Einleitung April III

Henschenius, Godefridus
Papebrochius, Daniel

Acta Sanctorum Aprilis collecta, digesta, illustrata, A Godefrido Henschenio et Daniele Papebrochio e Societate Iesu. Tomvs III. quo ultimi IX dies continentur. Præmittitur Exegesis Præliminaris Diatribam de tribus Dagobertis olim æditam innovans et stabiliens. Subiunguntur Acta Græca, ad eosdem dies pertinentia.

Antwerp
Michael Cnobarus 1675

[6], xxviii, 1004, LXVII, [29] p.

ACTA SANCTORVM
APRILIS
collecta, digesta, illustrata,
A GODEFRIDO HENSCHENIO ET DANIELE PAPE BROCHIO
e Societate Iesu.
TOMVS. III.
quo ultimi IX dies continentur.
Præmittitur Exegesis Præliminaris Diatribam de tribus Dagobertis olim æditam innovans et stabiliens.
Subiunguntur Acta Græca, ad eosdem dies pertinentia.

ANTVERPIÆ APVD MICHAELEM CNOBARVM ANNO MDCLXXV.

AMPLISSIMO AC REVERENDISSIMO DOMINO MACARIO SIMEOMO CELEBERRIMÆ ECCLESIÆ S. MICHAELIS CANONICORVM ORDINIS PRÆMONSTRATENSIS ANTVERPIÆ ABBATI.

Dvm continuus Tuus erga nostram Iesv Societatem affectus, Amplissime ac Reverendissime Præsvl, & ad historiæ sacræ elucidationem promovendam zelus singularis, finem nullum faciunt bene merendi de hac nostra Antverpiensi Domo, in propriis Societatis muneribus si qua uspiam occupatissima; deque studiis nostris, ad Sanctorum Vitas eruderandas destinatis: æquum profecto est, ut neque nos prætermittamus ullam testandæ gratitudinis occasionem; quando hoc demum solum est pulchrum inter Patronum clientesque certamen, quo pars utraque contendat vincere, vinci gaudeat. Ergo Aprilis mensis, novus laboris nostri fructus, in publicam proditurus lucem, honorem ambit Patrocinii Tui; majori etiam quam Martius prægressus fiducia, quod non solum Præmonstratensium Beatorum ac Beatarum numerosiorem complectatur chorum; sed titulo etiam signatiori, quod inter eos censeat Hermannvm-Ioseph, illum Amplitvdini tvæ Reverendissimæ pene domesticum Sanctum: cujus ipse Reliquias, Steinfeldia olim acceptas, ad tutamen solatiumque carissimi Parthenonis, liberaliter divisisti: ut lectissimarum Virginum cœtum, quem corporalibus subsidiis multipliciter fovisti, spiritualibus etiam cumulares ornamentis. Meminit adhuc Vrbs Antverpiensis universa, quanto cum publicæ pietatis incitamento, certantibus Præmonstratensium utrimque Tuorum, hinc Religiosorum, inde Virginum studiis, peracta solennitas sit: cujus ut memoria cum Actis ipsius Sancti perennaret in opere nostro, brevi sed dilucida narratione, præstare curavimus. Belgium, orbis Annulum, vocavit nonnemo; & Annuli illius Gemmam, Antverpiam, Præmonstratensem Ordinem Annulum esse, quo Cælorum Reginam, Regis cælestis Matrem Mariam, obstrictam sibi habet Ecclesia, si dixerit aliquis; dicam ego, Annuli istius Gemmam esse Hermannvm-Ioseph. Dicam autem eadem loquendi formula, qua usus Ioannes Cassianus, quando de eximio Ecclesiæ Doctore Ambrosio lib. 7 de Incarnatione cap. 25 asseruit, quod a manu Domini non recedens, in Dei semper digito quasi gemma rutilavit. Rutilavit videlicet in Dominæ digito, quasi candoris præcipui gemma, Hermannvs-Ioseph; cui jus secundi istius nominis Deipara Virgo dignata est confirmare, quem pridem habuerat carissimum filium, adlegendo sibi in castissimum sponsum. Hanc Tu Gemmam ipsi Annulari orbis Gemmæ Antverpiæ tam solerter apteque conjunxisti, ut plus fere honoris hic recipiat in parte, quam alibi in totius corporis sanctissimi compage; & Virgineo Sanctimonialium Iuarum contubernio, ita proprium dedisti Patronum, ut comparaveris grande præsidium Civitati universæ, quæ Dei Genitricis potentissimo Patrocinio fulta, eidem tanto magis curæ futuram sese deinceps sperat, quanto impensius colet Mariæ Delicium, Hermannvm-Ioseph. Nunc autem ejus honori, in celeberrima tua S. Michaelis Basilica, novum ex marmore altare moliris, quo magis domesticum ipsum Tuis facias, alteram prædictarum Reliquiarum partem in eo veneraturis. Ipse vero, uti Tibi acceptum refert novum cultum, sibi Antverpiæ deferri tam magnifice cœptum, ac porro magnificentius deferendum; ita libenter videbit e cælis, sua quæ gessit in terris Acta novam lucem accipere sub auspiciis Tuis. Ipsius igitur justissimæ voluntati parere nos credimus, cum Reverendissimæ Amplitvdini Tvæ partem offerimus operis: quod totum poteris vocare Tuum, quatenus omne id quod difficilioris inquisitionis aut disputationis prolixioris fuit, prius quam manum apponeremus extremam, dignatus prægustare legendo, socium quodammodo pii æque ac curiosi studii Teipsum nobis commodasti; maturo discernens judicio, & indicio sincero notans, si quid minus clare probatum, vel obscurius scriptum invenisses, aut alia quavis causa refingendum. Ea Dignationis Tuæ comitas, ad nostros conatus adjuvandos tam familiariter dimittentis sese, opportunissima sane huic Mensi fuit; in quo non tantum occurrebant multa perplexæ indaginis argumenta; sed aliqua etiam tractatu aspera, propter nimis incensa quorumdam studia, modis omnibus satagentium, ne cui liceat libeatve scribere diversum aliquid ab opinationibus, inter ipsos affectu magis quam ratione firmatis. Indignum erat vim inferri veritati, ne comperta eloqui palam posset: indignius eam inferri ab hominibus, qui ipsam ex nobis se requirere asserentes, scriptum bene longum implerant querelis, de nostro non tam judicio quam silentio; quasi non etiam amoris sit tacere quæ displicitura creduntur, cum apparet dici non posse placentia. Etenim hoc curavimus semper, ut lucubrationes nostræ quam longissime recederent a falsitate, caritati vero apud alia sentientes incommodarent quam minime. Ab hoc animi proposito ne abduceret manifesta indignitas fallacium rationum, ad claræ veritatis purissimos radios deprehensa; neve aliis quibusvis respectibus negaremus oculos, plenæ luci affixos; adhibenda moderatio fuit, quantam vix tolerasset forma defensionis, licet justæ ac necessariæ. Itaque consilio usi Tuo, elegimus inhærere argumento, ultro se ingerenti, nec sine nota prætereundo; ipsumque pertractare consueta nobis methodo, quasi provocasset nemo, nemo læsisset; rati quæ in eo solo comperissemus vera, deprehendissemus falsa, satis fore, ad cuivis non hebeti, & litis nobis intentatæ conscio, probandam rationem prioris in Martio silentii de similibus argumentis. Hujus temperamenti, diligenter servati, uti habuimus auctorem & laudatorem Te, ita & defensorem speramus; si quem forte præjudiciis occupatus animus abriperet ad querelas, prioribus similes, & indignas viris litteratis, nedum religiosis, unamque veritatem spectare professis. Neque difficile Tibi erit, ut queri volentibus notum facias, quam promptos nos inveneris semper, ad mutandam in rebus controversis sententiam, quantumvis alias prudenter fundatam, statim ac solidior aliqua auctoritas mutandam persuasit, undecumque ea vel quocumque animo aut modo nobis esset oblata; proinde curandum iis potius ut meliora proferant ipsi si possint, quam ut scripturis ea sola quæ vera probaverimus molestias objiciant, nihil profecturas. Hanc animi nostri præparationem, prompti ad eam tenendam partem a qua steterit veri similitudo major, si necdum in prioribus mensibus satis agnoscere potuerunt, convincet eos posita in limine tertii hujus tomi Exegesis, Diatribam olim editam, de tribus Dagobertis Francorum Regibus eorumque Genealogia, ita innovans atque stabiliens, ut antea nihil statuisse nos temere, nihil nunc sustinere pertinaciter appareat. Exegesim porro istam vel ideo præmitti oportuit huic tomo, Tvæ Amplitvdini dedicando; quod sit veluti continuatio quædam ejus Tractatus, quem Nomini Tuo adscripsimus in Martio. Qui si approbationem a Te haud modicam retulit, quamvis opus necdum perfectum afferret; majorem merito nunc sperare audet, quando res eo perducta videtur, quo sincerus veritatis amor, conjunctus diligentiæ summæ, eniti potuit. Suscipe igitur tot modis debitum obligatissimæ affectionis obsequium, unaque nostrum ac Societatis Antverpiensis commune votum, ut qui Sanctorum Acta tam efficaciter promoves, tam libenter legis, tam studiose imitaris; sero, nec nisi annorum ac meritorum plenissimus, eorumdem consortiis socieris. Audiant Deus & Sancti pia vota, quæ iterum iterumque & millies facimus Antverpiæ MDCLXXV die VII kal. Aprilis.

Rever.MÆ Amplitvdini Tvæ
Obligatißimi famuli
Godefridus Henschenius
Daniel Papebrochius
Societatis Iesu.

AD TOMVM III APRILIS EXEGESIS PRÆLIMINARIS INNOVANS ET STABILIENS DIATRIBAM OLIM EDITAM DE TRIBVS DAGOBERTIS FRANCORVM REGIBVS ET EORUM GENEALOGICO STEMMATE.

AUCTORE G. H.

CAPVT I
Introductio ad hanc innovationem. Synopsis Chronologica Diatribæ prædictæ.

Cvm post edita in lucem Acta Sanctorum mensis Ianuarii, incumberemus Actis Sanctorum Februarii prælo paranais, eorumq; pars excusa esset; ob quasdam oblatas occasiones, seorsim edidi duplicem Diatribam; priorem anno MDCLIII de Episcopatu Trajectensi, [Trium Regum Dagobertorum distinctio,] Episcoporum Regumque Franciæ iis coævorum Chronologia, & populis diœcesi illi subjectis: posteriorem vero de tribus Dagobertis Francorum Regibus, in qua horum Regum ac successorum genus, tempus, acta indicantur; Dagoberto II, S. Sigeberti filio, regnum Austrasiorum vindicatur; & Chronologia ex Conciliis & Episcoporum gestis stabilitur. Hujus posterioris Diatribæ imprimendæ facultatem concessit anno MDLIV R. P. Thomas Dekens per Flandro-Belgicam Societatis nostræ Præpositus Provincialis: qui deinde accipiens libri excusi exemplum, sibi cum debito grati animi affectu oblatum, atq; in ejus fronte legens verba tituli jam indicata, velut solicitus de futura eruditorum approbatione, multa ibi promitti dixit, interrogavitq; num etiam securus essem de rei successu. Ego vero sub hac similitudine respondi: [a nobis nullo prævio auctore constituta,] Iter primus confeci, per viam nullis antecessorum signatam vestigiis, asperam, inaccessam; per nivem, per lutum; atq; ad terminum perveni desideratum, multo cum labore nec absq; pulvere: si vestes alicubi inquinavi aut calceos, id nemini mirum videri debebit; neq; ipse omnino speravi de me, fore ut nuspiam pes impingeret. Terminum viæ statui, &, sicut confido, attigi, tres Dagobertos Reges, quos licet primus securus tamen, post mille fere annos distinguendos doceo. Hoc dum ago & perago, merebor veniam, si non omnia primo conatu illustrata explicatave habens, ad aliquam temporis alteriusve rei circumstantiam offendi. Iter ipse Deo Opt. Max. favente relegam sæpius, & alia monumenta hactenus non visa, quæ frustra ex Anglia expectavi, forsitan postea obtinebo, aut ab aliis producta discutere potero, & excutere pulverem hac vice contractum; neq; mihi tantum, sed aliis etiam, quam nunc aperio viam, facilem reddere & expeditam. Placuit similitudo: & ecce, quod præsagiebam, evenit. [ab omnibus admittitur:] Tres Dagoberti Reges ubiq;, & potissimum in Galliis, apud viros eruditos cum approbatione excepti sunt; neq; his totis viginti annis inventus fuit ullus, qui regnum Austrasiorum, Dagoberto II vindicatum a me, vocare vellet in controversiam: quin etiam antiquos nummos sub eo cusos invenerunt alii, ectypo mihi submisso. Interim multa ad rem eamdem spectantia proprio eruderavi labore, nonnulla alii suggesserunt, quibus bene cœpta stabiliri ac perfici, minus recte definita corrigi & emendari possent; quod nunc facere aggredior, & reipsa comprobare quam verum sit vulgare proverbium, Δεύτεραι φροντίδες σοφώτεραι.

[2] [Nunc quædā circumstātiæ innovantur in Dagoberto I,] In singulis autem trium Dagobertorū innovo & immuto aliquid, tribus consequenter capitibus explicandum ac comprobandū. Dagoberti primi tempora novo modo digero ex consideratione diei quo triennio post ejus mortē consecrati simul sunt SS. Audienus & Eligius, XIV Maji anno DCXL. Secundi Dagoberti, ad regnū reducti aliquod argumentū desumpserā ex Vita S. VVilfridi Archiepiscopi Eboracensis: sed ipsam non habebam, [II] nisi qualis citato Heddio Stephano auctore coævo, a Malmesburiensi exhibetur. Multis igitur litteris institi apud nostros Patres in missione Anglicana degentes, ut ipsa originalis Vita in Anglicanis bibliothecis mihi quæreretur & transcriberetur. Verum illis ob tyrannidem Cromwellianam vix audentibus prodire, nedum cum bibliothecarum custodibus heterodoxis tractare negotium, impetrari potuit nihil. At restituto in regnum paternum Carolo & pacatis magis rebus, inventa est dicti S. VVilfridi Vita per Eadmerum scripta, quam infra XXIV Aprilis damus illustratam, prout recenter edita est in Actis Sanctorū Ordinis Benedictini, cum fragmento Vitæ metro heroico a Fridegodo tempore Odonis Cantuariensis Archiepiscopi scriptæ; cujus ordinem ac methodum ita sequitur Eadmerus, ut solum videatur in solutam vertisse orationem, ac planiore stylo elucidasse, quæ ille metri legibus illigarat. Vtinam etiā prior per Heddiū inveniatur! Interim ex jā allegatis auctoribus, quod hactenus nesciebatur, eruitur tempus, locus & genus mortis dicti Dagoberti II. Deniq; Dagobertum III & ultimum alias censuimus, & ad huc sustinemus, parvulum & impuberem obiisse, ultimosq; Reges stirpis Merovingicæ non ab hoc Dagoberto III, sed a priore Dagoberto II fuisse progenitos, [& III.] quod novis probationibus, contra recentiores quosdam adhuc dubitantes, stabilietur magis.

[3] Hoc autem loco operæ pretium videtur, ut quæ nobis ratio temporis hactenus in Actis Februarii & Martii usitata fuerit, paucis exponam. Fundamētum totius Chronologiæ Dagobertinæ desumptum fuit ex anno & die, [Chronologiæ prioris fundamentum fuit] quo consecrati fuerunt Episcopi SS. Eligius & Audoënus; quod optime potuit scire ipse Audoënus, qui in Vita S. Eligii a se scripta testatur, ambos se Apostolicam benedictionem meruisse eo tempore, quo apud Gallias a cuncto populo Rogationes celebrabantur. Tum, inquit, convenientes simul in civitate Rotomagensi, decimo quarto die mensis tertii, [concursus Dominicæ ante Rogationes cum 14 Maji & an. 3 Chlodovei 2.] id est Maii, die Dominico ante Litanias, inter catervas populi, inter agmina Clericorum, inter choros psallentium, consecrati sumus gratis ab Episcopis pariter Episcopi, ego Rotomago, ille vero Noviomo. Hæc S. Audoënus. Edidit hanc Vitam Lucas Acherius tomo 5 Spicilegii e vetustis codicibus Corbeiensi & Conchensi, quam & nos habemus ex quatuor antiquis MSS. suo tempore edendam. Eadem confirmantur ex Actis MSS. S. Audoëni, ad diem XXIV Augusti illustrandis: in quorum aliis, quæ Fridegodo tribuuntur, a Cointio, ista traduntur: Perveniens Audoënus Rotomagum, Ordinem Pontificalem, secundum Ecclesiasticum & Canonicum dogma, una cum beatissimo Eligio suscepit. Siquidem sub uno die apud Rotomagum ambo pariter ordinati sunt, S. Audoënus ejusdem urbis Archiepiscopus, Eligius vero Noviomagensis Episcopus… Chlodovei Regis, filii Dagoberti, qui tunc regni Francorum apicem tenebat, anno tertio, pridie Iduum Majarum, die Dominico ante Letanias. Hæc ibi. Alia ejusdem S. Audoëni Acta habemus antiquiora, ex pervetustis etiam codicibus MSS. in quibus Auctor præfatur, se antiquam Vitæ ejus historiam intactam reliquisse, & obsecutionis studium in suæ locutionis serie non indevotum exhibuisse. At dein de tempore ordinationis ista habet: Vbi tempus sacris adfuit Ordinibus opportunum, urbe in eadem Rotomagensi, una cum venerabili Eligio, Pontificalem suscepit honorē … regente regnum Francorum Chlodoveo Dagoberti Regis filio anno tertio, pridie Idus Maias. Hæc ibi: ad quæ advertat lector, ubiq; notari diem decimum quartum Maji, seu pridie Idus Maii: eumdemq; confirmari in eisdem utrisq; Actis, dum ista dicuntur: Rexit autem beatus Pontifex Audoënus Rotomagensem Ecclesiam annos tres & quadraginta, menses tres & dies decem. Nonagenarius migravit ad Christum, sub die nono Kalendarum Septembrium. Is est dies vicesimus quartus Augusti, qui a decimo quarto Maji distat intervallo trium mensium & decem dierum, atq; hac ratione certißimum est eos fuisse ordinatos die XIV Maji, neq; hunc diem expungi posse, aut separari a die consecrationis: quod nuper Hadrianus Valesius & Carolus le Cointe tentarunt, asserentes eos die XXI Maji consecratos; quidni & S. Audoënum mortuum esse XXXI Augusti; contra fidem etiam omnium Actorum & Martyrologiorum tam manu exaratorum, quam typis excusorum, in quibus ad XIV Maji ordinatio utriusq;, & XXIV Augusti depositio S. Audoëni assignatur?

[4] Hoc ergo fundamento posito, inquisitum fuit, quonam anno dies XIV Maji, inciderit in Dominicā ante Rogationes; sive ut censebant, [ab aliquibus relatus ad an. 635] ante Ascensionem Domini, cui posset aptari annus tertius regni Chlodovei II. Ac primo Auctor Chronici Fontanellensis, qui sub Ludovico Pio Imperatore floruit, respexit ad annum Christi DCXXXV, quando cyclo Lunæ IX, Solis XXVIII, littera Dominicali A, Pascha celebratum fuit die IX Aprilis, ac festum Ascensionis die XVIII Maji, adeoq; Dominica præcedens requisito die XIV Maji: & huic annorum calculo aptavit fundationem Fontanellensis cœnobii, annos vitæ & mortis primorum Abbatum SS. VVandregisili, Lantberti, Ansberti & aliorum, non absq; variis mendis, per similes annorum characteres in illorum Acta intrusos: quod & ab eisdem Fontanellensibus factū est in jam citatis Actis S. Audoëni, in quibus annus ordinationis ejus legitur intrusus jā dictus DCXXXV, quod S. VVandregisilus a S. Audoëno sacris Ordinibus initiatus, in ejus diœcesi suum monasterium construxisset, ut tota methodus chronologica istarum ditionum cohæreret. Verum quia Dagobertus patri suo Chlothario II, anno DCXXVIII vita functo, succeßit, & diutius quam quinquennio regnavit; non videbatur aliis obitus ejus referri posse in diem XIX Ianuarii anni DCXXXIII. Hinc alii conjecerunt oculū in annū Christi DCXLVI, quando cyclo Lunæ I, Solis XI, littera iterum Dominicali A, Pascha, ut supra, convenit in diem IX Aprilis, festum Ascensionis in XVIII Maji, [a plurimis ad an. 646.] & Dominica præcedens in XIV Maji, & consequenter obitus Dagoberti I in diem XIX Ianuarii anni DCXLIV. Hunc calculum annorum assumpserūt præcipui & exactiores hujus seculi scriptores, Ægidius Bucherius, ad Gesta Pontificum Tungrensium Trajectensiū & Leodiensium; Iacobus Sirmondus, in antiquis Galliæ Conciliis; Dionysius Petavius, in Doctrina temporum & Rationario temporum, tertiū ab ipso recognito; Andreas du Chesne, in Scriptoribus Historiæ Francorum & aliis operibus, Philippus Labbe, Autbertus Miræus, Ioannes Buzelinus, Christophorus Browerus. At Sigebertus ac Baronius, nulla habita ratione Actorum SS. Eligii & Audoeni, retulerunt obitum Dagoberti, ille ad annum DCXLV, hic ad ad annū DCXLVII. Ego circa annum quo mortuus Dagobertus I plurimum dubitavi, & cum nonnullis viris eruditis consultavi, eo quod priores auctores annos XVI regiminis Dagoberti assumerent ab obitu Chlotharii patris, ac necessario inducerent annos sex in Fredegarii Chronico obliteratos & plane omissos. Hac tamen dubitatione, & dubitandi causis non obstantibus, [ex illo fundamēto mors Dagoberti I notatatur an. 644,] cum non occurreret certior progrediendi methodus, & successorum tempora suffragarentur, eamdē quā isti viam inivi, & diē XIX Ianuarii anni DCXLIV etiā assignavi moriēti Dagoberto primo. Cui in Neustria & Burgūdia successit ejus filius Chlodoveus II regnavitq; annos XVIII, quos ex Chronico Fredegarii suppleto, testamēto Leobadi Abbatis S. Aniani, aliisq; monumentis firmavi. Consequens igitur erat, ipsum vita functum esse anno DLXII, [Chlodovei an. 662,] Chlotharium autem, filium natu majorem, illico suscepisse regnum, sub tutela S. Bathildis matris, tradit in hujus Vita auctor antiquissimus. Hujus porro Chlotharii tertii in Neustria & Burgundia regno vindicavimus (& quantum scimus omnino primi) annos quatuordecim, [Chlotharii 3 circa annum 676.] cum paßim solum quatuor tribuerentur: statuimusque vixisse usque ad finem anni DCLXXV aut initium sequentis.

[5] Hanc temporum rationem confirmabant anni Regum, [S. Sigebrti apud Austrasios anno 663,] qui tunc imperabant Austrasiis: ex quibus primus erat S. Sigebertus, Dagoberti primi filius natu major, cujus Vitam auctore Sigeberto Gemblacensi dedimus primo die Februarii, in qua dicitur obiisse Kalendis Februarii anno ob Incarnatione Domini sexcentesimo sexagesimo secundo, qui nobis annum a mense Ianuario inchoantibus est annus sequens DCLXIII. Erat Sigeberto filius Dagobertus II, qui in Clericum attonsus, [& consequēter ordinabantur regna Childerici] per injuriam ab Optimatibus in Hiberniam ablegatus fuit, in ejusque locum assumptus in Regem Austrasiorum filius Grimoaldi Majoris-Domus, nomine Childebertus. Verum hoc Rege expulso, creatus statuebatur anno DCLXIV Rex Austrasiorum Childericus, secundo genitus Chlodovei II, & frater Chlotharii III, tum in Neustria & Burgundia regnantis. Interim adjuvante S. VVilfrido reversus est Dagobertus II, [& Dagobertis,] & partem regni Austrasiorum adeptus, pacifice cum patruele suo Childerico regnavit, & ambo cum Chlothario III in Neustria & Burgundia regnante. Primus horum trium Regum mortuus est Chlotharius, non relicto legitimo herede: [tum Childerici in Neustria regnātis cædes.] ad cujus sceptrum assumptus est Theodoricus tertius & junior, Chlodovei II filius; qui, propter Ebroinum Majorem-Domus Francis odiosum, amotus est & monasterio inclusus: in ejusque locum subrogatus Childericus, tunc frater senior cum anno XII regnaret apud Austrasios: atque ita, ex jam statuto hujus regni initio, necessario inferebatur annus Christi DCLXXVI, ejusque cædes, cum triennio monarchiam tenuisset, ad annum DCLXXIX adscribebatur. Favebant Theoderici, fratris tunc assumpti, [Theoderici Regis anni quatuodecim,] anni regni quatuordecim, assignati in Historia jussu Childebrandi scripta & ad Chronicon Fredegarii subnexa capite 101. Illi autem anni quatuordecim exprimuntur in dicto Chronico ex bibliotheca Laurentii Bochelii Parisiis anno MDCX excuso, item in corpore Historiæ Francicæ typis VVechelianis anno MDCXIII Hannoviæ impresso, ac tandem ab Andrea du Chesne tomo primo Scriptorum historiæ Francorum, & sic statueramus Theodoricum regnasse ab anno DCLXXIX usque ad annum DCXCIII. Porro cum regnum Neustriæ & Burgundiæ a cæde Childerici accepit Theodericus, totum Austrasiorum regnum delatum est ad Dagobertum II, sed invito Theoderico; [obitus Dagoberti II,] unde inter utrumque exortum est bellum civile: hinc aliquamdiu simul eos regnasse constabat. Distuli ergo obitum Dagoberti in annum DCLXXXVII, quod dicto anno incipiant anni viginti septem, quibus Pippipus Herstallius rexisse populum Francorum, potissimum Austrasiorum, traditur in Annalibus Fuldensibus, Metensibus & aliis. Ad hunc ergo annum DCLXXXVII retuleram obitum Dagoberti Regis, quia certiorem hujus mortis notam nusquam tunc potui reperire.

