοῦ συνεργουῦντος ἡμῖν.

[53] Ἀπελθόντων δὲ ἀυτῶν σύν τοῖς ὄχλοις, ὑπήντησαν ἀυτῇ οἱ τὸ σῶμα τῆς Φηρμίνης ἐπὶ κλίνης κεκοσμημένον βαστάζοντες, [quæfuneri occurrens] καὶ λέγει τῶ Ἡγεμόνι ἡ μακαρία Ἐυδοκία, Ἐπίσχε τὸν ὄχλον διὰ τῆς τάξεως, καὶ τὸν κρββατον ποίησον ἀποτεθῆναι χαμαί, ἵνα δυσωπηθῇ ὁ Χριστὸς περὶ ἀυτῆς. Τούτου δὲ μετὰ πολλοῦ τοῦ τάχους γενομένου, ἐδάκρυσεν ἡ Μακαρία, καὶ ῥίψασα ἑαυτὴν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ ἐπὶ πολύ πρσμείνασα τῇ προσευχῇ, ἀνέστη ἀπὸ τοῦ ἐδάψους, καὶ δὴ λαβἐσα τῆς χειρὸς τῆς τεθνηκυίας, εἰπεν μεγάλῃ τῇ φωνῇ οὕτως· Ὁ Θεὸς ὁ μέγας καὶ αἰώνιος Χριστὸς, ὁ Λόγος ὑπάρχων τοῦ Πατρὸς, [precibus mortuæ vitā reddit:] δἰ οὗ οἱ νεκροὶ ἐγείρονται, ἀυτὸς θέλησον εἰς πίστιν τῶν παρόντων ποιῆσαι θαυμάσιον μέγα, καὶ κέλευσον ἐγερθῆναι τὴν Φηρμῖναν, διδοὺς ἀυτῇ λογισυὸν μετανοίας εἰς τὸ ἐπιστρέψαι πρὸς σε τὸν ἀεὶ ζῶντα καὶ αἰώνιον Θεόν. Ταῦτα δὲ ἀυτῆς εὐξαμένης ἐυθέως ἀνεπήδησεν ἡ Φηρμῖνα ἐκ τοῦ κρββάτου, καὶ πάντεσ οἱ ὄχλοι ἀνεβόησαν μεγάλῃ τῇ φωνῇ, [quo viso turbæ & maritus in Christum credunt.] ὡς ἐξ ἑνὸς στόματος κράζοντες, Μέγας ὁ Θεὸς Ἐυδοκίας, ὄντως ἀληθινὸς Θεός καὶ δίκαιος. Δεόμεθά σου, καὶ ἡμᾶς σῶζαι διὰ τοῦ Θεοῦ σου, πιστεύομεν γὰρ ἀυτῷ καὶ ἡμεῖς ἀδιακρίτως. Ὁ δὲ Διόδορος χαροποιηθεὶς ἐπὶ τῇ ἐκ τῶν νεκρῶν ἐγέρσει Φηρμίνης τῆς ἑαυτοῦ γυναικὸς, ἔῤῥιψεν ἑαυτὸν πρὸς τοῖς ποσὶν τῆς Ὁσίας λέγων, Παρκαλῶ σε δούλη τοῦ Χριστοῦ, ποίησον κᾳμὲ Χριστιανὸν γενέσθαι· νῦν γὰρ ἐπ' ἀληθείας ἔγνων τῷ ποίῳ Θεῷ δουλεύεις. Ὁ οὖν Διόδωρος καὶ ἡ γυνὴ αυτοῦ, καὶ πάντες οἱ ἐν τῷ ὄικῳ ἀυτοῦ ἐβαπτίσθησαν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς, καὶ τοῦ Ὑιοῦ καὶ τοῦ ἀγίου Πνεύματος· ὁμοίως καὶ Διογένης ὁ Ἡγεμὼν γενόμενος Χριστιανὸς ἐτελεύτησεν.

CAP. XV

[54] Ηη δὲ ἔκ τοτε ἐν τῷ ὄικῳ Διοδώρου ἡ Ὁσιομάρτυς διδάσκουσα τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, [Ad puerum a dracone occisum] ὑπῆρχεν δὲ πλησίον τῆς οἰκίας αὐτοῦ εἴς τινα κῆπον δράκων μέγιστος, ὅς τῆς μεσημβρινῆς ὥρας καθημένου νεανίσκου τινὸς, υἱὸς μονογενὴς ὑπάρχων χήρας τινὸς γυναικὸς, ἀνειλεν τῷ ἰδίῳ προσφυσήματι. Ἡ οὖν μητὴρ δεινῶς ὀδυρωμένη ἀνεβόα διὰ τὸν υἱόν. Ἡ τοίνυν ἀμνὰς τοῦ Θεοῦ Ἐυδοκία γνἐσα τὸ γεγονὸς, ἔφη τῷ Διοδώρῳ. Δεῦρο θέασαι ἕτερον μυστήριον τοῦ ἀγαθοῦ καὶ εὐσπλάγχνου Θεοῦ ἡμῶν. Ὁ δὲ ἐτοίμως συναπῆλθεν. Εὑρἐσα δὲ τὸν νεανίσκον διαδημένον ὑπὸ τοῦ ἰοῦ τοῦ θηρίου, [Diodorum ducens Eudocia,] λέγει τῷ Διοδώρῳ· Νῦν καιρὸς τῆς σῆς τελείας πίστεως, ἵνα δειχθήσεται ποταπή ἐστιν πρὸς Κύριον. Εὖξαι οὖν ἀνατείνας τοὺς ὀφθαλμοὺς τῆς καρδίας σου, καὶ ἀνέγειρον τὸν νεκρόν. Ὁ δὲ Διόδωρος λέγει· Κυρία μου καὶ δούλη τοῦ Χριστοῦ, νεόφυτός εἰμι, καὶ οὐ δύναμαι ἀτενίσαι πρὸς τὸν Θεόν. Απεκρίθη ἡ Μακαρία· Ἐγὼ πιστεύω τῷ Θεῷ μου ὅτι τῶν ἐξ ὅλης καρδίας μετανοούντων ἁμαρτωλῶν ἔυηκος ταχὺς γίνεται περὶ τῶν ἀγαθῶν, [iubet vt inuocato Deo mortuum suscitet:] ὧν αἰτήσονται. Ἐπικάλεσαι οὖν ἐκ ψυχῆς σου τὸν δυνατὸν ἐν ἰσχύἳ Κύριον, καὶ ποιεῖτο ἔλεος ἀυτοῦ ἐφ ἡμᾶς. Τότε ὁ Διόδωρος κλίνας ἐπὶ τὴν γῆν τὸν ἑαυτοῦ αὐχένα, τύπτων τῷ στήθει, ἤρξατο μετὰ δακρύων εἰς ἐξάκουστον πάντων λέγειν οὗτως· Κύριε ὁ Θεὸς, ὁ τῇ σῇ κελεύσει καταξιώσας με ἀνάξιον καὶ ἁμαρτωλὸν ὑππάρχοντα καὶ ἄπιστον εἰς τὴν σὴν πίστιν καὶ δόξαν ἐλθεῖν, [quo oranto] ὁ τὴν σὴν τιμίαν δούλην διὰ προφάσεών τινων ἐξαποστείλας πρὸς ἡμᾶς τοὺς ταπεινοὺς, ἵνα τῶν ἀπολλυμένων ψυχῶν ὑπὸ τοῦ πονηροῦ σατᾶν προνοήσῃ, κἀμοῦ τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ ἀναξίου προσδεξαι τὴν δέησιν· καὶ γινώσκων μου τὴν πρὸς σε ἀμετάθετον πίστιν, κέλευσον ἀναζῆσαι τὸν ὑπὸ τοῦ ἀγρίου δράκοντος θανατοθέντα παῖδα, καὶ εἰς τὴν σὴν δὸξολογίαν καὶ προσκύνησιν στῆναι τοῦ λοιποῦ, ἵνα καὶ παῤ ἀυτοῦ καὶ παρὰ πάσης πνοῆς δοξάζηται τὸ πανάγιον ὄνομά σου εἴς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Καὶ ταῦτα εὐξάμενος, [resurgit puer:] λέγει τῷ τεθνηκότι, Ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σταυρωθέντος ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου ἐγέρθητι Ζήνων. Καὶ ἀυθέως ἀνέστη ὁ νεκρὸς, α̈ποθέμενος τὴν μελανίαν τοῦ δράκοντος.

[55] Τούτου δὲ γενομένου, πάντες ὑπερεδόξασαν τὸν Θεὸν τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, πιστεύσαντες εἰς ἀυτόν. Τῶν δὲ ὄχλων βουλομένων ἀναχωρεῖν, [& ad Eudociæ preces] εἶπεν πρὸς ἀυτοὺς ἡ μακαρία ἀμνὰς καὶ δούλη τοῦ Χριστοῦ Ἐυδοκία, Μικρὸν περιμείνατε, Ἀδελφοὶ, ἔτι γὰρ δοξασθῆναι ἔχει ὁ σωτὴρ ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Τῶν δὲ ὑπακουσάντων, ἀναστενάξασα μέγα, ἐφθέγξατο οὕτως· Κύριε ὁ Θεὸς, ὁ ἐν ἀοράτοις κατοικῶν καὶ τὰ σύμπαντα καθορῶν καθὼς σὺ ἐυδοκεῖς, ὁ ἑκάστοῦ ἡμῶν ἐπιστάμενος τὰ τῶν λογισμῶν ἐνθυμήματα, ὀ μηδέποτε παρακούων τῶν ἐπί σε καταφευγόντων ἐν ἀληθείᾳ, ἐπάκουσον κᾀμοῦ τῆς ταπεινῆς, καὶ κέλευσον τὸν ἐχθρὸν καὶ ἐπίβουλον δράκοντα τῶν σῶν δούλων διωκόμενον ὑπὸ τιμωρίας ἐλθεῖν, [draco extinguitur:] καὶ ῥίξαντα ἑαυτὸν ἀποθανεῖν· ὅπως καὶ οἱ σοὶ δοῦλοι, μέλλοντες τὴν εἴς σε τελείαν ἐλπίδα κατέχειν, δοξάσωσιν τὸ πανάγιον ὄνομά σου εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰάνων. Καὶ μετὰ τὸ ἔυξασθαι ἀυτὴν ταῦτα, ἰδοὺ καὶ ὁ δεινὸς δράκων ἦλθεν διωκόμενος ὑπὸ πυρὸς, καὶ ῥίξας ἑαυτὸν ἀπὸ πλεῖον, καὶ διαφυσήσας ἐξάπνευσεν παρὰ χρῆμα. Τότε προσελθόντες τῷ Ἐπισκόπῳ Ἡλιουπόλεως πάντες σὺν γυναιξὶ καὶ παιδίοις, ἐβαπτίσθησαν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Ὑιοῦ, καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος.

[56] [sub Vincētio Præfide capite plectitur S. Eudocia.] Τελευτήσαντος δὲ τοῦ Ἡγεμόνος Διογένους, ἦλθεν ἀντ᾽ αὐτοῦ ἕτερος Ἡγεμὼν, ὀνόματι Βικέντιος, δεινὸς καὶ ἀπάνθρωπος περὶ τοὺς Χριστιανοὺς ὑπάρχων· καὶ μαθὼν τὰ κατὰ τὴν δούλην τοοῦ Χριστοῦ Ἐυδοκίαν, πέμψας στρατιώτας ἐκέλευσεν ξίφει τὴν κεφαλὴν αὐτῆς ἀποτμηθῆναι. Καὶ οὕτως ἐτελειώθη ἡ ἔνδοξος καὶ μακαρία Ὁσιομάρτυς τοῦ Χριστοῦ Ἐυδοκία, μηνὶ Μαρτίῳ πρώτῃ, ἡγεμονεύοντος Βικεντίου, κατὰ δὲ ἡμᾶς βασιλεύοντος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ· ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος, σὺν τῷ Πατρὶ, καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νὖν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμὴν.

[Annotata]

a Codex MS λοιπὸν γάρ γέγονεν καὶ ὀκοῖον, quod hac per coniecturam emendatione egere censuimus iuxta mentem Interpretis.

b Id est Rogo te: in MS. mendose legebatur ἀξιῶσαι ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ θεοσεβῆ: quod postremum velut ad sensum impertinens omisi mus, forte positum prr θεοσεβῶς pie.

c Hanc vocem Latino-græcam vide apud Meursium in Glossario, ex Cedreno, Codino aliisq;.

d MS. ἄγιε Θεέ quare inter pres reddidit Deus sancte: nobis visa est oratio tota ad apparentem Michaelem dirigi, ideoq; mallemus redditum fuisse Sancte Dei.

e MS. καὶ ἀλλημιᾶς ψυχῆς quod doctissimo quidem Interpreti credimus non absque fundamento redditum esse, proficere volentis in melius: plane tamen opinamur vero propinquiorem esse nostram ex coniectura emendationem, quæ errore abductam animam significat, qualis eatenus Eudocia fuerat.

f Interpretis opinionem de hac voce ad textum Latinum protulimus; hic aliam coniecturam addimus, quæ minus enormem faciat videri numerum, si κάμπστραι τῶν ἐσθήτων sint, totidem quot hic dicuntur, mutatoria vestimentorum; ab eadem scilicet origine, vnde qui pecunias commutant dicuntur campsores: notum enim ex scripturis est solere Syros vestium numerum ab earum commutatione censere. At mox vbi κάμπστραι moschi & styracis dicuntur priori sententiæ omnino standum videtur; & non quidem κάμψαι scribi debuisse, sed κάμπτραι: vnde diminutinum καμπτρίον arcula infra num. 44.

g Paulo inferius ἀυρόκλαβα βῆλα leguntur. Vt autem vela hic sumuntur pro muliebribus pallus ex Latina lingua, sic & auro claua siue auroclauata, id est pallia prominentibus cuspidibus ex auro textis circumdata: adeo vt eiusmodi limbi tunc claui dicti fuerint, quomodo nunc variis in linguis vocantur puncta, id est, cuspides, & dentes atque denticuli vt puta Francis points, dentelles.

h MS. διά βάμβυκος, quod Interpreti visum legi debere βόμβυκος: sed cum sericia & Bombycina idem sint; βάμβαξ autem siue βαμβάκιον, teste Suida, lana sit ex arboribus apud Ægyptios carpi solita, vnde sacerdotibus apud eos vestes gratissimæ, videtur nostræ potius correctioni standum.

i Vide Glossarium Meursij, & quotquot de Caracalla Imperatore, nomen ab istiusmodi indumento sortito, scripserunt auctores: aliua autem non fuit quam penula vel chlamys cucullata, quali etiam nunc rustica & nautica turba aduersus cæli iniurias vtitur, potissimum in Italia.

k Suppleuit Interpres quæ deesse iudicauit in MS. ex his verbis, σημειοδοσίαι αυταί. nos omittere hic maluimus.

l MS. vnica voce μηδιψυχὴν non ex animo: quod alibi necdum iuuenimus

m Pluteum Interpres reddit: si vim vocis, alibi ignotæ, recte capimus, videtur ea ex πέζος pedestris & ὕλη lignum formata, [πεζούλιον]etiam scabellum aut scamnum significare.

n Diminituum a Latina voce Lectica: auctores vide in Glossario Meursij. [λεκτίον.]

o Hinc cetera sub nouo titulo sic legebantur. Μαρτύριον τῆς ἁγίας καὶ ἐνδόξου Ὁσιομά πτυρος τοῦ Χριστοῦ Ἐυδοκίας τῆς ἀπὸ Σαμαρειτῶν.

p Quasi a φωτοδότος fiat Φωτοδοτέω lumen præbeo, seu prælucentis officio fungor.

COMPENDIVM VITÆ S. HESYCHII THAVMATVRGI
Ex MS. Synaxario Petri Franc. Chiffletij Soc. Iesu.

Hesychius Thaumathurgus in Bithynia (S.)

VI MARTII.

[1] Ο περιβόητος οὕτος καὶ τοῦ Θεοῦ ἄνθροπος, ὁ μέγας Ἡσύχιος, ἐκ σπαργάνων ἀυτῶν ἐυλαβῶς ἐναγόμενος, [Hesychius patria Andrapenus,] τὰς ὑλώδεις μισήσας ἐπιφορὰς, ἐνδιαίτημα τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐχρημάτησε, τῆς ἄνω Σιὼν ἐπιποθῶντῆν κατάσχεσιν. Διάτι τοῦτο μετανάστης τῆς πατρίδος γενόμενος τὰς ἐρήμους ἐδίωκεν. Ἐξ ἀυτῆς γὰρ τῶν Ἀνδραπένων γῆς ὁ Μακάριος ἐκφὺς, ἐπεὶ δὲ τὰ πρὸς θάλασσαν τῆς Ἀδρανίας, ὡς ὁ τοῦτον καλῶν ἐπέταττε, παρεγένετο, καὶ πρὸς τὸ ὄρος τὸ Μαΐωνος προσαγορευόμενον γεγονὼς, οἱ ἐν ἀυτῷ κακοῦργοι ἐμφολέυοντες δαίμονες, ἑαυτῶν τὸν ὄλεθρον στοχασάμενοι, διὰ μηχανῆς ἐπείρων παραπέμψαι τὸν Ἅγιον ἐκ τῶν ὁρέων ἐκείνων. [inuitis dæmonibus] Ὀργάνοις γάρ χρησάμενοι Ἰωάννῃ καὶ Ἱλαρίωνι, δἰ ἀυτῶν ἠρώτων ποῦ τὴν ὁρμὴν ἔχει ἀυτοῦ τῆς ἀφίξεως. Ἐκεινου δὲ ἀπτώτως τούτοις τὸν τόπον δηλώσαντος, οἱ κακουργοὶ ἀντέφησαν, Ὡς ἀγνοῶν τὴν τοῦ τοπου δυσχερείαν, ἄνθροπε, ἐπ' ἀυτὸν πορέυῃ τὸν θάνατον· Θηρῶν γὰρ καὶ ληστῶν ὁ τόπος ἐκεῖνός ἐστι καταγώγιον, καὶ ὁ ἐκεῖσε γενόμενος ὑπὸ μίᾳ ἡμέρᾳ τοῦ φωτὸς οὐκ άπήλαυσεν.

[2] [in Maione monte sedē figit] Τότε ὁ Πατὴρ, ὥσπερ σύννους τῶν πρὸς ἀυτὸν διαλεγομένων, τὴν οὔντε χαρακτηρίσας, καὶ γνοὺς ἀπὸ τῷ πνεύματι ὑπὸ δαιμόνων ἐνεργεῖσθαι τῆν φύσιν, τῇ δυνάμει τοῦ σταυροῦ ἐκ τῶν σωμάτων τοὺς ἀσωμάτους ἀπήλασε δαίμονας. Τότε τῷ ὁδηγἐντι συνεπόμενος, ἐπί τι μέρος τοῦ ὄρους ἐγένετο, καὶ τὴν ἐυθείαν καταλαβὼν κατὰ τὸ δύνατον, ἀυτήντε τὴν γῆν ἐργαζόμενος, τὴν βίαν ἐπαρωθεῖτο τῆς φύσεως. Ἀλλὰ ποθὲν τῷ τόπῳ τούτο ὄρνιθες ἐμπεσἐσαι τὴν βλάστην τῶν φυομένων εἰς ἐδωδὴν ἐποιοῦντο, καὶ ὥσπερ ἐν δηλιτηρίου οὐκ εἰς μακρὰν τὴν ποίνην ἀποτίνουσιν· ἄμα γὰρ τῇ μεταλήψει νεκρὰ καὶ πρὸς γῆν ἐῤῥιμένα τὰ πετηνὰ ἑωρῶντο. [horto infestas aues miraculo extinguit vel abigit:] Καὶ ἑτέρων πάλιν τῷ τόπῳ παραβαλόντων ὁ Πατὴρ ἑωρακὼς, καὶ γνοὺς τῶν ἀδικησάντων τὸν ὄλεθρον, εἰς οὐρανοὺς ἄρας τοὺς οφθαλμοὺς, καὶ ὥσπερ ἐμβρεμησάμενος ἑαυτῷ, Ἄπιτε, πρὸς τὰς ὄρνιθάς φησι, τῶν μοναχῶν τοὺς κόπους ἀπὸ τὸ νῦν ἐυλαβόμεναι. Εκεῖναι δὲ τὴν φωνὴν τοῦ Πατρὸς, ὥσπερ ἐρωτησθεῖσαι, ἀερίως τὰς πτέρυγας κινήσασαι, ὤχοντο τῶ χωρίῳ ἐκείνῳ παραβαλλἐσαι μηδέποτε.

[3] [S. Andreæ oratorium struit:] Ἀυτὸς λοιπὸν πρὸς τὸ κατάντες μικρὸν γενόμενος, ὕδατος ἐκεῖσε ἑυρεθέντος, τῷ Αποστόλῳ Ἀνδρέᾳ σεμνὸν ἁγιάσμα προσανήγειρεν, ἡσύχως ἐν ἀυτῷ τῷ Κυίῳ προσομιλῶν· ἐν ᾧ καὶ τινες καταδράμόντες, ὀχούμενον ἐπὶ πνεύματος πονηροῦ γυναῖον ἔχοντες, [energumenam sanat:] τὸν μέγαν Ἡσύχιον ἐζήτουν εἰς τὴν τῆς παιδὸς ἐλευθερίαντε καὶ τελείαν ἀπαλλαγὴν ἐπινεύσαι. Ἐπὶ τοῦτο μὴ μελλήσας ὁ Μέγας, τῇ συνεργείᾳ τοῦ Κοοῦυφαίου, ἐυσχήμονα καὶ ὑγιῆ τὴν παῖδα τοῖς γονεῦσιν ἀπέδοτο, προς ἀμφοτέρους τοῦτο εἰπών, Ταδί μοι λέγει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, ὅτι μετὰ τὴν ἐμὴν ἀποβίωσιν σεμνῶν γυναικῶν οὗτος ὁ οἶκος γενήσεται ἀσκητήριον, καὶ ταῖς ἀλήκτοις τοῦτων ἐυχαῖς πᾶσα ἐνθένδε ἡ τῶν δαιμόνων φαλὰγξ ἀπελαθήσεται, ὃ δὴ καὶ οὐκ εἰς μακρὰν ἀπέβη.

[4] [depressum a dæmone bouem erigit:] Ὁ δὲ ἅγιος Πατὴρ ἡμῶν Ἡσύχιος οὗτος, ἐκ τῆς κέλλης ποτὲ, ὡς ἐκ προνοίας, ἐξελθὼν ὁρᾷ τινα ἀγροικον τοὺς βοῦς, ἐφ᾽ ἁμάξης φόρτον ἐπιφερομένους, ἐπίπροσθεν ἄγοντα· καὶ τὸν ἕνα τούτων συμποδισθέντα οὕτω συμβάντα πρηνῆ ἐν τῇ γῇ ἐληινῶς καταπεσεῖν, ὡς ἀυτίκα τὸν ἀγροῖκον ἐπιμελῶς σπεύδειν πρὸς τὴν τοῦ βοὸς ἀνέγερσιν καὶ μηδὲν ἀνύειν, εἰς λίθοῦ σχεδὸν ἀντιτυπίαν τοῦ βοὸς μεταβληθέντος. Διακοπεὶς δὲ τὴν ἰσχὺν ἐκ τοῦ χειμάζεσθαι ὁ ἀγρότης, καὶ τῇ ἀκινησίᾳ τοῦ ζώου ἐξαπορηθεὶς, ἀδημονῶν ἑαυτὸν ὅλον τοῖς δάκρυσι κατέβρεχε. ΤοῦItoν ὁ ἱερὸς καὶ συμπαθὴς ἰδὼν Ἡσυχιος πρὸς τον πεσόντα βἐν παραγίνεται, καὶ τούτου προστρίβων τηρέει τὸν ἀυχένα· Ἀναστηθι, ἔλεγεν, ὀκνηρὲ, καὶ τῆς ὁδοῦ διάνυσε τὸ περίλοιπον· μὴ παρανάλωμά σε μαχαίραν ὁ ἐχθρὸς ἀπεργάσηται. Καὶ ἐπαυτὸν τὸν τίμιον σταυρὸν σημειούμενος, ἀναστῆναι καὶ κούφως τὴν ἅμαξαν ἕλκειν καὶ ἐυδρομεῖν παρασκεύασεν. Τοῦτο τὸν ἀγροῖκον ἐξέστησε, πρὸς γῆν πεσόντα καὶ τῷ Ἁγίῳ ἐυχαριστἐντα, ὡς τὴν ὁδὸν λείαν ἀυτίκα ὀικάδε πορευόμενον.

[5] Ὁ͂υτος ὁ Μακάριος τοῖς ἔμπροσθεν ἀεὶ ἐπεκτεινόμενος καὶ τὸ χεῖρον ὑποτάξας τῷ κρείττονι, [pie moritur,] καὶ Ἀγγέλοις προσομιλεῖν κατηξιοῦτο. Πρὸ τριάκοντα γὰρ ἡμερῶν δἰ Ἀγγέλου ἡ πρὸς Κύριον ἀυτοῦ ἐκδηλοῦται ἄφιξις. Επὶ τοῦτο ἀγαλλιασθεὶς τὴν ψυχὴν καὶ τοὺς συνόντας προςκαλεσάμενος, τὰ ἐξόδια προεφθέγξατο ῥήματα, ἐπ᾽ ὄψιν ἄγων τῆς γεέννης τὸν ψόβον, καὶ ὥσπερ τότε τὴν συρίζουσαν κάμινον ἐκτρεμόμενος τοὺς συνελυθότας ἐξέστησε. Ἀλλὰ πρὸς τὸ τῆς νυκτὸς μεσαίτατον τὰς παραινέσεις ποιουμένῳ, φὼς ἀυτῷ οὐρανόθεν ἐπέλαμψεν. Ἐις χεῖράς σου δὲ τελευταῖον, Κύριε, τὸ πνεῦμά μου παρατίθημι προςειπὼν, πρὸς τὰς οὐρανίας ἀπέπτη μονάς. [tumulatur] Τότε όἱ παρατύχοντες ἐυλαβῶς περιστείλαντες τὸ καὶ Ἀγγέλοις ἀιδέσιμον καὶ σεβάσμιον σῶμα, ἐν λιθίνῃ κατέθεντο λάρνακι, πλησίον τῆς δεσποτικῆς πύλης. Ὅτε δὲ τὰ σκῆπτρα τῆς βασιλείας Κωνσταντῖνος σὺν τῇ Ἐιρήνῃ ἐκυβέρνα, ἐν ἔτει ς τ᾽, ὁ τὴν ἐπισκοπὴν Ἀμασείας ἰθύνων Θεοφύλακτος, [transfertur.] τὸ ἱερὸν σκῆνος τοῦ παμμακαρίου Ἡσυχίου ἐν τῷ δεξιῷ μέρει τοῦ θυσιαστηρίου μετέστησεν· ἐν ᾧ καὶ μεχρὶ τοῦ παρόντος τιμώμενον δείκνυται.

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΣΙΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΔΥΟ ΜΑΡΤΥΡΩΝ
auctore Euodio synchrono
Ex MS. Vaticanæ Bibliothecæ.

Theodorus Craterus Protospatarius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Constantinus Drungarius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Callistus Turmarcha, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Aëtius, Dux, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Melissenus, Dux, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Theophilus Patricius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Bassoë, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Alii XXXV Proceres agminum, Martyres, Amorii capti, in Syria occisi

PROLOGVS

[1] Φαιδρὰ μὲν τῆς παρούσης πανηγύρεως. ἡ ὑπόθεσις Χριστοῦ Μαιτύρων ἄθλησίν τε καὶ νίκην καὶ γεροδοσίαν μεγαλοπρεπῶς εἰσηγεῖται, μετέχει δὲ καὶ σκυθρωπῆς τραγῳδίας ἐξ ἀκολούθου· ὅτι μὴ αλλοθέν ἐστιν εἰς τὰ τῶν Χριστοῦ Μαρτύρων a σκάμματα παρακύψαι, ἢ δἰ ἐκείνης ἐλοῦόντας ἡμᾶς. Ἀλλὰ μηδεὶς κατηφείτω, σκυθρωπὸν αγγελίας ἀκούσας· ἑνὶ μὲν τρόπῳ, ὅτι μηδὲν σκαιὸν ἢ ἀπεικὸς περὶ τὴν τῶν μαρτύρων ἄθλησιν ἀκουτισθήσεται· δευτέρῳ δὲ, ὅτι ὤσπερ τὸ ἱερὸν γράμμα φησὶν, Ἐι ἐκτός b ἐστε παιδείας, ἆρα νόθοι ἐστὲ, καὶ οὐχ υἱοί. Ἔιγε παιδείαν χρὴ καλεῖν πόλεως μυριάνδρου πανωλεθρίαν, καὶ ἀπείρων στρατευμάτων μιαιφονίας, ναῶν τε καὶ ἱερῶν ἀναθημάτων καὶ Ἰερέων μετὰ παρθένων ἀφανισμόν. [Hebr. 12, 8.] [Ecclesiæ calamitates] Ἀλλ᾽ οὐχὶ πέρας τῆς ἀπηρτημένης κατὰ τοῦ ἀσεβούντων ἀπειλῆς (ὄιμοι ἐκείνης) ὧδέ που ἀποτεινομένης, Μεθύσω τὰ βέλη μου ἀφ᾽ αἵματος, καὶ τὰ ἑξῆς,

[2] Ἐι μὴ ἄρα τις ἐπιδιέλοιτο σοφῶς τὸ τῆς c ἐπενέγξεως τιμωρὸν, καὶ ταῖς τοῦ ἐξεταζομένων καταμεριζομένων ἀποδῷ διαθέσεσιν, ὡς τοῖς μὲν παιδείαν εὑρίσκεσθαι πατρικὴν (τίς γάρ ἐστιν υἱὸς, ὃν οὐ παιδεύσει πατήρ;) τοῖς δὲ στιβαρὰν ἀνταπόδοσιν, κουφίζουσαν τῶν ἐκεῖθεν βασάνων τὸ ἀλγεινὸν καὶ ἐπῴδυνον ὅσοις τὸ τῆς εὐποιΐας ἥμερον εἰς νουθέτησιν οὐκ ἐπήρκεσε· τοῖς δὲ (εἰ μὴ φορτικὸν φάναι) ἀποστροφῆς ἔνδειγμα καὶ σημεῖον σαφὲς οὔτε πατρικαῖς παιδείαις οὔτε μυρίαις εὐεργεσίαις καὶ κηδεμονίαις εἰς σαυαίσθησιν καὶ τοῦ συμφέροντος αἵρεσιν ἐνηγμένοις. [Deut. 32, 42.]

[3] [in occulta Dei iudicia referendæ.] Ἀλλ᾽ εἰ καὶ τὰ μάλιστα τούτοις ἡμεῖς τοῖς λογισμοῖς ἑαυτοὺς κατασφαλιζομεθα, ὡς μὴ ἀγνωμοσύνης, καὶ ἀχαριστίας, ἤ ἀπρονοησίας ἀλογίᾳ παρισχεθῆναι, βέλτιον τοῖς ἀκαταλήπτοις τοῦ Θεοῦ κρίμασι τὰ τοιαῦτα προοσαναθεῖναι, ὅς γε καὶ τῷ Ἱερεμίου φοιτητῇ ἀλύοντι ἐπὶ τῇ ἁλώσει τῆς Ἱερουσαλὴμ διὰ τοῦ Προφήτου καταφιμοῦντα ῥήματα ἀνετέλλετο λέγων. Ιδοὺ, οὓς ἐγὼ ᾠκοδόμησα ἐγὼ καθαιρῶ, καὶ οὕς ἐφύτευσα ἐγὼ ἐκτίλλω, καὶ σὺ ζητεῖς σεαυτῷ μεγάλα; Ἡμεῖς δὲ τὰ προάγοντα τῆς τῶν τοῦ Χριστοῦ μαρτύρων ἀθλήσεως, ὡς ὀιοίτε ἐσμὲν συντομώτερον ἱστορήσωμεν, ὡς ἃνν ἡμῖν καθ᾽ ὁδὸν ὁ λόγος προέρχοιτο.

CAP. I

[4] Ἦν ὅτε δογμάτων ὀρθοδόξων καὶ πολιτείας ἀρίστης κατὰ τὰς Ἀποστολικὰς παραδόσIeiς ἡ Βασιλεία Ῥωμαίων εὐνομουμένη, ὑποχειρίους εἶχε τοὺς τῶν ἐθνῶν Ἡγεμόνας καὶ Προηγήτορας, συνεπαυνύοντος ταύτῃ τοῦ εἰρεικότος δηλονότι, Ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς, Ἰησοῦ Χριστοῦ, [Hereses Eutychiana & Monothelitica] τοῦ μονογενοῦς υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. [Matth. 28] Ἐπεὶ δὲ οἱ μὲν τὸν βίον, οἱ δὲ τὸν τοῦ Θείου δόγματος λόγον κατελυμῄναντο, καὶ Βασιλεὺς μὲν (κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν Ὀζίαν) τοῖς ἱερωτέροις τοῦ ναοῦ Θεοῦ λόγοις καὶ ταῖς ἀβάτοις τῶν ἀμυήτων ποσὶ Θεολογίαις ἑαυτὸν παρενῇρε, τῆς Θεανδρικῆς Ἰησοῦ ὑποστάσεως συγχέων τὰς φύσεις καὶ τὰ θελήματα, καὶ μηδ᾽ ὁπότερον τούτων τελεῖν, ὅπερ πέφυκε, συγχωρῶν· πτωχεύειν νομίζων θείαν οὐσίαν, καὶ μηδὲν τῆς ἐκείνου πενίας ἔχειν τι πλέον ἢ ὑψηλότερον· Ἱερεῖς δὲ ἤ μᾶλλον καὶ Ἱεράρχαι σχεδὸν ἅπαντες τὰ ἐκείνῳ φίλα φρονεῖν κατεδέχοντο. [2. Par. 29, 16.]

[5] [Sarracenorum immissione puniuntur:] Τότε δὴ τοῦ προμαχοῦντος, ὥσπερ δὴ περἳυβρισμένου, ὑπαναχωρεῖν ἀυτῆς κεκρικότος, ἢ ἐνδεδωκότος ἀμύνειν, ὡς ἂ μὴ προπετέστερον τῇ οἰκείᾳ τῆς εἰς ἀυτὸν βλασφημίας μανίᾳ ἐμμένῃ τε ἢ καὶ προσθείη τι πλέον· καὶ προοτροπή τις ἀυτὴ λοιπὸν καὶ ἀπωλείας αἰτία καθειστήκει. Ἐυθὺ μὲν τὸ τῶν Ἰσμαηλιτῶν ἔθνος ἔσω που ταῖς ἐρημίαις ἀπῳκισμένον καὶ δεσμῷ θείου λόγου πεπεδημένον, ἄνετον καὶ ἐλεύθερον ἀφεθὲν, ληΐζεται πρῶτα μὲν τὰ ὑπέρ τὴν Μεσοποταμίαν, εἶτα Παλαιστίνην, Ἄιγυπτον καὶ Ἀφρικὴν, καὶ τὰ Ῥωμαίων στρατόπεδα φροῦδά τε καὶ ἀνάστατα καὶ μαχαίρας βαρβαρικῆς παρανάλωμα.

[6] Ὅμως οὖν ἡ φιλάνθρωπος καὶ σοφωτάτη ἀυτοῦ Πρόνοια (προφητικῶς φάναι) οὐ κατὰ τὰς ἀνομίας ἡμῶν ἐποίησεν ἡμῖν, [ijsdem repressis repressi & ipsi sunt,] οὐ δὲ κατὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἀνταπέδωκεν ἡμῖν· ἀλλ᾽ ἀνασχομένης ἀυτῆς μὴ πανωλεθρίᾳ καὶ ἀφανισμῷ τελείῳ τὴν Βασιλείαν παραδοθῆναι, ὅροις τέ τισι μεταξὺ Κιλικίας τε καὶ Συρίας τὸ Ἰσμαηλιτῶν ἔθνος ἀποτειχισάσης. [Ps. 102, 10] Μόλις ὀψέ ποτε, τὰ ὀρθὰ φρονεῖν περι τῆς αὐτοῦ ἐνσάρκου θείας Ὀικονομίας οἱ ἡμέτεροι διανοησάμενοι· ἐγκρατεῖς τῶν μετὰ τοὺς εἰρημένους ὅρους χωρῶν ἀσφαλῶς γεγόνασι, τῆς μέντοι γε μοναρχικῆς εὐκλείας ἀπεστερήθησαν· δίκαιον (οἶμαι) τοῦ Θεοῦ κρίναντος, μὴ ἀξίους εἶναι Δεσπότας τελείως ἀναγορεύεσθαι, τοὺς εἰς τὸν ἀληθῆ Δεσπότην ἐμπαροινήσαντας.

[7] Καὶ εἶχε μὲν οὕτως τὰ πράγματα ἐπὶ χρόνους τινὰς, [donec Iconomachi ïnualescerent] ἕως ποτὲν ἄλλη κατὰ τῆς Χριστοῦ δόξης ἠπανεφύη ἄλογος μᾶλλον δὲ ἀρνησίχριστος αἵρεσις ἢ μανία, τὴν μόρφωσιν τῆς αὐτοῦ καθαιρἐσα σαρκώσεως, προφάσει μὲν τὰ τοῖς ἀψύχοις ἐοικότα εἴδωλα καθαιρἐσα σαρκώσεως· τῇ δέ γε ἄληθείᾳ τὴν ἔμψυχον καὶ ἔννουν τὴν Θεοῦ Λόγου σάρκα ἐπαγορεύουσα, ὡς (εἴγε καὶ ἀληθῶς ταύτης ἕνεκα τῆς αἰτίας τοῦτο ἐποίει) ὅμοιόν τι ἐνήργει τῷ μὴ δεῖν ἔννομον γάμον συνίστασθαι δογματίζοντι, διὰ τὸ μίαν καὶ τὴν αὐτὴν εἶναι πρᾶξιν γάμου τε καὶ πορνείας

[8] [sub Leone Isaurico:] Ταύτην ἤγαγε τὴν θηριώνυμον σαῦραν τὸ κλίμα τῆς Ἰσαυρίας· ἀλλὰ γὰρ κατὰ πόδας τὰ θεῖαδείγματά τε καὶ ἀμυντήρια, οὐρανίων ἀστέρων κατὰ γῆς σφαιρισμοί τε καὶ καταπτώσεις, σεισμοὶ διηνεκεῖς, καὶ τῆς βασιλευοῦσης πόλεως τὰ κάλλιστά τε καὶ κράτιστα καθαιροῦμενα, ἐξ ὧν οἱ φονοκτονοῦμενοι παμ πληθεῖς καὶ ἀμέτρητοι, εἶτα θάνατος ἄωρος καθ᾽ ὅλης τῆς Βασιλείας, πλέον δὲ κατὰ τὴν Βασιλίδα πόλιν τὴν τοῦ κακοῦ ῥίζαν τε καὶ αἰτίαν τῶν πληγῶν διαῤῥήδην εἰσηγουμένων ἐκεῖσε τυγχάνουσαν. Καὶ συναίσθησις οὐδαμοῦ, μᾶλλον μὲν οὖν καὶ τῆς βλασφημίας ἐπίδοσις· ἐφιλονείκει γὰρ ἡ μισόχριστος ἐκείνη ψυχὴ, καὶ τὴν Θεοτόκου φωνὴν ἐκ μέσου τῶν Χριστιανῶν ποιῆσαι.

[9] [propterea victi Romani obsessa Constātinopolis:] Ἀλλὰ τίς καὶ ἡ τούτου ἀντιμισθία; Καθαίρεσις τῶν διοριζόντων Ῥωμαίους τε καὶ Ἰσμαηλίτας ὁρίων, καὶ πάλιν ἀφαίρεσις τῆς ὅλης κατὰ τὴν Κιλικίαν στρατηγίας Ῥωμαίων, καὶ μέχρις ἀυτῆς Καππαδοκίας κατάσχεσις. Ἐπὶ τούτοις στόλος ἀυτὴν καταλαμβάνει τὴν Βασιλεύουσαν, οὐκ Ἰσμαηλιτῶν μόνον ἀλλὰ καὶ Ἀβάρων καὶ ἑτέρων γλωσσῶν, πᾶσαν τὴν Προποντίδα καὶ πάντας τοὺς ἐντὸς Ἀβύδου κόλπους ἀποπληρώσας, καὶ ἐφ᾽ ὅλοις ἑπτὰ ἔτεσι πολυορκῶν τὴν Βασιλεύουσαν.

[10] [restitutis imaginibus pax constituitur,] Ἀλλὰ γὰρ οὐδὲ μετὰ τοσαύτας πarαβασίας ἡ τοῦ Θεοῦ ἀνοχὴ d ὀλιγωρίαν ὑυπέστη (ἀπαθὲς γὰρ τῷ ὅντι μόνον τὸ Θεῖόν ἐστιν) ἀλλὰ μακροθυμὴσ αντος αὐτοῦ ἐπὶ οὕτωγε πονηροῖς οἰκέταις, πάλιν τὸ τῆς αὐτοῦ θείας σαρκώσεως ἀπεικόνισμα δἰ εὐσεβῶν Ἱερέων καὶ Βασιλέων ἀναστηλἐσθαι ζυνοδικῶς τεθέσπισται. Ἵνα δὲ ἀσφαλῶς γνοῖεν ὁι τότε Κρατἐντες, ὅτι τῆς μὲν εἰς ἀυτὸν παροινίας ἕνεκεν τὰ πλείω καὶ βελτίω τῆς οἰκουμένης μέρη ἀπεστερήθησαν, τῆς δὲ εἰς αὐτὸν εὐσεβείας χάραν ἡ ὅλη κατείχετο οἰκουμένη, καὶ τοι γυναικὸς σὺν παιδίῳ τῷ τηνικαῦτα τῶν Ῥωμαίων διεξαγούσης τὰ σκῆπτρα, σπονδὰς εἰρηνικὰς ἡ βαρβαρικὴ ἐκείνη δυναστεία μετὰ τῶν Ῥωμαίων πεποίηκε, μηδενὸς ἄλλου ἤ τοῦ τιμωμένου γνησίως καὶ θεαρέστως υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦτο προνοουμένου, καθ᾽ ὃν ἔφημεν τρόπον, ὡς ἂν εὐσεβεῖς μᾶλλον ἐντεῦθεν γίνοιντο ἄνθρωποι.

[11] [iterumque turbatur sub Leone Armeno] Ἁλλὰ καὶ αὖθις ὁμώνυμος ἐκείνῳ τῷ δυσσεβεῖ καὶ ὁμότροπος, εἰς τὸν ἐκείνου ἔμετον ἐπιστρέψας καὶ τῷ βορβόρῳ τῆς αὐτῆς αἱρέσεως κοινωνησάμενος, ὑπερορίζει μὲν τοὺς ὀρθοδόξους ἅπαντας Ἱεράρχας, ἀποτεφροῖ δὲ θεῖα κειμήλια καὶ ἱερὰς ἐσθῆτας κατὰ τὰς λεωφόρους. Ὅμως γοῦν ἐπαφεῖται καὶ τούτῳ ἡ τοῦ τυράννου ἐκείνου Θωμᾶ ἐπίθεσις, τῷ ἐμφυλίῳ πολέμῳ τὰς Ῥωμαἳκὰς δυναστείας συνδιαφθείρουσα. Καὶ ἀυτὸς δὲ τέλει πικρῷ παῤ ἀυτῷ τῷ βήματι τὴν ψυχὴν ἀποῤῥήξας, ἐναφίησι τῇ πολιτείᾳ Χριστιανῶν τὴν μισόχριστον αὐτοῦ μανίαν, ἕως καὶ ὁ ψευδώνυμος κληθεὶς Θεόφιλος τὴν Ἀρχὴν διεδέξατο, [& Theophilo:] οὐδὲν ἧττον τὴν ἐκείνων τῶν πρὸ αὐτοῦ ζηλώσας μανίαν, μάλλον δὲ καὶ προσθέμενος. Ἁλλ᾽ ὁπόσας καὶ οὗτος τὰς ἐν πολέμοις ἥττας παρὰ τῶν Ἰσμαηλιτῶν ὑπέστη, καὶ ὅσαι χῶραι καὶ πόλεις καὶ νῆσοι ἔρημοι γεγόνασι διὰ τὴν εἰς τὴν τοῦ Χριστοῦ εἰκόνα ὕβριν, ἀδύνατον ἡμίν ἀπογράφεσθαι. Μόνης δὲ τῆς, ἐν ᾗ οἱ Ἅγιοι κατεσχέθησαν, πόλεως καὶ τῆς ταύτης ἀλώσεως μνημονεύσωμεν.

[12] [Amorium capitur,] Τοιγαροῦν ἐπὶ τούτου Ἀβησὰκ ἐκεῖνος, ὁ Πρωτοσύμβουλος τῶν Ἱσμαηλιτῶν ἔθνους (οὕτω γὰρ τοὺς αὐτῶνἘθνάρχας ἀποκαλἐσι) σὺν δυνάμει βαρείᾳ κατὰ τῆς περιωνύμου πόλεως Ἀμορίου ὁρμήσας, καὶ ἐν πάσαις τριστκαίδεκα ἡμέραις τὰ τείχη κατεῤῥιπτήσας διὰ τῶν μηχανικῶη ἑλεπό λεων, πορθεῖ μὲν ἀυτὴν, τοὺς δὲ τῶν ἑπτὰ θεμάτων καθηγεμόνας e ζωογονήσας, τὰς ὑπ' αὐτοὺς ταττομένας λεγεῶνας ἀναιρεθῆναι μετὰ τῶν ἐν τῇ πόλει οἰκούντων καὶ τῶν ἐκεῖσε καταφυγόντων ἀνδρῶν διὰ μαχαίρας προστάττει. [milites cū plebe mactantur, ductores ordinum carceri mancipantur,] Ἐις δὲ τὴν οἰκείαν ἀνθυποστρέψας Ἀρχὴν, φρουρᾷ μὲν τοὺς εἰρημένους Ἀρχηγοὺς τῶν στρατευμάτων σκοτεινῇ καὶ δυσωδεστάτῃ, διπλασίοις τε καὶ τριπλασίοις σιδηροπέδαις, καὶ τῇ τῶν ξύλων καθείρξει συνεσφιγμένους ἐναποτίθεται· βραχεῖ δέ τινι ἄρτῳ καὶ βραχυτέρῳ ὕδατι τούτους ἐντειλάμενος τιμωρεῖσθαι, φύλακας καὶ τηρητὰς ἐγκαθίστησιν, ὡς μή τινα πλὴν τῶν φρουρῶν τοῦτοις προσομιλῆσαι.

[13] Ἀλλὰ γὰρ τίς τῶν δακρύων ἐκείνων, Χριστὲ Ἄναξ, καὶ τῶν f ἀμυθήτων καὶ ὀδunηρῶν στεναγμῶν τὸ πλῆθος ὑπέρ σου ταῦτα ὑπομενόντων, [in quo durissime habentur.] πλὴν σου μονος ἀκριβῶς ἐξεπίσταται; Ὀυ γὰρ τοσούτου μετεῖχον ὕδατος, ὅσον τῶν ὀφθαλμῶν προέχεον δάκρυον· οὐ τοσούτου μετελάμβανον ἄρτου, οἱ πολλούς ποτε διαθρέψαντες πένητας, ὅσον τῆς ἀυτῶν σαρκὸς ὑφαιροῦντο οἰ φθεῖρές τε καὶ οἱ μῦες καὶ τὰ ἐπὶ γῆς ζωΰφια ἰλυσπώμενα. Κλίνη αὐτοῖς ἡ γῆ, καὶ ὑποστρώματα ἡ δυσώδης καὶ λεπτοτάτη κόνις· εἰ δέ που καὶ τινι ἀυτῶν ὑπεῤῥίφθη βδελυκτὸν ῥάκος, μείζων ἡ βάσανος τῶν ὀλεθρίων ζωϋφίων ἐκεῖσε ἐμφωλευόντων.

[14] Ἐκ δὲ τοῦ σκότου οὐδὲ ἐν αὐτῇ μεσημβρίᾳ τὰς ἀλλήλων ὄψεις ἀκριβῶς ἐπιγνῶναι ἠδύναντο, εἰ μὴ ἄρα πυρίῳ τινί που ἐχρήσαντο. Ὀυ συνεχωρεῖτο ἀυτοῖς προσελθεῖν βαλανείῳ, οὐκ ἀποκεῖραι τῆς κόμης τὸ περιττὸν, οὐχ ὑποκαθίσαι ἀκτῖνας ἡλιακὰς, ἀλλ᾽ οὐδὲ κᾂν ὅλως προσβλέψασθαι ταύτας. Ἠιτούντο παρὰ τῶν φυλάκων πρὸς ἄιτησιν ἐλεημοσύνης τινὰς ἐξ αὐτῶν προσελθεῖν· καὶ εἴ που τοῦτο κατένευσαν, δέκα ἑνὶ δεσμίῳ πεπεδημένῳ παρείποντο στρατιῶται, ὑποστρέψαντι δὲ ἀυτῷ ἀνετέμνετο καὶ ἠρευνᾶτο ὁ οἰκτρότατος ἄρτος, καὶ τὸ εὐτελὲς περιειργάζετο σκεῦος, μή που ἐπίβουλον γράμμα ἐν τούτοις περικαλύπτοιτο.

CAP. II.

[15] Καὶ ἕως μὲν ἡ προαποκειμένη τῆς σαρκὸς δύναμις προσῆν τοῖς γενναιοτά τοις, [Submittūtura Protosymbolo qui specie solandi captiuos] οὐδένα περὶ πίστεως ἀυτοῖς προέτεινον οἱ βάρβαροι λόγον· ἡνίκα δὲ ἀυτοὺς κατισχνωθέντας καὶ ὥσπερ ταριχευθέντας κατεῖδον, προτροπῇ μὲν τοῦ Ἐθνάρχου τῶν παῤ ἀυτοῖς ψευδευλαβῶν γνωστικῶν καὶ φιλανθρωπίαν ὑποκρινομένων τινὲς πρὸς τὸ δεσμωτήριον παρεγένοντο, δῆθεν δὲ πarακλήσει τῶν Ἀρχιφυλάκων ἀνοιγνυμένης τῆς φυλακῆς εἰς ὁμιλίαν τῶν δεσμίων ἐκάθηντο, καὶ ἀργύρια ἐνίοτε δὲ καὶ τινα ἐνδύματα τούτοις παρεῖχον, ἔπειτα δὲ καὶ εἰς ἅρνησιν τῆς Χριστοῦ πίστεως ἐδοκίμαζον προκαλεῖσθαι. Ὀυδὲν γὰρ ἐδόκει ὁδεινὸς Ἄρχων ἐκεῖνος τὴν ὅλην πόλιν, οὕτω μεγάλην καὶ πάμπλουτον οὖσαν, κερδάνας, πρὸς τὴν τῶν Ἁγίων τούτων ἐπὶ τὴν οἰκείαν πίστιν μετάθεσιν. Μεῖζον γαρ ἔλεγεν εἶναι τὴν κατὰ ψυχὴν νίκην τῆς τῶν σωμάτων, ὅσον καὶ ψυχὴ κρεῖττον σώματος· τὸ δὲ σώματα βάλλειν ψυχῆς δὲ μὴ καθικνεῖσθαι καὶ θηρσὶν εὐκολώτατον.

[16] [defectionem suadent,] Ὡς δὲ τῆς προσβολῆς Ἅγιοι ἀντελάβοντο, καὶ τὸ προταθὲν ὡς μύσος κατέπτυσαν, g οἱ εἰς ἄρνησιν προκαλούμενοι ἀπεκρίναντο. Ὀυ καλόν τι ἔργον ἀλαζονεία καὶ τύφος· ἐπιστήσατε προτερον τοῖς παῤ ἡμῶν λεγομένοις τὸν νοὖν, καὶ εἰ μὴ καλά γε ὑμῖν καὶ συμφέροντα συμβουλεύοιμεν, κατανεῦσαι μὴ εὐδοκήσητε. Ἐπελάθεσθε ἆρα τῶν φιλτάτων ὑμῶν παίδων καὶ τῶν γλυκυτάτων γονέων τε καὶ συμβίων τῆς ἐμφύτου καὶ ἀναγκαίας στοργῆς, ἣν καταιδεῖται καὶ τὰ θηρία; τῆς ἡδιστης ἀποδαύσεως τῶν ὐμετέρων κτημάτων; τῶν συγγενῶν καὶ φίλων τῆς συνουσίας; τῶν εὐγνωμόνων οἰκετῶν τῆς φιλοτίμου θεραπείας; τῆς παρὰ τὴν Κρατούντων τιμῆς; τῆς τῶν ὑποχειρίων δόξης; τῶν συναγμασάντων ἠθῶν τῆς πατρίδος; Τίς ἐν τοιούτῳ κινδύνῳ καὶ ἀποτυχίᾳ τοσούτων καλῶν, h οὐ μέθοδόν τινα ἐπινοήσοι, κᾂν ἑνός τινος τούτων λαβέσθαι.

[17] [saltem simulatam:] Εἰ δὲ πάντων ὁμοῦ ἐνὸν ὑμᾶς εὐμοιρῆσαι, μάτην ἀπαρνήσεσθε την ὑμῶν αὐτῶν σωτηρίαν, οὐ τοῦτό γε φρενὸς ὑγιοῦς ἔργον φαίη τις ἂν τῶν συνέσει κεκοσμημένων εἰ δεγε τῆς τούτων πάντων τῶν ἀγαθῶν προξένου ἀπορεῖτε μεθόδου, φιλανθρώπως ὑμᾶς διδάξομεν. Ὑποκριθέντες περιτμήθητε, καὶ τῷ Πρωτοσυμβούλῳ σαυεὔξασθε, καὶ μυρίων ἀπολαύσαντες παῤ αὐτοῦ ἀγαθῶν ἐν καιρῷ πολέμου παλινοστήσετε φυγάδες πρὸς τὴν θρησκείαν καὶ τὸ ἔθνος ὐμῶν, νικηταὶ μετὰ νίκην καὶ θαυμαστοὶ παρὰ πᾶσιν ἀνθυποστρέψαντες. Οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ γνήσιοι δοῦλοί φασι πρὸς αὐτούς. [sed refutātur] Ἐι ἐν τούτοις ἐν οἷς ἡμεῖς νῦν δεινοῖς συνεχόμεθα περιπεπτώκειτε, ἆρα τοιαῦτα ποιεῖν οἷα ἡμῖν συμβουλεύετε κατεδέχεσθε; Ὁ δὲ, Καὶ τί ζωῆς, καὶ ταύτης ἐλευθέρας τε καὶ ἀνέτου, ἀναγκαιότερον; καί τινι ὄρκῳ τὴν εἰς τοῦτο αὐτῶν κατάθεσιν ἐβεβαίωσαν. Ἐυθὺς δὲ πρὸς αὐτοὺς οἱ Φιλόχριστοι· ἀλλ᾽ ἡμεῖς γε οὐκ ἀνεχόμεθα ψυχῆς ἀστηρίκτου περὶ τὴν οἰκείαν πίστιν ὑπὲρ πίστεως παραίνεσιν δέξασθαι. Καὶ τούτων οὕτως πρὸς ἀυτοὺς εἰρημένων, οὗτοι μὲν κατησχυμένοι καὶ ἄπρακτοι πρὸς τὸν ἀποστείλαντα ὑπεχώρησαν, παθόντες μᾶλλον ἢ δράσαντες ὄπερ ἐβάλοντο.

[18] [Alij sortem miserentur,] Μετὰ δέ τινας ἡμέρας, ἕτεροι τῷ τρόπῳ τῶν προλαβόντων ἐπόμενοι, ὡς ἐν μεταδόσει ἐλεημοσύνης τῷ δεσμωτηρίῳ προσίεσαν, καὶ δακρύειν χρηματιζόμενοι ἀπωδύροντο τούτους, ὡς δἰ ἀγνωσίαν καὶ ἀπιστίαν τιμωρουμένους. Ὤ πόσων κακῶν ἄιτιιον, λέγοντες, πᾶσι τοῖς ἄγνοοῦσιν ἡ περὶ τὸν μέγαν προφήτην Μωάμεδ γίνεται ἀπιστία; Ὀυ μεγάλοι γὰρ οὗτοι, οἱ τὰ χαλεπὰ ταῦτα δεσμὰ περικείμενοι; ὀυ συγγενεῖς Βασιλέων; οὐ πολεμικῆς ἐμπειρίας καὶ ἑτέρων διδάσκαλοι; ὀυ τῇ τέχνῃ καὶ ἡ τοῦ σώματος ῥώμη κατάλληλος;; οὐχ ἡ τῶν ὅπλων κατασκευὴ μόνον, καὶ τοὺς οὐκ εἰδότας ὅπλα, πρὸς πόλεμον διανίστησιν; ὀυ μυριάδες συνασπιζόντων παρῆσαν; i Πλείους γὰρ τῶν ἑπτὰ μυριάδων, [in quam inciderunt] τὸν στρατευόμενον μόνον τοῦ λαοῦ τῶν ἁλόντων Ῥωμαίων, ἀνεδόθη τῷ πιστοτάτῳ Πρωτοσυμβούλῳ. Τί τὸ πᾶσαν τὴν δυναστείαν ἐκνεύρισεν ἐκείνην, εἰ μὴ μόνη ἡ τοῦ Προφήτου ἀθέτησις, καὶ τούτου πίστις ἡ κατ᾽ ἀυτῶν νίκη τῶν τοῦ Προφήτου θεραπευτῶν.

[19] Ἀλλ᾽ οὐ θαυμαστὸν, ἀνθρώπους γε ὄντας μὴ τὸ συμφέρον ἀμαθῶς ἔχοντας ἐγνωκέναι· συγγνώμης γὰρ οἱ ἀγνῶτες συναισθόμενοι ἀπολαύειν εἰώτασιν, ὥσπερ δὴ καὶ οὗτοι k ἀβυληθέντες. Καὶ τὸν λόγον μεταγαγόντες, Ὑμεῖς φασιν, (δἰ ὑμᾶς γὰρ καὶ ταῦτα πρὸς ἑαυτοὺς λέγομεν) τῆς μὲν στενῆς μεταβεβληκότες ὁδοῦ ἣν ὑμῖν ὁ τῆς Μαρίας υἱὸς ἰέναι περιτρέπεται· τῆς δὲ πεπλατυσμένης καὶ εὐρυχώρου, ἔντε τῷ νῦν αἰῶνι καὶ ἐν τῷ μέλλοντι παρὰ τῷ φιλανθρώπῳ καὶ μεγάλῳ Προφήτῃ ἐπηγγελμένης ἐπειλημμένοι, [facilē Mahometi legem spernentes,] μακαρίσαιτ᾽ ἂν ἡμᾶς, ὡς ἀγαθοὺς συμβούλους καὶ πολλῶν ὑμῖν καλῶν προξένους. Τί ἄπιστον ὁ ἡμέτερος Προφήτης διδάσκει λέγων, ὅτι δυναται ὁ Θεὸς τὸν αὐτῷ ὑπακούοντα καὶ ὧδε πάσης ἐμπλῆσαι τρυφῆς κᾀκεῖ τὸν παράδεισον κληροδοτῆσαι; [quasi nequeat Deus præsentes & futuras voluptates dare:] Ἤ πτωχεύει χρημάτων καὶ τῆς τῶν λοιπῶν ἀπολαύσεως ὁ Θεὸς l;

[20] Ὤ τῆς ἀπιστίας τῶν ἀγνώτων ἀνθρώπων; ὡς ἀλόγιστον; Θεοῦ μὲν διττὰς παρεχομένου τὰς δωρεὰς ἐντεῦθεν κᾀκεῖθεν, ὑμᾶς δὲ ὥσπερ πλέον τι τούτου φρονοῦντας ὄιεσθαι, καὶ ταύτας ἐπικορίζειν, ὡς περὶ ἐνδεοῦς ταῦτα διανοουμένους, καὶ μεριστὰς τῶν ἐκείνου καλῶν γίνεσθαι, καὶ οὐχ ὅτ᾽ ἂν ἐκεῖνος δίδωσιν ὑποδεχομένους, ἀλλ᾽ ὅτ᾽ ἃν ὑμεῖς ἐπιτρέπητε περιφρονοῦντες τῆς ἐκείνου χρηστότητος, δἰ ὑπεροψίας ὑπερβολήν. Ἤ ουχὶ καὶ ὑμεῖς ποτέ τι τοῖς οἰκέταις ὑμῶν παρεχόμενοι, ἐὰν ἀκκιζομένους πρὸς τὸ λαβεῖν ἴδητε ἢ καὶ παντελῶς ἀνανεύοντας, ὡς δὴ χαλεπῶς ὑπ' αὐτῶν ὑβρισθεντας, ἀντὶ τῆς εὐεργεσιας πληγὰς αὐτοῖς ἐπιφερετε; Ἐι δὲ ἄνθρωποι θνητοὶ τοῦτο ποιοῦσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὁ ἀθάνατος τοῦτο ἐφ᾽ ὑμιν δράσει Θεὸς; Δέξασθε οὖν τὴν τοιαύτην τοῦ Προφήτου διδασκαλίαν· καὶ τῶν παρόντων ἀπαλλαγέντες δεινων, κατατρυφήσατε τῶν προκειμένων Θεοῦ ἀγαθῶν καὶ ζῶντες καὶ τελευτηκότες. Ἔυσπλαγχνος γὰρ ὢν ὁ Θεὸς, καὶ ἰδὼν ὅτι δυσχεραίνει πᾶς ἄνθρωπος πράττειν βουλόμενος τὴν σκληρὰν νομοθεσίαν τοῦ Ἰησοῦ, ἀπέστειλε τὸν αὐτοῦ Προφήτην Μωάμεδ, πάντα τὰ βάρη ἀποφορτίζοντα, καὶ πᾶσαν τὴν στενεχωρίαν ἐκείνην λύοντα, καὶ m μετὰ πάσης μὲν τῆς τῶν παρόντων ἀπολαύσεως καὶ τρυφῆς καὶ τὴν ἐκεῖθεν εὐφροσύνην ἐπαγγελλομενον, ἐκ μόνης δὲ πίστεως τοὺς ὑπακούοντας σώζοντα.

