COMMENTARIUS PRÆVIUS.

Floregius Episcopus Confessor, Stagni apud Ruthenos in Gallia (S.)

AUCTORE J. B. S.

§. I. Expenduntur dubia circa lectiones Stagnenses.

Stagnum oppidum, vulgo Estein, seu Estaing, Castellano Stain, unde vetustam juxta ac illustrem prosapiam, jam olim denominatam arbitror, situm est in pago seu agro Ruthenorum (Gallice Rouergue) non procul a finibus Arvernicis, sex ferme leucis Francicis a provinciæ Ruthenensis urbe metropoli & cognomine distans, [Tam certum est Stagni cultum habere,] adjacensque amni le Lot, leucis tribus infra Entraygues, ubi prædictus amnis recipit fluviolum alterum la Trueyre, leucis supra Cadurcum circiter viginti. De oppidi aut municipii magnitudine, incolis, aliisque eo spectantibus, nonnulla sequenti paragrapho subjiciam; præcipua ejus apud nos celebritas sumitur a corpore S. Floregii, (gall. Floret, Florez, Fleuret & Flouret) quod illic quiescit, solenniterque colitur hoc I die Julii, sub titulo Episcopi Arverniensis; quamvis Ferrarius in Catalogo solum scribat: In territorio Ruthenensi, S. Floregii Confessoris; & Castelllanus in Martyrologio Universali: In Rutenia, S. Floregii Confessoris, cujus corpus Stagni quiescit; dont le corps est a Stain: nulla temporis, quod tamen accurate facere assolet, adjecta nota; ut plane ostendat, quo tempore vixerit, se plane ignorare; Episcopi autem dignitatem non agnoscere.

[2] Neque ex aliis Martyroligiis notitia ulla hauriri potest, [quam sint obscura quæ de eo traduntur,] utpote in quibus Floregii nomen plane ignotum est: nec habuit Saussayus quo lucem afferret, sic scribens in Supplemento pag. 1139: Ipso die in territorio Ruthenensi, sancti Floregii Episcopi, dotibus gratiæ perornati; cujus etiamsi gestorum sanctorum notitia exciderit, memoria tamen ob titulos perfectæ justitiæ, perpetuæ venerationi consecrata, ibidem clara perseverat, potissimum in oppido Stagni, ejusdem agri Ruthenensis, ubi sacrum ejus corpus digne repositum asservatur & colitur. Addit porro in notis laudatus supra Ferrarius, se sua accepisse, ex monumentis ecclesiæ Stagni, oppidi agri Ruthenensis, ubi corpus illius reperitur & colitur. Ex vita illius, in ecclesia Stagnensi Ms., eum Episcopum Arvernorum fuisse apparet, sed in Tabulis Episcoporum Arvernensium non reperitur. Vixit tempestate hæreticorum Albigensium. Ab eo oppidum in Arvernensi diœcesi denominatur.

[3] Nescio equidem utrum Ferrarius, pro S. Floregii hic non accipiat urbem S. Flori, vulgo S. Flour: [etiam a Ferrario,] ceterum in ea Arverniæ parte, quæ Limania dicitur, locum aliquem a Sancto nostro denominari, testatur instrumentum ad me missum, quamvis illum ego necdum repererim. Monumenta autem, quæ citat Ferrarius, reducuntur ad solas lectiones ecclesiæ Stagnensis, quas Tolosa ad Bollandum jam ab anno 1643 transmisit P. Petrus Possinus noster ex schedis Odonis Gissæi, auctoris historiæ miraculosæ imaginis B. M. V. Podiensis, atque ejusdem loci ac Velaunensium Episcoporum, editæ 1620. Ad prædictas, inquam, lectiones reducuntur omnia; verum istæ tam dubiæ & forte nullius fidei sunt, ut ex iis nihil certi erui queat ad S. Floregii episcopatum, gesta aut tempora stabilienda, quidquid iisdem innitatur Jacobus Branche in Vitis Sanctorum Sanctarumque Arvernensium & Velaunensium, an. 1652 typis vulgatis; ubi ex scriptis nostri P. de Gaches aliqua producit, quæ nec in ipsis lectionibus continentur.