[6] [& ultimorum Regum Merovingicorū successio.] Theodericus ergo Monarcha factus, a morte sua habuit successores filios suos, primo Chlodoveum III; eoque anno DCXCVIII mortuo, Childebertum; cui anno DCCXI successit filius, Dagobertus III juvenculus Rex, quo sine herede mortuo, subrogatus est Chilpericus filius Childerici: isto vero anno DCCXX mortuo, a Carolo Martello in Sedem regni constitutum fuisse Theodericum, traditur in Annalibus Fuldensibus. At quo patre hic natus fuerit plurimum dubitavimus, & forsan patre Childerico natum fratri Chilperico successisse insinuavimus: sed postmodum in Exegesi præliminari de Stemmate Dagobertino, ante tomum 3 Martii edita, statuimus dictum Theodericum, patre Dagoberto II Rege Austrasiorum prognatum fuisse, quod infra confirmabimus. Denique ab hoc Theoderico natus traditur ultimus stirpis Merovingicæ Rex Childericus, cum filio Theoderico abdicatus: in cujus locum assumptus est Pippinus pater Caroli Magni Imperatoris.

[7] Hæc digerendi temporis ratio, nobis eatenus constitutæ, multos habuit sectatores, eamque Philippus Labbe ita approbavit ut secundum illam direxerit annos in Conciliis Generalibus, ab eo & Gabriele Cossartio editis, eosque annos in Synopsin Chronologicam historiæ sacræ & profanæ, quam quatuor partibus non diu ante obitum suum anno MDCLXV Gallico idiomate vulgavit, ad amißim transtulerit. Verum hoc non obstante aliqua occurrunt innovanda, [In his aliqua mutanda.] mutanda, & ad meliorem methodum redigenda: quæ exemplo omnium scriptorum, imo & quorumcumq; tribunalium, de quæstione facti judicium ferentium, hic proponimus, desideramusque ab eruditis lectoribus legi conferriq;. Quod ut facilius poßit fieri in adjuncto schemate stemma Dagoberti genealogicum exhibemus: prout ante tomum tertium Actorum mensis Martii dedimus, annis dumtaxat quorumdam Regum paulo aliter notatis: quo facilius possit Lector Acta Sanctorum in tribus primis mensibus edita ad debitam Chronotaxim & hic stabiliendam dirigere.

STEMMA GENEALOGICVM POSTERIORVM REGVM STIRPIS MEROVINGICÆ,
novissime recognitum & emendatum.

I DAGOBERTVS I A REX IN AUSTRASIA CONSTITUTUS AN.DCXXII, IN NEUSTRIA AN.DCXXVIII, FRANCICI IMPERII MONARCHA AN.DCXXX, MORTUUS AN.DCXXXVIII.
Ab hoc procreati fuerunt

Ex Nanthilde anno 633

2 CHLODOVEVS II a morte patris Rex in Neustria & Burgundia: obiit anno 656. post hunc regnavere filii ex S. Bathilde
3 CLOTHARIUS III a 656 ad 670 E CHLODOVEUS creditus Clotharii filius assumitur ab Austrasiis anno 675.
4 D CHILDERICUS II Rex in Austrasia circa 659, in Neustria & Burgundia ab an. 671, occisus an. 675 hujus filius alter, Dagoberto III suffectus,
5 H THEODORICUS III anno 671 monasterio inclusus, receptus an. 975, monarcha ab an. 680, mortuus an. 693. hujus filii, pueri ac parvuli,
DAGOBERT. cum patre occisus & sepultus Rotomagi a S. Audoëno.
9 CHILPERIC. II Ex Clerico Rex an. 716 ad 720 ἄπαις
6 I CHLODOV. III parvulus ab an. 693 ad 698 ἄπαις
7 K CHILDEBERT. III succedit mortuo fratri usque ad annum 7II. Hujus filius
8 L DAGOBERT. III Rex juvenculus, a 711 ad 715 ἄπαις
MAJORES-DOMUS, ex quibus Reges secundæ stirpis.
B. PIPPINUS DE LANDIS I mortuus circa annum 640. Huic nati ex B. Itta sive Iduberga
GRIMOALDUS ob Dagobertum II ablegatum, & intrusum illius loco filium, occisus circa an. 659.
S. Gertrudis Abbatissa Nivellensis, obiit anno Christi 659, colitur die 17 Martii.
S. Begga nupta Ansigiso Duci, filio S. Arnulphi Ep. Metensis obiit 695, colitur 17 Dec.
C CHILDEBERT. Rex Austrasiis obtrusus a patre, cum eoque dejectus.
3 PIPPINUS Herstallius ab an. 687 ad 714. filii ejus.

ex Alpaide

ex Plectrude

5 CAROLUS MARTEL ab an. 716 sub Rege, sine Rege ab an. 737, mortuus 741.
Drogo Dux Campaniensis dictus, obiit 708. Ex hoc nati
Grimoaldus ante mortem patris occisus an 714, ex quo natus
6 PIPPINUS REX Zachariæ Papæ permissu an. 752.
6 CAROLOMAN. dimisso seculo monachus Casini.
Arnulph. Dux, S. Hugo Ep. Rotom. & alii.
4 THEODALDUS mortuus ἄπαις an. 715 aut sequenti.

Ex Ragnetrude circa an. 629

S. SIGEBERTVS III B ab anno 632 Rex in Austrasia constitutus: obiit an. 658. Hujus filius fuisse demonstratur ex Imnichilde
F DAGOBERTUS JUNIOR II a morte patris per Grimoaldum Majorem-domus in Hiberniam ablegatus, intruso in ejus locum Childeberto filio ipsius Grimoaldi. His dejectis & Childerico Rege constituto, revertitur ex Hibernia, ope S. VVilfridi an. 661, regnatque in Provinciis Adrhenanis; dein an. 675, occiso Childerico in reliqua Austrasia, & occiditur ipse an. 680. Idem verosimiliter qui ut Martyr colitur Sathanaci. Filii ex Mathilde, aut, siqua fuit, secunda uxore
G SIGEBERT. IV moritur cum patre vel paulo post.
N CLOTHAR. IV anno 718 Rex ad breve tempus.
10 N THEODORIC. IV extinctis Clodovei posteris a 720 ad 737.
Ab. Horreēsis.
S. Irmina
Adela nupta N
Ragentrudis.
Rotildis.
II O CHILDERICUS ultimus Regū Meroving. assum. 743 abdic. 751 obit 754 filius Theodoricus in monasterio Fōtanellæ attonsus anno 751
Albricus.
S. Gregorius Administrator Eccl. Vltraject. a 754 ad 776.
S. Albricus Ep. Vltrajectinus obiit anno 784 5 Augusti.
Alii a latronibus occisi.
Alii ex eadem matre.

GENERATIO PRÆTERIT ET GENERATIO ADVENIT. Eccle. 1. 4.

Advertat Lector,
Ordinem; quo regnatum est apud Austrasios, signari litteris A, B, C, Regum vero Neustriorum seriem a Dagoberto primo & Majorum domus cyfris 1, 2, 3, denotari.

CAPUT III.
Calculus annorum regni Dagoberti I & filiorum Sigeberti atq; Chlodovei innovatur. Dominica ante Rogationes & Canon Paschalis pro consecratione a SS. Eligii & Audoëni, examinantur.

[8] Initium novæ deductionis sumpturus a regno Dagoberti primi, paucis indico Chronologiā majorum ejus Regum, recte stabilitam ad Vitā filii ejus S. Sigeberti, Kalendis Februarii; ubi imprimis statui & comprobavi, [Chronologia olim stabilita in majoribus Dagoberti 1 servatur.] quod Dagoberti avus Chilpericus patri suo Chlothario I, anno DLXI defuncto, succeßit, & cum tribus fratribus Chariberto, Gunthramno ac Sigeberto, & dein cum hujus filio Childeberto regnavit: istorumq; omnium Regum anni inter se & cū annis Christi firmātur §. 9 ex variis hebdomadæ feriis, cyclis Paschalibus, & Solis Lunæq; eclipsibus: confirmāturq; ad Vitā S. Gunthramni Regis, XXVIII Martii illustratam. Ibidem notatur discrimen unius anni inter Gregorium Turonensem & Fredegarium, quod ille annum DLXI, quo Chlotharium vita functum diximus, totum illi relinquat, ac filiorum Chilperici & aliorum annum regni primum auspicetur a Ianuario anni sequentis DLXII; quem regni illorum secundum statuit Fredegarius, primum cum fine anni præcedentis absolvens: quod & in sequentibus Regibus observandum. Chilperico successit Chlotharius secundus, pater Dagoberti, anno dicti Childeberti IX Christi DLXXXIV, quem Chlotharii primum numerat dictus Fredegarius, ejusq; dein annos accurate observat, potißimum ab anno regni XXX, quo factus Monarcha solus regnavit.

[9] Hic Dagoberto filio suo dedit regnum Austrasiorum, cui an initium annus octavus an nonus supra trigesimum, [hic creatur Rex Austrasiorum anno 622,] varie apud Auctores legitur. Annus XXXIX habetur apud Monachum S. Dionysii de Gestis Dagoberti cap. 12 & Aimoinum lib. 4 cap. 8, interim ambo verba Fredegarii describunt; apud quem ubiq; in libris excusis annus XXXVIII Chlotharii habetur, etiam juxta Andream du Chesne, asserentem se usum duobus vetustissimis codicibus MSS. quorum unus servatur in bibliotheca Alexandri Petavii Senatoris Parisiensis; alter, uncialibus litteris exaratus, est Jacobi Sirmondi Societatis Jesu. Verum postmodum codicem Petavianum, cū esset Serenißimæ Christinæ Reginæ Sueciæ, ipsi cōtulimus cū editione Chesniana, & reperimus annū XXXIX Chlotharii ibidem exaratum. Præterea Valesius lib. 18 Rerum Francicarum testatur, se in tribus codicibus MSS. reperisse notatum annum Chlotharii XXXIX, quem propter tot convenientia testimonia plane retinendum nunc arbitramur: quo anno, inquit Fredegarius, Chlotharius filium suum Dagobertum consortem regni fecit, eumq; super Austrasios Regem instituit. Est hic annus Christi DCXXII, [ducit Gomadrudem an. 625] & cum illo primus regni Dagoberti absolvitur. Anno dein Chlotharii XLII, Christi DCXXV, Dagobertus anno regni IV duxit in uxorem Gomadrudem, sororem Sichildæ novercæ suæ. Deniq; anno regni sui XLV Chlotharius moritur. Ita Fredegarius cap. 56.

[10] Erat hic annus Christi DCXXVIII, regni Dagoberti VII. Tunc, inquit idem Fredegarius cap. 58, Dagobertus, cum jam anno VII regnaret, [regnat in Neustria & Burgundia ab an. 628,] maximam partem regni patris obtinuit, relicta Chariberto parte provinciæ Aquitaniæ. Atq; ita consequenter annos Dagoberti, prout illi cœperāt apud Austrasios numerari, usq; ad obitum ejus continuat idem Fredegarius auctor coævus; qui Chronicon suum cum anno Chlodovei IV, Christi DCXLI finit. Eodē anno VII regni sui Dagobertus, [an. 629 natum Sigebertum,] post mortem patris sui, Gomadrudem, eo quod esset sterilis, reliquit, & Nanthildē in Reginam sublimavit. Anno VIII regni sui Ragnetrudē stratui suo adscivit: de qua eo anno, is est Christi DCXXIX, habuit filium, nomine Sigebertum. Anno IX Dagoberti Christi DCXXX, Charibertus, qui Sigebertum de sancto lavacro susceperat, mortuus est; nec post moram Chilpericus filius defunctus est: & omne regnū ditioni suæ subegit Dagobertus. factus monarcha. Anno XI, Christi DCXXXII, cū Winidi regnum vastarēt, [statuit Regē Austrasiorū an. 632] Sigebertū filiū in Auster regnū sublimavit. Anno XII, Christi DCXXXIII, ei filius Chlodoveus de Nanthilde natus est, & pactio cū Austrasiis firmata, ut Neptricum, id est Neustria & Burgundia ad regnū Chlodovei respicerent, Auster vero ad regnū Sigeberti in integritate deberet respicere. Factū id forte Moguntiæ, ubi pridie Nonas Aprilis, anno regni XII diplomate suo cōfirmavit & auxit possessiones monasterii S. Maximini, quod diploma illustramus in Propylæo Antiquario ante tomū precedētē cap. 2. Deniq;, anno regni sui XVI, [& moritur an. 638.] Dagobertus profluvio vētris ægrotare cœpit, exindeq; ad basilicā S. Dionysii delatus, post paucos dies emisit spiritū. Hæc Fredegarius cap. 79. Addunt Monachus S. Dionysii & Aimoinus cap. 43 humanis rebus exēptū esse XIV Kal. Februarias, scilicet anni DCXXXVIII.

[11] [succedit Chlodoveus II,] Post Dagoberti discessū, inquit Fredegarius, filius suus Chlodoveus sub tenera ætate regnū patris adscivit. Æga vero cum Regina Nāthilde, quā Dagobertus reliquerat, regebat palatiū. S. Audoënus in Vita S. Eligii Chlodoveū appellat juvenculū Regē, natū anno DCXXXIII, qui jā XIX Ianuarii anno DCXXXVIII, necdū quinq; annos videtur cōplevisse. Hujus dein anno III regni, [hujus anno 3 Christi 640 consecrantur Episcopi SS. Eligius & Audoenus,] Christi DCXL, SS. Eligius & Audoënus pariter cōsecrati fuerūt Episcopi die XIV Maji & Dominica ante Rogationes sive Litanias. Qui characteres simul jūcti hactenus torserūt ingenia virorū eruditorū, adeo etiā ut Hadrianus Valesius, libro 20 Rerū Francicarū ex dictis Actis a S. Audoëno scriptis expūxerit diē XIV Maji; Carolus le Cointe vero, ad hūc annū DCXL, dictū XIV Maji separarit a die cōsecrationis. Sed verendū est, ne, dū moliuntur ædiculam construere, basilicā destruant. Alii, ut supra late deduximus, retulerūt horū Episcoporū ordinationē ad annū DCXXXV, alii deniq;, iiq; viri doctrina præstantes, elegerūt annum DCXLVI. Verū ut omnia in sua integritate serventur, & componatur annus tertius Chlodovei Regis cum ordinatione dictorum Episcoporū in annum Christi DCXL, prout in Chronico Fredegarii & citatis Actis exigitur; duplex occurrit methodus, quam benevolo Lectori proponimus.

[12] Prior est quod Dominica Rogationū sive Litaniarum sit distinguenda a Dominica ante Rogationes sive Litanias. Guillelmus Durantes, sive Durandus, ex Nuntio Apostolico in Vmbria & Decano Ecclesiæ Carnotensis, creatus anno MCCLXXXVI Episcopus Mimatensis seu Gabalitanus in Aquitania prima, ac proinde vir optime intelligens usum Ecclesiarum Gallicanarum, inter alia opera edidit Rationale Divinorum officiorum, libris octo comprehensum, quod habemus anno MCCCCLXXVIII impressum, ac deinde sæpius recusum: ubi cum libro 6 egisset de solennitate Paschali ejusq; feriis ac quatuor Dominicis proximis, dein proponit Rubricam: De Dominica Rogationum, ita illi dicta, [distincta a Dominica Regationum,] propter dies Rogationum, quæ ante Ascensionem Domini fiunt. En Dominica sive hebdomas Rogationum, sive Litaniarum, quæ aliter quinta post Pascha appellatur: in qua Euangelium cum reliqua Missa Rogationem satis indicat. Imo quod ipsa Dominica inchoaretur solennitas Rogationum in diœcesi Rotomagensi traditur apud Rigordum, Robertum Antißiodorensem, & Martyrologos; dum S. Guillelmus apud Pontisaram die X Maii dicitur subito defunctus, cum populo Litanias ante Ascensionem Domini peragens, anno MCXCII, quo Pascha fuit c lebratum die quinta Aprilis, & festum Adscensionis XIV Maii, & Dominica præcedens dicto X Maii: ad quem diem hæc latius exponimus. Præterea videtur in more fuisse, ut jam dicta Rogationum solennitas, inchoanda Dominica quinta post Pascha, annuntiaretur populo Dominica præcedenti, id est quarta; quæ propterea fuerit. Dominica ante Rogationes seu Litanias nuncupata, & a qua indictione, quia animi populorum ad eas rite celebrandas præparabantur, censebantur Rogationes seu Litaniæ inchoari: eo plane modo, quo etiamnum Dedicationes ecclesiarum, quæ potissimum in Dominicis celebrantur, a Dominica præcedenti solent indicari: quando etiam vexilla cum assutis tintinnabulis e summitate turrium exponuntur: & ab omnibus circumquaq; dicitur ibidem Dedicatio ecclesiæ celebrari, licet solennitas ipsa post octiduum inchoëtur. Simili etiam modo pro nundinis annuis, integro ante earum initium octiduo, publicatur libertas fori, cum immunitate debitoribus concessa. Sic ergo Dominica quarta post Pascha, ob præviam denuntiationem Rogationum, dicebatur Dominica ante Rogationes, quæ tunc velut inchoari censebantur. [fuit 14 Maii] Et hæc Dominica quarta post Pascha, sive Dominica ante hebdomadam Rogationum sive Litaniarum dicto anno DCXL conveniebat in decimum quartum mensis tertii, qui aliis dicitur pridie Idus Maii sive dies XIV Maii, & erat annus tertius Chlodovei Regis filii Dagoberti. Atq; ita habentur omnia requisita in Chronico Fredegarii, Actis antiquis SS. Eligii & Audoëni, & vetustis Martyrologiorum tabulis Ecclesiasticis: ideoq; hæc ratio maxime placet.

[13] Altera methodus omnia conciliandi foret, si dicto anno DCXL apud Turonenses Rotomagenses & vicinos Neustriæ populos diceretur solennitas Paschalis fuisse celebrata octiduo citius, [ant forte Pascha octiduo citius celebratum.] quam Romani & alii Galli circa Lugdunum potissimum eam observarint: eo scilicet modo, quo factum fuisse constat anno DLXXVII, quando Romani cum aliis Orientalibus Pascha celebrarunt die XXV Aprilis: In Galliis vero Turonenses cum multis civitatibus sanctum Pascha celebrasse XIV Kalendas Majas, id est XVIII Aprilis & octiduo citius, testatur Gregorius tunc Episcopus Turonensis, lib. 5 Historiæ Francorum cap. 17. Eodem modo, quia anno DCXL Romani cum variis populis, etiam Lugdunensibus in Gallia celebrarunt sanctum Pascha XVI Aprilis, si Turonenses cum Rotomagensibus dicantur celebrasse octiduo citius, die IX Aprilis, tunc Acta SS. Eligii & Audoëni cum antiquis Martyrologiorum tabulis manerent inconvulsa, & forent dicti Episcopi consecrati anno tertio regni Chlodovei, die XIV Maii, & Dominica Rogationum. Notandum autem est, ab Ægidio Bucherio, sub finem capitis X in suis Commentariis ad Victorii Canonem Paschalem, observari, quod aliqua Galliæ pars non ante tempora Pippini Regis aut Caroli magni in Alexandrinorum placita concesserit.

[14] Videant eruditi viri, quorum ulteriori discußioni hæc offerimus, utram rationem probent retinendæ diei XIV, qua anno Chlodovei II tertio, consecrati simul sint SS. Eligius & Audoënus: utravis recipiatur, subsistet quod diximus, quodq; eatenus jam certa chronologia exigit, de morte Dagoberti I, obita die XIX Ianuarii anno DCXXXVIII; & succeßione filii ejus Chlodovei II, cujus regni quoq; anno tertio, Christi DCXL inquit Fredegarius, Æga Major-Domus in Clippiaco villa vexatus a febre, mortuus est… [Ægano succedit Erchinoaldus Major-Domus,] Post cujus discessum Erchinoaldus, qui consanguineus fuerat de genere Dagoberti, Major-Domus palatii Chlodovei efficitur. Eodem etiam anno videtur Dux Pippinus Major-Domus S. Sigeberti apud Austrasios obiisse XXI Februarii, [Pippino Grimoaldus,] quo die ejus Vitam dedimus, & hinc ibi signatum annum mortis corrigi cupimus. Erat is pater SS. Gertrudis & Beggæ, quarum illa in sua virginitate ex correcto jam computu sancte mortua est anno DCLIX, XVII Martii, ad quem diem Acta ejus illustravimus. At soror ejus S. Begga, nupta Ansigiso, filio S. Arnulphi, peperit ei Pippinum Herstallium, & tandem anno DCXCIII die XVII Decembris ad æternam gloriam migravit. Harum frater Grimoaldus Major-Domus Pippino patri successit. Anno regni Chlodoves XI, Christi DCXLVIII cœpit S. VVandregisilus monasterium Fontanellense, dicto Erchinoaldo locum donante, construere die Kalendarum Majarum, prout eam Chronologiam latius deducimus XIV Aprilis ad Vitam S. Lantberti secundi Abbatis, qui dicto S. VVandregisilo subrogatus fuit. Eodem aut sequenti anno Rex Chlodoveus in uxorem assumpsit S. Bathildem, [Erchino aldo Radobertus & Ebroinus.] ex qua genuit Chlotharium, Childericum & Theodericum, postmodum succeßive Reges. Erchinoaldo mortuo successerunt Majores-Domus Rudobertus anno regni XVI, Christi DCLIII, & dein Ebroinus. At Chlodoveus Rex cum annos octodecim regnasset, vita functus est anno DCLVI, nescitur quo mense aut die; [Chlodoveo anno 656 succedit Chlotharius III.] nec etiam an & quot menses ultra dictos annos fuerit superstes. Solum ex Vita S. VVandregisili videmur posse colligere quod ante XXII Iulii. quo hic obiit, regnum auspicatus sit Chlotharius III, tunc circiter annos sex natus, sub tutela matris S. Bathildis Reginæ. Nam dictus S. Wandrogisilus mortuus traditur anno regiminis decimo nono, mense quarto, die primo & vicesimo, & Chlotarii tertii undecimo, qui est Christi annus DCLXVI. Anni octodecim, quos numeravi & Chlodovæi regno attribui, exprimuntur a Monacho Sandionysiano in Gestis Dagoberti cap. 51 & 52, Continuatore Fredegarii cap. 91, Hermanno Contracto aliisq; Hos autem annos XVIII, in regni administratione completos fuisse, tradunt auctores Chronicorum Divionensis S. Benigni, Besuensis Abbatiæ, & aliorum. Nec dubitamus quin hi anni XVIII legendi sint in Vita S. Bathildis, licet ex incuria scriptorum unico numero omisso, ut sæpius advertimus legantur anni XVII. Porro anno regni Chlodovei XVIII, Leodebodum, Abbatem S. Aniani & fundatorem monasterii Floriacensis, laudabilis Vitæ cursum sancto fine conclusisse, legitur in antiquis monumentis editis a Carolo Saussaio lib. 4 Annalium Ecclesiæ Aurelianensis cap. 1 num. 14.

CAPVT III
Dagoberti II exilium & reditus. Regnum ejus Adrhenanum, dein totius Austrasiæ. Cædes ejus & martyrium. Tempus regni Childerici.

[15] Parentes Dagoberti II fuerunt S. Sigebertus Rex Austrasiorum, [S. Sigeberto anno 658 mortuo.] & Imnechildis, ab anno circiter DCXLV conjugati. Ex his prius e vita decessit Sigebertus; cujus obitum Sigebertus Gemblacensis in Chronico retulit ad annum DCLVI, in Vita autem S. Sigeberti ad annum DCLXII. Neuter annus modo placet, at placet annus DCLVIII, quo Kalendis Februarii obiisse eum infra ex successorum tempore confirmatur. Filius ejus & heres regni supererat Dagobertus II, annos circiter duodecim natus. [Dagoberto in exalium misso, & Childeberto expulso,] Verum hic ex insidiis & factione Optimatum regni Austrasiorum in Clericum attonsus est, & procul in Hiberniam amandatus: inq; ejus locum Childebertus, filius Grimoaldi Majoris-Domus intrusus, & Rex Austrasiorum proclamatus; duplici per ditiones Austrasiorum sparso rumore, scilicet Dagobertum mortuum esse, & dictum Childebertum a S. Sigeberto successorem regni in simili casu adoptatum fuisse. Tum Imnechildis vidua, orbata marito, & in exilium abducto filio, videtur Parisios fugisse, opem contra regni invasores imploratura: & plurimi ex Optimatibus regni cum ea conspirarunt. Hinc anno DCLIX Grimoaldus captus, Parisios deductus, carceri inclusus, perq; varios cruciatus vitam finivit, & in locum Childeberti, forsan occisi, substitutus est Rex Austrasiorum Childericus, octo circiter annos natus, frater secundo genitus Chlotharii III; [Childericus fit Rex Austrasiæ an. 659] & quemadmodum hic regnum Neustriæ & Burgundiæ sub tutela matris suæ Bathildis administrabat, ita & Childericus sub tutela Imnechildæ Reginæ & amitæ regimen Austrasiæ suscepit: qui mox anno regni II, Christi DCLX, sub die Kalend. Augusti concesserunt S. Amando Barisiacum in agro Laudunensi, cujus donationis diploma incipit: Childericus Rex & Imnechildis Regina, & sub finem ista addit Childericus: Ego, dum propter imbecillam ætatem minime potui subscribere, manu propria subtersignavi & Regina subtersignavit. Signum Childerici Regis. Imnechildis Regina subscripsi.