[21] [quorū dementiam Sācti refellunt.] Ὡς δὲ τούτων οἱ ἐχέφρονες ἄνδρες ἐκεῖνοι τῶν ληρημάτων ἤκουσαν, ἀνδρεῖόν τι καὶ σοφὸν ἐνιδόντες ἀλλέλοις, ἐμειδίασάν τε ὁμοῦ καὶ ταῖς χερσὶ τὰς ὄψεις ἀπέτριψαν, καὶ τὴν προφητικὴν ἐπεῖπον ἐκείνην ᾠδήν, Διηγίσαντό μοι παράνομοι ἀδολεσχίας, ἀλλ᾽ οὐχ ὡς ὁ νόμος σου Κύριε· πᾶσαι αἱ ἐντολαί σου ἀλήθεια, ἀδίκως κατεδίωξάν με, βοήθησόν μοι. [Ps. 118, 85] Εἶτα καὶ πρὸς ἐκείνους, Καὶ ταύτην γε ὅλως ὄιεσθε ἀληθῆ καὶ θεάρεστον παίδευσιν, τὸ ἡττᾶσθαι τῶν τῆς σαρκὸς ὀρέξεων ἐν παντὶ θυμῷτε καὶ πονηρίᾳ, καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις τὸν ἐν ἡμῖν λόγον δουλεύειν, μηδὲν δὲ τοῦτων ἡττᾶσθαι φρονήσεως καὶ τῷ τῆς ἐγκρατείας ἀναστομἐσθαι χαλινῷ καὶ κημῷ; Καὶ τὶ διοίσει ἄνθρωπος θηρίου ἀλόγου οὑτωσὶ διαιτώμενος; Ὄντως ἀπόδειξίς ἐστιν ἡ τοιάυτη νομοθεσία, τοῦ κἀκεῖνα τὸν τοιοῦτον πerὶ τοῦ Σολομῶντος γράψαι, ὅτι οὐχὶ Θεὸν, ἀλλά τινα ἄγριον ἀλέκτορα n καὶ γοῦνδας ἔσχεν διδασκάλους τῆς αὐτοῦ σοφίας. Καὶ προςθέμενοι εἶπον, Ἠμεῖς ὢ ἄνδρες, ἐκείνων ἐσμὲν μαθηταὶ, τῶν πρὸς Θεὸν λεγόντων, Ὁυ μὴ ἀποστῶμεν ἀπό σου, ἀλλ᾽ ἕνεκέν σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν· ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς. [Ps. 43, 22 & Rom. 8, 36, 39] Καὶ Ὀυδὲν ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα. Καὶ τούτων ἐνωτισθέντες καὶ μηδὲν κρεῖττο ἀλόγων φρονοῦντες, ἐληλεγμένοι πρὸς τὸν Ἄρχοντα καὶ αὐτοὶ ἀνθυπέστρεψαν.

[22] [Gymnosophistæ a progressu Saracenorum argumentantur:] Χρόνος παρῆλθε, καὶ τοῖς προλαβἐσιν ὁμοίαν σκῆψιν ὑποκρινόμενοι ἕτεροι παρεγίνοντο, Γυμνοσοφιστὰς τούτους ἀποκαλἐσι. Μέτὰ γοῦν τὴν διάδοσιν ἀσπασάμενοι πάντας, καὶ καθεσθέντες, Τί, φασιν, ὦ δέσμιοι ἀμύνατόν ἐστι παρὰ τῷ Θεῷ; Ὁἱ δὲ εἶπον, Ὀυδὲν· ὃ μάλιστα πρέπει τῇ θείᾳ φύσει. Ἐι οὖν, φασι, πάντα δυνατὰ τῷ Θεῷ, σκεψώμεθα τίσι τὴν δύναμιν αὐτοῦ χαρίζεται σήμερον, Ῥωμαίοις ἤ Ἰσμαηλίταις; Τίνας τὰ πιότατα καὶ περίδοξα τῶν γεῶν ἐκληροδότησε, ὑμᾶς ἢ ἡμᾶς; Τίνων τὰ στρατεύματα κατευμεγεθεῖ, καὶ τίνων ὡσεὶ χόρτος αἱ φάλαγγες ἐκθερίζονται; Ὀυχὶ δίκαιός ἐστιν ὁ Θεὸς; Ἐι μὴ εὗρεν ἡμᾶς πληρωτὰς τῶν αὐτοῦ ἐντολῶν οὐκ ἂν οὕτω φιλοτίμως τὰς αὐτοῦ εὐεργεσίας εἰς ἡμᾶς ἐπεδείκνυτο· καὶ εἰ μὴ εἶδεν ὑμᾶς ἀπιστίαν πρὸς τὸν αὐτοῦ πεπονθότας Προφήτην, οὐκ ἂν ὑποχειρίους ἡμῖν κατέστησεν.

[23] Ὁι δὲ Ἅγιοι εἶπον, Ἐι μὲν τῶν ἁγίων Προφητῶν ταῖς διδασκαλίαις ἐπειθαρχεῖτε, εὔκολον ἦν τὸν τοιοῦτον ὑμῶν λογισμὸν ψευδόμενον ἀπελέγξα. Καὶ o τίνος ὑμεῖς τόπον ἀποπληροῦτε διὰ τῆς θεοπνεύστου Γραφῆς παραστῆσα; [Sācti, quod Mahometi lex prophetarū careat testimonijs,] Ἐπεὶ δὲ ταύτην μὲν οὐ προςίεσθε, μόνῳ δὲ στοιχεῖτε τῷ ὑμετέρῳ διδασκάλῳ, καὶ ἡμεῖς δὲ τληπαθεῖν διὰ τὴν εἰς αὐτὸν ἀπιστίαν κατονειδίζετε, πυθομένων ἡμῶν ἀποκρίθητε· Δύο τινῶν δικαζομένων ὑπὲρ ἀγροῦ, καὶ τοῦ μὲν ἄνευ μαρτύρων διἳσχυριζομένου αιτῷ προσκεκυρῶσθαι ὀφείλειν τὸν τοιοῦτον ἀγρὸν, τοῦ δὲ ἀφιλονείκως πολλοὺς καὶ δεδοκιμασμένους μάρτυρας προκομίζοντος, ὅι φασιν τούτῳ μᾶλλον ἢ ἐκείνῳ τὸν ἀγρὸν διαφέρειν· τίνος ὑμεῖς, οἱ Σαρακηνοὶ, κρίνετε κτῆμα τὸν ἀγρὸν γενήσεσθαι; Οἱ δὲ. Τοῦ παριστάντος δηλονότι τοὺς πιστοτάτους μάρτυρας. Καὶ οἱ Ἅγιοι, Εὐλόγως οὖν ἆρα τοῦτο καὶ ἡμεῖς ἐπί τε τοῦ τῶν Σαρακηνῶν διδασκάλου, ἐπίτε τοῦ μονογενοῦς υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καὶ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τὸ δίκαιον p κρίνομεν. Ἦλθεν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἐκ Παρθένου γενόμενος ἄνθρωπος, ὡς καὶ ὑμῶν λεγόντων πολλάκις ἀκούομεν, πάντας τοὺς αρχαίους καὶ ἀψευδεῖς Προφήτας τὴν τούτου ἔλευσίν τε καὶ δεσποτείαν παραγορεύοντας ἔχων μεθ᾽ ἑαυτοῦ. Ἀπεστάλη, ὡς ὑμεῖς φατε, παρὰ Θεοῦ καὶ ὁ μέγας Μωάμεδ, τρίτην νομοθεσίαν ὑμῖν κομίζων· οὐκ ἔδει καὶ αὐτὸν δύο τῶν Προφητῶν τοῦ Θεοῦ, ἢν κᾂν ἕνα, συνήγορον ἔχειν πρὸς τὸ ἀποδεῖξαι ὅτι θεόθεν ἐξαπεστάλη;

[24] [risu dignā ostendunt;] Καὶ τοῦ τοιούτου ἐλέγχου παρὰ τῶν φιλοχρίστων ἀποταθέντος, εἷς τις αὐτῶν τὴν προσωνυμίαν Βαστόης μάλα χαριέντως ἀπεκρίθη· Ἔχει καὶ ὁ τῶν Σαρακηνῶν Προφήτης τὸν περιώνυμον καὶ ἀψευδέστατον Ἠσαΐαν, τὰ κατ᾽ αὐτὸν προαγγέλλοντα· καὶ εἰ μὴ λυπηρὸν ἦν τοῖς λογίοις τούτοις ἀνδράσι, καὶ τὸ ῥητὸν προεκόμισα ἂν. Οἱ δὲ, Καὶ μὴν οἴδαμεν συγγνώμην διδόναι τοῖς ἐξ ἀνοίας πανταχοῦ πλημμελἐσι. Τάχα γὰρ ὕβρις ἐστὶ τοῦ Προφήτου. Ὁ δὲ πρὸς ἀυτοὺς, Ὀυχ ὑμεῖς φατε, ἔσχατον πάντων εἶναι τῶν Προφητῶν καὶ σφραγίδα Μωάμεδ; Οἱ δὲ Ἀληθῶς· οὗτός ἐστιν ὁ μόνος ἀψευδὴς καὶ πρότερος Προφητης. Καὶ ὁ φιλόχριστος πρὸς ἀυτοὺς, Φησί που ὁ καθ᾽ ἡμᾶς Θεοῦ Προφήτης Ἠσαΐας, ὅτι ἀφεῖλε Κύριος ἀπὸ Ἰσραὴλ κεφαλὴν, καὶ οὐράν. Καὶ q ἑρμηννεύων τίνα ταῦτά ἐστι, Κεφαλὴν μὲν ἔφη Ἄρχονοῦα προστωπολήπτην, τὸν δὲ ἕτερον Προφήτην διδάσκοντα ἄνομα, οὗτος ἡ οὐρά. [Isa. 9, 14] Μὴ δὴ θορυβεῖσθε, ἢ γὰρ οὐχὶ ἄνομον τοῦτο ἡμῖν οὗτος πρόσταγμα δέδωκε, τὸν διὰ μῖσος ἀποβαλόντα τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκά τινα, μὴ ἐξεῖναι ταύτην πάλιν ἀναλαβεῖν, μὴ ἑτέρῳ πρότερον συζευχθεῖσαν; [& quam absurda in ea præcipiantu:] ἀφείσθω γὰρ τὰ λοιπὰ τῆς τούτου προφητείας, καὶ νομοθεσίας. Ἐμοί γε δοκεῖ τοῦτο λέγειν οὐρὰν τὸν γνώριμον προφήτην Ἠσαΐαν.

[25] Οἱ δέ, Ἴσμεν φιλοσοφεῖν, εἶπον, ἀλλ᾽ εἰ τῷ Θεῷ τοῦτο αρέσκει, τίνες ἡμεῖς αὐτῷ ἀπομάχεσθαι; Οὐ χρείαν ἔχει Μωάμεδ μαρτυρίας ἀνθρώπων, τοῦ Θεοῦ Προφήτην ἀυτὸν πεποιηκότος, καὶ τοιούτους αὐτῷ νόμους προστεταχότος. Ὁ δὲ Φιλόχριστος, Ἆράγε, φησὶ, καὶ τὴν πυκνογαμίαν, μᾶλλον δὲ γυναικομανίαν ἐν τῷ τῶν νηστειῶν ὑμῶν πάσχειν καιρῷ, καὶ τὴν δἰ ὅλων ἐκείνων νυκτῶν τρυφὴν, καὶ ἀδδηφαγίαν μέχρι τῆς ἔω ἐκ Θεοῦ κομίσας ὑμῖν ἐντεταλται; Οἱ δὲ, Καὶ λίαν γε ἀψευδῶς, ἔφησαν.

[26] [deinde ad prius obiecta respondent] Καὶ οἱ Ἅγιοι εἶπον, Λείπετάι τις ἐπιλυθῆναι ὑμῶν λόγος, ὁ περὶ τῶν κατὰ πολέμους τροπαίων, ἐπὶ τοῖς τῶν στρατιωτῶν προτερήμασι τὴν εὐσέβειαν ὁρίζειν βούλεσθε. Ἆρά γε οὐκ ἐπίστασθε τὰς τῶν Περσῶν πρότεοῦον νίκας, οἳ σχεδὸν κόσμου περιεγένοντο; δεύτερον δὲ Ἑλλήνων, οἱ καὶ Περσῶν κατεκράτησαν; μετ᾽ ἐκείνους δὲ τῶν παλαιῶν Ῥωμαίων τὴν πάσης κυριότητα οἰκουμένης; Τί οὖν εὐσεβεῖς οἱ τοιοῦτοι; Οὐχ πολυθεΐαν εἰδωλικὴν πάντες ἐμαίνοντο; Πόθεν οὖν ἀυτοῖς ἡ τοσαύτη νίκη καὶ δυναστ εία; Ἔστι μὲν οὖν τοῖς εὐσεβέσι καὶ τὸ νικᾷν ἐκ Θεοῦ· ἔστι δὲ καὶ ἡττᾶσθαι r πρεπόντως· ὅτ᾽ ἂν τῷ νικοποιῷ δἰ ἀγνομοσύνης ἀμεταμέλητα προσκρούωσι πλημμελοῦντες, κέχρηται πρὸς ἔκτισιν τῶν ἀυτοῖς τολμηθέντων οὐ τοῖς ἐπιεικεστάτοις ἀλλὰ τοῖς πονηροτάτοις τῶν ἀνθρώπων. Καὶ τοῦτό ἐστι τὸ λανθάνον ὑμᾶς, καὶ εὑσεβεῖς οἴεσθαι ποιοῦν καίπερ οὐκ ὄντας. Ἀλλὰ γὰρ ἱκανῶς ἔχει τὰ εἰρημένα. Ὅμως Χριστιανοὶ ὅντες ἡμεῖς, ἀμάρτυρον καὶ ἀσύμφωνον τοῖς ἁγίοις Προφήταις, ἵνα μὴ λέγωμεν καὶ πολέμιον, τοῦτον διδάσκαλον οὐ παραδεχόμεθα. Καὶ τούτων λεχθέντων, οὗτοι μὲν πρὸς τὸν ἑαυτῶν ἀνέλυσαν Ἄρχοντα, τὸ τῶν ἀνδρῶν σταθηρον περὶ τὴν θεογνωσίαν ἀναγγέλλοντες φρόνημα· οἱ δὲ Ἄγιοι δάκρυσιν ὁμοῦ συσχεθέντες τῷ Θεῷ εὐχαρίστουν, ὅτι ὅλως Χριστιανοί τε εἰσὶ, καὶ ὑπὲρ ἀψευδοῦς Θεοῦ τὰ δεινὰ πάσχουσι, καὶ περὶ τῶν ἐνισχημένων τῇ τοῦ ἀθέου Μωάμεδ ἀπάτῃ· ἐποτνίων τε καὶ ἐξελιπάρουν τῆς οὕτω μωρᾶς καὶ ἀλόγου πλάνης ἀυτοὺς ἐξελέσθαι.

CAP. III

[27] Επτὰ μὲν οὖν ὅλοις ἔτεσιν ἐγκατάκλειστοι ὄντες, καὶ τὴν ψυχὴν ἐκλείπουσαν περιφέροντες τῇ βίᾳ τῆς φρουρᾶς ὀδυνᾶν, [Post 7 annos carceris patienter tolerati] οὐκ ἔληξαν νύκτα καὶ ἡμέραν τὰς ὑμνολογίας Δαυῒδ μελετῶντες, οὔτε τῶν συνήθων εὐχῶν κοινῇ τε καὶ ἰδίᾳ ἠμέλησαι· ἀλλὰ καὶ ἀκατάληκτον τῷ Θεῷ εὐχαριστίαν ἀνέπεμπον κατὰ πάντα μὲν, ἐξαιρέτως δὲ κατὰ τὴν πολυτρόπως εἰς ἀυτοὺς οἰκονομηθεῖσαν παῤ αὐτοῦ σωτηρίαν. Ἀνακαθαρθέντες γὰρ διὰ τῆς θλίψεως τῶν τῆς ἡδονῆς σπιλωμάτων, καὶ φωτισθέντες τὸν νοῦν τῇ τῆς προσευχῆς καὶ ἡσυχίας ἐπιστάσει, τοιαυτά τινα πρὸς ἑαυτοὺς ὡμίλουν, Τί ἀνταποδώσομεν ποδῶσομεν τῷ Κυρίῳ, τῷ οὕτως ἀγαπήσαντι, καὶ τῶν ὑπέρ αὐτοῦ παθημάτων τυχεῖν ἀξιωσαντι· ὦ γὰρ ἐν τῷ κόσμῳ ἀναστρεφόμενοι δι᾽ ἀρετὴν πόνων, οὐ δὲ τὴν ἀκοὴ ἡδέως ἀνειχόμεθα, ἰδοὺ ἔβδομον τοῦτο ἕτος ἀσινῶς ἀντελαβόμεθα, αὐτοῦ πἀντως ἐνδυναμοῦντος ἡμᾶς. Ἀλλ᾽ εἴθε γένοιτο καὶ ἡμᾶς ἐκ διαθέσεως λέγειν, Ποτήριον σωτηρίου λείψομαι; καὶ τὸ ὄνομα Κυρίου ἐπικαλέσομαι.

[28] Τοιγαροῦν ἐν τοσαύτῃ ἀσκήσει τε καὶ μελέτῃ τῶν Ἁγίων διατελόυντων, πέμπτῃ τοῦ Μαρτίου μηνὸς, ἤδη τοῦ ἡλίου πρὸς δυσμας κατιόντος, παραγίνεται ἐν τῇ φρουρᾷ εἷς, τῶν τοῦ ἡμετέρου στρατοῦ Ἄρχων ποτὲ γεγονὼς καὶ γνώριμος τῶν Ἁγίων τυγχάνων; [Boodes apostata,] (ὅν φασι καὶ προδότην τῆς μεγαλης ἐκείνης πόλεως τοῦ Ἀμορίου γεγενῆσθαι) ἔξαρνος τῆς Χριστοῦ πίστεως καὶ τῶν Σαρακηνῶν μύστης, τὴν ἑπωνυμίαν Βοώδης· καὶ στὰς πρὸς τῇ θύρα τῆς φυλακῆς, ἐφώνησέ τινα Κωνσταντῖνον ὀνόματι, ἄνδρα λόγιον καὶ πάσῃ ἀρετῇ κεκοσμημένον, Νοτάριον τελοῦντα Κωνσταντίνου τοῦ Πατρικίου, καὶ συνδεσμωτην αὐτοῦ τυγχάνοντα· καὶ διά τινος ὀπῆς ἐνετέλλετο αὐτῳ μηδενα ἕτερον παρεῖναι, διὰ τὸ βούλεσθαι ἀυτῳ μυστικά τινά, φησιν, ὁμιλῆσαι ῥητά. Καὶ τοῦ εὐσεβεστατου ἀνδρὸς μόνου ἐπακροωμένου, φησὶν ὁ Βοώδης· ἔεπιστε φρονιμώτατε Κύριε, ὅτην ἀγάπην ἐκ παλαι τῶν χρόνων ἔσχον πρὸς τὸν Κύριον σου τὸν Πατρίκιον μέχρι τῆς δεῦρο· μαθὼν οὖν ἀκριβῶς, [decreto mortis nūtiato, Constantinum sollicitat ad defectionē.] ὅτι βουλὴν ἐποιήσατο ὁ Πρωτοσύμβουλος ἄυριον ἀυτὸν ἀνελεῖν, εἰ μὴ ἄρα κατανευσῃ ἀυτῳ συνεύξασθαι, ἄδραμον τὴν σώζουσαν ὑμᾶς ἐκ τοῦ τοιούτου θανατου ἐνηχῆσαι γνώμην. Σὺ οὖν πεῖσον ἀυτὸν μαγαρισαι. Ἀλλὰ καὶ σὺ μετ᾽ ἀυτοῦ τουτο ποίησον· καὶ τῆς κατὰ ψυχὴν πίστεως τῶν Χριστιανῶν μὴ ἀποστῆτε, καὶ ἵλεως ὑμῖν ἔσται ὁ Θεὸς διὰ τὴν ἐπικειμένην ἀνάγκην.

[29] Ὁ δὲ Φιλόχριστος ὄντως ἐκεῖνος ἀνὴρ, τὸν τοῦ Χριστοῦ σταυρὸν τῇ χειρὶ κατὰ τοῦ ἀσεβοῦς ἐκείνου χαράξας στόματος, ἔφη. Καταργησει σε Κύριος ὁ Θεὸς, διάβολε. Ἀπόστηθι ἀφ ἡμῶν ἐργάτα τῆς ἀνομίας. Καὶ εἰσελθόντι ἀυτῳ ἐν τῇ ἐνδοτέρα φυλακῇ επύθετο παῤ ἀυτοῦ ὁ θεοφιλὴς Πατρίκιος τίς τε ἦν, [qui se ad mortem animose disponit.] ὁ τοῦτον καλέσας, καὶ τίνος ἕνεκεν; Ὁ δὲ Φιλόχριστος οὗτος ἀνὴρ, ἰδίᾳ καὶ μυστικῶς τὴν τοῦ θανάτου ἀυτοῦ ψῆφον ἀνήγγειλεν, τὰ δὲ τῆς ἀθέου συμβουλης ἀπεσιώπησε, δεδιως μή τινα χώραν κατ᾽ ἀυτοῦ ὁ πονηρὸς ἕξῃ καὶ ὑποσκελίσῃ ἀυτὸν τοῖς τῆς δειλίας λογισμοῖς, s ὡς μόνον κατατομηθναι κριθέντα. Ὁ δὲ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς εὐχαριστίαν τῷ Θεῶ ἀναπέμψας, φησὶ, Τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου γινέσθω, Ἐιτα διαθέμενος ἐγγράφως τὰ κατ᾽ ἀυτὸν διὰ χειρὸς τοῦ ἡγιασμένου Κωνσταντίνου, εὐθυς προτρέπεται πάντας τοὺς συνδεσμίους εἰς ὑμνολογίαν Θεοῦ παννυχὶ παραστῆναι.

[30] [Postridie mane producti e carcere] Ὃ δὴ καὶ πεποιηκότων ἀυτῶν, ἐφίσταται τις προΐθεν Ἄρχων, μετὰ φοβερᾶς φαντασίας καὶ ὑπηρεσίας ἐνόπλου, ἐσταλμένος παρὰ τοῦ Πρωτοσυμβούλου· καὶ κελεύσας τὴν θύραν τῆς φυλακῆς ἀνοιγῆναι, τοὺς προεξάρχοντας ἐπιτρέπει ἐξελθεῖν τῶν δεσμίων. Καὶ δή προήεσαν τῆς φρουρᾶς δύο καὶ τεσσαράκοντα ἄνδρες· καὶ εὐθὺ κλεισθῆναι προστάσσει τὴν θύραν. Στάντων δὲ πρὸ ἀυτοῦ τῶν Ἁγίων, φησὶ πρὸς ἀυτοὺς, Πόσον ἔτος οἴεσθε ἐγκατακλείστων ὑμῶν γεγονότων παριππάσαι; [iterum sollicitantur,] Οἱ δέ φασιν, Ὃ οἴδας τοῦτό, φασιν, ἐρωτᾶς; Ἔβδομον δὴ ἔτος τοῦτο παντως ἐστίν. Ὁ δὲ, ἐμάθετε διὰ τῆς μακρᾶς ἐνοχῆς τῶν τοσοῦτων ἐτῶν, τοῦ πιστοτάτου Πρωτοσυμβούλου τὴν περὶ ἡμᾶς φιλανθρωπίαν τε καὶ συμπαθειαν· ὡς οὐχ εἷλεν αὐτὸν ὁ κατὰ τῶν πολεμοίων ἀεὶ ὁ πλιζομενος θυμος πρὸ πολλοῦ ὑμᾶς ἀνελεῖν, ἀλλ᾽ οὔτε ὁ κατ᾽ ἀξίαν τούτου διάδοχος· οὐκ ἐδει οὖν εἰδότας ὑμᾶς τὸ ἐπιεικὲς αὐτοῦ καὶ μακρόθυμον, καὶ ταὐτα πρὸς δορυαλώτους ἐπιδεδειγμένου, εὔχεσθαι τι ὑπὲρ αὐτοῦ καὶ ἀγαπᾷν αὐτον ἐκ ψυχῆς. Καὶ οἱ Ἅγιοι, Νομου γὰρ ἡμῖν κειμύνου ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων εὔχεσθαι, τοῦτο πράττομεν· ἀγαπᾶν δὲ ἀυτὴν, καθ' όν εἴρηκας τρόπον, οὐ συγχωρεῖ ὁ καθ᾽ ἡμας Προφής πρὸς Θεὸν λἐγων, Ὅτι τοὺς μισοῦντας σε Κύριε, ἐμίσησα. [Ps. 136, 21,]

[31] Καὶ ὁ Ἄρχον. Καὶ πῶς ἐνον μισἐντάς τινα ὑπὲρ αὐτοῦ εὔχεσθαι, Ἐψεύσασθε ἆρα, εὔχεσθαι εἰρηκότες ὑπέρ αὐτοῦ. Καὶ οἱ Ἅγιοι, Ἀληθῶς ἔφημεν, ἐδεόμεθα γὰρ ὑπὲρ ἀυτοῦ πρὸς Θεὸν, ἐμφυτεῦσαι αυτῳ τὴν ἀληθῆ θεογνωσίαν, ἀνθ᾽ ἧς νῦν δοκεῖ ἐχειν, ἀυτῆς οὐκ οὔσηεε. Κἀὶ εἱ ἐγεγόνει τοῦτο, οὐ μόνον ἀγαᾷν, ἀλλὰ καὶ λίαν αὐτὸν τιμᾷν ἐσπουδασαμεν ἄν, κατὰ τὸν Διδάσκαλον ημῶν τὸν λέγοντα, Ἐμοὶ δὲ λίαν ἐτιμήθησαν οἱ δοῦλοι σου ὁ Θεός Ὁ Ἄρχων φησὶ πρὸς ἀυτοὺς, Οὗτος ὑμῶν ὁ λόγος, προς ὁλον ἡμῶ τὸ ἔθνος ἐρῥέθη. [Ps. 138, 17] Ἐἶτα οὕτως οἱ Ῥωμαίων Ἀρχοντες ἀνόητοι εἰσιν, ὡς τοσαυτην πληθὺν καὶ δυναστείαν ἐθνους οὕτω μεγάλου καὶ ἀνδρειοτάτου, άνευ θεἳκῆς οἴεσθαι συγκροτεῖσθαι προνοίας; Τοῦτο γὰρ ἕπεσθαι ἀναγκαῖον τοις θεομισέσι.

[32] Καὶ οἱ Αγιοι, Ὅυ τοῦτό φαμεν. ἰσμεν γὰρ ὄτι οὐδεὶς ἐστερημένος προνοίας θεἳκῆς ὑποστησεται, κἄν μηδέπω την Θεοῦ ἤκουσε προσηγορίαν, ἢ καὶ ἀναίδην ἀυτὸν καθυβρίζει Ἀλλ᾽ ὁτι ἐσφαλμένη ὺμῶν ἐστεν ἡ περὶ Θεοῦ δοξα. [ostendūtq; Deum dice non posse auctorem mali:] τὴν γὰρ Θεοῦ προσηγορίαν καὶ ἃ προσῆκε παρεῖναι Θεῷ μεγαλουργηματα οὂ τὸ πάντων ἀυτὸν εἶναι κτίστην ὁρατῶν καὶ ἀοράτων) ὁμολογοῦν τες, συκοφαντεῖτε ἀυτὸν κακοποσὸν ὁμοῦ καὶ ἀγθοποιὸν λέγοντες, ἀληθείας καὶ ψευδους δημιουργὸν, νόμου καὶ ἀνομίας, δικαιοσύνης καὶ ἀδικίας, ἐπιεικειας καὶ ἀυθαδείας, πραὀτητος καὶ θρασυτητος σωφροσύνης καὶ ἀκολασίας, καὶ τῶν λοιπῶν ὄσαι τοιᾶυταί τινές εἰσιν ἀντικείμεναι δυνάμεις τε καὶ ἐνέργειαι, ἵνα μὴ πάσας ἀπαριθμῶμεν. Ἐι μὲν οὖν τὰ παῤ ὐμῶν κατ᾽ ἀυτοῦ λεγόμενα δυνατὸν ἦν εὑρεθῆναι τε καὶ συστῆναι, ἴσως ἂ ἐλέγομien ὑμᾶς τὴν ἀληθη εὑρηκεναι θεογνωσίαν· εἰ δὲ πλεον, ἢ καθ' ὀσον ἀπῳκισται ἡλίου σκοτος βαθὺ, τοσοῦτον ἡκακίας αἰτία τῆς μακαρίου ἐκείνης οὐσίας, καὶ τὸ μὴ ὂν τοῦ κυρίως καὶ μόνου ὄντος ἀπέστη καὶ ἠφάνισται· πῶς οὐχὶ ἀπελεγχθήσεσθε δοκοῦντες ἐχειν ἀλλ᾽ οὐκ ἀληθῶς ἔχοντες θεογνωσίαν, καὶ τὸ μισεῖν τὸν ὄντως ὄντα Θεὸν ὑμῖν ἑπόμενον ἔχοντες;

[33] [nec tamen duos Deos credi a Christianis:] Καὶ ὁ Ἄρχων φησίν. Τί οὗν ἄλλον ὑμεῖς φατε Θεὸν κακίας πάσης καὶ ἁμαρτίας δημιουργὸν, αἳ κομιδῇ καθ᾽ ὄλου κόσμου ἐνεστιγμέναι εἰσί; Καὶ δύο ἐσονται ἀγαθός τε, καὶ πονηρὸς; Καὶ πῶς ἂν ὁ κόσμος συνέστη μαχομένων τῶν δύο. Οἱ δὲ Ἀγιοι ἀπεκρίθησαν, t Ὀυ Θεὸν ἀλλον φαμὲν παρὰ τὸ κακὸν, μή γένοιτο· ἀλλά τινα τῶν Ἀγγέλων ἀυθαιρέτῳ γνώμῃ τὰ ἀυτῳ οὐ συμφέροντα καὶ καλῶν ἀντικείμενα φιλονεικήσαντα ἐφευρεῖν, καὶ τούτων ἐρασθέντα εἰς μισοθεΐαν ἐλθεῖν, [sed auctorē peccati diabolum dici.] εἶτα δὲ καὶ μισανθρωπίαν· καὶ οὕτω λοιπὸν παραχωρηθέντα δοκιμαστὴν τοῦ ἡμετέροῦ ἀυτεξουσίου, εἴ τε πρὸς Θεὸν νεύομεν ἢ ταῖς ἐκείνου ὑποβολαίου ἀπαγομεθα. Ὑμεῖς οὖν ὑπ' αὐτοῦ παρασυρέντες, τας ἐκείνου κακουργίας τῷ ἀπαθεῖ ἀναλλοιῷ Θεῷ προσήψατε. καὶ ὀ Ἄρχων φησίν. Καὶ μὴν ὁ Προφήτης Μωάμεδ πάσης ἀνθρώπου πράξεως ἀγαθῆς τε καὶ πονιρᾶς αἰτιον τὸν παντοδύναμον Θεὸν διδάσκει. Οἰ δὲ Ἄγιοι εἶπον, Ἀλλον οὖν, ὡς ἔοικεν, ἀνεπλ άσατο Θεὸν παῤ ἑαυτῷ (κατὰ τοὺς Ἕλληνας Ἀγαθοδαίμονα) καὶ τοῦτον ὑμῖν παραδέδωκε σέβειν, τὸν οὔτε ὀντα οὔτε ἑσόμενον. Ἡμεῖς δὲ Θεὸν ἀληθῆ οἰδαμεν καὶ ὁμολογοῦμεν τὸν διὰ τῶν ἁγιων Προφητῶν καὶ τοῦ εὐαγγελίου διὰ τῶν Χριστοῦ Ἀποστόλων κηρυττόμενον, τὸν τῶν ἀγαιῶν μονον αἴτιον· ἄλλον δὲ Θεὸν οὐ γινώσκομεν.

[34] [Christum constanter confitētur,] Καὶ ὁ Ἄρχων φησὶ πρὸς ἀυτούς, Ὀυβούλεσθε οὖν τῷ πιστοταί τῳ Πρωτοσυμβούλῳ συνεύξασθαι σήμερον; τούτου γὰρ χάριν πρὸς ὑμᾶς ἀπεστάλην, καὶ οἶδα, ότι τινὲς ἐν ὑμῖν τούτου τυχεῖν ἐφίενται, οὕς διὰ τοῦτο εὐθὺ δοξασθέντας οἱ ἀπαναινόμενοι κατιδόντες, τὴν ἑαυτῶν ἀποκλάυσονται ἀβουλίαν καὶ δυστυχίαν. Οἱ δὲ Ἄγιοι ὁμοθυμαδὸν ἀπεκρίθησαν, Ἐυχόμεθα τῷ ἀληθεῖ καὶ μόνῳ Θεῷ, μὴ μόνον τὴν Πρωτοσύμβουλον, ἀλλὰ καὶ σε, καὶ ὅλον τὸ τῶν Σαρακηνῶν ἑθνος τῆς ἀθέου τοῦ Μωάμεδ ἀποστῆναι πλάνης, καὶ τῷ διὰ τῶν ἁγίων Προφητῶν καὶ Ἀποστόλων Χριστοῦ κηρυττομένῳ Θεῷ εὔχεσθαι τε καὶ λατρεύειν· μήτιγε ἡμᾶς ἐάσαντας τὸ φῶς πρὸς τὸ σκότος ἀυτομολῆσαι.

[35] Καὶ ὁ Ἄρχων φησὶν, Συνίετε, τί λέγετε, μὴ ἐν μεταμέλῳ γένησθε· οὐ γὰρ ἀνευ μεγάλων βασάνων ἡ ἀπειθάα ὑμῶν ἀυτη παροφθήσεται. Οἱ δε Ἄγιοι εἶπον, Θεῷ ἀθανάτῳ καὶ ἀληθινῷ ἀνεθέμεθα τάς ἑαυτῶν ψυχὰς, καὶ ἐπ᾽ αὐτῳ θαῤῥοῦμεν μέχρις ἐσχάτης ἀναπνοῆς τὴν εἰς ἀυτὸν πίστιν ἡμῶν μὴ ἀρνήσασθαι. Ὁ δὲ πρὸς αὐτούς, Τὸ κρίμα τῆς ὀρφανίας τῶν τέκναν ὑμῶν, [& promissa sibi facta reijciunt.] καὶ τῆς χηρείας τῶν γυναικῶν ὑμῶν ἐλέγξαι ὑμᾶς μέλλει ἐν ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως· ὀτι, διὰ τοῦ μὴ μαγαρίσαι ὑμᾶς ἐξ αρχῆς, τούτων πάντων στεροῦνται σήμερον· ἠδύνατο γὰρ ὁ μέγιστος Πρωτοσύμβουλος κελεῦσαι τῷ ἀνάνδρῳ ὑμῶν Βασιλεῖ, ὤστε πάντας ἀυτοὺς σεσωσμένους ἐνθάδε έξαποστεῖλαι. u Ἀλλ' εἰ καὶ μέχρι τοῦ δεῦρο κατημελήσατε, κἃν νῦν δέξασθε καὶ ὁμολογήσατε τὸν Μωάμεδ Προφήτην· καὶ, ὡς ἔφην, ἐν τάχει τοὺς οἱκείους ὑμῶν πάντας ὀψεσθε, ὅτι καὶ ὁ ἀναγνωρισσμὸς τῶν οἰκείων ὑμῶν ποθεινότερος ἔσται. Γυνὴ γὰρ τῆς Ῥωμανίας σημερον βασιλεύει, ὴ οὐ δυνήσεται ἀντειπεῖν τῇ κελεύσει τοῦ μεγάλου Πρωτοσυμβούλου. Περὶ δὲ πλούτου καὶ χρημάτων μὴ φρωντίσητε, χρόνου γὰρ ἑνὸς φόρος Ἀιγυπτου, ὃμῖν ὁ φιλοφρονέστατος παρέξει Πρωτοσύμβουλος, ἐπαρκέσει καὶ εἰς δεκάτην γενεὰν πλουτεῖν τοὺς ἐκγόνους ὑμῶν. Τότε οἱ Ἄγιοι, ὡς ἑξ ἐνὸς ἀνεβόησαν στόματος, Ἀνάθεμα Μωάμεδ, καὶ πᾶσι τοῖς Προφήτην ἀυτὸν ὁμολογἐσιν.

[36] [Itaque raptantur ad necem.] Ἐυθὺς οὖν κελεύει ἀυτοὺς ὑπὸ τῶν ὀπλοφορων κατασχεθῆναι στρατιωτῶν, καὶ τὰς χεῖρας ἀυτῶν ὄπισθεν πεδηθῆναι, καὶ δίκην προβάτων πρὸς τὸν τῆς σφαγῆς ἔλκεσθαι τόπον. Συνέδραμεν οὖν ἀπειρον πλῆθος Σαρακηνῶν τε καὶ Χριστιανῶν, ἰδεῖν τὴν τούτων ἀναίρεσιν. Ὄτε οὖν πλησίον ἦλθον τοῦ ποταμου Ἐυφράτου (περιἀυτὸν γὰρ τὸ Σάμαρα ἡ μεγάλη πόλις ἀυτῶν κατοικεῖται) φωνησας ἔνα τῶν Ἁγίων ὁ Ἄρχων, Θεόδωρον μὲν ὀνομαζόμενον, [Theodorus e sacerdote miles,] ἐπιλεγόμενον δὲ Κρατερὸν, φησὶ πρὸς ἀυτόν. Σὺ κληρικός ποτε ὣν καὶ τοῦ τάγματος τῶν παρὰ Χριστιανοῖς λεγομένον Ἱερέων, ἐπει τὸν τοιοῦτον ἀπεβάλου βαθμὸν, δόρυτε καὶ στρατιωτικὴν ἀνέλαβες πανοπλίαν, καὶ ἀνδροκτόνος ἐγένου· τί νῦν σχηματίζῃ Χριστιανὸς φανῆναι, πρὸς πολλοῦ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν ἐξαρνησάμενος; Οὐ μᾶλλον οὖν χρή σε καταφυγεῖν εἰς τὴν τοῦ Προφήτου καὶ Ἀποστόλου Μωάμεδ διδασκαλίαν, καὶ ὑπ᾽ αὐτοῦ τυχεῖν βοηθείας καὶ σωτηρίας, μηδεμίαν παῤῥσίας ἐλπίδα πρὸς Χριστὸν ἔχοντα, διὰ τὸ ἐκουσίως ἀυτόν σε προαπαρνεῖσθαι; Ὁ δὲ τοῦ Χριστοῦ Μάρτυς φησὶ πρὸς ἀυτόν, [apostasiæ crimē Martyrio eluturus,] Δἰ ἀυτὸ μὲν οὖν τοῦτο μᾶλλον ὀφείλω ὑπὲρ τῆς εἰς ἀυτὸν πἰστεως καὶ ἀγάπης νῦν μου τὸ αἷμα ἐκχύσαι, ἴνα μοι τῶν εἰς ἀυτὸν πλημμεληθἐντων παράσχοι συγγνώμην ὁ ἀγαθός. Ἢ οὐχὶ καὶ σός ποτε δοῦαπετεύσας οἰκέτης, εἶτα ἐπαναστρέψας καὶ τὰὑπέρ σου διαγωνιζομενος μέχρι θανάτου, ἀφέσεως τυγχάνει τῆς προτέρας ἀγνωμοσύνς διὰ τὴν ὑστέραν εὐγνωμοσύνην; Καὶ ὀ Ἄρχων, Ἤδη σου, φησὶ πληρούσθω τὸ θέλημα· ἐγω μέντοι τό σοι συμφέρον προέτεινα.

[37] [Constantinum animat,] Τῶν δὲ δημίων Ἀιθίοπων τὰ ξίφη παραθηγόντων, καὶ ἄλλων ἄλλοθεν εἰς ὕψος ἀυτὰ ἀναῤῥιπιζόντων καὶ ἀποσκιρτώντων, ὁ θεοφιλέστατος οὗτος Κρατερὸς τὴν ὑπὲρ τοῦ Πατρικίου ἔχων φροντίδα, μη που δειλανδρίας αὐτῷ προσπελάσειε πάθος, προεωρακότι τὴν τῶν φίλαν ἀναίρεσιν, πλησίον αὐτοῦ στάς, φησι πρὸς ἀυτόν. Κύριέ μου, πρόκριτος πάντων ἡμῶν γεγονὼς, καὶ τῇ τῆς ἀξίας ὑπεροχῇ καὶ τῇ τῶν αρετῶν καλλονῇ, πρῶτος ὀφείλεις πάντων ἡμῶν καὶ τὸν τοῦ μαρτυρίου στέφανον παρὰ τοῦ ἐπουρανίου Βασιλέως Ἰησοῦ Χριστοῦ δέξασθαι· καθότι καὶ παρὰ τοῦ ἐπὶ τῆς Βασιλέως πρὸ πάντων ἡμῶν τὰς δωρεὰς ἐδέχου. Ὁ δὲ, τούτων αὐτῷ εἰρημένων τῶν ἱερῶν ὑποθέσεων, φησὶ πρὸς ἀυτὸν, Σύ τοῦτο μᾶλλον καρτερόφρον πρῶτος ποιήσας, ἑπομενον καὶ ἐμὲ καὶ τοὺς σὺν ἡμῖν πάντας ἕξεις.

[38] [& ceteris ad mortem præit.] Ὁ δὲ εὐξάμενος, καὶ Θεῷ παραθέμενος τὴν ψυχὴν, πρόσεισι τῷ δημίῳ. Καὶ τούτου προθυμως τε καὶ ἐνδόξως τελειωθέντος, καθεξῆς οἱ Ἅγιοι κατὰ τὰς ἀρχικὰς αὐτῶν ἀξίας, ὡς ἐπὶ βασιλικῆς τραπεζης ἀλλήλους προτιμώμενοι, εὐθύμως ἐτελειώθησαν, μηδενὸς αὐτῶν δειλίας ἢ δισταγμοῦ σχῆμα [δεικνύντος] ὡς καὶ ἀυτὸν καταπλαγῆναι τὸν Ἄρχοντα, τὴν μετὰ πεποιθήσεως αὐτῶν κατὰ τοῦ θανάτου τόλμαν.

EPILOGVS.

[39] Ἅυτη τῆς ὑπέρ Χριστοῦ ἀθλήσεως τῶν Ἀγίων αἰτία· τοιοῦτον τὸ ὑπὲρ τῆς αὐτοῦ ἀγάπης μακάριον τέλος, [triplici corona redimitis Martyribus] εἴγε ἀρχαὶ πάντως τούτου εἰσὶν αἱ κατὰ τῶν ἀθέων ἐκστρατεῖαι καὶ μυρίαι ταλαιπωρίαι διεκδικούντων τὴν αὐτοῦ Ἐκκλησίαν καὶ τὰς ψυχὰς ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν εὐαγγελικῶς τιθεμένων. Οὗτοι τῶν λεγομένων τρισαριστέων οἱ Πρόκριτοι, οἱ τριπλοῦν ἀναδησάμενοι στέφανον νίκης, ὡς μὴ ἀπαλθέντες τῇ αἱρέσει τοῦ Κρατἐντος καὶ Χριστῷ μαχομένου διὰ τῆς ἀναιρέσεως τῆς Χριστοῦ εἰκόνος, ὅπλα τεθεμένοι ὑπὲρ τῆς πατρίδος, καὶ τὴν σφαγὴν προθύμως ὑπὲρ Χριστοῦ καταδεδεγμένοι.

[40] Οἱ τῶν πούποτε εὐγενεστάτων ὁμότιμοι, οἱ θείᾳ φρονήσει κεκοσμημένοι, ὁι κατ᾽ ἄμφω ψυχῇ τε καὶ σώματι x περιδέξιοι, οἱ τῶν μεγάλων ἐκείνων καὶ αρχαίων τεσσαράκοντα Χριστοῦ Μαρτύρων ἰσάριθμοι καὶ ὁμότιμοι, [illorū LX Sebastenorum æmulis,] διά τε τῆς πλεοναζούσης δυάδος μυστικῶς ὑποφαίνοντες ταύτην εἶναι αὐτοῖς ὁμοίαν καὶ ἰσην δευτέραν τεσσαρακοντάδα ἁγίαν. Οἱ καὶ ἐν αὐταῖς τῶν τεσσαράκοντα νηστειῶν ἡμέραις τελειωθέντες, ὡς κοινωνῆσαι αὐτοῖς καὶ τῷ καιρῷ καὶ τῇ πίστει καὶ τῇ τελειώσει καὶ τοῖς στεφάνοις. Τοῦτων ἡ ἀκλινὴς πίστις πολλοὺς εἰς Χριστὸν ἐβεβαίωσε, καὶ οὕς μὲν ἀποσφαλέντας ἀνεκαλέσατο, οὕς δὲ παρακεκινημένους ἐστήριξε, καὶ τοὺς γε μὴ τετρωμένους ἀπαθεῖς διεφύλαξεν. Οὐχ εἷλον ἀυτοὺς ἡδονῶν αἱ θωπεῖαι, οὐκ ἐξέλυσεν ἀυτῶν τοῦ πρὸ Χριστοῦ πόθου τὸν τόνον ἡ ἐπὶ μακρὸν χρόνον ἐν εἰρκτῆ) ταλαιπωρία καὶ τιμωρία, οὐκ ἐπτόησεν ἀυτῶν τὸ ἀνδρικὸν φρόνημα ἡ βαρβαρικὴ ὠμότης τε καὶ θρασύτης.

[41] [de diabolo victoriam] Οὐκ ἐπτέρνισεν ἀυτοὺς ὁ τῶν ψυχῶν πολέμιος καὶ ἀπατεὼν, καὶ τοι πάντα κατ᾽ αὐτῶν κεκινουκὼς δελεάσματος τροπον, πλούτου καὶ δυναστειας ὑπόσχεσιν, κτημάτων καὶ ἀνδραπόδων καὶ μυρίαν σωμάτων ἀπόλαυσιν, φόβους, ἀπειλὰς, στενοχωρίας, ὀνείδη, πιθανότητας θελγόντων ῥημάτων· καὶ οὐχι νῦν μὲν προσβάλλων ἄλλο τε δὲ ἀφισταενος, αλλὰ παῤ ὅλον τὸν χρόνον σχεδὸν τῶν ἐπτά που ἐτῶν οὐκ ἀφίστατο ἐπιτιθέμενος καὶ διενοχλῶν τῆς Χριστοῦ αὐτοὺς ἀποστῆσαι ἀγαπης. Ἀλλ᾽ ἐν πᾶσι καὶ κατὰ πάντα νενικημένον καὶ ἀισχυνόμενον αὐτὸν οἱ Χριστοῦ ἀπηλεγξαν Μαρτυρες, σώματος μὲν μὴ φεισαμενοι, ψυχῆς δὲ μόνης ἀντιποιούμενοι.

[42] [de captiuitate lucrū,] Οἵγε καὶ προφασιν ἐμπορίας καὶ κέρδους τῆς τῶν οὐρανῶν βασιλειας τὸ τῆς αἰχμαλωσιας ἐπιπονον ἐποιήσαντο· καὶ ἡ πολλοὺς πρὸς ἀπώλειαν ὁδὸς ἄγουσα τούτοις τῆς εἰς σωτηρίαν καὶ βασιλείαν ἀγούσης γέγονεν εἴσοδος· Ἔχουσι καὶ οὗτοι μετὰ τοῦ Ἀποστολου λέγειν Τὸν ἀγῶνα τὸν καλὸν ἠγωνίσμεθα, τὸν δρόμον τετελέκαμεν, τὴν πίστιν τετηρήκαμεν, λοιπὸν ἀπόκεινται ἠμῖν οἱ τῆς δικαιοσύνης στέφανοι, ούς ἡμῖν ἀποδώσει ὁ δίκαιος κριτὴς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμερᾳ, y σὺν πᾶσι τοῖς ὑπὲρ αὐτοῦ ἀθλήσασι καὶ τυθῆναι ὑπὲρ τῆς αὐτοῦ ἁγίας δἰ ἡμᾶς θυσίας ἐσπουδακόσιν. [2 Tim. 4, 7]

[43] Ὢ θυσία καθαρὰ, καὶ τελεία· ὢ ἐθελόθυτα θύματα, καὶ θεόδεκτα σφάγια. Λογικὴ προσφορὰ, ὁλοκάρπωσις εὐωδεστάη, [de barbaris triumphū,] καὶ θυσία αἰνέσεως τῷ Χριστῷ δόξαν ἀληθῶς χρηματίσασα Δἰ ὑμῶν κατεβλήθη τὸ βαρβαρικὸν φρονημα, καὶ ἕγνω σαφῶς ὅσον ἡττᾶται ἀθέων πλῆθος ὀλίγοις Χριστοῦ στρατιώταις, καὶ ὅτι οὐ περιουσίᾳ δυνάμεως ἢ εὐσεβείας ἡ κατὰ Χριστιανῶν αὐτοῖς δεδοται παῤῥησία, ἀλλὰ περιουσίᾳ τῶν ἡμετέρων πλημμελημάτων. Ἐπεὶ καὶ αὐτοῖς ὀλίγοι θεάριστοι τούτους εὐχερῶς ἐτροπάσαντο, καὶ νίκην ἐκείνην ἐνίκησαν, ἥν μείζονα τῆς τῶν σωμάτων νίκης ἡγούμενοι καί τοι πάντα καλῶν ἐκίνησαν περιτρέψαι ὑμᾶς, καὶ οὐκ ἴσχυσαν.

[44] Ἐν ὑμῖν ἐγκαλλωπίζεται πόλις ἡ βασιλεύουσα, ἐν ὑμῖν ἐγκαυχῶνται οἱ ἐν τέλει τῆς συγκλήτος ὑμῶν προβαλλόμενοι τὰς πρεσβείας· ἐν τοἷς πολέμοις συμμάχους ὑμᾶς εὑρίσκουσιν οἱ πιστεύοντες· ὑμεῖς τῶν ἡμετέρων κοινωνήσ αντες παθημάτων, [gratulatur,] [& postulat eorum intercessiones.] ὡς εἰδημονες τοῦ καθ' ἡμᾶς δυστήνου τε καὶ ὀλισθηροῦ βίου, καὶ τῆς ἐν τούτῳ συγχύσεως καὶ τραχύτητος· γένοισθε καὶ εἰς τὰ πρὸς Χριστὸν εὐγενεῖς ὑπερ ἡμῶν μεσίται, δἰ ὃν ἠγωνίσασθε, σωτηρίαν ἡμῖν ὁμοῦ ψυχῶν τε καὶ σωμάτων αἰτούμενοι ἐν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, μεθ᾽ οὗ τῷ Πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι δόξα, τιμὴ, καὶ προσκύνησις, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμὴν.

ANNOTATIONES
Hugonis Bollij Carthusiani.

Cvm oblata nobis huius religiosissimi φιλέλληνος opera ad emaculanda Græcorum Actorum ecgrapha in ordine ad prælum vti decreuissemus temporis redimendi gratia; submisimus eidem Latinas versiones, etiam postquam typis excusæ iam erant, recognoscendas; vt si quid minus clare redditum vel ab auctoris mente quadantenus recedens inuenisset, quod ad alia properantibus nobis non fuisset obseruatum; se ipse pro insigni sua Græcarum litterarum peritia notaret indicaretq;. Fecit ille quod rogabatur prolixe, & tum circa Græcum ipsum textum tum circa Latinam versionem multa erudite est commentatus, quorum præcipua & ad historiam magis quam Grammaticam spectantia, studio breuitatis contraximus in verba pauciora: & post hæc postq; secutura deinceps Acta, sub eius nomine voluimus legenda præponere.

a Σκάμματα rectius stadium siue locus certaminis, ex mente Hesychij & Phauorini quam subsellia redderetur

b Interpres, auctoris mentem potius quam verba secutus Apostoli, pro estis, essemus scripsit.

c Liberior sed magis clara loci huius versio hæc foret. Nisi forte quispiam sapienter distinguat pœnam illatam; & eorum qui probantur diuersas dispositiones discernens, (vt καταμεριζόμενος legantur pro eo quod in MS. est καταμεριζομένων) harum diuersitati illius modum dissimilem adscribat.

d Rectius sic Latine: Verum neque post tantas transgressiones Numinis tolerantia sustinuit contemptum; sui videlicet rerumque sacrarum; quamuis exigentibus peccatis permittere potuisset, vt ille in pœnam maneret incorrectus, & hæresis pergeret dominari.

e Ignota scriptoribus alijs Græcis metaphora, quibus ζωογονέω semper significat viuum gigno.

f Potius inexplicabilium quam inconsolabilium; licet nec hoc a rei veritate recedat.

g Si ad Latinam versionem addantur ex Græco verba omissa, legaturque, Non vos, inquiunt fidei negandæ auctores, fastus & superbia decet; liquidius apparebit Saracenos esse qui loquūtur.

h Laxior versio est, malim sic reddere: Quis non rationem excogitet aliquam, qua possit horum vel vnum consequi?

i Putarem ex auctoris mente ita melius verti: Plus enim quam septuaginta millia, vnicum militare robur multitudinis Romanæ quæ abducta est, in manus venerunt &c.

k Ita ex coniectura correximus, cum scriptum esset ἐιβουληθέντες. Quia autem si ἀβουλεῖς ὄντως vere inconsulti legendum ex mente auctoris Interpres putauerit, & hæc sit ipsa genuina lectio?

l Ecgraphum Græcum ὦ ἀπὸ: sed omissa præpositione redundante, clarus est exclamantionis sensus: O infidelitatem hominum ignorantium! quam est a ratione alienum; quod Deo &c.

m Quæ sequantur auctoris mentem clarius exprimerent hoc modo reddita: Et cum omni quidem præsentium bonorum fruitione atque delitijs vna etiam futurorum promittens gaudium,

n Sic & Euthymius Zigabenus monachus, qui principio seculi 12 floruit in Panoplia dogmatica tit 28 Saracenis exprobrat quod Propheta suus scribat Dauidem & Salomonem cum dȩmonibus & auibus collocutos: [Γοῦνδαι quid?] & dȩmones Salomoni administros fuisse item gundas quasdam: eumdemque impetium in ventos habuisse & formicarum perspexisse mysteria, & siluestrem quemdam gallinaceum ipsius fuisse doctorem. Quæ etsi ex Alcorani Azoara 31 & 37 accepta videam, necdum tamen diuino quid γοῦνδαι sint: nisi forte auium genus aliquod: nam & Azoara 2 vbi diabolici magisteriij fabulam impostor tradit apud interpretem eius Robertum Retenentem nihil præter dæmones nominatum reperimus: Azoara autem 31 Montes & aues coniunguntur non tamen vt Salomoni, verum vt Dauidi famulantes Idem porro Alcorani interpres, Petro Abbati Cluniacensi coæuus; Azaora 37 pupam reddidisse videtur, vbi Græci gallum siluestrem intellexerunt

o Obliuioni typothetarum imputandum quod in versione Latina legatur eorum pre cuius vel cuius eorum

p Rectius fortasse κοῦίνωμεν diiudicemus.

q Ad verbum sic redde: Et explicans quænam sint hæc, Caput quidem, inquit, (non alius vtique quam ipse Propheta sequenti versu) esse principem &, Propheta secundum LXX pluraliter dicit πρεσβυτην καὶ τοὺς πρόσωπα θαυμάζοντας: quos Basilius interpretatur κατὰ προσωποληψίαν κρίνοντας Hieronymus ex Hebraico singulariter vertit: Longæuus & honorabilis ipse est caput quod cum Symmachi græca versione concordat, πρεσβύτην καὶ ἀιδεσιμον legentis

r Iure merito verterem: non facillime.

s Clarius hoc modo circumloquens auctoris mentem expresseris: tamquam aliud nihil postularetur, quam vt sese permitteret circumcidi.

t Simpliciter ita reddes: Non alium dicimus Deum, quantum ad malum attinet

u Magis ad verbum sic verto: Sed etsi in hunc vsque diem contempsistis, nunc saltem suscipite & confitemini Prophetam Mahomed.

x Notanda vocis huius energia ambidextros significantis quod corpore æque ac spiritu nossent ad Dei obsequium vti, & vtrumque fidei asserendæ impendere: vt reddi hic sensus Latine possit: Hi animo pariter & corpore dexterrimi.

y Auctoris mentem pressius assequere si vertas: cum omnibus qui eius caussa certamen adierunt, & immolari desiderarunt, intuitu sacrificij illius sancti quod ipse pro nobis obtulit.

APPENDIX I
Ex chronico MS. Continuatoris Theophanis.

Theodorus Craterus Protospatarius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Constantinus Drungarius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Callistus Turmarcha, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Aëtius, Dux, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Melissenus, Dux, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Theophilus Patricius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Bassoë, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Alii XXXV Proceres agminum, Martyres, Amorii capti, in Syria occisi

[1] [Amorium fortiter defensum] Καὶ δὴ χρόνου παρῳχηκότος, διέφυγεν ἂν ἡ πόλις τὸν ὄλεθρον, a πᾶσαν ἰδέαν πολιορκίας τῶν μὲν ἐνδεικνυόντων, τῶν δὲ καταβαλλόντων· καὶ πολλῶν ἀνῃρημένων ἐξ ἀμφοτέρων ἀνδρῶν, τῶν μὲν ἀμυνομένων τῶν δὲ πολιορκούντων, ἀπράκτων δὲ τέως μενόντων τῶν Ἀγαρηνῶν, καὶ τῆς πολλῆς ὀφρύος κατασπωμένων, τὸ πλῆθος ἀναιρεῖσθαι λαοῦ· καὶ γὰρ ὡσεὶ χιλιάδες ἑβδομήκοντα ἐκλελοιπότες ἑυρέθησαν μετὰ τὴν ἅλωσιν ἀριθμούμενα. Ἀλλ᾽ οὐκ ἦν παρελθεῖν τὴν ἐκ Θεοῦ μάχαιραν ἠπειλημένην ἄνωθεν, οἷς ὑβρίζετο τὸ θεῖον, ἀυξανομένης δἰ b α᾽υτῆς αἱρέσεως. Διὰ τοῦτο ἀνὴρ τις τῶν ὑποβεβηκότων (Βοἳδίτζης οὗτος ἐκαλεῖτο ὁ ἄθλιος) μέλλουσιν ἤδη πως ἀναχωρεῖν καὶ πρὸς τὴν οἰκείαν μετ᾽ αἰσχύνης παλινοστεῖν, [pro dente Buditze,] Τί, φησιν ὦ οὗτοι (γράμματα διὰ βελῶν πεπομφὼς) τοσοῦτον τεταλαιπωρηκότες μέλλετε ἀποφοιτᾷν, κεκμηκότες ἄπρακτα καὶ πεπονηκότες; Ἔλθετε τοιγαροῦν κατὰ τοὺς πύργους ἐκείνους, ἔνθα μὲν βαΐδων ἄνωθεν λίθινον, ἔξωθεν δὲ λέων ἐκ μαρμάρου ἐφίσταται· κἀκεῖσέ μοι περιτυχόντες καὶ ὑμέτερα δηλαδὴ φρονἐντι καὶ διευθετἐντι, καὶ ἄλλων ἀσθενεστέρων πεφυκότων ἔνθα δὴ τῶν ἐπάλξεων, ἐγκρατεῖς τε τῶν ἔσω γενήσεσθε καὶ ἐμὲ πολλοῦ ἅξιον κρινεῖτε. Ἦλθον κατὰ τὴν λογον ἐκείνου, καὶ c εἰσῆλθον ἅμα τῇ προςβολῇ, [occupatur & excinditur.] παίοντες καὶ τετρώσκοντες τοὺς καταλαμβανομένους. Οὐκ ἦν δὲ ὅςτις τῶν προθνησκόντων καὶ ἦν. Πάντες ἀνῃρἐντο καὶ ἔπιπτον, ποταμοὺς κινἐντες ἐξ ἅιματος.

[2] Οὕτω μὲν οὖν ἁιρεῖται τὸ Ἀμόριον, καὶ χερσὶν ἀνώμων ἀνομωτέρως προδίδοται· ἐκείνων μόνων ζώντων, τῶν μέχρι τοῦ Βατδὰδ παραπεμφθέντων, τῶν κατὰ τὰ θέματα τελούντων Μεγιστάνων τε καὶ κραταιοτέρων ἀνδρῶν, οἷς καὶ οἱ μ Β᾽ Μάρτυρες συνηρίθμηντο· οἱ δὲ ἄλλοι ἅπαντες, μαχαίρας πολεμικῆς ἐγινοντο τρόπαιον. Ὀυ δὲ γὰρ οὐδ᾽ οὕτως ἔπεισε τὸν ἐχθρὸν ὁ Θεόφιλος, πρέσβεις δευτέρους ἀποστείλας ἐπὶ κεντηναρίοις διακοσίοις ἐξωνήσασθαί τε καὶ τῶν ἐχθρῶν λυτρώσασθαι τὸν αἰχμάλωτον λαόν. Ἐι δ᾽ οὖν, ἀλλὰ τούς γε τέως πρὸς γέος α᾽υτῷ πλησιάζοντας, [Principibus frustra repetitis,] καὶ ἐπὶ συμμαχίαν α᾽υτῷ ἀποσταλέντας ἐκεῖ.᾽ Αλλὰ μέγα μὲν οὖν γαυριῶν, μέγα δέ γε φυσῶν, ἐκείνους τε τοὺς πρώτους καὶ τοὺς δευτέρους τούτους ἀνταπέστειλε πρέσβεις, καταμωκώμενός τε καὶ πλύνων ὕβρεσι. Τοσούτοις μόνοις, φάσκων, ἐξωνήσασθαι βούλεσθαι κεντηναρίοις, ἔνθα τῶν χιλίων μέχρι φιλοτιμίας ἕνεκα καὶ δωρεᾶς ἡμῖν κατηνάλωται. Οἷς καὶ τὴν καρδίαν παθὼν ὁ Θεόφιλος, καὶ ὥσπερ ὑπὸ πυρός τινος ἀναζέων ἢ ἐλαυνόμενος, ἐδεῖτο τοῦ περιψύχοντος ὕδατος ἐκ χιόνος προςφερομένου, χλιαροῦ δέ πως τῷ τῆς καρδίας καύσωνι δοκἐντος. [moritur Theophilus Imperator:] Συνέβη δὲ κᾀκεῖνον ἐξ ἐκείνης τῆς πόσεως δυσεντερίας νόσῳ περιληφθῆναι, καὶ ἄκοντα καὶ τῇ νόσῳ ταύτῃ τοῦ βίου γενέσθαι ἔξω.