[16] Et hæc de perturbatione regni Austrasiorum dicta sufficiant: circa quæ tempora in regno Neustriæ & Burgundiæ Ebroinus Major-Domus tyrannidem exercebat, quando S. Annemundus, cognomento Dalfinus Archiepiscopus Lugdunensis, jussu dicti Ebroini occisus est: cujus interim cædes S. Bathildi, tunc pro filio regnum gubernanti fuit perperam tributa. Huic Archiepiscopo S. VVilfridus Roma redux tribus annis fida societate adhæserat, [A S. Wilfrido Archiep. Eboracensi] atq; interemptum debito cum honore sepelierat. Inde ergo in Angliam rediturus, evitavit quantum licuit regnum Chlotharii & dominatum Ebroini, & per regnum Austrasiorum iter confecit. atq; cum plurimis Optimatum familiarem amicitiam contraxit. Vnde aut tum coram, aut postea per litteras vel submissos nuntios rogatus ut Dagobertum heredem regni curaret tuto submitti, illud diligenter præstitit: eumq;, ut Acta ejus XXIV Aprilis habent, ex Hibernia adductum, magna benevolentia secum aliquamdiu tenuit, [Dagobertus remittitur anno 661,] ab omni periculo protexit, arquenativo solo incolumem ac tutum restitui posse donavit. Factum id arbitramur circa annum DCLXI, quo tempore S. VVilfridus erat carus Regi Oswio, ejusq; filio Alfrido ac reliquis regni Proceribus, ut facilius potuerit Dagoberto auxiliari. Reversus ergo Dagobertus, annorum circiter quindecim adolescens, secessit ex directione matris in Thuringiam. Tunc illa apud Childericum, quinq; fere annis Dagoberto juniorem, [Rex Adehenanus creatur,] qui Neustriorum gratia subnixus cum ea regebat, ita egit, ut Alsatiam & provincias Transrhenanas Dagoberto patrueli suo ac legitimo regni heredi cederet. Quod & factum est, & ambo pacifice inter sese regnarunt, & cum Chlothario III, qui in Neustria & Burgundia imperabat.

[17] Dagobertus ergo in regno stabilitus circa annum DCLXII in uxorem duxit Machthildem Saxonum Ducissam, [ducit uxorē anno 662.] ex eaq; genuit S. Irminam & alios liberos, de quibus infra agemus. At mater Dagoberti Imnechildis permansit cum Childerico, & ab hoc etiam conjugem Bilichildem duci vidit aut forte curavit. Illustre hujus rei testimonium apparet in diplomate, quo donationes monasteriis Stabulensi & Malmundariensi a S. Sigeberto factæ confirmantur. Illud diploma dedimus ad Vitam S. Sigeberti pag. 235 ejusq; pars aliqua extat in Diatriba Dagobertina lib. 2 cap. 3 exordium est hujusmodi: Childericus Rex Francorum, [uti Childericus an. 666] Emnechildis Regina & Bilihildis Regina, & sub finem ista habentur: Ut hæc perceptio nostra in membranis conscripta, firma & immobilis perseveret, manu nostra subter eā decrevimus adfirmare. Signū gloriosi Domni Childerici Regis. Signū Emnechildis Reginæ, Signum Bilihildis Reginæ Signum Gundoini Ducis. Data quando fecit mensis September dies VI, anno VIII regni Domni Childerici Regis. Trajecto feliciter. Annus dictus VIII convenit in annum Christi DCLXVI, quo Childericus annos sedecim circiter ætatis habebat. Hujus donationis meminerunt tum Childerici frater Theodericus Rex, ejusq; filius Chlodoveus III, tum Imperatores Ludovicus Pius, Otto II, & Henricus II, ac Pontifex Romanus S. Leo IX, cujus Acta dedimus die XIX Aprilis.

[18] [an 670 regnat. Theodericus,] Cum deinde Chlotharius III, uti Acta S. VVandregisili habent, annis quatuordecim rexisset populum Occidentalium Francorum, consortiis subito caruit humanis: & quidem ex calculo jam subducto id factum foret labente anno DCLXX. Huic tunc subrogatus est junior frater Theodericus, permansitq; ejus Major-Domus Ebroinus, sed Francis odiosus, quia quod per eumdem sub Rege Chlothario sustinuerant ponderis jugum, iterum & forsan gravius metuebant, uti in Vita S. Leodegarii Vrsinus auctor coævus exponit. Tunc teste Balderico in Chronico Cameracensi & Atrebatensi lib. 1 cap. 20, B. Vindicianus ejusdem Ecclesiæ Sedem regendam suscepit temporibus Theoderici Regis, qui post Chlotharium fratrem summā regni suscepit, renitentibus plurimis ex Frācorum Principibus, maxime propter Ebroinum, qui Major-Domus regiæ, illis permolestus erat. Unde utrosque monasterio recludunt, & Childericum fratrem, qui in Austrasiis partibus imperabat, super cunctū regnum suscipiunt. Hæc ihi. Vitam S. Vindiciani dedimus XI Martii, [& eo pulso Childericus anno 671,] sed chronologia ex calculo hic posito est reformanda. Annum Childerici assumpti in regnū Neustriæ & Burgundiæ statuimus DCLXXI, cum annum XII ageret in regno Austrasiæ, quo anno XV Kalendas Aprilis dedit S. Humbertus Maricolensi cœnobio a se fundato varias possessiones: cujus diploma, cum originali ejusdem Humberti sigillo munito collatum, edidimus ad Vitam S. Humberti XXV Martii, ubi inter stipulationis testes idoneos adhibetur memoratus Episcopus Vindicianus. Hunc autem annum XII Childerici in regno Austrasiæ, esse ejusdem primum in regno Neustriæ & Burgundiæ, ostendimus ad Vitam S. Lantberti, Abbatis tunc Fontanellensis XIV Aprilis. Rex ergo Childericus triplici regno potitus, postmodum super omnem domum S. Leodegarium Pontificem sublimavit, & majorem Domus in omnibus fecit. Ita Vrsinus in illius Vita, addens tribus pene annis Regem sub eius directione imperasse, [occisus cum filio Dagoberto anno 675,] universim non plene quatuor annis in Neustria regnasse, uti legitur in Vita S. VVaningi tomo 2 Actorum Sanctorum Ordinis Benedictini pag. 974. Erant autem solennes vigiliæ Paschæ, anno Childerici in regno Neustriæ quarto, Christi DCLXXV, quando S. Leodegarius, advertens Regis animum mutatum, seceßit Luxovium. Qua adhuc æstate Childericus Rex, cum conjuge sua Bilihilde filioq; nomine Dagoberto, vita & regno privatus legitur in citata Vita S. Lantberti. Horum corpora a S. Audoëno fuisse Rotomagi sepulta traditur in Vita posteriore S. Audoëni, sed loco Dagoberti filii Childerici, intrusum est nomen Dagoberti filii Sigeberti: uti plura alia inserta sunt, quæ in antiquiore Vita desunt. Mabillon econtra ad Vitam S. Lantberti notat, Childericum in Parisiaca basilica S. Germani sepultum fuisse & detectum fuisse anno MDCLVI tumulum ipsius & Bilihildæ uxoris, cū urnula haud dubie filii Dagoberti, forte corporibus postea Parisios translatis. Childerico occiso, ut in Vita S. Leodegarii legitur, frater ejus Theodericus ad sceptra regni pervenit. Tunc Ebroinus Austrasios sibi amicos ascivit, immanissimamq; exercens tyrannidem de quodam Chlodoveo, quem, falso quasi Chlotharii III filium, Regem fecerat, ad Theodericum reversus, in pristinum statum restituitur.

[19] His interpositis ad Dagobertum II regredimur: cujus filius, a S. Arbogasto Episcopo Argentoratensi ad vitam revocatus dicitur, sive is vere mortuus fuerit, sive saltem lethali morbo laborarit. Tunc etiam varia a Dagoberto Ecclesiæ Argentoratensi & monasteriis Schutterano & Saraburgo fuerunt donata. Præterea etiam filiæ ejusdem Dagoberti, [Post hæc fuit Dagobertus II Rex totius Austrasia] ope S. Florentii, visus ac loquela reddita traditur, ac Kirchemium aliaq; loca monasterio Haselacensi attributa. At post cædem Childerici, & Chlodoveo fictitio Rege amoto, integrum Austrasiorum regnum ad Dagobertum II fuit delatum. Hinc nata occasio belli, quod inter ipsum & Theodericum Regem gestum refertur in Vita S. Salabergæ XXII Septembris. Inter loca porro Regibus Austrasiorum subjecta fuerunt Ducatus Campaniæ, & in hoc diœceses Remensis & Catalaunensis: in hac vero diœcesi primus Episcopus fuit S. Memmius, cujus Vita MS. danda V Augusti insignem memoriam continet Dagoberti. Postquam, inquit auctor, tantis effulsit signis & miraculis Deus per servos (Memmium scilicet, Donatianum & Domitianum, de quibus actum erat) claruit quoque novissimo tempore, in anno secundo sub Imperio Dagoberti (ipse est, qui post longam pressuram reversus est ad propria regna) in mense quinto, sive Iulio, in quinta die mensis, secunda vigilia noctis. Narratis dein miraculis scaturientis ex S. Memmii sepulcro fontis, & aliis subsecutis, concludit istis verbis: Verum ea quæ vidimus hæc scripsimus & narramus. Videtur dictus Imperii annus II mense Iulio, spectare ad annum Christi DCLXXVII.

[20] Annis sequentibus S. Irminam filiam Regis Dagoberti in primæ ætatis flore Hermannus Comes sibi desponsaverat, [ejus filia S. Irmina monasterium Horrense construit circa an. 679.] sed ante immatura morte præreptus. Tunc illa Christum in sponsum elegit… Unde Treviri, in loco qui dicitur Horreum, ædificato monasterio aggregavit sibi cœtum sanctimonialium, quarum facta est Abbatissa. Ita Theofridus Epternacensis in ejus Vita XXIV Decembris. Quæ pleraq; arbitramur peracta anno DCLXXIX aut sequente ante obitum Dagoberti; sub finem anni DCLXXX, ut mox dicetur, occisi; cum S. Irmina annorum circiter ætatis septemdecim esset. Diligebat ea, teste eodem Theofrido, [benefacit S. Willibrordo anno 701] præcipue sanctissimum Dei virum Willibrordum, qui ejus liberalitate provocatus, Epternacense monasterium construxit. Donationum diplomata signata fuerunt Kalendis Novembris & Kalendis Decembris anno IV Childeberti Regis, id est Christi DCCI, cum S. Irmina esset annorum octo & triginta. Soror S. Irminæ fuit Adela, alia Dagoberti II filia, quæ post mariti obitum, Irminæ exemplo Palatiolum monasterium ad Mosellam construxit, ibiq; Abbatissa Palatiolensem Ecclesiam heredem instituit; [Adela soror Palatiolum dotat anno 731.] idq; (si credi in hoc potest supposititio illius Testamento) Kalendis Aprilis anno XII Theoderici Regis, Christi anno DCCXXXI, a morte Dagoberti II patris sui LI. Et hæc quidem ante tomum II Aprilis plenius deducta sunt; hic vero solius chronotaxis causa sufficit ita breviter percurrisse. At quæ de adventu S. VVilfridi accessu ad hunc Dagobertū & hujus misera nece apud Fridegodum, & Eadmerum in Vita S. VVilfridi XXIV Aprilis traduntur, explicanda sunt latius.

[21] Beatus igitur Wilfridus (verba sunt Eadmeri) Episcopalis Cathedræ Eboracensis dignitate privatus anno DCLXXVIII, [S. Wilfridum Sede Eboracensi expulsum] Romam iturus, mutato vento pulsus est Fresiam, ubi a barbaris ac Rege Aldgislo honorifice susceptus, multa millia verbo veritatis instituit, ac fonte salutari a suorum peccatorum sordibus liberavit, in ipsa provincia totam cum nova Dei plebe hiemem feliciter exigens. Deinde anno DCLXXIX pergendi Romam iter repetiit, [Dagobertus benigne excipit an. 679] & Galliam perveniens, nota sibi Regis Dagoberti mœnia subit. Quem ipse Rex mox recognovit, eumque multa cum lætitia hospitio suscepit, & vocatis hominibus suis, hac voce alloquitur: Virum hunc magnopere commendo… Hujus etenim probitate & industria vobis redditus, vobisque regia sum dignitate prælatus. Explicata dein sua expulsione, cujus supra meminimus, Sedes, dignitates & varia dona ei offert… Sanctus autem sui propositi memor, sociato sibi quodam Præsule, Deodato nomine, a Curia discessit. Hæc tibi. Curia Dagoberti tunc in urbe vel Metensi vel Trevirensi fuit: sub Trevirensi autem metropoli degebat Deodatus Episcopus Tullensis, qui Romæ ut mox dicetur, Conciliis hoc & sequenti anno habitis interfuit. Inde Wilfridus Campaniæ Ducem, vocabulo Bertherium adiit, & ab eo nobiliter susceptus est: sicque multiplicatis rebus ac sociis gratiosus discessit. Hæc ibi Eadmerus. Campaniæ Remensis sæpius meminit Gregorius Turonensis, & Drogo seu Drocus filius Pippini Herstallii fuit Dux Campaniæ, sed post tempora dicti Bertherii. Iter autem Romanum Treviris ac Metis, per dictam Campaniam Dagoberto Regi subjectam, optime deducitur.

[22] Romam vero perveniens Wilfridus dicto anno DCLXXIX, [qui obtenta Romæ causa] adductus est ad Agathonem Papam, in cujus ac plurimorum Episcoporum præsentia causa ejus est ventilata. Fuit id Concilium mense Octobri, in quo fuerunt Episcopi XVI, Presbyteri XXXV. Malmesburiensis appellat Concilium quinquaginta tam Episcoporū quam Abbatum. Huic ab initio interfuit Deodatus Episcopus Tullensis; ac deinde admissus S. Wilfridus, universorum judicio, Episcopatu dignus esse comprobatus est. Missus tunc in Angliam Ioannes Abbas monasterii S. Martini, & citatus Theodorus Archiepiscopus Cantuariensis, ut cum suis Concilio Romæ celebrando interesset; cujus adventum diu expectatum fuisse indicatur in epistola Agathonis Papæ & CXXV Episcoporum, [cum ibi an. 680 Concilio 150 Episcoporum interfuisset,] inserta actioni quartæ Concilii Oecumenici Constantinopolitani. Fuit autem habitum Romæ Concilium in æstate anni DCLXXX, unde tarditas Missorum Constantinopolim excusatur: quo isti venerant die X Novembris; & mox die XVIII discessum est Blachernas, cœptumq; Concilium Oecumenicum. At Romæ in Concilio inter centum viginti quinque Episcopos sedit quadragesimus nonus Adeodatus Episcopus Leucorū supra Deodatus Episcopus Tullensis, & quinquagesimus Wilfridus insulæ Britanniæ Legatus. Apostolico igitur, inquit Eadmerus, & Synodali decreto in Episcopatum restitutus Wilfridus, iter Angliam veniendi repetiit.

[27] Ecce autem, extra quam putabatur, latronum manus ad interficiendum parata, viro Domini haud grata processione occurrit, Erāt etenim, qui Regi Dagoberto insidias tetenderant, [reperit Dagobertum occisum:] & gladio in inguine merso necaverant. Hi ergo viro Dei occurrunt … quorum unus militi Christi cōvitiabatur. Delator, inquiens, patriæ, petulans & moribunde viator, tu Gallicam libertatem in servitutem redegisti, cū tyrannum, a nobis jam olim exiliatum, tua instantia in regnum constituisti. At ipsius quidē crudelitas justissima morte punita, re quoq;, utpote maximum suæ mortis auctorem, te inquam, eadem morte puniendum esse declamat &c. Eadmero præivit Fridegodus, dum accedentem VVilfridum ita salutatum cecinit.

Conglomerata suis furunt collegia signis
Noxia, Regali (ceu fertur) sanguine fuso
Civiles etiam Dagobertus Marchio * dextras
Sēserat, & rigidū capulo tenus inguine ferrū.
Prælia vibratis intentant cominus hastis,
Arduus excusso quorum convitia telo
Vnus Pontifici, fœdo, sic ingerit ore:
Delator patriæ petulans, moribūde viator,
Gallica tu pridem violasti sceptra, relato
Qui periit cæsus, quē jure sequere, tyrāno.

[28] En Dagobertum II sub finem anni DCLXXX a suis, in suo regno ex insidiis, gladio in inguine merso, occisum: & quod olim, sed multum dubitando non ausi fuimus asserere; jam multo securiores & ex certiori multo conjectura audemus pronuntiare, hunc ipsum Dagobertum Regem, videri martyrem coli Satanaci, de quo MS. Martyrologium Adonis, quod auctum extat in monasterio S. Laurentii juxta Leodium ista habet XXIII Decembris: Eodem die passio S. Dagoberti Regis Francorum, [forte 23 Decembris] qui quadam die pergens venatū in saltu Vaurensi, plenus Spiritu sancto, in loco qui dicitur Scortias, tribus milliaribus distante a fisco Sataniaco, in quo ipse morabatur, a filiolo suo, nomine Joanne, X Kalendas Januarii martyrizatus est, & ab Angelis deportatus est ad societatem Martyrum. Hæc ibi. Ac primo locus cædi accomodatus aßignatur in ejus regno Scortias, in Saltu Vaurensi, prope Sataniacum sive Sathanacum aut Stenæum, [& eum qui Martyr colitur Sathanati] vulgo Stenay, urbem etiamnum munitā cum arce, ad Mosam fluvium, in qua propter bella cū Theoderico Rege, videtur etiam subinde moratus; ibiq; inter venandum ex insidiis a Ioanne filiolo, ad id ab aliis conducto, cum de illo minorem perfidiæ suspicionē haberet, gladio in inguine merso, interemptus; cumq; deinde miraculis clareret, inter Martyres cultum Ecclesiasticum obtinuisse. Dies passionis habetur XXIII Decembris. Imo in vita ejusdem apud Alexandrum VVilthemium, præceperunt Episcopi per singulos annos celebrari solenniter diem martyrii X Kalendas Ianuarii; & celebratur alacriter a circummanentibus fidelibus Christianis. [2 Septembris,] At dictus Wilthemius advertit, jam celebrari IV Nonas Septembris Sathanaci, Longwici & in tota diœcesi Verodunensi, & varias illi dicatas esse ecclesias. Fortassis ob aliquam corporis reliquiarumve elevationem, cujus distinctior memoria non supersit.

[25] Hæc sunt tempora, de quibus in Historia jussu Childebrandi scripta & Fredegario annexa, cap. 97 ista leguntur: In Austria, mortuo Wlfoaldo Duce, Martinus Dux & Pipinus, [Eodem tempore videtur Sigebertus filius obiisse.] filius Ansigisili quondam Franci nobilis, dominabantur. Defunctis Regibus, cōmissis in vicē Principibus, Ebroino Martino atq; Pippino, adversus Theodericū Regem excitantur ad bellum. Hæc ibi ubi inter defunctos Reges arbitramur censeri dictum Dagobertum ejusq; filium Sigebertum. Forsan, cum integra Austrasia esset patri subjecta, in Regem coronatum, uti alibi latius diximus; scilicet Sigebertum Dagoberti Regis ex Machthilda Saxonum Ducissa filiū S Arbogasti orationibus a mortuis suscitatū: eumdemq; Sigebertum videri esse, qui in Vita S. Aldegundis antiquiore Rex appellatur, sub quo & S. Adeltrude corpus dictæ Aldegundis Malbodium fuit translatū. Consule dicta in Exegesi II præliminari ante tomum 3, Martii num. 24 & 25.

[Annotatum]/center>

* id est Rex

CAPVT IV.
Tempora Theoderici Regis ejusque filiorum & nepotis Dagoberti III. Hujus successores ex Childerico & Dagoberto II Regibus.

[25] Hisce de regno, nece, & veneratione Dagoberti II relatis, [Sub Theoderico Rege] ad Theodoricum ejus patruelem regredimur, post cædem Childerici fratris in Regem Neustriæ & Burgundiæ, ut diximus, anno DCLXXV assumptum. Huic Major-Domus adhæsit Ebroinus, [& Ebroino Majore Domus,] cujus machinatione S. Leodegarius captus est, & oculis evulsis apud VVaymerum Ducem Campaniæ adservatus: sed ab eo ad Ebroinum, in Neustriam fugientem, ab ductus, in quodam monasterio per annos circiter duos latuit, usque ad annum DCLXXVIII, quando lingua etiam execta traditus est S. VVaningo: in cujus monasterio Fiscano per biennium fere in Dei laudibus resedit, usq; ad annum DCLXXX, [S. Leodegarius an. 680 occiditur.] quo capite plexus est die secunda Octobris, uti legitur in gemina vitæ ejus historia, exacte descripta ab auctoribus coævis, quibus hanc temporum correctionem aptare memineris. At Dagoberto II sub finem anni DCLXXX occiso, non continuo potuit Theodoricus Austrasiam obtinere, [Ebroino succedit Warado an. 681.] sed Pippinus Herstallius & Dux Martinus adversus Theodericum Regem excitantur ad bellum, anno DCLXXXI, quando perfide Martinus cum sociis ab Ebroino interfectus est: sed non diu post Ebroinus pœnas luit, ab Ermenfrido confossus, uti pluribus in historia jussu Childebrandi scripta habetur cap. 97 & 98, ex quo & sequenti capite sequentia constant. In locum ergo Ebroini successit Warado, sive Waratto, in Neustria Major-Domus, inter quem & Pipinum pax aliqua datis obsidibus firmata est. Postea VVarato a Gislemaro filio supplantatur, sed eo non diu in vita persistente, pater priorem dignitatem recepit. Tunc S. Audoenus, ut sinceræ & pacificæ concordiæ auctor esset Coloniam profectus, ac pace stabilita ad Regem Theodericum & VVaradonē anno DCLXXXIII regressus, [S. Audeenus obit an. 683.] in villa regiæ Clypiaco prope Parisios mortuus est. Hunc anno DCXL diximus XIV Maji Episcopum ordinatum, rexisse Ecclesiam Rotomagensem annos tres & triginta, menses tres, & dies decem, ac nonagenarium migrasse ad Christum, sub die nono Kalendarum Septembrium, sive XXIV Augusti, ergo jam dicto anno DCLXXXIII.

[26] Mortuo anno sequenti VVaradone, honorem Maioris-Domus suscepit gener ejus Bertharius, [Pippinus an. 687 prælio victor] homo levis & suorum contemptor. Contra quem vicißim Franci Pippinum concitarunt. Commotis ergo exercitibus, anno DCLXXXVII commissum est prælium Textricianum, inter Quintinopolim & Peronam; in quo victi fugatiq; fuerunt Rex Theodericus & Bertharius Maior-Domus, qui dein ab adulatoribus falsis amicis interfectus est: & Pippinus victor Maioratum Domus regiæ exercuit in universa Francia, ejusq; tribus regnis, scilicet Austrasiæ, [annos Principatus inchoat:] Neustriæ & Burgundiæ, & ab hoc anno DCLXXXVII & mense Iunio, initium sumunt anni viginti septem ejus Principatus, finiendi cum obitu eius ad annum DCCXIV. Pippinus igitur victor insuam Austrasiam reversus, bella multa cum Saxonibus, & maxime cum Ratbodo Frisionum Rege fortiter gessit; &, uti habet Paulus Diaconus lib. 6 Historiæ Longobardorum cap. 37, & teste Beda lib. 5 cap. 11 citeriorem Fresiam, expulso inde Radbodo Rege, cepit. [S. Willebrordum excipit:] Hinc SS. Willibrordus, Suitbertus & eorum socii, in Frisia non admissi, divertentes ad Pippinum Ducem Francorum, gratanter ab illo suscepti sunt: quæ latius explicamus ad Kalendas Martii in Vita S. Suiberti, ubi § 6 pietatem Pippini deducimus, ostendimusq; ab eo Plectrudem numquam divortio separatam fuisse. Hisce addi potest charta munificentiæ erga tumulum S. Arnulphi avi sui, signatam X Kalendas Martii anno XII regni Domni Theoderici Regis, cujus prima verba sunt, Ego Pippinus & uxor mea Plectrudis, cogitantes de salute nostra &c. Reliqua possunt legi apud Meurißium Madaurensem Episcopum in Historia Episcoporum Metensium lib. 2 cap. 29. Annus is erat Christi DCLXXXVIII, cum jam tum Theodericus Rex trium regnorum monarcha haberetur, sicut Pippinus in eisdem Maior-Domus erat. [Theodericus regnat non annos 14] Plura his similia dedimus lib. 3 Dagobertino cap. 2. Hic autem Rex Theodericus pluribus regnavit annis quam quatuordecim, prout supra ex Historia jussu Childebrandi scripta & Fredegario annexa diximus haberi in omnibus codicibus impressis, etiam apud Andream du Chesne, testantem se usum antiquissimo codice MS. Alexandri Petavii, postea ad Serenißimam Christinam Reginam Sueciæ translato, in quo tamen nos postmodum reperimus annos Regni ejus tribui septemdecim; [sed 17. obit an. 692 aut seq.] & hoc posito calculo statuimus Theodericum obiisse sub finem anni DCXCII aut initium sequentis.

[27] Quæ ejus uxor fuerit disputant auctores. Anonymus fabulator de gestis Francorum Chlothildem appellat. In epitaphio, quod in monasterio S. Vedasti Atrebati ipsi ac marito positum legitur, vocatur Doda. Vtrimq; sane auctoritas exigua. Nam quam falso iste se Regibus hisce synchronum fingit; tam certo prædictum epitaphium temporis est multo recentioris, & componitur octo versibus Leoninis, ob insignes hemistichiorum rythmos adeo excellentibus, ut post ætatem Leonii, Regularis ante annos quingentos in monasterio S. Victoris prope Parisios Canonici, exaratum fuisse merito censeat le Cointe. Potest tamen utrumq; nomen duarum successive conjugum fuisse; nec refert ex utra filios natos dicamus, modo eos qui successere fateamur in obitu patris fuisse parvulos.

[27] Nam, ut legitur in dicta Historia jussu Childebrandi scripta cap. 101, [Chlodoveus parvulus succedit] mortuo Theoderico, Chlodoveum ejus filium Parvulum elegerunt in regnum. Non post multos vero annos prædictus Rex Chlodoveus ægrotans mortuus est. Regnavit autem annos quatuor. Observet lector, Chlodoveum ab auctore coævo non parvum, sed parvulum appellari, & non multis annis ante obitum patris natum. Annos etiam regni quatuor passim historici admittunt. Additur in MS. Tiliano apud Chesnæum: Obiit in quinto, adeoq; anno Christi DCXCVII. De eo in Annalibus Metensibus ista leguntur: [obit an. 697] Theoderico mortuo, filius ejus Parvulus, nomine Chlodoveus, a Pippino ordinatur in Regem, qui dum quarrum in regno complesset, innocentem vitam finivit. Extant effigies Regum Francorum a Iacobo de Bie Chalcographo ex monumentis sepulcralibus, aliisq; cimeliis regiis collecta & æri insculpta, in quibus dictus Chlodoveus III ex gazophylacio Regis exhibetur formosa facie instar adolescentuli octo aut summum decem annorum, cum corona regia capiti imposita. Quod argumentum aliis adjunctum aliquod saltem pondus addit.

[28] Sed esto in morte attigerit annum ætatis duodecimum, tum frater ejus junior & regni hæres Childebertus potest censeri habuisse annos ætatis decem; De cujus regno & obitu in dicta Historia Childebrandina ista leguntur: Grimoaldus filius Pippini cum Childeberto Rege Major-Domus palatii super Francos electus est … Mortuus est Childebertus Rex & sepultus Cauciaci in basilica S. Stephani Martyris. [hujus frater Childebertus regnat usque ad an. 711.] Regnavit autem annos tredecim. In Chronico Medardensi mortuus traditur XVIII Kalendas Maji feria III Paschæ, ubi facili librariorum errore feria II legitur. Est is annus DCCXI, quo Childebertum e vita decessisse referunt Annales Metenses, & varii Annales breviores, tomo 2 Historiæ Francorum ex diversis MSS. ab eodem Chesnæo vulgati. Annos is tum ætatis habuisse videtur circiter viginti tres, & ducta uxore reliquit filium regni hæredem Dagobertum III, quem a Pippino solita pietate in Regem ordinatum anno DCCXI referunt Annales Metenses. [filium relinquens Dagobertum III.] Tum Grimoaldo mortuo, Theudoaldus filius ejus parvulus Major-Domus effectus est: & regnante Dagoberto Princeps Pippinus, e morbo decumbens, S. Willibrordum Suestra prædio donat, atque ut in nepotum, Grimoaldi & Drogonis filiorum, sit tutela cavet. Cum autem propter morbi magnitudinem subnotare non potuisset ipse, Plectrudi conjugi dat negotium ut ipsa donationem subscribendo corroboret. En Plectrudis, uti semper, ita ad extremum spiritum cohabitans suo marito. Nulla etiam Carolo Martello, sed filiis Grimoaldi & Drogonis tutela commissa. In pace dein obiit Pippinus Princeps anno DCCXIV, XVII Kalendas Januarii. Rexit autem populum Francorum annis XXVII & mensibus sex. Ita Annales Metenses, [sub hoc Pippinus anno 714 moritus] iisq; consentiunt Annales Fuldenses, & paßim alii. Post obitū ejus Plectrudis matrona suo consilio atq; regimine omnia faciebat: sed Theudoaldus, aliis Theobaldus, adhuc puer, minime tantū regnum digne gubernare prævalebat. Hinc Franci Neustrasii cum Burgundis ejus jugo excusso, Raginfridum Majorem-Domus elegerunt, & Carolus Martellus a Plectrude sub custodia detentus, liberatus est.

[29] [& Dagobertus III anno 715.] Eodem tempore Dagobertus Rex obiit regnavitq; annos quinq; Ita citata Historia Childebrandina & alia Chronica, in quibus dicitur mortuus anno DCCXV, atq; ita in Chronico brevissimo ex MS. Tiliano traditur regnasse annos IV, obiisse in quinto. In Chronico Fontanellensi cap. 6 summatim indicatur donatio, qua Dagobertus Rex junior Benigno Abbati largitus est quartam partem de Arlauno foreste, anno quinto regni sui, suggerente Theobaldo majori domus regiæ, cujus donationis diploma, licet minime genuinum, quoad chronologiam tamen rectißime procedit, dum editum dicitur a præfato Rege Dagoberto anno Incarnationis Dominicæ DCCXV, Indictione XIII, quinto Iduum Juniarū die Dominica; & mox additur. Eodē anno ipse Dagobertus Rex mortuus est: congruunt enim optime characteres, scilicet cyclus Solis XXIV & littera Dominicalis F. Dixi tamē minime genuinum fuisse quod chronicæ auctor præ oculis habuit, [juventulus, ultimus in linea Theoderici Regis.] quia ex eo fundi donati fines omnes accuratim quā pro Merovingicorū Regū consuetudine designavit, & tēporis notas illis nequaquā usitatas expreßit. Quod autē in Chronico S. Petri-vivi dicatur Dagobertus Rex junior qui regnavit in Francia annis quinque, obiisse XV Kal. Februarii, perperā ad hunc translatū est a Dagoberto I, tali die defuncto. Qua ætate obierit ultimus, nemo quidē definite expreßit; in jā dicto tamen Fontanellēsi chronico cap. 7, pro anno regni sui primo, appellatur Dagobertus juvēculus Rex: itemq; in Vita Benigni Abbatis tom. 3 Sanctorū Ordinis Benedictini parte 1 pag. 443. Liquet etiā ex supra dictis, quod licet pater ejus, ætatis anno XVI, duxisset uxorē; filius tamen hic in illius obitu non potuerit fuisse nisi juvenculus, octo circiter annorum; adeoq; anno regni sui quinto debuerit adhuc cœlebs imo impubes obiisse.

[30] Profecto si ei filius obvenisset quantūcūq; parvus, hic fuisset a Proceribus regni in Regē sublimatus, [cui si proles fuisset, more majorum successisset.] more semper apud præcedentes Reges observato. Ita Sigeberto I Rege Austrasiorū mortuo, Childebertū ejus filiū, vix lustro ætatis uno peracto, die Natalis Dominici regnare cœpisse, testatur Gregorius Turonēsis lib. 5 cap. 1, quāvis tres Reges ejus patrui potuissent sibi regimen assumere. Ita etiam Chilperico mortuo subrogatus est ejus filius Chlotharius II licet solum quatuor mensibus natum asserat idem Turonensis lib: 7 cap. 7, & regimen potuissent assumere Gunthramnus patruus & Childebertus patruelis. Præterea Dagobertus I filio suo Sigeberto, ætatis anno secundo, tradidit regnum Austrasiorum, & Chlodoveo II alteri filio successit juvenculus Chlotharius III, in regno Neustriæ & Burgundiæ, & fratri ejus Childerico, etiam parvulo, datum est regnum Austrasiæ. Deniq; Chlodoveus III parvulus electus est in Regem, uti & juvenculus Dagobertus III, de quo jam egimus. Huic ergo si filius fuisset, eum Regem Proceres creassent, etiam parvulum & juvenculum, imo etsi vix lustrum ætatis unum peregisset, aut quatuor tantum menses natus fuisset: & ipsi interim Proceres tutelam ejus & regimen Neustriæ atq; Burgundiæ, cum Regina matre & Raganfrido Majore-Domus, suscepissent. Cum igitur id factum non sit, oportet ut fateamur in Dagoberto III extinctam fuisse stirpem Theodorici: & quia ex Theodorici fratre majore Childerico, supererat Chilpericus, ideo hunc, tamquam sanguine proximum, e monasterio eductum ut regnum capesceret.

[31] [sed ea deficiente assūptus a Neustriis est Chilpericus,] Huic argumento infirmando mirum est objici ab le Cointe Dagobertum II & jam dictum Chilpericum, nequaquam immediate suffectos parentibus: Quid enim in his actum legitime ac more majorum? Dagobertum tutor Grimoaldus amandavit in Hiberniam mox atq; obiit S. Sigebertus pater, vel paulo ante; & sparsa mortis ejus fama filium suum Pseudo-Childebertum substituit, id se facere dictitans ex suprema Regis defuncti voluntate. Non tulerunt quidem rei indignitatem Francici proceres: sed vero herede amisso, quid æquius facere poterant quam proximum agnatum in regnum evehere? nec mirum si hoc jam pacifice regnante, non statim se commoverint ad famam Dagoberti ex Hibernia post annos tres regressi, atq; a matre sua quæ Childericum receperat facile persuasi ut trantisper hereditatis aliqua parte contentus viveret in provinciis Adrhenanis. Quid autem Chilpericus? Hic Childerico patre, matre, ac fratre Dagoberto occisis, ne & ipse pariter occideretur cum illis, ab avia sua S. Bathilde abditus in cœnobio, ibi inter monasterii pueros tamquam unus eorum delituit & servatus fuit. Itaq; quamvis illi, mortuis qui sibi fuerant substituti, tandem recepti sunt in debitum sibi regnum; eorum tamen memoria usq; adeo apud posteros obscurata fuit, ut alterum omnino regnasse sciverit nemo, donec id primus ego in Diatriba demonstrassem: alterum Childerico patre natum fuisse ignoraverint diligentissimi alias Francicarum rerum scriptores Sirmondus, du Chesne, Petavius aliiq;, donec id recenter ex diplomatis apparuit. Tale quid Theodorico ultimo accidisse, si fuit filius Dagoberti III, quo minus patri mortuo statim succederet, ostendat necesse est, qui duorum per vim aut metum latentium exemplis contra nos utitur; ut habeatur similitudo. Dum autem nihil ejusmodi probatur nec probari potest, audacter affirmo, quod deficiente cum Dagoberto III stirpe ac linea Theoderici, propinquior aliquis adjus successionis quam esset Theodericus IV quæsitus inventusq; fuerit, scilicet præmemoratus Chilpericus hujus nominis II, Theodorici III ex fratre Childerico nepos; qui ne cum patre, matre ac fratre ante annos quadraginta occideretur, ab avia S. Bathilde in monasterio Calensi per eam constructo, [ex stirpe Childerici,] occultatus, in Clericum attonsus, & mutato nomine Daniel appellatus, inter monachos tamquam monachus vixerat & adoleverat. Hunc ergo Franci Neustrasii & Burgundi in Regem, capitis cæsarie crescente, elegerunt, atque Chilpericum nuncuparunt. Hujus plurima extant diplomata, in quibus agnoscuntur proavus Dagobertus I, avus Chlodoveus II, genitor Childericus, avunculi, id est patrui, Chlotharius III & Theodericus etiam III, consobrini sive patrueles Chlodoveus III, Childebertus III, & decessor Dagobertus III.

[32] Hic ergo Rex Chilpericus cum Raganfrido Majore Domus continua fere bella contra Austrasios & Carolum Martellum geßit, [a Carolo Martello devictus,] ab hoc devictus Vinciaci in pago Cameracensi, die Dominica in Quadragesima, XII Kalendas Aprilis, anno DCCXVII. Contra Hunc Carolus in Austrasia anno DCCXVIII Chlotharium Regem opposuit, potius nomine quam potestate. [& contra eū Chlotharius 4 creatus.] Quæritur, quo patre natum? Le Cointe, nescio quæ posteriorum ignota scripta sequens, vult Theodorici filium fuisse: sed contra id redit argumentum, quod supra militavit contra filium Dagoberto III male tributum. Sicut enim eo præterito non fuisset Rex constitutus Chilpericus, solum ex Theodorici fratre natus, sic nec fuisset Rex constituendus, moriente quamvis absq; liberis Dagoberto, si patruus ei fuisset Chlotharius præmemoratus, adeoq; regiæ succeßioni propinquior. Quid igitur? Censemus potius Dagoberti II filium fuisse; quem eo justius potuerit Carolus Regem offerre Austrasiis, contra Neustrios & Chilpericum, quo æquius videbatur, ut, saltem post mortem Theodorici, & totam illius stirpem extinctam, Austrasiæ regnum, Dagoberto II una cum vita per nefas ablatum, alicui filiorum ejus redderetur, potius quam filio Childerici Chilperico; nam Childericus, licet ipse quoq; rex Austrasiorum fuerat, id tamen solum factum erat propter famam sparsam de Dagoberti exulantis morte, quem ubi vivere compertum est & Childericus occisus, in paterni juris solidam integramq; posseßionem Austrasii susceperant: sic enim honestissimus Carolo esse potuit prætextus repudiandi Chilpericum. Sed Brevis Chlothario huic vita in regno fuit, siquidem eodem quo evectus est anno obiit: nec diu post, anno scilicet DCCXX etiam Chilpericus excessit, in quo lineam Chlodovæi II funditus extinctam arbitramur.

[33] Regem igitur, ex regia stirpe, & sceptro proximum, volentibus Francis; confugiendum necessario fuit ad posteros, si qui erant, Sigeberti Regis, eodem quo Chlodovæus II patre, scilicet Dagoberto I nati: ex cujus filio Dagoberto II videtur, [His mortuis Theodericus Rex factus anno 720 filius Dagoti II,] superfuisse filius alius, æque præmemoratus Chlotharius apud Austrasios enutritus, quem non Neustrii aut Burgundi elegerunt, sed Carolus Martellus Regem fecit, sicut ante Chlotharium. De eo ita Annales Fuldenses: Anno DCCXX mortuo Hilprico, Carlus Teotricum in Sedem regni constituit. Historia Childebrandina cap. 107. Chilperico mortuo, Theodericum Regem statuerunt, qui nunc locum solii regalis obtinet, & annos vitæ simul præstolatur, prout ea in MS. Reginæ-Sueciæ leguntur: & mox adduntur bella Caroli, non contra Theodericum Regem (quem a se constitutum defendebat) sed contra Raganfridum & Neustrios, Eudonem & Aquitanos; &, si Francicis variis scriptoribus fides esset habenda, contra evocatos in Gallias Saracenos, quos anno DCCXXVI Carolus prostravit: anno sequenti Burgundiam petens, Lugdunum & civitates reliquas suæ ditioni subegit: ac postmodum Eudone mortuo, Aquitaniæ provinciam suæ ditioni recepit. Quæ aliaq; ejus encomia celebrantur in sæpius citatis Annalibus. Interim Theodericus Rex confirmavit varias monasteriis & ecclesiis donationes factas, [mortuus an. 737.] ac tandem anno regni XVII, Christi DCCXXXVII vivere desiit De ejus genitore quæsitum a variis: & quia Dagoberti junioris censebatur filius, neq; agnoscerentur nisi duo Reges Dagoberti, continuo absq; ulla ætatis congruentia considerata, conclusum est esse Dagoberti ultimi filium: quem ostendimus supra cœlibem & impuberem mortuum esse. Debebant illi animadvertisse quod inter Dagobertum III & hunc Theodericum Chilpericus solum quinq; annos regnavit; ac proinde, si aliquanto senior fingeretur Dagobertus, & ab eo progenitus Theodericus; plane puer & juvenculus regnum hic adeptus fuisset, quod tamen antiquorum nullus dixit, neq; dicere potuit, si vera sunt quæ de grandi filii Childerici ætate, quando anno DCCLIV ipse filium adultum habens attonsus in monachum est, dixerunt auctores infra nominandi. Grandiori quoq; ejusdem Theodorici ætati confirmandæ credidimus aliquando suffragari sigillum, quod ex Sandionysiano archivio exhibet præcitatus de Bie, fronte adeo rugosa & specie tam virili, ut ipsius Dagoberti non filius sed pater aut etiam avus censeri debeat qui ibi repræsentatur. Verum cum animadverti quod inter Sandionysiana diplomata apud Doubletium nullum ultimi Theodorici sit diploma, sed ejus dumtaxat qui vere Dagoberti pueri avus fuit, pro anno regni ejus VI id est Christi DCLXXX; vereri cœpi, ne ejusdem quoq; sit ipsum sigillum potius quam postremi: eumq; illud referat melius, quam Vedastina monumenta una cum epitaphio circa seculum XII sculpta. Hoc igitur dimisso argumento, chronologicis rationibus solis inhærens, auctorumq; de Dagoberti pueritia consensu, pergo negare filium ex eo ullum esse natum, aut nasci potuisse.

[34] Objiciuntur verba auctoris, qui Gesta Regum Francorum edidit, & sub finem scribit, Theodericum, Cala monasterio enutritum, & filium Dagoberti junioris: qui usque nunc in regno subsistit. Verum ea, quæ ex supra citata Historia Childebrandina, [Non obest anonymus fabulator de Gestis Regum.] Theoderico vivente scripta, desumuntur, indubitata sunt: & hujus imitatione se etiam tunc vivere auctor iste finxit, quem viri eruditi non immerito anonymum fabulatorem appellant. Hic omnem luxuriæ & incontinentiæ infamiam a Dagoberto I in Chlodoveum filium, maritum S. Bathildis, transfert. Hic S. Sigebertum & Chlodoveum facit fratres germanos & uterinos, ex eadem Nanthilde natos. Hic tradit Dagobertum regnasse annos XXXIV & quidem Monarcham in totis tribus regnis. Hic Theodericum filium Chlodovei asserit in Austrasia in regnum elevatum, quod fratri eo seniori Childerico contigit. Hic Chlotharium III solum annos quatuor regnasse scripsit, & habuit hactenus asseclas plurimos, cum luce clarius constet annos quatuordecim imperasse. Hic deniq; Francos, repetita inde a Troianis origine geniis, per Tanaim flumen paludesq; Mœotidas ad confinia Pannoniarum deducit, ibiq; dicit ædificasse Sicambriam, indeq; a Valentiniano Augusto pulsos in finibus Rheni fluminis habitasse. Quæ omnia, licet a multis deinceps transcripta, cum fabulosa judicet ipse le Cointe, & quotquot cum eo faciunt; mirum est ipsos non observasse quod simili prorsus personarum confusione & fabulandi licentia, ea quæ contigerunt Danieli Clerico, in monasterio Calensi apud S. Bathildem aviam enutrito, per scriptorem istum afficta sint ejus successori.

[35] [Mortuo Carolo Martello,] Obiit hic anno DCCXXXVII, & Cærolus Martellus per reliquum vitæ tempus absq; ullo Rege imperavit, usq; ad mensem Octobrem anni DCCXLI, quo Parisiis mortuus est, & apud S. Dionysium sepultus: cui monasterio, XVII Septembris anno quinto post defunctum Theodericum Regem, privilegium indulsisse creditur, quod recitat Doubletius pag. 690. Vnde (si ipsum genuinum ac sincerum est, de quo merito ambigimus) consequeretur Theodoricum ante medium Septembrem anni DCCXXXVII e vita decessisse. Ceterum nomen Caroli Martelli, cui turpissimam æternæ damnationis notam affinxerant aliqui, vindicavimus XX Februarii ad Vitam S. Eucherii Episcopi Aurelianensis §. 3, 4 & 5. Post ejus autem obitum filii ejus Carolomannus & Pippinus, sub obtentu Majordomatus, totius Franciæ regnum suscipiunt & inter se dividunt. Ita Annales Fuldenses. Ab his, dominationem suam regii nominis umbra palliandam ratis, sub initium anni DCCXLIII assumptus in Regem fuit Childericus, cujus annum secundum die VI Martii convenisse in annum DCCXLIV traditur in Concilio Suessionensi tunc habito. Patrem Childerici Regis novissimi ex genere Merovingorum fuisse Theodericum Regem affirmatur cap. 8 Chronici Fontanellensis, [Rex fit Childericus Theodorici filius anno 643.] in Vita S. Hugonis Archiepiscopi Rotomagensis, a nobis illustrata ad diem IX Aprilis: & idem confirmatur in Genealogia Francorum, apud Chesnæum pag. 793, ubi dicitur, Theodericus genuisse Hildericum, qui in Sithio monasterio constitutus est. Sequuntur paßim alii & novißime Carolus le Cointe sub finem tomi quarti Annalium Ecclesiasticorum Francorum, asserens Childericum a Theoderico in obitu relictum in tenerrima ætate. [tūc minimo puer,] Verum unde hanc tenerrimam ætatem habet? nisi ex supposito figmento, quod Theodericus fuerit filius Dagoberti ultimi, quo moriente anno DCXV scripserat eum in cunis relictum, adeoq; mortuum anno ætatis XXII aut XXIII; neq; potuisse habere filium, nisi tenerrimæ ætatis cum ipse moreretur. Ex eodem figmento Hadrianus Valesius, lib. 25 Rerum Francicarum, scribit Childericum, puerum admodum & vix decennem, nomen Regium esse consecutum. Verum hisce oppono Iperium Abbatem Sithiuensem, [& senex intrusus in monasteriū] qui ex monumentis sui monasterii Chronicon confecit Bertinianum, & Capitulo 6 asserit, Hildericum Regem, Senem in monachum attonsum, in monasterium istud S. Bertini in Sythieu detrusum, & a Nanthario Abbate susceptum in monachum; & sub eo, tempore secundæ coronationis Pippini Regis, Hildericum monachum hujus Ecclesiæ obiisse. Hæc ihi. Magna etiam ejus ætas colligitur ex Chronico Fontanellensi, ex cujus cap. 13 seculo 3 Benedictino par. 2 in Vita Austrulfi Abbatis, a Mabillone ista repetuntur: Hildericus Rex, Merovingorum ex genere ortus, depositus tonsusque ac in monasterico S. Audomari, quod dicitur Sithiu, trusus est. Cujus filius, [filium habuit Theodericum Clericū effectū,] nomine Theodericus, in hoc monasterio Clericus effectus, collocatus fuit. Hæc in dicto Chronico Auctor tempore Ludovici Pii Imperatoris scripsit. Iterum Mabillon ad Vitam S. Lamberti Episcopi Trajectensis, asserit & Childericum & Theodericum in monachos attonsos. Quid ad hæc Cointius tomo 5, quem propter suborta bella a nobis emptum necdum potuimus obtinere, libenter videbimus. Forte cum Valesio hunc filium Theodericum silentio involvet, ac dicet etiam cum illo, Childerico, Merovingorum Regum ultimo, cœlibi adolescentulo, circa anni DCCLI finem initiumve insequentis regnum abrogatum, tonsoque eum capite monasterio inclusum. Quo egregio figmento concludit suam Historiam Valesius.

[36] Hisce statui finem huic tractatui imponere, ac proinde moneo lectorem, si alia in lucem prodierint monumenta, ex quibus alia judicandi ratio constabit, semper fore retractandi locum. Nec dubitamus, quin idem libenter præstabunt Carolus le Cointe, [Chronotaxis ultimorum Regum.] & Hadrianus Valesius, aliiq; antiquarum historiarum scrutatores: in quorum gratiam synopsim temporum & ætatem filiorum Theoderici anno DCXCII aut sequenti mortui repeto. Diximus Chlodoveum III, filium ejus, in morte patris fuisse puerulum; & adduximus testem coævum scriptorem Historiæ Childobrandinæ, eiq; consentientem Auctorem Annalium Metensium. Opponit le Cointe anno 715 num. 32, Theodericum post regnum Neustriæ & Burgundiæ (quod eum anno DCLXXV assecutum asserimus) potuisse, uxore mox ducta, filios suscipere, Chlodoveum anno proximo, Childebertum deinde. Respondeo, omnino potuisse fieri ut mox duxerit uxorem; [male confusa ab aliis, sine causa Chlodovæum puerum fuisse negantibus.] sed non constare quod ita fecerit; aut si fecit, quod ex ea continuo susceperit liberos; aut si suscepit, quod hi parenti superstites fuerint, ipsi ejus successores Chlodovæus & Childebertus; quorum iste XVIII annorum adolescens perveniens ad regnum, nequaquam puerulus vocari potuisset. Cur autem, etiam posito tam maturo matrimonio liberisq; ex eo susceptis sed præmortuis, negabimus post genitos puerulos successisse? Numquid non hac nostra ætate Leopoldus Imperator & Carolus II Hispaniarum Rex, clementißimus Dominus noster, quibus diuturnam ac felicem vitam copiosamq; posteritatem utinam concedat Deus! post plures ante se natos & mortuos fratres successere, ille juvenis, iste in puerili ætate?