[3] Κατὰ δὲ τὴν οἰκείαν χώραν παλινδρομήσας ὁ Ἀγαρηνὸς, τοὺς εἰρημένους Ἀρχηγοὺς ἐν φρουρᾷ τινι σκοτεινῇ τῷ ξύλῳ ἀσφαλισάμενος καθεῖρξεν, [illi captiui abducūtur:] βραχεῖ τινι ὕδατι καὶ ἄρτῳ τούτους ἐντειλάμενος ἀποζῇν. Ἐν τοσούτῳ δὲ σκότει καὶ ἀσφαλείᾳ κατείχοντο, ὡς μήτε κατὰ τὴν σταθερὰν μεσημβρίαν μικρόν τι αὐγάζεσθαι, ἀλλὰ τῇ ἀλλήλων φωνῇ γινώσκεσθαί τε μόνῃ καὶ μόνων τῶν φυλάκων ἀπολαύειν, τῶν ἄλλων στερουμένους άνθρώπων, καὶ ὡς ἐν ἐρημία βαθυτάτῃ διάγειν. Τούτοις τοῖς δεινοῖς ἐπὶ ἑπτὰ ὅλοις ἔτεσι προσεκαρτέρησαν. Ἄρτι δὲ κατὰ τὴν πέμπτην τοῦ Μαρτίου μηνὸς ὁ τὸ Ἀμόριόν τε προδοὺς καὶ τὴν Χριστὸν ἀρνησάμενος Βοιδίτζης, κατὰ τὴν φυλακὴν γενόμενος, Κωνσταντῖνον, ἀνδρα τῇ σοφίᾳ ἐντέθραμμένον, φωνήσας. Κωνσταντῖνος δὲ οὗτios ἦν ὑπηρετῶν τῷ Πατρικίῳ κατὰ τὴν ἐν λόγῳ γραφήν. Ὀυ χρῄζειν, ἔφη, τινὰ τῶν ἐντὸς παρεῖναί σοι, καὶ τῶν ἐμῶν τυγχάνειν μυστηρίων ἀκροατὴν. Ὡς δ᾽ οὐδένα παρεῖναι ὁ Κωνσταντῖνος καθωμολόγει. Ἄγε μοι, ἔφησεν, [ad apostasiā sollicitātur a Buditze:] ὦ φιλτάτη καὶ γλυκεῖα ψυχὴ (γενώσκεις γὰρ τὸν ἀρχῆθεν πόθον σου συμφυέντα μοι) βουλήθητι μετὰ τοῦ Πατρικίου τῷ Πρωτοσυμβούλῳ συνεύξασθαι καὶ μαγαρίσαι τὴν ἄυριον, ἵνα μὴ παρανάλωμα γίνεσθε μαχαίρας καὶ αἰκισμῶν. Τοῦτο γὰρ α᾽υτῷ διὰ σπουδῆς ἔχοντι καὶ μελετῶντι, συμφέρον ἡγησάμην σοι ὡς φίλῳ δηλοποιήσαι πιστῷ. Θέλησον γοῦν α᾽υτῷ μὲν κατὰ τὸ φανερὸν συνεύξασθαι· Θεῷ δὲ τὰ κρυπτὰ ἐτάζοντι πίστευε κατὰ ψυχὴν, καὶ τῆς α᾽υτοῦ οὐχ ἁμαρτήσετε αἰωνίου ζωῆς.

[4] Τούτοις οὐ μαλακισθεὶς μηδὲ φρεναπατηθεὶς ὁ ἀήττητος, Ἀπόστηθι, ἕφη, ἀπ᾽ ἐμοῦ, ἐργάτὰ τῆς ἀνομίας, ἀπόστηθι. Καὶ ἅμα τῷ λόγῳ ἀπεφοίτησεν, διῃγισάμενος ἰδίᾳ τῷ Πατρικίῳ τῶν λεχθέντων μὲν οὐδὲν φανερὸν, ἵνα μή τις δειλανδρίας ἐναποτεχθῇ ἀυτῷ λογισμὸς· μόνον δὲ ὅτι θανάτου ψῆφος ἐις ἄυριον καθ᾽ ἡμῶν ἐξηνέχθη. [seque ad mortem religiose disponunt,] Ἐυχαρίστησεν ἐπὶ τούτοις τῷ Θεῷ ὁ Πατρίκιος, καὶ διαθέμενος τὰ κατ᾽ α᾽υτὸν διὰ Κωνσταντίνου, τοὺς συμπαρόντας ἅπαντας εἰς πάννυχον ὑμνῳδίαν ἀνίστησιν. Ἔωθεν δὲ μετὰ σοβαρᾶς τις φαντασίας Ἄρχων ἐξεληλυθὼς, τοὺς Προεξάρχοντας μόνους τῶν ἄλλων ἐξελθεῖν ἐπιτρέπει. Καὶ δὴ ἐξιᾶσιν ἄνδρες δυο καὶ τεσσαράκοντα καὶ εὐθὺς κλεισθῆναι προστάττει τὴν φυλακήν. Ἠρώτα γοῦν, [septimo tādem anno subeundā:] πόσον ἔτος α᾽υτοῖς ἐστιν κατὰ τὴν φρουρὰν, καὶ ἄλλας ἐκίνει βαττολογίας, κατηκόους τούτους βουλόμενος τῶν α᾽υτοῦ ποιῆσαι φλυαριῶν. Ἀλλ᾽ οὗτοι τό, τε ἔτος ἀποκριθέντες, ὡς ἕβδομον, καὶ πρὸς τοὺς ἐκεινων ἐκ τῆς θείας γραφῆς ῥωμαλέως καὶ μετὰ γενναίας ψυχῆς ἀντιταχθέντες λόγους, τὴν ἀπὲ θάνατον φέρουσαν κατεκρίθησαν.

[5] Ὡς δὲ κατὰ τὸν Ἐυφράτην ἐγίνοντο (καὶ γὰρ περὶ α᾽υτὸν ἡ πόλις α᾽υτῶν ᾠκοδόμηται Σάμαρα) ἐλέγχειν ἐπειρᾶτο τὴν Κρατερὸν Θεόδωρον ὁ ἀλητήριος, [Theodorus nominatim requisitus] εἴ πως ἀλλὰ τοῦ τόν γε πείσει διὰ τὸν θάνατον ἐξαρνήσασθαι. Καὶ πως, ἔφη, σὺ Θεόδωρος παῤῥησιαζόμενος διὰ θανάτου φοιτᾷν ἐλπίζεις πρὸς Θεὸν, οὗ τὰς σωτηρίους, ὥς φατε, οὐκ ἠγάπησας ἐντολάς; d οὐ δὲ γὰρ ἂν ἐξ ἱερατικοῦ κλήρου, οὗ σὺ πάλαι ἐγκατέλεξας, πρὸς σχῆμα ἦλθες τῶν λαἳκῶν; οὐδὲ χεῖράς σου ἀθώους ούσας αἱμάτων τῶν ἐν πολέμοις, ἐπλήρους πάλιν αὐτὰς τῶν μολυσμάτων τε καὶ μιασμάτων; Καὶ ὁ Θεόδωρος οὐκ ἐμβραδύνας, μηδέ τινα χρόνον ἀναβαλλόμενος, Διὰ τοῦτο, ἔφη, [vitā oblatā respuit,] καὶ τὴν ἐμὸν ἐκχέαι αἷμα οὐ κατοκνήσω, ἵνα μοι λυτρόν τε καὶ λουτρὸν τῶν πεπλημμελημένων ἀναφανὲν τὴν βασιλείαν δώῃ αὐτοῦ. Ὀυ γὰρ ἀποδράσας τις τῶν οἰκετῶν σου καὶ αὖθις ἐπανακάμψας τήν σοι φίλην λειτουργίαν ἐντελοίη, εἰς τὴν συγγνώμης χώραν ἀλλ᾽ οὐκ ἀγνωμοσύνης χωροίη;

[6] Καὶ ἃμα εἰς τὸ τῆς ἀθλήσεως εἰσῄει ὥσπερ τις Ὀλυμπιονίκης στάδιον, καὶ πρὸς τὴν Πατρίκιον Κωνσταντῖνόν φησι, ὥσπερ τὴν ὑφέρπουσαν αὐτοῦ δειλίαν καὶ φόβον ἀποσοβῶν· Ἄγε δὴ, ὦ στρατιῶτα Χριστοῦ, τὸ πρόκριτος εἶναι πάντων ἡμῶν πρὸς τὸν ἐπὶ γῆς βασιλέα λαχὼν, [& alios animat.] πρῶτος καὶ τὸν τοῦ μαρτυρίου ἀναλάμβανε στέφανον. Ὁ δ᾽ ἱερὸς Κωνσταντῖνος, Σοὶ μᾶλλον, ὡς γενναίῳ καὶ κρατερῷ, ἔφη, τὸ τοιοῦτον προσῆκεν ἀξίωμα, ὅθεν ἀκόλουθον ἕξεις με, σαὐτὸν πρῶτον εἰς θάνατον παραδιδούς. Ἐπιῤῥώσαντες οὖν ἀλλήλους τοῖς παρακλητικοῖς, κατὰ τὰς κοσμικὰς ἀξίας πρὸς τὸν διὰ μαρτυρίου ἕκαστος ἐχώρει θάνατον, πάντων θαυμαζόντων τὴν μετὰ πεποιθήσεως καὶ γενναίας ψυχῆς ἄθλησιν.

[Annotata]

a Primam hanc periodum, ob menda quædam Græci ecgraphi obscuram interpreti, ideoque contractius nec plane ex mente auctoris redditam, puto sic integre haberi posse, expuncto articulo τῷ qui perperam ante πασαν irrepserat. Processu vero temporis ciuitas adhuc effugisset excidium; cum omnes oppugnandi machinas hi quidem admouerent illi vero amolirentur, & multis vtr; imqtam hostium quam propugnatorū desideratis, Saraceni interim proficissent nihil, plurimumq; remisissent ab eo fastu, quo se fidebant populi multitudinem posse delere: etenim ad septuaginta hominum millia inuenta sunt etiam post vrbis euersionem numeranda. Verumtamen impossibile erat euadere ipsam &c.

b Ecgraphum, δὶὰ τῆς scriptorio vt arbitror mendo: quare correxi & vertendum censui hæresi ex ipsa (ciuitate videlicet) succrescente: vtpote quæ patria esset Theophili Imper. Iconomachi.

c Potius reddendum: Et simul ingressi cum impetu: nam προςβολή impressionem assultumque significat.

d Mallem continuare interrogationem hoc modo: Numquid non ex Sacerdotali ordine, cui olim inscriptus eras, ad habitum regressus es Laicalem? numquid non manus tuas, ab effuso in bellis sanguine emundatas, rursum impleuisti &c.

APPENDIX II
Ex MS. chronico Simeonis Logothetæ.

Theodorus Craterus Protospatarius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Constantinus Drungarius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Callistus Turmarcha, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Aëtius, Dux, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Melissenus, Dux, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Theophilus Patricius, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Bassoë, Martyr, Amorii captus, in Syria occisus (S.)
Alii XXXV Proceres agminum, Martyres, Amorii capti, in Syria occisi

[1] Τῶν δὲ Σαρακηνῶν ἐπὶ τὸ Ἀμώριον ἐλθόντων, ὁ Βασιλεὺς συντόμως μέχρι Καππαδοκίας ἐξήλασεν. [victo Imperatore, captoq; Amorio] Ὁ δὲ Ἀμερμουμνὴς ν᾽ χιλιάδας λαὸν ἀφορίσας, δεδωκὼς α᾽υτοῖς καὶ τὸν Γουδὲν, ἄρχοντα ὀνομαστότατον ὄντα ἐν τοῖς Ἀγαρηνοῖς, ἀπέστειλε κατὰ τοῦ Βασιλέως· καὶ πολέμου γενομένου, ἡττηθεὶς ὁ Βασιλεὺς ἔφυγε, καὶ μετ᾽ ἀισχύνης ὑπέστρεψε μόλις διασωθείς. Οἱ δὲ Σαρακηνοὶ περιχαρακώσαντες τὸ Ἀμώριον, καὶ πολλοὺς πολέμους ποιήσαντες, ἐπεὶ σταθερῶς τοὺς ἔνδον ἀγωνιζομένους ἑώρων, ἠβουλήθησαν ὑποχωρῆσαι. Μαθητὴς δέ τις Λέοντος τοῦ φιλοσόφου ἐν τῷ κάστρῳ ὢν, μηνύει τούτους, ὅτι εἰ προςκαρτερήσετε δύο ἡμέρας, ἐκπορθεῖτε ἡμᾶς. Ὅ καὶ γέγονεν· προεδόθη γὰρ ὑπὸ τοῦ λεγομένου Βουδίτζη καὶ τοῦ Μανικοφάνους. Κατεσχέθησαν δὲ ἄνδρες ὀνομαστότατοι τῶν εὐσεβῶν, Θεοφιλος Παπρίκιος καὶ στρατηγὸς, ὅτε Μελησσινὸς καὶ ὁ Ἀέτιος, καὶ Θεόδωρος Πρωτοσπαθάριος καὶ ἐυνοῦχος ὁ Κρατερὸς, Κάλλιστος Τρουμάρχης, Κωνσταντῖνος Δρουγγάριος, [Principes, lytrum recusante barbaro,] καὶ Βασὄης ὁ Δρομεὺς, καί τινες ἄρχοντες τοῦ ταγμάτων· οὕς ἐξωνήσασθαι βουλόμενος ὁ Βασιλεὺς, ἀποστέλλει πρέσβεις πρὸς τὸν Ἀμερμουμνὴν μετὰ κεντηναρίων διακοσίων. Ἀλλ᾽ οὐκ ἔπεισεν, εἴποντα, ὅτι χίλια κεντηνάρια ἐὰν παράσχῃς λόγῳ τοῦ συνειλεγμένου λαοῦ, οὐκ ἐλευθερώσω ουδένα τούτων.

[2] Τῶν αἰχμαλώτων οὖν ἐν Συρίᾳ ἀπαχθέντων, πολλὰ ἀναγκασθέντες οὐ μόνον παρὰ τοῦ Πρωτοσυμβούλου, [post septennem carcerem capite plectuntur:] ἀλλὰ μὴ καὶ παρὰ τοῦ Βουδίτζη, τῇ τῶν ἑπτὰ χρονων καθείρξει, καὶ μὴ πεισθέντες ἀρνήσασθαι τὸν Χριστὸν, ξίφει ἀπετμήθησαν, ἄντὶ τῆς προςκαίρου ζωῆς τὴν αἰώνιον ἀγαπήσαντες, καὶ μετὰ μίαν ἡμέραν ἐν τῷ ποταμῷ ἐῤῥίφησαν. Τὸ δὲ παραδοξότατον, ὅτι ἑκάστη κεφαλὴ μετὰ τὴν ἐκτομὴν τῷ ἰδίῳ σώματι ἡνώθη καὶ συνεφύη, Καὶ ὥσπερ αἱ ψυχαὶ ἐν ἑνὶ τόπῳ τοῦ παραδείσου, οὕτω καὶ τῶν Ἁγίων τὰ σὼματα μιᾶς ὁσίας ταφῆς παρὰ τῶν πιστῶν ἔλαχον. Τούτων τελειωθέντων, ἐκέλευσεν ὁ Πρωτοσύμβουλος καὶ τὴν Βουδίτζην ἀποκεφαλισθῆναι, [ac post eos Buditzes proditor.] εἰπὼν, ὅτι καὶ οὗτος, εἰ ἦν ὀρθος Χριστιανὸς, οὐκ εἶχε μαγαρίσαι. καὶ τούτου γενομένου καὶ τοῦ σώματος αὐτοῦ ῥιφέντος μετὰ τῶν Ἁγίων, ἔξω τῆς a στοιβῆς τούτων ἡυρίσκετο. Καὶ ἡ κεφαλὴ δὲ α᾽υτοῦ πόῤῥω τοῦ σώματος ἦν, καὶ οὐχ ὡς τῶν Ἀγίων συγκεκολλημένη. Καὶ εἰς τὴν πο ταμον ῥιφέντων πὰντων τῶν σωμάτων τῶν Ἁγίων, βλέποντος τοῦ ὄχλου, εὐπλοησάντων τε καὶ εἰς τὸ πέραν ἐλθόντων, αὐτοῦ μόνον τὸ σῶμα οἱ κροκόδειλοι διασύραντες κατέκοψαν καὶ κατέφαγον.

[Annotatum]

a Vox Lexicis ignota, nisi pro ea herba quæ communiter φλεὸς dicitur, reddita est Latine aceruus, quia hinc ductum στοιβάζω coustipo, in struem compono.

ΑΘΛΗΣΙΣ ΤΩΝ ΑΓ. ΚΑΙ ΕΝΔΟΞΩΝ ΧΠ. ΜΑΡΤΥΠΩΝ ΦΙΛΗΜΟΝΟΣ, ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΙΑΣ ΑΥΤΩΝ
Ex MS. Regis Christianissimi, signato 142.

Philemon, Martyr Antinoi in Ægypto (S.)
Apollonius, Martyr Antinoi in Ægypto (S.)
Arianus Præses, Martyr Antinoi in Ægypto (S.)
Theotychus Protector, Martyr Antinoi in Ægypto (S.)
Socii tres Protectores, Martyres Antinoi in Ægypto

EX MS. R. FRANC.

[1] Ενἔτει τρίτῳ τῆς βασιλείας Διοκλητιανοῦ, μετὰ τὸ παύσασθαι Ἀσκλᾶν καὶ Λεωνείδην, δύο μαρτυρἐντας ἐπι Ἀρειανοῦ τοῦ Ἡγεμόνος τῆς Θηβαΐδος, ἐκέλευσεν ὁ α᾽υτὸς Ἀρειανὸς ἕτερον πλῆθος τῶν Προεστώτων τῆς πόλεως Χριστιανῶν συλληφθῆναι καὶ τὰ βασανιστήρια ἐν μέσῳ τεθῆναι, [Cōprehendūtur Christiani Antinoitæ 37] ἔφη τε α᾽υτοῖς, Θύσατε τοῖς θεοῖς· ἐι δὲ μήγε, μέλλετε κακῶς ἀποθνήσκειν. Οἱ δὲ Προεστῶτες τῶν Χριστιανῶν ἐλεγον μετὰ θάρσους πρὸς ἀλλήλους, Ὁρᾶτε, ἀδελφὸι, μὴ α᾽ρνησώμεθα τὸν Θεὸν τὸν ζῶντα, ἵνα μὴ καὶ α᾽υτὸς α᾽ρνήσηται ἡμᾶς· μὴ φοβηθῶμεν τὰς βασάνους, μὴ δὲ δειλιάσωμεν. Γνώμεν ὅτι εἶπεν ὁ Κυριος, Μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῆς ἐποκτεινόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· ἀλλὰ φοβήθητε τὸν δυνάμενον ἀποκτεῖναι καὶ ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα. [Matth. 10. 28] Ἀλλήλους δὲ ἰσχυροποιουμενοι ἐν τοῖς λόγοις τούτοις, συνέθεντο, πάντες τὴν α᾽ριθμὸν ψυχαὶ τριάκοντα καὶ ἑπτὰ, ἐν γενναιότητι καὶ πίστει τελειωθῆναι. Εἷς δὲ ἐξ α᾽υτῶν, ὀνόματι Ἀπολλώνιος, Ἀναγνώστης τῆς ἐν Ἀντινόῳ ἁγίας τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίας, ἰδὼν τὸ πλῆθος τῶν βασανιστηρίων, ἐδειλίασεν. [ex his Apollonius tormenta metuens,] Ἦν δέ τις ἐν τόπῳ ἐκείνῳ, ὀνόματι Φιλήμων τὴν τέχνην χοραύλης, ὅς ἔτερπεν α᾽υλοῖς Ἀρειανὸν τὸν Ἡγεμόνα. Τοῦτον τὸν Φιλήμονα καλέσας Ἀπολλώνιος ὡς ὄντα ἔλληνα, ἔφη α᾽υτῷ. Δεῦρο, δίδομί σοι τέσσαρας χρυσίνους, καὶ α᾽πελθὼν θῦσον α᾽ντ᾽ ἐμοῦ. Ἐῖπεν δὲ α᾽υτῷ ὁ Φιλήμων. [Philemonē pro se sacrificaturum subornat:] Ἀποδυσάμενος τὸν ἐπενδύτην σου, δός μοι α᾽υτὸν ἐνδύσασθαι, καὶ κάλύψας τὸ πρόσωπόν μου, θύσω ἀντί σου. Ὅ δὲ Ἀπολλώνιος λαβὼν παρὰ Φιλήμονος ἣν ἐφόρει ἐσθῆτα, παρέσχεν α᾽υτῷ τὸν ἑαυτοῦ χιτῶνα, καὶ καλύψας τὸ ἑαυτοῦ πρόσωπον εἰσῆλθε σφραγισάμενος πρὸς τὸν Ἡγεμόνα. Καὶ ἐυθέως ἰδὼν α᾽υτὸν ὁ Ἡγεμὼν ἐν θάμβει γένομενος, εἶπεν τῇ τάξει. Τίς ἐστιν οὗτος; Ἡ τάξις εἶπεν. Τάχα ἐκ τῶν Χριστιανῶν ἐστιν. Ὁ δὲ Ἡγεμὼν διὰ τοῦ ἑρμηνευτοῦ εἶπεν, Θυσάτω τοῖς θεοῖς ἵνα κερδήσῃ τὰς βασάνους. Τότε ὁ Φιλήμων πλησθεὶς Πνεύματος ἁγίου, καὶ ὥσπερ ἀλλάξας τὴν φωνὴν, εἶπεν. Ὀυ θύω· Χριστιανὸς γάρ εἰμι· Θεοῦ ζῶντος δοῦλος ὑπάρχω. Ὁ Ἡγεμὼν εἶπε. Εἶδες τὰς βασάνους, ἃς ὑπέμειναν Ἀσκλᾶς καὶ Δεονείδης, οἵτινες παρακούσαντες ἀπέθανον· νῦν οὖν θύσον τοῖς θεοῖς. Φιλήμων εἶπεν, Ὥσπερ ὑπέμειναν Ἄσκλᾶς καὶ Λεωνείδης ἵνα ἀπολάβωσι τὴν ἀνάπαυσιν, οὕτως κᾀμοὶ συμβήσεται. [hic serio Philemon se Christianū fatetur:] Τίς γὰρ οὐ προτραπήσεται ἐις ταύτην ἐλθεῖν τὴν κλῆσιν, διὰ τὸ θαῦμα τὸ γεγενημένον ὑπὸ Ἀσκλᾶ, ὅς σου τὴν ναῦν ἔστησε [κατὰ] μέσον τοῦ ποταμοῦ. Ἀρειανὸς ἔφη, Θῦσον, ἵνα σωθῇς. Ἀπεκρίθη Φιλήμων, Οὐκ ἔστιν σωτηρία ἐν τῷ θύειν, εἰ μὴ τῷ ἀποθανεῖν ἐν Κυρίῳ.

[2] Ἀρειανὸς εἶπεν τῇ ταξεὶ. Καλέσατε Φιλήμονα τὸν χοραύλην μετὰ τῶν α᾽υλῶν, ὅπως τέρψῃ τὸν Χριστιανὸν τοῦτον· Ἴσως διὰ τῆς ἡδυφωνίας πεισθῇ τοῦ θῦσαι, ἵνα μὴ κακῶς ἀποθάνῃ. Ἄπασα δὲ σχεδὸν περιελθἐσα ἡ τάξις τὸν δῆμον ἅπαντα, οὐκ εὗρε Φιλήμονα· καὶ ἐκέλευσεν ὁ Ἡγεμὼν κληθῆναι Θεωνᾶν τὸν ἀδελφὸν Φιλήμονος καὶ λέγει αὐτῷ. Ποῦ ἐστιν Φιλήμων ὁ ἀδελφός σου. [quis sit, agnoscitur,] Ὁ δὲ Θεονᾶς ἔφη. Οὗτός ἐστιν ὁ ἐνώπιόν σου ἑστώς. Καὶ ἐυθέως ἐκέλευσεν ὁ Ἡγεμὼν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἀποκαλυφθῆναι. Καὶ ἰδὼν α᾽υτὸν, ἐγέλασε πικρῷ γέλωτι, λέγων. Ὦ Φιλῆμον, οὕτως ἕντιμός μοι ὑπάρχων, τί τοῦτο ἐποίησας ἐνώπιον τῶν Χριστιανῶν; Πλὴν ὅμως θύσον, ἵνα φειδοῦς ἀξιωθῇς. Ἀπεκρίθη Φιλήμων καὶ λέγει α᾽υτῷ Ὅ θέλεις ποίησον, κᾀμὲ γὰρ ἡ χάρις τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ προκατέλαβεν. Ἀρειανὸς εἶπεν, Μὰ τὴν ὑγείαν τῶν Ῥωμαίων· τὸν λόγον, ὅνπερ σοι ἐρωτῶ, εἰπέ μοι μετὰ ἀληθείας. Ἐξ ὅλης καρδίας λέγεις ἑαυτὸν Χριστιανὸν εἶναι; ἤ ἀπατῶν α᾽υτοὺς τοῦτο ποιεῖς; Ἀπεκρίθη Φιλήμων καὶ εἶπεν, Ἀρειανὲ, σὺ μὲν ὤρκισάς με τὴν σωτηρίαν τῶν Ῥωμαίων τὴν μέλλσαν τήκεσθαι· ἐγὼ δέ σε πιθανωτέροις ῥήμασι πληροφορήσω, καὶ τὸ ἀληθές σοι συντόμως ἐρῶ. Ὄμνυμί σοι Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν βασιλέα, ὁς ὑπάρχει καύχημα καὶ δόξα καὶ στέφανος τῶν Χριστιανῶν, οὐκ ὡς ἐκγελῶν ἢ μυκτηρίζων, ἀλλ' ἐξ ὅλης καρδίας λέγω, καὶ λέγων οὐ παύσομαι. [nec minis nec prece flectitur;] Τότε ὀργισθεὶς ὁ Ἀρειανὸς, πρὸς τὸν περιεστῶτα ὄχλον ἔφη. Τί θέλετε ποιήσω; Συντόμως α᾽υτὸν ἀποκτείνω, ἢ μακροθυμήσω ἐπ᾽ α᾽υτῷ; Πᾶς δὲ ὁ ὄχλος ἀνεβόησε, λέγων. Δεόμεθά σου, μὴ ἀπολέσῃς τῆς πόλεως τὴν χαρμονὴν, πάντες γὰρ ἐτέρποντο ἐκ τῆς τούτου ἡδυφωνίας. Τότε Ἀρειανὸς ὁ Ἡλεμὼν εἶπεν. Ὃρᾷς, Φιλῆμον, ὅτι πᾶς ὁ ὄχλος σε θέλει; ἀγαπῶσι γάρ σε καὶ λυπἐνται περὶ σου. Νῦν οὖν θεράπευσον α᾽υτοὺς καὶ θῦσον, ἵνα καὶ ἐν τῇ μεγάλῃ πανηγύρει τέρψῃς α᾽υτούς. Ἀποκριθεὶς δὲ Φιλήμων εἶπεν, Ἡ ἐπίγειος πανήγυρις ἐχθρά ἐστιν τῆς ἐπουρανίου χάριτος.

[3] Τότε Α᾽ρειανὸς Ἡγεμὼν εἶπεν. Τί ῶς ἐκ τούτου ὑπολαμβάνεις ἐυεργετηθῆναι Φιλῆμον; κἂν γὰρ ἐγώ σε μὴ ἐλεήσω καὶ ἀποφῄνωμαι κατὰ σου, [baptismūq; sibi deesse audiens,] οὐ λογισθήσεταί σοι τοῦτο εἰς μαρτύiriον, οὐδὲ εἰς τὸν τῶν Χριστιανῶν νόμον, διότι οὐκ εἴληφας τὸ παῤ α᾽υτοῖς λεγόμενον βάπτισμα. Ἀκήκοα γὰρ, ὅτι ἐν τῷ τινας ἀποστῆναι ἀπό τῶν ἐθνῶν καὶ ἐλθεῖν εἰς τὸν Χριστιανισμὸν, ἐν ὕδατι βαπτίζονται. Ταῦτα ἀκούσας ὁ Φιλήμων, εἶπεν. Ὦ τοῦ μεγάλου πυρὸς, οὗ ἐνέθηκεν ἐν τῇ καρδίᾳ μου Ἀρειανὸς ὁ Ἡγεμὼν. Καὶ στὰς ἐν μέσῳ τοῦ ὄχλου ἐβόησε φωνῇ μεγάλῃ λέγων, Δεόμαι ὑμῶν, εἴ τίς ἐστιν ἐν ἡμῖν προεστὼς Χριστιανὸς, ἐλθέτω καὶ βαπτισάτω με. Πάντες δὲ ἐφοβήθησαν διὰ τὸ πλῆθος τῶν βασάνων, καὶ τὴν προκειμένην ἀπειλήν. Τότε ἀποκριθεὶς ὁ Ἡγεμὼν ἔφη. Ὀρᾷς Φιλῆμον, ὅτι οὐδείς μου κατεφρόνησε τοῦ δικαστηρίου; Νῦν οὖν πείσθητί μοι καὶ θῦσον. Ὁ δὲ Φιλήμων μετὰ φωνῆς μεγάλης καὶ κλαυθμοῦ πολλοῦ εἶπεν. Κύριε ὁ Θεός μου καὶ Σωτήρ μου Χριστὲ Ἰησοῦ, μή με λυπήσῃς, [eumdē miraculo impetrat,] ἀλλ᾽ ὑπόδειξόν μοι τόπον, ἐν ᾧ ἐστιν ὕδωρ, ἵνα πορευθεὶς λήψωμαι τὸ βάπτισμα, καθὼς πάντες οἱ Χριστιανοί. Καὶ ταῦτα α᾽υτοῦ εἰπόντος, ἐυθέως καθῆλθεν νεφέλη ὕδατος ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ ἐκύκλωσεν α᾽υτὸν ἀνὰ μεσον τοῦ ὄχλου, καὶ ἐβάπτισεν α᾽υτὸν, καὶ οὕτως ἀνεχώρησεν πάλιν ἡ νεφέλη.

[4] Καὶ εἶπεν Φιλήμων. Ὢ Ἀρειανὲ καὶ πᾶς ὁ ὄχλος τῶν Χριστιανῶν, [ac denuo se Præsidi sistens,] οἵτινες ἐφοβήθητε ἐλθεῖν καὶ βαπτίσαι με. Ἰδοὺ ὁ Κὐριός μου Ἰησοῦς Χριστὸς, ὁ ἄφοβος, α᾽υτός με ἐβάπτισεν. Νῦν οὖν σπεῦσον, ὦ Ἀρειανὲ, καὶ γνᾶθι τί μέλλεις ποιεῖν. Ἕφη ὁ Ἀρειανὸς, Φιλῆμον, τίς ἡ περὶ σε τοιαύτη μανία; Μνήσθητι, ὅτι ἤγγισεν ἡ ἡμέρα τῆς ἐορτῆς, καὶ ἐὰν πορευθῶσιν ὁι δῆμοι ἐν τῷ θεάτρῳ καὶ θεάσωνται ἔτερον ἐν τοῖς ἀυλοῖς ἄδοντα, στενάξουσι μετ᾽ ὀδύνης ὅτι ἐστερήθησάν σου. Ταῦτα ἀκούσας ὁ Φιλήμων, ἐκλαυσε κλαυθμῷ μεγάλῳ καὶ εἶπεν. Ὦ Θεέ μου Χριστὲ Ἰησοῦ, [fistulis suis abolendis ignē de cælo obtinet.] μή ἐάσῃς μνημόσυνον τῆς α᾽πιστίας ἐπὶ τῆς γῆς· ἀλλὰ καθὼς ἤκουσάς μου ἐν νεφέλῃ ὕδατος ἐπὶ τοῦ βαπτίσματος, οὕτως καὶ νῦν ἄκουσόν μου, Κύριε, καὶ ἐλθέτω νεφέλη πυρὸς καὶ κατακαυσάτω τοὺς αὐλούς μου ἐν ταῖς χερσίν Ἀπολλωνίου, ὥστε περιαιρεθῆναι τὸ μνημόσυνόν μου τῆς ἀπιστίας, μήποτε ἰδόντες α᾽υτοὺς οἱ ἄπιστοι ἔιπωσι, Ἰδοὺ οἱ α᾽υλοὶ Φιλήμονος τοῦ χοραύλου. Πληρώσαντος δὲ α᾽υτοῦ τὴν ἐυχὴν, ἐυθέως κατῆλθεν ἀτμὶς πυρῶν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ κατέκαυσεν ἀμφοτέρους τοὺς α᾽υλοὺς ἐν ταῖς χερσὶν Ἀπολλωνίου, ὥστε τὸν ὄχλον ἐκπλαγέντα θαυμάσαι τὸ παράδοξον τοῦ γεγονότος θαύματος. Δραμὼν δὲ παραχρῆμα Θεωνᾶς, ὁ Φιλήμονος ἀδελφὸς, λέγει τῷ Ἡγεμόνι. Κύριε Ἡγεμὼν, οὐκ ἔστιν τοῦ ἀδελφοῦ μου τὸ παράπτωμα, ἀλλἀ τὸ σφάλμα ὅλον· εἰς Ἀπολλόνιον συντείνει, τὸν Ἀναγνώστην· α᾽υτὸς γὰρ δέδωκεν α᾽υτῷ τὸν χιτῶνα τὸν ἴδιον, καὶ παρεσκέυασεν α᾽υτὸν παρακἐσαι τοῦ σοῦ μεγέθος.

CAP. II

[5] Τότε θυμωθεὶς ὁ Ἡγεμὼν, ἐκέλευσε σηλληφθῆναι Ἀπολλώνιον τὸν Ἀναγνώστην. [Comprehēsus Apollonius,] Συλληφθέντος δὲ α᾽υτοῦ καὶ ἀχθέντος πρὸ τοῦ βήματος, ἔφη πρὸς α᾽υτὸν Ἀρειανὸς ὁ Ἡγεμών· Παμμιαρώτατε παρὰ πάντας ἀνθρώπους, τί ἐστιν τὸ πονηρὸν τοῦτο, ὃ κατειργάσω εἰς ἡμᾶς ἅπαντας, δεδωκὼς τὸν χιτῶνά σου τῆ χαρμονῇ τῆς πόλεως ἡμῶν, καὶ μαγείᾳ τινὶ διαστρέψας αὐτοῦ τὴν καρδίαν; Ἐι ἐφοβήθης τὴν προκειμένην τῶν βασάνων ἀνάγκην, ἐχρῆν σε μᾶλλον ἐμοὶ σαφηνίσαι τοῦτο ἐν μυστηρίῳ, καὶ ἀπέλυον ἄν σε νόμῳ πειθόμενος φιλανθρωπίας· καὶ μὴ τολμῆσαι τοῦτο τὸ ἀθέμιτον πρᾶγμα. [sollicitanti ad defectionē Præsidi,] Τότε Ἀπολλώνιος ὁ Ἀναγνώστης εἶπεν. Ὅτι μὲν ἥμαρτον, ἥμαρτον· ἀλλἀ νομίζω ὅτι τὸ παράπταμά μου οὐκ ἔστιν μεῖζον τοῦ γενομένου ἀγαθοῦ. Ἡ γὰρ ἐσθής μου διὰ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦτον ἔσωσε καὶ ἤγαγεν εἰς ἐπίγνωσιν τῆς ἀληθείας, [generose resustit.] κᾀμὲ καλὸν δρομῆσαι ποίησεν, εἰς ὃν ἀπέλιπον ἀγῶνα. Γνωστὸν οὖν ἐστώ σοι, Ἣγεμὸν, ὅτι οὔτε ἐγὼ θύω, οὔτε τοῦτον ἐάσω ἐπιθύσαι.

[6] Ἐπὶ τούτοις ὀργισθεὶς Ἀρειανὸς ὁ Ἡγεμὼν, ἐκέλευσε τοῖς στρατιώταις ἐυτόνωςῥαπίζειν τὸ πρόσωπον Φιλήμονος ταῖς χερσὶν ἀυτῶν. [Philemon alapis cæsus,] Ἐπὶ πολὺ δὲ ῥαπιζομένου αὐτοῦ, πᾶς ὁ ὄχλος ἀνεβόησε λέγων, Ἀπόστητε, ἀπόστητε ἀπὸ τῆς χαρμονῆς τῆς πόλεως ἡμῶν. Ἀρειανὸς ὁ Ἡγεμὼν εἶπεν, Φιλῆμον, κᾂν ἄρτι ἐλέησον σαυτὸν· εἰ γὰρ μόνον χερσὶ ῥαπισθέντος σου πᾶς ὁ ὄχλος οὕτως ἐλυπήθη, πῶς οὐχὶ μᾶλλον ταραχθήσεται, θεασάμενός σε ἐν πολλαῖς στρέβλαις βασάνων ὑποβαλλόμενον, ἐὰν μὴ θύσῃς. Ὅμως βούλομαι καὶ λόγον εἰπεῖν ἐλθόντα εἰς τὴν ἐμὴν καρδὶαν. Μὴ ἆρα ἐνόμισας ὅτι οὐκ ἀγαπῶμέν σε ἐγώ τε καὶ οἱ πολῖται πάντες, καὶ διὰ τοῦτο ἐσχημάτισας σεαυτὸν ὡς Χριστιανὸν, ἵνα γνῷς ἀκριβῶς πότερον θέλομέν σε ἢ οὔ; Ἐι τοῦτο ἔστιν, ἰδοῦ ἔγνως ὅτι πάντες καὶ ἀγαπῶμέν σε καὶ θέλωμέν σε. [frustra sollicitatur blanditiis ae minis.] Πεῖσον οὖν ἡμᾶς καὶ αὐτὸς, καὶ θῦσον τοῖς θεοῖς, ἵνα καὶ οἱ ὄχλοι πάυσωνται λυπούμενοι περὶ σου, μάλιστα διὰ τὰ ῥαπίσματα, ἅπερ ἔλαβες πρὸ βραχέως· κᾀγὼ δὲ ἀναστὰς μετὰ πάσης μου τῆς τάξεως, πορευθῶμεν ἐν τῷ Σαραπίῳ, καὶ ἐυωχηθῶμεν ἐκεῖ, ἀριστήσαντες μετά σου. Φιλήμων εἶπεν, Μὴ ἀπατῶ, Ἡγεμόν. Ἐγὼ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν ἐστιάσεως Σαραπίου ἢ ἐυωχίας μετασχεῖν οὐκ ἀνέχομαι· ἀλλὰ τοῦ δείπνου τοῦ ἐπουρανίου προσδοκῶ μεταλαβεῖν, ὅπερ ἐυτρέπισέν μοι ὁ Χριστός. Ταῦτα εἰπὼν καὶ στραφεὶς πρὸς τὸν ὄχλον, εἶπεν, Ὑμεῖς οἱ δῆμοι τῆς πόλεως, διὰ τί ἐλυπήθητε ῥαπισθέντος μου; πρὶν ἢ χοραύλην με γενέσθαι, οἱ συνεταῖροί μου ἐῤῥάπιζόν μου τὸ πρόσωπον, καὶ ὑμεῖς ἐγελᾶτε· Νῦν δὲ ῥαπισθέντος μου ὑπὲρ τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως, ὑμεῖς μὲν ἐλυπήθητε, οἱ δὲ Ἃγγελοι χαίρουσιν καὶ ἀγαλλιῶνται· ὅθεν πείσθιτε ὑμεῖς καὶ Ἀρειανὸς ὁ Ἡγεμὼν, ὅτι Χριστιανός ἐιμι.

[7] Τότε ὀργισθεὶς ὁ Ἠγεμὼν, ἀκούσας τῆς ἀποκρίσεως ταύτης, [raptatur cū Apollonio,] ἐκέλευσε τὰ νεῦρα τῶν πτερνῶν αὐτοῦ τε καὶ Ἀπολλωνίου ἀποτμηθῆναι, καὶ δεθέντας α᾽υτοὺς σχοινίοις συρῆναι ἀνὰ πᾶσαν τὴν πόλιν. Παυσαμένων δὲ αὐτῶν μετὰ τὸ περιαχθῆναι ἅπασαν τὴν πόλιν, ἤγαγον ἀυτοὺς πάλιν πρὸς τὸν Ἠγεμόνα· καὶ ἰδὼν ἀυτοὺς, λέγει, Ὀρᾶτε, Φιλῆμον καὶ Ἀπολλώνιε, τὰς ἀρχὰς τῶν βασάνων οἷαι χαλεπαί εἰσιν. Διὰ τί οὖν βασανιζομένων ὑμῶν, οὐκ ἐῤῥύσατο ὑμᾶς ἐν τῇ ὥρᾳ τῆς ἀνάγκης, ἐφ᾽ ὃν ἐλπίζετε, Θεός; οὐκ ἠδυνήθη γὰρ διασῶσαι ὑμᾶς ἐκ τῶν ἐμῶν χειρῶν. Ἀποκριθεὶς δὲ Φιλήμων ἔφη, Ἐι ὅλως με βούλει ἀκἐσαί σου, ὦ Ἡγεμὸν, σύ με πρότερον πληροφόρησαν καὶ ἄκουσόν μου, εἴπερ, ὡς λέγεις, ἀγαπᾷς με καὶ οἱ πολῖται πάντες. Ἐχάρησαν δὲ χαρὰν μεγάλην ὅτε Ἡγεμὼν καὶ οἱ πολῖται πᾶντες, καὶ λέγουσιν α᾽υτῷ, Τί ἐστιν, ὅ αἰτεῖς παῤ ἡμῖν; [& exemplo euidenti,] Ὁ δὲ λέγει ἀυτοῖς. Ποιήσατέ μοι κατασκευασθῆναι ὅλμον χαλκἐν· Καὶ ἐυθέως ἐκέλευσεν ὀ Ἡγεμὼν τοῖς χαλκοτύποις, καὶ ἐποίησαν μετὰ σπουδῆς τὸν χαλκἐν ὅλμον, καὶ ἤγαγον πρὸς ἀυτόν. Λέγει δὲ ὁ Ἡγεμὼν καὶ οἱ πολῖται πρὸς τὸν Μάρτυρα, Ἐι ἦς, εἰπὼν, γενέσθαι ἀργύρεον ὅλμον περικεχρυσωμένον, ἐποιοῦμεν ἃν τοιοῦτον. Φιλήμων δὲ πρὸς ἀυτοὺς εἶπεν Ἐπίσταμαι τὴν φιλανθρωπίαν ὑμῶν τὴν πρὸς με· ἀλλὰ κομίσατέ μοι καὶ μικρὸν παιδίον, καὶ ἐμβάλλετε α᾽υτὸν εἰς τὸν ὅλμον, καὶ ποιήσατε κλεισθῆναι τὴν θύραν κατ᾽ αὐτοῦ, καὶ τότε λέγω ὑμῖν τὸν ἐμὸν σκοπόν. Ἐποίησαν δὲ καθὼς εἶπεν αὐτοῖς Φιλήμων. Καὶ πάλιν λέγει πρὸς αὐτοὺς, Βούλομαι νῦν κληθῆναι πάντας τοὺς τοξότας τῆς πόλεως, καὶ κατατοξεῦσαι ἐπὶ τοῦ χαλκοῦ ὅλμου, ἔως ὅτι μὴ φαίνηται ἐκ τοῦ πλήθους τῶν βελῶν· τότε κᾀγὼ ἀκούσομαι ὑμῶν. Ἐποίησαν δὲ καθῶς εἶπεν α᾽υτοῖς ὁ Φιλήμων, καὶ ἀπὸ ὣρας δευτέρας ἕως ὥρας ἐννάτης τοξεύοντες οὐκ ἐπαύσαντο εἰς τὸν χαλκἐν ὅλμον. Ἑκλειψάντων δὲ τῶν βελῶν, εἶπεν ὁ Φιλήμων, Συλλεξάτωσαν ἑαυτῶν τὰ βέλη, καὶ ἀνοιχθήτω ἡ θύρα τοῦ ὅλμου, καὶ ἐξενεχθήτω τὸ παιδίον. Ἐποίησαν δὲ οὕτως. Καὶ ἐξηνέχθη τὸ παιδίον ἄσπιλον, ἐν μηδενὶ βλαβὲν τὸ σύνολον. [animi Christiani robur demonstrat:] Τότε ὁ Φιλήμων λέγει Ἀρειανῷ τῷ Ἡγεμόνι. Ἀρκεσθήτω σοι, Ἡγεμὸν, ὁ τόπος οὗτος πρὸς ὑπόδειγμα σαφέστατον· ὥσπερ γὰρ ὁ παῖς ὁ ἐν τῷ ὀργάνῳ βληθεὶς οὐκ ἠδυνήθη βλαβῆναι ὑπ᾽ οὐδενὸς τῶν βελῶν, τὸν α᾽υτὸν τρόπον ἐμοὶ συμβήσεται πᾶσι τοῖς ἐπαγομένοις μοι παρά σου κολαστηρίοις. Ὁ γὰρ Κύριός μου Ἰησοῦς Χριστὸς γενήσεται μοι τεῖχος ἀδαμάντινον κυκλόθεν, καὶ σκεπάσει με ἀπὸ πάντων τῶν κακῶν τῶν ἐπαχθησομένων μοι· διὰ τοῦτο οὔτε θύω, οὔτε μέλει μοι καὶ τούτου τὸ σύνολον.

[8] Τούτων ἀκούσας τῶν λόγων ὁ Ἡγεμὼν ἐθυμώθη σφόδρα, καὶ ἐκέλευσεν ἀυτὸν κρεμασθῆναι ἐν τῇ περσαίᾳ δρυῒ ἐγγὺς τοῦ βήματος, καὶ προσέταξε τοῖς τοξόταις πᾶσι λέγων. Τὰ βέλη ὑμῶν πάντα, ἅπερ ἐτοξεύσατε εἰς τὸν ὅλμον τὸν χαλκἐν, ἐν τῷ σώματι ἀκοντίσατε Φιλήμονος· καὶ καταπείρατε ἀυτὸν ἀπὸ τῶν ὀνύχων μέχρι τῆς κεφαλῆς· καὶ ἴδωμεν, εἰ, καθὼς λέγει, ῥύσεται ἀυτὸν ὁ Χριστὸς ἐκ τῶν ἐμὼν χειρῶν. [sagittis expositus, eas sistit in aëre:] Ἐτόξευον οὖν, καθὼς προσέταξεν ὁ Ἡγεμὼν, ἕως οὗ ἐξέλιπον τὰ βέλη. Ὁ δὲ Φιλήμων κρεμάμενος ἐπὶ τῇ περσαίᾳ, προσηύξατο λέγων, Ἑλθὲ Ἰησοῦ τὸ ὅπλον τῆς δικαιοσύνης. Δεῦρο Χριστέ μου, ὁ βοηθὸς τῶν ἀβοηθήτων, καὶ δεῖξον τῷ ἀνόμῳ Ἀρειανῷ, ὅτι οὐ δύναται κατισχύσαι τῶν πεποιθότων ἐπί σοι. Κενωθέντων δὲ τῶν βελῶν πάντων, οὐδὲ ἓν αὐτῶν ἥψατο αὐτοῦ, οὔτε δὲ εἰς τὴν γῆν ἐξ α᾽υτῶν ἔπεσεν, α᾽λλ᾽ ἔμειναν ἐν τῷ ἀέρι κεκεντημένα. Ἐλθόντες δὲ ἐμήνυσαν τῷ Ἡγεμόνι, ὅτι πάντα τὰ βέλη ἐξέλιπον. Ὁ δὲ πρὸς ἀυτοὺς ἔφη. Ὅλως γὰρ οὖτι ζῇ; Ὁι δὲ εἶπον, Καὶ ζῇ, καὶ μεγάλα διασαφεῖ. Ἀρειανὸς δὲ ἀκούσας ὅτι ζῇ, καὶ ἐκπλαγεὶς ἐπὶ τῷ παραδόξῳ, παραγίνεται μετὰ σπουδῆς ἐπὶ τὸν τόπον, ἔνθα ἦν ἡ περσαία δρύς· Καὶ ἐπάρας τοὺς ὁφθαλμοὺς αὐτοῦ, ἵνα θεάσηται εἰ ἀληθῶς ἔτι ζῇ ὁ Φιλήμων, ἐξαίφνης ἓν τῶν βελῶν τῶν ἐν τῷ ἀέρι κεκεντημένων, [harū vna in Præsidis oculum incidit,] ἐνεχθὲν κατὰ τοῦ δεξιοῦ ἀυτοῦ ὀφθαλμοῦ, ἐτύφλωσεν α᾽υτόν. Παραχρῆμα δὲ ἐκέλευσε, κατενεχθῆναι τὸν Μάρτυρα, καὶ λέγει πρὸς ἀυτόν. Εἰπέ μοι, Φιλῆμον, πῶς ἢ πότε ἐδιδάχθης τὰς μαγείας τῶν Χριστιανῶν; οὐ γὰρ ἐχρόνισας εἰς ἀυτοὺς. Πλὴν ἰδοὺ διά σε ἐζημιώθην τον ὀφθαλμόν μου τὸν δεξιὸν, ἀλλὰ μὴ ὑπερθῇ τοῦ θεραπεῦσαί με, ἐπίσταμαι γὰρ ὅτι δυνατὸς εἶ ποιῆσαί με ἀναβλέψαι. Λέγει πρὸς ἀυτὸν ὁ Φιλήμων. Ἐὰν νῦν ἔυξομαι τῷ Θεῷ μου, καὶ ἀναβλέψῃς, ἐρεῖς ὅτι μαγείαις ἐποίησα τοῦτο· ἀλλὰ μετὰ τὸ τελειωθῆναί με, ἐλθὲ ὅπου τίθεται τὸ σῶμά μου, [qui confestim vtrūq; decollari iubet.] καὶ λαβὼν χοῦν ἐπίθες ἐπὶ τὸν ὀφθαλμόν σου, καὶ ἀναβλέψεις. Ταῦτα δὲ ἀκούσας Ἀρειανὸς ὁ Ἡγεμὼν ἐκέλευσε τῶν δύο, Φιλήμονος καὶ Ἀπολλωνίου, τὰς κεφαλὰς ἀποτμηθῆναι, καὶ ἐτέλεσαν α᾽υτῶν τὴν μαρτυρίαν οἱ Ἅγιοι ἐν πίστει καὶ πολλῇ γενναιότητι. Λαβόντες δὲ τὰ σώματα α᾽υτῶν ἄνδρες ἐυλαβεῖς, καὶ καλῶς συστείλαντες καὶ συγκομίσαντες, ἀπέθεντο ἔνθα ἦν παρακείμενα τὰ λείψανα τῶν ἁγίων Ἀσκλᾶ καὶ Λεονείδου.

CAP. III

[9] Τῇ οὖν ἐπιούσῃ ἀναστὰς Ἀρειανὸς ὁ Ἡγεμὼν μετὰ σπουδῆς, [Arianus recepto ad Martyrum sepulcrum oculo, conversus,] ἐπορεύθη εἰς τὸν τόπον, ὅπου κατετέθησαν τὰ σώματα Φιλήμονος καὶ Ἀπολλωνίου· καὶ λαβὼν ἐλάχιστον χοῦν, ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸν ὀφθαλμὸν αὐτοῦ λέγων, Ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐν ᾧ οὕτοι πιστεύσαντες ἐμαρτύρησαν, ἐπιτίθημι τὸν χοῦν τοῦτον ἐπὶ τὸν ὀφθαλμόν μου. Ἐὰν οὖν ἀναβλέψω, ἐπ᾽ ἀληθείας ἐρῶ, ὁτι οὐκ ἔστι Θεὸς ἕτερος πλὴν μόνου τοῦ Ἰησοῦ. Ταῦτα δὲ αὐτοῦ εἰπόντος παραχρῆμα ἀνέβλεψε, καὶ γέγονεν ὑγιής. Ὑπέστρεψε δὲ χαίρων καὶ ἀγαλλιώμενος καὶ κράζων φωνῇ μεγάλῃ, Χριστιανός εἰμι κᾀγὼ, ἀπὸ τοῦ νῦν δοῦλοῦ γίνομαι τοῦ Ἰησοῦ. Καὶ εἰσελθὼν εἰς τὴν ὀικίαν αὐτοῦ, ἐξήνεγκε σινδόνας καινὰς μετὰ καὶ ἀρωμάτων πολυτελῶν, καὶ ἀπελθὼν μετὰ σπουδῆς ἐνεταφίασεν ἐπιμελῶς τὰ σώματα τῶν ἁγίων Φιλήμονος καὶ Ἀπολλωνίου· καὶ κηδεύσας αὐτοὺς προσηκόντως, ἐυθέως προσέταξε πάντας τοὺς ὑπὸ τὴν ἡγεμονίαν αὐτοῦ ἀπολυθῆναι Χριστιαννούς. Ὀυκ εἰς μακρὰν δὲ κατέλαβεν ἡ περὶ τούτου φήμη πρὸς Διοκλητιανὸν τὸν Βασιλέα· τίνες γὰρ ἀπελθόντες κατηγόρησαν αὐτοῦ, λέγοντες, ὅτι Ἀρειανὸς ὁ Ἡγεμὼν τῆς Θηβαΐδος Χριστιανὸς ἐγένετο, καὶ οὐκ ἔτι τοῖς θεοῖς τὰς ἐξ ἔθους θυσίας προσκομίζει. Μαθὼν οὖν ταῦτα ὁ Διοκλητιανὸς, ἀπέστειλε Προτίκτορας πρὸς αὐτὸν ἐν τῇ Θηβαΐδι, καὶ μετεκαλέσατο αὐτὸν. Παραγενόμενοι δὲ μετὰ σπουδῆς ἐν Ἀιγύπτῳ οἱ Προτίκτορες, σαυέλαβον αὐτὸν καὶ ὑπὸ ἀσφαλείας ἐποίησαν. Ὁ δὲ Ἀρειανὸς ἔδωκεν ἀυτοῖς φανερὰ χρήματα λέγων, Ἀνάσχεσθέ μου μικρὸν (παρακαλῶ) καὶ ἔνδοτέ μοι, ἕως ἂν ἀπελθὼν συντάξομαι τοῖς ἀδελφοῖς μου. Οἱ δὲ ἐνέδωκαν αὐτῷ, [a 4 Protectoribus ad Diocletianum accersitur:] καὶ ἐπορεύθη ἐν τῷ τόπῳ ἐν ᾧ ἐτύγχανον κηδευθέντες οἱ ἅγιοι Φιλήμων καὶ Ἀπολλωνιος, καὶ προσπεσὼν ἠσπάσατο τὰ σώματα ἀυτῶν λέγων, Ἐυλογήσατέ με οἱ τοῦ φωτὸς συμμέτοχοι, καὶ παρακαλέσατε περὶ ἐμοῦ τὸν σωτῆρα ἡμῶν Χριστὸν, ὅπως ἐν ὑπομονῇ τὸν προκείμενόν μοι ἐκτελέσω ἀγῶνα. Ταῦτα δὲ ἀυτοῦ εἰ πόντος, ἐλάλησε τὸ στόμα Φιλήμονος ἐνειλημμένον ταῖς ὀθόναις, καὶ εἶπεν, Μὴ φοβηθῇς Ἀρειανὲ, ἀλλὰ μᾶλλον ἐνδυναμώθητι· ἰδοὺ γὰρ προπορεύεταί σου ὁ Χριστὸς πρὸς τὸν Βασιλέα, ἰσχυροποιῶν σε, ἕως ἂν λάβῃς παῤ ἀυτοῦ τὸν στέφανον, ὃν ἐπηγγείλατο ἡμῖν δἐναι ἐν τῇ ἡμἐρα τῆς ἀνταποδόσεως τῆς δικαίας· ἀλλὰ καὶ μεγάλας δυνάμεις διά σου ἐκτελέσει. Πορεύθητι οὖν μετὰ τῶν Προτικτόρων, καὶ δεήθητι τοῦ Θεοῦ περὶ ἀυτῶν, ὅπως καὶ ἀυτοὶ γένωνται συμμέτοχοι τῆς ἀληθοῦς γνώσεως. Ταῦτα δὲ εἰπόντος τοῦ Μάρτυρος μετὰ τὴν κοίμησιν διὰ στόματος τοῦ ἰδίου, ἐθαύμασαν παρόντες κατὰ τὸν τόπον οἱ Προτίκτορες.

[10] Ὁ δὲ Ἀρειανὸς ἠγαλλιάσατο τῇ ψυχῇ, καὶ μᾶλλον ἐστερεώθη ἐν τῇ πίστει. Ἐισῆλθε δὲ εἰς τὴν ὀικίαν ἀυτοῦ μετὰ τῶν Προτικτόρων, καὶ καλέσας· ὀκτὼ τῶν ὀικετῶν ἀυτοῦ, οὕς εἶχεν ἐντίμους, εἰπεν πρὸς ἀυτοὺς· Ἀναστάντες ἔλθετε ἅμα ἐμοὶ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ, καὶ παραμείνατε ἐν ἀυτῇ· μετὰ γὰρ τὸ τελειωθῆναί με ἐν τῇ μαρτυρίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, κελεύσει ὁ Βασιλεὺς τῇ ὀγδόῃ τοῦ Φαμενὼθ μηνὸς βληθλῆναί με ἐν σάκκῳ ἔχοντι ἄμμον, καὶ ρἱφῆναι εἰς τὴν θάλασσαν. Ἐπιγενομἐνου δὲ τοῦ καιροῦ τῆς ἐνδεκάτης τοῦ ἀυτοῦ μηνὸς Φαμενὼθ, ἔλθετε παρὰ θάλασσαν περὶ ὥραν ἕκτην, καὶ ἐυρήσετέ μου τὸ σῶμα ἐπὶ νώτου δελφίνου φερόμενον. [mandat de sua sepultura famulis;] Ἄραντες οὖν ἀυτὸ καὶ βαστάσαντες σὺν τῷ σάκκῳ ἀπαγάγετε καὶ θέτε ἐγγὺς Φιλήμονος καὶ Ἀπολλωνίου, τῶν μεγάλων ἀγωνιστῶν τῆς ἀληθείας. Καὶ ταῦτα ἐντειλάμενος ἀυτοῖς, ἐπορεύετο χαίρων σὺν τοῖς Προτίκτορσι πρὸς Διοκλητιανὸν τὸν Βασιλέα. Παραγενομένου δὲ ἀυτοῦ καὶ παραστάντος τῷ Βασιλεῖ, ἔφη πρὸς ἀυτὸν ὁ Διοκλητιανός, Χαίροις Ἀρειανὲ, ᾧ ἐθάῤῥουν ἐν τῇ Ἀλεξανδρέων πόλει καὶ ἐν τῇ Θηβαΐδι. Ὁ δὲ Ἀρειανὸς ἀποκριθεὶς εἶπεν, Χαίροις καὶ ἀυτὸς, Κύριε, ὅτι ὁδηγός μοι γένῃ εἰς τὴν αἰώνιον ζωήν. Ὁ δὲ Βασιλεὺς ἐκέλευσε τὸν μέν Ἀρειανὸν λούσασθαι σὺν αὐτῷ, τοὺς δὲ Ἱερεῖς τοῦ Ἀπόλλωνος βωμὸν ἐυτρεπίσαι καὶ στῆσαι πρὸ τῶν θυρῶν τοῦ βαλανείου, καὶ τοῦτον ἀνάψαντας προκομίσαι τὸν ψευδώνυμον ἀυτῶν θεὸν Ἀπόλλωνα, κεκοσμημένον ἐν δόξῃ βασιλικῇ, ἵνα λουσαμένων ἡμῶν, φησιν, θύσῃ ὁ Ἡγεμὼν τῆς Θηβαΐδος. Εποίησαν δὲ οἱ Ἱερεῖς καθὼς προσέταξεν ἀυτοῖς ὁ Βασιλεὺς. Ἐξεληλυθότων δὲ ἀυτῶν τοῦ λουτροῦ, καὶ τῷ βωμῷ πλησιασάντων, ἔστη ὁ Βασιλεὺς καὶ λέγει τῷ Ἀρειανῷ· Θύσον Ἀρειανὲ τῷ μελάλῳ Θεῷ Ἀπόλλωνι, πρὸ τοῦ ἡμᾶς ἐν τῷ δείπνῳ παραγενέσθαι. Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Ὀυ δύναμαι Βασιλεῦ, ἐπιλαθέσθαι τῶν μεγάλων θαυμασίων, [fidei suæ rationē reddit:] ὧν ἐθεασάμην γινομένων ἐν τῇ Ἀιγύπτῳ ὑπὸ τῶν Μαρτύρων τοῦ Χριστοῦ· ὅθεν οὐδὲ ἀνέχομαι θῦσαι τῷ χειροποιήτῳ εἰδώλῳ, καὶ ἐγκατααλιπεῖν τὸν σωτῆρα, ὅς μοι τὸ φῶς ἐχαρίσατο. Τότε θυμωθεὶς ὁ Βασιλεὺς Διοκλητιανὸς σφόδρα, ἐκέλευσε πλείοσι στρατιώταις μετὰ λαμπάδων προλαμβάνειν ἀυτὸν ἀπὸ ἑσπέρας ἐν τῷ κάμπῳ, καὶ ὀρῦξαι χάσμα μέγιστον εἵστε βάθος καὶ πλάτος. Ἀπελθόντες δὲ μετὰ σπουδῆς οἱ στρατιῶται δἰ ὅλης τῆς νυκτὸς οὐκ ἐπαύσαντο τὸ ὄρυγμα ποιοῦντες ἄχρις ἀυγῆς, κατὰ τὴν κέλευσιν τοῦ Βασιλέως. Ἡμέρας δὲ γενομένης παρεγένετο καὶ ἀυτὸς ὁ Διοκλητιανὸς ἐπὶ τὸν τόπον τοῦ χάσματος, καὶ προσέταξε τὸν Ἀρειανὸν δεθήναι πέδαις σιδηραῖς τοὺς πόδας καὶ τὰς χεῖρας, καὶ λίθον μυλικὸν κρεμασθήναι κατὰ τοῦ τραχήλου αὐτοῦ, καὶ οὕτως μετ᾽ ἀυτὸν βληθῆναι ἐν τῷ χάσματι, [terræq; infossus,] καὶ ἐπιχωσθῆναι τὸ ὄρυγμα. Τούτων δὲ πάντων γενομένων, ἐκέλευσεν ἐπάνω τοῦ χάσματος τοῦ χωσθέντος τεθῆναι τὸν θρόνον αὐτοῦ, καὶ καθίσας λέγει τοῖς στρατιώταις· Παίξατε νῦν ἔμπροσθεν ἡμῶν, καὶ ἴδω εἰ ῥύεται Χριστὸς τὸν ἀνόσιον τοῦτον ἐκ τῶν χειρῶν μου.