[37] Neq; dicas diversis uxoribus genitos hos & istos: fatetur enim ipse le Cointe ad an. 692 num. 2 duplex ab aliquibus Theodorici conjugium statui, unum cum Chlothilde, cujus mentio fit in gestis Francorum; alterum cum Doda, cum qua in epitaphio apud Atrebatum sepultus legitur. Quid igitur si prior sterilis fuerit, ideoq; repudiata, vel saltem absq; liberis mortua, [quod ab antiquis assertum hodiernis confirmatur exemplis.] & post hanc ducta Doda parvulos filios ex marito servarit? Si parva est epitaphii auctoritas, parva est etiam auctoris Gestorum; fieri tamen potest ut utrobiq; verum diversarum & succeßive ductarum uxorum nomen habeatur. Sed demus fuisse unicam & hanc Chlothildem appellatam, ut vult le Cointe; nihil tamen ex hoc contra antiquitatis consensum sequi, probabit recens in ipso Franciæ regno exemplum. Duxit Ludovicus XIII Rex venerandæ memoriæ anno MDCXV Annam Mariam Philippi Hispaniarum Regis filiam, ex eaq; suscepit primogenitum Ludovicum XIV Regem, cui omnia felicia exoptamus: sicut tamen inde non recte concluderetur hunc anno sequenti a nuptiis fuisse genitum, cum solum anno Christi MDCXXXVIII & sterilis eatenus conjugii anno XXV fuerit prognatus; ita etiam hic credimus immerito negari fidem auctoribus coævis, asserentibus a morte Theoderici Chlodoveum fuisse puerulum, quem etiam Anonymus de gestis Regum, cui ipsi adhibent fidem, puerum nuncupat. Hinc porro deduximus ætatem Childeberti fratris, cui successit Dagobertus juvenculus, in quo adolescente defecit linea Theoderici, & succeßit e linea Childerici istius fratris Chilpericus: quo etiam sine prole extincto, successit Theodericus a Carolo Martello ex Austrasus assumptus, habitus Dagoberti filius, sed ex stirpe S. Sigeberti plane dicendus; qui jam tum vir senex filium habebat Childericum, ultimum Regem creatum, cum & hic esset maturus ætate; utpote cui etiā filius erat satis adultus Clericum attonsus, anno VII regni ejus. De anno Pippini in Regem assumpti, accurate egimus in Propylæo ante tomum II Aprilis.

[38] [Ex illa quædā corriguntur circa SS. Gertrudim & Beggam] Porro innovata in hunc modum trium Dagobertorum ac successorum chronotaxi, innovatur consequenter etiam ea quæ Majores-domus attinet, ex quibus secundæ stirpis Reges fluxere. Ergo sicut jam diximus B. Pippinum de Landis obiisse circa annum DCXL; ejusq; filium Grimoaldum anno DCLIX: ita quoq; dicendum de ejus filiabus Sanctis Gertrude & Begga; ambas scilicet matre sua Itta, quæ migravit post obitum viri anno XII, orbatas fuisse patre anno Christi DCLII: & Gertrudem quidem, quæ patre moriente attigerat annos ætatis XIV, & obiit ætatis suæ anno XXXIII die Dominica XVI Kalendas Aprilis, eodem quo frater Grimoaldus anno exceßisse, quando Cyclo Lunæ XIV, solis XXIV, littera Dominicali F, Pascha celebratum est XIV Aprilis, & Dominica III Quadragesimæ cum XVII Martii concurrit. corrigi autem debet in Vita num. 8 librarium sphalma, quo S. Vltanus, de die quo erat Sancta obitura consultus, dicitur respondisse, Hodie decimus sextus Kalendas Aprilis est dies, crastino autem die … est migratura: legendum enim est decimus septimus Kalendas Aprilis. Ad S. Beggam quod spectat, venit ea Nivellam anno XXXIII post obitum B. Gertrudis, adeoq; anno DCXCII: anno autem secundo post reditum ad propria, perfectis omnibus & bene dispositis, circa monasterii exstructionem & ordinationem, per Sorores Nivella adductas, puta anno DCXCV exeunte migravit ad Dominum. Post non multos vero dies venit ad idem monasterium Adula, & interroganti, quali die erat festivitas S. Gertrudis, respondetur Quinta hebdomada in Quadragesima feria sexta, utiq; anno DCXCVI bissextili, quando litteris Dominicalibus B 'A cyclo Lunæ XIII, Solis V, Pascha celebratum est XXVI Martii & festum S. Gertrudis in feriam VI ante Dominicam Palmarum cadebat, ut nihil corrigendum sit (quemadmodum nobis antehac visum, aliter tempora ordinantibus, in Vita S. Gertrudis ad num. 19) sed omnia apte cohæreant & sequantur, in hac innovata chronotaxi.

[39] S. Beggæ filius Pippinus Herstallius, anno, DCLXXXVII successit defuncto VVulfoaldo Majori-Domus: [circa Drogonis filios] ut dictum in Diatriba lib. 2 cap. 15 & in Exeg si Dagobertina ante tomm 3 Martii num. 32, quod hic denuo volui inculcatum, si forte in aliquo Schematis genealogici exemplo non satis correctus esset typographicus error, a nobis jussus ante editionem mutari, quo legitur notatus annus 676. At quod in eodem Schemate Pippini jam dicti ex Plectrude conjuge filius Drogo, mortuus ἄπαις dicatur, non typographo sed lapsui memoriæ nostræ imputandum venit; quem errorem corrigendum esse, monuit S. Hugonis Primicerit Metensis postea Archiepiscopi Rotomagensis testamentum. signatum anno V Dagoberti Regis juvenculi seu ultimi, & illustratum ad diem IX Aprilis, [& Regem Pippinum.] ubi is avum Pippinum, patrem Drogonem nominat, Ducem vero Arnulphum suum fratrem, nec non Pippinum & Godefridum, quos etiam Hugonis fratres censent pleriq;. Deniq; circa Pippinum Regem, Herstallii ex Carolo Martello nepotem, non tantum confirmamus, quod in Exegesi præcitata evidentibus coævorum auctorum testimoniis probavimus, ejus primum annum numeratum fuisse eum qui erat Christi DCCLII, sed alteram epocham, in anno DCCL positam a vulgatis Chronicarum auctoribus multis, quam putavimus aliquo sensu posse teneri, inducti quarumdam monasticarum chartarum testimoniis, omnino rejicimus in Propylæo antiquario ad hujus mensis tomum 2, agnita fraude & suppositione manifesta earumdem chartarum. Si quid aliud post hac occurrerit emendationis indigum, sciat lector eadem qua hæc scripsimus ingenuitate declaraturos, quippe qui omni aliorespectu post habito unistudemus veritati.

INDEX SANCTORVM AD IX VLTIMOS DIES APRILIS.

A.

Abdas Persa Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Abdiesus Persa Ep, M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Abdiesus Persa Diac. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Abrahamius Persa M. sub Sapore, an Ep. Arbelorum? 19 e ex Sozomeno 21 c

Abrunculus sive Aprunculus Ep. Trevir. Tempus Sedis, Sepultura, Reliquiæ variis locus 30

Acepsimas Persa Ep. M. sub Sapore 19 Acta martyrii ex Sozomeno 21 a, Alia Auctore Simeone Metaphraste Cap. 1. Virtutes, captivitas, inter tormenta constantia… cap. 3 Novæ quæstiones & tormenta. Inedia triennalis. Martyrium 25. Acta Græca ex Ms. Medicæo Regis Galliæ 11

Achilleus Diac. M. Valentiæ in Gallia 77. Vita auctore coævo 78

Adalbertus Episcopus Pragensis Martyr in Prussia §. 1 Tempus vitæ & martyrii. Corpus Gnesnam delatum ad illud peregrinatus Otto 3 Imp. 174. §. 2 Acta vitæ & martyrii duplicia edita: alia varia indicata 165. §. 3 Reliquiæ variis in templis, memoria in sacris Fastis 117 & 991 f Vita auctore monacho Coævo. Cap. 1 Ortus, educatio, studia Magdeburgi peracta. Reditus Pragam. 178 cap. 2 Episcopalis dignitas: exercitia virtutum 180 cap. 3 Iter Romam, Casinum & ad S. Nilum. Monastica vita Romæ. Miracula 182 cap. 4 Reditus ad Episcopatum. Resumpta vita monastica Romæ 183 cap. 5 Ultimus reditus ad Episcopatum. Instructio Ottoni 3 data. Ob sævitiam Bohemorum discessus ad Polonos 185 cap. 6 discessus in Prussiam: martyrium 186. Alia Vita auctore altero monacho coævo Cap. 1 Natales, educatio electio in Episcopum 187 cap. 2 Dignias Episcopalis, exercitia virtutum 189 cap. 3 Iter Romam, Casinum & ad S. Nilum. Vita monastica Romæ 190 cap. 4 Reditus ad Episcopatum. Hungari instructi. Resumpta vita monastica Romæ 192 cap. 5 Remissio ad Episcopatum: peregrinatio ad pia loca. Cædes quinque fratrum 193 cap. 6 Iter in Prussiam: martyrium 195 cap. 7 Martyrium completum. Corpus Duci Polonorum venditum 197. Miracula ex Annalibus Bohemorum & Chronico Hagecii excerpta a Bobuslao Balbino 108. Historia Translationis ex Historia Cosmæ Pragensis 201. De Relatione corporis Pragam dissertatio Balbini 202 & 992 a

Adelbertus Comes Austrobandiæ in Belgio 73 Vitæ compendium ex lectionibus Ecclesiæ Dononiensis 73

Adjutor Monachus Tironensis Ord. S. Benedicti in Normannia 823 Vita ex Lextionibus Officii proprii 82 Miracula ex Gallico Ioannis Theroude 825

Ægidius Assisias tertius socius S. Francisci Ord. Minorum Perusii in Umbria 218. Actorum Pars 1 ex Mss. Perusinis. Cap. 1 Vitæ Religiosæ exordia & peregrinationes. Victus manuum labore quæsitus 220 cap. 2 Gesta Fabriani, Reate & ad Castrum-Dirutæ 222 cap 3 Spirituales consolationes & raptus. Obitus pius 225. Pars 2 Aurea verba B. Ægidii ex Mss. Cap. 1 Collationes quas cum Fratribus habuit 227 cap. 2 Altera pars 229 cap. 3 Alia dicta 232 cap. 4 Dicta ex solo Ms. Antverpiensi 233 cap. 5 Reliqua dicta ex Ms. Silesitico 235. Pars 3 Facta & consilia ædificativa ex Ms. & aliis. Cap. 1 Prudentia ejus consilia 237 cap. 2 Dona prophetiæ, intelligentiæ & sapientiæ 239 cap. 3 Extaticæ contemplationes & pius obitus 241 Pars 4 de signis & miraculis ex Ms. Perusino. Cap. 1 Variæ infirmitates curatæ: mortua suscitata, energumena liberata, puerpera adjuta 243 & 996 d cap. 2 Variæ sanitates atque etiam mors ex voto impetratæ 244 & 996 e. cap. 3 Moribundi servati in vivis. Alia beneficia

Æmilianus miles M. in Numidia 745 Visione cælesti recreatur. ex Actis 748

Afrodisius, Carilippus Agapius, Eusebius, Martyres Tarsi in Cilicia. Cap. 1 Notitia ex antiquis Martyrologiis 567 cap. 2 Qua ratione sint urbi Biterrensi in Gallia adscripti 568 cap. 3 idem Hispaniæ nuper adscripti & Officio Ecclesiastico honorati 569

Agas Persa Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Agapius Ep. M. in Numidia ex Actis & Martyrologiis 745

Agapus Lector M. Tarsi in Cilicia ex Martyrologiis 567 Galliæ & Hispaniæ cum Afrodisio adscriptus 568

Agathopodes, Diaconus Antiochiæ, ex Epistolis S. Ignatii & Mroll. Romano 359

Agdelas Persa Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Aithalas Persa Presb. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 b Acta auctore Metaphraste… cap. 2 Captivitas, constantia inter verbera institutio data 24 cap. 3 Novæ quæstiones & tormenta. Inedia triennalis 25 cap. 4 Constantia inter tormenta. Abductio Arbelam & incarceratio 6 mensium 26 cap. 5 Inter nova tormenta constantia 27 cap. 6 Flagellatio iterata, martyrium, sepultura, miracula 28 Acta Græca ex Ms. Medicæo Regis Galliæ 11

Alda sive Aldobrandesca vidua Senensis, tertii Ordinis Humiliatorum 466 Vita ex Italico Gregorii Lombardelli. Cap. 1 Natales, matrimonium, viduitas, 468 cap. 2 Pœnitens vita in suburbana solitudine, cælestibus favoribus cumulata 469 cap. 3 Extrema vita in hospitali Senensi, miracula, sepultura 470

Alexander M. Lugduni 7 Acta ex pervetusto Ms. 8

Alexander M. in Africa ex Martyrologiis 265

Alexander M. Lesinæ in Apulia. Inventionis & translationis Acta 575

Alexander Diac. M. ex Martyrologiis 750

Alpinianus Presb. in Aquitania 480. Vita ex Mss. 481

Amator Presbyter Cordubæ Mart. ex S. Eulogio & Martyrologiis 806

Anastasius I Romanus Pontifex. Cap. 1 Exordium Sedis. Zelus pro fide contra Origenistas 491 cap. 2 Afri adjuti contra Donatistas. S. Paulinus recreatus, aliæ res gestæ. Obitus, sepultura, Reliquiæ 492

Anatolius M. apud Græcos ex Menæis & Actis S. Georgii M. 163

Anianus Episc. Alexandrinus ex Martyroll. Eusebio & Eutychio Patriarcha 358

Anthimus Ep. M. Nicomediæ 482. Acta ex Ms. Græco 483

Anselmus Mæonensis Polymartii in Etruria, ex Ferrario & Brautio 316

Antipater M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. & Græcis 617

Antonia V. M. in Numidia ex Martyrologiis 745 & ex Actis 748 e

Antonius M. Romæ ex gestis S. Marcellini Papæ & Martyrologiis 413

Antonius Presb. Eremita Lucæ in Italia 476 Acta ex Mss. 477

Antonius Ord. Eremit. S. Augustini Monticiani in Etruria 832. Vita & Miracula ex Ms. 832 Appendix de cultu & beneficiis collatis ex Ms. Italico 834

Apelles Ep. Smyrnæ ex LXX discipulis Christi, ex Fastis Græcis 4

Aphrodisius Presb. M. Alexandriæ ex Mroll. 744

Apollonius M. in Africa ex Martyrologiis 415

Aquila M. ex Mroll. Casinensi 571

Arator M. ex Martyrologio Hieronymiano 10

Artemas M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. & Græcis 617

Arthemius Ep. Senonen. in Gallia ex Greg. Turon. Saussaio & aliis 578

Athanasius ex mago Christianus & Mart. ex Menæis & Actis S. Georgii M. 163

Atticus M. apud Græcos ex Mss. Menæis 617

Attus Diac. M. Antiochiæ: ex Martyrologiis 488

Ava Virgo Dononii in Hannonia. ex Balderico & Molano 628

Augustus M. Perusii ex Martyrologiis 616

Aurelius M. Romæ ex Martyrologiis 415

Azades Persa Eunuchus M. sub Sapore ex Mroll. 19 & Sozomeno 20 f

Azes seu Azadanes Persa Diac. M. sub Sapore ex Mroll. 19 & Sozomeno 21 b

B

Barachus M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Barbasymes Persa Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Basilia M. ex Martyrol. Hieronymiano 10

Basileus Ep. Amaseæ in Cappadocia. M. Nicomediæ 416 Pars encomii ex Ms Græco 416. Acta Martyrii auctore Joanne Presb. Nicomediensi ex Ms. Græco 417 Acta Græca. LVI

Basilius M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Bochres, aliis Bicor, Ep. M. sub Sapore ex Mrol. 19 & Sozomeno 21

Bononus seu Benonia M. Perusii ex Mroll. 616

Bova Abbatissa Remis in Gallia 283. Vita ex Ms. 283. Cap. 1. Ortus nobilis, educatio, vita monastica: monita ab ea Abbatissa sanctimonialibus data 283… cap. 3 Documenta varia tradita 284 cap. 4 A S. Balderico fratre confortata, luget in ejus obitu 288 cap. 5 Pius S. Bovæ obitus 289

Bubatus Martyr ex Martyrologiis 750

Budentius M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

C.

Cajus Papa Mart. Cap. 1 Elogia antiqua, Gesta circa SS. Sebastianum, Tiburtium & alios Martyres 13 cap. 2 Gesta circa S. Susannam neptem & alios Martyres 14 cap. 3 Cultus sacer Reliquiæ 16 & 982 b

Calendinus M. in Africa ex Martyrologiis 415

Callista M. Syracusis ex Menæis & Mroll. 359

Captus seu Castus Diac. M. in Castello-Ajoviæ ex Martyrologiis 487

Carilippus Presb. M. Tarsi in Cilicia ex Martyrologiis 567. Galliæ & Hispaniæ cum Afrodisio adscriptus 568

Carpus seu Cyprus M. in Castello-Ajoviæ ex Martyrologiis 487

Carus Ep. M. Atini ex Vghello & aliis 615

Cassius M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Castor M. Tarsi in Cilicia ex Martyrologiis 482

Catharina Senensis, Virgo de Pœnitentia S. Dominici 851. Vita auctore Raimundo Magistro Generali, ejus Confessario, ex Ms. & antiqua editione 1 Prologus 852 Prologus alter 857 Pars 1. Cap. 1 Natales, pueritia pia, Christus spectatus, solitudo petita, votum virginitatis emissum 859 cap. 2 Mater modeste correcta, ornatus muliebris admissus, & deploratus: nuptiæ repudiatæ capillitium resectum, molestiæ idcirco toleratæ 863 cap. 3 Habitus S Dominici promissus: libertas vitæ cœlibis indulta, & cum pœnitentiæ rigore instituta 866 cap. 4 Habitus Sororum de Pœnitentia concessus 870 cap. 5 Discretio spirituum a Christo tradita; Auctor certior factus de Veritate mirabilium ejus 873 cap. 6 Doctrina de notitia sui ac Dei hausta a Christo. Fiducia in Deum; judicium de amore Dei & odio sui 876 cap. 7 Tentationes superatæ. Commercium cum Christo, B. Virgine & Sanctis, desponsatio cum Christo 879. Pars II. Cap. 1 Vocatio ad vitam activam, officia humilitatis obita, raptus mentis, ignis innoxie toleratus 882 cap. 2 Valetudo divinitus reddita ad eleemosynam ferendam: Christo mendicum simulanti propriæ vestes datæ: ova divinitus illæsa & vinum auctum 886 cap. 3 Lepra contracta & depulsa: ægra Deo conciliata, donum noscendi arcana 889 cap. 4 obsequium cancro laboranti impensum. Spinea corona a Christo oblata: caput cælesti luce irradiatum: potus ex latere Christi præbitus 892 cap. 5 Usus frequens Communionis. Vita sine alio cibo traducta, calumniæ ideo toleratæ 894 cap. 6 Cor cum corde Christi commutatum: mira circa sumptionem Eucharistiæ facta 898 cap. 7 Stigmata vulnerum Christi impressa variæque extases 901 cap. 8 Vita prolongata sensus dolorum Christi communicatus: mors pro tempore ex vehementia amoris obita: aliquis a sputo sanguinis liberatus 904 cap. 9 Insignia misericordiæ spiritualis miracula proximis impensa 907 cap. 10 Aliæ singulares peccatorum conversiones 911 cap. 11 Miracula juvandis corporibus impensa 919 cap. 12 Alia sanitatum impetratarum exempla 916 cap. 13 Potestas contra dæmones exercita 919 cap. 14 Donum prophetiæ ad proximi commodum 922 cap. 15 Spiritus ejus propheticus defensus & aliis experimentis probatus 925 cap. 16 Panes & vinum divinitus multiplicata 927 cap. 17 Eucharistia frequenter sumpta, a Christo porrecta & ultro delata: favores ad Corpus S. Agnetis de Monte-Politiano accepti 931. Pars III. Cap. 1 Cum Catharina Romam profectus Raymundus, indeque ablegatus, enumerat quos beatæ mortis testes habuit 936 cap. 2 Efficacia precum pro Ecclesia & Pontifice orantis: ingens desiderium æternorum 939 cap. 3 Suprema morientis monita: lucta cum dæmone, mors 943 cap. 4 Felix transitus ad Superos revelatus auctori & matronæ cuidam 945 cap. 5 Miracula ante & post sepulturam 948 cap. 6 Patientia in tolerandis impedimentis, in via spirituali objectis 951 cap. 7 Patientia in obsequiis ægrotantium, in injuriis, in doloribus, & vexationibus dæmonis 954 cap. 8 Labores pro pace Ecclesiastica cōponenda suscepti 956. Epistola Barducci de morte Sanctæ 959 Epistola Stephani Carthusiani Cap. 1 Notitia cum Sancta inita, & directus ad Ordinem Carthusianum 961 cap. 2 Extases Catharinæ. Morbi depulsi 963 cap. 3 Efficacia sermonum & mirabilis abstinentia 964 cap. 4 Scientia rerum spiritualium infusa, probata a Theologis: liberalitas in pauperes 966 Analecta. Cap. 1 Apud Mombritium ex vita per Fr. Thomam collecta 967 cap. 2 Auctore Bartholomæo Senen. ex Vita B. Stephani Macconi 968 cap. 3 Reliquiæ variis in locis 972 cap. 4 Bulla Canonizationis a Pio 2 factæ 963 Miraculum ex Ms. Vltrajectino 977 Aliud a Nicolao Burgensio cui contigit descriptum ex editione Veneta.

Catulinus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Cercyra, V. M. Corcyrensis ex Menol. Basilii Imp. & Menæis 614

Chrysotelus Presb. M. Cordulæ in Perside ex Mroll. & Actis S. Laurentii 11

Chorus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Clarentius, Ep. Viennensis in Gallia. Cultus ex Mroll. & Breviariis. Tēpus Sedis, Reliquiæ Pragæ 303

Claudius, M. Romæ ex Actis S. Marcellini Papæ & Martyrologiis 412

Claudius, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Clemens, Ep. Sardibus, ex LXX discipulis Christi ex Fastis Græcis 42

Clemens, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Clemens, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Clemens, poëta & Confessor apud Græcos ex Menæis & Leone Allatio 787

Clerius Thaumaturgus, apud Græcos ex Menæis 618

Cletus Papa Cap. 1 SS. Cletus & Anacletus diversi Pontifices. Prioris veneratio sacra 409 cap. 2 Tempus Ordinationis in Episcopum. Pontificatus: alias ejus gesta: Reliquiæ 411

Codomanus M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Colesus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Concordius, M. in Numidia ex Mroll. 745

Corona V. M. Alexandriæ ex Mroll. 295 & 996 f

Cotidia, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Cronanus, Ab. Roscreensis in Hibernia 579 Vita ex Ms. Cap. 1 In Cœnobio vitam religiosam cum discipulis ducens claret miraculis 580 cap. 2 Alia alibi miracula. Roscreensis monasterii fundatio 581 cap. 3 Reliqua vita Roscreæ acta 582

Crispinus, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Crispinus alter, M. in Numidia ex Mroll. 745

Cyrillus M. ex Mrol. Casinensi 571

Cyrillus, M. Axiopoli in Mysia ex Mroll. 415

D

Dagarus, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Daniel Anachoreta, M. Gerundæ in Hispania 266. Vita quadātenus fabulosa aut suspecta 268

Daniel, M. Laude Pompeja in Italia ex Vghello & Ferrario. 17

Dausas Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Deodatus, Ab, Blesensis in Gallia 273 Compendium Vitæ ex Ms. 273 Alia Vita ex Ms. 274

Desideratus, Presb. Cabilone ex Gregorio Turonensi 778

Demetrius, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Demetrius, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Desiderius, Ep. Cabilon. ex Vita S. Arigii 778, 779 cd

Diodrus Martyr ex Martyrologiis 750

Dioscorus, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Didymus & Theodora, Martyres Alexandriæ 572 Passio ex Actis Proconsularibus 573

Doda sanctimonialis, Remis in Gallia 283 Vita ex Ms. 289…cap. 2 Ortus, educatio, & spretis nuptiis vita monastica 286…cap. 4 A S. Balderico confortata, in ejus obitu luget 288 cap. 5 Pius S. Dodæ obitus 289

Domitiana M. ex Mrol. Casinensi 571

Donatus, Ep, Eurœæ in Epiro ex Vita Ms. Menæis & Sozomeno 764

Donatus, M. apud Græcos. ex Menæis & Actis S. Georgii M. 164

Donatus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Donatus alter, M. Alexandriæ ex Mroll. 265

Donatus, M. in Numidia ex Martyrologiis 571

Donatus, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Dorotheus Presb. M. Alexandriæ ex Mroll. 744

Dugdus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

E

Egbertus Presbyter Anglus, post vitam in Hibernia actam mortuus in insula Hyensi 313 & 997 a Vita ex Historia Eccles. Bedæ 313

Elisabetha, Virgo Thaumaturga apud Græcos ex Menol. Basilii Imp. & Odis 272

Elpidius, M. in Lydia ex Martyrologiis 486

Emelianus, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Emilianus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Epipodius, M. Lugduni 7 Acta ex pervetustis Mss. 8

Eppeus, Presb. M. Melitinæ ex Martyrologiis 487

Erconwaldus, Ep. Londinen. & Ab. Cherteseyensis in Anglia 780. Vita ex Capgravio. Cap. 1 Natales ejus & S. Ethelburgæ sororis. Quædam miracula 780 cap. 2 Mors & sepultura. Sepulchrum ab igne divinitus servatum. Translatio corporis 782 cap. 3 Incendium restinctum morbi sublati. Profanantes ejus festum puniti 784 cap. 4 Alia quædam beneficia præstita 786

Erminus, Ep. & Ab. Lobiensis in Belgio 374 Vita auctore Ansone Ab. Lobiensi ex Mss. 375

Ethemia, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Euanthia, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Euasia, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Eulogius, Xenodochus Constantinopolitanus ex Menæis 493

Euodius, M. Syracusis ex Menæis & Mroll. 359

Euphrasius, ex latrone Martyr in insula Corcyra ex Græcis 613

Eusebius, M. Nicomediæ ex Actis S. Georgii, Menologio Basilii Imp. & aliis 263

Eusebius, Ep. Cibali in Pannonia 565 Acta passionis ex Ms. 566

Eusebius Eunuchus, M. Tarsi in Cilicia, ex Mroll. 567 Galliæ & Hispaniæ perperam adscribitur 568

Eusebius, M. Corcyræ in Jonio mari. Ex Menologio Basilii & Menæis 561

Euthymia, M. Antiochiæ ex Martyrologiis 415

Eutropius, Ep. Santonensis M. Fabulosa multa rejecta. Aliqua dantur ex Gregorio Turonensi, & Petro de Natalibus. Cultus: Reliquiæ 733 Miracula ex Mss. Cap. 1 Varii a submersione & igne liberati 736 cap. 2 Captivi ex carceribus liberati 738 cap. 3 Profanatores festi puniti: energumeni liberati 740 cap. 4 Alia beneficia 742

Eutychius, M. Cyzici ex Menologio Basilii Imp. & Græcis 617

Eutychius, M. in Lydia ex Martyrologiis 486

Exuperantia V. Trecis in Gallia ex Mrol. Trecensi & aliis 423

F.

Fasilus, M. in Numidia ex Mroll. 745

Faustianus, ex latrone Martyr in insula Corcyra, ex Græcis 613

Faustinus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Faustinus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Faustus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Felicia, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Felicia, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Felicissima, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Felix Presb. M. Valentiæ in Gallia 77. Vita auctore coævo 78

Felix, M. Romæ ex Martyrologiis 165

Felix, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Felix alter, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Felix, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Felix, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Felix, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Felix, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Felix alter, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Fidelis, Hispelli in Umbria ex Annalibus Hispellensibus 374

Filocastus, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Filocosus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 617

Firianus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Firmianus, M. Lesinæ in Apulia. Inventionis & translationis Acta 575

Flavius, Ep. Cabilonen. a Joanne Papa VIII Sanctis adscriptus 778, 779 e f

Florebertus Ep. Leodiensis ex Mroll. Chronicis & aliis 277

FLorentinus, in Numidia ex Martyrologiis 745

Florianus, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Forannanus, Abbas Walcidiori in Belgio Ord. S. Benedicti 807. Vita auctore Roberto monacho Walciodorensi. ex Mss. 808 Cap. 1 Natalis, Episcopatus abdicatus: mare miraculo trajectum, Abbatialis dignitas suscepta, ægri sanati, mors &c. 808 cap. 2 Corpus ejus jussu decentius humatum. Energumeni & alii ægri sanati 811 cap. 3 Æger sanatus, naufragus servatus. Epilogus 813. Alia Acta ex Mss. Chronico Walciodorensi 814. Cap 1 Monasterii S. Michaelis aliorumque cœnobiorum & demum Walciodorensis fundatio, & pia fundatoris vita 815 cap. 2 Adventus S. Forannani, sub quo monasterium Metensi Ep. subjectum, & Hasteriensis cœnobii accessione auctum 817 cap. 3 Testamentum & pia mors Eilberti Comitis ac S. Forannani 820

Florianus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Forianus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Fortunata, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Fortunatus Diac. M. Valentiæ in Gallia 77 Vita auctore coævo 78

Fortunatus, M. in Africa ex Martyrologiis 361

Fortunus, M. Alexandriæ ex Mroll. 265

Fortunus alter, M. Alexandriæ ex Mroll. 265

Fortunus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Franca V. Abbatissa Ord. Cisterciensis Placentiæ 379 Epistola Lanfranci Prioris de ejus gloria cuidam revelata 380 Vita auctore Bertramo Reoldo ex Mss. 382 Cap. 1 Natales, vita religiosa. Prælatura S. Syri: dispositio ad fundationem Cisterciensem 384 cap. 2 Cisterciensis parthenonis institutio, & in ejus regimine reliqua vita & felix obitus 387 cap. 3 Translatio corporis duplex & miracula 390 cap. 4 Alia miracula 392 cap. 5 Aqua ex ossibus scaturiens: cæcis visus, infirmis sanitas reddita 394 cap. 6 Reliqua miracula 396 Sermo de Monasteriis ex hoc prodeuntibus 98 Appendix 1 de postrema translatione, cultu, sacellis, & miraculis posterioribus 398. Appendix 2 Gratiæ recentiores ex Ms. Italico 402

Franciscus, Ord. Minorum, Fabriani in Piceno 88 Vita ex Annal. Francisc. Cap. 1 Vocatio ad religionem & in ea profectus 89 cap. 2 Miracula in vita, pius obitus 90 cap. 3 Miracula post mortem & variæ corporis translationes 92 Alia Vita auctore Nepote ex Ms. 983 Cap. 1 Synopsis Vitæ & virtutum 984 cap. 2 Miracula in Vita patrata 986 cap. 3 miracula post mortem & translationem 988 Hymni 991

Fuscinus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

G

Gaber, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Gajanus, M. in Numidia ex Mroll. 745

Gennosa, M. Antiochiæ ex Martyrologiis 488

Genesius, M in Lydia ex Martyrologiis 486

Georgius Megalo-Martyr, Liddæ seu Diospoli in Palæstina Comment. præv. §. 1 Acta vetustiora, Latina apocrypha, Græca melioris fidei 100 § 2 Acta recentiora & minus sincera tam apud Græcos quam apud Latinos 103. § 3 Pugna cum dracone SS. Georgio & Theodoro afficta, occasione imaginum exprimentium victoriam de diabolo 104. § 4 An S. Georgius fuerit primus decimæ persecutionis Martyr, ab Eusebio sine nomine commemoratus 106. § 5 Cultus statim ab initio diffusus, ædificatione templorum & Reliquiarum distractione 108. § 6 Hæreticorum contra existentiam ejus blasphemiæ confutantur 112. § 7 Posteriores translationes Reliquiarum, & templa ac monasteria iis locupletata 114. Acta ex Mss. Græcis & Lipomano. Cap. 1 Persecutio a Diocletiano excitata, Georgii generosa confessio, tormenta primæ diei 117. cap. 2 Nova tormenta & miracula: victoria de Athanasio mago 119. cap. 3 Extrema de tyranno victoria 121. Acta Græca. Ex bibliotheca Florentina Magni Ducis IX. Alia Acta sola Græca auctore Metaphraste. Ex Ms. Vaticano XV item Encomium Auctore S. Andrea Archiep. Cretensi Ex Ms. Vaticano XX. Encomium auctore Georgio Cyprio Patriarcha CP. Ex Ms. Græco 123. Cap. 1 Patria, parentes, oblatio ultronea & prima coram tyranno tormenta 123. A supplicio rotæ & vivæ calcis fossa illæsus exit 125. cap. 3 Crepidis ignitis calceatus redarguit tyrannum 126. cap. 6 Veneficia superata, mortui suscitati 127. cap. 5 Extrema de idolis victoria: capitis supplicium 129. Epilogus 131. Eadem Græce ex Ms. Vaticano XXV.

Analecta. Cap. 1 Translatio capitis & brachii Venetias 132. cap. 2 Translatio aliarum Reliquiarum in Belgium 134. cap. 3 Miraculosa liberatio pueri Paphlagonis e captivitate Bulgarica. Ex Ms. Græco, interprete Petro Poßino S. I. 136. Eadem Græce. Ex Ms. Vaticano XXXV. cap. 4 Alia miracula vetustiora. Ex Menæis Græcorum & Adamnano Scoto 142. cap. 5 Saraceni injuriosi punitio, conversio, & martyrium 144. cap. 6 Violatores alii divinitus puniti 146. cap. 7 Georgiani auxilii devote implorati efficacia variis exemplis demonstrata 149. cap. 8 S. Georgius Τροπαιοφόρος & Christianorum exercituum ductor 152. cap. 9 De Ordine S. Georgii in Austria 155. cap. 10 Ordo Periscelidis Anglicanæ sub patrocinio S. Georgii & alibi alii 158. cap. 11 S. Georgii patrocinium & specialis cultus in Anglia 160. Aliud miraculum Græcum. Ex Ms. bibliothecæ Ambrosianæ XXXIX.

Georgius, Ep. Suelli in Sardinia 214. Encomium ex Ioanne de Arca Vita auctore Paulo … Ex Ms. 215. Appendix de cultu in Sardinia. Ex Dima Serpis 992

Georgius, M. Thebæus Pinaroli in Pedemontio. Ex Ferrario & Brautio 266

Gerardus, Ep. Tullensis ad Mosellam 206 & 992 d Vita auctore Vindrico Abbate S. Apri. Cap. 1 Natales, profectus in virtutibus. Ordinatio Episcopalis 206. cap. 2 Virtutes Episcopalis, templa erecta, translatæ Reliquiæ: iter Romanum: aqua in vinum versa 208. cap. 3 Farina & panes ob eleemosynas multiplicati: alia miracula & opera pia 209. cap. 4 Gravis persecutio tolerata: pius obitus duobus Sanctis revelatus 211. Appendix ex Chronico Senoniensi 213

Germana, M. Nicomediæ. Ex Martyrologiis 488

Germana V. Corpus & cultus Henniaci in Belgio 577

Gemini duo, M M. in Numidia. Ex Martyrol. 745 & Actis 748 f

Germanus, M. in Ægypto. Ex Martyrologiis 487

Germanus Presb. M. Alexandriæ ex Martyrol. 615

Germanus, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Germelina, M. Nicomediæ. Ex Martyrologiis 488

Germianus, M. in Africa. ex Martyrologiis 415

Glycerius, M. apud Græcos. Ex Menæis & Actis S. Georgii M. 164

Gondebertus, M. Avennaci in Territorio Metensi 620. Vita ex antiquis Lectionibus officii proprii 622

Gramatius, Ep. Metensis. Ex Martyrologiis & Warnefrido 369

Gratus, M. in Africa ex Martyrologiis 616

Gregorius, Episcopus Illiberitanus in Hispania. Ex Martyrologiis, S. Hieronymo, Eusebio Vercellensi & aliis 269 & 996 f

Gualfardus, solitarius Veronæ 827. Vita ex Ms. Veronensi 828. Translatio Reliquiarum Verona Augustam Vindelicorum ex Mss. 831

Gududus, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Guilielmus Firmatus, Moritonii in Normannia 334. Vita auctore Stephano Episcopo Redonensi ex Ms. 334. Cap. 1 Initia, secessus in eremum, peregrinatio in Orientem 334. cap. 2 Reversio in Galliam. Vita in solitudine acta. Miracula & prophetiæ 336. cap. 3 Habitatio ad Rhodanum Reditus Mantileium. Obitus 339. cap. 4 Historia translationis & miraculorum 340. Rhythmus seu Sequentia 341

Guilielmus Pater & Peregrinus filius, Antiocheni, Foggiæ in Italia 464. Vita ex Mss. Ecclesiæ Foggiensis. Pars 1 Ex lectionibus ad Matutinum recitatis 465. Pars 2 Ex hymnis, responsoriis & antiphonis 466

H

Helena, vidua tertii Ordinis Eremitarum S. Augustini, Utini in Ducatu Foro-Julii 247. Vita auctore Fr. Simone Romano. Ex Ms. Italico. 249 Cap. 1 Marito viduata suscipit habitum S. Augustini, & vitam instituit austerissimam 249. cap. 2 Paupertas, taciturnitas, patientia in adversis 251. cap. 3 Visiones & miracula 253. cap. 4 Obitus & sepultura 255. Alia Vita auctore Jacobo Philippo Bergomensi 256

Helimas Presb. M. Cordulæ in Perside. Ex Martyrologiis & Actis S. Laurentii 11

Herberactus, in Anglia. Ex Martyrologiis. Inquisitum quis fuerit: num Abbas Wirensis? an Magister B. Alcuini? 291

Heribaldus, Ep. Autissiodori. Ex Martyrologiis, Monacho Autißiodorensi & Lupo Ferrariensi 378

Hermes, miles, M. Melitinæ. Ex Martyrol. 487

Hermemphus, M. in Africa ex Martyrologiis 361

Hermogenes, M. Syracusis. Ex Menæis & Mroll. 359

Hermogenes, M. Melitinæ. Ex Martyrologiis 487

Herus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Hildegardis Regina, uxor Caroli Magni. § 1 Vitæ sanctitas, inventio ipsius & filii Ludovici Pii 788. § 2 Matrimonium SS. Caroli & Hildegardis hujus maternum genus ex Suevis: paternum an ex Francis? 790. § 3 Fundatio & restauratio Campidonensis cœnobii 792. Acta a monacho Campidonensi 15 seculo collecta. Ex Mss. 791. Cap. 1 Matrimonium: fundatio Campidonensis: mors pia. Ludovicus Carolo patri succedit 793. cap. 2 Inventio Sanctorum corporum, post varia ad invocationem eorum miracula 795. cap. 3 Cæci, surdi, muti, paralytici sanati 797. cap. 4 Energumeni liberati, hydropici & contracti sanati, mortui suscitati 799. Appendix ex Annalibus Suevicis Martini Crusii 802

Hilpidius, M. Melitinæ ex Martyrologiis 487

Honofria V. M. Romana. Corpus Antverpiæ. Ex Bullis translationum 17

Honoratus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Honoratus alter, M Alexandriæ. Ex Martyrol. 744

Honorius, Ep. Brixien. 276. Vita a Bernardino Fayno Italice scripta 277 Cap. 1 Genus nobile, Vita eremitica. Alachis Ducis & Longobardorum conversio 277 cap. 2 Gesta in Episcopatu 278 cap. 3 Translationes corporis & veneratio apud Brixianos 279

Honorus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Hormisdas Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Hoyldis Virgo Deo devota, Trecis in Campania 773 Vita ex Ms. cœnobii S. Hoyldis 774

Hugo, Abbas Cluniacensis. §. 1 Decessores ejus, ætas, discipuli, amici memorabiles 628 §. 2 Imperatorum & Regum, erga eum observantia 630 §. 3 Fundatio Marciniacensis, cultus S. Hugonis, scriptores Vitæ 632 Vita auctore Hildeberto Ep. Cenomanensi 634. Cap. 1 Natalis, susceptio habitus monastici, dignitas Abbatialis: virtutes in ea 635 cap. 2 Gratia apud Henricum II Imp. Legatio in Hungaria. Concilium Remense Alphonsus R. Hispan. liberatus. Cœnobium Marciniacense 636 cap. 3 Arcana animorum inspecta & futura prædicta 638 cap. 4 Morbi curati 640 cap. 5 Angelorum tutela, mala depulsa. Liberalitas compensata 642 cap. 6 Multi ad vitam monasticam adducti. Templum amplificatum 644 cap. 7 Mors præscita & pie obita: receptio in cælum revelata 646. Alia Vita, Auctore Raynaldo Ab. Vezeliacensi, dein Archiep. Lugdunensi ex Mss. 648 Cap. 1 Adolescentia pie transacta, tirocinium vitæ monasticæ, dignitas Abbatialis, liberalitas in pauperes, familiaritas cum Christo, potestas in dæmonia 659 cap. 2 defunctus a pœnis, ægri a morbis liberati: templa & cœnobia extructa aut reformata 650 cap. 3 Secreta animorum cognita, futura prædicta, morbi curati 651 cap. 4 Concilium Rhemense celebratum: schisma compositum. Pius obitus 652. Synopsis Vitæ metrica. Auctore eodem Raynaldo ex Ms. 654 Epitome Vitæ ab Ezelone & Gilone ab obitu scriptæ ex Ms. 655. Analecta. Cap. 1 Ex epistola Hugonis monachi 658 cap. 2 Ex Vita per eumdem Hugonem 659 cap. 3 Ex collectione anonymi 660

Husandus, M. in Castello Ajoviæ ex Martyrologiis 487

I.

Iacobus, Ordinis Minorum observantium S. Francisci, Bitecti in Apulia 527 Processus de sanctitate & miraculis ex Ms. Cap. 1 Acta præliminaria anni 1628 & sequentis 529 cap. 2 Syllabus testium citatorum & auditorum 529 cap. 3 Responsiones ad IX articulos propositos 531 cap. 4 Miracula usque ad annum 1619 facta 534 cap. 5 Miracula usque ad annum 1623 inclusive 537 cap. 6 Reliqua miracula in judicio exhibita 539 cap. 7 Mira post conclusionem Processus descripta 542. Appendix ex Scriptoribus recentioribus impreßis 544

Iacobus Persa, Presb. M. sub Sapore 19 ex Mroll. & Sozomeno 21 b

Iacobus Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Iacobus Diac. M. in Numidia ex Actis & Mroll. 745 dire cruciatus & visione animatus capite plectitur 747, 748

Ianuarius, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Ianuarius, ex latrone Martyr, in insula Corcyra ex Græcis 613

Ibarus, Episcopus Hibernus, ex Actis S. Abbani S. Patricii & aliis 173 & 991 f

Igneus Martyr ex Martyrologiis 745

Indaletius, Ep. Urcitanus in Hispania 723 Acta Translationis auctore Hebrethmo Cluniacensi 725 Pars 1 Perquisitio & inventio Corporis sub Abbate Sanctio 726 Pars 2 Translatio ad monasterium Pinnatense 729 Miracula ex Hist. Pinnatensi Ioannis Briz 731

Inischolus, ex latrone Martyr, in insula Corcyra ex Græcis 613

Ioannes Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Ioannes Conf. Hegumenus monasterii Catharorum, sub Leone Armeno plurima passus, ex Menologio & Menæis 495

Ioannes, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Ioannes, Ep. Cabilonen ex Sidonio Apollinari 778, 779 a b

Iocundus, M. in Africa ex Martyrologio Corbejensi 361

Iocundus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Iosephus Persa, Presb. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 b Acta auctore Metaphraste. Cap. 2 Captivitas, constantia inter verbera, institutio data 24 cap. 3 Novæ quæstiones & tormenta. Inedia triennalis 25 cap. 4 Constantia inter tormenta. Abductio Arbelam & incarceratio 6 mensium 26 cap. 5 Inter nova tormenta constantia 27 cap. 6 Flagellatio iterata, martyrium, sepultura, miracula 28, Acta Græca ex Ms. Medicæo Regis Galliæ 37

Isaacus Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Iulianus, Ep. Viennæ in Gall. ex Mroll. & Officio Ecclesiastico 29

Iulius, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Iulius, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Iulius, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Iusta, apud Græcos ex Menæis 423

L

Lætissima, M. Nicomediæ ex Mroll. 488

Laurentius, M. Presb. in Cisalpinis ex Novaria sacra Caroli a Basilica Petri, Officiis propriis, & Ferrario 764

Lectissimus, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Leo Episcopus, ex insula Samo Venetias translatus, ex Petro de Natalibus & fastis 625

Leo, Episc. Senonen in Gallia. Tempus Sedis. Acta ex Lectionibus Ecclesiast. 31

Leonides, pater Origenis, ex Eusebio aliisque Græcis & fastis Latinis 10

Leonides, M. Antiochiæ ex Martyrologiis 415

Leontius, M Nicomediæ ex Actis S. Georgii M. Menol. Basilii Imp. & aliis 263

Liberalis, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Liberalis, Altini in territorio Tarvisino 489 Vitæ synopsis ex Mss. 489 alia ex Ferrario 490

Liberius, Ep. Ravennæ, ex Rubeo & aliis 614

Lolion Junior. M apud Græcos ex Menæis 488

Longinus, M. Nicomediæ ex Actis S. Georgii M. Menol. Basilii Imp. & aliis 263

Lucas Diac, M. Cordulæ in Perside ex Mroll. & Actis S. Laurentii 11

Luchesius seu Lucensis, 3 Ord. S. Francisci in Etruria 594 Epitome Vitæ antiquioris ex Ms. 596 Vita auctore Bartholomæo de Tolomeis ex Ms. 597. Cap. 1 Ratio vitæ ante & post conversionem: caritatis officia proximis impensa 598 cap. 2 Orationes, extases, mortificationis & paupertatis studiū 601 cap. 3 Humilitas & patientia, mors, miracula 604 cap. 4 Reliqua miracula 607

Lucianus, M. in Numidia ex Martyrologiis 571

Lucianus, M. in Africa ex Martyrologiis 571

Lucianus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Lucidius, Ep. Veronensis ex Historicis Veronensibus 423

Lucius, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Lucius, Ep. Laodiceæ ex LXX discipulis Christi ex Fastis Græcis 4

Lucius, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Ludovicus, M. Cordubæ ex S. Eulogio & Mroll. 806

Ludovicus puer, a Judæis occisus in Suevia pag. 978

Lupicinus, M. in Lydia ex Martyrologiis 486

M

Maares Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Macalleus, Ep. in Cruadachia Hiberniæ ex Vita S. Brigidæ & Mroll. Hibernicis 366

Macedonius, Ep. CP. Cap. 1 Minus honesta initia purgata insigni confessione 369 cap. 2 Insidiæ structæ, exilium 570 cap. 3 Obitus, miracula, cultus 572

Machaldus, Ep. in insula Hiberniæ Mannia ex Vita S. Patricii & Colgano 367

Maculus. M. Perusii ex Martyrologiis 616

Magnus, M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. & Græcis 617

Majorica, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Majorica, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Malina, M. Tarsi in Cilicia ex Martyrologiis 567

Manilius. M. in Numidia ex Martyrologiis 571

Manilus, M. Perusii ex Martyrologiis 616

Manreandes Persa, Chorep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Mansuetus M. ex notitia Corporis Romæ allati in Gallias 363

Mammius, ex latrone Martyr, in insula Corcyra ex Græcis 613

Marcellinus Papa M. Cap. 1 S, Marcellinus a S. Marcello diversus. Tempus Sedis, alia gesta 412 cap. 2 Illius lapsus, pœnitentia, martyrium: cultus Reliquiæ, tempus successionis S. Marcelli 413 cap. 3 Objecta contra lapsum ejus & pœnitentiam, & contra Pontificatum S. Felicis 2 Papæ rejiciuntur 999

Marcia, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Marciana, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Marcianus, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Marcianus, M. in Ægypto ex Martyrologiis 487

Marcianus, M. Alexandriæ ex Mroll. 617

Marcianus, M. Perusii ex Martyrologiis 616

Marcus Euangelista, Ep. Alexandrinus M. §. 1 Veneratio apud Latinos, Græcos & Ægyptios. Acta vitæ & martyrii varia 344 §. 2 Tempus vitæ & martyrii. Euangelium scriptum: alia illi tributa 345 Apostolatus Aquileiæ ex 2 Mss. 346 & 997 Apostolatus Alexandrinus & martyrium ex 12 Mss. 347 Appendix ex Vita S. Petri Ep. Alexandrini & M. 349 Encomium Auct. Procopio Diac. & Charthophylace Interp. Jo. Francisco Albano ex Ms. Græco 350 De cultu Venetiis 352 Historia Translationis ex Ms. Apparitio & miracula ex Ms. libri Petri de Calo 356 Appendix ex Breviario Carmelitano 1495 anni & aliis 357 & 999

Marcus Episcopus martyr Atini in Campania § 1 Vita, passio ac sepultura; Corporis inventio 548 §. 2 Translatio & cultus. Quædam figmenta rejecta 549 Acta Auctore Adenulpho Archiep. Capuano ex Mss. Epistola dedicatoria 551 Prologus 552. Cap. 1 Genus, religio, baptismus, prædicatio, Episcopatus, 553 cap. 2 Miracula: oratorium & Sacerdotes consecrati, Gentiles conversi. Martyrium, sepultura 554 Historia inventi & translati Corporis ex Ms. Cap. 1 Templum Sancti extructum & dirutum: jumenta istic ponentes puniti. Corpus & caput repertum 557 cap. 2 Miracula dein patrata 559. Versus de eadem re ex Ms. 260 Miraculum ex Ms. Italico 561

Mareas Persa. Ep. M. sub Sapore ex Mroll. 19 & Sozomeno 21 c

Marianus Lector, M. in Numidia ex Actis & Martyrologiis 745 dire cruciatus, visione animatus, capite plectitur 747, 749

Marinus, M. in Lydia ex Martyrologiis 486

Marinus, Presb. M. Aphrodisiæ ex Mroll. 751

Marius, M. Antiochiæ ex Martyrologiis 415

Marolus Ep. Mediolani ex Breviario, Ennodio & aliis 173

Martia, M. in Africa ex Martyrologiis 361

Martialis M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Martinus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Martyres Presbyteri duo S. Marci Episcopi Atini In hujus Actis 548 & seqq.