[11] Πολλῶν δὲ ὡρῶν διαγενομένων, ἀνάστας ὁ Διοκλητιανὸς ἐπέβη τῷ ἵππῳ καὶ ὑππέστρεψεν εἰς τὰ βασίλεια. Εἰσελθὼν δὲ ἐν τῷ κοιτῶνι πρὸς τὸ διαναπαύσασθαι ἐκ τοῦ θυμοῦ καὶ τῆς πολλῆς ἀυτοῦ μανίας, ὁρᾷ τὰς πέδας τὰς σιδηρὰς καὶ τὸν μυλικὸν λίθον κρεμάμενον πρὸς τὸ ἀνάκλιτον τῆς βασιλικῆς κλίνης, καὶ ἀυτὸν δὲ τὸν Ἀρειανὸν ἀνακείμενον ἐν τῇ στρωμνῇ· καὶ ταραχθεὶς σφόδρα ἔδοξέ τινας τῶν ἐν τῷ παλατιῷ ἐπαναστάντας ἀυτῷ ἔγκρυμμα πεποιηκέναι πρὸς τὸ ἀνελεῖν ἀυτόν. [& inde mirabiliter eductus,] Ὁ δὲ Ἀρειανὸς ἀνακείμενος ἐν τῇ στρωμνῇ εἶπεν πρὸς τὸν Βασιλέα· μὴ ταραχθῇς Διοκλητιανὲ, οὐδεὶς γὰρ ἐπανίσταται κατὰ σου· ἀλλὰ ἐγώ εἰμι Ἀρειανὸς, ὃν προσέταξας μετὰ δεσμῶν βληθῆναι ἐν τῷ χάσματι ζῶντα, καὶ ἐπιχωσθῆναι, λέγων· Ἴδωμεν, εἰ ῥύσεται α᾽υτὸν ὁ Χριστὸς ἐκ τῶν ἐμῶν χειρῶν. Ἰδοὺ, ἀυτὸς ἦλθεν ὁ Σωτὴρ τῶν ἐλπιζόντων έπ᾽ αὐτὸν καὶ ἀνήγαγέ με ἐκ λάκκου ταλαιπωρίας καὶ τοῦ βαθυτάτου χάσματος, καὶ ἔλυσέ με ἐκ τῶν δεσμῶν, καὶ ἐπανέπαυσέ με ἐκ τῶν μόχθων μου. Ταῦτα ἀκούσας ὁ Βασιλεὺς ἐξεπλάγη σφόδρα, καὶ μετὰ ταῦ τα προσκαλεσάμενος τοὺς ἐν τῷ παλατίῳ, λέγει πρὸς αὐτούς· Οὐδέποτε ἐθεασάμην οὔτε ἀκήκοα τοιαύτην μαγείαν, ἀλλ᾽ ὅμως οὐ συγχωρίζω αὐτῷ περιγενέσθαι μου. [cū 4 Protectoribus fidem eamdem professis,] Καὶ θυμωθεὶς ἐκέλευσεν ἐνεχθῆναι σάκκον ἔχοντα ἐξ ἡμισείας ἄμμον, ὥστε βληθῆναι ἐν αὐτῷ τὸν Ἀρειανὸν, καὶ ῥιφῆναι ἐν τῇ θαλάσσῃ. Μαθόντες δὲ οἱ τέσσαρες Προτίκτορες, οἱ παραστήσαντες ἐκ τῆς Θηβαΐδος τὸν Ἀρειανὸν, εἰσεπήδησαν καὶ λέγουσι τῷ Βασιλεῖ. Καὶ ἡμεῖς, Βασιλεῦ, Χριστιανοί ἐσμεν. Τί δὲ ἥμαρτεν ὁ τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος ὅτι ῥιφῆναι αὐτὸν ἐν τῇ θαλάσσῃ προσέταξας; Ὁ δὲ Βασιλεὺς ἔφη· Μάγος ἐστὶν, καὶ οὐ βούλομαι αὐτὸν ζῇν. Οἱ Προτίκτορες εἶπον. Τοῦτο τὸ θαῦμα οὐκ ἔστι μαγεία, ἀλλὰ σημεῖον ἀναστάσεως. Ὥσπερ γὰρ ὁ τοῦ Χριστοῦ θεράπων Ἀρειανὸς βληθεὶς ὑπό σου μετὰ δεσμῶν ἐν τῷ χάσματι καὶ ἐπιχωσθεὶς ἀνηνέχθη τῇ δυνάμει τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ, καὶ τῶν περικειμένων αὐτῷ δεσμῶν ἐλυτρώθη· οὕτως καὶ τᾶς ἄνθρωπος πιστεύσας ἐξ ὅλης καρδίας ἐπὶ τὸν ζῶντα Θεὸν, κᾂν ἀποθάνῃ πάλιν ἀναστήσεται· κᾂν ὑποκατω ὀρέων ἢ πετρῶν συλληφθῇ σωθήσεται τῇ βοηθείᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τοιγαρἐν καὶ ἡμεῖς ἔτοιμοί ἐσμεν τὸν αὐτὸν ὑπομεῖναι θάνατον, ἵνα ἐν τῇ ἀναστάσει σὺν αὐτῷ ἀπολαύσωμεν τῶν ἐπηγγελμένων ἀγαθῶν τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Κύριον.

[12] Ὁ δὲ Βασιλεὺς ὀργισθεὶς κατὰ τῶν Προτικτόρων, εἶπεν πρὸς αὐτοὺς. [seq; morti pariter offerentibus,] Ἐι ἐν τῷ καιρῷ, ἐν ᾧ ἠγαπᾶτέ με καὶ συνδιήγετέ μοι, πᾶν αἴτημα ὁ, τί ἀν ᾐτήσατε παῤ ἐμοῦ ἐδωρούμην ὑμίν· πόσῳ μᾶλλον μισήσασί με τὸν ἄξιον ὑμῖν αἰτησαμένοις θάνατον ἐτοίμως παρέξω; Ἥν τοίνυν εἴληφεν ἀπόφασιν Ἀρειανὸς ὅ ποτε Ἡγεμὼν τῆς Θηβαΐδος γῆς, τὴν αὐτὴν καὶ ὑμεῖς λήψεσθε. Ἀπεκρίθη Θεότυχος, ὁ ἐντιμότερος τῶν τεσσάρων Προτικτόρων, καὶ λέγει τῷ Βασιλεῖ. Ὁ Θεὸς, πρὸς ὃν ἀπερχόμεθα, πᾶν πονηρὸν ἐξελάσει ἐκ τῆς καρδίας σου Βασιλεῦ, ὅτι ἐπληροφόρησας καὶ ἐχαρίσω ἡμῖν τὸν εὐκταῖον καὶ τίμιον θάνατον· ἀλλὰ ἀξιῶ καὶ αἰτῶ αἴτημα παρασχεθῆναί μοι παρά σου. Καὶ εἶπεν πρὸς αὐτὸν ὁ Βασιλεὺς, Ποῖον τοῦτο; Θεότυχος εἶπεν· Ἴνα κελεύσῃς πᾶσαν τὴν οὐσίαν μου καὶ τὰ χρήματα γενέσθαι εἰς δύο μέρη· καὶ τὸ μὲν ἓν μέρος ἀπονεμηθῆναι τῷ δημοσίῳ λόγῳ, τὸ δὲ ἕτερον δοθῆναι χήραις καὶ ὀρφανοῖς. Λέγουσι πρὸς αὐτὸν οἱ ἄλλοι Προτίκτορες, Πάτερ ἡμῶν τίμιε Θεότυχε, περὶ τοῦ θανάτου ἑαυτῶν μεριμνήσωμεν· τῶν χηρῶν γὰρ καὶ ὀρφανῶν ὁ Θεὸς τὴν πρόνοιαν ποιεῖται. Ταῦτα ἀκούσας ὁ Διοκλητιανὸς ἐθαύμασε τὴν προθυμίαν τῶν Ἁγίων, καὶ ἔστη ἐπὶ ὥραν μίαν μηδὲν φθεγγόμενος. Τότε λέγει πρὸς αὐτὸν ὁ Ἀρειανός· Μὴ κατέχῃς ἡμᾶς Βασιλεῦ· τὰ γὰρ ὕδατα τῆς θαλάσσης περιμένουσιν ἡμῶν τὴν τελείωσιν. Καὶ θυμοθεὶς ὁ Βασικεὺς προσέταξεν ἐνενεχθῆναι καὶ ἑτέρους τέσσαρας σάκκους ἔχοντας ἐξ ἡμισείας ἄμμον, [includitur saccis ac mari mergitur:] βληθῆναι δὲ τόντε Ἀρειανὸν καὶ τοὺς Προτίκτορας ἐν αὐτοῖς, καὶ ἀσφαλισθέντας ἐπιμελῶς ῥιφῆναι ἐν τῇ θαλάσσῃ. Οἱ δὲ παραλαβόντες τοὺς Ἁγίους, ἐπὶ πολὺ σφόδρα τοῦ πελάγου ἑλάσαντες ἑλαβον αὐτοὺς, καὶ ἔρριψαν αὐτοὺς κατὰ τοῦ βυθοῦ, καὶ ὑπέστρεψαν. Προστάγματι δὲ καὶ προνοίᾳ τοῦ τὰ παράδοξα ἐνεργἐντος Θεοῦ, δελφῖνος ὑπεισελθὼν καὶ βαστασας τοὺς πέντε σάκκους ἀπεκόμισεν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ κατὰ τὸν τόπον τοῦ αἰγιαλοῦ, ἐν ᾧ εἶπεν Ἀρειανὸς τοῖς παισὶν αὐτοῦ, [corporā delphini ministerio in Ægyptū reuecta,] ὅτι ἐκεῖ εὑρήσετέ μου τὸ σῶμα. Οἱ οὖν παῖδες κατὰ τὰς ἐντολὰς, ἃς ἔλαβον, εὐρεθέντες ἐπὶ τοῦ τόπου καὶ θεασάμενοι τοὺς πέντε σάκκους, ἐδίστασαν λέγοντες· Ὁ κύριος ἡμῶν εἶπεν ἡμῖν, ὅτι ἐμὲ μόνον εὑρήσετε, νῦν δὲ ὁρῶμεν ἄλλους τεσσαρας σὺν αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ νώτου τοῦ δελφίνου· πάντως οὐκ ἔστιν αὐτός. Τότε τῇ δυνάμει τοῦ Χριστοῦ ὁ δελφὶν ἀνθρωπίνῃ χρησάμενος φωνῇ, λέγει πρὸς αὐτούς· Οὗτός ἐστιν ὁ κύριος ὑμῶν· ἀλλ᾽ ἔλθετε καὶ λάβετε αὐτὸν μετὰ καὶ τῶν ἄλλων τεσσάρων σωμάτων. Ἡ γὰρ χάρις ἡ καταλαβἐσα τὸν κύριον ὑμῶν, καὶ τούτους κατέλαβεν· τὸν στεφανον, ὃν ἔλαβεν ὁ κύριος ὑμῶν, καὶ οὗτοι εἰλήφασιν. Ἔλθετε οὖν καὶ μηδὲν διστάσητε· καὶ λάβετε πάντας μετὰ τῶν σάκκων, καὶ ἀπαγαγόντες ἀπόθεσθε ἐν τῷ τόπῳ, ἔνθα κεῖνται τὰ σώματα Φιλήμονος καὶ Ἀπολλωνίου τῶν μεγάλων ἀγωνιστῶν τοῦ Σωτῆρου Χριστοῦ. Ἰδοὺ γὰρ καὶ ὁ τόπος ἡγιάσθη ἔνθα τὰ τούτων ὑπάρχουσι σώματα. Καὶ μακάριός ἐστιν ὁ μετὰ πίστεως καὶ πληροφορίας ἀναγινώσκων τὴν αὐτῶν μαρτυρίαν, μάλιστα τοῖς ἁμαρτωλοῖς· ἵνα μὴ ἀπελπίζωσιν ἑαυτῶν, ἀκούοντες ὅτι Φιλήμων χοραύλης ἦν πρότερον καὶ ἁμαρτωλὸς, καὶ ἐξελέξατο αὐτὸν ὁ Θεὸς ἐν ἐσχάτῃ αὐτοῦ ἡμέρᾳ. Σπουδάσετε δὲ καὶ ὑμεῖς γενέσθαι πιστοὶ καὶ συμμέτοχοι τῶν Ἁγίων. Ταῦτα εἰπὼν ὁ Δελφὶν ἀνεχώρησε, καταλείψας ἐν τῷ αἰγιαλῷ τὰ σώματα τῶν Ἁγίων. Οἱ οὖν παῖδες μετὰ σπουδῆς καὶ φόβου ἄραντες τὰ σώματα τῶν Ἁγίων, καὶ ἐμβαλόμενοι εἰς πλοῖον, ἔπλεον διὰ τοῦ ποταμοῦ εἰς τὴν Ἀντινόων. Παράδοξον δὲ θαῦμα γέγονε διὰ τῶν Ἀγίων εἰς δόξαν Χριστοῦ. Τριῶν γὰρ ἡμερῶν καὶ τοσούτων νυκτῶν πλεόντων αὐτῶν, καὶ πάντων ὕπνῳ μεγάλῳ κατασχεθέντων ἅμα τῷ κυβερνήτῃ, ὡς ἤδη γεγόνασι κατὰ τὴν Ἀντινόων, ἔστη ἀφ᾽ ἑαυτῆς ἡ ναῦς, καὶ μηδενὸς διανισταμένου, φωνὴ ἐγένετο λέγουσα· Θεοδοτίων, Θεοδοτίων. Ἔξυπνος δὲ γενόμενος ὁ κυβερνήτης, καὶ ἰδὼν τὸ παράδοξον τοῦ θαύματος, ἐδόξασε τὸν Θεὸν, καὶ μετὰ χαρᾶς ἀποβὰς τοῦ πλοίου συντόμως ἀπελθὼν εἰς τὴν Ἀντινόων, ἐσήμανε τοῖς πολίταις περὶ τῶν Ἁγίων, καὶ παραχρῆμα ἐξελθόντες ἐκ τῆς πόλεως μετὰ βραβείων καὶ στεφάνων, [Antinoi cū honore excipiuntur.] ἔλαβον ἀυτοὺς ἀπὸ τοῦ πλοίου, καὶ ἀναγαγόντες κατέθεντο ἐν τῷ τόπῳ, ἔνθα ἦν τὰ σώματα τῶν ἁγίων Μαρτύρων τοῦ Χριστοῦ Φιλήμονος καὶ Ἀπολλωνίου. Πολλὰ δὲ θαυμάσια καὶ νόσων θεραπεῖαι καὶ δαιμόνων ἀπελάσεις δἰ ἀυτῶν ἐκτελἐνται, εἰς δόξαν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ.

Ἐτελειώθησαν δὲ οἱ ἅγιοι τοῦ Χριστοῦ Μάρτυρες Φιλήμων καὶ Ἀπολλώνιος καὶ οἱ σὺν ἀυτοῖς ἐπὶ τῆς βασιλείας Διοκλητιανοῦ, ἡγεμονεύοντος τῆς Θηβαΐδος Ἀρειανοῦ ἐν μηνὶ Φαμενὼθ κατὰ Ἀνατολικοὺς εἰκάδι, κατὰ δὲ Ῥωμαίους μηνὶ Δεκεμβρίῳ τεσσαρεςκαιδεκάτῃ, βασιλεύοντος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰεσοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶναι τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

APPENDIX TOMI PRIMI MARTII.

AD KALENDAS MARTII

DE SS. MART. HERMETE, ADRIANO … MASSILIÆ.

Hermes, Martyr, Massiliæ in Gallia (S.)
Adrianus, Martyr, Massiliæ in Gallia (S.)
Gittheus, Martyr, Massiliæ in Gallia (S.)
Felix, Martyr, Massiliæ in Gallia (S.)
Enuculus, Martyr, Massiliæ in Gallia (S.)
Ianuarius, Martyr, Massiliæ in Gallia (S.)
XXIV alii, Martyres, Massiliæ in Gallia

Pagina 30 sub finem Commentarij adde: 5 Ioannes Bapt. Guesnay Societatis Iesu in Annalibus Ecclesiasticis Prouinciæ Maßiliensis ad annum 239 ista habet: Maximino imperante multi sunt Christianorum iugulati greges … Massiliæ sub eo Hermes, Leo, Adrianus pro Christianæ fidei confessione acerbissime cruciati, cum se abduci a pietate Euangelica ad nefaria dæmonum sacra prorsus inficiarentur, datis fortiter pro Christo ceruicibus lauream immortalis victoriæ reportantes, supernos ad triumphos euolarunt. Quæ absque vlteriore examine ex Galesinio seruatis huius verbis descripta sunt. Ac dein ista habet: Plures Hermeti socios fuisse Martyres, [Iidem Martyres ex alio MS. confirmantur.] colligitur ex vetustissimo Martyrologio MS. vt alias Odonis de la Mothe, monachi Benedictini, viri eruditissimi mihique coniunctissimi, litteræ me docuerunt. Quod ego Martyrologium, inquit, Tolosæ vidi, ac habui frequenter ad manum, & vix legibile tenui, & hæc sequentia verbatim sumpsi: Apud Massiliam sanctorum Martyrū Adriani & Hermetis, Gothei, Felicis, Emunculi, Ianuarij cum alijs viginti septem. Hæc ibi, quæ omnes in titulo nominatos Martyres confirmant, ac quintum Tolosæ apographum Martyrologij Hieronymiani adseruari, non obscure indicant. Idem Guesnaius ad an. 46 de S. Lazaro agens, adducit diploma Benedicti IX Romani Pontificis, de iterata dedicatione reparatæ ecclesiæ S. Victoris Maßiliensis, in quo leguntur ista: Produnt testimonia sacrorum voluminum, locum decoratum passionibus sanctorum Martyrum Victoris & sociorum eius, sed & aliorum specialiter duorum Hermetis & Adriani … quin imo innumerabilium sanctorum Martyrum & Confessorum, sanctarumque Virginum. Hæc ibi. Præfuit Ecclesiæ Benedictus IX ab anno MXXXIII ad MXLIII.

AD III MARTII

DE S. WINWALOEO AB.

Winwaloëus, Abbas Landeueneci in Britannia Armorica (S.)

Pagina 245 col. 2 pro sex vltimis lineis n. 3 ista substitue: Mortuus est S. Patricius anno CCCCLX, vti probauimus ad huius Vitam XVII Martij § VI. Potuit S. VVinwaloëus voluisse abire ad monasteria a S. Patritio in Hibernia instituta, & suauißimo odore sanctitatis respersa, sed a S. Patritio iam ante vita functo, atque e cælo apparente edoctus omnia deinceps ex eius directione egisse.

DE S. ANSELMO AB. NONANTVLANO

Anselmus, Abbas Nantulanus in Italia (S.)

Pap. 266 Deletis tribus vltimis lineis, substitue sequentia:

[7] His excusis attulit nobis aliquam Vitam S. Anselmi Franciscus l'Heremite ex Prouincia Flandro-Belgica Societatis nostræ ad Congregationem Patrum Procuratorum Romam missus anno MDCLXV, & modo Præpositus Domus nostræ Professæ Antuerpiensis. Est hæc Vita dicto anno per Ioannem Marcum de Paganinis Notarium publicum descripta ex codice pergameno dicti monasterij Nonantulani, [Vita datur ex MSS.] olim a monacho huius monasterij sed aliquot post obitum S. Anselmi seculis exarata, & nonnullis mendis inspersa, potißimum in iis quæ spectant ad Translationem corporis S. Siluestri Papæ, quasi illud donasset Adrianus I Papa Regi Longobardorum Aistulfo, qui interim mortuus est anno DCCLVI, id est, annis sedecim antequam crearetur Pontifex Adrianus, quod factum est IX Februarij anni DCCLXXII. Quia autem Romani contendunt corpus S. Siluestri adseruari Romæ in ecclesia SS. Siluestri & Martini in Montibus, totam illam controuersiam relinquimus posteris ad XXXI Decembris discutiendam: & hic in ipsis Actis omittimus: quibus hic præfigitur titulus: Incipit Actus Viltranensis B. Anselmi Abbatis. Huius corpus asseruatur hoc tempore in summo altari, & colitur vt Patronus loci ritu duplici cum Octaua. Est autem dictum monasterium ad Cistercienses ab anno MDXIV translatum.

VITA
Ex MS. Nonantulensi.

Anselmus, Abbas Nantulanus in Italia (S.)

BHL Number: 0541

[1] Qvia benignum & gloriosum videtur, vt bonorum hominum vita atque benefacta Dei fidelibus in memoriam veniant, dignum duximus, vt eis innotescat, qualiter & quibus temporibus & a quibus gloriosissimis viris monasterium S. Siluestri, [Prologus.] in loco Nonantula vocato situm, constructum atque ædificatum fuit, & a quo sanctissimo & beatissimo viro religiosissime & regulariter rectum primo in tempore sit.

[2] Igitur anno Dominicæ Incarnationis septingentesimo, a quadragesimo nono, centesimo vero octogesimo ingressionis Longobardorum in Italiam, vir gloriosissimus Aistulphus (Rachi germano suo, deuicta Pentapoli, suasu Domini Zacchariæ Papæ, facto Romæ Clerico) sceptrum Longobardorum strenue regebat: cui Giseltrada excellentissima Regina, [S. Anselmus sub Aistulpho Rege] Anselmi præclarissimi Abbatis, olim Ducis, soror dignissima in coniugio hærebat. Cuius interuentu idem Aistulphus Rex in primo anno regni sui per suum præceptum concessit venerabili viro Anselmo locum, qui vocatur Fananus: in quo dein vir Dei Anselmus monasterium ad honorem Dei Saluatoris nostri Iesu Christi extruxit, & monachos ibidem regulares constituit, [extruit Fanani monasterium & hospitale.] & hospitium ad suscipiendos hospites & peregrinos magno cum studio illic ædificauit: de quibus illi die nocteque cura maxima & solicitudo fuit, vt nullus inde sine refectionis misericordia abire posset. Tertio autem anno regni sui prædictus Rex eidem Anselmo eximio Abbati in finibus Æmiliæ locum Nonantulæ dono dedit, [aliud Nonantulæ] quem adiuuante superna pietate idem venerabilis Anselmus, suique monachi proprijs manibus laborantes, de sentibus & de deserto ad perfectionis culmen perduxerunt: in quo fundamentum templi & monasterij claustra cum ceteris ædificijs fundare studuit. In quarto autem anno regni sui vel eiusdem huius templi consecratio facta est per Domnum b Geminianum sanctæ Regiensis Ecclesiæ Episcopum, [cuius templum dedicat Geminianus Ep. Regiensis,] ad honorem sanctæ Dei Genitricis Mariæ & B. Benedicti Abbatis … In anno vero … per deprecationem ipsius Anselmi Abbatis ac totius congregationis aduenit Domnus c Sergius Archiepiscopus Sedis Rauennatensis Ecclesiæ, & consecrauit templum & altare ad nomen & honorem sanctorum omnium Apostolorum, [dein Sergius Archiep. Rauennat.] & ibi cum fratribus in Dei laudibus & in diuinis colloquijs gratulatus per triduum mansit: atque his completis, propter quæ venerat, gaudens ad propriam reuersus est Sedem…

[3] His ita peractis, sanctissimus Pater, ex altissima prosapia humilis & vilis pro Deo factus, [S. Anselmus excellit in humilitate:] virtutibus & sapientia præditus, omnibus largus, sibi parcus & modicus; cum cunctis præesset, omnibus tamen se abiectiorem ostentabat, memorans illud Domini dictum: Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare. [Matth. 20 28] Et, Quanto magnus es humilia te in omnibus. [Eccli. 3. 20] Hic inter cetera plurima bona quæ egit hospitalitatem diligens omniumque pauperum curam solicite gerens, hospitia atque xenodochia perplura constituere curauit, atque ea in omnibus bonis ditare. [extruit varia xenodochia:] Horum vnum prope monasterium fere quatuor milliaria statuit, vbi oraculum S. Ambrosij ad suscipiendos debiles & fæminas quȩ ad monasterium venire non poterant, constituit: cui in omnibus tanta constituit bona necessitatibus vt nihil deesset ibi seruientibus neque superuenientibus hospitibus. Statuit etiam idem vir beatissimus xenodochium ex proprio suo in finibus Vincentiæ in loco qui dicitur Vicus-Domnarici: vbi constituit duo oratoria, S. Mariæ & S. Petri, & monachos ibi Domino seruientes, & pauperes ac debiles perplures exinde quotidie viuentes: ex illius quoque beneficio pauperes ducenti per omnes hebdomadas pascebantur. Iam aliud ille Domino dignissimus Pater constituit xenodochium ex suis proprijs rebus in loco, qui dicitur Lusorica: vbi fieri iussit oraculum B. Iustinæ Martyris: in quo etiam monachos semper adesse voluit Domino seruientes & sine solicitudine viuentes. Ibi etiam quotidie pauperes alebantur, & omnes aduenientes hospitio atque victu reficiebantur. Sed & per singulas Kalendas pauperes ducenti inde satiabantur. Missæ vero pro salute viuorum & mortuorum per singulos annos trecentæ celebrabantur.

[4] Denique cum idem gloriosus Pater, qui adhuc in militari habitu monarchiam Fori-Iulij rexerat, & præfati Regis cognatus præfuerat eius agminibus, cum comam cum huius seculi pompa pro Domino deposuisset; [monachos suos in virtutibus exercet:] non minus tunc voluit spirituali septus agmine, Domino deuote militare. Habuit namque hic Dei famulus sub suo regimine monachos regulares mille centum quadraginta quatuor, exceptis paruulis & pulsantibus, qui non adstringebantur ad regulam, quos ille patrio amore fouebat & regebat. Qui olim Dux militum fuit, nunc Dux monachorum extitit: illos docuit loricatos ferre micantia arma aduersus inimicos; istos docuit huius seculi actibus nudatos sumere arma aduersus mundi rectores tenebrarum harum contra spiritualia nequitiæ in cælestibus: illos instruxit sumere arcum, scutum & hastam contra aduersantes se, istos imbuit stare succinctos lumbis in veritate & indutos lorica iustitiæ, & calceatos pedibus in præparationem Euangelij pacis, & sumere scutum fidei, in quo possent omnia tela nequissimi ignea extinguere, & galeam salutis accipere & gladium spiritus, quod est verbum Dei. Quid plura? Huius etenim viri magnifici vita omnibus proficua, præcipue monachis carissima, in summi Dei seruitio semper erat paratissima. Quidquid enim valuit & sapuit, in diuinis semper & vbique operari studuit. Quidquid autem boni hoc in loco agitur, a quo ab illo fundatus est, suo studio suæque animæ proficuo id omni explosa dubietate credi valet diuinitus imputatum atque semper imputabitur. Fecit quidem mira Dominus multa per eum in vita eius, sed ea interiere aut styli officio commendata non sunt: sed qualis & quantus ille probatissimus vir fuerat, eius finis aperte declarabat & declarat.

[5] Regnante Domino & Maximo Carolo Imperatore hic in Italia anno d trigesimo regni sui, ipsiusque magnifici Anselmi Abbatis quinquagesimo, imminente eius die mortis, [præscit diē obitus sui:] Diuina misericordia eum ad sideream vocare voluit mansionem. Ipse enim conscius sui obitus, Diuina reuelante gratia, vt bonus & pius Pastor oues, quas Domino fouerat, ad se vocari fecerat; eisque sui finis diem denuntians, diuinisque allocutionibus præmia & gaudia sempiterna eis pro suorum bonis factis a Domino tribuenda promittens, sic eos diligenter confortans atque Domino commendans, [pro suis monachis orat:] expansis manibus & cor & oculos ad cælum leuauit, dicens: Domine Iesu Christe, Pastor bone, qui me indignum famulum tuum perpetua misericordia ad te vocare dignatus es, qui mihi immerito hunc tuū gregem commisisti; concede mihi seruo tuo tecum & cum electis tuis vna esse & in regno tuo semper gaudere: & præsta vt hi famuli tui, quos mihi munere verbi tui pascere præcepisti, te sequendo ad brauium æternæ retributionis, gratia tua præueniente, peruenire mereantur, qui viuis & regnas cum Deo Patre & Spiritu sancto per infinita seculorum secula. Cumque omnes lacrymis dissoluti circumstantes respondissent Amen; tunc ipse venerabundus Pater eos consolans, [psallēs Horas tertiam & sextam obit.] prout poterat in ipso articulo sui exitus, cum esset hora diei tertia, ipsius Horæ psalmos per se ipsum cœpit decantare; qua expleta simili modo per se ipsum sextæ Horæ psalmos decantauit. Quibus expletis, in lecto stratus sui residens benedixit eos, & inter manus Fratrum monachorum ex hoc seculo migrauit ad cælos V Nonas Martij, sextæ feriæ die, in qua mundi Redemptor hominem fecerat, ipsumque redemerat. Tūc flentes Fratres & psallentes super beati viri corpus, totam illam diem & sequentem noctem in eius exequijs perdurantes, vsque ad horam alterius diei sextam, condiderunt illud in marmoreo sacello infra oratoriū beatæ Dei Genitricis & Virginis Mariæ: vbi per eum Dominus multis de diuersis infirmitatibus tribuit sospitatem, ita vt de diuersis locis concurrerent homines & de eius tumulo raderent & biberent pro febribus, & demum doloribus atque alijs varijs varijs infirmitatibus, adeo vt in aliquibus locis ipse videbatur transfossus marmoreus tumulus e.

[Annotata]

a Alij relictum a Rachisio regnum, & ab Aistulpho susceptum referunt ad annum sequentem 750.

b Ex hoc solum loco relatus inter Episcopos Regienses Geminianus.

c Sergius statuitur Episcopus Rauennas fuisse ab anno 748 ad 770: adeoq; biennio mortuus ante Pontificatum Adriani I, cuius iussu dicebatur eodem anno tertio Aistulphi consecrasse templum. Quæ omnia de Adriano & Aistulpho inepte intrusa arbitrati omisimus, & hic monemus.

d Eius primus in Italia statuitur annus 774 a Maio vt volunt.

e Annectebantur aliqua de monasterio postmodum incenso, quod factum ab Hungaris anno 899.

AD V MARTII

DE S. KIERANO SAGIRIENSI

Kieranus, Episcopus & Abbas Sagirenses in Hibernia (S.)

[Annis multo paucioribus quam 20 Romæ moratur S. Kieranus] Pagioa 389 paragraphi 2 num. 9 & 10 hæc substituantur.

Annos viginti Romæ commoratum Kieranum habent Acta: neque hoc euertit S. Kennani Vita ab Vsserio ad annum 450 citata & ad XXIV Nouembris referenda: quia cum hic Sanctus fuerit Leogarij Regis ex fratre pronepos, euidens est, Regem cui in sua pueritia obses erat traditus, non fuisse ipsum Leogarium, mortuum anno CCCCLXII; sed filium eius Lugadium, qui eiusdem seculi anno LXXXII regnum adeptus, illud tenuit vsque ad sequentis seculi annum VIII. Verum sicut nulla ratio suadet tam diuturnæ peregrinationis moram, cum multo pauciores anni potuerint egregiæ doctrinæ comparandæ sufficere: ita prorsus eam dissuadet S. Patricij ætas, quam summa cum verosimilitudine ostendemus vltra annum vitæ LXXXIII Christi CCCCLX non esse protrahendam. Multo autem minus cum ea consistit, quod ab occurrente sibi in Italia Patricio circa annum, vt diximus, CCCCXLVI audiuisset Kieranus, quod essent se inuicem in Hibernia post annos XXX reuisuri. Ostendemus porro fallacißimos esse eos numeros ad quos Patricianas prophetias ex suo cerebro adstrinxere antiquorum Actorum interpolatores: & paßim non esse fidendum annorum numeris qualibuscumque in Hibernicorum Sanctorum Actis, variis occasionibus demonstrabitur. Nunc dicimus omnino nos arbitrari quod S. Kieranus in Hiberniam redierit circa annum CCCCLV, aut citius, [videtur in Hiberniam rediisse circa an. 455.] nec diu post fuerit vel a S. Patricio ibidem visitatus vel ipse ad eum visitandum accesserit. Rediisse autem cum gradu Episcopali, dicentibus id Actis, nec vlla in contrarium ratione obstante, non est cur ire inficias velimus. Redux ea &c.

[S. Geranus in Armorica fortassis ab vtroque diuersus] fol. 392 ad finem § 2 hæc addantur. Interim Britannis insularibus, eorumdem in Aremorica coloni Britones ad stipulantur: & quem ciuem suum Kieranum Hiberni, hospitem Padstouienses Pyranum nuncupatum fuisse dicunt, ipsos se eumdem venerari credunt sub nomine Gerani; vt patet ex lectionibus, quas hoc quinto die in parochijs, quæ Sanctum istum Patronum agnoscunt, recitandas approbauit anno MDCLXV Carolus Venetensis Episcopus, & Veneti Vincentius Dorion impreßit. Parochiæ autem istæ in Breui Episcopali nominantur de Cleguerec & de Cleguer, nec non Triuialis ecclesia S. Gerani intra limites Parochiæ de Noyal-Pontiui: & omnes vt festum duplex primæ claßis diem V Martij S. Gerano agunt. Quem ab Kierano Pyranoque fidentius distingueremus, si præter nomen, vel corpus vel aliud aliquid haberent Armorici; vnde inter eos vixisse aliquem S. Geranum verosimilius fieret: sed cum neque Albertus le Grand inter Sanctos Armoricos eum retulerit, neque ipsi qui Patronum colunt, ea de re quidpiam a suis accepisse maioribus contendant, sed officiū sic vt diximus ordinatū acceperint vt in Cornubia Britanniæ maioris Prouincia Sanctum suum Geranum obiisse admittant; non audemus esse primi in multiplicandis Sanctis, quos vt nominum differentia exigua non satis distinguit; sic nec eosdem esse satis probat illorum similitudo.

DE S. DRAVSIO EP. SVESSIONENSI.

Drausius, sive Drauscio, Episcopus Suessionensis in Gallia (S.)

Pagina 404 col. 2 post numerum 2 adde.

Est hæc Vita contracta, & in Lectiones, quæ ad Matutinum tam in Natali eius, quam in Translatione recitarentur, diuisæ: in quibus hæc in fine sunt adiecta: Quin & puluis (vti modo experientia comprobatur) ex eius sepulcro vel reliquiis collectus, atque in potum exceptus, ægros sanitati restituit.

Pag. 405 lin. 1 post ista verba pagina 2. adde

Quod nobis auctius submisit Ludouicus Nicque religiosus Cælestinus monasterij Sueßionis hoc exordio: Dominis Sanctis & Apostolicis Fratribus Suessionum ciuitatis cōprouincialibus Episcopis Niuoni & Audeberto, Mummoleno, Audeberto, item Audeberto, Clemente &c. Dein lin. 11 Bentrudis legitur.

Ast vltimis tribus lineis priuilegij sublatis, ista substitue post custodire. Et ne nos fraternitas Sacerdotum prius priuilegium propria deliberatione aut noua adinuentione æstimet decreuisse aut indulsisse: cum ad huius constitutionis normam Sanctorum … Ergo vnius conspiratione consensus ita decretum est, vt quidquid predicto monasterio vel sacratis Deo Virginibus, ibidem sub Euangelica religione viuentibus, ab ipsis prædictis illustri viro Ebroino Maiore-domus, eiusque illustri matrona, eorumque filio Bouone, vel a regio munere, seu ab eorum parentibus vel quibuslibet Christianis in agris & mancipijs ad ministerium, sacris voluminibus vel quibuslibet speciebus quæ ad ornatum diuini cultus pertinere noscuntur aut certis rebus collata vel deinceps conferenda sunt; seu quod in altario fuerit collatum aut quodcumque Deo inspirante miserint, præsentis vitæ nostræ temporibus successorumque nostrorum; [variæ ordinationes:] nullus ibi aliquid Clericorum vel Pōtificum… suis vsibus vsurpare aut minuere præsumat. Et cum Abbatissa eiusdem monasterij de seculo fuerit euocata; quam vnanimiter omnis congregatio ancillarum Dei optione regulari elegerint, per se Christo præside sibi Seniorem instituant. Etiam, si opportunum fuerit, tabulas ad altaria benedicendum, aut vasa vel vestes in Dei nomine consecrandum a quocumque spirituali Pontifice petierint; hoc discurrentes geruli licentiam habeant expetendi vel explicandi: &, vt superius continetur, nullam exinde potestatem, neque in rebus neque in ordinandis aut velandis personis (excepto si ipsæ ancillæ Dei vnanimiter propria voluntate poposcerint) nos vel Archidiaconus noster successoresque nostri vel quælibet persona habere debeat; aut quodcumque de eodem monasterio, sicut de parochijs aut ceteris monasteriis, audeat separare vel auferre. Et nisi Congregationis ipsius vel Abbatissæ notitia & petitio intercesserit, & pro animæ salute fuerit, non aliter, nulli nostrorum liceat monasterij ipsius adire secreta aut ingredi septa. Nec vllus de virorum sexu, qui infra portas ipsius monasterij admissus fueritur, ibi præsumat cibum & potū manducare & bibere, nisi tantum Communionem sanctam. Et si ab eis Pontifex postulatus, illuc pro danda tantum vel iuuanda oratione accesserit, vbi iuxta Regulam permittit, ibidem cingulum monasterij cum religiosis Sacerdotibus ingrediatur & degat: & peracto diuino mysterio continuo absque vllo requisito dono studeat habere regressum. Nec alijs Clericis aut quibuslibet secularibus personis ibidem (ingressione excepta, si pro bona necessitate aut vtilitate monasterij ipsius fuerit, aut mens Deo deuota petierit, regula tamen in omnibus salua) vllatenus habitare permittimus, sed coram Domino prohibemus. Quia cunctis patet manifesta conditio, quod puellarum monasteria absque frequētia virorum decet & oportet esse reclusa: vt solitaria vita fruentes, de perfecta quiete ac de conseruata castitate valeant, Duce Domino, perpetuo exultare; & in supradicta Regula viuentes ac sanctarum Virginum vitam sectantes, pro statu Ecclesiæ & salute Regis vel patriæ valeant plenius Dominum deprecari. Et si aliquando forsitan, quod non credimus accidendum, ipsæ sanctimoniales de earum religione tepide se conduxerint, secundum supra scriptam sanctam Regulam ab earum Abbatissa debeant corrigi [& doceri] qualiter in omnibus debeant viuere: quia nihil de canonica auctoritate conuellitur, quando aliquid domesticis fidei pro quiete & tranquillitate tribuitur. Quod si quis malignitate aut cupiditate incensus, visus fuerit ea quæ sunt superius comprehensa, temerario spiritu violare, diuina vltione prostratus, reatui anathematis subiaceat & infra tribus annis a communione Episcoporum se nouerit esse alienum, vel iram cælestis [iudicis] incurrat, & cum Iuda traditore Domini nostri Iesu Christi se participem esse cognoscat, & tamquam necator pauperum in futurum teneatur obnoxius: & nihilominus hoc priuilegium in nullo possit conuelli, sed præsente & futuro tempore, D. N. Iesu Christo protegente, incorruptum valeat perdurare. Quam constitutionem nostram vt firmis subsistat vigoribus, manus nostræ subscriptionibus roboratam, perpetuis tēporibus valituram, vobis, velut ceteris Episcopis, destinauimus & rogauimus insuper confirmandam stipulatione subiuncta. Actum Augustæ Suessionum sub decimo sexto Kalendas Iulij anno XI regni Domini nostri Clotharij gloriosissimi Regis.

[Subscriptiones Episcoporum.] Drausius, ac si peccator, Episcopus, huic priuilegio subscripsi.

Post hunc Niuo, Genesius, Audoënus, Bendegarius, Boso, Gausiobertus, Desideratus, Virgilius, Importunus, Emmelius, Burgundo, Abbo, Clemens, Ragnobertus, Ando, Ragnomarus, Concessus, Bendobolus; omnes Episcopi (quamuis hunc suum titulum Desideratus & Virgilius non expresserint ipsi, vel incuria librarij amiserint) & subscripsisse inueniuntur plerique eadem qua Drausius formula, breuiori aliqui, nouem In Christi nomine incipientes subscriptionem, multi sic concludentes eamdem, consentiens subscripsi. Prolixius solus Audoënus hoc modo, Christo miserante Episcopus, hoc priuilegium iuxta institutionem canonicam cum pietate subscripsi. Denique extremus omnium Cancellarius vel Notarius Episcopalis, Sigiboldus peccator hoc priuilegium scripsi & subscripsi. Singulorum Sedes inquirant alij.

AD VI MARTII

[Errata]

Pagina 431 de S. Fridolino Abbate lin. 12 & 13 substitue ista post allegamus.

Floruit is ab anno DCCCLXX vsque ad annum DCCCCXII, quo mortuus est, vti ostendemus mense Aprili ad diem eius natalem. Floruit ergo etiā circa initium seculi decimi Balterus.

INDEX HISTORICVS IN VITAS SANCTORVM TOMI I MARTII.

Continet hic Index propria fere nomina hominum aut populorum, non tamen Sanctorum, quorum in hoc tomo memoria aut res gestæ illustrantur: de quibus peculiaris Index confectus sub initium tomi proponitur. Nota † proposita aliquibus, indicat Sancti aut Beati titulum eis tribui.

A

Abesac Princeps Saracenorum Amorium capit 461. f 462

Absalon Ab. S. Amandi 12 sec. 177 c

† Abundius M. soc. S. Herculani 49 51 f

Abacius Ep. CP. fauet hæreticis 135 c 137 c

† Acca a Bosa nutritus, adiunctus SS. VVilfrido & VVilbrordo 71 f 72

Acheus Iudex Palæstinæ sub Gallieno 224 f

Acho R. Norwegiæ e Scotia pulsus 13. sec. 799 c

Adalardus Ab. Bertiniensis 9 sec. 791 a

Adalbero Ep. Meten 10 sec. 470 a 478 d 480 b

Adalbero Capellanus, frater S. Cunigundis 269 f

† Adalbertus Diac. an socius S. VVillebrordi? 73 d

Adalgisus Rex Frisiæ 7 sec. 67 e

Adalongus Ep. Maßiliensis 3 e

Adamnanus Ab. Hyensis 447 b

Adda mater S. Siuiardi 66 b

Adela vxor Balduini Pij Com. Flandriæ 164 b e

Adela mater B. Caroli Boni 162 f 204 e

Adelbertus Com. Alsatiæ 10 sec. ex quo prognati Duces Lotharingiæ 269 e

Adelbertus Ab. S. Rufi 13 sec. 484 e

Adelhardis Augustæ vxoris Ottonis I. genus 480 d 481 e

Adenulphus Summacula, abauus Aquinen. Comitum 657 b

Adephonsus R. Legionis, Castellæ, Galæciæ 11 sec. 110 d

Adephonsus Boz Maior-Domus R. Lusitaniæ 12. sec. 114 a

Adesinda soror S. Rudesindi 105 b

† Adrianus M. Nicomediæ quo die obierit 300 d

† Adrianus M. cum sociis in Maia ins. 87 a 88 a

Ægidius Ep. Morinen. Cardinalis 731 c 733 e f

Ægidius Romanus Archiep. Bituricen. 672 c 673 e 674 a 714 c

Ængußius R. Hiberniæ 6. sec. 395 d 398 e

Agenaldus Ab. Gorzien. 477 c

† Agilolphus Ep. Coloniensis 82 a

† Agnetis reliquiæ miracula patrant 675 c

Agrippas Præses Ponti sub Maximiano 237 e 238 241

† Agrœcius Archiep. Senonensis 35 b

† Aidanus discipulus S. Dauidis, 43 d e 144 f 146 c Episc. Lindisfarnensis 74 d

Aidanus Rex Scotorum 6 sec. 64 c d 65 a

Ailildus R. Momoniæ 6 sec. 396 a c 398 e

Aistulphus R. Longobard. excipit Stephanum 3 Papam 454

Alba trimammis mater S. VVinwaloëi 254 c 256

† Albertus Magnus docet S. Thomam Aquin. 662 663 plorat in eius obitu 714 d

Albertus de Brixia Ord. Prædic. 13. sec. 667 c

Albeus Ep. Mumenen. baptizat S. Patricium 42 d

Albigenses hæretici 411 & seqq.

† Albinus Ep. Lugdunen. 56 a

Albinus Ep. Reatinus 6 sec. 649 b 650 f

Abbo Ep. in Gall. 7. sec. 902

Alcfridus fil. senior Oswij R. 441 f 446 c

Alfridus iunior Rex Northumbriæ, alius ab Alcfrido seniore perperam cum illo confusus 446 447 non fuit monachus, an Sanctis adscriptus? 447 d e

Aledrandus Ab. Gemblac. 10 sec. 478 f

Aldgislus Rex Frisiæ 7 sec. 67 c

Alexander 2 & 3 RR. Scotiæ 13 sec. 799 c d

Alexander frater S. Casimiri Rex Poloniæ 338 a

Alfanus Archiep. Salern. 11 sec. 335 e

Alicia mater S. Leonis Archiep. Rotomag. 93 f

Almaricus Ab. Caroli-loci Ep. Siluanecten. 4 a

Almodis vxor Raimundi I Comitis Barcinonen. 482 c

Alphonsus R. Lusitaniæ 12 sec. 113 c d

Alphonsus Comes Toletan. 13 sec. 490 a

† Alpinus Ep. Catalaunen. 56 e f

Amantius Ep. S. Floridi 50 e

Amedæus Sabaudiæ Dux V Antipapa 578 b 515 f

Amyras Dux exercitus Saracenorum 458

† Anastasius soc. S. Herculani 49 e 51 f 52 a b

Andreas Cuidad, pater B. Ioannis de Deo 837 e

Ando Ep. in Gall. 7 sec. 902

Angelus Cæsius Ep. Tudertinus 417 f

Angelus Ep. Viterbien. 14 sec. 686 715

Anglicus Grimoaldus Archiep. Auenion. Cardin. 732 a e

† Anna an solum nupta S. Ioachimo, inuisit B. Coletam 554 a b c

Anna soror B. Agnetis de Bohemia 513 e 514 b 518 e

Anna Osoria Granatæ 16 sec. 832 b

Anna soror S. Casimiri nupta Boguslao Pomerano 337 c

Anna vxor S. Cononis M. Virginitatem seruat 360 e f

† Anno Archiep. Colonien. 223 f

† Ansericus Ep. Sueßionen. 406 e

Anthusa mater S. Arthelaidis 6 sec. 263 e 264 f

† Antonina M. ex Cardemo 27 c

† Antonius vt Magister S. Pauli Simplicis 645 & seqq.

Antonius Ep. Vlysiponen. 12. sec. 118 c

Antonius de Gouea Episc. Cirenensis, scriptor Vitæ Hispanicæ B. Ioannis de Deo 813 f

Antonius de Commontes Ab. Hyrachen. 16 sec. 297 e

Antonius de Brixia Ord. Præd. 14 sec. 707 f

Antonius Martin curator Hospitalium B. Ioannis de Deo 833 a 834 c d 842

Aquinates Comites a sec. 10. e quibus S. Thomas 657 agnati Principibus Longobardis, & Duces Caietæ vrbis 657

Aragunta Regina Galæciæ 10 sec. 109 d

Arberius Ab. S. Rufi 12 sec. 483 c 484 e

Ardo Smaragdus Presb. Anianæ, an Sanctus? 629 b

† Aristion discip. Christi, alius Ep. 308 b e

† Armentari Ep. Papiens. corpus translatum 794 b d

Armentarius Ep. Dumien. 10. sec. 106 d

Arnaldus Cardinal. Ep. Albanen. 14 sec. 687 a f

Arnaldus Aubert Archiep. Auscensis 734 c f

Arnaldus Ab. Cistercien. 13 sec. oppugnat Albigenses 412 e 413 f

Arnoldus Bedoz Templarius in Arragonia 13 sec. 492 b

Arnoldus Ep. Magellon. 12 seculo 486 a

Arnoldus Boßius Carmelita scriptor 154 500 d

Arnoldus Infelix Comes Flandriæ occisus 204 d 205 a b

Arnoldus Camerarius B. Caroli Boni 186 a b

Arnoldus Raißius scriptor Vitæ Latinæ B. Ioannis de Deo 813 d

Arnulfus Patriarcha Hierosol. 164 e

Arnulfus Ab. Villarien. 125 d

Arnulfus Ab. Blandiniensis 171 e 172 d

Arnulfus nepos B. Caroli Boni ex sorore 176 e 212 a e 213

† Arnulphus Ep. Meten. 315 f

Arturi Regis Britanniæ mors 40 e f

Asclepiodotus Præses Ponti sub Maximiano 237 e

Aspasius Presb. a morte apparet sub Seuero Imp. 636 d

Athelardus de Stratis Brugis 11 sec. 158 e f

Audoberti tres Epp. in Gall. 7 sec. 902

Auerrois errores refutati a S. Thoma Aquin. 666 a

† Augustino æqualis S. Thomas Aquin. in gloria 667 c

Aurelianus Imp. venit in Isauriam 309 c

Aurelianus Regulus Phœniciæ sub Traiano 10 a c conuersus a S. Eudocia 18 19

† Austregisilus Archiep. Bituricensis 37 e f

B.

Babylus Tribunus in Phœnicia 2 sec. 18 e 19 a b

Baditzes, apostata proditor Amorij 460 b 466 e

Baithanus Ab. & Episc. Hibernus 3 d

Balduinus Rex Hierosol. a Saracenis anno 1123 captus 181 a

Balduinus Insulensis Com. Fland. Barbatus dictus 204 d e

Balduinus 7 fil. Roberti, Comes Fland. 165 179 f 205 d

Balduinus Hierosolymitanus Comes Flandriæ 162 a

Balduinus Hierosolymitanus Comes Hannoniæ 204 d e

Balduinus Montensis Com. Flandriæ 204 d e 205

Balduinus III Comes Hannoniæ 166 b 167 d

Balduinus Gandensis Comes Alostanus 12 sec. 173 e 204 d 210 e

Balduinus Capellanus B. Caroli Boni 186 a 188 b

Balduinus Thoret Canonic. Hesdinen. 15 sec. 598 b

Balthasar Sudatus Generalis eremitarum S. Hieronymi 369 d

Baltherus mon. scriptor Vitæ S. Fridolini 431 a

Barbalabia Sanctis in MSS. adscripta 364 d

Barbara soror S. Casimiri, nupta Georgio Saxoni 337 e

† Barreus Ep. Corcagiensis 772 c 773 b

† Barrius Ab Hibern. 6 sec. 44 c d

Bartholomæus de Capua Logotheta regni Siciliæ 688 b 711 d

Basci & Basculi, populi ad montes Pyrenæos 95 b c

Basilius Magus in Italia 6 sec. 649 b 650 b c d

Beanus patruelis S. Cadroes 475 476

† Bedæ reliquiæ Dunelmi 451 c

Bendegarius Ep. in Gallia 7 sec. 902

Bendobolus Ep. in Gall. 7 sec. 902

Benedictus 8 Papa captus 713 b

Benedictus XI Papa 725 e 726 e

Benedictus 13 Antipapa 550 a

Benedictus VVoyna Ep. Vilnensis 356 b

Berengaria filia Regis Legionis 749 e

Berengarius Ep. Barcinon. 12 sec. 483 b 485 c

Berengarius Ep. Gerunden. 13 sec. 486 c 489 e

Berengarius de Turrigues Ab. Catalan. 14 sec. 234 b

† Bernardinus reformat Clarissas 535 d

Bernardus Ep. Brixien. 14 sec. 261 e

Bernardus Ep. Gerunden. 13 sec. 489 f

Bernardus Pandulfus scriptor Vitæ Italicæ B. Ioannis de Deo 813 f

Bertrandus Ep. Barcinon. 12. sec. 483 b

Bernardus Vicecomes Cardonensis 13 sec. 489 c

Bernardus Guidonis Ep. Lodeuen. scripsit Vitam S. Thomæ Aquinatis 655 f 716

† Bertholdus, Generalis Carmelitarum 501 f

Bertulphus Præpositus Eccl. Brugensis, reus necis B. Caroli Boni 158 f 159 160 a 162 e 168 c e 172 b 173 f 174 181 f 183 b 184 185 200 205 f 209 b

Bettolenus Ep. Sueßionen. 406 f

Bigardi condemnati 562 e

Blancha Comitissa Geneuensis 15 sec. 550 c d

† Blastus Tribunus Claudij 2 Imp. 33 f 34 d

Boldrannus Castellanus Brugen. 11 sec. 161 d 205 e f

Boleslaus Dux Vratislauiæ & Legnicij 528 e

Boleslaus Princ. Silesiæ, addictus sponsus B. Agnetis de Bohemia 514 f 515 b

Bona-gratia Generalis Minorum 13 sec. 528 c d

† Bonifacius Apost. Frisiæ 74 e

Bonus Ab. Casæ-Dei 125 e 223 b

Boodes apostata ad Mahomethismum 464 c

Borislaua soror B. Agnetis de Bohemia 513 d

Borzcardus Brugensis, qui occidit B. Carolum Bonum 159 c 160 a c 162 d 168 f 170 175 181 f 182 e f 183 185 186 194 205 f 208

Boso Ep. in Gallia 7 sec. 902

Boso Prior 16 Carthusiæ 299 e

Bozo Cardin. Legatus Paschalis II in Hispan. 485 f

† Bractalis socius S. Herculani 49 e

† Brendanus Hibernus 44 c d 772 c 775 f

† Brendani duo in Hibernia 397 a

† Brictius Ep. soc. S. Herculani 49

† Brigida iunior Scota in Arberneth 477 d

Brigitta Clarissa Pragæ sancte obit 523 c

Brigida filia Conchracij 776 a

† Brocardus 2 Generalis Carmelitarum 501 d e

† Bruno Ep. Signinus 11 sec. 335 f

Budocus Magister S. VVinwaloëi 256 c

Burgundo Ep. in Gallia 7 sec. 902

C.

† Cæciliæ corpus translatum 302

† Cæcilius Ep. Eliberitanus 1 sec. 5 a

Cælius frater S. Senani 774 e

† Cæsarius Ep. Arelaten. 60 a

† Cardoci capella Centulæ 283 f

Calandio Ep. Antiochiæ 5 sec. 136 c

Cancro benefacit S. Chrodegando 452 d

† Canneræ in Hibernia pia mors 766 767

† Canutus Rex Daniæ M. 164 b e 179 f 204 e

Carolus 4 Imp. etiam VVenceslaus dictus 528 f

Carolus 5 R. Franc. acceptum brachium S. Thomæ Aquin. donat Ord. Prædicatorum 740 b c

Carolus Martellus illustris Princeps 80 b c

† Carpophorus Presb. soc. S. Herculani 49 51 f

Casimirus 3 Poloniæ Rex, pater S. Casimiri 337 b

Cassanus fil. Nemani Hibernus 3 c

Caßidus seu Caßidanus Ab. Magister S. Senani 763 770 777 a

Castellani Brugenses ab an. 1050 ad 1143 161

Castorius Ep. Amiternus 6 sec. 649 b 650 b

† Cataldus Ep. Tarentinus 749 f

Catharina de Roma Ordin. Prædic. in Monte-Politiano 329 f

Catonius Rex in Britannia 256 b

Ceadwalla VVestsaxonum Rex 74 a

† Ceddus Ep. frater S. Ceaddæ 144 c d 146 b

† Ceolfridus Ab. Giruen. in Anglia 652 b d f

Cerebrunus Archiep. Toletan. 12 sec. 118 c d

Ceulin Presb. frater S. Ceaddæ 144 d

Charitina Præfecta Parchenonis in Phœnicia 1 sec. 16 f

Childebertus R. Franc. Parisien. 59 c

Chillinus discip. S. Senani 773 b

Chillismundis matrona benefacit S. Chrodegando 452 d

Chlodoueus I R. excipit S. Fridolinum 436 e

Christophorus Ab. Mulen. in Calabria 9 sec. 99 e 100 a

Christophorus VVolski nobilis Lithwanus 16 sec. 353

† Cita Virgo Lucen. Panormi colitur 295 f 296

† Claræ epistolæ 4 ad B. Agnetem de Bohemia 506 & seqq.

† Claudius, Lupercus, Victorius MM. in Hisp. 229 d e

Claudius Ep. Autiosiodoren. alijs Taurinensis 359 b

Clementis 8 Bullæ de patrocinio S. Thomæ Neapoli 741 742 743

Clemens Ep. in Gall. 7 sec. 902

Clemens 4 Papa mandat refutari errores Guilielmi de S. Amore 666 c fauet S. Shomæ Aquin. 673 a

Clementia Comitissa Flandriæ 12 sec. 165 b e 166 b

† Cleodulphus Ep. Meten. 318 c

Cnuto R. Angl. donat Rameseiæ corpus S. Felicis Ep. 780 f 781 e

† Cocchea nutrix S. Kierani Ep. 397 c f

Coënredus Rex Merciorum 74 b

† Columba Abbas Hyen. 64 d e eius regula 145 a Prædicit natiuitatem S. Cadroës 474 e

Columba de Trochazano ab Angelis cincta 746 a b

† Columbanus Hibernus, non Anglus 74 a

Colmannus Ep. an Nordumbrorum & Hebridum? 629 f

Colmanus fil. Lenini Hibern. scriptor Vitæ S. Senani 761 b 772 f 773 b 902

Comgella mater S. Senani, alij maiores 769 b 762 a

Concessus Ep. in Gall. 7 sec.

Constātia Regina Bohem. mater B. Agnetis Clarissæ 509 f 513 c f 514 c

Constantinus Dux Cornubiæ Rex Britanniæ 40 f

† Copres, Copresus, vel Coopercius 574 e 578 b

† Corentinus Ep. in Armoricis 248 a b

Cornelius Voet decanus S. Pharaildis 15 sec. 537 c 538 e

† Coronati Ab. reliquiæ Pontisaræ 125 c

Corradus de Suessa Ord. Prædic. 14 sec. 701 a

† Cothburga nupta Alcfrido iuniori R. Northumb. 447 e

Cronius Presb. Nitriæ 4 sec. 645 f

† Cresiphon Ep. Vergij 1 sec. 5 a

Cunradus Præpositus Bambergen. 12 sec. 276 f

Cymbil Ab. frater S. Ceaddæ 144 d

† Cyprianus Ep. Cartaginen. 750 a epist. ad S. Lucium Papam 303

D.

Dalannus Ep. Hibernus 773 f

Daniel de Tenremunda 12 sec. 161 b 173 e 191 b 211 c 212 213

Dauid 2 Rex Scotorum 88 b e

† Daniel Ep. Bangorensis 6 sec. 45 c 46 a

Daniel Ep. Pragen. baptizat B. Agnetem 513 c f

Dauid monachus Hemmenrodensis 4 c

Deifer Erem. Angliæ an Sanctus? 630 a

Deron Ep. Lumricensis 6 sec. 777 c

Desideratus Ep. in Gall. 7 sec. 902

Desiderius defensor B. Caroli Boni 173 b e 190 e

Desiderius Haket Castellanus Brugen. 12 sec. 158 f 159 160 161 181 f 193 d 198 f 205

† Deusdedit Archiep. Cantuar. 7 sec. 146 c

Didacus Ep. Oxomen. contra Albigenses 413 e 414 d

Dinocrates frater S. Perpetuæ Mart. 635 a

Diodorus Comes Phœniciæ 2 sec. 21 22

Diogenes Præses Heliopoli torquet S. Eudociam 19 20

† Dominicus oppugnat cum Cisterciensibus Albigenses 413 f 414 e

Dominicus de Caserta sacrista Ord. Prædic. Neapoli testis Crucis allocutæ S. Thomam Aquin. 670 f

† Domitianus Ep. Catalaunen. 56 c 57 f

Domitianus Ep. Andegauen. 6 sec. 55 d 56 c

Donnanus fil. Liethi discip. S. Senani 775 d

† Douenaldus Rex 10 sec. 476 f 477 d

Drogo filius Pippini Herstallij 78 f

† Dubricius Archiep. Landauen. 6 sec. 45 c 46 a

E.

† Eadfridus Ep. Lindisfarnen. 450 b d

Eadhedus Ep. Ripensis 7 sec. 146 b

Earpwaldus R. Angl. Orient. 780 a 781 d

† Edildreda Regina, 147 b

† Egbertus Archiep. Eboracen. 71 e

† Egbertus Presb. degit in Hibernia 68 in Germaniam abire impeditur 69

Egbertus R. Northumbriæ 442 a

Egfridus Rex dotat Giruum monast. 652 b

Egil Ab. Prumien. Ep. Senonen. an Sanctus? 3 f

Elisabetha mater Caroli IV Imp. a morte liberatur 529 instat pro Canonizatione B. Agnetis de Bohemia 503

† Elizabetha consanguinea B. Agnetis de Bohemia 513 e 514 b

Elisabetha soror S. Casimiri nupta Frederico Legnicensi 337 e

Elisabetha filia Alberti 2 Imp. mater S. Casimiri 337 b

Elisus Ep. Mumitinen. baptizat S. Dauidem 42 b

Emanuelis Imp. CP. legatio ad Alexandrū 3 Papam 500

Emmelius Ep. in Gallia 7 sec. 902

Enanus fil. Nissæ Hibernus 3 d

† Epiphanius Ep. Salaminæ 371 e 377 a 379 a 380

Ercus Ep. Hibernus 773 f

Erembaldus Castellanus Brugen. 11 sec. cuius posteri occiderunt B. Carolum Bonum 158 & seqq. 205 e f

Ergindus pater S. Senani, alij maiores 769 a e 762 a

Ericus, sine Iricius, R. Northumbr. 10 sec. 476 f 477 e

Erkembaldus Ab. Floriacen. 477 c

Errig Rex a S. Dauide visu donatus 42 f

† Ethbinus monachus, socius S. VVinwaloëi 247 e 248 249

† Ethelredus Rex Merciorum 75 d

Ethelstanus Ab. Rameseiæ 11 sec. 781 e

† Ethelwoldus Ep. restaurat Petroburgum 443 f

Ethnea vxor Ængußij R. Hibern. 6 sec. 395 f

Ethericus Ep. Dorcastrensis 11 sec. 781 a

Euaricus Rex VVisigothorum Arianus persecutor 34 c f

Eudoxius Ep. CP. Arianus 427

Eugenius 3 Papa assumit B. Stephanum Ab. Obazinæ in Ordinem Cisterciensem 804 a

† Eugenius 2 Ep. Toletanus 785 e

Eugenius Rex Scotorum 6 sec. 65 a

† Euphrasius Ep. Eliturgitanus 1 sec. 5 a

Eusignius, forte Martyr, scriptor Vitæ SS. Eutropij, Cleonici & Basilisci Mar. 236 e 238 c

† Eutichius soc. S. Herculani 49 e 51 f

Euricus Rex Gothorum in Hisp. Arianus crudelis 244 c d

Eustathius Ep. Antiochiæ 427 c e

Euthymius Presb. in Calabria 10 sec. 102 d

Eutropus Ep. Andegauen. 6 sec. 55 c d 60 d

Eusebij varij antiqui 370 f 371 a b

† Eusebius Ep. Vercellen. M. 370 f

† Eusebius Ep. Samosati M. 370 f

Eusebius socius S. Cyrilli Carmelitæ 501 c

Eustachius Clericus B. Caroli Boni 186 a

† Ewaldi duo Mart. 73 b

F.

Fabritius Ep. Papien. 17 sec. 794 c

Facundus & Primitiuus Mart. 107 d 229 d

Fechinus fil. Regis Muschragiæ Hibern. 773 b

† Felix Ep. Metensis 480 c

† Feluira soror Adephonsi Regis, 11 sec. 110 d

† Felix Ep. Bononiensis 371 a

Ferdinandus Aluarus de Toledo Comes Oropesæ 815 d

Fergna Ep. Britan. & Ab. Hiensis 125 b

Fernandus R. Legionis fil. Alphonsi Imp. 113 c d f 117 e

Fernandus 3 Ab. Cellæ nouæ 12 sec. 117 a

Fracanus pater S. VVinwaloëi 254 c 256 b c

Fingenus Ab. successor S. Cadroës 472 c

Finnanus Disc. S. Senani 773 f

† Finiani Hiberni varij 772 c 773 b

† Finnianus Ab. Clonerarden. in Hibernia 391 c d

Finnianus Ep. Discipulus S. Senani 773 f

Firmina vxor Comitis Phœniciæ a S. Eudocia resuscitata 21

Flora Minorissa, neptis S. Thomæ Aquin 728 d

† Floridus Ep. Tifernatum 50 e

Floridus Ep. Tudertinus 50 e

Folcus Ep. Barcinon. 12 sec. 485 a

† Forannanus Ab. VValciodoren. 10 sec. 470 e 471

Folquinus Ab. Teruanen. S. Ioannis 173 c

Forestarij conficti dominantes in Flandria 155 d

Fortunatus Ab. Balnei-Ciceronis 6 sec. 650 a

Fortunatus Presbyter auctor Vitæ S. Albini Andegauensis 55 b f 57

Franciscus I Rex Frāciæ capit & amittit Fontarabiā 815 e

Franciscus de Harle Archiep. Rotomag. scriptor Vitæ Gallicæ B. Ioannis de Deo 813 d

Franciscus Ep. Terracinen. 13 sec. 678 b

Franciscus Besora Ab. Cardonen. 14 sec. 234 b

Frāciscus Ferrarius scriptor Vitæ S. Eusebij Cremonen. 369

Franc. Claret testis vitæ B. Coletæ 604 e 607 c 613 f

Franciscus de Vigilijs Definitor Ord. Prædic. 14 sec. 726 e

Franciscus a Castro Rector Hospitalis Granatensis, scriptor Vitæ Hispanicæ B. Ioannis de Deo 813 c 836 b

Franquilla Abbas Cellæ-nouæ in Galecia 10 sec. 108 d e

Fredericus Imp. est an. 1244 Aqua pendente, 661 a 662 c an sponsam elegerit B. Agnetem de Bohemia 502 515 516 517

Fredericus Archiep. Colon. 14 sec. 150 e 181 c

Fredericus Dux Lotharin. 10 sec. 479 a e

Fredericus Com. Luxemburg. frater S. Cunigundis 269 f

Froilanus Gutterius frater S. Rudefindi 105 b

Fromoldus Notarius familiaris B. Caroli Boni 186 a b c 187 b 188 b 203 d

† Fructuosus Ep. Dumien. & Braccaren. 105 d

Frumoldus Præpositus Furnensis 12 sec. 172 b

Fulco Ab. Floregiæ Ep. Tolosanus 413 c

G.

Galbertus Notarius Brugen. scriptor Vitæ B. Caroli Boni 153 c d

Garcias de Pisa Granatæ 16 sec. 832 833 f

Gaspar de Aualos Archiep. Granaten. 814 e 815 c

Gastoldus Dux exercitus Regis Poloniæ 352 b

Gaudefridus Fortis, pater B. Rogerij Archiep. Bituric. 120 d

Gaudentius Ep. Aufiniensis in Ital. 5 sec. 134 e

Gaufredus de Vairolis Archiep. Tolosanus 732 c d e

Gausubertus Ep. in Gallia 7 sec. 902

Gelasia sanctimonialis filia Reguli 2. sec. 19 d e

Gelasius 11 confirmat B. Oldegario Archiepiscopatum Tarraconensem 487 e

Geminianus Ep. Regiensis 8 sec. 900 f

Genesius Ep. in Gallia 7 sec. 900

† Genouefa Brabantica 270 b

Georgius Tyszkiewicx Ep. Vilnensis 356 c

Geraldus 2 Ep. Lemouicen. 12 sec. 803 f

Gerardus Ab. Obazinæ 13 sec. 808 c

Gerardus Tosta Doctor Bononiæ 14 sec. 732 b

† Germani Ep. Autisiod. corpus Rauenna Autisiodorum delatum 242 f 245.

† Germanus Ep. Parisien. 60 a d

Germanus Monachus sub Traiano conuertit S. Eudociam 11, 12, 13, 14, 16, 17

Gertrudis Comitissa Hollandiæ, dein Flandriæ 164 b f 204 e

Geruasius de Castro Ep. Bangor. 14 sec. 47 e

Geruasius Camerarius B. Caroli Boni 172 f 173 e 185 c 188 d 189 d 190 b 195 f 199 a 201 e dein Castellanus Brugensis 12 sec. 160 b f 209 e 212 b f 213 f

Geta Cæsar fil. Seueri Imp. 631 b 635 b

† Gilbertus Ep. Cathinen. in Scotia 799 b

Giselbertus Castellanus Bergensis 197 e

Gislebertus Ab. S. Petri Gandaui 12 sec. 161 b

Gisulfus 2 Princeps Salerni 11 sec. 330 e 331

Godebertus Clericus B. Caroli Boni 186 a 188 b

Godefridus Dux Bullon. Rex Hierosol. 164 e

Godefridus Barbatus Dux Brabantiæ 166 b 167 d

Godefridus Comes in Ardenna patruus S. Cunigundis: ex eo Duces Lotharingiæ inferioris 269 d

Godefridus Comes Namurcen. 12 sec. 181 c

† Gorgonij corpus Gorziam defert S. Chrodegandus 452 c 455 a b 478 c

Gradlonus R. Cornubiæ in Armoricis 5. sec. 246 d e 259 d

Gradulfus Ab. Fontanellen. 11 sec. an Sanctus? 420 c

Gregorij IX epist. ad B. Agnetē de Bohemia 502 503 517 f

Gregorius X 676 e

Gregorij aliqui in Vitis Patrum 368 f

Gregorius Swieciski Vitam S. Casimiri auxit 338 f scripsit miraculæ 351

Grimoaldus filius Pippini Herstallij 79 a

Guaiferius mon. scriptor Vitæ S. Lucij Papæ 303 a

Gualterus Comes Hesdinij 166 e

Gualterus Archidiac. Teruanen. scriptor Vitæ B. Caroli Boni 153 a b

Gualterus de Locris 171 d 185 e 186 a f

Gualterus Lilariensis, defensor B. Caroli Boni 173 e

Guido Ep. Ambianen. 11 sec. 283 f

Guido Ab. Vallium-Sarnæ oppugnat Albigenses 414 d

Guido Comes Pontiui 11 sec. 288 e

Guido de Stenfordo 12 sec. 169 e 173 b 174 d 193 f

Guilielmus Longus Cardinalis 14 sec. 687 a f

Guilielmus Petri de Godino Cardinal. Ep. Sabinen. 708 f

Guilielmus de Sudre Cardinal. Ep. Ostien. 728 a 729 d

Guilielmus Tasta Cardinalis 14. sec. 687 a f

Guilielmus a S. Lazaro Ep. Niuernen. 359 f

Guilielmus Ep. Theanen. 13. sec. 712 d

Guilhelmus Ab. Trunchinien. 15 sec. 537 c 538 e

Guilielmus de Casali Generalis Ord. Minorum 544 b

Guilielmus de S. Amore refutatus a S. Thoma Aquin. 666 b 667 e

Guilielmus Anglicus socius S. Francisci 629 c

Guillelmus Romanus Magister sacri Palatij Vrbani V 734 c

Guilielmus Dux Apuliæ & Calabriæ 164 b f

Guilielmus de Aquillon Princ. Tarraconen. 13. sec. 491 b

Guilielmus Iprensis fil. Philippi ex Com. Flandriæ 12 sec. 157 158 a 162 e 165 d 173 d 174 176 177 e 187 188 e 192 197 200 204 207 209 210 213

Guilielmus Normannus Comes Flandriæ 160 b 162 c 165 c 176 198 c 199 204 211 212 213 214 215 216 218

Guilielmus de Lordato Collector Vrbani V Papæ defert ad hunc corpus & caput S. Thomæ Aquin. 731 b 733 f

Guilielmus de S. Blasio defert corpus S. Thomæ Aquin. Tolosam 731 f

Guilielmus de Thoco scriptor Vitæ S. Thomæ Aquin. 655 c Prior & Procurator Beneuentanus 686 c 705 e 722 e

Guilielmus Virouiacensis conspirat in necem B. Caroli Boni 170 b 178 c 183 b c 194 a

Guilla mater B. Oldegarij Ep. Barcinon. 482 c e

Guillermus de Tortoia Ep. Barcinon. 13 sec. 494 d

Guillarmus de Capella Ep. Tolosanus 14. sec. 120 d 122

Gundelandus Ab. Laurishamen. frater S. Chrodegandi 442 f 455 b

† Gudilanus Diaconus Toletamis 785 f

Gundisaluus Ep. Oueten. 12 sec. 118 c d

Gundesaluus Ep. Mindonien. 105 f

Gundisaluus Ep. Segobien. 12 sec. 118 c

Gundisaluus Ep Seguntinus 12 sec. 118 c

Gunsaluus Ep. Mindonien. 11 sec. 106 e

Gutterrius Menendez de Arias pater S. Rudesindi 104 c d 107 b

H.

Hadeswicha mater S. Cunigundis 269 c

Haistulfus Rex Longobard. 261 f

Hanseatici exorti, Brugis negotiantes 155 e f

Heddi Stephanus cantum per Angliam docet 145 c

† Heduigis in Silesia 513 e 515 a

Heduigis soror S. Casimiri nupta Georgio Bauaro 337 e

Helgodus Comes Monstrolij 9 sec. 249 b

Helias Raymundi Generalis Ord. Prædic. 14 sec. 656 c 725 b c 726 e f 733 f 734 a 735 a 739 a 740 e

Helias Decanus Brugensis 12 sec. 172 b 209 d

Helueus Ep. Momoniensium 42 d

Heluidis Abbatissa Meten. 10 sec. 480 a

† Henricus Imper. maritus S. Cunigundis 271 & seqq.

Henricus V Imp. an. 1125 mortuus 179 f 180 e

Henricus I Rex Anglorum 165 c 176 e 179 c

Henricus III R. Angliæ petit sponsam B. Agnetem de Bohemia 510 c 516

Henricus Frederici 2 Imp. filius, 510 a

Henricus Dux Bauariæ frater S. Cunigundis 269 f

Henricus Dux VVratislauiens. a Tartaris occisus 513 e 518 f

Henricus Vanden Bergen Ep. Cameracen. 621 e

Henricus de Muris Ab. Teruanen. 793 d

Henricus de Carahulis nobilis Neap. 14 sec. 698 f

Henricus de Balma Confessar. B. Coletæ 539 a 547 e 556 f 601 c 604 c 605 607 609 611

† Herfridi Ab. Reliquiæ Pontisaræ 125 c

Hericus scriptor miraculorum S. Germani Episc. Autisidor. 243 b

Hermenigildus auus S. Rudesindi, Comes 104 c d

† Hermes Doctor & Martyr 4 e

Hermon Ep. Hierosolym. 4 sec. 642 a

Hersendis Comitissa Angliæ 477 b

Hicbaldus Ab. Bardeneiæ 7 sec. 75 f

† Hieronymus scripsit Vitas variorum Sanctorum 370 c cum S. Eusebio Cremonensi agit 371 373 783

Hieronymus Rusticuccius Cardinalis, Protector Ord. Hospitalitatis 811 e 812 a

Hilarianus Procurator Carthaginis pro Seuero Imp. 634 f 637 e

† Hilarij ecclesia restaurata, reliquiæ translatæ a S. Fridolino 437 a b

† Hildegardi affecta prophetia contra Ordines mendicantes 667

† Hilaris Papa 133 f

Hildegerus Ep. Coloniensis 82 a

† Hidulphus Archiep. Treuiren. 314 a

Hilduinus intrusus Ab. Bertinien. 9 sec. 792 c

Honoratus Comes Fundorum 14 sec. 725 d 726 a c 738 f 739 e

Hubertus Ab. S. Albini an. 1801. 61 f

Huetbertus Ab. Giruen. in Anglia 652 c

† Hugo Ab. Cluniacen. 330 d

Hugo de Ceruellon Archiep. Tarracon. 13 sec. 491 b

Hugo de Iuge Ep. Biterren. 732 d e

Hugo Ep. Dunelmensis 451 c

Hugo de Moncada Ep. Vrgell. 16 sec. 234 e

Hugo de S. Caro Ord. Prædic. Cardinalis 663 d

Hugo Rigaldus Templarius in Arragonia 13 sec. 492 b

Hugo Cardauena Comes S. Pauli 166 c 167 d 204 d

Hugo Comes 2 Pontiui 11 sec. 285 b

Hyacinthus Cardin. Legatus per Hispaniam 12 sec. 118 a

I.

Iacobus de Viterbio Archiep. Neapol. 688 b 714 c

Iacobus de Caiatia Ord. Prædic. 14 sec. 699 c

Iacobus de S. Felice Ord. Prædic. 14 sec. 700 b

Iacobus Meierus scriptor 155 f 156 a

Iacobus de Sena Aduocatus fiscalis Vrbani V Papæ 728 c

Iacobus de Susato scriptor Ord. Prædicat. 656 d

Iagellonis familia 348 b

Idalius Ep. Barcinonen. 784 e 786 c

† Ildefonsus de Scriptoribus. Eccles. 783 a

Ildaura mater S. Rudesindi 104 f 107 c

Imbertus Archiep. Neapolit. 14 sec. 687 b 686 b 715

Imelda Bononiensis Ord. Prædicat. 4 e

Importunus, Ep. in Gallia 7 sec. 902

Ingerannus Comes 1 Pontiui 11 sec. 285 b

Ingorramus socer Ludouici Pij, nepos S. Grodegandi 442 f

Ingrasnus Esnensis conspirat in necem B. Caroli Boni 170 b 178 b 183 b 194 a

Innocentius 3 Papa Canonizat S. Cunigundem. 281 destinat Prædicatores contra Albigenses 411 f 412 f 413 c 414 e

Innocentius IV an. 1244 est in Thuscia 661 c 662 d

Innocentius Maximus Ep. Bertynoien, Nuntius Apost. in Hispania 16 sec. 836 c

† Innocentius Ep. Dertonen. 4. sec. 422 c

Ioachimus Ab. oraculum S. Cyrilli Carmelitæ explicat 499 b 501 c

Ioanna Regina Sciliæ 728 a

† Ioanni Chrysostomo moribundo apparuit S. Basiliscus Mart. non Episcopus 236 f 237 a b c

† Ioannes Ep. Morinorum 14 sec. 153 a 163 a 189 b

† Ioannes Ep. Rauenn. 5 sec. 134 e

† Ioannes Ep. Spoletinus soc. S. Herculani 49 51 f

† Ioannes Presb. Martyres sepelit 3 sec. 33 f 34 d

† Ioannes de Capistrano 339 e f epist. ad B. Coletam 537 a

Ioannes 22 cōdemnat hæreses 667 a, mandat inquiri in miracula S. Thomæ Aquin. 681 d f 686

Ioannes Tabennesiotes Ep. Alexandr. 5 sec. 136 d

Ioannes 1 Ep. Hierosolym. 377 a

Ioannes 3 Episc. Hierosol. 45 f

Ioannes Caietanus Vrsinus Cardin. 13 sec. 521 d 522 d

Ioannes Franc. Bordinus Archiep. Auenion. scriptor Vitæ Italicæ B. Ioannis de Deo 813 d

Ioannes de Pizano seu Pecchamo Archiep. Cantuar. 13 sec. 712 c

Ioannes Sprouuski Archiep. Gesnens. 15 sec. 339 f 352 f

Ioannes de Dormano Ep. Bellouac. Cardinal. 740 b c

Ioannes Hermengaudus Ep. Barcinon. 15 sec. 494 f

Ioannes Christophorus a VVestersterten Ep. Eystadij 32 b f

Ioannes Ep. Legionen. 12. sec. 118 c

Ioannes Ep. Lucensis 12 sec. 114 c

Ioannes Ep. Papiensis 9 sec. 794 a

Ioannes Ep. Salisburg. discip. S. Bonifacij 749 c

Ioannes Teutonicus Generali Prædicatorū 662 c e 663 d

Ioannes de Vercellis Generalis Ord. Prædic. 666 c

Ioannes Grossus Generalis Carmelitarum scriptor 499 a

Ioannes II Ab. Blandiniensis 7 sec. 629 a

† Ioannes Gorzien. Ab. 479 f 480 a

Ioannes Iperius Ab. scriptor 153 f

Ioannes de Silua Prouincialis Ord. Hospitalit. 847 f

Ioannes Garcias Frater Maior Ord. Hospitalitatis 810 c

Ioan. Albertus frat. S. Casimiri Rex Poloniæ 338 a

Ioan. Raimundus Comes de Cardona 14 sec. 233 f. 234 a

Ioannes Comes Grauinensis 14 sec. 686 f

Ioannes Botatynsk. Dux exercitus Lithuaniæ 352 b

Ioannes de Ferentino Supprior Fossæ-nouæ 678 691 e

Ioannes de Neapoli scriptor Ord. Prædic. 701 c

Ioannes de S. Iuliano inuisit S. Thomam Aquin. in carcere 662 b

Ioannes Pinet Confessar. B. Colletæ 536 a 545 d

Ioannes Vantropria Canon. Cracouien. 15 sec. 34 e

Ioannes Auila feruens concionator 820 821 f 823 b

Ioannes ab Auila socius B. Ioannis de Deo 825 e

Ioannes Ant. Flaminius scripsit Vitas Sanctorum Ordin. Prædicatorum 656 e

Ioannes Bassandus Cælestinus de B. Coleta. 535 c

Ioannes Dlugossus seu Longinus docet S. Casimirum 339 e vita 340

Ioannes Garzo scriptor Vitæ S. Thomæ Aquin. 656 e

Ioannes de Gueuara Granatæ 16 sec. 833 d

Ioannes Guiot Confessar. B. Coletæ 536 a

Ioannes Palæonydorus Carmelita scriptor 500 d

Ionas Ogmundus Ep. Islandiæ 223 a

† Iosaphat Ep. M. in regno Poloniæ 356 e

Iosephus de Mello Archiep. Eborac. 16 sec. 836 c

Isaac soc. S. Herculani 49 d 51 f

Isaac conspirator in necem B Caroli Boni 170 b 173 183 b 185 f 186 b 190 d 193 f 194 a 197 c 209 a b

Isabella Baronissa de Brisaio 15 sec. 548 b

† Isidorus de scriptoribus Eccles. 783 a

Ismaël Ep. Meneuen. 6 sec. 41 a

Isserninus Ab. an sit S. Zesnius? 430 a

Iuanus de Alst Baro 12 sec. 161 b 191 a 211 c e 212 213

Iuditha Habspurgica nupta VVenceslao 3 R. Bohemiæ 528 a

† Iudocus fil. Iuthaëli Regis Britonum 74 c

Iudulus Ab. Landeuenecanus 6 sec. 139 e 140

† Iulianus Apost. Cenomanensium 60 f 61 b

Iulianus Ep. Albinensis 6 sec. 649 b 651 a

Iulianus Pomerius alius a S. Iuliano Ep. Toletano 785

Iutta Abbatissa neptis S. Cunigundis 275 b

K.

† Kenanus Presb. in Armorica 6 sec. 141 a e

Kennethus Rex Pictorum in Scotia 87 c d e

† Keranus Ab. Cluanen. 396 f

Kincus seu Kinocus Ep. Lampaternensis 6 sec. 41 a

Kineburga vxor Alcfridi senioris, alia a S. Kineburga Virgine eius sorore 441 f 444 f 445 b c

Kunegunda Comitissa Andecen. 629 c

Kunegundis seu Cunissa proneptis Othonis Magni Imp. an Beata? 420 b

L.

Lambertus Nappin pater Borziardi, qui occidit B. Carolum Bonum 158 e 159 205 f

Lando atauus, item proauus S. Thomæ Aquin. 657 b

Landolphus toparcha Claronæ 6 sec. 440 a

Landolphus pater S. Thomæ Aquin. 657 b

Landolphus frater S. Thomæ Aquin. 673 f

† Landradæ V. inuentio & translatio 360 a

Landrada mater S. Chrodograndi Ep. 452 453 a e

Landulphus Minorita. Ep. Stabien. Archiep. Amalphitan. 4 b

† Laurentius foc. S. Herculani 49 d e 51 f

Laurentius du Frias Ab. Hyrachensis 16 sec. 297 f

Lauretus de Tuncosis Canonicus Romæ 14 sec. 686 e

† Lebuinus prædicat circæ Isolam 73 a 75 a

Leo XI canonizat S. Casimirum 346 f

Leo Armenus Imp. Iconoclasta 461 d e 787 f

Leo pater S. Leonis Lucæ 98 f

Leonardus de Neapoli Ord. Prædic. Ep. Aquensis & Archiep. Acherunt. 701 d

Leonardus Ep. Fundensis 14. sec. 738 e

Leonardus de Caieta. Ord. Prædic. 14 sec. 711 b

† Leonides M. pater Origenis 4 d

Leporius Ep. Conf. 124 f

Leudemarus pater S. Drausionis 405 f

Leui Episcopus 12 Hierosolymitanus an Sanctus? 3 b

Leutrudis Abb. Sueßionen. 7. sec. 409 c

Libernus seu Liberius Hibernus 773 c 774 d e f

† Lidania sacra Virgo Hiberna 6 sec. 396 e

Liethus frater S. Senani 774 e

† Liuinus Ep. Martyr apud Escham 73 b 75 a

Lopez de Vega comœdiam de B. Ioanne de Deo fecit 851 d 852 c

Longobardi crudeles in Christianos 141 142

† Lucas Ab. Corbonen. in Lucania 100 c

† Lucianus Presb. M. Antiochiæ 236 f 237 a

Lucius pater S. Arthelaidis 6 sec. 263 e 264 f

Ludmilla a B. Agnete de Bohemia sorore sua ad vitam reuocata 525 526

† Ludouicus R. Franciæ fauet Ordini Prædicat. 666 f consulit S. Thomam Aquin. 671 a 673 b c

Ludouicus Grossus Rex Franc. 176 197 198 208 214

Ludouicus R. Siciliæ 14 sec. 726 738 f

Ludouicus Dux Andegau. fil. Ioannis R. Franc. 732 c

Ludouicus de Capua Augustinianus 4 b

Lugadius fil. Kichtethi Rex in Hibernia 772 e f

Lugadius Presb. Hibernus 125 b

Lundinandus Presb. apud Slauos in Holsatia 654 d e

Luparia in Hispania conuersa sec. 1. 5 c

† Lutwinus Archiep. Treuiren. 314 a d 316 f 318 c 319 b

M.

† Maccalanus Ab. socius S. Cadroës 471 d e 477 c

† Machutus seu Maclouius Ep. 248 a b

Macledarius Ab. iuuat S. Cadroën 476 f

Mactalius tyrannus in Hibernia 775 b

† Magdelgesili capella Centulæ 283 f

Magenfridus Mon. Bertiniens. 9. sec. 792 a

Magistrianus Præfectus militum in Ponto sub Maximiano 238 b c 239 240

† Magnentia V. Autisiodor. 242 f 245

† Maioli Ab. eleuatio 120 c

Mahometi lex a Martyribus confutata 463 465 d

Malachias R. Hiberniæ e purgatorio liberatur 9. sec. 468 469

Malgo Venedocorum Rex in Britania 40 f

Mamilianus Ab. Cellæ-nouæ 10 sec. 109 f

† Mannanus Hibernus 87 e f

Marcellinus Tribunus Carthagine 30 b

† Marcellus Centurio M. in Hisp. 229 d

† Marchelmus a S. VVillebrordo enutritus Vltraiecti adhæret SS. Bonifacio, Ludgero, Gregorio 70 71 ab alijs Marellinus dictus, sub huius nomine conficta Vita S. Suiberti 71 & seqq.

Marci illustres in Vitis Patrum 367 f 368

Marcus Ep. Viseensis 12 sec. 118 c

Marcus Generalis Ord. Minorum Ep. Viterbien. Cardinalis 731 c 733 f

Margareta vxor B. Caroli Boni 153 a

Margareta Moyan mater B. Coletæ 540 d

† Mariæ Iacobi mater SS. Iacobi minoris, Simonis, Iudæ & Iosephi Iusti 556 a

† Maria Salome mater SS. Iacobi & Ioannis Apost. 556 b

Maria Reginæ Siciliæ 14 sec. 686 f 709 d

Maria Mendoza vxor Francisci de Corbes Commendatoris 828 d

Marinus de Caracchulis Ab. Neapoli 14 sec. 686 e

† Marius & Martha Persæ 23 c f

† Martia Matidia M. an soror Traiani Imp. 227 b d

Marius Philonardus Archiep. Auenionen. 345 a

Marotta soror S. Thomæ Aquin. Abbatissa Capuæ 661 d 662 d

Martinus R. Arragoniæ 494 f 495 a

Martyrius Ep. Hierosolym. 5 sec. 387 b

Martinus Ysquierdo Ab. Hyrachen. 17 sec. 298 a

Martinus Scola Ord. Prædic. 13 sec. 676 a

† Martulfus siue Marculphus Ab. Bituric. 37 e

Mathæus de Viterbio Capellanus Archiep. Neapol. 14 sec. 715 b 717 e f

Matthias Corumus Rex Hungariæ 341 c d e f

Matthias de Michouia scriptor Poloniæ 339 a

Mathildes vxor Guihelmi Conquestoris 165 c

Mathildis Pedemontana nupta Ludouico 3 Palatino Rheni 550 d 551 e

Matinocus Ab. Landeueneci in Armoricis 259 e

Mauri eiecti e Maiorica 485 a b: Dertosa & Ilerda 488

† Maurilius Ep. Andegau. 59 e

† Maxima V. Autisiodori 242 f 245

† Maximinus Ep. Treuir. ab Angelo monitus reconciliatur S. Quiriaco Presb. 425. eius translatio 314 c d 320 d

† Meinwercus Ep. Paderbornen. 272 b

Menendus Gundisaluez nepos S. Rudesindi 105 c

† Michaël Archang. pœnitentes iuuat 14 e Eius ecclesiæ in Galecia 107 d 118 f 119 d

† Michaël Ep. Synadensis 787 f 788

Michaël Ioan. Boldo Canonicus Barcinon. procurator Canonizationis,

B. Oldegarij miracula colligit. 497

Milo Comes de Brethenauen 12 sec. 47 a

Milo intrusus Archiep. Treuiren. 314 a 318 c

Minnucius Timinianus Proconsul Africæ sub Seuero Imp. 634 f

† Modoaldus Archiep. Treuiren. 313 f

† Modomnocus disc. S. Dauidis Meneuen. 44 a

Monennus Ep. Hibernus 3 d

Mola Ep. Hibernus 772 d

Munio Ab. Hyrachensis patruus S. Veremundi 795 a f

Munius Gutterrius frater S. Rudesindi 105 b

N.

† Naboris corpus Hilariaci. 452 d 455 a b

Nada mater S. Cononis M. 360 c

† Narcissus Ep. Hierosolym. 362

Narses Patricius Iustiniani Imp. 264 c e

Natalis Ab. Magister S. Senani 763 764 770

Naustus Ep. Conimbricen. 9 sec. 106 a

† Nazarij corpus Laurishaimij 452 d 455 a b

Neapolio Comes Mænopelli in Ital. 14 sec. 734 c 739 e

Nestor pater S. Cononis M. & ipse Martyr 360 c f

† Nicephorus Ep. CP. 787 f

† Nicetij Archiep. Treuir. translatio 314 c d 320 d

Nicolaus Comes Nolanus 14 sec. 734 c 739 e

Nicolaus Ab. Fossæ-nouæ 14 sec. 688 e

Nicolaus de Filimarino nobilis Neapol. 14 sec. 699 e

Nicolaus Auagnale scriptor Vitæ Italicæ B. Ioannisde Deo 813 f 900

Nicolaus Regaltius scriptor emendatus 750 f 751 a b

† Ninianus Ep. Candidæ-Casæ 88 f

Nithardus positus pro S. Eduardo Rege Angliæ 11 sec. 285 f

Niuo Ep. in Gallia 7 sec. 902

Nizo Ab. scriptor Vitæ S. Basini Archiep. Treuir. 314 d 320 d

Nonna aut Nonnita Martyr 3 e

Nonna aut Nonnita, mater S. Dauidis Meneu. 41 f

Notkerus Balbulus sec. 9. 431 e 433 d 902

† Numerianus Archiep. Treuiren. 313 f

O.

Odenatus Palmyrenorum Princeps 3 sec. 10 b

Odgerus Clericus B. Caroli Boni 186 a 188 b

† Odo Archiep. Cantuar. 477 a e

Odranus Ab. successor S. Senani 777 d

Offa filius Regis Orientalium Saxonum 74 b

Oldegarius pater B. Oldegarij Ep. Barcinonen. 482 c e

Oliuerius de Lange scriptor Vitæ Belgicæ B. Coletæ 533 c 538 b d

Optatus Ep. a morte apparet sub Seuero Imp. 636 d

Ordonius mon. Cellæ-nouæ, scriptor miraculorum S. Rudesindi 102 d

Oswius Rex Nordanhumbr. 146 b f 441 c IV filij f

Othbrannus Ab. S. Albini 11 sec. 56 b 63 a

Otto I Imper. fauet S. Cadroë 478 a

P.

† Palladia V. Autisiodori 242 f 245

Pandolfus abauus S. Thomæ Aquin. 657 b

Pandulfus de Sabello Notarius Papæ 14 sec. 686 b e

† Paractilus socius S. Herculani 51 f

† Paschalis 19. sec. transfert corpora SS. Cæciliæ, Lucij, Vrbani, Valeriani, Tiburtij & Maximi 302

Paschalis II epistola ad B. Oldegarium de Episcopatu Barcinonensi 485 d e

† Paternus Ep. Venetensis 44 e 45 f

† Patricius apparet S. VVinwaloëo 252 c 258 b

† Paulinus Ep. Antiochiæ 371 e 379 a

Paulinus discipulus S. Germani 42 b

† Paulus Ep. Leonen. in Armorica 139 & seqq.

Paulus & Iuliana soror MM. Ptolemaide 309 c 310 a

Paulus Zane Ep. Brixien. 14 sec. 261 e 312 e

Paulus Æmilius scriptor 155 f 156 e

Paulus de Aquila Ord Prædic. 13 sec. 677 f

Pelagiana hæresis in Britannia 45

Pelagius I Papa an Sanctis adscriptus? 126 b

Pelagius Ab. Cellæ-nouæ 11 sec. 110 d. Alius 12. sec. 113 d 115 b

Pelagius Archidiac. Cellæ-nouæ 12 sec. 114 d

Penda R. Merciorum 441 c

† Perpetuus Archiep. Turonensis 35 d

Petrina de Balma socia B. Coletæ scripsit Vitam eius 533 d 601 d 603 d

Petronilla Comitissa Hollandiæ 193 b

† Petrus & Paulus Apost. apparent. S. Thomæ Aquin. 370 d

† Petrus de Morono Cælestinus V Papa 121 d 682 d

Petrus Deza Cardinalis 847 e

Petrus Mongus Ep. Alexand. hæreticus 136 f

Petrus Fullo hæreticus Ep. Antiochiæ pulsus 135 b 136 a b reductus 137 b

Petrus Archiep. Compostellanus 12. sec. 118 c d

Petrus Guerrerus Archiep. Granaten. 831 f 832 e f 834 f

Petrus de Iuge Archiep. Narbonen. 732 d e

Petrus Ep. Ambianen. 15 sec. 249 b

Petrus Ep. Caurien. 12 sec. 118 c

Petrus Ep. Posnanien. 16 sec. 352 f

Petrus Ab. Cellæ-nouæ 12 sec. 112 a

Petrus Gundisaluus Ab. Cellæ-nouæ 11 sec. 110 d

Petrus de Vriz Ab. Hyrachen. 17. sec. 298 d

Petrus de Monte S. Ioannis Ab. Fossæ-nouæ 679 e 689 692 e

Petrus R. Arragon. Canonizationem B. Oldegarij petit 495

Petrus Rex Cypri 728 d

Petrus Grassus Commissarius Regis Neapoli 14 sec. 688 a

Petrus Henriquez de Ribera Marchio Tarifensis 826 c 827 b

Petrus soc. B. Stephani Ab. Obazinæ 801 802

Petrus Canon. Cōpostellan. Legatus ad Reges 12 sec. 114 d

Petrus de Bobadilla Granatæ 16 sec. 833 d

Petrus a Vallbus siue de Remis, Confessarius B. Coletæ, scriptor Vitæ illius 533 a 537 b 538 b 439 e 601 c 604 d 611 614 617

Petrus de Lyon testis sanctæ vitæ B. Coletæ 601 c 613 f

Petri de Natalibus Appendix a quo facta? 499 f

Petrus de Sicia vel Sictia Or. Prædic. 13. sec. 669 b 705 f

† Philippus Presb. Siculorum Apostolus 99 a 152 b

Philippus Princeps Tarentinus 687 f appellatus Imperator CP. 728 a

Philippus Imp. 12 sec. 277 e

Philippus 2 R. Hispan. benigne excipit B. Ioannem de Deo 828 c

Philippus Bonus fauet B. Coletæ in extruendo monasterio Gandaui 532

Philippus Archiep. Salisburg. & Patriar. Aquileien. 513 d 514 a

Philippus Ipren. aut Loënsis fil. Roberti Frisij 165 e 166 a

Philippus Abbas Gandensis 15 sec. 589

Philippi Bergomatis Supplementum postea auctum 500 c

Philippus Callimachus instruit fratres S. Casimiri 341 a b

Philippus de Theate Or. Prædic. Prouin ialis 725 d 726 d

Philostratus a morte per S. Eudociam resuscitatus 17 18

† Photinus primus Episcopus Beneuentanus 2 f

Pipinus Herstallius fauet prædicationi in Frisia e f, & non fecit diuortium cum Plectrude 78, pietas 79

Pius V approbat Ordinem Hospitalitatis sub regula S. Augustini 810 811

Pius an S. Iacobi discip. & Ep. Hispalensis? 299 a

† Plechelmus Ep. Scotus Confessarius Pippini Ducis 74 e f

Pollio Præses Decij Pergæ 127 c

Pomponius Diac. Carthag. Seuero Imp. 633 e 635 e

Pontius Ab. Clarauallen. 749 e

Poppo Ep. Treuiren. 11. sec. 284 b

† Porcatia V Autisiodori 242 f 245

Pribizlaus Princ. Slauorum Lubecæ 12 sec. 653 c 654

Primislaus Ottocarus Rex Bohem. pater B. Agnetis

Clarissæ 502 b 509 f 513 c f 516 d 511 f

Primislaus Ottocarus 3 R. Bohemiæ 513 e 514 b 521 e

Primislaus Marchio Morauiæ, frater B. Agnetis 513 d 514 a

Probus Ep. Canusinus 5 sec. 134 a

Ptolomeus Lucensis scriptor Ord. Prædic. Episc. Torcellanus 706 c

Priscillianus Præses Nicææ sub Dioclet. 27 f

† Proculus soc. S. Herculani 49 d e 51 f 52 a

Publius Præses Pamphiliæ sub Decio 363 b d

Pudens Præpositus carceris Carthagine sub Seuero Imper. 635 e

Q.

† Qviriacus mon. in Palestina 5 sec: 388 b c

R.

Richildis mater S. Drausionis 405 f

† Radbodi Ep. Vltraiectini fermo & carmen de S. Suiberto Ep. 84 85

Radulphus Ep. Agennen. dein Lugdunen. 359 d

Radulphus Cist. missus ad Albigenses hæreticos 412 a

Radulfus Castellanus Brugen. 12 sec. 161 d e

Radulphus de Roye Ab. Corbeien. 603 d

Ragnobertus Ep. in Gall. 7 sec. 902

Ragnomarus Ep. in Gall. 7 sec. 902

Raymundus Berengarius 1 Com. Barcinon. 482 b 487 a b 489 c 490 a c

Raimundus Comes de Cardona 14 sec. 234 a

Raimundus Comes Tolosanus fautor Albigensium 42 d 414 c f 415 e 416 c 417 a

Raimundus Guillenus Ep. Barcin. a Mauris occisus 485 a

Raimundus Ep. Tolosanus depositus 13 sec. 412 d

Raimundus Ep. Ausonensis seu Vicensis 13 sec. 486 c 489 f 490 d 491 a

Raimundus Ab. Fossæ-nouæ 14 sec. 727 728 734 c

Raimundus Stephani Ord. Præd. miraculis clarus 673 c e

Raimundus de Capua Ord. Prædic. 14 sec. 329 f

Raimundus Seueri seu Salerni Confessar. S. Thomæ Aquinatis 668 f

Raimundus Maturus Ord. Prædic. 13 sec. 678 f

Raimundus Hugonis scriptor Translationis S. Thomæ Aquin. 656 a 725 b 733 a 739 b c

Rainaldus Com. Claromont. socer B. Caroli Boni 153 a 165 e

Rainaldus frater S. Thomæ Aquin. 673 f

Rainuldus de Piperno socius S. Thomæ Aquin. 662 a 678 c 688 b 705 f

Rainardus Abb. Cisterc. excipit Eugenium 3 Papam 804 a

Razo de Gauere pincerna B. Caroli Boni 192 a 193 a 204 d

Ranulphus Ep. Astoricen. 9 sec. 106 a

† Rhiocus discip. S. VVinwaloëi 255 b 259 e

Ribera familia e stirpe S. Rudesindi 105 c

Richemarchus scriptor Anglus 38 f

† Richardi corpus Centulæ & miracula 287

Richardus Hannibalden. Cardin. 13 sec. 667 c 668 a

Richardus Ab. Virdun. & Centulen. 11. sec. 283

Richardus 3 Dux Norman, 11 sec. 284 c e

Richildis hæres Hannoniæ Comitissa Flandriæ 204 d e 205 a

Rigerius de Marchia Minorita 418 d

Riquardus VValnensis defensor B. Caroli Boni 173 a 185 b 191 b 216 f

Robertus 2 Dux Norman. 11 sec. 284 c e

Robertus fil. Guilielmi Conquestoris 165 c

Robertus Friso Comes Flandriæ 164 b 205 dictus Comes Aquarum 204

Robertus fil. Guilielmi Iprensis e familia Comitum Flandriæ 12 sec. 158 a

Robertus Iunior Hierosolym. Comes Fland. dictus S. Georgij filius 164 d e 165 a 205 d

Robertus Castellanus Brugen. 11. sec. 158 e f 205 f

Robertus Puer fil. Roberti Castellani Brugen. 12 sec. 159 c 160 170 b 178 b 183 b c 194 a f 203 f 206 d 209 c

Robertus fil. Haketi Castellani Brugen. 161 b

Robertus Princeps Tarraconen. 13 sec. 490 e f

Robertus IV Crassus Bethuniensis 198 c

Robertus Ab. Framedæ in Gall. 12 sec. 808 e

Robertus de S. Valentio Vicarius Generalis Societat. Iesu 681 d

Robertus Bogleti pater B. Coletæ 540 d

Rodericus Ep. Palentinus 12 sec. 118 c

Rodericus Siguenza Fr. Maior Ordin. Hospitalitatis 810 b c

Rodgerus Præpositus S. Donatiani Brugis 207

Rodricus Ep. Dumien. 10 sec. 106 b

Rogerius Dux Apuliæ 164 b f 204 e

Rogerius Dux Salerni Vrbanum 2 Papam excipit 335 e

Rogerus Ep. Caietanus 14 sec. 727 f 729 d

Roselina soror S. Geruiui Ab. Centulen. 283 d

Romualdus Archiep. Salernitanus 12 sec. 164 f

Rodefindus senior Ep. Dumien. 105 f 106 a

Rodolphus I Imper. confligit cum Rege Bohemiæ 511 f 523 d

Rupertus Ab. Tuitiensis 299 c

S.

Sabbatius Cilix Ab. 389 a d

† Sampson Ep. Dolanus 6 sec. 247 e 248

Sancia Cometissa, filia Sancij Comitis Castellæ, mater Raimundi Comitis Barcinon. 482 c 483 f

Sancius Garcias R. Nauarræ fauet S. Veremundo 796 b

Sancius Ramirez R. Nauarræ addictus S. Veremundo 796 b e

Sanctius Rex Galæciæ 10 sec. 108 a

Sanctius Ep. Zamoren. 12 sec. 118 c

Sanctius Rex Cereticæ prouinciæ in VVallia pater S. Dauidis 38 b 41 e

Sapricius Præses Mediolani sub Hadriano Imp. 421 e f

Sara Vir. Abbatissa 3 c

Saranus Episc. Hibernus 3 c

Sauaricus Ep. Dumien. 10 sec. 106 a

Sauaricus Ep. Britonien. 9 sec. 105 f

Scuthinus discip. S. Dauidis 43 f

Sebastianus Ep. Tudensis 829 e f

Sebastianus Ariaz Ord. Hospitalitatis 810 c d

† Secundus Ep. Abulen. sec. 1. 5 a

Sedna seu Sedonius Ep. Hibernus 773 c f

Segerus socius Guilielmi de S. Amore refutatus a S. Thoma Aquin. 666 b

† Senorina Abb. diœc. Braccaren. 10 sec. 109 a c

Serenicus Ab. an sit S. Zesnius? 430 e

Sergius Ep. Rauennas 8 sec. 900 f

† Seuerus Ep. Barcinon M. an vnicus? 244 255. Eius translatio 15 sec. 494 f

Sibrandus Ab. scriptor Vitæ B. Frederici Ab. Mariegardi 289

† Sidonius Apollinaris Ep. Aruernorum 35 b f 37 a

Sigebertus R. Angl. Orient. excipit S. Felicem Ep. 780 781 d

† Sigefridus Ab. VViren. in Anglia 652 b c

Sigefridus Com. Palatinus maritus S. Genouefæ Brabanticæ 270 b

Sigefridus Comes Lucilinburgen. pater S. Cunigūdis 269 d an Palatinus Rheni? eius facta 270

† Sigeramnus pater S. Siuiardi Abbas Anisolen. 66 b e 67 d

Sigismundus frater S. Casimiri Rex Poloniæ 338 a 351 d 352 b

Sigrammus pater S. Grodegrandi Ep. 452

† Siluestri Papæ Reliq. Nonantulæ 265 f 900

† Similianus Ab. in Armoricis 247 e 248

Simon Ep. Tornacen. 12. sec. 152 f 177 d 187 c

Simon de Lingonis Generalis Ord. Præd. Epis. Namneten. 726 e

Sisnandus Ep. Compostellanus 10 sec 108 a

Sisnandus Ep. Iriensis 9 sec. 106 a

Soldanus ad fidem conuersus 500 f

Sophia soror S. Casimiri nupta Friderico Brandeburg. 337 e

Spiridon Ep. Trimethuntis 644 a

Stephana de Soncino ab Angelis cincta 746 b c d

Stephanus 3 Papa a S. Chrodegrādo ducitur ad Aistulfum R. & in Franciam 454 c

Stephanus Ep. Antiochiæ, 5 sec. alius M. 136 a c

Stephanus Ep. Tullen. an Sanctus? 749 c

Stephanus Ep. Vpsalen. 125 c

Stephanus Comes Blesensis, dein Rex Angliæ 176 e

Stephanus mon. Cellæ-nouæ scriptor Vitæ S. Rudesindi 103

Stephanus Iuliacus scriptor, Vitæ Latinæ B. Coletæ 533 b 439 e

Stephanus de Salanacho scriptor Ord. Prædic. 655 b

Stephanus de Cumba Procurator Ordin. Prædicat. 14 sec. 731 c

Stratiana familia Brugis non fuit rea necis B. Caroli Boni 158 & seqq.

Suarius Ep. Britonien. 11 sec. 106 e

Sugerius Ab. S. Dionysij scriptor 12 sec. 153 e

† Suibertus Ep. Ferdensis 83 d 84 c

Sydo auctor historiæ Neamonasteriensis 654 c

† Swithunus Ep. VVinthon. 44 c

T.

† Tarasius Ep. CP. 787 c

† Teliaus Ep. VValliæ 44 e

† Tenenanus Ep. Leonen. 6 sec. 139 d

Tertius Diac. Carthag. Seuero Imp. 633 e

Thadecus Ab. in Armorica 6 sec. 140 a

Thancmarus de Straten 12 sec. 156 b 159 c f 168 f 169 a 182 f 186 f 196

Themardus Castellanus Brugburgen. 12 sec. 156 b 171 c 185 a b

Theodora mater S. Thomæ Aquin. 659 d 671 e an filia Comitis Theatis ex Caracciola familia? 657 c

Theodora soror S. Thomæ Aquinatis 655 e 671 f 679 f 692 d c

Theodericus R. filius Chlodouei benefacit S. Fridolino 431 f

Theodericus Alsatius Comes Flandriæ 160 b 197 b eius progenies 206 b 211 f 212 213 & seqq.

Theodericus Discamuden. defensor B. Caroli Boni 173 e 191 b

Theodericus Princ. Tuamoniæ in Hibern. 777 e

Theodericus Ep. Meten. frater S. Cunigundis 269 f

Theodericus Ep. Meten. 10 sec. 480 b

† Theodoretus Pr. Antiochiæ M. sub Iuliano 126 e

Theodomirus Ep. Mindonien. 11 sec. 106 c

Theodomirus Ep. Dumien. 10 sec. 106 c

† Theodorus Archiep. Cantuar. 7 sec. 146 e f

† Theodorus Ep. in Cypro 126 e

† Theodorus Tiro M. 235 a 238 a

Theodorindus Ep. Britonien. 105 f

Theodorus Ab. Mulen. in Calabria 10 sec. 101 e 102 d

Theodila soc. S. Herculani 49 d 51 f

Theodotus Ep. Heliopoli Phœniciæ sub Traiano 9 a b f 15 d

Theophilus Imp. Iconoclasta 461 f

Theophilus Ep. Alexandr. an Sanctus 359 a 362 e

Theophania Abb. Essendiæ in Germania 359 c

Theophilactus Ep. Amasiæ 8 sec. 457 e

Theotecnus Ep. Cæsareæ in Palæstina 224 f

Theotistis mater S. Leonis Lucæ 98 f

Therasia vxor S. Paulini 359 f

Thiebaldus Sorel, frater Guilielmi Iprensis ex familia Comitum Flandriæ, 209 e

† Thomas Ep. Cantuar. S. Drausium veneratur 404 c

Thomas Agni de Lentino Archiep. Consentinus, Patriarcha Hierosolym. 13 sec. 660 f

Thomas Comes Codiciacen. 12 sec. 166 e

Thomas auus S. Thomæ Aquin. 657 b

Thomas de Mathia Canonicus Salernit. 14 sec. 700 d

Thomas de Sulmona Ord. Prædic. 14 sec. 725 d

Thomasius Comes Marsiti, nepos S. Thomæ Aquin. 655 e 671 f 706

Tiemo Ep. Bambergen. 12 sec. 276 f 281 b

Tilemannus Slechtus Canon. Colonien. 15 sec. 341 e

† Tilmon aut Tilmannus an soc. S. VVillebrordi? 73 e

Timotheus Salophaciolus orthodoxus Ep. Alexādriæ 135 a 136 b e

Timotheus Ælurus intrusus Episc. Alexandriæ, damnatus 135

Tobias Canonicus Regularis in Ital. anno 1501 sancte obit 359 d

Tobias Ep. Pragensis 13 sec. 528 c d

† Torquatus Ep. Accitanus 1 sec. 5 a d: reliquiæ in Cella-noua 104 e

Totilla Italiam vastat, 52 d e

† Troadius M. sub Decio 126 f

Turgarus mon. Petroburgen. 9. sec. 443 d e

Turgessus Norwegus inuadit Hiberniam 9 sec. 469 e

Tyrannus Ep. Antiochenus an Sanctus? 420 a

V.

Valentinus Ep. Amiternus 6 sec. 649 b

Valentio Ab. in Valeria prou. & Romæ 6 sec. 649 c

† Valeriani Tiburtij & Maximi corpora translata 302

Valerianus hæreticus 5 sec. 375

Vdalricus 1 & 2 Duces Carentanorum 13 sec. 513 d

Velascus Comes Lusitaniæ 12 113 d 114 a

† Vicelinus in Holsatia prædicat 653 c 654

Vicenttus Præses Heliopoli in Phœnicia occidit S. Eudociam 22 e

Vigilantius hæreticus 5 sec. 375

† Vigilius Ep. Tridentinus occiditur, transfertur 428

† Vigoris Ep. Baiocen. Reliquiæ Centulæ 284 f 285

† Vincentius Ferrarien. 295 inuisit B. Coletam 559 b

Vincentius Ep. Cracouien. Ord. Cisterc. 13 sec. 549 c

Vincentius Ep. Dumien. 105 d

Virgilius Ep. in Gall. 7 sec. 902

Vladislaus frater S. Casimiri Rex Bohemiæ & Hungariæ 337 e 340 b

Vlpianus Præfectus Alexandri Imp. Romæ 127 b d

† Vrbani 1 Papæ corpus translatum 302

Vrbanus 2 Papa 11 sec. 331 e 334 b 335 e

Vrbanus 4 Papa 667 b 762 e 676 e

Vrbanus V Papa post multas tergiuersationes concedit Ordini Prædic. corpus S. Thomæ Aquinat. 728 & seqq. Bullas 3 concedit 732 & seqq.

Vrbanus VIII adscribit Beatis Ioannem de Deo 813 c 859

Vrsacius Dux Carthagine 30 b

Vrso Dominus Claronæ benefacit S. Fridolino 439 f

Vrraca mater Alphonsi Imp. 112 b c

Vtilradus Ab. S. Maximini 8 sec. 318 f

Vulfherus Rex Merciorum 146 f

† Vulfrannus Archiep. Senonen. 84 e

Vulgisus pater S. VVillebrordi 360 d

W

Walterius Ab. S. Albini 11 sec. 56 a b 62 c

VValterus de Straten Brugis 12 sec. 160 b c 168 f 216 c d 218 a c

VValterus Crommelin Brugis 12 sec. 160 f 161 b c 212 d 213 f

VValterus Castellanus Brugensis 12 sec. 159 205 f

VVelandus ab aliquibus Sanctus dictus 364 d

VVenceslaus R. Bohemiæ frater B. Agnetis de Bohemia 502 504 a 513 d f 517 f 518 a b 519 524

† VVeniali seu Gueniali Presb. corpus Corboili 248 a b

† VVeomadi Archiep. Treuir. translatio 314 c d

† VVerenfridus in Frisia prædicat 73 c d

VVicbertus prædicat in Frisia 69 c 72 d e f

† VVilfridus Ep. Eboracen. 67 c 69 72 76 b d 85 a 146 b f

VVilielmi Masmesburiensis varij errores 445 a

VVilielmus Comes VVarennæ 11 sec. 285 e

† VVillebrordus Apostolus Frisiæ 68 a 69 d 76 e

VVinfridus Ep. Merciorum 148 e

VVini Ep. VVestsaxonum 7 sec. 146 c

† VVinocus ex regia Britonum progenie 74 c

† VViro Ep. Scotus Confessarius Pippini Ducis 74 e f

VVilfricus Cnop conspirat in necem B. Caroli Boni 159 f 170 b 178 b 189 e 194 a 205 f 208 c

VVitmarus Ab. Ganden. 10 sec. 478 f

Z.

Zacharias Ferrerius scriptor Vitæ S. Casimiri 338 c 347 f

Zebedæus pater SS. Iacobi & Ioannis, an Aristobulus dictus & Episc. Britoniæ in Hispania? 131 d

Zeno puer a S. Eudocia resuscitatus 22

Zeno Ep. Hispalen. Vicarius per Hispanias 5 sec. 134 d

Zenobia vxor Odenati Principis sec. 3. 10 b

† Zita Virgo Lucensis Panormi colitur 295 f 296 b

INDEX TOPOGRAPHICVS IN VITAS SANCTORVM TOMI I MARTII.

A.

Aberkerdour in Scotia 63 f

Acci vrbs Hispaniæ 5 c

Acheruntia vrbs Lucaniæ 701 e f

Adhama in Scotia. An ibi S. Baldredus mortuus 449 e

Ægyptus Marcus monachus 367 S. Piamun Virgo Deo deuota 242

Æolis S. Quintus Thaumaturgus 129

Æqua vulgo Vico vr. regni Neapolit. 701 e f

Africa Leo, Donatus & alij Mart. 28 f Adrianus Victurus, secundilla 29 SS. Florianus, Felix, Castus & alij MM. 225 Gaiola, Felix, Emeritus & alij MM. 226 Adrianus, Euolus, Eusebius, Iulianus Octauius 365 Petrus, Eusebius, Palatinus & alij 365 Iocundus Saturninus, Artaxius, Quintus MM. 630 Saurus, Siluanus, Rogatus, Manilus, Cyprianus 645 Cyrillus Ep. Rogatus & alij X MM. 757

Agyrium monast. Siciliæ S. Leo Lucas monachus 97 b 98 a 99 a S. Lucas Casalius Ab. 151

Aldenarda vr. Flandr. 12 sec. non deleta, sed suburbium incensum 155 a b c 204 d 206 a

Alemannia pro Germania 550 f

Algezira vrbs Hispaniæ 60

Alhambra arx Granatæ 820 b 821 d

Alicante vrbs Hispaniæ 6 d

Alona vrbs Hispaniæ 6 c d

Alostum oppidum Flandriæ 218 a

Althæa vrbs Hispaniæ 6 f

Amasea vr. Ponti SS. Eutropius, Cleonicus, Basiliscus. 235

Ambianensis Comitatus. 165 e

Amorium vrbs Phrygiæ Sancti XLII Martyres 425

Andegauum vr. Galliæ S. Albinus Ep. 54

Andrania vrbs Bythyniæ. 458 c f

Andrapena, patria S. Hesychij Thaumaturgi 458

Andreopolis vrbs Scotiæ S. Adrianus Ep. 328 S. Monanus Archidiac. 86

Anglia Orientalis S. Felix Ep. 779

Anisola flu. & monast. Galliæ S. Siuiardus Ab. 65

Ankarig oratorium Petroburgi monasterij 443 e

Annandia ditio Scotiæ 64 b

Antinous vr. Ægypti, Philemon, Apollonius, Arianus, Theotychus & 3 socij MM. 751

Antiochia a Latinis capta 164 d Victor, Adrianus & alij XI & annonymi XXII MM. 363 Phocas M. 336. SS. Leocus, Taxis, Nestor, Equinus, Italicus MM. 639

Antiquera opp. Hispaniȩ 853 d 853 f

Antuerpia SS. Siluius, Maximus & alij 12 Mart. Romani, 24

Apamia vr. Bithyniæ, SS. Victor, Victorinus, Claudius, Bassa 423

Aqua-persa opp. Aruerniæ in Gallia 559 e 583 f

Aquæ-Lupiæ, Guadalupe, opp. Hispaniæ 822 d e 823 a

Aquila vr. Italiæ Reliq. S. Equitij Abb. 649

Arelatum. Virgilius Archiep. 399

Argentarius mons Hetruriæ 681 e

Argentinæ, ecclesia S. Hilarij 638 b

Aria opp. Artesiæ 167 e

Ascanius lacus Nicææ 26 f

Astura opp. & flu. Latij 667 a b

Atrebatum. Miracula B. Coletæ 597

Audomaropolis vr. Artesiæ 176 f 177 a 197 e 204 b 211 b

Augia-diues monast. Sueuiæ 632 b

Aurelia vr. Galliæ B. Rogerius Ep. 119

Auria vr. Hispan. 114 b e reliq. S. Rudesindi 104 b

Auriniacum monast. Flandr. 185 e

Ausonen. Ducatus Hispan. vulgo Osona 482 e 483 f

Austrasiæ fabulosa origo 315 e

Austrobriga vrbs Hispan. Martyres attributi 132 d

Autisiodorum vr. Galliæ. S. Camilla Virgo deuota 242

Auzonia vrbs Burgundiȩ 588 c 589 b

B.

Badum, aliis Bathonia monast. 42 f

Baionæ vr. Galliæ S. Leo M. Archiep. Rotomagen. & fratres 89

Balmæ variæ in Gallia 550 c 551 e

Balneum-Ciceronis monast. Italiæ 650 a

Bamberga vr. Germaniæ S. Cunigundis Imperatrix 266 ecclesia extructa 272 b

Barberanum castrum Aragoniæ 492 b

Barcino vrbs Hispaniæ B. Oldegarius Epis. 481

Barcinonensis tractus S. Emeterius seu Matinus 244

Bardneium monast. Angliȩ extructum 75 e destructū a Danis 443 b

Barrensis Comitatus initia 479 e

Bassa insula Scotiæ. An ibi degere solitus S. Baldredus 449 c

Beneuentum vr. Ital. S. Arthelais V. 263

Bergium S. Winoci op. Flandriȩ 167 e

Bertiniense monast. S. Hunfridus Ab. 791 f

Bethlehem vr. Palæstinæ. S. Eusebius Cremonensis 369

Bidana vr. Isauriæ S. Conon M. 360

Biturix vr. Galliæ S. Simplicius Archiep. 34. B. Rogerius Archiep. 119

Bolonia, seu Bononia, vrb. Gal. & Comitatus 177 a

Bonæ-Spei monast. Præmonstrat. in Hannonia: corpus B. Frederici Ab. in Frisia 289

Bononia S. Adrianus Martyr Romanus 23 S. Basilius Ep. 426 rel. S. Basilei 129

Boructuariorum sedes 70 77 f 85 a

Britannia vnde illa Armorica dicta 246 c

Britonia vrbs Hispan. An Zebedæus & Lucius M. Epp. 131 d e

Britoniensis Sedes Mindonium translata 105 e f

Briuate vrbs Aruernorum 587 a c

Brixia vr. Italiæ S. Titianus Ep. 261. S. Paulinus Ep. 312 Gaudiosus Ep. 648 S. Oliua V. M. 361

Brucburgum op. Flandr. 172 c 185 a

Brugæ vr. Fland. B. Carolus Bonus Comes M. 152

Bruna vr. Morauiæ. reliq. S. Simplicij Papæ 138 e

Brunswicum vrbs condita 77 e

Bucceleum monast. Picardiæ 478 b

Bulona vrbs Dalmatiæ 264 b

C

Cabero monast. Galiciæ 108 b

Cælum-aureum monast. Papiæ 321 c

Caër legio vr. Archiep. Walliæ. 38 c

Cæsaraugusta Corpus S. Pauli M. 133 d

Cæsarea Philippi vr. Palestinæ 225 a d eadem

Cæsarea Palæstinæ SS. Marinus & Asterius MM. 224 S. Theophilus Ep. 36 S. Adrianus M. 364 Eubulus M. 644

Cæsarea Cappadociæ SS. Lucius Episcop. Absalon & alij MM. 130

Cæsaris-Werda ad Rhenun. S. Suibertus Ep. 67 S. VVilleicus Presb. 148

Caluguris vrbs Hisp. SS. Emeritus & Celedonius MM. 228

Calpa nunc Gribaltar opp. Lusitaniæ 81 b e 819 e f

Cambria pars Britanniæ 38 b

Camilliacus op. Andium 63 b

Campania in Ital. Martyres a Longebardis occisi 141

Cantabrigiæ Scholæ erectæ. 780 c

Carcesa vrbs Hispaniæ. S. Hesychius aut Iscius Ep. 456

Cardona vrbs Catalaniæ. reliq. SS. Emetherij & Celedonij 234 a

Carentanum opp. Patria S. Leonis Archiep. Rotomag. 94 c

Carilio op. Siciliæ Patria S. Leonis Lucæ 92 b f 98 e

Carmelus mons. S. Cyrillus 3 Generalis Carmelitarum 498

Carteia vrbs Hispaniȩ 6 b c d e

Carthesa vrbs Hispaniæ 7 a

Carthago S. Donatus M. 30 Pontius Diaconus 750 Perpetua, Felicitas, Saturus, Saturninus, Reuocatus, Secundilus MM. 630

Casini educatur S. Thomas Aquinas. 660 b

Cassiana ciuitas Calabriæ 101 b c

Castra seu Castrum vrbs Occitaniæ 572 a

Caua monast. Ital. S. Petrus Ep. Policastren. Ab. 328 eius congregatio 349 c

Cauna vr. Lithuaniæ, templum S. Casimiri 345 e

Cazorla vrbs Hispan. S. Hesychius aut Iscius Episcop. M 4 5 7

Cea pro Nicæa vr. Bithyniæ posita 26 a

Cea vr. Hisp. An ibi passa S. Antonina 26 c

Cella-noua in Galæcia extructa 108 S. Rudesindus Ep. Dumien. 102

Centula opp. Gall. S. Geruinus Ab. 282

Ceretica prouincia Walliæ 38 b 42 c

Cerraluo Marchionatus in Hispania 833 d

Cherson vr. Tauricæ Chersonesi. SS. Ephrem, Basileus, Eugenius, Agathodorus, Elpidius, Ætherius, Capito Epp. MM. 639

Cirisiacum monasterium Galliæ 287 d

Cluan Mic nosia vr. Hiberniæ S. Corpreus Ep. 468

Cluniaci S. Petrus Ep. Policastren. degit 330 c d

Codiciacum Comitatus 166 e 167 f

Coimbria contra Mauros defensa. 107 c

Colonia Agrippina SS. Constantius & Faustus Martyres Romani 30 Ibidem sub B. Alberto Magno studet S. Thomas Aquinas 662 663

Comaclum vr. Italiæ S. Apianus monachus 320

Comana vr. Ponti. SS. Eutropius, Cleonicus, Basiliscus 235

Compostella. Reliquiæ S. Rudesindi 104 b

Comum vr. Italiæ S. Prouinus Ep. 759

Confugia monast. Germaniæ S. Cunigundis Imperatrix 266

Constantia vr. Cypri S. Gregorius Episc. 368

Constantinopolis S. Euagrius Ep. Conf. 427

Corduua seu Corua mons Galæciæ 107 c 109 f

Cortracum vrbs Flandriæ 172 c 213 a

Corunia portus Hispaniæ 815 c f

Credonium Castrum Galliæ 6 b

Cremona vrbs Italiȩ patria S. Eusebij socij S. Hieronymi 369

Croylandum monast. Angliæ destructum a Danis 443 c

Cyprus S. Arcadius monachus 4. sec. 426 c

Cyræotarum regio in Pamphilia 128 d

D.