Martyres duo Alexandriæ ex Martyrologiis 617

Martyres IV Nicomediæ, socii SS. Eusebii Neonis & aliorum ex Actis S. Georgii, Menol. Basilii Imp. & aliis 263

Martyres VI in Ægypto ex Martyrologiis 487

Martyres VI in Africa ex Martyrologiis 616

Martyres VIII Anachoretæ, apud Græcos ex Menæis 374

Martyres XII Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Martyres XXIV Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Martyres XXIV ex Martyrologiis 750

Martyres XXXIV Lugduni, cum SS. Epipodio & Alexandro 8

Martyres LXXII in Numidia ex Mroll. 571

Martyres CLXX Tarsi in Cilicia ex Mroll. 567

Martyres Clerici Persæ CCL sub Sapore 19 ex Mroll. & Sozomeno 21 c

Martyres CCLXX in Africa ex Martyrologiis 571

Martyres Persæ XVI millia suis nominibus olim nota, & alii innumeri sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 e

Martyres, socii aliorum in Africa ex Mroll. 415

Martyres plurimi Clerici & Laici in Numidia ex Martyrologiis 745

Marsalius, ex latrone Martyr in insula Corcyra ex Græcis 613

Maternianus, Ep. Remensis in Gallia 757 Vita ex Ms. Cap. 1 Natalis, educatio, ordinatio Episcopalis 759 cap. 2 Miracula 760 cap. 3 Accessus ad S. Hilarium. Pius obitus 762

Maventus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Maurilius, M. in Numidia ex Martyrologiis 571

Mauritius, M. Thebæus Pinaroli in Pedemontio ex Ferrario & Brautio 266

Maurus, M. Antiochiæ ex Martyrologiis 488

Maurus, M. in Castello Ajoviæ ex Mroll. 487

Maxentia, vidua Tridenti, mater S. Vigilii Ep. Vita ex duplici Ms. 772

Maximus, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Maximus, M. in Ægypto ex Martyrologiis 487

Maximus, M. apud Asiam 732 Acta Martyrii ex 4 Mss. 732

Maximus, M. apud Græcos ex Menæis 733

Meginus, M. Perusii ex Martyrologiis 616

Melanius, Ep. Trecis in Gallia ex Camuzato, Des Guerrois & aliis 29

Mellitus, Ep. Londinensis & Archiep. Cantuariensis 280 Vita ex Histor. Eccl. Bedæ 281 Miracula ex Legenda Capgravii 282

Memmerus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Memnon Thaumaturgus, Hegumenus apud Græcos ex Menol. Basilii Imp. Menæis & Ms. Synaxario 578

Mercurialis, Ep. Forolivien. Cap. 1 Cultus, ætas. Vita scripta & examinata 751 cap. 2 Translationes; corporis, Miracula recensita. Figmenta rejecta 753 cap. 3 Vita ex picturis antiquissimis adumbrata ex Ms. 754

Meritus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Metrona, V. M. Perusii ex Martyrologiis 616

Meturus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Meturus, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Michael de Barga, Ord. Minorum observantium prope Lucam in Hetruria ex Wadingho & aliis 90

Michomeres, Tornodori in Campania Gallicana ex Officio Ecclesiatico & Vita S. Germani Ep. Autissiodorensis 775

Milites LXX Martyres, cum Saba Gotho Duce ex Menol. Basilii Imp. 261

Milles seu Mellisius Persa, Ep. M. sub Sapore ex Martyrologiis 19 & Sozomeno 21 c d

Mocius Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Momminus, M. in Numidia ex Mroll. 745

Mucius Diac. Cordulæ in Perside ex Mroll. & Actis S. Laurentii 11

Mulier cum duobus Geminis, M. in Numidia ex Mroll. 745 & in Actis 748 f

Multitudo universa gregis S. Anthymi, cum ipso martyrio affecta Nicomediæ. In actis illius 482

N.

Nabor, M. in Africa ex Mroll. 164

Nabor, M. Romæ ex Mroll. 165

Nabor, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Nearchus, M. in Armenia ex Menæis & Vita S. Polyeucti 12

Neon, M. Nicomediæ ex Actis S. Georgii M. Menol. Basilii Imp. & aliis 263

Neon, M. Corcyræ in Ionio mari ex Menologio Basilii Imp. & Menæis 561

Nestor monachus, apud Græcos ex Menæis 423

Nice, M. apud Græcos ex Menæis 361

Nicephorus, M. Nicomediæ ex Mroll. 488

Nicia, V. M. Nicomediæ ex Martyrologiis 571

Nobilis seu Nubilis, M. in Africa ex Mroll. 361

Nomensis Martyr ex Martyrologiis 750

Nonna, M. Romæ ex Martyrologiis 165

O

Opportuna, Abbatissa Sagiensis in Gallia 61 Vita auctore Adalelmo Episc. Sagiensi 62. Cap. 1. Ortus, educatio. Vita monastica. Abbatissæ creatæ illustres virtutes 62 cap. 2 S. Godegrandi fratris peregrinatio et martyrium cum dolore S. Opportunæ 64 cap. 3 Miracula & continuæ preces. Morbus & obitus 66 Appendix 1 67 Liber miraculorum eodem auctore 67. Cap. 1 Miracula a scriptore visa 68 cap. 2 Alia miracula potissimum a Translatione corporis facta 69. Appendix 2 Cultus variis locis & Reliquiæ depositæ 71

Orbanus M. in Africa ex Martyrologiis 265

Orimentus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

P

Pades, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 617

Pagata, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Pamphilus, Ep. Sulmon ensis & Corfiniensis in Aprutio 583 Vita ex Officio proprio & Ms. Italico 584 alia ex Ms. Bodecensi 585

Papus Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Papius, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Parmenas Presb. M. Cordulæ in Perside ex Martyrologiis & Actis S. Laurentii 11

Pascha sius Ratbertus, Abbas Corbejensis in Gallia 462 Vita auctore Jacobo Sirmondo Soc. Jesu 463 Alia ab Hugone Menardo collecta 464

Pastor, Ep. M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Paulus Persa Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Paulus, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Paulus, M. in Ægypto ex Martyrologiis 487

Paulus, Ep. Brixiensis. Varia de Corporis translationibus 618

Peregrinus Latiozus Ordinis Servorum B. Mariæ Forolivii in Æmilia 836 Vita auctore Nicolao Burgesio Equite Senensi ex Ms. 837 Processus de cultu & miraculis ex archivo Foroliviensi. Cap. 1 Processus institutio. Sacri corporis & arcæ inspectio 840 cap. 2 Testes auditi 842 cap. 3 Quædam miraculosæ curationes 844 cap. 4 Miracula postea publica auctoritate descripta 846 Appendix de cultu & miraculis Barcinone factis ex Ms. Hispanico 848 Alia miracula ex Mss Hispanicis 849

Petrus Martyr, ex Ord. Prædicat. §. 1 Patria, natales, ingressus in Ordinem. Hæretici oppugnati & eorum origo 678 §. 2 Officium Inquisitionis demandatum: mors pro fide illata 680 §. 3 Canonizatio cultus per totam Ecclesiam decretus, & quare in Ordine Servorum B. Mariæ 682 §. 4 Cultus in quibusdam urbibus singularis. Scriptores Vitæ 684 Vita scripta per Thomam de Lentino coævum postea Patriarcham Hierosolymitanum, aucta ab Ambrosio Taëgio ex Mss. 686. Cap. 1 Natales, ingressus in Religionem, virtutes in tirocinio, abstinentia, colloquia cum Sanctis & Christo. Conciones 688 cap. 2 Muto loquela restituta, futura prædicta, oleum multiplicatum, morbum simulanti morbus immissus 690 cap. 3 Dæmon fugatus, hæretici Florentia pulsi, pes restitutus, solatium a Christo e cruce datum, præstigiæ hæreticorum dissipatæ 692 cap. 4 Muto loquela restituta. Sanctitas cælo prodita. Sereno cælo nubes inducta. Inquisitoris officium collatum & exercitum 694 cap. 5 Conspiratio in necem ejus: martyrium: gloria revelata. Miracula ante Canonizationem 697 cap. 6 Canonizatio 700 cap. 7 Festum & Officium canonicum ab Innocentio 4 præscriptum, corpus elevatum 703 cap. 8 Festum & vota ei facta, violantes puniti 704 cap. 9 Febri, hydropisi, aliique mobo laborantes sanati 707 cap. 10 Varii ad vitam revocati 708 cap. 11 Puerperis facilitas partus indulta: infantes a partu oculis & manu donati, quidam in periculo mortis servati 710 cap. 12 Febris hydropisis, paralysis depulsa 712 cap. 13 Contracti, cancro, mania, epilepsia laborantes sanati 715 cap. 14 Morbi & difficultas partus per aquam, S. Petri Reliquiis sacratam, sublati in Hibernia: energumeni liberati 717 cap. 15 Candens ferrum innoxie tractatum: incendium restinctum, tempestas sedata &c 718

Petrus, Ep. Bracaræ in Lusitania & Martyr. Ex Tamajo, Roderico da Cunha, Iacobo de Rosario & aliis collecta nonnulla, rejectis fabulis. 1001

Petrus Teutonicus, Eremita Camaldulensis in Etruria. Ex variis. 472

Petrus M. ex Martyrologio Casinensi 571

Petrus, M. Cordubæ ex S. Eulogio & Mroll. 806

Peregrinus filius & Guilielmus pater Antiocheni, Foggiæ in Italia 464 Vita ex Ms. Foggiensi 465

Pherbuta seu Tarbula Virgo, cum Sorore & ancilla M. sub Sapore 19. Acta martyrii ex Mss. Latinis & Græcis 21 Græca ex Ms. Vaticano 1

Philippus seu Philippinus, Ordinis Minorum, Montalcini in Tuscia ex Waddingo & aliis 404

Philo, Diaconus Antiochiæ ex Epistolis S. Ignatii & Martyrologio Romano 359

Plenus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Phœbadius seu Fœgadius, Ep. Aginnensis in Aquitania ex Sulpitio Severo, Saussajo & aliis 365

Polychronius, Ep. ex Martyrologiis 751

Pollio, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Pollio Lector, cum Eusebio Ep. M. Cibali in Pannonia. 565. Acta passionis ex Ms. 566

Pomodianus, Diaconus M. ex Martyrologiis 750

Postumus, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Prianus, M. in Castello-Ajoviæ ex Mroll. 487

Primianus, M. Lesinæ in Apulia. Inventionis & translationis Acta 575

Primitivus, M. Romæ ex Martyrologiis 415

Primosus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Primosus, M. Aphrodisiæ ex Mærtyrologiis 751

Primulus, M. Cordulæ in Perside ex Mroll. 11

Proba V. M. Corpus & cultus Henniaci in Belgio 577

Prosdocus, Diac. M. Alexandriæ ex Mroll. 615

Protoleon, M. apud Græcos ex Menæis & Actis. S. Georgii M. 163

Prudentius, Ep. Turriasonensis in Arragonia. cap. 1 Ætas discussa, & certamen Cisterciensium montis Laturci & Nagerensium de ejus corpore 587. cap. 2 Acta fabulosa: ex quibus recentior ejusdem nominis Episcopus producitur 589. cap. 3 Excutitur fabula. Acta antiqua partim indicantur, partim requiruntur 590 cap. 4 Acta ex Mss. 592.

Prudentius M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Publius, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Publius miles M. Nicomediæ ex Menol. Basilii Imp. & Menæis 361

Pudentius, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 617

Pusinna, V. in Gallia, translata Hervordiam in Westphalia 165 & 991 f Vita ex Ms. Bodecensi cap. 1 Parentes, sorores, institutio, votum virginitatis 166. cap. 2 Vita solitaria: eximiæ virtutes 168, cap. 3 Obitus præsente sorore S. Lutrude 269. Translationis historia ex Ms. Bodecensi 170

Q

Quintianus, M. apud Græcos ex Ms. Menæis 617

Quintianus, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Quiriacus M. ex Martyrologio Hieronymiano 10

Quirillus, Ep. Trajecten. ad Mosam ex Florario & Chronico Belgico 777

Quirinus Ep. M. in cœmeterio Romano Prætextati depositus ex Martyrologiis 750

Quirinus M. Romæ ex Actis S. Marcellini Papæ & Martyrologiis 422

R

Reductus. M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Remisurinus M. ex Martyrologiis 750

Revocatus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Richarius, Fundator & Ab. Centulensis in Gallia 441. Vita auctore Albino Alcuino Flacco ex 5 Mss. 442. cap. 1 Ortus, conversio ad vitam piam. Sacerdotium. Proximi adjuti, etiam Britanni 443. cap. 2 Gesta cum S. Rictrude & Rege Dagoberto. Secessus in silvam Crisciacensem 444. cap. 3 Pius obitus. Corporis translatio Centulam: miracula 446. miracula auctore monacho Centulensi ex Mss. lib. 1 miracula ab anno 814 patrata. cap. 1 miracula sub Herico & Elizacaro Abbatibus facta 447. cap. 2 Alia sub Ludovico Abbate. Corpus alio delatum & relatum. Varia miracula 450. lib. 2 miracula tempore scriptoris facta. cap. 1 Altera irruptio Normannica. Corpus alio delatum & relatum. Varia miracula 452 cap. 2 Corpus thecæ argenteæ impositum. Varia miracula 454 Historia relationis ex 4 Mss. cap. 1 Corpus ablatum, relatum & iterum ablatum 457. cap. 2 Denuo anno 981 relatum 457. cap. 3 miracula postea facta 459. Eadem historia auctore Angelranno metrice descripta ex 2 Ms. 459

Robertus, Abbas Casæ-Dei Ord. Benedictini in Gallia 316 Vita auctore Marbodo ex Ms. 317. cap. 1 Ortus, educatio, Sacerdotium, desiderium vitæ monasticæ 317. cap. 2 Socii duo asciti: discessus in eremum 318. cap. 3 Eleemosyna data & accepta. Plures monachi admissi. Miracula patrata 320. cap. 4 Monasterium constructum: Miracula varia. Pius obitus 321. lib. 2 Miracula post mortem 322 liber tripartitus de Miraculis, auctore Bertrando monacho 324. Distinctio 1 Miracula in vita patrata 324. Distinctio 2 Miracula post mortem facta 326. Distinctio 3 Abbates & monachi Casæ-Dei virtutibus & miraculis clari 331.

Robertus, primus Ab. Molismensis & Fundator Ordinis Cisterciensis. Commentarius prævius. § 1 Reformationes Ordinis Benedictini. Roberti exordia. Fundatio Molismensis 662. § 2 Initia cœnobii & Ordinis Cisterciensis, & transitus S. Roberti ad eumdem 664. § 3 Revocatio & reditus S. Roberti a Cistercio ad Molismum 1 Ejusdem ætas, cultus sacer & scriptores Vitæ 666 Vita Auctore monacho Molismensi sub Adone Ab. ex Mss. 668. cap. 1 Natales, tirocinium vitæ religiosæ & Præfectura quædam 669. cap. 2 Cœnobia Molismense & Cisterciense fundata 670. cap. 3 Mors ac sepultura. Miracula ad funus 672.

Robertus, Ab. Syracusis ex Octavio Cajetano 378

Rodicianus, Diac. M. Aphrodisiæ ex Mroll. 751

Rodocianus, Diac. M. Alexandriæ ex Mroll. 744

Rogatus M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Rogatus alter, M. Alexandriæ ex Mroll. 744

Romas Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 20

Ropodianus M. ex Martyrologiis 750

Rufina, M Alexandriæ ex Martyrologiis 165

Rufus M. ex Martyrologio Casinensi 571

Rufus, M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. & Græcis 617

Rumetina M. ex Martyrologiis 750

Rusticus, Ep. Lugdunen. ex Mroll. & Vita S. Epiphanii Ep. Ticinensis 368

S

Sabas Gothus, militum Ductor. ex Menol. Basilii Imp. & aliis 261

Sabbatius, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Sabinus Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Sabor Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozomeno 21 c

Salunus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Salunus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Sambacia, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Saturnina, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Saturnina, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Saturninus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Saturninus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Saturninus, ex latrone M. in insula Corcyra ex Græcis 613

Saturninus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Saturninus, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Saturus M. ex Martyrologiis 750

Secundianus, M. in Numidia ex Martyrologiis 745

Secundianus, Ep. M. ex Martyrologiis 750

Secundinus, Ep. M. in Numidia ex Martyrologiis & Actis 745. Alios Martyres animat 747

Secundinus, Ep. M. Alexandriæ ex Mroll. 744

Secundus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Secundus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Senanus, Conf. in Anglia ex Martyrol. Anglic. & Vita S. Wenefridæ 620

Senorina V. Abbatissa Bastensis in Portugallia, Ordinis S. Benedicti 74 Vita ex Legendario Conimbricensi 74 & 983

Seranus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Serapion, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Severus, Ep. Neapolitanus 767. Vita ex Ms. 768 Miracula auctore synchrono ex Ms. 770

Severus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Silvanus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Silvanus alter, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Silvanus, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Silvanus alter, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Silvius, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Silvius, M. Romæ ex Martyrologiis 165

Simia, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Simplicius, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Siricus, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Sodalis, M. in Lydia ex Martyrologiis 486

Sodalis, M. Antiochiæ ex Martyrologiis 488

Solutus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Sophia, V. M. Firmi in Piceno ex Ferrario & Vghello 733

Soter, Pontifex Romanus. Tempus Sedis. Elogia. Translatio 5 & 982

Spinica, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Stephanus, Ep. Antiochiæ & M. ex Theophane, Nicephoro aliisque & Martyrologio Rom. 362

Stephanus, M. Tarsi in Cilicia ex Mroll. 482

Suibertus, Ep. Verdensis in Saxonia inferiore ex Krantzio & aliis 802

T

Tarbula seu Pherbuta V. cum sorore & ancilla, M. sub Sapore 19 Acta martyrii 21. Acta Græca ex Ms. Vaticano 1

Teleforus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Telesporus, M. Aphrodisiæ ex Martyrologiis 751

Tellurius, M. Lesinæ in Apulia. Inventionis & translationis Acta 575

Terentius Presb. M. Aphrodisiæ ex Mroll. 751

Terentius, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Tertulla V. M. in Numidia ex Martyrologiis 745 & Actis 748 e

Tertullianus, Ep. Bononiensis ex Variis 498

Thaumasius, M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. & Græcis 617

Theodestia, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Theodora, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Theodora V. M. Alexandriæ 572 Passio ex Actis Proconsularibus 572

Theodora V. M. Alexandriæ ex Martyrologiis 617

Theodorus Siceota, Episcopus Anastasiopoli, & Archimandrita cœnobiorum in Galatia 32. Vita Auctore Eleusio, Georgio dicto, Presbytero & Hegumeno, & S. Theodori discipulo 33. cap. 1 Patria, ortus, educatio, litterarum studia, jejunia, orandi consuetudo 33 cap. 2 Pia adolescentia, contemptus rerum caducarum, miracula 35. cap. 3 Energumenus liberatus. Vita arcta in spelunca. Sacri Ordines suscepti 36 cap. 4 Iter Hierosolymitanum. Habitus monasticus: rigor pœnitentiæ. Familiæ salus, 38 cap. 5 Miracula in hominibus & bestiis præstita. Mors matris & aviæ: pericula mortis & morbus divinitus submota. 29. cap. 6 Varii ægri & energumeni sanati. Illustres ejus discipuli 41. cap. 7 Iter Hierosolymitanum alterum: Miracula. Episcopatus Anastasiopolitanus 43. cap. 8 Varia miracula tempore Episcopatus patrata. Tertium iter Hierosolymitanum 45. cap. 9 Colloquium cum B. Antiocho eremita. Abdicatio Episcopatus 47. cap. 10 Accessus ad Mauritium Imp. Varia Constantinopoli facta. 49 cap. 11 Reliquiæ S. Georgii acceptæ. Itinera ad vicinas urbes: varia miracula 52. cap. 12 Varii ægri sanati. Dæmones coërciti. 54. cap. 13 Variæ prædictiones aliaque miracula 56. cap. 14 Iter CP. ad S. Thomam Patriarcham. Varia miracula 58. cap. 15. Variæ virtutes & miracula. Obitus. Vita scripta 60.

Theodorus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Theodorus, Presb. M. in Numidia ex Mroll. 745

Theodotus, M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. & Græcis 617

Theognides, M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. & Græcis 617

Theon Presbyter, M Alexandriæ ex Mroll. 265

Theonas, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Theonas, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Theophilus, Ep. Brixiæ ex variis 498

Therinus, M. apud Græcos ex Menæis & Actis S. Georgii M. 164

Theostichus, M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. & Græcis 617

Tiballus, M. Cibali in Pannonia. In Actis S. Eusebii Ep. 565.

Tiberius, M. Thebæus Pinarolii in Pedemontio ex Ferrario & Braucio 266

Timia, M. Antiochiæ ex Martyrologiis 488

Tonitus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Trudpertus, M. Eremita in Brisgoia 424. Vitæ Epitome ex Breviario Argentoratensi & alia ex Constantiensi 426. Acta auctore monacho Trudpertino ex Ms. 426. lib. 1 de vita & passione 27. cap. 1 Vita in Brisgoia. Oratorium constructum. 427. cap. 2 Cædes. Martyrii titulus 430 cap. 3 Sepultura. Translationes corporis & miracula 432. lib. 2. Miracula ætate auctoris facta cap. 1 Injurii puniti 435. cap. 2 Variæ sanitates obtentæ. Alia miracula 437.

Tudianus M. Cordulæ in Perside ex Mroll. 11

Tychicus, discipulus S. Pauli. An Episcopus & quo loco? 613

V

Valentinus, M. Alexandriæ ex Mroll. 615

Valentinus, M. Perusii ex Martyrologiis 616

Valeria, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Valeria cum Vitale marito, M. Ravennæ & Mediolani 562 Passionis Acta ex Ms. 564

Valerianus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Valerius, M. apud Græcos ex Menæis & Galesinio 163

Valerius, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Valerius, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Venustus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Viator, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Victor, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Victor, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Victor, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Victor, M. in Ægypto ex Martyrologiis 487

Victor, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Victor alter, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 744

Victorinus, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 488

Victorinus, M. in Numidia ex Martyrologiis 571

Victurinus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Victurinus, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Victurinus, M. Alexandriæ ex Martyrologiis 567

Victurinus, M. Perusii ex Martyrologiis 616

Victurus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Vindeus, M. Antiochiæ ex Martyrologiis 415

Vitalis, M. in Africa ex Martyrologiis 164

Vitalis, M. Romæ ex Martyrologiis 165

Vitalius, M. Corcyræ in Jonio mari, ex Menologio Basilii Imp. & Menæis 561

Vitalis & Valeria conjuges, Martyres Ravennæ & Mediolani 562 Passionis Acta ex Ms. 564

Vitalis, M. Perusii ex Martyrologiis 616

Vitus, M. in Africa ex Martyrologiis 415

Urbanus, M. in Africa ex Martyrologiis 265

Urbanus, M. Nicomediæ ex Martyrologiis 616

Ursus, M. in Africa ex Martyrologiis 164

W

Wilfridus I Archiep. Eboracensis in Anglia 292. Vita auctore Eadmero Cantuariensi monacho 293 cap. 1 Ortus miraculis clarus. Secessus ad monasterium Lindisfarnum. Iter 1 Romanum. Varia acta Lugduni 294. cap. 2. Sacerdotium. Disputatio de Paschate cum S. Colmano. Ordinatio Episcopalis. Varia per Angliam exercitia 296. cap. 3 Episcopatus Eboracensis. Exercitia virtutum & miraculorum 298. cap. 4. Ab Episcopatu expulsio. Iter 2 Romanum. Acta apud S. Agathonem Papam: Dagoberti 2 regnum & cædes. 300 cap. 5 Carceris & exilii miseria tolerata. Conversio Australium Saxonum cum incolis Vectæ insulæ. 303 cap. 6 Restitutio in Sedem Eboracensem & iterata depulsio. Acta in Concilio Eastrefeld 306. cap. 7 Iter 3 Romanum. Morbus in reditu. Restitutio in Sedem Eboracensem 309 cap. 8 Morbus obitus, miracula. Translatio corporis Cantuariam. 310. Epitaphium ex Beda 312.