Dacia pro Dania 164 e

Dacor monasterium in Cumbria 76 a

Dalona monast. Cisterc. in agro Lemouicensi 803 f

Deablentica Patria S. Siuiardi 66 b 67 d

Decesia in territorio Niuernensi 553 f 578 b

Decia seu Deza in Galæcia 111 f 112 e

Demetia regio Walliæ 38 e 41 e

Dertona vr. Liguriæ. S. Marcianus Ep. M. 421

Dertosa vr. Hispan. subiecta Tarraconensi Archiep. 487 f Mauris erepta 488 d S. Marcianus perperam adscriptus 422

Dichesmuda opp. Flandriæ 167 e 173 e

Dockinga vrbs Frisiæ 292 b

Dorcestra vr. Episc in Oxoniensi Comitatu Lindisfarorum 143 b 781 a

Doxona opp. & monast. Bohemiæ 515 b c

Dumiensis Episcopatus in Asturias translatus 105 d e

Dumwicum vr. Ep. Suffolciæ, S. Felix Ep. 780 d 781 d

Dunelmum vrbs Angl. Reliquiæ SS. Baltheri & Bilfridi 450 f

Dusseldorpium vrb. Germ. Reliq. S. VVilleici 150 e

E.

Ebracum monast. Germaniȩ 282 e

Eluirana porta Granatæ 820 a b

Essena prope Dixmudam in Flandria 171 c

Epternacum Abbatia in agro Luxemburg. restituta 270 e

Eystadium vr. Germaniæ. SS. Venerius, Leontia V. Castus, & Linonius Martyres 28

F.

Fananum monast. Ital. 265 b

Fons-Archadiæ monast. Portugall. 114 e

Fontaniua in ditione Patauina. S. Bertrandus 103

Fonterabia opp. in Pyrenæis an Flauiobriga? 815 d e

Fossa-noua monast. S. Thomas Aquinas mortuus 677 e

Franeda monast. Cisterc. in Gallia conditum 804 c d 808 e

Frisia & Frisiorum ditio antiqua 67 b c varie distincta 69 e

Fundi vr. Ital. Miracula S. Thomæ Aquin. 624 Corpus diu seruatur 720 727 728 729

G.

Gallæcia in Taraconen. Hispania 231 b

Gandauum B. Coleta V. Reformatrix Ordin. S. Claræ 532 Reliq. S. VVinwaloëi. 247 d e 249 f

Geneua sub proprijs Comitibus, dein sub Subaudis 551 d

Genua. Corpus S. Basilei M. 129 d

Gerardiberga Grandmontium op. Flandriæ 104 a

Giruum monast. Angliæ 652 b f

Glarona vrbs Heluetiæ 632 c e

Glascua vr. Scotiæ. An S. Baldredus Ep. 449 b

Glastinberi monast. auctum a S. Dauide 42 f

Glocestria vr. Ang. Templum S. Owini monachi 313 e

Granata B. Ioannes de Deo Fundator Ordin. Hospitalitatis. 809

Gorzia monasterium fundatum a S. Chrodegrando Ep. 452 c

Guadalupæ imago Deiparæ miraculosa 839

Guarda-Dei monast. Cisterc. conditum 804 c d

Guardamar vrbs Hispaniæ 6 d

Guerranda opp. Britan. Armor. 62 e 63 e

Guic-zezni in Britannia Armorica. S. Sesnius Ab. 429

H.

Hallum in Frisia 290 a c

Helera monast. ad Mosellam. 633 f 438 a

Heliopolis vrbs Phœniciæ Libani S. Eudocia Mar. 8

Heliopolis vrbs Ægypti 9 e

Hereforda vrbs Episc. Merciorum 143 b e

Hesdinium Comitatus 166 e 167 e Miracula B. Coletæ 598 f & seqq.

Hibernia S. Senanus Ep. & Ab. 760

Hierusalem a Latinis capta 164 d

Hilariacum monast. S. Hilarij 452 d

Hispania. Episcopi 7 a S. Petro mißi 4.5. Hispaniarum diœceseon variæ diuisiones 786 f

Hortus B. Mariæ monast. Præmonstrat. in Frisia. B. Fredericus Ab. 289

Hungaria S. Andrianus Ep. Scotiæ M. oriundus 328

Hyracha monast. Nauarræ. S. Veremundus Ab. 794

I.

Ianua pro Genua vrbs Ital. 330 c

Ilerda vrbs Hispaniȩ a Mauris erepta 488 d

Incra opp. Picardiæ 165 e

Insulæ obsessæ a Rege Galliȩ Ludouico Grosso 215 f

Ipra vrbs Flandriæ 12 sec. intercepta & incensa 177 e 267 d Reliq. SS. Hunfridi & Maximi Epp. 793 c

Italia Filugonia, Victorinus & alij Martyres 424

L.

Lapa opp. Austriæ 523 b

Landeueneccum monast. Britan. Armoricæ S. VVinwaloëus Ab. 245 Benedictinis traditum an. 818 247 b

Langemelech monast. Walliæ S. Dauidis 45 a

Laudunum vr. Picardiæ 284 a Patria S. Geruini Ab. Centulensis 283 d

Lauffenburgum opp. Germaniȩ 632 c

Laurishamum monast. B. Chrodegrandus, dein eius frater Abb. 453 f 454 e f

Lezatum monast. prope Tolosam 56 d

Legio vrbs Hispaniæ 233 a

Lognicium vrbs Silesiȩ 513 e 514 b

Leguriense monast. Hispaniæ 233 c

Lemouicum vr. Galliæ B. Rogerius Ep. 119 Lemouicen. territor. patria B. Stephani Ab. Obazinæ 900 f

Leonium in Britannia Armorica. S. Sesnius Ab. 429 S. Ioaua seu Iouinus 138

Lestingahen monast. Angl, 144 d 146 f

Lichfeldia vr. Angliæ S. Ceadda Ep. 143 S. Owinus mon. 312

Lindissi seu Lindisfarorum prouincia Angliæ 143 b 146 f 147 b

Lingua-Occitana pro Longuedocia 550 f 725 c

Lilarum op. Artesiæ 173 e 175 a

Limen portus Angliæ 477 a f

Loida vrbs Scotiæ antiqua 476 f 477 d

Lokera in Flandria 172 c

Londonia vr. Angliæ 184 a

Lotharingia vnde dicta 315 f 316 b

Luca vrbs Etruriæ 61 e An patria S. Lucij Papæ 303 b

Luceria vr. Apuliæ 264 d

Lugus seu Lugo opp. Italiæ B. Bonauita. faber 122

Luxemburgum Comitatus cœptus 269 d f

M.

Magena castrum Latij 676 e

Maia insula Scotiæ SS. Adrianus & Stolbrandus Epp. Glodianus, Caius & alij MM. 326

Maion mons Bithyniæ 457 a

Maiorica sub Mauris & ab ijs libera, 485 a b

Manganȩa regio Palæstinæ. 364 f

Marchia districtus agri Lemouicen. 582 a c

Mariæ-gardum monast. Præmonstrat. in Frisia B. Fredericus Ab. 289

Massilia vrbs Galliæ, SS. Hermes, Adrianus & alij Mart. 29

Matilica opp. Piceni. B. Sollicitus Ord. Crucigerorum 498

Meander flu. celebris exilio S. Theophylacti Ep. 788 f

Melitense monast. Galliæ 261 f

Meneuia vr. Walliæ S. Dauid Archiep. 38

Merciæ regnum, Sedes Episcopalis 143

Metæ vr. S. Chrodegrandus Ep. 452. S. Cadroë Ab. 469

Metellinum locus Lusitaniæ, An paßi Eusebius, Palatinus & alij 366 b c

Middelanglorum prouincia 143 c

Mimigardum nunc Monasterium Westphaliæ 77 e

Mindonium vrbs Hispan. 105 e f Reliq. S. Rudesindi 104 b

Miromanni montes Calabriæ 100 f

Monasterium vrbs Westphaliæ florent studia 12 sec. 290 a

Mondeiar Marchionis titulo insignis in Hispania 834 a b

Mons-Flasco. residet Vrbanus V Papa 730 734 b 739 f

Mons-Leo opp. Calabriæ. Corpus S. Leonis Lucæ 97 b

Mons-Maior opp. Lusitaniæ, patria Ioannis de Deo, 814 e 815 c 837 e

Monstrolium vr. Galliæ Corpus S. VVinwaloëi 247 e f 248 249

Morauia ditio Scotiæ Caput S. Marnani 64 b

Moretonium castrum & Comitatus Gall. 177 a

Moxiæ paludes Placentinæ 429 a

Mula monast. Calabriæ S. Leo, Lucas Abb. 97

N.

Nazareth Patriæ S. Cononis hortulani M. 563 a

Neapoli studet S. Thomas Aquinas, Ordinem Prædic. ingreditur 660 c d e Cruce vox auditur, Bene scripsisti 671 a eiusdem brachium 740 d Patrocinium 741 742

Neruiorum ditio 12 sec. 178 d f

Nicæa vr. Bithyniæ S. Antonina M. 26

Nicomedia SS. Victor, Victorinus, Claudius, Bassa, MM. 423 Saturninus Caßius & alij 424 Quintillus Ep. & Capitulinus MM. 758 S. Theophylactus Ep. Conf. 787

Nicopoles vrbes variæ SS. Papias, Alexander, Diodorus & alij 422

Nicosia vrbs Siciliæ Patria S. Lucæ Casalij. 151 a 152 b d

Niuine op. Flandriæ 206 a b

Nitria vr. Hungariæ 341 d f

Niuus flum. Vascitaniæ 95 c e

Nonantula monast. Ital. S. Anselmus Ab. 265

Norici, Norwegi 88 d

Normannorum, id est, Danorum ditio olim in Anglia 476 f

Norwicum vr. Nortfolciæ 780 e

Nottongham Comitatus Merciorum 75 d

O

Obazina monast. Cisterc. Galliæ. B. Stephanus Ab. 800

Occa mons Hispaniæ 838

Orba, siue Vrba, opp. Heluetiæ 584 f

Oropesa opp. Hispaniæ 814 f 815 b c d 838 a 840 b

Ossoria prouinc. Hiberniæ. SS. Kieranus & Cartachus Epp. 389

P.

Paderbornensis ecclesia dotata 271 b c

Palæstina S. Eulogius M. an etiam S. Eulampius Mart. 361

Palȩstina S. Gerasimus Ab. 386

Pamphilia S. Conon hortulanus M. 362

Panormus B. Petrus Hieremias Ord. Prædicat. 294

Papia vr. Italiæ S. Apianus mon. 320 S. Litifredus Episc. 793 miracula S. Thomæ Aquin. 723 724

Parisij S. Thomas Aquinas fit Doctor, docet Theologiam, scribit libros 663 & seqq. Eius ibi brachium 740 b Reliquiæ B. Ioannis de Deo 814 a 859 & 860

Pax-Augusta vrbs Hispan. 113 f

Petroburgum monast. Angliæ SS. Kineburga, Kineswitha & Tibba Virgines 441. destructum a Danis 445

Perga Pamphiliæ SS. Nestor & Tribimius MM. 127

Perusia vr. Etruriæ, nunc Vmbriæ. S. Herculanus Episc. 470

Pictauium S. Fridolinus Ab. 431 f 436 a

Pipernum vr. Latij, Miracula S. Thomæ Aquin. 682 718 720 Caput eius ibi diu detentum 630 f

Placentia vr. Italiæ. S. Victor Diaconus. 429

Plusias vr. Bithyniæ. S. Paulus Ep. Conf. 789

Podium, olim Anicium vr. Galliæ 587 d 589 a

Policastrum vr. Ital. S. Petrus Ep. 328 329 b

Poligniacum vr. Burgundiæ. 550 e 551 e 589 c 590 e 608 a 614 f

Polocia vr. Lithuaniæ ope S. Casimiri liberata 352 b c

Pontiuum Comitatus inchoatus 285 b d

Portus-Naonis vr. Fori-Iulij 512 d 514 a

Portus Romanus SS. Paulus, Heraclius & alij MM. 132

Praga, B. Agnes de Bobemia 502

Preston in Scotia S. Baldredus 449 d

Prumia monast. S. Hunfridus monachus 790 b

Ptolemais vr. Phœniciæ SS. Codratus, Acacius, Stratonicus 309

Q.

Qvercetum monast. S. Trudonis Brugis 188 c

R.

Rameseia monast. Angl. corpus S. Felicis Ep. 780 e f 781 a

Raueschot in agro Brugensi 159 c f 189 e

Rininga in Flandria 174 e 175 b

Rocca-sicca in diœc. Aquinensi 706 e S. Thomas Aquinas natus. 653 c 659 d

Rodenburgum, nunc Ardenburgum opp. Flandriæ 198 e

Roma. S. Simplicius Papa 133 S. Lucius Papa Mart. 301 Martyres sub. Alexandro Imper. Martyres DCCCC 306 Iulius Ep. Rotus & 27 socij 309 126 Via Salaria CCLX Martyres 23 via Latina. SS. Iouinus & Basileus MM. 128

Roschilda vr. Daniæ Caput S. Lucij, an Papæ M. 301 f 302 f

Rosilaria opp. Flandriæ 165 d f

Rosina-vallis Walliæ 38 f 41 e

Rossa regio Scotiæ S. Duthacus Ep. 799

Rotomagum S. Leo M. Archiep. & 2 Fratres 89

Rufi monast. Galliæ Prior & Abbas B. Oldegarius 483 484

S.

Sagiria op. Hiberniæ SS. Kieranus & Cartachus Epp. 389

Salernum manus S. Thomæ Aquin. 679 f 680 campanula eius index mortis 744 745. Patria S. Petri Ep. Policastrensis 328 c 330 b

Sallers op. Catalaniæ. Reliq, SS. Emetherij & Celedonij 233 f

Salodium opp. agri Brixiensis. reliquiæ S. Oliuæ V. M. 361 f

Samara vr. ad Euphratem 458 d

Samaria S. Eudocia oriunda 8 b 9 a e

Sanseuerianum castrum Italiæ 674 c 675 b 680 b

Santanderum vrbs Hispan. Capita SS. Emetherij & Celedonij 233 a d

Saxonia ciuitas Calabriæ 100 f 101 a c

Scotia hodierna aut vicina insula Patria S. Cadroë 473 b

Seckinga vr. Germaniæ cum monasterio S. Fridolinus Ab. 430 Abbatissæ potentia 432

Segobia vrbs Hispaniæ 851 d

Septa oppidum Mauritaniæ 816 e 819 b

Sigaberga arx & monaster. Holsatiæ, B. Volkerus Mart. 653

Sipontum vrbs Apuliæ 264 c

Sompninum op. Latij. Miracula S. Thomæ Aquin. 684 718

Suessio vr. Galliæ S. Drausius Ep. 404

Steenvordia op. Flandriæ 170 a 193 f

Steinfeldia monast. Eyfliæ 294 a

Stella vr. Nauarræ condita 796 e

Straten dominium prope Brugas 159 c e

Syracusa vr. Siciliæ S. Clemens Ab. 411

Syria S. Domnina Virgo deuota 33

T.

Talauera vr. Hisp. an paßi Felix, Luciolus, Fortunatus Martia alijq;? 266 a b

Tarifa opp. Hispan. Marchionis titulo insigne 823 b 833 d

Tarraco vr. Hisp. Mauris erepta 487 a termini diœcesis 487 c B. Oldegarius Archiep. 481

Taruana vr. Belgicæ, S. Hunfridus Ep. 790

Tauracum monast. Britan. Armor. 248 c

Teneramunda vr. Flandr. 173 e 174 f

Thebais Paulus Simplex anachoreta 645

Thessalonica. An S. Cleopatronia Virgo 758

Thornera monast. Angliæ 444 b

Thracia, Danda, Eunica cum 6 alijs 644

Ternæ monast. Galliæ fundatum 121 d 122 e

Terracina vr. Ital. Miracula S. Thomæ Aquin 684

Tibur Patria S. Simplicij Papæ 133 e eius reliq. 138 a

Tincillatum monast. Andegauen. diœc. 58 b e

Tiningaham in Scotia. S. Baltherus Presb. 448

Toarciacum op. Andium 63 b

Toletum. S. Iulianus Ep. 782

Tolosa, Corpus S. Thomæ Aquin. eo delatum 725 730 & seqq. miracula facta 733 & seqq.

Treuiri vr. Germ. S. Basinus Archiep. 313 S. Quiriacus Presb. 424

Trebnicium monast. Silesiæ. Ord. Cisterc. 509 f 514 f 515 c

Tridentum S. Claudianus frater S. Vigilij Ep. 427

Trimethus vr. Cypri Nestor & Arcadius Epp. 643

Tuburbum maius & minus vrbes Africæ, non Mauritaniæ An Perpetua & Felicitas MM. cum socijs? 631 632 Aliæ fœminæ ibi Martyres Tuburbitanæ 632 c

Tuder vr. Vmbriæ B. Rogerius disc. S. Francisci 417

Tuscania vr. Hetruriæ 686 b 687 e

Tutella vrbs Galliæ 808

V.

Valeria prouin. Italiæ. Equitius Ab. 649

Venetus vrbs Britan. Armor. 59 a

Vercellæ, cingulum S. Thomæ Aquinatis 745

Vergium vrbs Hispaniæ 5 e

Virzio opp. & monast. Galliæ dotatum 120 a

Vesontio, Conuentus S. Claræ reformatus a B. Coleta 550 d e

Vilna vr. Lithuaniæ, templum & reliq. S. Casimiri 345 d

Virouiacum op. Flandriæ 171 b 178 c d

Viuiacum vrbs ad Lemanum lacum 572 a 614 f

Vmbraticum vrbs Calabriæ 692 a b

Vrsao, nunc Osuna, vr. Hispan. an paßi SS. Leo, Donatus & alij? 28 f 29 a

Vosagus. Ecclesia S. Hilarij 638 b

W

Walciodorum monast. S. Cadroë Ab. 470 b e 478

VVallia in Britannia vnde dicta 38 a

VVerdæ varia oppida Saxoniæ 89 d

VVischerbada arx regia Nouæ-Pragæ 513 d 514 a

VVigornia vrbs Episcop. VVicciorum apud Mercios 143 b e

VVirus fluuius, Wirum monast. Angliæ S. Easterwinus Ab. 652

VVitlandia insula VValliæ 42 e

Z.

Zelandia terra Aquarum dicta 204 f 206 b

INDEX ONOMASTICVS TOMI I MARTII

Voces barbaras, quarum syllogen hic index complectitur, aliquando vel exemplis confirmauimus, vel etymologica ad suam originem reductione explicuimus in annotationibus, sæpius vt per se claras aut alibi expositas dimisimus inobseruatas, contenti omnes pariter huc retulisse. Vt igitur earum curiosus lector non cogatur plurium tomorum deinceps euoluere indices, & num lucem aliquam requisito a se vocabulo adferamus ambiguus, necesse habeat omnia quæ indicantur loca scrutari, eam paginam, in qua de illius significato, vsu vel etymo tractare visum est, notare lubuit † inter numerum & litteras marginales expreßa: vbi autem talis nota addita non fuerit, indicatur voces eiusmodi nude reperiendas in ipso veterum auctorum textu, sub ea fere quæ hic apponitur significatione.

A.

Abfida, absis, hemicyclus 409 d e

Abyssalis, fundo carens 539 e

Accrescere, augere 495 e

Ac si, tamquam 406 b 409 a

Adiocatio, collusio 204 c

Adiuuamentum, auxilium 699 a

Admirallus, claßis Præfectus 234 a

Adsolare, solo sternere 57 f

Afa arena Gr. ἀφὴ 636 † b

Affrontatio, confinium, terminus 484 † a

Alimentatio, sustentatio 285 c

Alodium, iuris priuati fundus 482 f

Altarium, altare 425 f

Aludum, labrum, mulctra 638 † f

Amma, mater 242 b

Amortizatus, ad manus, vt vocant, mortuæ ius legitime translatus 122 b

Amphorella, bulla 568 † a

Ampliare, augere 589 d

Amusthia, pannus ex lana & lino 594 f 596 † f

Anca, coxendix 707 † c

Animaduerti, plecti pass. 409 c

Annullare, abolere 285 f

Antiquitas, senectus 557 c 579 d

Antiquus, senex 706 e

Anxiosissime, admodum solicite 261 b

Aplanes, nusquam deuius 86 b

Aplaustrum, contus nauticus 323 † b

Apparenter, verosimiliter 561 f

Armarius, œconomus 334 e

Arbalista, arcubalista 202 a 204 † a

Ariestare, sistere 558 a 574 e

Artetica, artetica gutta, 658 d 681 a

Arteticalis infirmitas, artritis 717 c 718 f

Attendere, seruare 491 a

Attinentes, affines, consanguinei 569 b 581

Attinentia, affinitas 577 c

Aufugus, profugus 189 e

Augmentus, nutritus 495 e

Augmentatio 487 d

Auriculare, ceruical Fr. oreillier 580 c

Ἀυρόκλαβα βῆλα pallia auro-claua 880 † c

B

Baccha, pharus 169 † b

Bacellarius, Baccalaureus academicus 663 d

Baco, caro porcina 207 a † f

Baliuus, Prætor, iudex 219 e 587 † c

Bannus, excommunicatio 214 c 217 f

Bannus, edictum 273 c

Bassus, inferior 695 d

Bastardus, nothus 166 a 198 d

Βῆλον, velum, pallium 880 † c

Beneficio mei &c. mei caussa, occasione 633 e

Berquarius, vel banquarius Trapezita 216 a

Birretum, pileolus 686 d

Boiæ, manicæ vel pedicæ 194 f 230 b

Bladum, frumentum 553 † b 565 e

Bonissimus, optimus 54 a

Bono foro, Fr. bon marche, paruo pretio 568 † a

Bossa, tuber, tumor 736 d 737 b

Boticella, bota, vasculum, vas 566 † c

Brandeum, palla seu corporale 332 a f

Brodium, iurulenta coctio 703 † b

Brunus, fuscus 692 d

Bullire actiue 725 e f

Bunarium, iugerum 792 a

Burgensis, ciuis 174 c & seqq. 417 a 536 a 551 a 728 a

Bursellula parua bursa 550 † a

Butica, buticula, poculum 191 c

Butellarius, buticularius, pincerna 191 † c

Buto, buttonum, poculum 191 c

C.

Caldarium, ahenum 194 f

Calliculæ vel Galliculæ 635 † e

Calzolaria, sutrina 695 † d

Camera, conclaue 543 a

Camisia, indusium 216 e

Campanarium, turris 690 e

Campiductor, dux 546 f

Cancerare, cancro inficere 635 † a

Cancrenum vulnus, cancer 279 d

Canthelium, clitellȩ 389 † e

Capitegium, velum capitis 553 † f 560 d 581 e

Captiuare, capere 186 c 209 e Captiuator 809 d

Caritatiuus, caritatiue 545 a f & seq.

Carnalitas, luxuria 546 f

Carpentarius, faber lignarius 589 a

Casale, vicus seu pagus 331 d

Casalenum, tugurium 744 d

Cataracta, pellicula oculos obscurans 691 f

Cataractarij, custodes portarum 637 † b

Catapulta, sagitta hamata 88 c

Catasta, locus editior 635 † b

Caualcata, cursus equestris 490 † f 491 d

Cauma, æstus 238 f

Caustoma, adustionis nota 433 b

Cauterizare, cauterium inurere 674 d

Censarius villicus 598 † f Fr. Censier

Centonium 387 e 388 b

Certiorare, certiorem reddere 703 e

Certitudinaliter, certo 540 e 550 d

Choloneæ 490 c 491 c

Christianizare, Christianum facere 781 e

Cicendelum, lampas vitrea 410 b, 411 † e

Circumamictare, circumdare 287 c

Cloacaria, cloacæ 207 a

Collationare, conferre 538 a 539 c

Collectarium, liber collectarum 552 † d

Comitiua, comitatus, societas 549 d 550 &c. 732

Commeatus, discedendi licentia 634

Communio, communitas 191 f

Complacabilis, gratiosus 541 d

Complementum 558 b

Componere, mulctæ nomine pendere 491 a

Computum, rosarij precatorij grana 684 † c

Concaptiuatus, simul captus 209 e

Condescendentia 540 a

Condium, mensuræ genus 262 f

Coniecturari, per coniecturam opinari 699 a

Conseruantia, conseruatio 540 a

Contectalis coniux 272 f

Collectalis coniux 273 e

Contemptiuus, contemnens 668 a

Contentare, ri, contentum reddere, esse 552 c

Conuenientiæ, conuentiones 491 a

Conuicaneus, eiusdem vici 280 e

Conus, angulus Fr. coing 589 † b

Cordialiter, affectuose 540 a 545 a 559 d

Cotterellus, homo vilis 207 a c † f 212 d,

Credentia, fides nuntio data 569 b

Crossa, pedum episcopale 122 e

Crucibulum, vasculum 557 d

Curialis, Aulicus 62 f

Curta, prædium 271 d

Curtis idem 167 c 206 c 216 b 272 b

Curtile, prædium 688 d 698 b

D.

Debriatus, inebriatus 189 d

Dedignatio, indignatio 412 b

Defensalis domus, id est, munita 216 e

Defensare, defendere 186 c

Defuga, desertor 230 b

Deliberare, deliberatio, Fr. Deliurer, deliurance, liberare, liberatio 584 a

Delicantia, ciborum sapor delicatus 705 f

Deliciositas, luxus 577 e

Δελφῖνος, delphin 898 d

Demonachare, monachali veste exuere 162 e

De post, postea 550 c 560 f

Desiderabiliter, desideranter 688 d

Deteriorari, peius habere 594 a

Detruncare, findere 194 e

Deuiatus, exerrans Fr. desuoye 542 a

Diadema, vel diastema, interuallum 635 † a

Diæta, iter vnius diei 590 f

Didascalus, magister 767 f

Dietim, de die in diem 405 f

Dietim, indies 559 b

Diffiduciare, inimicitiam indicere 175 † a 176 d

Dignatio, gratia 633 c

Diligibilitas amabilitas 541 e

Directa, iura, Fr. Droits 490 f

Disciplinare, castigare 455 e

Discinctatus, disincta indutus 635 † f

Discriminosus, periculosus 570 b

Dismembrare, membratim scindere 185 a

Displicare, explicare 549 b

Districtura, breuitas, arctitudo 553 e

Distringere, iudicare 487 c

Dolescere, laborare 583 f

Domeri 494 c

Dominicatura, ius Domini supremi 488 † f 490 e

Dubitare, timere, Franc. redoubter 558 c 572 d 584 d 689 b

Dulcorare, dulcem facere 433 e

E

Effronter, impudenter 305 f

Embrimium, ceruical 387 † e

Emendare, multari 199 d

Emenda, correctio Fr. amende 680 c

Emendam facere, satisfacere pro culpa 680 c

Enganum, fraus, dolus 491 a 482 † c

Epilogus, epitome 411 b

Equitatura, equus 694 d

Euigilare, expergefacere 806 c

Eulogia, benedictio 59 f 60 c

Eunuchizare, castrare 650 b

Exfestucare, abdicare 193 f 195 † a 211 d, e

Expergitus, expergefactus 637 f

Experimentaliter 547 c

Explantare, extirpare 412 b

Extremiora, extremissima 633 c

F.

Facialiter, secundum faciem 541 e

Factor, procurator mercatorius 546 a

Falsare, deprauare 373 e

Famatus, celebris 285 b

Fassio, confeßio, attestatio 668 f

Fauitor, fautor in certamine 635 f

Febreticus, febri laborans 323 f

Fenestrare 60 b

Fenestrella, parua fenestra 566 b

Feodalis, feudatarius 285 b

Feoda, feodati 199 f 204 b 210 a 219 d

Ferrare, soleas equis affigere 694 † d

Fiendus, futurus 721 c

Filare, nere 720 b

Firmatus, inclusus 574 c

Firmitas, prædium 162 d

Fistulatus, vlcere perforatus 54 d

Flechiani, pistores 489 e

Floccus, Froccus, vestis monachica 332 a, † e

Foresta, Sylua 553 † b

Forinsecum, extraneum 572 c

Fortiæ, munitiones castrenses 491 † d

Fossatum, fossa 184 c 215 f

Frigores, febres 239 d

Fulcarius, Falconarius, aucupij præfectus 737 † a

Furiatus, in furias actus 101 e

G

Galea, longa nauis, triremis 95 b, d 681 d, e 722 e

Gambetta, sustentaculum claudi 689 f 692 † b

Garcio, puer, scurra 174 d 175 † b 187 d

Gauani, tonsillæ, glandes 723 † c

Gentes armorum, milites 54 f

Gentes, personæ 547 † f

Γεροδοσία, remuneratio 887 b

Gladialiter, ictu gladij 561 e

Γοῦνδαι, aues quædam in Alcorano 889 f

Graduatus gradum in aliqua scientia adeptus 569 b

Gratiositas, amabilitas 541 d

Grossitudo, rusticitas 474 b

Grossus, crassus, obesus 574 a 692 d

Grossities obesitas 701 a

Gubernium, regimen 812 d, e

Guerpire, abdicare 166 d 167 † e 174 b

Guerra, bellum 162 c & seq. 414 c 487 c 488 † f 546 b, 558 d 726 a 732 a

Guerriggiare, bellare 490 † f

Gurgitatus, ingurgitatus 180 b

Gutta-malo-granata, dolor capitis 587 † c

Gutturnosus, Gutturosus, strumosus, inflatum guttur habens 683 d 723 c

H.

Harenga, halex 689 † c 702 e

Hauritorium haustrum 72 f

Hebetans, hebes 540 b

Hemigrania, dolor capitis 596 c

Homines armorum, milites Fr. gens d'armes 726 a

Homagium 117 f hominium profeßio clientelȩ 174 b 176 d 199 & seq. 490 d

Horama, visio 635 † e

Hymnizare, hymnis canere 42 b

I.

Icona, icon 101 d 273 c 274 a

Idolatra, idololatra 762 a

Impertinens, ineptus 553 c

Implicare, impendere Fr. Employer 550 † a 552 c f

Inaduertentia, incuria 559 a

Inaltare, exaltare 406 c

In antea, deinceps 482 † c

Incaptibilis, incomprehensibilis 438 c 440 e

Incapsare, includere 283 e 285 a

Incarminatrix, saga 215 e

Incassare, includere Fr. Enchasser 562 † c

Incaustum, incaustrum, atramentum 434 a, c

Inclinus, pronus, inflexus 195 c

In continenti, statim 548 b

Inconueniens, incommodum 560 a

Inculpare, accusare 209 d

Indefectibiliter, citra defectum 545 b

Indissimiliter, simili modo 474 e

Indilate, confestim 560 e 578 c 580 b

Induciare procrastinare 212 f

Infanare, profanare 173 f

Infantia, lusus infantilis 541 a

Infirmitorium, locus infirmorum 710 a d 806 c

Infiscare, fisco addicere 241 b

Infugare, in fugam agere 238 b

Inimicari, insidiari 180 f

Improbrosus, probrosus 173 a

Innotescere significare 410 f 425 f

Inscius, ignotus 438 a

Insomnitas, carentia somni 684 a

Insomnietas, idem 725 b

Inspectatio, inspectio 203 d

Installare, instituere 544 † b

Intepidus, ardenter cupiens 254 d

Intercipere Franc. entrepredre; incipere 572 † d

Interceptus. inceptus, assumptus Fr. entrepris 548 e 551 c

Intueri, videri 541 e

Intimare, indicare 583 e

Intuitiue, 539 e

Inuestitura, institutio in posseßionem alicuius fundi vel officij 199 f

Inusitatio, desuetudo 254 b

Iocale monile 443 c 552 † f

Iugata, coniugata 406 b 408 f

Iusticiare, supplicio afficere 119 f

Iuuamentum, adiumentum 669 c

K.

Kanna, poculum 185 d 186 † e 202 c

Κἀμπςραι vel κάμψαι, capsæ 16 a e

Καταφιμόω, silere facio 887 c

Κουβουκλεῖον cubicellum 878 e

Κραββατοφόριον, sandapila 882 b

Κώμης, Comes 881 f

Kuninga, regina 271 b

Κύρος domnus 889 f

L

Latere, abscondere 254 f

Latrices scalæ, portatiles 194 c

Laudatio, conuentio 412 d

Lectaria, lectisternia 402 b

Λεκτικιον, lectica 882 e

Leddæ, Lidi, Leodes, Domino obstricti 490 c 491 † c

Λεγεὼν, legio 888 d

Leuga, leuca 176 c

Λευχειμονέω albis induor 883 d

Ligius homo 286 a

Linea, stirps, familia 207 e

Lingagium, lingua 94 f, 95 † c

Littera credentiæ, testimonium iniunctæ procurationis 726 d e

Litteratorie, per epistolas 687 d

Lobium, mœnianum 190 e 191 † d 196 a 195 b 214 a

Locellus locus paruus 541 a

Locutorium, locus colloquij cum externis in monasterijs 674 f

M.

Magarizare, sarracenorum ritu adorare, ad eorum ritus transire 467 f

Magistrare, magistratio 571 f

Mandamentum mandatum 412 d

Mangina, manginella, Mangunella, Magnella, machina muraria 215 c 217 c 218 † a

Maleficare maleficio inficere 754 b

Manerium villa 390 a

Manerium prædium 444 † b

Maniculæ chirothecæ ferratæ 201 b

Mantellum monachale pallium 552 a 553 † f

Marcha argenti 195 b 197 f 211 b 209 d

Marchia, limes, confinium 181 a

Marinarij, nautæ 681 e

Martyrizare, cruciare 288 e

Matta, storea 541 d

Mediatus, media ea parte plenus 756 c

Megira, mensuræ frumentariæ genus 491 c

Meliorari, conualescere 720 a

Melioratio fundi aut rei alicuius 487 d

Melodiosus, canorus 556 f

Mensurare, metiri 806 e

Mercantia merx 591 a

Mercimoniæ, merces 560 d

Mercatum, mercada, marcatus, marchatus, nundinæ. 546 a † c

Metatum, septum 801 e

Μίλιον milliare 882 f

Militissa, vxor militis 548 b 582 a

Minorare, minuere, detrahere 401 f

Minutio, Minutor, phlebotomia, phlebotomus 674 e

Missaticum, vtaticum seu facultas abeundi. 435 b

Mititas, mansuetudo 716 d

Molendinarius, molitor 279 e

Monachare, monachum facere 711 e

Monachilis, monasticus 210 e

Morata, spatium temporis 730 † d

Morghenghaba, dos 271 f

Morsum, morsus 713 † d

Mortellæ ars, an cœmentaria? 698 † c 699 c

Mossus, motus 695 † c

Mouimentum, affectus 435 d

Mundanitas, vanitas 577 e

Munus, pugna gladiatorum vel bestiarum 635 † b

N.

Necessitare, cogere 593 d

Negantia, recusatio 510 d

Nemoseus, ligneus, Nemorius 249 c 287 d

Neptus, nepos 105 c

Nete, chorda acuta in musica 86

Nocumentum, noxa, molestia 574 a

Nouissimiora, posteriora 633 b

O.

Obdulcare dulcem facere 434 e

Obsoletare, antiquare 57 † f

Officialiter, obsequenter 540 a

Officium, satellitium 753 † a

Oga, Auca, anser 254 e 255 † f

Oliferale, lampas vitreæ 410 b

Olla, imbrex, tegula 192 f 193 a

Omophorion, humerale 642 † d

Optio custos carceris 635 † e

Oramen, oratio 767 f

Organistrum 185 d

Orinale, orale, orarium 241 d † f

Orphanitas, orbitas 98 f

P.

Pagensis, rusticus 113 e

Παλάτιον, palatium 882 e

Palefridus, equus 209 e 211 † a 215 c

Parabola, verbum, sermo 482 † c 483 f

Parlatorium, locus colloquij cum externis in monasterio 702 † d 705 d

Passus, locus 543 e 558 a

Passus, locus scriptur= 706 a

Pastillus, artocrea 121 c 674 † b

Patrizare, patrem imitari 406 c

Paxamates, Paxamidia, parui panes & indurati. 646 † e

Pectinatus, comptus 573 c

Pedalia, calcei 449 b

Peditare, pedibus incedere 548 d

Peiorare magis ægrotare 54 d

Penetia vel pœnitentia loca pœnitentiæ 43 b, † d

Penda, pondus 209 d

Pensare, appendere 138 a

Penuriosus, penuria laborans 563 b

Per Italis, pro 699 † a

Peregrinanter 283 e

Perla, gemma 480 e

Perprius, antea 556 e

Pertinentia, ad aliquem fundum attinens 181 f 192 b & seq. 487 b 503 b 454 545 b

Petarda pro mortario murali 356 c

Petia pars 482 † e 559 c 562 e

Petiola, particula 552 † e

Πεζούλιον scabellum 882 c

Pietantia, portio manastica 718 † c

Pietosus, misericors 409 c 411 † d pitiosus.

Pilare, columna 288 e

Pisa caseorum 207 a † f

Piscarolus, ichtyopola 702 † e

Placabilis, gratus, amœnus 547 c

Placitare, iure agere 168 e 169 † b

Ploratorium, sudarium 585 e

Pœnare, cruciare 240 a

Pompatrix, pomposa 438 d

Pompositas, fastus 577 e

Ponere ad rationem, rationem exigere 211 e

Positio, sandapila 207 b

Posse-tenus, pro viribus 547 d

Potestatiue violenter 219 e

Pottagium, iusculum, opsonium. 594 f

Pottus, lebes 594 † d

præsentialiter, coram 557 b

Præstituere, præficere, eligere 205 c

Primitas, primatus 547 a

Prisio, carcer 119 f

Prisionarius, incarceratus 119 f

Proclamor, conclamatio 182 e

Profanitas, irreligiositas 738 e

Prognosticare prognosticatio 569 b 571 c † f

Prostrans, prosternens 699 f

Προτίκτωρ, Protector 898 b

Proto-symbulus, dux saracenorum 461 f

Protractio, character 588 c

Protractus, pictus 563 b

Pulchriter, pulchre 569 f

Pyrrirum, machina muraria 217 c

Q

Qvadrellus sagittæ cuspis ferrea, item sagitta 724 † a

Quadrus, lapis quadratus 59 e

Quartanarius, febri quartana laborans 585 f

Quaternus, folium chartæ ad scribendum complicatum 67 c 675 f 706 a

Quintal, mensuræ genus 735 e

Quitare, remittere debitum 288 e

R.

Recidiuare, in morbum recidere 594 b c 694 b

Reclusagium, reclusorium cella clausa 544 e 545 d & seq.

Recommendare, commendare 288 b 547 d

Recommendatio, commendatio 249 c 495 c, e

Recommittere, recommissus; commendare, commendatus 560 a, e

Reclamare, inuocare 285 a

Refirmare, iterum confirmare 487 e

Regere, erigere 685 f

Regestrare legitime conscribere 686 e

Registratio relatio in tabulas 588 a

Regratiari, gratias agere, 596 a

Reingratiari, gratias agere 732 b

Religiositas 552 a

Relucentia splendor 542 e

Remediare sanare 426 a

Repacificare, conciliare 211 b

Repausare quietem dare 239 f

Repausare ad quietem collocare 756 a

Repedare redire 406 a 455 e

Repensitatio, commemoratio 633 a

Repetiare resarcire 552 a e 553 † f

Representatio, forma, species corporis 571 b

Requesta supplicatio 249 c 535 e 559 b 561 b 597 c

Requirentia, exigentia 193 f

Responsalis, is qui pro altero in iudicio comparet, 169 a

Reuerse, supine 588 e

Rheuma, maris alluuio 767 b f

Rogatus, petitio 715 e

Rotulus, rotula codicillus, charta 547 e † f

Rude, ruditer 570 a 578 f

Ruptarius schismaticus 413 d

S.

Sacristaria, præfecta sacrarij 574 f

Sagittare sagittis petere 754 e f

Saisire apprehendere 174 b 175 † a

Sanauiuaria porta, in amphitheatro 637 † f

Sanctuarium, lipsanotheca 286 e

Satartium pera 58 † a

Saumarius, somarius, iumentum 685 † e 696 e

Saumandium, onus saumarij 685 e

Scartia meßis 707 † b

Scrofulosus, scrofulis laborans 704 e

Scultetus, sculdasius, prætor 292 b † c

Seduliter, sedulo 541 b

Semnium, monasterium 511 a

Senior, Dominus 274 c 275 a 439 b

Senioratus, dominium 792 c

Sententialiter, per sententiam 559 e 675 e

Sentire olfacere 563 † b

Septa, maceria 198 a 202 e

Serare, claudere obserare 727 d

Seriose, serio 590 d

Sero, vespera 695 c

Sero, vesperi 722 c

Seruitium Officium diuinum 561 b

Seruitor famulus 548 c 725 d

Seruitrix famula 543 b

Situatus, situs, positus 546 b 560 b

Solennizare celebrare 284 f

Solidarij, milites 197 e 198 † e 207 e 218 e

Spatarij ensiferi 170 e

Spatiamentum deambulatio 541 b

Spatiari, obambulare 209 f

Spatium, deambulatio 726 b

Spunglia, narium morbus 114 d

Sputaculum, sputum 174 d

Squallitas, squallor 499 c

Squinantia, angina 717 d e

Stalli, sedilia clericalia 455 f

Stallus sedile 543 † f 593 e

Στοιβὴ aceruus 895 † e

Strata, platea 482 e 661 b

Subitarius, festinus 284 f

Surices, nefrendes 397 e

Susurrium, obmurmuratio 330 e

Synedrus, confessarius 468 d

T

Taxare pacisci 191 f

Taxatio pactum 183 b

Taxta vel tasta turunda vulneraria 54 d † e

Temporiuus tempestiuus 92 d

Tormentare, cruciare 173 a

Tornatio certamen equestre 181 a

Tornatio conflictus 207 d 217 d

Torta placenta 576 † b

Tortuus curuus 737 † d

Traditiosus proditorius 200 c

Trahere, iaculari 192 e

Translatare transferre 285 b 287 c

Tredecimus, decimus tertius 540 d

Τρέμιθος, Cyprijs Terebinthus 643 † b

Treuga, armistitium 168 e 169 † b

Τριβοῦνος Tribunus 882 b

Tristabilis, molestus 573 a

Truffari, iocari 709 a

Tunicella 552 a 553 † f

Tumor Boëcij, morbi genus 684 b

Turtegetes storeæ 552 † c

V.

Vaccarium stabulum 396 c

Valettus, famulus 88 e

Vecturalis, agazo 689 c

Venia, signum reuerentiæ inclinato capite aut flexo poplite exhibitum 723 b

Viamen ius commeandi 192 c

Victualia, annona 181 f 195 b 212 a

Vilipendium, contemptus 589 d

Vinctura, conflictus 216 f

Violare rapere, Franc. voler 287 b

Vltimate demum 582 b

Vsatica consuetudines municipales 412 c 490 e 491 † c

Vtillimus, vtilißimus 197 b

Ζ

Ζωογονέω in viuis seruo 888 † d

Φ.

Φελόνιον, penula 642 f

Φωτοδοχέω lumen præfero 883 c

Χ.

Χρηματοδούς pecuniam dans 880 b

INDEX MORALIS IN VITAS SANCTORVM TOMI I MARTII

A.

Abbates Sancti in hoc Tomo, in quibus virtutes Abbatum eluxerunt. & fuerunt in Palestina S. Gerasimus 386. in Italia S. Equitius 649. S. Leo Lucas 97. S. Anselmus Nonātulanus 269. in Sicilia S. Lucas Casalius 151. S. Clemens 411. in Hispania S. Veremundus 794. in Germania S. Fridolinus 430. in Gallia S. Siuiardus 65. S. Geruinus 282. in Lotharingia S. Cadroë 469. in Britannia Armorica S. Seznius 429. S. VVinwaloëus 245. in Anglia S. Easteruinus 652. in Hibernia S. Senanus. 760 Abbas ord Cisterciēsis B. Stephanus Obazinensis 800. Ord. Præmonstratensis B. Fredericus 289. Abbas ex Episcopo S. Petrus Cauensis 330. Ex Abbatibus Episcopi S. Albinus 58. S. Ceadda 146. S. Basinus 317. S. Virgilius 399. B. Oldegarius 484. Abbas eligitur S. Hunfridus Episcopus existens & permanens 791 f Abbatissæ titulo petit liberari præ humilitate B. Coleta 549 f confunditur Mater appellari 603 a verecunde alijs præsidet 603 c

Abstractus a sensibus S. Thomas Aquin. etiam in conuersatione in mensa Regis, & in alloquio Cardinalis, & Archiepiscopi 673 b c d non sentit sibi vri cauterium, aut digitos a candela, aut venam aperiri 674 d e vide Extasis.

Acedia. vt a feruore dilapsam arguat neptem, alapam infligit S. Cunigundis, relicto digitorum vestigio, 275 c d

Adolescens omni virtute & doctrina instructus S. Rudesindus 107 f Adolescentia pia, in addiscendo facilis, & miraculis clara S. VVinwaloëi 250 251 254 c 256 c d Adolescentia pia, & casta S. Casimiri 348 d f, B. Frederici Ab. inter oues, quas pascebat 289 f

ob Adulterium vxoris fit anachoreta S. Paulus simplex 645 f 646 b mauult pascere scorpios, quam cum adultera viuere 646 e

Ædificia paupercula & humilia expetit in suis monasterijs B. Coleta 552 c 606 b

Ægrotanti & morienti S. Germano Episc. Autisiod. seruiunt 4 sorores Virgines Deo deuotæ & Sanctæ 243 a Ægris seruit, vestes eluit & reficit B. Agnes Regis Bohemiæ filia 521 a b vide Infirmi

Afflictos iuuat S. Lucius Papa 306 f S. Casimirus 349 c vide Eleemosyna & Pauperes.

Agniculus B. Coletæ in Mißa tempore eleuationis genua flectit 554 e 606 e

Agricola S. Emeterius, seu Matinus, vulgo S. Madi 244

Alapa in gena percussus, alteram offert B. Ioannes de Deo 827 c d 845 e Alapa percutienti B. Petrum Hieremiam obrigescit brachium 297 a Alapam nepti a feruore dilapsæ infligit S. Cunigundis, relicto digitorum vestigio 275 c d Alapis cæsus S. Philemon 754 c

Amen respondent saxa in concione S. Lucæ Cusalij 152 d e

Amentiam ex pietate simulat, & vt talis multa patitur, & crudeliter flagellatur B. Ioannes de Deo 820 821 822, pro semifatuo patitur se contemni 823 c Amentes sanantur oratione & attactu veli B. Coletæ 560 c d Ope S. Casimiri 353 c B. Agnetis de Bohemia 531 d S. Thomæ Aquin. 722 b

Amicitia intima SS. Iuliani & Gudelanis e virtutum similitudine 785 f Amicitia summa inter SS. Hieronymum & Eusebium Cremonensem 371 372 item huius cum SS. Augustino, Epiphanio & Paulino 378 f 379 a

Amissam in aquis rem signo Crucis recuperat B. Coleta 609 c vide Perditus

ob Amorem Dei ardentem aßidue lacrymatur Virgo deuota S. Domnina 34 a ad Amorem Dei super omnia æstimabilem hortatur S. Clara B. Agnetem de Bohemia 507 e f

Angelus Michaël docet S. Cononem fidē Christi, baptismū & alia Sacramenta suscipere, & miracula patrare 360 c Suscipit pœnitentes; S. Eudociam e meretricio conuersam ter Cruce signat 14 e f Angelo Michaeli alijsq; extruitur templum, ob annuntiatum nasciturum S. Rudesindum 107 d Angelus Raphael iuuat B. Ioannem de Deo, dum fert ægrum, in aquas prolapsum 841 a alias panes, qui defecerant, adfert 841 d Angeli prænuntiant matri S. Rudesindum necdum conceptū, nasciturum, & magni meriti futurum. 107 c Mittunt S. Viuentium ad conuertendam ad fidem S. Cleopatronam 759 a, iubent huic, vt clenodias conferat in supellectilem sacram 759 d iter eius dirigunt. 759 e Angeli porrigunt Eucharistiam S. Marco monacho 367 c 368 e Præferunt facem S. Eudociæ, gestanti in sinu sacram Eucharistiā 19 f 20 a pectus & humeros S. Eudociæ velo candidißimo tegunt 20 c Angeli canentes videntur & audiuntur a S. Geruino 287 a e Gaudent in conuersione peccatorum 14 e Ob peccata tristes, ob pœnitentiam hilares videntur a S. Paulo Simplice 648 d Angeli cingunt S. Thomam Aquinatem exinde castißimum permansurum 661 f Liberant S. Arthellaidam, latronibus morte punitis, ne ad lupanar deducerent 264 b c protegunt S. Antoninam, ne nudetur a lictoribus 27 d S. Quiriacum de turpi conuersatione accusatum 425 f docent S. VVinwaloëum modū restituendi oculum sorori suæ ab ansere euülsum 251 b c 254 e 257 e docent S. Senanum modum bestiam noxiam pellendi & S. Kieranū 599 b 774 c fontem eliciendi 775 f Prælucent per noctem B. Ioanni de Deo & reddunt parem quibusuis occupationibus 849 f 850 a Angeli cœcam eleemosynis & pietati deditam mittunt illuminandam ad S. VVinwaloëum 253 f 260 b Sustentant in itinere B. Coletam 548 d Incitant SS. Dauidem, Teliaum & Paternum, aditer Hierosolymitanum 44 e monent de eorum aduentu Patriarcham 44 f deferunt munera Hierosolyma in Britanniam S. Dauidi Menenensi 45 a monent victoriam inuocato S. Albino obtinendam de Normannis 62 63 a reuelant S. Piamun Virgini inuasionis hostilis periculum 242 b oraculum diuinum offerūt S. Cyrillo Carmelitæ 499 b chartas in incendio seruant 623 Angeli S. VVinwaloëo sano indicant eum isto die in cælum migraturū 253 f 260 c Visi per scalas ascendentes, & Deo offerentes preces & eleemosynas, & familiam addictam B. Coletæ protegentes 560 a b Transferunt domesticam supellectilem S. Senani 770 a Prædicunt S. Quiriaco Episcopatum S. Maximini 425 b implent ministerium B. Ioannis de Deo absentis ab Hospitali 841 b ministrant B. Coletæ infirmæ 567 d ascendentes & descendentes, & beatum obitum monachorum nuntiantes visi a S. VVinwaloëo 253 e 260 a Angeli ostendunt in visione SS. Saturo & Perpetuæ alios Martyres, & thronum Dei, & osculo illos excipi 636 c d Deducunt in visione S. Eudociam in cælos, videntem lætitiam Sanctorum 14 b prædicunt S. Dauidi Menenensidiem mortis 45 e Cantant in morte eius 45 e In cælum ducunt 45 f Coronas deferunt S. Veremundo morienti, 797 a Cum suaui cantu deducunt animam S. VVinwaloëi in cælum 255 d Deferentes animas in cælos visi a B. Petro Hieremia 296 c a B. Agnete de Bohemia 523 c Cantantes, Te Deum laudamus deducunt in cælum S. Rodesindum 110 a Angeli visi deportare animam B. Coletæ in cælum 581 c concinentes annuntiant mortem eius 586 d deducunt in cælos animam S. Basilisci 241 b S. Euthymij 388 d S. Dometij 790 a Angelorum facies arbitratur, Martyres videns S. Saturninus 310 d

Animam S. Henrici defuncti commendat aliorum precibus S. Cunigundis 275 d pro Animæ matris defunctæ salute addicit se regulæ S. Augustini B. Fredericus. 291 e Animȩ ab Angelis in cælos deferuntur 296 e S. Basilisci 241 b S. VVinwaloëi 255 d S. Rudesindi 110 a S. Euthymij 388 d B. Coletæ 581 c Animæ a B. Coleta ex purgatorio liberatæ sequuntur illam apparentem 581 b c Anima S. Thomæ Aquin. a S. Paulo deducta in cælum 677 f Animam Araguntæ, sanctæ Reginæ cælo illatam S. Rudesindus nouit 109 d Vt Animabus profit, succurrit corporibus B. Ioannes de Deo 830 f 831 a

Annonam in publica neceßitate prædicit aduehendam R. Petrus Hieromias 297 b vide Eleemosyna

Annulo a S. Ioanne Euang. accepto desponsatur Christo B. Coleta 555 e 611 d eo dato alijs iter secure peragitur 555 f Annulus & orarium SS. Emetherij & Celedonij, dum martyrium subeunt, in cælum euehuntur 230 c f 232 a f Annulum aureum in penuria inuenit in viaticum S. Petrus Cauensis 330 c Annuli S. Rudesindi attactu curatur facies inflata 116 c manus contracta 116 d

Anno ætatis 18 creatur Episcopus S. Rudesindus 107 f Ætatis 80 moritur S. Albinus 60 b & 90 B. Rogerius Ep. 122 a Centenarius cum Diabolo disputat S. Marcus monachus 368 b

Apes sequuntur S. Dauidem abeuntem in Hiberniam 44 a

Apostasiȩ crimen e Sacerdote miles, martyrio diluit S. Theodorus Amoriensis, 465 e f Apostata a fide Boodes frustra solicitat 42 Martyres Amorij ad desectionem 464 c d 467 b & ipse post alios capite plexus quia proditor 467 f Apostatam monachum resipiscentem benigne suscipit S. Petrus Cauensis 334 b

Apostemata curantur ad corpus mortuæ B. Agnetis de Bohemia 527 e 530 c 531 f 532 a ope S. Tho. Aquin. 681 b 682 e f 694 c 695 a 709 f 710 c 724 a f 736 d 738 a Apostema moribundi appositis capillis B. Coletæ sublatum 585 c d

Apostolici viri a S. Petro in Hispaniam mißi S. Hesychius Ep. & sex alij 4

Apparitiones variæ S. Casimiri 358 B. Coletæ 580 581

Aqua victitat S. Gregorius Constantiensis 365 f Aquam fere bibit aut parum vini admiscet B. Coleta 565 f Aquam oratione impetrat B. Coleta 560 c 608 c S. Caluppanus 262 f Frigidæ aquæ hyeme se immergit S. Petrus Cauensis 331 d Supra stagnum cappa extensa transit B. Fredericus 292 e Aqua in vinum versa pro Eucharistia 43 d Aquam in Missa loco vini oblatam esse, & non esse Sanguinem Christi in calice, scit B. Coleta 564 a Aqua benedicta dæmonem moribundo instar auis nigræ apparentem pellit S. Petrus Cauensis 333 e f Resuscitat mortuam per discipulum S. VVinwaloëus 253 c 255 259 e Aqua qua sacrum caput S. Marnani lotum, ægri sanantur 63 f qua lotæ manus S. Dauidis pestis pellitur 47 e qua lotæ manus & pedes S. Geruini, ægri sanantur 287 a qua lotæ manus B. Coletæ, pelluntur morbi 555 a 585 f in Aquas proiectus dißimulat sensum B. Ioannes de Deo 827 d Aquis suffocatus vitæ restituitur ope S. Casimiri 353 f in Aquam bullientem lapsa ope B. Coletæ sanatur 596 b Aquam bullientem iussus bibere Martyr obit S. Euphrosynus 424 c

Aquila defendit S. Lutwinum contra ardorem solis 319 c

Arbor in cella B. Coletæ exorta cum pluribus substitutis indicat reformationē Ordinis ab ea perficiendam 547 b c 611 d Arbor ob reliquias S. Hilarij in ea collocatas vltro in terram inclinatur 439 a Arida platanus, irrigata sanguine S. Basilisci ei alligati in arborem viridem mutatur 239 a b

Arenam fodiunt CCLXIX Mart. Romani 23 f

Aridam manum habentes sanantur ope S. Cumgundis 277 a 279 c e

Arthritis ad sepulchrum S. Thomæ Aquin. curatur 681 a 724 e

Aspectu solo recreat alios S. Thomas Aquin. 671 c

Asperitatem cum lenitate miscet S. Apianus 321 c

Aurifaber S. Bilfridus anachoreta 450 b

Aurium dolor sublatus ope S. Thomæ Aquin. 684 d 737 c & tinnuitus 720 c

B.

Baculum reclinat ad radium solis S. Cadroë 479 a

Baptismum percipere docetur S. Conon a S. Michaële 360 c Ante Baptismum diuitiæ iniquæ & per flagitia acquisitæ in pauperes erogandæ 11 12 a c id in Baptismo facit S. Eudocia 15 d e f pro Baptismo aquam obtinet & Clericum baptizantem S. Philemon 753 e dum Baptizatur S. Dauid Meneuen. cæcus illuminatur & fons erumpit 42 b Baptismalis fons lapideus mire transfertur in ecclesiam ad baptismum S. Rudesindi 107 d vt Baptizentur proles mortuæ, resuscitantur ope S. Thomæ Aquin. 721 a S. Cunegundis 277 b c tres ope B. Coletæ 581 e f 587 a inuocata S. Maria a B. Frederico 290 e f

in Bello contra Schismaticos & Turcas patrocinium S. Casimiri 345 f 346 c d Conflictum 2 Regum fluminis & siluæ obiectu impedit S. Kieranus 396

Benedictione præuia panis veneno infectus non nocet S. Dauidi Meneuensi 43 f 44 a vide Aqua benedicta.

Benignus & suauis erga alios S. Thomas Aquin. 668 b 671 c In peccatores pœnitentes S. Geruinus 286 f

Bestijs obiecti, & illæsi bis S. Saturus, item SS. Perpetua & Felicitas 637 e S. Eubulus 644 d

Biblia perlegit S. Thomas Aquinas sub custodia detentus 661 c Antiquum & nouum Testamentum de memoria nouit S. Marcus monachus 368 a

Blasphemus in S. Rudesindum perit 113 d

Bos mutus S. Thomas Aquinas, prædicitur mugitum editurus per orbem vniuersum 662 f 663 a b

Brachium B. Coletæ luxatum subito sanatur apparente Confessario 610 e Brachiorum dolores sublati ope S. Thomæ Aquin. 683 a 684 c 685 a 694 d e 704 f 718 b 720 a d e 723 a b fractura 683 c 696 c 698 a 707 d 717 e 736 d vsus recuperatus 688 c d 699 e f Brachij infecti, de quo resecando deliberatum, morbus voto B. Ioannis de Deo facto sublatus 854 e f Brachij rigor ope B. Agnetis de Bohemia 530 b Brachium alapam dantis B. Petro Hieremiæ obrigescit, huius precibus sanatur 297

C.

Cadauer fit immobile & dein mobile oratione S. Albini 59 e Cadauera deferunt dæmones in oratorium B. Coletæ, & coguntur referre 572 e 591 b

Caducus morbus sublatus ope S. Thomæ Aquin. 719 e B. Coletæ 584 f 586 d

Cæci illuminantur signo Crucis a S. Albino 19 a e oratione eius 59 b precibus & signo Crucis a S. Virgilio 403 d e sputo S. VVinwaloëi 251 a b 254 d 257 b ad sepulchrum S. Albini 60 b S. Drausij 411 a S. Rudesindi 111 a b 112 d 115 a 116 a 117 d B. Oldegarij 493 d 494 a S. Richarij 287 c inuocato S. Albino 56 a Ope S. Cunigundis 279 c f 280 c S. Apiani 323 f S. Casimiri 355 b B. Rogerij 418 f S. Thomæ Aquin. 683 f 684 b 691 f 703 b 707 e 710 c e 724 f 736 c e 737 c B. Ioannis de Deo 858 a Cæcus Rex illuminatur a S. Dauide Meneuen. 42 f. alius attactu 42 c alius baptizato S. Dauide Meneuensi. 42 b Cæcus oculis applicat denarium a S. Cyrillo Carmelita pro eleemosyna donatum, & videt 501 d Cæcus S. Lucas Casalius concionatur nemine præsente, saxis dicentibus, Amen 552 d e Cæcus fit Rex in Hibernia ob S. Kieranum male exceptum, sanatur huius precibus 395 Cȩca & muta fit B. Coleta donec cōsentiat in reformationem Ordinis 547 a b c Cæco catulo hyænæ visum dedit S. Marcus monachus 367 c

ob Cæleste gaudium gustatum resuscitata soror B. Agnetis de Bohemia, mauult iterū mori 525 e f 526 a ad Cælestem gloriam visus a SS. Petro & Paulo a morte duci S. Siuiardus 66 f in Cælum deducitur S. Ceadda a S. Ceddo fratre apparente 148 b ad Cælum a tribus Sanctis Cluniacensibus visus euocari S. Petrus Cauensis 334 d

Calceis æreis cum insertis clauis indutus S. Basiliscus iter agens dire verberatur 238 c

Calculi morbum ex opere caritatis contrahit B. Fredericus 291 a e Calculo laborantes sanantur ope S. Thomæ Aquin. 725 a

Calumnia Hæreseos accusantes B. Coletam, mox morte a Deo puniuntur 579 a b

Caluus in fronte S. Thomas Aquin. 691 c 692 d 699 d

Calx ad ecclesiæ incensæ restaurationem inuenta, miræ est contra morbos virtutis 778 b

Campanæ nemine trahente pulsantur in natiuitate B. Ioannis de Deo 837 f ad Campanæ conuentus B. Coletæ sonitum fugantur dæmones infestantes captiuos 583 d 618 d Campanula S. Thomæ Aquin. Salerni vltroneo sono est index mortis alicuius 744 745

Candela vna integra hebdomade præbet lumen S. Senano 771 c Candelæ nequeunt accendi in manibus furantium res ecclesiæ 64 a

Canonicis Regularibus institutis Barcinone Prior datus B. Oldegarius 483 d & Abbas apud S. Rufum 484 b a Canonicis Regularibus coluntur S. Herculanus Ep. M. 48 e 50 b S. Albinus Ep. 55 a Ex Canonico monachus & Abbas S. Geruinus 283

pro Canonizatione S. Thomæ Aquin. inquisitio instituta 681 d eius apparatus & bullæ Pontificiæ 686 687 testes auditi a pag. 688 ad 714 Pro Canonizatione S. Casimiri examinantur miracula & vita 351 e 352 f ea peragitur 352 f pro Canonizatione S. Cunegundis examinantur virtutes, beneficia Ecclesiæ collata, miracula 281 282 a Facta pro Canonizatione B. Oldegarij 495 496 497 B. Agnetis de Bohemia 503 504 Canonizationis S. Casimiri procurandæ voto se obstringentes Lithuani mirabilem de Moschis victoriam obtinent 351

Cantico cælesti euocatur ad cælum S. Ceadda 147 c

Capillis B. Coletæ sublatum apostema moribundi 585 c d 619 a cæcitas 599

Capræ caput adorare nolentes, martyrio coronantur 142 e

supra Caput S. Thomæ Aquin. visa stella residere 676 b c Capite truncatus perit Firmilianus Præses, post insultationem Martyrum 644 c Capita cultris abscissa SS. Nestoris & Tribimij 127 f 128 d Capite plexi S. Eudocia 22 e Siluester & Sophronius 22 f S. Antonina 28 a S. Herculanus 52 e S. Leo Rotomag. 95 f Martyres Romani 127 a SS. Emetherius & Celedonius 232 f S. Basiliscus 241 b S. Emetherius Agricola 244 f S. Lucius Papa 301 d SS. Codratus, Acacius, Stratonicus 310 a d SS. Hierais, Archelaus, Cyrillus, Photius & alij 150 311 S. Eulogius 361 d S. Eulampius 361 b S. Adrianus 364 c e Martyres XLII Amoricenses 460 d SS. Perpetua, Felicitas & socij 638 a S. Eubulus 644 d S. Marcianus Episc. 421 e SS. Iulianus, Medicus & Eubulus 427 d SS. Apollonius & Philemon 755 a in Capite ictibus pluribus acceptis & brachio fere amputato Martyr obit B. Carolus Bonus 170 e f 184 Caput S. Herculani abscissum, post 40 dies reperitur corpori vnitum 52 f item Capita SS. Martyrum Amoreens. 467 F. Caput suum manibus gestat a morte S. Leo Rotomag. 96 a f Capitis dolore torqueri solitus S. Drausius 407 f Capitis dolor sublatus ad sepulcrum S. Cunegundis 279 a 280 a velo B. Agnetis de Bohemia 525 a ope S. Thomæ Aquin. 719 d 723 d e f 737 a S. Casimiri 353 a c 364 f

Captiuus S. Thomas Aquinas persistit in vocatione ad statum religiosum 661 662 706 f 711 f Captiuus Minorita apud Saracenos a B. Coleta inuisente intelligit se liberādum 583 c 618 d Captiui liberantur in ingressu noui Episcopi in vrbem Aurelianensem 119 f inuocato B. Stephano Obazin. 809 b d ope S. Dauidis 47 d apparente B. Oldegario 493 c a S. Rudesindo apparente inter vigiles educuntur 112 a 114 b alius mirabili modo 117 a Captum procul ab hostibus, indicat B. Coleta liberum certo loco esse 571 e f

e Carcere diuinitus claustris apertis liberatur S. Simplicius. 36 b e Carcere egreditur S. Basiliscus ad constantiam in fide adhortaturus matrem & consanguineos 237 f 238 a eorum preces petit 238 a Carcer captiuis aperitur oratione S. Albini 59 e in Carcere dire 7 annos vexati 42 Martyres Amorienses 462 a b 464 b c in Carcere extincti SS. Victor, Victorinus, Claudius, Bassa 423 b S. Secundolus 636 f

Caritas B. Rogerij commendata a S. Francisco 418 a

Carnem comedere præsumentem monachum apparens S. Petrus Cauensis reprehendit 333 a b Carnium esum ægro B. Ioanni Gorziensi suadet S. Cadroë 480 a Carnes ægris concedi vix patitur B. Stephanus Obazin. 804 a Carnes immolatas edere nolentes, martyrio a Longobardis coronantur 142 e

Carnis vitijs irretitū zona sua emendat B. Coleta 577 f 578 a Carnalis tentatio sublata ope S. Thomæ Aqu. 700 f

Ex Carnificibus Christiani & Martyres Codratus, Acacius, Stratonicus 310 a b

Castissime viuit B. Coleta, inhonesta loquentem modeste arguit & Castos alios reddit sua præsentia 577 c d e Castissime viuit in custodia sensuum exteriorū & interiorū & innocontia B. Coleta 554 a b, & ideo libenter videt paruulos innocentes 554 c abhorret ab immundis bestiolis, delectatur mūdis, alauda, agniculo 554 d aspectu ad castitatem allicit 555 b Sanctos qui caste vixerunt magis amat 555 f Castissimæ vitæ S. Thomæ auditi testes 689 a Castitatis donum obtinet oratione S. Equitius 650 a Ad Castitatis præsidium inuocatur S. Casimirus 346 b ob Castitatem cilicio membra domat B. Fridericus 290 b ob Castitatem seruatam corpus S. Drausij manet incorruptum 409 f 410 a b Castitatem ob meritum B. Mariæ amplectitur B. Fredericus Ab. 290 b ob Castitatem amat S. Ioannem Euang. & S. Ceciliam B. Fredericus Ab. 290 b Pectus S. Eudociæ nudatum a satellitibus tegitur velo ab Angelo 20 c Protegitur ab Angelis S. Antonina ne nudetur 27 d Lasciuam puellam immissam titione fugat S. Thomas Aquinas 661 706 d Victor ab Angelis cingitur 661 706 e nulli carnali cogitationi assensum præbuit 668 f 678 c apparens suam virginitatem fatetur 669 a

Catharrus sublatus ope S. Thomæ Aquin. 723 f

Centurionis dignitatem postponit martyrio S. Marinus 227 e f

Chartopolarum Patronus Bononiæ B. Ioannes de Deo 813

Chiragra sublata ope S. Thomæ Aquin. 718 b 736 f 738 b

Chirothecas ad solis radium suspendunt S. Cunigundis & S. Goar 275 d

Christus apparens S. Eudociæ iubet orare & mortuum resuscitare 18 a confortat ad martyrium 19 f Apparens S. Thomæ Aquin. approbat modum existentiæ suæ in Eucharistia ab eo explicatum 675 e f Apparens inter pauperes accipit eleemosynam de pretio B. Arthellaidis 264 b Apparens dat benedictionem morienti S. Dauidi Meneuensi 45 e visitat in morbo B. Coletam 579 f suscipit animam S. Basilisci Mart. 241 b Christo in persona pauperis pedes lauat B. Ioannes de Deo 842 a Christum infantem in brachium excipit B. Rogerius 418 b specie puerili apparentem baiulat ingenti cum labore B. Ioannes de Deo 838 f 839 a, ab eo ad Crucem Granatæ ferendam inuitatur 839 b Christi carnem scindi peccatis ostenditur B. Coletæ 559 c Christi passioni mire addicti S. Iulianus Toletanus 784 f & S. Casimirus 348 f Christi passionis affectum a matre hausit puella B. Coleta 561 c ob eam a consortio se subtrahit 561 d ob eam diebus Veneris ieiunat vsque ad sextam vespertinam 561 e sentit corporaliter dolores & tormenta, a Christo apparente edocta 561 e f in Christi patientis honorem feria 6 prostibula, & meretrices conuertit B. Ioannes de Deo 824 825, ieiunat in pane & aqua, ad sanguinem castigat corpus 829 b Christus præ Cæsare in sponsum electus a B. Agnete de Bohemia 506 c 508 d Christi patientis imitatio præscribitur ei a S. Clara 507 c Christi miraculum esse Christianorum patientiam obijcit Mauro B. Ioannes de Deo 846 e

Cibus pauperculis prospicitur ope B. Ioannis de Deo 856 cibi & potus obliuiscitur præ affectu in orando S. Casimirus 349 d ob Cibum a monacho sepositum vt solus comederet, dæmon circa eum saltat. 647 b

Cilicio induitur S. Casimirus 348 f semper S. Virgilius 403 c B. Agnes de Bohemia adhucsecularis 510 d 516 e, & in monasterio 511 c 522 a Cilicio ob castitatem membra domat B. Fridericus 290 b

Cingulo sepulturæ S. Thomæ Aquin. parturientes liberatæ 721 c Cinguli Vercellensis forma 745 f in eius honorem militia sacra 746 747 e Cinguntur ob victoriam castitatis S. Thomas Aquin. ab Angelis 661 e ab eisdem & S. Thoma adstante Columba Mediolanensis 746 b

Circulus ferreus ab Episcopo impositus brachio, ad corpus S. Apiani frangitur 323 Circulo ferreo cincta B. Coleta tam arcte, vt cum carne auelli debuerit 610 c

Circumcursans per monasterium monachus ab S. Petro Cauensi monitus, non nisi costa fracta, emendatur 335 e b

Claudam B. Agnes de Bohemia moribunda sanat signo Crucis 512 b 526 f 527 a Claudi 12 sanantur ad sepulcrum S. Cunegundis 277 a 279 a c d f 280 b c alij ope B. Rogerij 418 e f Claudus voto facto S. Apiano, voto dilato relapsus, denuo impleto sanatur 323 d e

Clauis ferreis per pedes adactis ante currum iussus currere, genua flectens, obit S. Conon hortulanus 363 b

Cognitionem ad reformationem Ordinis necessariam cælitus accipit B. Coleta 547 d Cognoscit abscondita cordis B. Coleta, peccata grauia in confeßione celata 568 c d 614 aliorum turpes cogitationes & emendat 568 e desolationes, tentationes, distractiones, periculum desperationis discordiam &c. 569 d e f 614 suas esse in statu gratiæ 612 a

Collationes Patrum quotidie legit S. Thomas Aquinas, 667 b

Colli dolor sublatus ope S. Thomæ Aquin. 684 c 714 f 717 e 725 a

in Colloquio cum alijs non sentit dolores, sed postea patitur duplicatos B. Coleta 566 f in Colloquio post communionem inflammat alios B. Coleta 564 d in Colloquio pius & moderatus S. Casimirus 349 b

Colorem rubeum impetrat precibus sibi tolli B. Coleta ne tam gratiosa esset 541 e formæ suæ venustatem auersatur 602 a

Columbam ex ore Abbatis egredi videns, prædicit illi mortem S. Rudesindus 108 e f Columba docet S. Dauidem Meneuensem & cum eo hymnizat 42 b sedet in humeris eo concionante 45 c Columba volitante supra capita 3000 hominum, hos precibus pascit S. Veremundus 796 f 797 a

Columna ignea & lucens visa supra domum in natiuitate B. Ioannis de Deo 837 f

Comes Martyr Carolus Bonus 162

a Concepto filio S. Drausio mater abstinet vino, 405 f

Concionatur cæcus S. Lucas Casalius deceptus, nemine præsente, saxis dicentibus Amen 152 d e Concionatur magno zelo, & fructu & totam Italiam concutit concionibus, in ijs imitatus S. Vincentium Ferrerium B. Petrus Hieremias 295 e 296 a Concionans idem liberatur raucedine, & auditur a procul distantibus 296 b ob Conciones verbi diuini idem petit a regimine liberari 297 a Conciones aptas pro singulis habet S. Apianus 321 d pro Concione vtilia dicit S. Thomas Aquin. 647 e Concione Ioannis Auilæ commotus B. Ioannes de Deo vitam commutat 820 Concionante S. Dauide Meneuensi columba sedet in humeris 45 c terra eleuata in collem attollit eum 45 d

Confessarij obitum absens cognoscit B. Coleta, & dein ab eo quotannis inuisitur 604 a ad Confessionem adducit B. Coleta ab 30 annis non confessum 603 b ad Confessionem accedit discalceatus Pippinus Herstallius 79 d e Confessionem suadet B. Coleta præuidens vnius obitum, alteri imminens periculum 568 f 569 c Confitendi modum indicat anxiæ religiosæ 575 d Confessionem generalem ante obitum instituit S. Geruinus 288 b In Confessione grauia peccata iterato celata indicat pœnitenti B. Coleta 568 614 a vt confiteatur moribunda & alia Sacramenta suscipiat, procurat ei vsum rationis B. Coleta 570 d 610 a Confitetur sæpius ad Missam deuotius audiendam B. Coleta 563 d inter confitendum rapitur in extasin 609 d Confiteri præ verecundia non ausæ impetrat gratiam B. Coleta 559 f 560 a Confiteri peccata sua nolenti moribundo pœnam infligit S. Petrus Cauensis 333 b c

Coniuges in virginitate viuunt S. Henricus & S. Cunigundis Impp. 269 b 273 a S. Conon M. eiusque vxor Anna 360 b Coniugatæ Martyres SS. Perpetua & Felicitas 633 e 636 f Coniugatus fit Episcopus S. Simplicius, vxore in sororem accepta 37 d

in Consanguineorum morte animum quietum seruat S. Thomas Aquin. 714 a

Consilium prudenter confert, etiam S. Ludouico Regi S. Thomas Aquin. 671 a

Constantia in fide 42 Martyrum Amoriensium 462 463 464 465 Mira inter tormenta S. Basilisci 238 239 240 241 in martyrio SS. Perpetuæ & Felicitatis 634 e 637 c S. Philemonis contra blanditias & minas 753 b 756 c e ad Constantiam in fide adhortatur matrem & consanguineos e carcere egressus S. Basiliscus 237 f 238 a a matre inter verbera corroboratus 238 c

ob Contagiosum morbum diu separatam dato potu sanat B. Coleta 610 d

Contemnit terrena etiam ab adolescentia S. Casimirus 348 c 350 a ad Despectum rerum terrenarum adhortatur S. Lucius Papa 305 e f 306

Contracta crura ac tibia sanantur ad sepulcrum S. Rudesindi 117 e Contractus misere ad 8 annos, subito sanatur ad feretrum B. Caroli Boni 171 f 172 a d 188 a Contracti sanantur ope S. Thomæ Aquin. 693 b c f 722 b 723 b 724 e ad sepulcrum S. Cunigundis 276 f 278 f 279 c 280 a

Contritionis & humilitatis actus præmittit ante Communionem B. Coleta 564 b c Contritionem procurat absenti moribundo, dein apparenti B. Coleta 570 f in Contumaces seuerus S. Casimirus 349 b

Contumeliam inferens S. Kierano fit cæcus 395 d, alius fit mutus 395 e ambo huius precibus sanantur 395 d e

Conuersatio sancta VVinwaloëi 252 a 259 c In Cōuersatione suauis S. Thomas Aquinas 668 b alios solo aspectu recreat 671 c in ea abstractus a sensibus 673 b de Deo loquitur 674 f Conuersationem fugit, etiam puellarum eiusdem ætatis B. Coleta 541 b 601 f

Conuersationis gradus in Eudocia meretrice: vestibus vilis, pœnitentia assumpta preces, lacrymæ, ieiunia, 13: abrenuntio vanitatis & pompæ diaboli 15 Sanctorum lætitia in conuersione eius 14 b vt fæminam a peccandi periculo eripiat, victum ei & operam offert B. Ioannes de Deo 831 a deprehensam ita arguit, vt amasium ex abdito audientem conuerterit 831 b c Conuersio Frisonum cœpta a SS. VVilfrido, VVicberto, Suiberto, VVillebrordo, & socijs 67 68 in Conuersionem animarum electa B. Coleta diuersas regiones obit 545 e Conuertit plurimos mortuo resuscitato S. Basileus 642 b in fornacem ardentem iniectus, & illæsus S. Capito 642 d DCCXVIII vno die in platea concionans S. Leo Rotomag. 95 a Anglos Orientales S. Felix Episc. 780 b 78 f d Iudæos S. Thomas Aquinas 667 c Conuertitur S. Cleopatronia misso ab Angelis S. Viuentio 759 a S. Philemon, pro S. Apollonio sacrificaturus idolis 753 a S. Arianus Præses recepto ad illorum sepulcrum oculo 755 c & eorum voce inde audita 4 Protectores 756 a Conuertitur Comes & Præses item Regulus ad fidem post filiam Comitis resuscitatam 19 c 21 22 a miles videns ab Angelo tegi pectus S. Eudociæ nudatum 20 c Conuertitur Maurus pertinax inuocato ab alio B. Ioanne de Deo 850 f 851 a alius videns dominæ suæ iam depositæ redditam miraculo sanitatem, puncta fidei & consuetas preces vna nocte a B. Ioanne de Deo apparente edoctus 851 b c d Conuertitur meretrix obdurata Eudocia auditis pœnis damnatorum ad fidem, vitam monasticam, martyrium 10 & seq. Conuertuntur Accitani Hispani submersis idololatris, quod viros Apostolicos persequerentur. 5 c Conuertuntur post capitales inimicitias duo inter sese & postea facti socij B. Ioannis de Deo 842 c d e

Cordis dolores sublati ope S. Thomæ Aquin. 724 b

Coronam spineam a Maria Virg. & S. Ioanne Euang. accipit Ioannes de Deo 840 e Corona bis visa in somnis cincta B. Agnes de Bohemia 511 c 516 b Coronas tres deferunt Angeli S. Veremundo, monacho, Virgini, Prælato 797 a

Corpora SS. Ariani & 4 Protectorum submersorum a delphinis deferuntur in terram 756 c S. Liberni sepultum maris impetum arcet 773 f S. Basilisci ne submergatur, redimitur 241 c Corpus B. Caroli Boni post 53 dies incorruptum, suauem spirans odorem 177 c d 207 b ne Gandauum deferatur, impeditur 187 197 f Corpus B. Oldegarij incorruptum 495 a B. Ioannis de Deo post 20 annos 833 f Cum sanguine, carne, neruis incorruptum S. Marciani Episc. 422 d e Corpus S. Thomæ Aquin. integrum & incorruptum & suauem odorem exhalans 679 b c e 692 d 713 d S. Drausij post 4 annos integrum ob seruatam castitatem 489 e 410 a b S. Baltheri triplicatum asseritur & in tribus templis pie adseruatum 448 f 449 e f Corpora SS. Nazarij, Naboris, Gorgonij accepta a Papa, transfert S. Chrodegrandus 455 a b Corpus B. Coletæ orantis resplendet 559 a

Coxæ & inguinis dolores sublati ope S. Thomæ Aq. 684 f

e Crucifixi imagine audit S. Thomas Aquin. Bene scripsisti de me 671 a

Cruce Christi obtenta tollit inimicitias capitales B. Ioannes de Deo 842 c d Crucis Christi partem sæpe optatam accipit cælitus B. Coleta 562 c 609 a ad Crucem ferendam Granatæ inuitatur a Iesu apparente B. Ioannes de Deo 839 a b Crucem contra Mauros prædicaturus creatur Legatus Apostolicus B. Oldegarius 488 c In Cruce Martyres obeunt SS. Eutropius & Callinicus 235 c Cruce triplici signata epistola S. Eudociæ, qua mortuus resuscitatur 19 a b Cruce ter signat S. Michaël S. Eudociam pœnitentem 14 f

Crucis signo munitus S. Stratonicus Martyrū facies vt Angelorum videt 310 d Picturam de paßione Domini fractam reddit integram B. Coleta 563 b c Crucis signo traditur B. Coleta plurimos infantes resuscitasse 609 a laterum dolorem abstulisse, 609 b transitum per inuadabilem fluuiū fecisse 609 b 562 d Rem in aquis amissam recuperat 609 c Vinum fœtidum reddit bene olens 563 b sanat ægrum anima & corpore 568 b alios ægros 562 d 563 a Crucis signo incendium extinguit S. Cunigundis 275 b & B. Bonauita 122 f 123 d idem fluuium in duas partes diuidit 123 d Crucis signo Dolorem oculi pellit S. Cadroe 479 b Crucis signo post preces illuminat cæcum S. Virgilius 403 d e Quatuor cæcos S. Albinus 59 a e sanat crus confractum S. VVinwaloëus 250 f 254 d 256 e f Claudam B. Agnes de Bohemia moribunda 512 b Crucis signo a S. Dauide facto manus eleuata ad percutiendum fit arida 44 a manus contractæ sanantur a S. Albino 58 f Crucis signo iumentum sanat S. Leo-Lucas 100 b Serpentem perimit S. VVinwaloëus 251 e 254 f 256 e poma acquirit, quibus ægram sanat B. Agnes de Bohemia 511 e 525 b c Moribundo vitam prorogat S. Cadroë 479 c Crucis signo dæmonem pellit S. Thomas, Aquin. 676 d B. Fredericus 290 d S. Cadroë 480 b B. Agnes de Bohemia 511 e B. Coleta 557 d oculo insidentem S. Albinus 59 e varia forma insidiantem S. Virgilius 401 c idem nauem commentitiam, ad quam a diabolo inuitatur, euanescere facit 401 d e Crucis signo fugat dracones S. Caluppanus 262 c d

Crucigeri cum rubea stella in Bohemia 520 alij in Italia 498

Crus confractum signo Crucis sanat S. VVinwaloëus 250 f 256 d e in nomine Iesu B. Fredericus 292 d

Crura confracta S. Quinti subito sanantur 129 b

D.

Dæmon instar Æthiopis accedens, pellitur a S. Thoma Aquin. 676 d & a S. Virgilio 402 d e Dæmonem moribundo instar nigræ auis apparentem, pellit aqua benedicta S. Petrus Cauensis 333 e Dæmones turbant B. Coletam, sed irrito conatu 607 c d ei apparent in figuris vulpium, draconis, serpentium, bufonum, formicarum, muscarum, limacum & reptilium & aliarum bestiarum, leunculi, & serpentis in candelam sulphuream mutati 572 573 item staturæ cælum tangentis 572 d hominum turpium aut pulchre comptorum 573 c Dæmones baculis percutiunt B. Coletam 572 b c 615 c cadauera suspensorum in oratorium eius deferunt & coguntur referre 572 c fugantur ad sonitum campanæ conuentus B. Coletæ 583 d Dæmones sub varijs figuris apparentes, fugat B. Agnes de Bohemia 511 e 523 524 f S. VVinwaloëus 252 f 255 b 259 b & S. Virgilius 401 c Dæmon terret orantem B. Ioannem de Deo horrenda in specie, etiam in forma mulieris & porci. 830 verberibus in eum sæuit 845 b serpentes & dracones immittit ad S. Caluppanum vexandum 262 c d Dæmonem instar pauperis humeris deferens, ob pondus nomen Iesu inclamans, liberatur Ioannes de Deo 845 c Dæmones fremunt, conqueruntur, & minantur S. Eudociæ se conuertenti a peccatis 14 b c d reprimuntur ab Angelo 14 d Dæmon offerens pecunias B. Ioanni de Deo disparet, dum hic in stipendia Missarum ad aram B. Mariæ Guadalupanæ eas se impensurum ait 839 e Dæmon saltat circa monachum & ostentat cibum ab eo sepositum. 647 b a Dæmonibus tentatas liberat sua præsentia B. Coleta 573 d a Dæmonibus flagellatur B. Bonauita 123 b cum Dæmone disputat S. Marcus monachus 368 b Dæmones testis includit S. Conon, agriculturam exercere cogit & fateri se non esse Deos 360 c e a Dæmonibus vsu rationis priuata mulier, viso summo Pontifice sanatur 548 e f a Dæmone abreptus liberatur ope S. Casimiri 355 e gutta sanguinis S. Basilisci 241 d Dæmones eijciuntur a S. Paulo simplice ob simplicem eius obedientiam 646 f item ob simplicem humilitatem 647 b c item oratione 648 c a S. Albino signo Crucis 59 e eius oratione 59 b Dæmonis præstigias oratione abigit S. Asterius 225 a Dæmoniaci, seu Energumeni varij liberantur ad sepulcrum S. Rudesindi 111 a f 112 c 113 b c 115 a e f 116 a 117 f S. Thomæ Aquin. 680 f 690 f 695 d f 697 f 704 f 735 c f S. Albini 60 e f S. Cunigundis 276 f 279 f S. Monani 88 d ope S. Apiani 323 c d S. Vigoris 285 a exorcismo S. Leonis Lucæ 101 a data altera maxilla percutienti 101 b mandato S. Cadroë 478 c bibentes e fonte exorto e sanguine S. Basilisci. 239 c Energumenam misere afflictam litteris rogata, precibus liberat B. Coleta 576 b c d

Defensor pauperum appellatur S. Casimirus 350 a

pro Defunctis non orans monachus, a S. Petro Cauensi apparente reprehenditur 335 c

Delphini corpora SS. Ariani & 4 Protectorum efferunt in terram 756 c

Dens ori S. Thomæ Aquin. innatus, oratione facta decidit 675 d 706 b 713 f

Desolationes interiores suarum Sororum nouit B. Coleta 569 e

Desperationis periculum nouit B. Coleta 569 e

Detrahens sanctitati S. Petri Cauensis ab eo apparente virgis cæditur 335 a alius ore in maxillam retorto sanatur 334 e f

Dei cognitionem accipit quadriennis B. Coleta 540 f 601 e Dei caritatem in nos recogitat S. Casimirus 349 d Dei prouidentia varij in Ecclesia gradus virorum ac mulierum 539 e. Dei prouidentia mira constituitur Comes Flandriæ B. Carolus Bonus 165 e d occiditur 170 c Dei prouidentia in iuuanda reformatione Ordinis per B. Coletam & de necessarijs procurandis 540 550 551 553 ob Dei offensam maxime affligitur B. Coleta 578 e de Deo cognomen ab Episcopo inditum B. Ioanni Fundatori Ord. de Hospitalitate pauperum 829 d

Diaconus S. Pontius Carthagine 750 S. Victor Placentiæ 429 huius diligentia & innocentia 429 d Archidiaconus S. Monanus in Scotia 86

Diem precibus breuiorem facit B. Coleta 574 e imo & noctem 575 a 615 f

Digitos sibi aduri, non sentit abstractus a sensibus S. Thomas Aquin. 674 e Digitorum vestigium relinquitur post alapam nepti inflictam a S. Cunigunde 275 c d

Distractiones in oratione varias nouit B. Coleta 569 f

Diuitias contemnit S. Thomas Aquin. 701 d ac præ vrbe Parisiensi mallet homilias S. Chrysostomi 672 e f 712 f Diuitiæ displicent Deo, si iniquæ & per flagitia acquisitæ, & non abstergantur 11 c d e eæ pauperibus erogandæ 11 f Diuitiarum abundantia nimia superbiam generat 168 c d e Diuisiæ immensæ S. Eudociæ meretricis 16 a eæ in baptismo offeruntur Episcopo pie dispensandæ 15 d dantur Præfecto hospitalis 15 f

Docetur facienda a S. Patricio apparente S. VVinwalloëus 252 c 255 a 258 b Doctrinæ pietas iungenda 290 c Vt Scientijs diuinis imbui permittatur S. VVinwaloëus, terretur pater eius minis cælestibus 250 b c 256 c Doctrina eximia S. Thomæ Aquin. explicatur 663, 665, 666, 667, a Christo probata 671 a 675 e f a Ioanne 22 Papa laudata 681 f item a Clemente 8 Papa 743 b ab alijs 714 c a S. Francisco apparente 722 d defensa ab Alberto magno 714 b c Doctor Theologiæ creandus S. Thomas Aquinas, proponenda cælitus addiscit. 664 e 706 c

non Dormit per integrum annum B. Coleta 574 d Humi cubat S. Casimirus 348 f vide Somnus

Draconis pestifero habitu interimuntur mißi ad capiendam S. Eudociam 18 c alius puer a S. Eudocia resuscitatus 22 a

Duces exercitus SS. Theodorus, Constantinus & alij XL Martyres 457 e Duce Foroiuliensi Abbas & Fundator Nonantulanns S. Anselmus 265 e Ducibus Austrasiæ S. Basinus 316 b e Ducibus Francorum S. Lutwinus 318 c

E.

Ecclesijs struendis aut reficiendis, mire inuenta calx, contra morbos salutaris, 778 b item lapides 778 e Ecclesiam Bambergensem extruunt SS. Henricus & Cunigundis 273 b alias restaurant 273 d in Ecclesiarum sacram supellectilem donat clenodias suas monitu Angeli S. Cleopatronia 759 d In Ecclesia numquam sedit S. VVinwaloëus 253 a Ecclesia eijciens Episcopum & spolians bonis, morte punitur 47 a sacellum S. Dauidis Meneuen. spoliari nequit 47 a ex Ecclesia equos reijcit S. Casimirus apparens 358 f, ne alia in munitionem vertatur prohibet. 358 e Ecclesiæ iudicio sua scripta subijcit moribundus S. Thomas Aquin. 677 c 713 c Ecclesiastica immunitas & iura contra varios defensa a B. Oldegario 489 Ecclesiasticæ disciplinæ obseruantiam curat S. Iulianus Toletanus 786 c Ecclesiasticos & Religiosos reueretur, monentes audit, preces expetit B. Carolus Bonus 166 f 167 a illis in caussis diiudicandis primo vult satisfieri 168 b Ecclesiasticam immunitatem contra Imperatores defendit S. Simplicius Papa 134 a b

Educatio pia puellæ B. Agnetis de Bohemia in monasterijs 509 f 514 f 515 a b

Eleemosynæ ab Angelis Deo offerantur 560 b Eleemosynam S. Arthellaidis accipit Christus inter pauperes apparens 264 b Liberalis in pauperes fretus B. Ioanne de Deo, in via egens cibo potuq; reficitur, & mœstus cælica musica recreatur 851 e f 852 a vt Eleemosynas daret B. Stephanus Obazinen. triticum diuinitus augetur 804 e in Eleemosynam denarium a S. Cyrillo Carmelita acceptum applicat cæcus oculis & vidit 501 d in Eleemosynam cibis datis, cælitus pascitur tribus calidis panibus acceptis S. Leo-Lucas 100 e f Prandium hospitali erga se familiæ paratum inter egenos partitur B. Ioannes de Deo & eijciendus e domo lautißimos cibos reponendos accipit 847 b c Panibus deficientibus tria millia hominum precibus pascit S. Veremundus, columba supra capita eorum volitante 796 f 797 a Eleemosynas dantes pauperibus, docentur a B. Ioanne de Deo sibi ipsis benefacere 841 a ipse collectam Hospitali stipem, totam in obuios distribuit 846 f 847 a In pauperes distribuit diuitias a parentibus relictas & medicando victitat S. Eulogius 361 d Pauperes centum quotidie sustentat B. Carolus Bonus 180 c sibi ideo detrahit 180 d Pauperem quotidie vnum vestit B. Carolus Bonus 180 e Eleemosynas mane nudis pedibus dat 170 c d 183 e Pauperibus 7800 panes vno die distribuit sua manu B. Carolus Bonus, donat proprias vestes, pretium panis minuit, adhortatur alios ad idem faciendum 167 b c Eleemosynas tam abundantes accipit S. Petrus Cauensis, vt præter tria millia monachorum, etiam pauperes alat 331 a Cuiuscumque generis afflictis mirifice subuenit S. Casimirus 349 c Eleemosynam largam expetens a B. Ioanne de Deo, accipit & largius remuneratur. 842 f 843 a b Erga pauperes largus B. Petrus Hieremias 296 f erga Pauperes misericors, ientaculum aliosque cibos sibi detractos ijs dat adhuc puella B. Coleta 552 d 606 b Necessaria monachis & peregrinis suppeditat S. Domnina Virgo deuota 34 b Eleemosynæ statutæ dantur quotannis die natiuitatis S. Rudesindi 107 c Panis, fabæ, vinum pauperibus distribuuntur in anniuersaria solennitate B. Stephani Obazin. & multiplicantur diuinitus 805 a b Pauperem vestibus sibi detractis cooperit B. Bonauita 123 a Eleemosynam rogatus a B. Petro Hieremia, iniuria hunc afficiens a Deo punitur, & eleemosynam confert 296 e f Eleemosynis dedita cæca, ab Angelis missa ad S. VVinwaloëum, illuminatur 253 f 260 c in Eleemosynas pauperum erogandæ diuitiæ iniquæ & per flagitia acquisitæ 11 f eas S. Eudocia in baptismo offert Episcopo dispensandas. 15 d dantur hospitali 15 f Eleemosyna negata S. Senano, fœtent cibi & potus 770 d

Eleuatur in aërem orans, & colloquens in horto B. Agnes de Bohemia 522 f 523 a orans B. Coleta 559 a Eleuata conspicitur cum XII Apostolis 575 f 576 a Eleuatur a terra in luce cælesti inter orandum B. Petrus Hieremias 297 c Eleuatur in oratione a terra S. Thomas Aquin. 670 f audit Bene scripsisti de me &c. 671 a

Epilepsia curata ope S. Casimiri 353 e S. Thomæ Aquinatis. 724 f

Episcopi Martyres in Taurica Chersoneso, Ephrem, Basileus, Eugenius, Agathodorus, Elpidius, Ætherius, & in igne illæsus S. Capito 639 in Cappadocia S. Lucius 130 Incertæ Sedis Aristion & Lucinius 303 Iulius. 309 in Scotia SS. Adrianus & Stolbrandus 326 In Africa S. Cyrillus 757 in Hispania S. Hesychius seu Iscius. 4 in Italia S. Herculanus 47 S. Marcianus 421 in Gallia Leo 89 Episcopi Confessores in Asia S. Theophylactus 787 S. Paulus 789 Constantinopoli S. Euagrius 427 Episcopi in Palȩstina Theophilus 361 In Cypro Nestor & Arcadius 643 S. Gregorius 368 in Italia S. Prouinus 759 S. Litifredus 793 S. Basilius 426 S. Titianus 261 S. Paulinus 312 S. Petrus Policastrensis 328 S. Gaudiosus 648 in Gallia S. Simplicius 34 S. Albinus 74 B. Rogerius 119 S. Drausius 404 S. Virgilius 399 in Lotharingia S. Chrodegrandus 452 in Belgica S. Hunfridus 790 in Hispania B. Oldegarius 481 S. Rudefindus 102 S. Iulianus 782 in Germania S. Basinus 313 in Anglia S. Dauid 38 S. Ceadda 143 S. Felix 779 in Scotia S. Marnanus 62 S. Duthacus 799 in Hibernia S. Kieranus & Carthachus 389 S. Corpreus 468 S. Senanus 760 Episcopus Apostolus Frisonum S. Suibertus 67 Episcopi inuiti creantur S. Rudesindus anno ætatis 18, 107 f S. Simplicius 37 b B. Rogerius, cum ioco se commendasset 120 f 121 a Episcopus electus, fugit & iussu Pontificio retractus a fuga, & iussus parere creatur Barcinonensis S. Oldegarius 485 486 a ob Episcopi noui ingressum in vrbem Aureliæ captiui liberantur 119 f Ex Episcopo monachus monitu diuino S. Rudesindus 108 d alij eius exemplo 108 f Episcopatum Neapolitanum a Papa oblatum non admittit S. Thomas Aquin. 672 e Episcopatus S. Maximini prædicitur S. Quiriaco ab Angelo 425 b Episcopalis doctrina & virtutes S. Suiberti 85 S. Drausij 407 de S. Iulini Toletani 786 a b Episcopi reprehensi, excommunicati, depositi a Petro de Castronouo 413 b c

Epistola S. Eudociæ triplici Cruce signata mortuus resurgit 19 a b Epistola B. Coletæ sanitas collata 619 c

Equi ob eductam e monasterio B. Coletæ puellam excæcati 560 f alij equi precibus eius sanati 561 a ab Equo per prærupta excussus miles B. Ioannes de Deo inuocata Deipara seruat vitam 815 a 838 b, excussus quia solitat preces omiserat 838 c Equitantes in periculo liberantier ope B. Ioannis de Deo 853 a b c

Eremitæ S. Hesychius 456 S. Caluppanus in exciso lapide degit 262 c S. Paulus Simplex ne cum adultera vxore viuat 645 SS. Baltherus Presb. & Bilfridus aurifaber 448 c Eremus petitur ad peccata expianda & cauenda, & mandata Dei aßidue meditanda 13 d

Euangeliorum codex auro gemmisque exornatus a S. Bilfrido, triduo in mari illæsus, adhuc extat. 450 b c e

in Eucharistia modum existentiæ Christi explicat S. Thomas Aquin. a Christo apparente approbatum 675 e f pro Eucharistia conficienda aqua in vinum versa est 43 d Eucharistiam ab Angelo accipit S. Marcus monachus 367 c 368 e a Christo B. Coleta, Sacerdote negligente consecrare hostiam 564 e f Eucharistia in sinu gestatur a S. Eudocia, dum captiua abducitur, Angelo præferente facem 19 f 20 a lapsa e sinu incendit & necat iudicem & satellites 21 b Eucharistiæ ministrandæ ritus in procinctu martyrij 634 c Eucharistia sola viuit 40 diebus B. Gerasimus 387 f ad Eucharistiam confugit in rebus difficilibus B. Coleta 564 d Susceptura sacram Eucharistiam præmittit actus humilitatis & contritionis B. Coleta 564 b c post eam sumptam rapitur in extasim, facie lucida apparet, verbis inflammat alios 564 c d, 609 c Inspirationi non assentiens, nequit hostiam deglutire 564 d e, Eucharistiam pro viatico magna pietate sumit B. Petrus Hieremias 297 d Præuidens procul dißitum non posse Viaticum suscipere, pro eo accipit B. Coleta 570 e ob Officium de Corpore Christi a S. Thoma Aquin. compositum, donatur eius corpus ordini Prædicat. 730 b in eius festo 730 a 739 e

pro Eulogia panes ab Episcopis benedici soliti 60 c

Exactiones minuit B. Carolus Bonus. 167 b

Examinat districte acta sua S. Apianus 322 c

Excommunicatione contempta, depopulantes ecclesias morte puniuntur 778 c d

Exequiæ B. Caroli Boni celebratæ 172 c 188 b 207 pro Exequijs suis regiam pompam reijci S. Cunigundis moribunda petit 275 d explorator malignus actionum B. Ioannis de Deo videt sua crimina parieti inscripta, & gladium suo vertici imminentem 845 d e

Exules pro fide obeunt S. Euagrius Ep. CP. 427 e ob cultum imaginum defensum, S. Theophylactus post 30 annos 788 789 a & S. Paulus Ep. 789 f Exilium passus S. Lucius Papa 301 d 303 e cum gaudio suorum reuersus 304 a

Extasin patitur S. Thomas Aquinas in Mißa & Completorio 669 e f in Extasim orans rapitur B. Agnes de Bohemia 511 d 522 e Ad plures horas aut diem B. Coleta 558 e f 607 e maxime cogitans paßionem Christi 561 d 562 a 563 e audito Dei nomine 576 f & sumpta Eucharistia 609 c inter confitendum 609 d alias in ea S. Annam vidit 609 e rapitur verba faciens in Capitulo, de nobilitate status Religiosi 610 a alias miro odore perfunditur 610 a

F

Fabæ a S. Emeterio satæ subito excrescunt & florescunt 244 f

Faber ferrarius B. Bonauita 122 f

Facie splendente inter orandum apparet B. Coleta 557 b

Facies mutata B. Coletæ de paßione Christi meditantis 562 a, clara & lucida post communionem 564 d Faciem magistri præ verecundia non intuetur decennio S. Dauid Meneuensis 42 b Faciei tumor & dolor sublatus ope S. Thomæ Aquin. 724 c 725 a 736 c 737 c item Facies perusta 738 a labio naribus adhærente 738 b Facies inflata attactu annuli S. Rudesindi curatur 116 c

In Fæminæ forma terretur a dæmone inter orandum B. Ioannes de Deo 850 b Fæminarum adspectum & colloquium euitat S. Thomas Aquinas 661 f Fæminas inhonestas ad frugem reducit pater B. Coletæ 542 a c cas ad pietatem inducit B. Coleta 542 c

Fax ignea visa procedere ex ore Coletæ orantis 558 f

Febris pellitur a S. Cadroë porrecto potu 479 b alias attactu loculi 481 b a S. Thoma Aquin. admotis reliquijs S. Agnetis 675 c 706 c osculo defuncti S. Leonis-Lucæ 102 a variorum per pileum B. Caroli Boni 172 b attactu S. Basilisci 239 d adsepulcrum S. Rudesindi 114 f ope S. Thomæ Aquin. 681 a b 682 f tertiana 685 b c 715 b quartana 242 683 d f 685 a 719 f 721 e 685 c 694 c 696 b 718 c d f 719 d f 720 b d e f 723 b c 724 e hectica 724 f ope B. Coletæ 598 f 599 a c 624 f 625 f e S. Casimiri 353 d 354 f 355 a Febris pestilens tollitur ope B. Ioannis de Deo 854 d e Febri moribunda sanatur ope B. Agnetis de Bohemia 529 f 530 a Febris quartana recitata Oratione Dominica ad honorem S. Rudesindi tollitur 114 e

Festorum & dierum Dominicarum cultum inculcat: ne cibi emantur & ne eleemosynæ datæ adferantur prohibet B. Coleta 545 e f, 604 b ne nundinæ fiant 546 a 604 e Festis diebus in itineribus subsistit 546 b 604 c In Festis solemnioribus & diebus Dominicis maiores infirmitates patitur B. Coleta 566 e

Fidem profitetur moribundus S. Thomas Aquinas accepturus viaticum 677 b c 713 c ad fidem confirmandam corā Chlodoueo R. vas confractū redintegrat S. Fridolinus 436 f

Flagellantur vt bestijs obijciantur SS. Perpetua, Felicitas & socij 637 d S. Eubulus 644 b Flagellat semet cum copiosi sanguinis effusione feria 6 B. Ioannes de Deo 829 b Flagris semet castigat duris B. Agnes de Bohemia 511 c 522 a Disciplinam quotidie per quadragesimam ab alijs accipit B. Stephanus Obazin. 803 b Flagellatur crudeliter B. Ioannes de Deo, amentiam simulans 821

Fluuius in alteram ripam conuersus oratione S. Fridolini 439 e in duas partes diuisus signo Crucis a B. Bonauita 123 d Fluuius vino manat prope ecclesiam S. Dauidis 46 f per Fluuium inuadabilem signo Crucis transitum facit B. Coleta 609 b

in Fœno secando occupatur S. Equitius Abbas 651 b

Fons erumpit baptizato S. Dauide Meneuensi 42 b Fons elicitur a S. VVinwaloëo virga terram designante 252 f 255 b Fontem iussu S. Senani educit S. Libernus 773 e alium iussu Angeli S. Senanus 775 f Fontem eliciunt S. Dauid Meneuen. oratione 43 d alium baculi cuspide aperta gleba 42 d S. Cadroë ad leuandam sociorum sitim 478 f S. Kieranus Angeli instinctu 599 b Fons emanat, vbi caput abscissum S. Leonis Rotomag. cecidit 95 f 97 a e sanguine S. Basilisci exortus sanat energumenos, 239 c alius vbi sepultus est 241 d Fons S. Dauidis Menenensis lacte manat 46 f

in Fornace perimuntur SS. Marcellus & Antonius 23 in Fornace ardente illæfus cum vestibus Episcopalibus S. Capito, plurimos conuertit 643

Fratres Episcopi & Sancti, Ceddus & Ceadda 144 c d

Fruges a grandine illæsas seruat inuocatus B. Ioannes de Deo 852 b Frumentum in pauperes distribuendum inexpectato accipit B. Coleta, imo & solito diutius durans 565 e Frumentum diuinitus auctum ad eleemosynas dandas B. Stephano Obazin. 804 e augeri cessat dum mensuratur 806 d

Fugit procul S. Arthellais, vt virginitatem seruet expetita ab Imperatore 263 264

a Fulgure, sorore occisa, seruatur S. Thomas Aquinas puer 659 e

Funus S. Senani honoratur 8 diebus continua luce cælitus immißa 777 c Funebri pompa & maximo concursu sepelitur B. Ioannes de Deo 833 c d e

Funes texere & retexere iussus a S. Antonio S. Paulus Simplex 646 d Funiculus albus a cælo dilapsus inter brachia B. Coletæ omine optimo 551 b 605 e f

Fures reddit immotos absens & emendat S. VVinwaloëus 253 d e 255 c Furis manus lapidi adhæret, ope S. Dauidis soluitur 47 in Furum rerum ecclesiæ manibus nequeunt cerei accendi 64 a Fur spoliaturus bona S. Rudesindi, obsidetur a diabolo. 117 e e Furato boue comedens, etsi pœnitens furti, moritur 112 b Furato asellum remittit pœnam B. Ioannes de Deo 846 f

G.

Gangræna brachij ope SS. Emetherij & Celedonij sublata 234 e

Genua flectens obit S. Conon hortulanus, currere iussus ante currum clauis ferreis per pedes adactis 363 b Genuflexionibus centum per diem & totidem per noctem vsus S. VVinwaloëus 253 a Gunuflexum permanet a morte cadauer B. Ioannis de Deo 833 b suaui fragantia relicta 850 e Genu & crurum dolor sublatus ope S. Thomæ Aquin. 684 a 710 b 720 e 725 a 735 c

Gladijs interfecti a Longobardis plurimi Martyres 142 e f Gladio ad aram S. Casimiri benedicto repulsi hostes hæretici 356 b

In Gloria æqualis SS. Augustinus & Thomas Aquinas. 667 c 708 c d Gloriam mundi contemnens accessum ad Imperatorem & viros potentes renuit S. Petrus Cauensis 331 e

Grando ne noceat, inuocantur SS. Emetherius & Celedonius 234 f

in Gratiæ statu omnes suas esse in oratione intelligit B. Coleta 612 a Gratia Dei emendata Eudocia meretrix opulentißima, fit Christiana, monacha, & Martyr. 10 & seqq.

Gratitudo leonis ob aculeum e pede extractum seruientis S. Gerasimo 388 e f ad sepulcrum eius morientis 389

Gulæ appetitum domat B. Rogerius 121

Gutturis struma & oppilatio sublata ope S. Thomæ Aquin. 683 e 710 f 718 d 720 b d 723 c 725 a tumor 684 b 704 c 705 a

Gustum amittunt occisores B. Caroli Boni in ecclesia obseßi 177 b

H.

Hæreseos Abligensis abiurationeum prædicat, & formulam iuramenti proponit B. Petrus a Castro-Nouo 412 b

Hæreses Eutychiana & Monothelitica Saracenorum irruptione punitæ 416 b & Iconomachorum 461 d f

Hæreses Vigilantij & Valeriani oppugnat S. Eusebius Cremonensis 375 376 & dicentium animas expectare ad extremum iudicij diem 382 c Hæresis extirpandæ auspicium ope S. Casimiri 355 f 356 b Hæreticos damnantes Ordines Mendicantes refutat S. Thomas Aquinas 666 c, d illis eiectis scholas accipiunt Prædicatores 666 e

Hebdomadarij propter baptismum & pœnitentiam statuuntur a Simplicio Papa 137 f

Hemicrania sublata visione B. Coletæ apparentis 586 a b alia eius ope 596 d

Hernia curata velo vel pallio B. Coletæ 592 c ope S. Thomæ Aquin. 728 f 729 a B. Stephani Obazin. 806 a 809 a

Homicidæ & conspiratores in necem B. Caroli Boni occiduntur 173 & seqq. 190 200 206 208

Honores declinat in Imperatorem & Regem expetitus B. Carolus Bonus 180 e f 181 a b vide Humilitas.

Hortulanus S. Conon. Martyr. 362

ad Hospitale trahitur, ab amentia quam simulabat curandus B. Ioannes de Deo 821 b, amentia seposita, incipit ministrare infirmis 822 b Hospitale erigit Granatæ 823 d

Humilis summe e nobilißimo, vilißima ministeria obit S. Easterwinus 653 a b singularia non admittit 653 d Humilis vilißima ministeria monasterij obit etiam apud externos B. Agnes de Bohemia 511 b 521 a b præesse renuit, omnibus se inferiorem æstimat 520 d e Humilis viliora munia obit S. Cunigundis ex Imperatrice sanctimonialis 274 f Humilis vilißima munia obit in suo hospitali B. Ioannes de Deo 823 f humeris suis ægros portat 823 f Humilis summe absque inani gloria S. Thomas Aquinas 668 b Fratri laico externo socium se iungit 668 c æquo animo fert contrariam sententiam defendi, suam modeste ostendit veram 668 d e humilia eius desideria & responsa 712 d Humilis monachos honorat & excitat S. Petrus Cauensis 334 a erga Humiles facilis S. Casimirus 350 a Humilitate S. Petri Cauensis motus, vir nobilis, ei ante aduersarius, sit monachus 332 b c Humilitas S. Apiani 322 b ex Humilitate æstimat se omnibus peccatoribus viliorem, & maximas inferorum pœnas promeritam B. Coleta 542 e f alia humilitatis opera 543 ex Humilitate honores contemnit S. Thomas Aquin. 701 d Archiepiscopatū Neapolitanū non admittit 672 e 673 a 678 d ex Humilitate de honore sibi a Summo Pontifice delato dolet & petit liberari titulo Abbatissæ B. Coleta 549 f nullas suas laudes patitur 602 f de se abiectißime sentit 602 d vilibus ministerijs se addicit 602 e exercitia humilia cōmendat 603 d Humilis animi demißio B. Ioannis de Deo diuinitus honorata, a magnis viris & illustribus matronis æstimata 847 d e f

Hydropici sanati ope S. Thomæ Aquin. 684 e 707 b

Ex Hypocrisi deuote exterius orantem, vt pro tali habeatur, cognoscit B. Coleta 571 c

I.

Idolum Apollinis corruit, & templum comburitur igne de cælo lapso ad preces S. Basilisci 240 Idolum Dianæ precibus deijcit S. Cleonicus 231 c Statuam Martis flatu dißipat S. Leo Rotomag. 94

Ieiunium adhuc lactans seruat S. Leo Rotomag. 94 a Ieiunat arcte etiam biduo B. Stephanus Obazinensis 801 e Paulus Simplex ad 8 dies, & ad 3 hebdomadas 646 d e f in pane & aqua feria 6 B. Ioannes de Deo 829 b Ieiunat stricte in Aduentu & Quadragesima B. Agnes de Bohemia adhuc secularis 510 b 515 e dein in monasterio sæpius 511 c 512 b 521 f per Quadragesimam in pane & aqua B. Coleta, 565 a in hebdomade Sancta solum comedit in Cœna Domini 565 c, etiam 40 diebus absque vllo cibo aut potu ieiunat 565 a 574 d Ieiunat triduo inter tormenta S. Basiliscus, panem oblatum non admittens 239 e f a Ieiunio abstinendum certis festis præscribit S. Clara 508 a

Iesu nomine fugat dæmonem, suis eū humeris instar pauperis ferens B. Ioannes de Deo. 845 c Iesu Iesu in manus tuas me cōmendo dicens moritur B. Ioannes de Deo 833 a 850 e vide Christus

Ignis cum fulmine & tonitru pluit super occisores S. Leonis Rotomag. 96 a Igne cælesti ad preces S. Basilisci comburitur templum Apollinis 240 f Ignem e cælo impetrat ad fistularum combustionem S. Philemon 753 e Ignem veste non adusta portat S. Duthacus 799 e ad Ignem etiam in aspero frigore, non acceßit B. Coleta, pedibus licet nudis 552 b 611 c contra Ignem patronus S. Vigor 285 a Ignis sacer curatus ad sepulcrum S. Albini 61 a ope S. Thomæ Aquin. 736 e S. Casimiri 355 e B. Agnetis de Bohemia 532 d

Iliaci dolores sublati ope S. Thomæ Aquin. 701 d 705 c

Illæsi martyres 3 in pice & bitumine bulliente 235 c vide Incendium

Imagines papyraceas Sanctorum vendit B. Ioannes de Deo 819 f Imaginum cultum defendentes exules moriuntur S. Theophylactus, 788 c 789 a & S. Paulus Ep. 789 f

Immobiles hostes oratione reddit S. Piamun 242 e Immobiles trecentos milites triduo permanent mißi ad capiendam S. Eudociam. 18 c Immotos reddit fures absens S. VVinwaloëus 253 d e 255 c 259 f

In Imperatorem expetitus B. Carolus Bonus non admittit 180 f Imperatrix S. Cunigundis 266

Imprecans malum iurando per S. Albinum fit mutus 63 b

Incendium ingens præcognoscit & præseruat religiosas B. Coleta 570 b Incendium vrbi immissum ob vitia ciuium 121 f in Incendio illæsum corpus S. Fridolini 432 f & S. Vigoris 287 b ab Incendio Ecclesia ope S. Apiani liberatur 323 c ex Incendio ægros exportat humeris suis B. Ioannes de Deo, mire ab incendio liberatus 826 f 843 f 844 a b Incendium vrbis Londinensis sopit S. Cadroë 477 a Incendio Ætnæ subuenit B. Petrus Hieremias 297 a Incendium extinctum a S. Fridolino apparente 440 e Signo Crucis a B. Bonauita 122 f 123 d & a S. Cunigunde 275 b in Incendio illæsi puer inuocato S. Kierano 395 a & Virgines ope B. Agnetis de Bohemia 530 d huius sedes illæsa 530 e Incendium restinctum ope B. Coletæ 619 e 623 e & S. Casimiri 353 d

Inclusa degit B. Coleta 544 e f 574 c 603 e f

Indulgentias concedit Ecclesiæ Cauensi dedicatæ Vrbanus 2 Papa 336 d

Infantes languentes sanat S. Quiriacus 426 a Infantes plurimos ante mortuos quam natos, signo Crucis resuscitauit B. Coleta 600 a imo & fœtum præmortuum 617 f

Inferorum pœnæ auditæ præbent initium conuersionis S. Eudociæ meretrici, 11 a

Infirmis, nemine excluso, gratis inseruiunt Fratres Hospitalitatis B. Ioannis de Deo 835 c Infirmis inseruit B. Ioannes de Deo 822 b vilißima munera pro illis in suo hospitali obit 823 f eos ex incendio cum periculo vitæ humeris suis exportat 826 f illis inseruit Angelus vice B. Ioannis de Deo absentis ab Hospitali 841 b

Ingenio subtilis intelligit quæ legit S. Thomas Aquin. 672 b

Inguinis & costæ dolores sublati ope S. Thomæ Aquin. 684 f

Inimicitias tollit ostensa Cruce Christi B. Ioannes de Deo 842 c d

Iniurias vulgi patienter tolerat B. Ioannes de Deo amentiam simulans 821 a alias in conuersione meretricum illatas 825 c d e ab harum vna iniurijs laceßitus 827 e Colapho cæsus & lapide petitus prohibet vlcisci volentes, 846 c d e Iniuria afficientes B. Petrum Hieremiam puniuntur, alius iactura piscium, alius rigore brachij, ambo emendati recuperant sua 296 e f 297 a Iniurij S. Senano morte culpam luunt 774 e f 775 a b alij S. Senano a morte apparente 777 e f 778 a ob Iniuriam S. Corpreo illatam, Conachij magnam cladem paßi 469

Inquisitor fidei B. Petrus de Castro-nouo Ordin. Cisterc. 411

Inspirationi non assentiens B. Coleta, nequit sacram hostiam deglutre 564 d e

Insomnia sublata ope S. Thomæ Aquin. 684 a

Intentionem suam puram inscriptis & doctrina ex amore Dei explicat S. Thomas Aquin. 677 c 713 c

Inuenitur vestis furto ablata, inuocato S. Rudesindo 113 a

Inuidum irrisorem modeste corrigit S. VVinwaloëus 257 a b ex Inuidia aliorum Doctorum maior fit S. Thomas Aquinas 672 d

Ioco se ad Episcopatum commendans, eligitur B. Rogerius 120 f

Ischiadis dolores curantur inuocato B. Ioanne de Deo 853 d e ad sepulcrum S. Cunegundis 277 a 279 c

in Itinere currus ne euertatur, auxilium præstitum a S. Casimiro apparente 354 b c

Iudicantes temerarie ob mutuum alloquium & aspectum SS. Rudesindi & Senorinæ, a diabolo arrepti subito moriuntur, istius precibus & vnctione resuscitantur 109 a b e Iudicio temerario de turpi conuersatione accusatus arcetur ab altari S. Quiriacus, ab Angelo defenditur 425 d e f

Iudicio eximius S. Thomas Aquinas 672 c

Iugulatur S. Nestorius 23

Iurans per S. Albinum cum imprecatione mali fit mutus 63 b Iuramenti formula in abiuranda hæresi 412 b c

Iurisprudentiam docet Aureliæ B. Rogerius 120 e

Iustitiam patri Regi inculcat S. Casimirus 349 d

L.

Lacrymatur aßidue S. Domnina Virgo deuota 33 f ob amorem ardentem Dei 34 a

Lacte manat fons S. Dauidis Meneuen. 46 f

Lampas vitrea ante tumbam S. Drausij a lapsu integra, oleo non effuso 410 b c sapius extincta vltro accenditur 410 d e

Lancea inter costas vulneratus obit B. Petrus de Castronouo 415 a

in Lapide exciso degit S. Caluppanus eremita 262 c

e Lapsu salui remanent inuocatis SS. Emetherio & Celedonio 234 c Reliquijs B. Ioannis de Deo 835 f 854 a b signo Crucis & potu dato a S. Cadroë 481 a a submersione ope S. Oldegarij 497 e f a Lapsu læsi sanantur ope B. Stephani Obazin. 806 c & S. Thomæ Aquin. 718 b 725 b ab eodem in lapsu præseruatus. 718 c & iumentum & equus 685 e f Lapsu fracta ceruice & cerebro effuso sanatur ad sepulcrum B. Petri Hieremiæ 297 f a Lapsu in præcipitium mercatorem ob preces petitas B. Coleta ei apparens præseruat 560 d e

Laterum dolor sublatus ope S. Thomæ Aquin. 737 a e signo Crucis facto a B. Coleta 609 b

e Latronum periculo ereptus ope S. Thomæ Aquin. 736 b

Lasciuus iuuenis sub habitu monastico S. Eudociam ad peccatum alliciens, concidit mortuus 17

Lectus S. VVinwaloëi ex corticibus arborum 253 a 259 c Lectus B. Stephani Obazinensis dura humus, lapidibus capiti suppositis 802 a Lectus B. Coletæ modicum stramen: puluinar e plumis non admissum in vltimo morbo 552 b etiam puellæ lectus nudi asseres, aut humus 602 a pro Lecto vsus storea nudæ humo instrata, lapide pro ceruicali, & detrito pallio pro stragula B. Ioannes de Deo 829 b

Legatus Apostolicus Crucem contra Mauros prædicaturus creatur B. Oldegarius 488 b c & ad fidem prædicandam B. Petrus de Castro-nouo 411 Legationibus functus S. Simplicius necdum Episcopus, 36 b

Legumina ad sepulcrum S. Basilisci vnica nocte crescunt 241 c

Leones flexis poplitibus lambunt pedes S. Adriani 364 e Leo ob aculeum ex pede a S. Gerasimo detractum, seruit, ei asini curam suscipit, aquam adfert 388 e f ad sepulcrum eius obit 389 d

Lepra laborat 4. annis S. Geruinus 288 a Leprosi sanantur attactu S. Basilisci 239 d osculo B. Coletæ 585 b 610 e Ad sepulcrum S. Thomæ Aquin. 681 b 723 c 724 f Ope B. Coletæ 598 a

Lethargia sublata ope S. Thomæ Aquin. 722 b

Liber apertus in pluuia, intactus reperitur pro S. Aidano 43 e Liber B. Coletæ inter orandum oleo effuso corruptus, sequenti die integer repertus 557 d Liber ex lapsu in aquam madidus attactu B. Coletæ redditur mundus 566 b Libros scribit plurimos S. Iulianus Toletanus 786 c d e Libri a S. Thoma Aquinate scripti indicantur 663 e 665 666 667 730 b c in schedis contra Gentiles 707 f 708 a quare a scriptione cessarit 713 a Libros varios conquirit S. Geruinus Ab. 283 f Libellos pios vendit B. Ioannes de Deo 819 f librariam officinam constituit 820 Librariorum Patronus Bononiæ B. Ioannes de Deo 813 c

Lignum aridum frondet in natiuitate S. Senani 762 b 769 f Lignorum falcis vltro subsequitur S. Leonem-Lucam 100 c

Litanijs recitatis multum fidit in afflictione B. Coleta, maxime in itinere 557 a ijs lectis latrones in melius mutat 557 f 558 a alios etiam castitati insidiantes fugat 558 b c locum a deprædatione seruat 558 d

In Locis diuersis eodem tempore est S. VVinwaloëus, in monasterio & procul ab eo apparens 251 f 252 a

Lorica ad carnem S. Petri Cauensis putrescit 331 d Loricam infra vestes gestat B. Stephanus Obazinensis 802 b 803 d

Lux cælestis octo diebus honestat funus S. Senani 777 c Luce cælesti inter orandum perfunditur, & a terra eleuatur B. Petrus Hieremias 297 c Luce splendens moritur B. Agnes de Bohemia 512 c 527 b

ad Lupanar S. Arthellaidem ducturi latrones morte puniuntur 264 b

a Lupo abreptus infans recipitur inuocata S. Cunigunde 277 f

Luxuriæ desiderijs remedium adfert S. Kieranus, mora offerens 395 f

M.