Wilfridus secundus, Archiepiscopus Eboracensis in Anglia, ex antiquis scriptoribus Anglicanis 626

Wolphelmus, Ab. Brawillerensis prope Coloniam 76 Vita auctore Conrado monacho, teste oculari 77. cap. 1 Ortus, studia, vita monastica, præfectura variorum monasteriorum 77. cap. 2 Hæresis Berengarii oppugnata 79. cap. 3 Allodium recuperatum. Inimicitiæ Hermanni Archiep. patienter toleratæ 80. cap. 4 Ecclesiæ ornatus. Lectio Scripturæ. Eleemosynæ, hospitalitas & aliæ virtutes 82. cap. 5 Fratris, sororis & familiarium virtutes. B. Wolphelmi: miracula in vita 84. cap. 6 Præmonitio ad mortem, pius obitus, & post eum miracula 86.

Z

Zeno, Ep. M. in Lydia ex Martyrologiis 486

Zeno, M. Corcyræ in Jonio mari. Ex Menol. Basilii Imp. & Menæis 561

Zita Virgo, Lucæ in Italia 497 Vita Auctore coævo ex Mss. 499. cap. 1 Natalis, conditio vitæ, liberalitas in pauperes: conversio aquæ in vinum, annonæ multiplicatio 499. cap. 2 Cælestes favores impensi: vitæ asperitas 501. cap. 3 Fervens & extatica oratio, favores alii eamdem consecuti 503. cap. 4 Custodia virginitatis, humilitas, mansuetudo, prudentia, animarum zelus 504. cap. 5 Extremus morbus, obitus, miracula 507. Appendix. Curatus epilepticus, & quidam post suspendium liberatus. Miracula a Fatinello Notario coram testibus excepta. Ex Ms. cap. 1 Facta & notata post elevationem mense Aprili. 510. cap. 2 Facta 1 Maji 512. cap. 3 Notata 2 & 3 Maji 514. cap. 4 Excepta 4 & 5 Maji 517. cap. 5 Descripta reliquo mense Majo 519. cap. 6 Alia mensibus Junio & Julio excepta 522. cap. 7. Notata mense Augusto 524. cap. 8, Reliqua illius anni cum appendice 525

Zotica M. Alexandriæ ex Martyrologiis 265

Zoticus M. in Lydia ex Martyrologiis 486

INDEX CHRONOLOGICUS.

SECULUM I

Anno 65 SS. Petri & Pauli Apostolorum martyrio traditur adfuisse S. Marcus Euang. 345 b

Anno 67 S. Marcus coronatus Martyr Alexandriæ 344, 345 b

Anno 76 S. Cletus, cedente S. Clemente, fit Pontifex Romanus 411 c

Seculo 1 SS. Apelles, Lucius & Clemens, ex LXX Christi discipulis, Episcopi Smyrnæ Laodiceæ & Sardibus 4

Anno 82 S. Marcus Ep. & duo Presbyteri Martyres, Atini in Campania 548

Anno 84 S. Cletus, Pontifex Romanus, obit Martyr sub Domitiano 411 c

Anno 86 S. Anianus, Ep. Alexandriæ, obit 358 c

Seculo 1 S. Tychicus discipulus S. Pauli Apostoli 613

S. Indaletius, Ep. Urcitanus in Hispania 723

S. Antonius Presb. Eremita Lucæ 476

Circa 100 SS. Saturninus, Insischolus & alii V ex latronibus Martyres 613 Cercyra V. M. in Corcyra insula. 614

Sec. 1 aut 2 SS. Vitalis & Valeria Martyres obeunt 562

SECULUM II

Anno 156 S. Mercurialis, Ep. Foroliviensis, traditur obiisse, an potius 4 seculo? 752

Anno 162 S. Soter creatur Pontifex Rom. Rustico & Aquilino Coss. 5 b

Anno 171 Idem moritur & colitur 22 Aprilis 5 c

Anno 177 SS. Epipodius, Alexander & 34 socii, MM. Lugduni 7

Circa 200 S. Liberius, Ep. Ravennæ 614

III SECULUM

Circa 204 S. Leonides pater Originis, item Arator, Quiriacus, Basila MM. Alexandriæ 10

Circa 212 SS. Felix Presb. Fortunatus & Achilleus Diaconi, Martyres Valentiæ in Gallia 97, 98 b

Circa 249 S. Carus Ep. Atini Martyr obit 615

Circa 250 S. Maximus, Martyr apud Asiam 732

Anno 251 SS. Parmenius, Helymas & Chrysotelus Presbyteri, Lucas & Mucius Diaconi, item Primulus & Tudianus MM. Cordulæ in Perside 11

Circa 259 SS. Agapius & Secundinus Epp. Theodorus Presb. Marianus Lector. Jacobus Diac. & alii XX item femina cum 2 geminis & alii plurimi Cirthæ & Lambæsæ in Numidia 745

Seculo 3 S. Alpinianus Presb. in Aquitania floret 480

Circa 260 S. Nearchus, M. in Armenia 12

Anno 272 SS. Sabas Gothus Dux & LXX milites, Martyres Romæ sub Aureliano 261

Anno 283 S. Cajus creatur Pontifex Rom. 13 b

Anno 296 Idem Martyr obit 13

S. Marcellinus creatur Pontif. Rom. 412 c

IV SECULUM

Sub Diocl. SS. Mauritius, Georgius & Tiberius MM. Thebæi Pinarolii in Pedemontio 266

SS. Eusebius Ep. Pollio Lect. & Tiballus Martyres Cibali in Pannonia 565

Anno 303 S. Georgius Megalo Martyr obit 100

SS. Eusebius, Neon, Leontius & IV socii, martyrio Nicomediæ cum S. Georgio coronati 263

Valerius Anatolius, Protoleon & Athanasius: item Glycerius, Donatus, Therinus in martyrio illorum conversi, & ipsi Martyres 163 & 164

S. Anthimus Ep. M. cum universo grege Nicomediæ 482

SS. Didymus & Theodora, Martyres Alexandriæ 572

Anno 304 S. Marcellinus Papa & SS Claudius, Quirinus, Antoninus Martyres Romæ 412 d

Anno 308 S. Marcellus, cum Sedes 4 annos vacasset, creatur Pontifex Rom. 414 d f

Anno 310 Idem obit Martyr 414 d

Circa 322 S. Basileus, Ep. Amaseæ in Cappadocia, Martyr Nicomediæ obit 416, 422 f

Post Const. M. S. Daniel anachoreta M. obit Arelate 267 e

Anno 350 Martyres Persæ sub Sapore, Acepsimas & alii Episcopi XXIII, Manreandes Chorepiscopis; Josephus & alii duo Presbyteri; Azadanus & Abdiesus Diaconi, & 250 Clerici; Azades Eunuchus, Tarbula seu Pherbute V. cum sorore & ancilla, 16000 & alii innumeri.

Seculo 4 S. Laurentius, Presb. Novariensis, Martyr 763

Circa 387 S. Donatus, EurϾ in Epiro obit 764, 766

Anno 398 S. Anastasius I creatur Pontifex Romanus 491 a

Sub finem seculi 4 S. Melanius Episcopus Trecensis in Gallia 29

Circa 400 S. Liberalis Altini in territorio Tarvisino floret 489

S. Maxentia vidua, mater S. Vigilii Ep. Tridenti obit 772

V SECULUM

Circa initium 5 Seculi S. Severus Ep. Neapolit. 767

Anno 402 S. Anastasius I Papa obit 491, 492 f

Circa 427 S. Paulus I, Ep. Brixiensis obit 618

Circa 440 S. Michomeres, Tornodori in Campania Gallica, obit 775

Seculo 5 S. Pusinna V. in Gallia floret 65

S. Marolus, Ep. Mediolanensis 173

S. Phœbadius, Ep. Aginnensis floret 365

S. Tertullianus, Ep. Bononiensis 494

S. Theophilus, Ep. Brixiensis 494

S. Hoyldis, Virgo Deo devota, Trecis floret 773

Circa 456 S. Maccaleus Ep. Cruadachiæ in Hibernia 366

Circa 470 S. Joannes, Ep. Cabilonen. obit 779 c

Anno 479 S. Stephanus, Ep. Antiochiæ, M. obit 362 f

Anno 494 S. Rusticus, Ep. Lugduni, excipit S. Epiphanium Ep. Ticinensem 366 b c

Circa 448 S. Machaldus creatur Episc. in insula Hiberniæ Mannia 368 d

S. Gregorius, Episcopus Illiberitanus in Hispania, obit 269

Circa 500 S. Rusticus, Ep. Lugdunen. obit 368 c

VI SECULUM

Anno 516 S. Macedonius Ep. CP. obit 369

Circa 532 S. Julianus. Ep. Viennensis in Gallia 29

Anno 532 S. Abrunculus sive Aprunculus, Episcopus Trevirensis 30

Anno 540 S. Leo, Ep. Senonensis in Gallia 31

Circa 545 S. Gramatius, Ep. Metensis obit 369

Seculo 6 S. Desiderius, Ep. Cabilonen. 779 c

S. Ibarus, Ep. Hibernus 173

S. Deodatus, Ab. Blesis in Gallia, videtur floruisse 273 d

Circa 570 S. Desideratus Presb. Cabilonen. obit 778 c

Anno 586 S. Honorius, Ep. Brixien. in Italia, obit 24 Aprilis 276

Circa 600 S. Arthemius Ep. Senonensis obit 578

S. Flavius Epis. Cabilonen. obit 779 d e

VII SECULUM

Anno 604 S. Mellitus ordinatur Ep. Londinen. 281 b

Anno 613 S. Theodorus Siceota, Ep. Anastasiopolis in Galatia, obit 32, 33 a

Anno 619 S. Mellitus creatur Archiep. Cantuariensis 282 b

Anno 624 Idem moritur 24 Aprilis 282 c

Anno 625 S. Clarentius, Episc. Viennensis in Gallia, obit 373

Anno 634 S. Wilfridus I nascitur, postea Archiep. Eboracen. 294 b

Circa 640 S. Cronanus, Ab. Roscreensis in Hibernia, obit 579

Post 642 S. Trudpertus, eremita in Brisgoja, occiditur 424 e

Seculo 7 S. Senanus Conf. in Septemtrionali Wallia 620

S. Gondebertus, M. apud Altisalios, sepultus Avennaci in territorio Remensi 620

S. Richarius, Fundator & Abbas Centulensis, floret, amicus Dagoberti R. 441

S. Pamphilus, Episc. Sulmonen. & Corfinien. in Aprutio 583

SS. Bova Abbatissa & Doda sanctimonialis florent Renis in Gallia 283

Circa 664 S. Wilfridus ordinatur Episcopus ab XI Episcopis 297 b

Anno 664 Ob pestem in Northumbria grassantem migrat S. Egbertus Presb. in Hiberniam 313 d

Anno 666 S. Erkonwaldus condit monast. Cherteseyense 780 c

Anno 675 Erconwaldus consecratur Episc. Londinensis 780 e

Anno 693 Idem obit 780 f

Circa an. 697 S. Liberalis corpus Torcellum transfertur 489

SECULUM VIII

Anno 709 S. Wilfridus I, Archiepiscopus Eboracen. obit 24 Aprilis 292 311 a

Anno 716 S. Egbertus migrat in insulam Hy 315 a

Anno 729 Idem ibidem moritur die Paschæ 315 c

Anno 737 S. Erminus Abbas Lobiensis & Ep. moritur 374. 376 e

Circa 744 S. Wilfridus junior Archiep. Eboracensis obit 626

Anno 746 S. Florebertus Episc. Leodiensis moritur 377 f

Seculo 8 S. Opportuna Abbatissa Sagiensis in Gallia floret 61

Sub finem sec. 8 B. Adelbertus Comes Austrobandiæ in Belgio obit 22 Aprilis 73

SECULUM IX

Anno 803 B. Hildegardis Regina, uxor Caroli Magni obit 788 f

Circa 832 S. Joannes Conf. Hegumenus monasterii Catharorum, obit 496 f

Anno 845 S. Alpiniani corpus transfertur ad cœnobium Rofiacense 480 e

Anno 851 S. Paschasius Ratbertus; Abbas Corbejensis in Gallia, obit 462 463 f

Post an 854 B. Hildegardis corpus translatum Campedonam 789 c

Anno 855 SS. Amator Presb. Petrus & Ludovicus, Cordubæ martyrio coronantur 806

Anno 859 S. Heribaldus, Episc. Autissiodoren. moritur 378, 379 e

Anno 860 S. Pusinnæ V. corpus transfertur Hervordiam in Westphalia 165 e 171 e

Anno 864 Caput S. Richarii thecæ argenteæ includitur 454 f

SECULUM X

Post 800 S. Suibertus, Episc. Verdæ in Saxonia inferiore, obit 802

Anno 918 Adolescens captivus in Bulgaria, invocato S. Georgio, in ictu oculi transfertur in Paphlagoniam ab 136 ad 141.

Anno 944 Walciodorense monasterium cœptum construi 816 d 817 d

Circa an. 956 S. Adalbertus, postea Episcopus Pragensis, nascitur 174 b

Anno 963 S. Gerardus creatur Episcopus Tullensis 206 a 207 f

Anno 976 S. Marci Ecclesia Venetiis a Petro Urseolo restaurari cœpta 997 b

Anno 981 Corpora SS. Richarii & Walarici referuntur, agente & humeris deferente Hugone Capeto 458

Anno 982 S. Forannanus, Abbas Walciodoren. obit 807 810 b

S. Senorina V. Abbatissa Bastensis in Portugallia 74

Anno 98, S. Adalbertus consecratur Episcopus Pragensis 29 Iunii. 174 c 180 189

Anno 994 S. Gerardus, Episcopus Tullensis, moritur 23 Apr. 206

Anno 997 S. Adalbertus, Episcopus Pragensis, in Prussia Martyr obit 174 f 187 197

SECULUM XI

Circa 1017 S. Robertus, Abbas Molismensis, nascitur 663 b

Anno 1024 S. Hugo nascitur, postea Abbas Cluniacensis 629 a

Anno 1039 S. Adalberti corpus Pragā transfertur 202

Anno 1043 S. Robertus construit monasterium Casæ-Dei 316 c

Anno 1046 S. Marci Ep. Atinen. corpus transfertur in Eccl. Cathedralem 549 b f

Anno 1050 S. Gerardus, Ep. Tullensis, a S. Leone IX adscriptus Sanctis, & corpus ejus elevatum 206

Anno 1067 S. Robertus, Ab. Casæ-Dei, moritur 24 Aprilis 316 f

Anno 1075 S. Robertus fundat Molismum monasterium 663 e f

Anno 1080 S. Indaletii Ep. Urcitani corpus transfertur ad monast. Pinnatense 725 b

Anno 1084 S. Marci corpus invenitur Venetiis 352 f

Circa 1090 S. Guilielmus Firmatus Montelei in Normannia 24 Aprilis obit 334

Anno. 1092 B. Wolphelmus, Ab. Brouwillerensis prope Coloniam 76

Anno 1094 S. Marci Reliquiarum arca Venetiis ultro ostensa, ejusque manus extra arcam porrecta, & annulus inde abstractus 998 a b

Anno 1098 Cistercium cœnobium cœptum construi 665 f 666 a

Anno 1100 S. Georgii brachium Aquincinctum monast. Belgii delatum 134 135

SECULUM XII

Anno 1109 S. Hugo, Ab. Cluniaci obit feria 4 advesperascente, & sic refertur ad sequentem diem 29 Aprilis 629 a 633 d e

Anno 1117 S. Georgius, Ep. Suelli in Sardinia 214

Anno 1120 S. Hugo, Ab. Cluniacen. canonizatur a Calixto 2 Papa 659 a c

Anno 1127 S. Gualfardus, solitarius Veronæ, obit 827

Anno 1130 S. Maxentiæ viduæ corpus Tridenti transfertur 773 d

Circa 1131 S. Adjutor, monachus Tironiensis Ord. S. Benedicti, obit 823

Anno 1148 S. Erconwaldi corpus transfertur 784 a c

Seculo 12 SS. Guilielmus pater & Peregrinus filius Patroni Foggienses florent 464 465 a

Anno 1166 Cathari hæretici in diœcesi Coloniensi degunt 679 c

Anno 1176 Iidem diœcesim Mediolanensem inficiunt 679 f

Anno 1200 S. Antonii Presb. Lucensis corpus inventum 478 d

SECULUM XIII

Anno 1201 Ordo equitum S. Georgii de Alfama institutus a Petro 2 Aragoniæ Rege 159 d

Circa 1206 S. Petrus Martyr nascitur Veronæ 678 f

Ante an. 1212 S. Robertus Ab. Molismensis obit 668 a

Anno 1218 S. Franca V. Abbatissa Ord. Cisterciensis, Placentiæ moritur 379

Anno 1221 S. Petrus Martyr Ordinem Prædicatorum amplectitur 678 f

Anno 1222 S. Robertus, Ab. Molismensis, Sanctis adscriptus ab Honorio III 668 c 678 d

Anno 1231 Corpus S. Probæ V. M. levatum Scalis in ditione Laudunensi 577 c

Anno 1232 S. Mercurialis Ep. Foroliviensis corpus expositum 752 f 753 c

Anno 1252 S. Petrus Martyr Ord. Prædicatorum occiditur 678 682 d

Anno 1253 Idem ab Innocentio IV Papa Sanctis adscribitur 682 c

Anno 1260 B. Luchesius seu Lucensis, 3 Ord. S. Francisci in Hetruria, obit 594 c

Anno 1262 B. Ægidius ab Assisio, tertius socius S. Francisci, obit 22 Aprilis 218 220 b c

Anno 1266 B. Franciscus Fabrianensis ingreditur Ordinem Minorum 983 c d

S. Francæ corpus ad altare transfertur 580 c

Anno 1272 S. Zita Virgo Lucæ in Etruria obit 497 c

Anno 1273 B. Luchesii cultus probatur a Gregorio X. 593 a

Anno 1278 S. Zita Sanctis traditur adscripta 497 b

Anno 1279 S. Trudperti Eremitæ in Brisgoia vita conscripta est 425 b

Anno 1296 S. Georgii brachium Venetias defertur 134 b

Circa 1300 B. Philippus seu Philippinus, Ord. Minorum Montalcini in Hetruria, obit 404

SECULUM XIV

Post an. 1300 B. Antonius, Ord. Eremitarum S. Augustini Monticiani in Hetruria, obit 832

Anno 1309 B. Alda sive Aldobrandesca, vidua Senensis, 3 Ord. Humiliatorum, obit 466 f

Anno 1310 S. Severi Ep. Neapolitani corpus elevatur 767 d

Anno 1322 B. Franciscus, Ordinis Minorum Fabriani in Piceno, obit 22 Aprilis 88

Anno 1326 S. Francæ Vitam scribit Bertramus Reoldi 779 c f

Post 1330 B. Peregrinus Latiozus, Ord. Servorum B. Mariæ, obit Forolivii 836

Anno 1339 B. Francisci Fabrianensis corpus transfertur 990 b

Anno 1340 S. Petri Martyris corpus transfertur Mediolani 683 a

S. Marcus annulum dedit piscatori in testimonium urbis Venetæ servatæ 998 d

Anno 1344 Ordo Garterianus seu Periscelidis, sub honore S. Georgii, institutus ab Edowardo 2 Rege Angliæ 159 b

Anno 1354 Partem Euangelii S. Marci, Latine scriptam, ex Italia Pragam mittit Carolus 4 Imp. 346 a b

Anno 1359 Transfertur corpus B. Francisci Fabriani 93 c

Anno 1369 Ordo Equitum Montesiæ in Hispania instituitur 159 e

Anno 1380 S. Catharina Senensis, Virgo de Pœnitentia S. Dominici, obit 851 945 d

S. Zitæ miraculorum 150 collectio describitur 497 a b

Anno 1384 S. Catharinæ Senen. corpus transfertur 972 d

Anno 1398 Dedicatur ecclesia sub nomine B. Francisci Fabriani 942

SECULUM XV

Anno 1458 B. Helena vidua, 3 Ordinis Eremitarum S. Augustini, obit Utini in Foro-Julii 247

Anno 1462 S. Georgii caput ex insula Ægina Venetias defertur 132 133

Anno 1468 Ordo equestris S. Georgii in Austria instituitur 155 d

Anno 1472 Petrus Teutonicus Eremita Camaldulensis obit 472

Anno 1479 B. Michael de Barga Ord. Minorum Observantium prope Lucam obit 980.

Anno 1485 B. Jacobus, Ord. Minorum observantium Birecti, obit 527 f

Anno 1489 B. Aldobrandescæ corpus elevatur Senis 471 e

Anno 1494 Confraternitas S. Georgii instituta & inscripti Alexander VI Papa & Cardinales item Maximilianus Imp. 152

Anno 1498 S. Pauli I Ep. Brixiensis corpus transfertur ad S. Petri de Oliveto 618 d

SECULUM XVI

Anno 1547 S. Francæ nova ecclesia fundatur Placentiæ 400 a

Anno 1552 S. Laurentii Presb. M. Novariæ Reliquiæ transferuntur 764 b

Anno 1553 S. Catharinæ Senensis Vita, a Raymundo Confessario scripta, excuditur Coloniæ 851 f

Anno 557 S. Francæ corpus reponitur sub altari Placentiæ 400 a

Anno 1576 S. Mercurialis Ep. Forolivii Corpus transfertur ad novum sacellum 753 d

Anno 1579 SS. Maroli, Venerii, Glycerii & Lazari Epp. Mediolani transferuntur a S. Carolo Borromæo 173 e

Anno 1580 S. Zitæ V. corpus Lucæ incorruptū 499 a

Anno 1583 B. Aldobrandescæ corpus transfertur 471 f

Anno 1590 Reliquiæ plurium Martyrum Roma Monachium ad Ducem Bavariæ delatæ, earumque variæ asservantur in ecclesia Societatis Jesu 982 983

Anno 1595 SS. Theophili & Gaudentii Epp. & Silviæ V. corpora Brixiæ translata 495

S. Laurentii Presb. M. Novariæ Reliquiæ elevantur 764 c

Anno 1597 SS. Alexandri, Firmiani, Primiani, Tellurii Mart. corpora refodiuntur Lesinæ in Apulia 575

SECULUM XVII

Anno 1602 S. Gualfardi Reliquiæ Verona translatæ Augustam Vindelicorum 831

Anno 1606 Cultum S. Georgii Ep. Suellen. approbat Paulus V Papa 995 d

Anno 1608 Processus conditur de B. Peregrino Latiozo Forolivii 836 c 840 b ejus corpus ostenditur 841

Anno 1614 Corpus B. Francisci Fabriani ad novum sacellum deportatur 94 b

Anno 1622 S. Caii Papæ corpus inventum in S. Callisti cœmeterio 16 e

Anno 1629 de B. Jacobo Bitectensi Processus formatur 527 b

Anno 1630 SS. Guilielmi patris & Peregrini filii Patronorum Foggiæ corpora elevantur 464 f

SS. Suiberti & aliorum sex Episcoporum sive Abbatum Reliquiæ Verdæ inveniuntur 803 c

Anno 1631 S. Caii Papæ ecclesia ab Urbano VIII reparatur. 16 f

Anno 1638 B. Peregrini Latiozi corpus transfertur Forolivii 837 c

Anno 1646 Corpus S. Honorii Ep. Brixiensis novo altari includitur 276 c 280 b

Anno 1650 S. Mansueti M. corpus Roma in Galliam defertur 364 b

Anno 1651 S. Petri Martyris caput solenniter transfertur 683 b

Anno 1670 S. Petri Martyris cultus sub ritu duplici per totam Ecclesiam instituitur 683 d

ACTA SANCTORVM APRILIS. TOMVS TERTIVS.

Si dierum æquali numero partiendorum potior nobis cura esset, quam tomorum pari fere mole componendorum; poterant tomis singulis aptißime comprehendi decem dies ter decaëmeri Aprilis. Sed Sanctorum quorumdam, postremam mensis partem occupantium, prolixiora Acta aliter faciendum esse suaserunt, ne duorum primorum mensuram nimium excederet volumen ultimum. Itaque diebus undecim in secundo collectis, reliquos novem accipe in tertio. Hanc autem partem gratam tibi imprimis faciet Megalo-Martyr Georgius, ille Christianitati toti per annos plusquam mille trecentos celeberrimus cultißimusque, & idem disputatißimus his postremis seculis, felicibusne dicam, an infelicibus? quibus uti nullam avitæ religionis partem intentatam dimisit præsumptuosa novatorum sciolorum temeritas, quam in suspicionem erroris superstitionisve non conaretur adducere, nē reipublicæ ecclesiasticæ civilique turbandæ titulus speciosus deesset; ita studiosius laborat vere Catholicorum solida eruditio, ut quam certa fundataque sint singula, quæ de Deo illiusque Sanctis credit traditque universalis Ecclesia, fiat omnibus manifestum: quod & nos, in famosi istius Athletarchæ ac Tropæophori Martyris memoria illustranda, & antiqua veritate a novitiis fabulis secernenda, assecutos confidimus. Tu vero, Lector, & istum & ceteros, quorum honori hæc lucubramus, Sanctos precare; ut quibus dederunt tot suarum virtutum monumenta ex tenebris eruere ac producere in lucem; jisdem a suæ sanctitatis auctore Deo impetrent ipsos quadamtenus imitandi facultatem, ac denique secum & tecum cælestis gloriæ beatam communionem:

April III: 22. April