Magiæ suspectus abducitur in carcerem B. Ioannes de Deo, denso sub imbre siccus, & igne ab hoc non extincto 839 c d Magus se monachum simulans agnoscitur a S. Equitio, comburitur 650 b d

Mahometicæ legis dementiam & absurditatem ostendunt 42 Martyres 463

Mancipia redduntur ope B. Oldegarij 493 e f

Mansuetudo S. Apiani cum simplicitate iuncta 322 c

Manus eleuata ad percutiendum arescit signo Crucis a S. Dauide facto 44 a Manus contracta sanatur a S. Albino signo Crucis 58 f Manuum tremor ope S. Thomæ Aquin. 719 c fractura 737 d

S. Maria liberat S. Cunigundem ab infamia virginitatis non seruatæ 273 f in visione monet B. Fredericum, vt fugiat de medio Babylonis & vitā in cœnobio agat 291 b Maria V. cum S. Ioanne Euang. & Angelo Raphaële apparet in morte B. Ioannis de Deo 850 c d apud S. Mariam impetratur a S. Francisco in reformationem Ordinis B. Coleta 547 a a Maria Virgine coronam spineam accipit B. Ioannes de Deo 840 e Apud S. Mariam visus miles contra dæmonum insultus a B. Stephano Obazin. defendi 805 f 806 a S. Mariæ osculo creditur sanata B. Coleta, ob linguam ad guttur retractam quasi muta 567 f 613 d erga S. Mariam eiusque imaginem mire deuotus ad extasim S. Veremundus, festum Immaculatæ Conceptionis celebrari facit 796 c d Mariæ Conceptionis festum illustrat B. Rogerius 120 a S. Mariæ festo Purificationis æger vltimo celebrat S. Geruinus 288 b ab ea obtinet veniam moriendi 288 b S. Mariȩ imago stellis apparentibus inuenta, occasionem præbuit vrbis Sellæ in Nauarra cōdendæ 796 d e S. Mariæ ecclesiam condit S. Lutwinus, consecrat S. Basinus 319 e S. Mariam pie colit S. Casimirus 348 f B. Mariæ amore amplectitur castitatem B. Fredericus, & amat B. Ioannem Euang. quia custos B. Mariæ ob castitatem factus 290 d vt S. Mariæ adhæreat B. Agneta de Bohemia hortatur S. Clara 507 f B. Mariæ & Christo seruiturum se in cœnobio addicit B. Fredericus pro salute matris defunctæ 291 e S. Mariam pie colit S. Casimirus 348 f ei mentem & purißimum corpus addicit & sub eius sacello sepelitur 350 d S. Mariæ commendat virginitatem B. Agnes de Bohemia 510 b 515 e f in B. Mariam deuotus singulis hebdomadis Missam de ea celebrat B. Fredericus 290 e etiam Sabbatis in Quadragesima 290 e S. Mariam & Ioannem Euang. ex affectu castitatis maxime amat B. Coleta 575 c ad B. Mariæ altare orans, infantem absque baptismo mortuum resuscitat B. Fredericus 290 e ante S. Mariȩ altare psallens Martyr obit B. Carolus Bonus 170 d S. Maria ora pro eo dum cantatur, moribundus S. Geruinus dexteram eleuat 288 d Mariæ V. votum non soluens, obsidetur a diabolo 115 e Mariæ V. deuotus in iuuentute B. Ioanes de Deo, quotidie legebat Rosarium & 24 Pater & Aue, ob annos 24, quibus post Ascensionem Christi vixisset 838 a ob eas preces omissas excussus ex equo 838 c Mariam salutante B. Ioanne de Deo, & recitante Salue Regina, ad illa verba, Illos tuos misericordes oculos ad nos conuerte, reuelatur imago Deiparæ Guadalupanæ 839 e f Percussuri ideo eum pes; erectus exaruit, & sanatur, recitato Salue Regina 839 f 840 a super Aue Maria concionatur per totam Quadragesimam S. Thomas Aquin 709 e Aue Maria recitato sedat tempestatem maris B. Ioannes de Deo 838 e f Chartam continentem Aue Maria detinet manu clausa puerulus S. Thomas Aquinas 659 f Aue Maria sex millia vouenti recitare apparet B. Coleta 580 e iterum in Christi, S. Mariæ, & Sanctorum comitatu apparet 581 b S. Maria inuocata & oleo lampadis vngens elephantia correptum sanat S. Leo-Lucas 101 d Maria inuocata, vitam seruat ab equo per prærupta excussus miles B. Ioannes de Deo 815 a 838 b S. Mariæ interceßionem implorans B. Coleta pro peccatis, intelligit horum grauitatem 559 c

Maris scopulum ad littus transtulisse dicitur S. Baltherus 449 f Mare virga percutiens S. VVinwaloëus, siccis pedibus cum suis transit 252 d 255 a 258 f

Martyres gratia Dei fortes certarunt 304 d e f certamine Apostolorum & aliorum excitati 304 e f Martyr a Græcis colitur S. Conon, etsi post tormenta tolerata liberatus biennio vixerit 360 e Martyribus cum infultasset Firmilianus Præses, capite truncatus perit 644 c Martyr pro iustitia B. Carolus Bonus 170 f talem mortem optarat 171 a ad similem alios animarat 171 a Martyrium delicijs mundi præferendum 306 b Martyrium eligit pro dignitate Centurionis S. Marinus 224 e f in Martyrij procinctu Eucharistia ministrari solita 634 c quasi Martyr censetur B. Coleta ob desiderium moriendi pro Christo, & varia tormenta passa per 50 annos, ob brachium fractum & caput conquassatum 576 e Martyrum cruciatus & dolores in corpore suo patitur B. Coleta 567 b c

Matrem & consanguineos in fide confirmaturus adit eos ex carcere S. Baliscus 237 f 238 a a Matre inter verbera corroboratur 238 c eis valedicit, & reditum suadet 238 d e

Maxillam vnam percutienti præbet alteram S. Leo-Lucas & a dæmone obsessum liberat 101 b Maxillæ dolor sanatur ope S. Thomæ Aquin. 684 d 737 c

Medicus S. Iulianus Mart. 426

de Memoria dicebat antiquum & nouum testamentum S. Marcus monachus 368 a Memoria magna præditus S. Thomas Aquinas retinet dicta Sanctorum 672 d e

Mendicando victitat, diuitijs plurimis in pauperes distributis, S. Eulogius Martyr 361 d Mendicat pro pauperibus hospitalis sui sub noctem miro modo Ioannes de Deo 823 e f

Mercedem aliā nisi Deum ipsum non admittit S. Thomas Aquin. 671 a Mercedem operæ suæ diurnam impendit pauperibus B. Ioannes de Deo 816 f 823 d

Mercator omnibus euersis fortunis, inuocato B. Ioanne de Deo iuuatur 855 a b c

e Meretrice opulentißima Christiana sanctimonialis & Martyr S. Eudocia 10 & seqq. Meretricibus conuertendis operam impendit B. Ioannes de Deo, feria 6 adit prostibula, conuersas eximit debitis, ducit ad Hospitale, nuptui vel monasterio tradit. 824 825 ab vna plurimum adiuta laceßitur conuitijs 827 accedentes ad illas impediturus, magno zelo adoritur 845 d Meretrix conuertitur vita B. Ioanne de Deo in scenam data 851 e

Milites Martyres S. Marinus 224 SS. Emetherius & Celedonius 228 SS. Eutropius, Cleonicus & Basiliscus 235 a Milites in Terra-sancta B. Carolus Bonus iuuenis 164 c 183 f Robertus Comes Flandriæ strenuus, ideo filius S. Georgij a Turcis habitus. 164 d 165 a Miles in Hispania & Hungaria B. Ioannes de Deo 814 815 837. vide Duces. Militia sacra in memoriam cinguli S. Thomæ Aquin. 746 747

Miracula patrare docetur S. Conon a S. Michaële 360 c

Miracula conceduntur in honorem Sanctorum & confirmant sanctitatem 281 c d

Misericordiæ operibus deditus S. Siuiardus 66 e vide Eleemosyna

ad Missarum stipendia ad aram B. Mariæ Guadalupanæ volens acceptare pecunias, fugat dæmonem eas offerentem B. Ioannes de Deo 839 e ad Missam deuote audiendam sæpius confitetur B. Coleta 563 d in Mißa deuota 613 a maxime tempore eleuationis 563 e, alta voce ingemiscens 564 b Christum tum sæpius vidisse creditur 563 e 613 b an Missam celebrans sit in bono statu, cognoscit 563 f 613 b Aqua loco vini oblata scit in calice non esse Sanguinem Christi 564 a Missam quotidie celebrat & sæpe postea alteri ministrat S. Thomas Aquinas 669 e in ea extasim patitur 669 e in Missa tempore eleuationis genua flectit agniculus B. Coletæ 554 e 606 e In Missa sub eleuationem Corporis Christi solitus S. Thomas Aquin. dicere Tu Rex gloriæ Christi, Tu Patris vsque ad finem 677 d Missa celebrata, moritur ad altare S. VVinwaloëus ab Angelis præmonitus 254 a 260 d Missis pro anima sororis S. Thomæ Aquin. factis, liberatur ea ex purgatorio 673 f Brandeum seu corporale oleo infectum diuinitus purgatum 331 f 332 f

Modestia singularis S. Thomæ Aquin. inter disputandum 668 e 712 c vide Humilitas

Molitor in Monasterio S. Senanus 771 b

Monita Ecclesiasticorum & Religiosorum admittit B. Carolus Bonus. 166 e

Monachi S. Arcadius Magister SS. Iuliani & Eubuli Martyrum 427 d S. Marcus in Ægypto 367 S. Owinus in Anglia 312 S. Apianus in Italia 320 Monachi 84 a Danis Petroburgi occisi 443 e Monacho reclusus S. Caluppanus 262 a Monachis S. Leo-Lucas benigne excipitur Abbate diuinitus prȩmonito 99 e f e Monachis Episcopi S. Theophylactus 787 f S. Hunfridus 790 Monachi fiunt Constantinus Rex Cornubiæ & alij Principes 43 c Monasticæ virtutes S. Leonis-Lucæ 99 f 100 a Monasticæ vitæ genus S. Eusebij Cremon. sub S. Hieronymo 378 a Monastici status felicitatem deprædicat Vrbanus 2 Papa 336 e In Monasterio S. Petri Cauensis vita cælestis agitur 331 c Monasticam disciplinam arcte custodit S. Veremundus 795 f a morte apparens eamdem commendat 798 e Monasticum habitum viris vltra 3000 dedit S. Petrus Cauensis 330 f in Monasterio pulsus sub Normannis cupit viuere S. Hunfridus, sed a Papa iubetur Episcopatum detinere 791 b c d in Monasterium ingressum suadet sorori, missæ vt ipsum ab eo auerteret, S. Thomas Aquinas 661 d Monasteria sub Traiano Heliopoli, aliud 70 virorum, aliud 30 fæminarum 16 e f Monasteria 12 extruit S. Dauid Meneuensis 42 f Monasterium virorum extruit & dotat S. Drausius, fæminarum curat ab alijs extrui 408 b c Monasteria varia condit B. Stephanus Obazin. 802 d e 803 e f 804 b S Chrodegandus 452 c S. Henricus Imp. & S. Cunigundis vxor 273 b e S. Anselmus Nonantulanus 266 a Monasteria multa extruit & regit S. Rudesindus 107 f 108 d e 109 c Monasteria varia viris & feminis per se & suos erigit B. Fredericus 292 a b c Monasteria XXV regit S. Veremundus Abbas 795 c In Monasterio Casinensi educatur, moribus & litteris instruitur S. Thomas Aquin. 660 b in Monasterijs pie educatur puella B. Agnes de Bohemia 509 f Monasteria Franciscanis & Clarißis ædificat B. Agnes de Bohemia 518 f e Monasterio B. Coletæ abducens filiam pater, punitus eam restituit 611 f 612 a Monasterij rusticos affligens, morte filij punitus, fit monachus 332 b

Morbos quoscumque sanat S. Quintus Thaumaturgus per 10 annos circumiens regiones 129 c

Moribus grauis & comis S. Simplicius 36 c Moribus placidis S. Drausius iuuenis, gratus omnibus, vt filius dilectus ab Episcopo 406

Morientes vbique in suis monasterijs e reuelatione nouit B. Coleta 551 b an Moriantur aliqui in statu gratiæ, nouit B. Coleta 571 a Mortem prædicit Abbati, ex eius orevidens columbam egredi S. Rudesindus 108 e f Mortem prædicit Episcopo intruso S. Rudesindus 108 a Mortem imminentem indicat B. Coleta Episcopo adspiranti ad altiorem gradum 568 e mercatori prospere valenti & alijs 569 a b c 570 d e 571 a Mortem pauperum absens cognoscit B. Ioannes de Deo 849 d, alijs proximam mortem prædicit 830 e f 849 e Mortis diem addiscit S. Eusebius a S. Hieronymo apparente 382 d in Morte consanguineorum animum quietum habet S. Thomas Aquin. 714 a a Morte coniunctionem S. Chrysostomo addicit S. Basiliscus 236 f 237 Morte puniti Reguli filius, missus ad capiendam S. Eudociam. 18 d & lasciuus iuuenis alliciens S. Eudociæm ad peccatum 17 oratione eius resuscitatur 18 a Morte puniti ob iudicium temerarium, resuscitantur precibus & vnctione S. Rudesindi 109 a b Mori mauult quam virginitatem violare S. Casimirus 350 b c Morientis vltima monita B. Agnetis de Bohemia ad sanctimoniales 517 a Moriens luce splendet, B. Agnes de Bohemia 512 c 527 b Mori statim desiderat & impetrat S. Cannera, negata facultate degendi in monasterio 776 d ad Mortem felicem parat se S. Thomas Aquin. petit Viaticum, fidem profitetur, sua scripta Ecclesiæ iudicio subijcit, intentionem puram indicat 677 b c 717 c Morte appropinquante radi se præcepit B. Stephanus Obazin. vt coronatus ad Christum veniret 805 d 807 c Moribunda non admittit puluinar e plumis B. Coleta 552 b Moriuntur ordine ætatis monachi Landeuenecani 260 b Moritur Angelis cantantibus, & benedictione a Christo data S. Dauid Meneuensis 45 e f Moriens Psalmum 120 Leuaui oculos in montem recitat B. Petrus Hieremias 297 e Moritur Mißa celebrata ad altare S. VVinwaloëus ab Angelis præmonitus 254 a 260 d Moritur S. Geruinus alijs cantantibus: Suscipiat te Christus 288 Moritur genuflexus, & dicens Iesu, Iesu, in manus tuas me commendo B. Ioannes de Deo 835 a 850 e Mortis piæ S. Thomæ Aquin. auditi testes 688 e 689 d 691 b 702 d 713 b a Mortis periculo varij liberati ope B. Coletæ 582 b c d 589 f 599 e a Mortis periculo liberatur Carolus IV Imper. adhuc infans apparente B. Agnete de Bohemia Reginæ matri: quæ & ipsa eodem periculo liberata est 512 d e 528 f 529 a b c pro Mortuo habitus subito sanatur apparentibus SS. Emetherio & Celedonio 234 a Morientibus vt adsit, excitat apparens B. Stephanus Obazin. 806 b vt Moribundis felicem mortem procuret, cupit adesse B. Coleta 577 b 616 b Moribundo vitam prorogat signo Crucis S. Cadroë 479 c Moribundis pœnam infligit S. Petrus Cauensis, vni peccata confiteri nolenti, alteri cui dæmon peccatum obiecit 333 c d Moribundi sanati ope S. Thomæ Aquin. 724 f 735 b 736 a f 737 a b c f B. Ioannis de Deo 855 d e f B. Agnetis de Bohemia 530 f 531 b S. Casimiri 355 b d Moribunda voto B. Agneti de Bohemia facto sanatur, voto dilato relapsa, iterum sanatur 529 e f Moribundo absenti procurat B. Coleta contritionem 570 f Mortuus S. Senanus, in solenni sepultura resurgit, ac successore instituto mox moritur. 777 c d Mortuus resuscitatur impositione epistolæ triplici Cruce signatæ a S. Eudocia 19 a b Mortui resuscitantur Iudex & lictores oratione & attactu S. Eudociæ 21 c d Mortuum resuscitat iussu Abbatis S. Senanus 771 d e Mortui 2 pueri ac vitæ redditi a S. Senano, malunt denuo mori 774 d e Mortui resuscitantur a S. VVinwaloëo 252 b 254 f 258 a 260 e item alius aqua benedicta discipulo tradita 253 c 255 b 259 e Mortui resuscitantur sacco S. Hieronymi applicato a S. Eusebio Cremonen. 382 f 383 a Mortuus puer vermibus scatens, resuscitatur ope S. Herculani 53 a Mortuum a Diacono in lecto suo positum precibus resuscitat S. Virgilius 402 b c item puellam 402 f Mortuum resuscitat & tribunali sistit ad testimonium veritati perhibendum S. Fridolinus 440 a Mortui varij resuscitantur inuocata S. Cunegunde 277 b c ope S. Cyrilli Carmelitæ 501 d e S. Kierani 597 f 598 599 a B. Oldegarij 493 d 497 c B. Agnetis de Bohemia 529 d S. Casimiri 352 a B. Coletæ 581 582 a 600 a b S. Thomæ Aquin 722 d S. Virgilij 404 a oratione S. Albini 59 e Mortuam precibus hora integra continuatis, suscitat B. Petrus Hieremias 297 b Mortuam sororem precibus resuscitat B. Agnes de Bohemia 525 e mori iterum permittit conquerentem se a cælesti gloria reuocari 525 f 526 a Mortuæ proles vt baptizentur resuscitantur ope S. Thomæ Aquin. 721 e 735 f Mortuo resuscitato plurimos conuertit S. Basileus 642 b Mortuis sepulturam procurat B. Ioannes de Deo 841 f

Mortificationi deditus S. Albinus iuuenis monachus 58 c & S. Petrus Cauensis 331 d

ob Mortificationem Martyr vocatus S. Virgilius 401 b Mortificat se in omnibus B. Coleta, etiam in potu aqua 566 a

Mulus effracto fune accurrit ad sepulturam S. Thomæ Aquin. & subito moritur 678 b

Musica cælesti recreatur a Ioanne de Deo, in eius pauperes liberalis 851 e 852 a

Mutus fit imprecans malum iurando per S. Albinum 63 b Muti sanantur ope S. Cunegundis 279 c e f 280 a b & in translatione Corporis 277 e ad sepulcrum S. Rudesindi 117 b 118 f in sepultura B. Oldegarij 493 a ope S. Thomæ Aquin. 720 a Muta fere ob linguam ad guttur retractam B. Coleta, creditur sanata osculo B. Mariæ 567 f 613

N.

Narium pustula inuocato S. Rudesindo sanatur 114 e

Natiuitas S. Rudesindi eiusque meritum prædicitur ab Angelo matri 107 c in Natiuitate S. Senani lignum aridum frondet 762 b 769 f Natiuitatis dies S. Rudesindi quot annis etiam post obitum eius eleemosynis statutis celebratur 107 c

ante Natiuitatem prædictus ab eremita S. Thomas Aquinas 659 d 706 e a S. Patricio S. Senanus 762 a b 769 d in Natiuitate B. Ioannis de Deo campanæ vltro pulsantur, & columna ignea & lucens visa supra domum 837

Nauis ad transeundum flumen, inuocato S. Rudesindo, vltro accedit 111 e 115 c Nauis immobilis facta, ne flumen transeat occisor B. Caroli Boni 175 c d Nauem commentitiam, ad quam a diabolo inuitatur, signo Crucis euanescere facit S. Virgilius 401 d e Nauis ab hostibus liberatur inuocato & apparente B. Oldegario 493 b

Necessaria omnia pro suis monasterijs impetrat a Deo B. Coleta 551 c

Negligentia monachi castigatur a S. Petro Cauensi apparente 332 f 333 a

Noctem, ne religiosæ vt cum hoste conspirantes occidantur, breuiorem facit B. Coleta 575 a 615 e f

Nube fulgida circumdatur in oratione B. Agnes de Bohemia 511 d 522 f

Nudanda a lictoribus S. Antonina protegitur ab Angelis 27 d Nudatum pectus S. Eudociæ ab Angelis velo tegitur 20 a

Nuptias Iustiniani Imp. vt euitet, fugit amore castitatis S. Arthellais 263

O

Obedientia simplici gratiam eijciendi dæmones meretur S. Paulus Simplex 646 f 647 b Obedientia eius perfecta 646 c d, 648 a in Obedientiæ S. Francisci virtute abigit B. Coleta dæmonem in figura muscæ maioris apparentem 573 a ad Obedientiam perfectam hortatur suas Religiosas B. Coleta 545 b c

Oculum ab ansere euulsum restituit sorori suæ ab Angelo edoctus S. VVinwaloëus 251 b c 254 e 257 e Oculi dolorem signo Crucis pellit S. Cadroë 479 b Oculorum dolores & puncturæ tolluntur ope S. Thomæ Aquin. 685 b 700 a 709 c 718 e 737 b Oculis medicinam adhibet B. Coleta, vt poßit sacram hostiam intueri & sacros libros legere 567 e Oculus læsus signo Crucis a B. Coleta sanatus 584 b huius reliquijs 598 c d 618 e Oculi inflati sanantur ope B. Ioannis de Deo 854 b c 858 a

Odor suauis in morte & ad tumbam S. Virgilij 404 a ex corpore S. Veremundi diebus Veneris & hebdomoda Sancta ob paßionem Domini 797 f ad corpus S. Angilberti inuentum 287 c d item S. Richarij 287 e in obitu S. Leonis-Lucæ 102 a e corpore S. Thomæ Aquin. 679 c 689 b e 690 c 691 c 703 d 707 e 713 d e manu eius 680 d terra attactu corporis odorifera 679 d, odor ex attactu diu seruatus 680 c Odor suauis corporis B. Caroli Boni post 53 dies 177 c B. Agnetis de Bohemia 512 d 528 d Odor & fulgor insolitus ad sepulcrum S. Casimiri 355 c Odor miraculosus in vestibus, lecto, loco mortis & sepulturæ B. Ioannis de Deo 856

Oeconomus monasterij S. Apianus 321 e

Officium diuinum celebrandi methodum diuinitus accipit B. Coleta 556 f 606 f id nullis impedimentis oblatis omittit 557 a id cum suis recitans ad leucam auditur 556 f illi reuerenter interest 607 b

Oleo benedicto venenum serpentis tollit S. VVinwaloëus 251 e 254 e 257 f Oleo sancto vncti sanantur paralyticus a S. Leone-Luca 101 a Oleo lampadis B. Mariæ elephantiacus 101 d Oleo lampadis B. Ioannis de Deo capta membris, 858 b c

Oraculum diuinum ab Angelo oblatum S. Cyrillo Carmelitæ 499 b 501 c

Orationi & Ecclesiasticis ministerijs sedulo inuigilat, noctu etiam ad fores templorum orat, cibi & potus oblitus S. Casimirus 349 a In Oratione deuotus S. Thomas Aquinas 669 d Orare solitus ante studia & actiones 670 b ea assequitur sapientiam petitam 670 a c 713 f in ea eleuatur a terra 670 f audit e Cruce Christum loquentem Bene scripsisti de me Thoma 671 a Inter Orandum sæpius eleuatur, & luce cælesti perfunditur P. Petrus Hieremias 297 c In Oratione feruens, nube fulgida circumdatur & in extasin rapitur B. Agnes de Bohemia 511 d 522 e f eleuatur in aëre 522 f Orationi addictißima semper quasi orat B. Coleta 556 & seqq. 606 e eam alijs inculcat cum digna præparatione faciendam 556 e cōmunibus precibus etiā ægra interest 556 e in ea est absque tædio, & facie splendente apparet 557 a b 606 e Orans B. Coleta in extasin rapitur ad plures horas aut diem 558 e f 607 e in aëre eleuatur 559 a visa fax aut sol ex ore procedere, aut corpus splendere, aut oratorium conflagrare 558 f 559 a 607 f Orationi impendit totas noctes B. Ioannes de Deo, & nola appensa tibijs soporem discutit 844 e f Orandi studio addictißimus B. Ioannes de Deo 829 f in eo terretur a dæmone in horrendis speciebus, etiam mulieris & porci 830 Oratione S. Eudociæ resuscitantur morte puniti lasciuus iuuenis 18 a Iudex & lictores 21 c d Comitis filia 21 e puer occisus 22 d Oratione S. Dauidis Meneuensis sons elicitur 43 d Oratione S. Albani resuscitatur mortuus 59 a cæcus & dæmoniacus liberatur 59 b captiuis carcer aperitur 59 e cadauer & immobile & dein mobile redditur 59 d Oratione S. Virgilij mortuus in lecto suo positus resuscitatur 402 b c puella 402 f & a serpente extinctus 403 a b Oratione vnius horæ mortua suscitatur a B. Petro Heremia 297 b Oratione B. Agnetis de Bohemia soror eius resuscitatur 511 d 525 e Oratione fusa aquam diuinitus accipit S. Caluppanus 262 f in alteram ripam conuertit fluuium S. Fridolinus 439 e Oratione B. Coletæ aqua impetratur 560 c 608 c amens sanatur 560 c d a lapsu in præcipitium seruatur 560 d e, equi excæcantur 560 f alij sanantur 561 a phiala aquæ fracta reparatur 566 a necessaria victus subsidia impetrantur 611 b Oratione vas confractum coram Rege Chlodoueo ad confirmandam fidem redintegrat S. Fridolinus 436 f Oratione abigit dæmonis præstigias S. Asterius 225 a destruit idolum & templum Apollinis S. Basiliscus 240 hostes immobiles reddit S. Piamun 242 e reddit immotos fures absens S. VVinwaloëus 253 d e 259 f & sedat tempestatem 250 d 256 c vti & S. Geruinus 286 a Oratione sanat B. Coleta grauiter vulneratum 569 a moribundæ vsum rationis procurat ad Sacramenta suscipienda 570 d diem breuiorem facit 574 e & noctem 575 a Oratione Dominica ad honorem S. Rudesindi febris quartana tollitur 114 e fugantur dracones a S. Caluppano 262 c d Orans ad ista verba Panem nostrum quotidianum, pane ac vino diuinitus oblato reficitur B. Ioannes de Deo 838 d

Oratoria valde submissa expetit B. Coleta 552 c Oratorium ei puellæ in homo sua erigunt parentes, vt noctu ad orationem non egrederetur 602 a Oratorium B. Coleta orante visum quasi conflagraret 599 a Ordinis S. Basilij habetur S. Lucas Casalius 152 a Ordinis S. Benedicti S. Apianus 328 Benedictini Ord. monachus ex Episcopo S. Rudesindus 108 c d vide Abbates

Ordinis Cisterciensis B. Petrus de Castro-Nouo 411 B. Stephanus Obazinen. 800 Præmonstratensis B. Fredericus 289 Crucigerorum B. Sollicitus 498 Ordo Templariorum in Aragoniam contra Mauros inductus 492 a b Ordinis Carmelit. Generalis 3 S. Cyrillus 498 Ordinis Prædicatorum Sacerdotes instar stellarum splendent, vbi stella maior S. Thomas Aquinas 653 b c Ordinis Prædicat. B. Petrus Hieremias 294 Tertij Ordinis S. Francisci traditur B. Bon auita 122 f Ordinis Minorum B. Rogerius S. Francisci discip. 417 Ordinis S. Claræ B. Agnes filia Regis Bohemiæ 502. Ordinis S. Claræ reformatrix B. Coleta 532

Orphanos alit & vestit B. Ioannes de Deo 841 e

Os distortum curatur ad sepulcrum S. Rudesindi 114 f Ore in maxillam retorto punitur sepulcrum S. Petri Cauensis conspuens, eo inuocato sanatur 334 e f

Osculo excipiuntur in visione ab alijs Martyribus, S. Perpetua & Saturus 636 d Osculantur se inuicem occidendæ SS. Perpetua & Felicitas 638 a Osculo sanat eprosam B. Coleta 585 b 610 e tollit dolorem capitis 588 b c Osculum negat Reginæ Angliæ S. Geruinus 285 f Illa reconciliata donat ei varia 285 f Osculo defuncti S. Leonis-Lucæ febris pellitur 102 a

Otiosus numquam, seruat puritatem animi oratione & studio S. Thomas Aquinas 669 c f continuo occupatus 712 b Otium vt euitetur, virgines & viduas vt caste domi permaneant, occupat, & eleemosynis iuuat B. Ioannes de Deo 824 b

Oua data numero non decrescente in pauperes distribuit B. Coleta 565 a

Oues pascit B. Fredericus adolescens 289 f & B. Ioannes de Deo 814 f 816 c 838 a Oues a lupis liberat S. VVinwaloëus apparens 251 f 258 a

P.

Pallij Archiepiscopalis vsus & significatio moralis 487 f 488 a

in Palmarum die ramus in manu B. Coletæ euanescit, quasi ab asina comestus 562 b

Panis frusta pauperibus danda, in sine S. Veremundi abscondita, in assulas conuertuntur. 796 a Pane solo pro magna delectatione reficitur B. Coleta 565 b sumit solum quanta est magnitudo oui 611 c Panes in penuria orante B. Stephano Obazin. vltro allati 804 f Pane & vino diuinitus reficitur B. Ioannes de Deo 838 d Panes Hospitali necessarios miraculo accipit B. Ioannes de Deo 847 a Panes in neceßitate cælitus adferuntur ad monasterium B. Coletæ 553 b Panes e vili materia optime sapiunt in monasterio B. Coletæ 553 c Pane Crucis signo a B. Coleta benedicto tollitur infirmitas 563 a

Panni defectus ad habitum conficiendum diuinitus suppletur B. Coletæ 553 e 598 e 606 d

Papæ Romani, S. Simplicius 133 S. Lucius Martyr 301 Papæ auctoritatem contra Græcos propugnat S. Thomas Aquinas 667 b Papæ primatum eiurare cogens, varie a S. Senano apparente castigatus, misere expirat 779

Paschalis solennitas die Dominica celebranda statuitur 362 b

Pater & filius Martyres, Canutus, Rex & Carolus Bonus Comes 164 a Pater a filio conuersus, ambo Martyres SS. Conon & Nestor 360 c a Patre oppugnata S. Perpetua, eum confortat 634 e 635 e Patrem contrarium ingressui in Ordinem Prædic. non vult alloqui Petrus Heremias 295 c

Pastor armentorum iuuenis S. Leo-Lucas 98 f Pastor seu Parochus B. Fredericus verbo & exemplo alijs præest 290 c d S. Moaua seu Iouinus 138

Patientia in iniuria illata B. Petri Heremiæ 296 e f 297 a Patiens in morbis dolet hos leuari B. Petrus Hieremias 297 c d hoc vsus dicto Hic vre hic seca &c. 297 d Æquo animo fert contrariam sententiam defendi, & modeste suam esse veram ostendit S. Thomas Aquinas 668 d e Patienter fert afflictiones, easq; a Deo immitti petit B. Coleta 578 c d malefactoribus benefacit 578 d 616 b ab amico in hostem mutato Patientia summa tolerat grauia, & precibus eum emendat 578 e f Patientissime tolerat exemplo Christi graues pœnas, & infirmitates corporis & animæ B. Coleta 566 567 & fere maiores in lecto & diebus Dominicis & festis solennioribus 566 e Patientia B. Ioannis de Deo, in iniurijs vulgi ob simulatam amentiam 821 a ob conuersionem meretricum 825 c d e

Paralytici varij sanantur ad sepulcrum S. Albini 60 b etiam post 7 annos morbi 61 e d sepulcrum S. Fridolini 440 d B. Oldegarij 493 f S. Cunegundis 277 a 278 f 279 d f 280 c ad feretrum S. Leonis Rotomag. 96 a ad corpus S. Richarij 287 c aduentu inuisibili SS. Martini & Albini 55 f oleo sancto S. Leonis-Lucæ 101 a tactu S. Basilisci 239 c ope S. Titiani 261 b S. Casimiri 355 a B. Rogerij 418 e S. Thomæ Aquin. 684 f 697 a 707 b 722 a 724 e

Peccatum. Vt paruulus ante moriatur, quam Deum grauiter offendat, optat B. Coleta 545 c mortem impetrat, ne postea damnetur 616 a

Parturit octauo mense in carcere S. Felicitas tunc dolens, non in martyrio 636 f Parturientes iuuantur tunica S. Cunigundis 280 d e ope B. Coletæ 583 e f 584 a Aliæ eius Reliquijs 867 b 590 b 600 c 618 e 625 b 626 a e f 627 a ope S. Thomæ Aquin. 721 d 725 b cingulo sepulturæ 721 c baculo B. Ioannis de Deo 857

Paupertas religiosa certißima salutis consequendæ via 506 e eius incommoda cum gaudio fert B. Agnes de Bohemia 511 c 521 c d Paupertas stricta B. Coletæ exemplo Christi & S. Francisci 551 vestitu simplici e vetere panno 552 a stramine pro lecto vsa 552 b paupercula ædificia & loca amat 552 c nihil de eleemosynis sibi seruat 552 f pro alijs studet & caritati & paupertati 552 e Maluisset viua comburi B. Coleta, quam assensum præbere cogitationi posseßionis auri vel diuitiarum 579 b Paupertatis amore reditus oblatos non admittit B. Agnes de Bohemia 521 d inopiam patienter fert 521 e Paupertatis amore in schedis scribit S. Thomas Aquin. libros contra Gentiles 707 f 708 a Pauperes 24 alit, pedes lauat S. Titianus 261 b in Pauperes benigna, eorum pedes lauat B. Coleta 544 b in Pauperes misericors, consolatur eos & sanat cæcum S. VVinwaloëus 251 a 256 f Pauperibus compatitur & succurrit S. Thomas Aquin. 671 d etiam soror eius 671 f contra Pauperum oppressores seuerus B. Carolus Bonus 168 a a Pauperibus hospitalis maximo cum dolore auellitur æger B. Ioannes de Deo 832 c d Erga Pauperes benigna B. Coleta 565 d 606 b inexpectato accipit distribuenda, frumentum diutius solito durans, oua numero non deficiente, vinū absque diminutione 565 e f Pauperibus quibuscumque quidquid habet impendit B. Ioannes de Deo & cum magno fœnore recipit 826, Vallisoleti omnia accepta distribuit 828 d Pauperum misericordia motus, traijcit in Africam, & diurnas operæ suæ mercedes impendit B. Ioannes de Deo 816 Pauperes Granatæ lucello suo iuuat 823 d vide Eleëmosyna

Pax a B. Oldegario firmata inter Capitulum Barcinonēse, eiusque Decanum 489 Inter Comites Toletanum & Barcinon. 490 a Inter Genuenses & Comitem Barcinon. 490 c

Pecuniam alia meliorem mira Dei prouidentia pro suis neceßitatibus accipit B. Coleta: quæ alijs mixta ijs similis fiebat 551 c 552 f Pecunias reijcit B. Ioanes de Deo a dæmone oblatas 839 e Pecunia mercatoris addita Reliquijs B. Ioannes de Deo, a latronibus superuenientibus intacta seruatur 852 d e f

Pedes lauat Christi in persona pauperis B. Ioannes de Deo 842 a Pedibus nudis etiam in frigore absque calceamentis incedit B. Coleta 552 b in Pedis pollice fistula sublata ope S. Thomæ Aquin. 684 e 722 c pedum tumor 720 c dolor 723 b 725 a 737 d Pes erectus ad percutiendum B. Ioannem de Deo exaruit, & obtenta delicti venia sanatur. 839 f 840 a

ob Peccata contristari Angelos, lætari dæmones vidit S. Paulus simplex 648 d Peccatis scindi carnem Christi ostenditur in visione B. Coletæ 559 c ob Peccata punita cœcitate, post vitam emendatam sanatur ope & prædictione B. Frederici 290 f 291 a Peccata occulta in Confessione non exposita, reuelat ægro B. Ioannes de Deo 830 d iterum alteri desperanti 830 e Peccata purgauit Confeßione, eleemosynis & sanguinis effusione B. Carolus Bonus 171 b in Peccatoribus admonendis B. Coleta comparatur S. Ioanni Bapt. 541 c d eos benigne ad pœnitentiam flectit 543 a 545 b 603 b pro ijs orat 546 f pro Peccatoribus preces reuelatas S. Vincentio Ferrario fundit B. Coleta 559 b 608 a in Peccatis obdurata S. Eudocia meretrix gratia Dei emendatur 10 & seqq.

Perditus puer recuperatur ope S. Thomæ Aquin. 725

ad Perfectionē regula a S. Clara præscripta B. Agneti de Bohemia 507 b e Perfectionem Euangelicam assecuta B. Coleta, ad eam suas adhortatur 545 f Perfectionis maioris innuitur B. Coleta fuisse, quod præ reliquis Sanctis magis a dæmonibus in varijs figuris fuerit tentata 573 b

Peregrinatur Romam duce Angelo S. Cleopatronia 759 e Peregrinatur ad limina Apostolorum S. Leo-Lucas 99 c Peregrinatur bis ad limina Apostolorum, semel Hierosolymam B. Oldegarius 488 d Peregrinantur Hierosolymam ab Angelo moniti SS. Dauid, Teliacus & Paternus 44 e Inuisunt magna deuotione loca sancta Palæstinæ & monasteria Nitriæ SS. Hieronymus & Eusebius Cremonensis 371 f 372 a

Perfidia subditorum occidentium B. Carolum Bonum ponderata 170 e f 181 d e 183 184

Persequentes viros Apostolicos in Hispaniam missos submerguntur 5 c

Peste correptus S. Egbertus, factis arduis votis, liberatur 68 c d contra Pestem inuocatur S. Casimirus 346 b

Pestis depulsa eius ope 353 e 354 f aqua, qua lotæ manus S. Dauidis Meneuensis 47 e aqua cui intinctæ reliquiæ B. Coletæ 591 f Peste sublati, qui contradixerant B. Coletæ in reformatione Ordinis 549 c

in Pice & bitumine bulliente illæsi SS. Cleonicus, Eutropius & Basiliscus 235 c

Pileus B. Caroli Boni febrim pellit 172 b

Pinguis & crassus S. Thomas Aquin. 691 c 692 d 700 c

Pisces sardæ mutantur in haleces pro S. Thoma Aquin. 676 e 703 a a Piscium esu abhorrens sanatur 717 f sapor conditur 718 a

per Plateas tractus obit Martyr S. Basileus 642 c

In Pluuia liber apertus seruatur intactus pro S. Aidano 43 e a Pluuia intactus S. Albinus reliquis madefactis 58 d in Pluuia siccus B. Ioannes de Deo, & igne ab ea non extincto, vt magus incarceratur 839 c d Pluuia in maxima siccitate data ope S. Veremundi 797 a b c

Podagrici sanati ad sepulcrum S. Thomæ Aquin. 680 a 684 f 691 d 692 e 697 c 698 d 704 a 707 a 724 c 736 a

ob Pœnitentiam peccatorum vidit Angelos lætari, & dæmones contristari S. Paulus Simplex 648 d e Castigat clam corpus S. Apianus 321 e 325 c d Nudus 20 diebus in monte per frigora aut in gurgite frigidißimo persistit S. Leo-Lucas 100 f

Ponte fracto in fluuium corruunt persequentes viros Apostolicos in Hispaniam missos. 5 c

Potationes in sterilitate prohibet B. Carolus Bonus 167 b

Prælium præuidens perniciosum impedit B. Coleta 570 a b 614 d

Presbyteri S. VVilleicus 148. S. Caluppanus reclusus 261 S. Quiriacus 424 S. Eusebius Cremon. 369 S. Baltherus 448 c

Præses Diocletiani Martyr S. Antinous 756 757

Prædicator Apostolicus a Papa constitutus S. Geruinus 283 e Prædicaturus verbum Dei ad Armenos abit S. Cyrillus Carmelita 501 c Prædicare iubetur in visione S. Equitius non Sacerdos 650 e Concionatur clausis oculis aut in cælum erectis super Aue Maria per totam Quadragesimam S. Thomas Aquin. 709 e Prædicat abiurationem hæreseos B. Petrus a Castro-Nouo 412 b & cum eo Didacus Oxomensis & S. Dominicus 413 e f 414

Præmonstratensis ex Pastore B. Fredericus 291 e

Proles sterili coniugio impetrata voto SS. Emetherio & Celedonio facto 234 d Proles obtenta voto S. Tatiano facto, hoc non soluto moritur: 261 b Proles addicitur a S. Columba Ab. Hyensi & Cadroë nomen indicat 474 e Proles sterili coniugio impetrata ope B. Coletæ 592 b

Prophetiæ confictæ sub nomine S. Hildegardis contra Ordines Mendicantes 667 e Prophetiæ spiritu prædicit fratri Regi victoriam & consanguineos ante morituros B. Agnes de Bohemia 524 b c Prophetiæ dono prædita B. Coleta, pluribus prædicit instantem mortem, & præmonet ad Confeßionem, aut alia facienda 568 569 570 575 b mortem Martini V Papæ cum diuisione Ecclesiæ 575 b Prophetiæ dono cognoscit B. Ioannes de Deo meditatum 2 iuuenum flagitium, 848 b consilium pauperis suspendium sibi parantis, & impedit 848 c d prædicit prolem futuram 848 f alterius sanctitatem futuram 849 a familiæ alicui ministrationem iustitiæ perpetuam 849 a incrementum sui Ordinis 849 b alteri proximam mortem 849 b alteri suturos filiorum status 849 c absens mortes pauperum cognoscit 849 d Prædicit mortem aliorum B. Ioannes de Deo 830 e f

Protectores 4 Diocletiani Martyres 757 Protector perpetuus vrbis Arelatensis S. Virgilius 402 a inter Protectores & Patronos vrbis Neapolitanæ S. Thomas Aquin. 741 & seqq.

Prudentia magna vtitur in ceußis dijudicandis B. Carolus Bonus 168 b 180 a contemptum dißimulat, emendationem expectat 169 a b restitutionem vrget 169 f

Psalmodia nocturna monachi etiam in hospitio 11 a & Virginum in monasterio sub Traiano 18 a Psallit S. VVinwaloëus, aut stans immobilis, aut flexis genibus, aut manibus in cælum extensis 253 a 259 b Psallit inter dira verbera S. Basiliscus 238 e f ad Psalmos maxime Pœnitentiales cum Letanijs magna deuotione afficitur B. Coleta 557 c 607 b legens Psalmum 50 Miserere mei Deus, impetrat felicem obitum coniugibus in malo obduratis 559 e f Psalmos canunt SS. Antonius & Paulus simplex 646 e f Psalterium totum quotidie vouens recitare S. Egbertus a peste liberatur 68 c d Psalmos pœnitentiales legens ante altare S. Mariæ, Martyr occumbit B. Carolus Bonus 170 d 183 e 184 e

Puerperæ in magno periculo liberantur inuocato B. Petro Hieremia 297 f ope B. Oldegarij 497 f B. Agnetis de Bohemia 532 a Prægnantibus & puerperis succurrit S. Leo Rotomag. 95 f 97 d

Pulueres sepulchri S. Ceaddæ miraculis clarent 148 e Puluere sepulcri B. Coletæ dolores sublati 592 a

e Purgatorio liberandi vnius anni preces deposcunt a S. Corpreo, cui liberati apparent 468 b 469 a e Purgatorio liberatæ animæ per B. Coletam, sequuntur hanc apparentem 581 b c Purgatorij animabus valde afficitur B. Coleta, pro ijs orando 577 a 616 a liberat ibi grauiter punitam 577 b ex Purgatorij igne animam apparentem liberat B. Petrus Hieremias 296 b in Purgatorio esse sororem suam & dein Mißis factis liberatam intelligit in visione S. Thomas Aquin. 673 f e Purgatorio animam apparentem iuuat B. Agnes de Bohemia 523 f ex Purgatorio septennis puer, precibus S. Perpetuæ sororis liberatur 634 a b c in Purgatorio manet 16 diebus, qui negligens fuerat in executione testamenti commißi 674 a

Puritatem animi impetrat oratione S. Thomas Aquinas, conseruat oratione & studio numquam otiosus 668 f 669 c Puritas & Innocentia eius 678 c

Q.

Qvadragesimam quinque aut sex panibus in solitudine absoluit S. Petrus Cauensis 330 c In Quadragesima bis solum in hebdomade comedit S. VVinwaloëus 253 b in Quadragesima tantum comedit die Iouis & Dominica B. Fredericus 290 e Quadragesimas tres quot annis seruat S. Egbertus 68 e

ad Quȩstiones subtiles de Deo anima beata apparens non respondet S. Thomæ Aquin. 674 a

R.

Rabidæ sanantur ad sepulcrum S. Rudesindi 112 d ope B. Coleta 584 c e 585 a

Rex, Regis filius, 3 Regum frater S. Casimirus 337 338 Regis Bohemiæ filia B. Agnes Ord. S. Claræ 502 e Regia stirpe S. VVinwaloëus Ab. 250 b e Rege Cornubiensi monachus Constantinus 43 c B. Carolus Bonusin Regem Hierosolymitanum expetitus, non admittit 181 a Regi monita data a S. VVinwaloëo 253 b 255 b

Regimen B. Petri Hieremiæ eximia virtute præditum 296 d

Referendarius Caroli Martelli S. Chrodegandus 452 b 453 a

in Reformationem Ordinis a S. Francisco impetrata B. Coleta 604 e fit muta & cæca dum consentiat 547 donatur cognitione ad eam necessaria 547 d

Regula & ratio viuendi anachoretarum S. Gerasimi in Palæstina 387 d e f monachis in VVallia a S. Dauide præscripta 46 Regulam Clericorum scripsit S. Chrodedegandus 455 f Regula S. Claræ adiecta Regulæ S. Benedicti 503 c curat moderationem adhiberi B. Agnes de Bohemia 503 a Regula & ratio viuendi Virginum Deuotarum 34 d

Reliquias Sanctorum a Leone X accipit, exornat alijsq; donat S. Geruinus 283 e 284 f 285 a b 286 c Reliquiæ S. Vigoris illæfæ in incendio 287 b ad Reliquias Sanctorum iuramentum noui Comitis Flandriæ & ciuium solet fieri 199 b c d ad Reliquias S. Drausij peregrinatur S. Thomas Cantuar. 404 c Reliquias S. Hilarij ab hoc apparente monitus transfert S. Fridolinus 436 a 437 b ob Reliquias S. Hilarij arbor vltro inclinatur 439 a pro Reliquijs seruatur terra attactu corporis S. Thomæ Aquin. facta odorifera 679 d ob Corpus S. Apiani furto ablatum nauis redditur immobilis 323 a b Caput S. Marnani solitum Dominicis diebus lauari, qua aqua morbi pelluntur 63 f Aqua Reliquiis B. Coletæ benedicta sublata pestis 591 f morbus grauis 3 annorum 594 e f 595 e

Renum dolores sublati ope S. Thomæ Aquin. 717 a 718 c 721 f 725 a

Restituendi voto facto liberatur ob furtum obsessus 117 f

Reti inuoluuntur pugnaturæ ad bestias SS. Perpetua & Felicitas 637 e

Reti argenteo lapidibus pretiosis intertexto comparatur vita S. Thomæ Aquin. 675 a

Reuelat peccata occulta ægro in Confeßione non exposita B. Ioannes de Deo 830 d iterum alteri desperanti 830 e

Reuerens B. Carolus Bonus erga viros Ecclesiasticos & Religiosos 167 e

Rixantes coërcet & reconciliat B. Carolus Bonus 168 a f 182

Ex granorum Rosarij attactu sanatur oppressa doloribus B. Coleta 557 c Rosario pie recitando affecta 607 e

S.

Sagittæ ad S. Philemonem emissæ sistuntur in aëre 756 f in oculum Præsidis incidunt 756 f Sagittis interimuntur CCLXIX Romani 23 f Sagitta ferrea ex vulnere Regis decidit voto S. Monano facto 88 c

Sacramentis munitus pie moritur S. Casimirus 350 c

Sanctitatis S. Thomæ Aquin. testes auditi 688 b 690 b 691 a 692 c 694 f 695 e 696 f 698 f 699 c e 700 c

Sanctitatem S. Thomæ Aqu. non æstimans, punitur tremore: veneratus reliquias, sanatur 680 b 700 e 709 a b Sanctitatis testes 701 b c 702 a 705 e 709 d f 711 b 712 a 714 e Sancti in exemplum a Deo propositi 474 c Sancti sunt cæli, montes, colles, ad imitationem propositi 315 c d Sancti honorantur a Deo miraculis, & his sanctitas confirmatur 281 c d Sanctorum patrocinium obtentura, recitat Officium de omnibus Sanctis B. Coleta, excitata ad id visione S. Annæ 559 d Sanctos inuocat in suo vltimo morbo S. Cunigundis 275 d

Sanctimonialis Bened. S. Cunigundis Imp. 274 e

Sanguis in B. Caroli Boni nece dispersus cum veneratione colligitur 172 a Sanguis copiosus effluit e dente auulso a corpore S. Drausij post 4 annos sepulturæ 409 f Sanguis copiosus effluit ob vnguem auulsum a corpore B. Agnetis de Bohemia 527 f Sanguis S. Basilisci aridæ platano alligati hanc viridem reddit 239 a b ex eo fons miraculis clarus exoritur 239 c Sanguine Martyrum interpellante, hæresis tollitur 415 c Sanguine B. Caroli Boni liniens membra, contractus sanatur 172 d Sanguinis gutta S. Basilisci a diabolo correptus liberatur 241 d Sanguinis fluxus sistitur ope B. Agnetis de Bohemia 532 d attactu cappæ S. Thomæ Aqu. 676 a ope eiusdem 711 c 723 d 724 f item Sanguinis vomitus 683 d 720 f

Saxa respondent Amen in concione S. Lucæ Casalij cæci 152 d e

in Scenam data vita B. Ioannis de Deo conuertitur meretrix 851 e

Scientia S. Thomæ infusa 705 f a SS. Petro & Paulo apparentibus aucta 706 a Scriptoribus pluribus eodem tempore diuersa dictat S. Thomas Aquinas 665 f

Schismatici ne templa restaurent, impetrat a patre Rege S. Casimirus 349 b

Scholas litterarum erigit apud Anglos Orientales S. Felix Ep. 780 b

Sedes S. VVinwaloëi arena lapillis mixta 253 a

Senator Martyr S. Asterius 224

Seruitus, etiam nobilium, qualis olim in Flandria 181 f 182 a b

Serpentes & dracones a diabolo immissos fugat oratione Dominica & Crucis signo S. Caluppanus 262 c d Serpentem interimit & ab eo extinctum resuscitat S. Virgilius, 403 a b a Serpentis morsu illæsus S. Leo-Lucas 100 b Serpentem perimit signo Crucis, & illius venenum pellit oleo benedicto S. VVinwaloëus 251 e 254 e f Serpentes euomuntur ad sepulcrum S. Rudesindi 111 c

Sepulturæ suæ locum indicat S. Titianus apparens 261 b Sepulturam in sterquilino expetit S. Geruinus 288 c d In Sepultura S. Cunegundis locum cedit S. Henricus, vti S. Seuero coniux & filia 276 b c ad Sepulcrum eiulatum excitari solutum compescit S. Petrus Cauensis 333 f Sepulcrum S. Petri Cauensis ex contemptu conspuens, ore in maxillam retorto punitur, eo inuocato sanatur 334 e f

Seuerus in superbos, oppressores pauperum & rixatores B. Carolus Bonus 168 a maleuolos in ius euocat 169 a

Silentium arctum obseruat S. Paulus Simplex 646 f Taciturnus scientias colligit S. Thomas Aquinas, & bos mutus appellatur 662 f

Simulate ad sacrificandum idolis pro alijs subornatus, fit serio Christianus S. Philemon 753 a

Singularia non admittit S. Easterwinus 653 d

Singultus frequens sublatus ope S. Thomæ Aquin. 683 f

Sol visus procedere ex ore B. Coletæ orantis 559 a Contra Solis ardorem ab aquila defenditur S. Lutwinus 319 c Solis radij instar splendore illustratus S. Thomas Aquinas 660 d ad Solis radium reclinat baculum S. Cadroë 479 a chirothecas suspendunt S. Cunigundis & S. Goar 275 d

Somnum discutit nola tibijs appensa vt totas noctes precibus impendat B. Ioannes de Deo 844 e f

Sorores Virgines Deo deuotæ SS. Camilla, Magnentia, Palladia, Porcaria 243 a Sorores Virgines SS. Kineburga & Kineswitha filiæ Regis 441

Spina piscis gutturi inhærens ad sepulcrum S. Rudesindi eijcitur 116 c

Splendore illustrari visa B. Coleta 550 d vide Lu præ Sponso Cæsare eligit Christum B. Agnes de Bohemia 506 c 508 f 510 d 517 s 518 Desponsatur Christo B Coleta annulo a S. Ioanne Euang. accepto 555 e 611 d Desponsationis effectus procuratur S. Thoma Aquin. inuocato 724 a 725 b

Stella visa ingredi cubiculum & residere supra caput S. Thomæ Aquin. 676 b c triplex visa in obitu eius, & ante hunc cometa 677 e

Stomachus vermibus exoneratur, acceptis pulueribus domus natalis B. Ioannis de Deo 857 f Stomachi dolor curatur ope S. Thomæ Aquin. 685 a 724 f 737 e

Studia litterarum & virtutum coniuncta in S. Casimiro 348 d Studio & oratione conseruat puritatem animi S. Thomas Aquinas numquam otiosus 669 c f Studiosis pauperibus bona sua largitur B. Rogerius Ep. 122 a e a Studijs auersus ad sepulcrum S. Rudesindi emendatus, fit monachus 112 e

Submersa in lacum proiecta S. Antonina 27 d Submersus in flumine obit martyr S. Ætherius 642 d Submersi in mari, inclusi saccis SS. Arianus & 4 Protectores 756 c Submersi idololatræ persequentes viros Apostolicos in Hispaniam missos 5 c in Mare delapsus S. Petrus Cauensis naui subuersa ab aqua intactus mansit cum libris, pannis & vasis altaris 332 d Lapsum in mare diu incolumem seruat S. Senanus 773 d a Submersionis periculo varij liberati ope B. Coletæ 582 e f 583 a 589 e 599 f 618 b 618 c 619 c & S. Thomæ Aquin 684 b 722 e

Sudario B. Coletæ sublatus dolor capitis 585 e

Superbia ex nimia rerum abundantia 168 c d dissensiones & bella generat 169 b c & contemptum aliorum 169 f etiam Principum suorum 184 b Superbos & eleuatos monachos refrenat S. Petrus Cauensis 334 a

Surdi ope S. Thomæ Aquin. 720 c 722 a

Suspensi neruis boum verberantur SS. Nestor & Tribimeus 127 f 128 d Suspensi 3 liberantur inuocata S. Cunegunde 277 a b Suspendio addictus miles B. Ioannes de Deo liberatur 815 b

T.

Tactu suo sanat S. Basiliscus paralyticum, leprosos, febricitantes 239 d

Tempestatem maris oratione remouet S. Senanus 772 d Tempestas sedatur precibus S. VVinwaloëi 250 d 256 c S. Geruini 286 a inuocato S. Petro Cauensi adhuc viuo 332 e ope S. Veremundi 797 f Tempestatis & mortis periculo eximuntur nauigantes ad inquisitionem de miraculis S. Thoma Aquin. 681 alij eius ope 682 f Tempestatem maris, recitata Angelica salutatione sedat B. Ioannes de Deo 838 e in Tempestatibus imperterritus S. Thomas Aquin. 672 a

Temperantia vitia tollit, virtutes acquirit S. Lucius Papa 305 c

ad Templorum fores etiam noctu orat S. Casimirus 349 a

Tempus orationi & studijs tribuit, raro colloquijs, S. Thomas Aquinas 669 f

Tentationes interiores nouit B. Coleta 569 e

Terræ infossus S. Arianus euadit 755 f Terra in collem crescens attollit S. Dauidem Meneuensem concionantem 45 d Terra sepulcri S. Cunegundis in thus & grana mutatur 278 b d

ad Testimonium veritati perhibendum de posseßione tradita, resuscitat mortuum S. Fridolinus 440 a

Thaumaturgus cognominatur S. Quintus: per 10 annos circumit regiones, sanans omnes morbos 129 Thaumaturgus ob miracula S. Hesychius 456

Theologicas quæstiones sublimes soluit B. Coleta 570 e

Theophorus cognominatus S. Theophylactus 789 d

Tibiæ dolor sanatus ope S. Thomæ Aquin. 684 e vlcera & tumor 685 b 715 d 719 c 723 b 737 a b d ruptura 738 b 739 c Tibia exulcerata curata ope B. Coletæ 598 a

e Timore Dei & extremi iudicij orat S. Ceadda in tempestate 147 f In Timore Dei crescit S. Casimirus 348 d

Tributum iniquum tollitur monitu B. Oldegarij 489 d

Tussis grauißima sublata ope S. Thomæ Aquin. 683 d 693 d 719 d 720 f

Typographorum Patronus Bononiæ B. Ioannes de Deo 813 c

V.

Vbera grauiter afflicta sanantur ope S. Herculani 54 b

Vberum dolor ablatus ope S. Casimiri 355 b

Venam sibi aperiri aut cauterium aduri non sentit S. Thomas Aquin. a sensibus abstractus 647 d e

Venenum illæsa bibit B. Coleta 576 d

præ Verecundia S. Dauid Meneuensis faciem Magistri decennio non intuetur 41 b Verecundiæ tentationem fortiter superat B. Ioannes de Deo 823 Verecundos sub mortem iuuat B. Ioannes de Deo 826 b

Verberibus lacerātur ad mortem SS. Eugenius, Agathodorus, Elpidius 642 c

Vestes profanas in martyrio abnuunt SS. Perpetua, Felicitas & socij 637 d Vestitus S. VVinwaloëi ex caprinis pellibus 253 a 259 c Vestitus B. Coletæ tunicula simplex & palliolum e vetere panno 552 a etiam puella nodosis funiculis cingebat rude indusium 602 a Vestes B. Ioannes de Deo oblatas cum pauperiorum pannis commutat 845 f 846 a Vestes eiusdem tunica lanea cum femoralibus, absque tegumento capitis aut calceis 829 c habitum certum ab Episcopo idem accipit 829 e

Victoria obtenta inuocato S. Albino, 62 e f ope S. Fridolini 432 e Victoriam prædicit fratri Regi B. Agnes de Bohemia 524 b Victoria maxima de Moschis obtenta, post votum procurandæ Canonizationis S. Casimiri 351 aliæ eo apparente & vadum monstrante 352 aliæ 356 b

Victus anachoretarum S. Gerasimi 5 diebus, panis, aqua, dactyli 15 diebus, Sabbato & Dominica in cœnobio coctis vtuntur & modico vino 387 d Victus B. VVinwaloëi panis hordeaceus cinere permixtus cum pulmento ex farina hordeacia & oleribus: Sabbatis & Dominicis addebatur piscis & caseus 253 a 259 c Victus B. Stephani Obazinensis herbæ, virentia arborum 801 e 802 a

Vidua S. Cunigundis Imp. habitum monasticum assumit. 274 b e

Vino manat fluuius prope ecclesiam S. Dauidis 46 f Vinum dolio effusum restituit B. Coleta 612 b Vino diuinitus repletur vas pro B. Coleta 553 d Vinum oblatum absque diminutione erogat in pauperes B. Coleta 565 f Vinum aut potum inebriantem non bibit S. VVinwaloëus 253 b Vino abstinet S. Petrus Cauensis 331 d mater S. Drausij a concepto filio 405 f

Virga terram designans fontem elicit S. VVinwaloëus, 252 f 259 b mare percutiens siccis pedibus cum suis transit 252 d 258 f Virgis corpus suum castigat B. Stephanus Obasinensis 802 c

Virgines Deo deuotæ S. Domnina 33 eius exemplo CCL aliæ: earum cibus, lectus lanificium, preces 34 d S. Piamun 242 Virgines Deo deuotæ SS. Kineburgæ & Kineswitha sorores, filiæ Regis & S. Tibba consanguinea 441 444 d S. Arthellais 263 4 sorores, SS. Camilla, Magnentia, Palladia, Porcaria 243 a seruiunt ægrotanti S. Germano Ep. Autisiodorēsi & funus prosequuntur 243 a b Virginitatis seruandæ propositum seruat puella B. Coleta 602 d Virgo e purioribus habita B. Coleta 554 b Vt solæ Virgines admittantur ad Ordinem petit bullam a Papa 555 c amat magis Sanctos, qui castitatem coluerunt 555 c f Vt Virginitatem seruet S. Arthellais, expetita a Iustiniano ob pulchritudinem fugit Constantinopoli Beneuentum 263 264. ad lupana a latronibus ducendæ liberatur ab Angelis 264 b Virginitatem semper custodiuit potius eligens mori quam eam violare S. Casimirus 350 b c Virginitatem suam commendat Deiparæ Virgini B. Agnes de Bohemia 510 b 515 e f Virginitatem seruant coniuges S. Conon M. eiusq; vxor Anna 360 b S. Cunigundis cum S. Henrico Imperatore 269 b 273 a Virginitatem seruatam probat Cunigundis, illæsa ignitos vomeres calcando 273 a Virgines castas eleemosynis iuuat, & ne otientur occupat B. Ioannes de Deo 824 b

Virtutes Constantini Magni 241 e Virtutum similitudo intimos amicos reddit SS. Iulianum & Gudelanum 785 f

Vitam longiorem, contra Sanctos consortium eius optantes B. Coletæ impetrat S. Franciscus 613 e Prolixiorem ipsa impetrat suo Confessario 618 a & religiosæ recens admissæ 618 b Vitæ sanctorum fabulosæ resecantur ab hoc opere 82 d Acta martyrum edictis Imperatorum combusta 230 c 232 a Vita B. Caroli Boni scripta, ad amorem Dei bonis, timorem malis ingerendum 163 b Vitam suam conscriptam in spiritu intelligit, eamq; comburit B. Coleta 543 c 603 a

Vlcera incurabilis mulieris lambens B. Ioannes de Deo, eam sanat 840 c Vlcera tibiæ donario voto SS. Emetherio & Celidonio curantur 234 e

Voce diuina animatur inter dira tormenta S. Basiliscus & sanatur 239 a b Voce diuina corrobatur S. Eudocia in periculo captiuitatis 18 c

Voluptates corporis abdicat S. Casimirus 349 b

Voto facto S. Apiano claudus & incuruatus sanatur: voto dilato, relabitur: denuo voto impleto, sanatur 323 d e

Voto obtenta proles, eo non soluto mortua, a S. Titiano resuscitatur 261 b Voto facto moribunda sanatur: voto dilato relapsa, iterum sanatur ope B. Agnetis de Bohemia 529 e f

Vnctione extrema munitur B. Petrus Hieremias 297 d S. Geruinus 288 c

Vulnera lethalia ope S. Thomæ Aquin. curantur 736 e

Vxore ob adulterium relicta fit anachoreta S. Paulus Simplex 645 f 646 b 647 d

X.

Xenodochium fundat B. Rogerius 121 e

Xenodochium pro peregrinis & pauperibus construit S. Anselmus Nonantulanus 266 a

Z.

Zelo animarum accensus S. Felix, relicta patria, Anglos Orientales adit & conuertit 781 c d

Zelus Episcopalis S. Leaddæ 146 c in extirpandis vitijs B. Rogerij Ep. 121 f in hæreticis oppugnandis S. Simplicij Papæ 135 136 137

Zona ferrea præcinctus præparat se ad religiosam vitam B. Petrus Hieremias 295 b ea ad mortem vsque cinctus, dein contra morbos salutari 297 e f Zona sua mißa emendat B. Coleta carnis vitijs irretitum 577 f 578 a

Acta Sanctorum: Einleitung März II