[4] [& Jacobo Branche.] Illud imprimis conatur evincere, S. Floregium Episcopis Arvernensibus vere accenseri posse, quemadmodum laudatus noster Gissæus, catalogo isti restituendum curavit Guilielmum de Bassia, eatenus prætermissum, cuique reipsa locum subinde dederunt Sammarthani inter Durandum & Petrum Roux sub finem seculi XI. At dispar plane S. Floregii & Guilielmi ratio; hunc vere Claromontanum Episcopum fuisse demonstravit Gissæus, de S. Floregio autem, necdum constat, quo tempore in vivis egerit, neque apud Claromontanos ulla ejus in ecclesiastico officio memoria hactenus reperta est. Scio, Branchium ex præfata Stagnensi Legenda, quæ de Arianis meminit, per meram conjecturam asserere, vixisse S. Floregium circiter annum quingentesimum, quo tempore Gothos ex partibus Aquitanicis expulit Clodovæus Francicæ monarchiæ in Galliis conditor: verum quam gratis id adstruitur, tam facile negatur, cum Legenda ipsa, quantumvis dubie, verbose & imperite contexta, si qua satis tempora designat, alia indicare videatur. Neque hunc nodum solvere ullatenus potuit processus verbalis, de quo infra pluribus agendum erit.

[5] [Ex primæ lectionis specimine.] Sic incipit Legenda in novem lectiones divisa; Post multa annorum curricula, nuntiatum fuit in urbe Romana, quod aliquæ hæreses in partibus Gallicis seu Aquitanicis, & specialiter contra formam Baptismi insurrexerant, & pervenit usque ad aures beatissimi Pontii, qui sedem Apostolicam tenebat, seu regebat illic diebus. Hic supradictus Pontius jussit venire ad se omnes episcopos, qui præerant Galliæ seu Aquitaniæ; qui venerunt ante eum Romam, & cum eis perrexit beatissimus Floregius, qui Episcopus erat Alverniensis illis temporibus. Et interrogavit eos sanctissimus Pontius, unumquemque per ordinem, si hæc vera erant, an falsa, quæ insonuerant auribus suis de Arriana perfidia sive dogmatis falsi; & Aquitanici baptisabant per doctrinam barbaricam? Cui omnes dixerunt: Nos ipsam doctrinam paucis peraudivimus, & si audivimus, tamen eam recipere nolumus. Sed audivimus tantum, quod hæretici per Aquitaniam iter faciebant, & quos insipientes inveniebant, de ipsa doctrina, si fieri potuisset, cupidi eos imbuerent. Sed si inter eos actum est, ad nos non pervenit ista doctrina &c.

[6] Quam hæc male compta sint, nemo non videt. Primum &, ni fallor, evidentissimum suppositionis signum habes in nomine Pontii Romani Pontificis, [non difficulter colligitur,] qualem scimus numquam exstitisse. Conabar principio lapsum excusare, supponendo nomen Pontii fortasse abbreviate scriptum fuisse, pro Pontificis: at cum tertium tam aperte exprimatur, quis satis suaserit, sphalma scriptorium reputari posse. De Alverniensi episcopatu jam supra diximus. Convocatio illa Episcoporum Galliæ seu Aquitaniæ, aliaque omnia æque apertam fictionem redolent. Quærimus hic potissimum, an per densas istas tenebras non aliquis lucis radius transpareat, quo in temporum cognitionem deveniamus. Memorantur hic hæreses aliquæ in partibus Gallicis: nemo de Arianis sic loqui solitus est. Respondetur: Nos ipsam doctrinam paucis peraudivimus. Item: Sed audivimus tantum, quod hæretici per Aquitaniam iter faciebant, & quos insipientes inveniebant de ipsa doctrina &c. Sequitur porro: Sed si inter nos actum est; ad nos non pervenit ista doctrina. Expende, obsecro, an Arianismo, sub Gothis per Aquitaniam invalescenti, hæc satis quadrent: An non hic plures errores depinguntur, quos in Aquitania grassatos fatentur Episcopi? Hæc de Arianismo satis commode intelligi posse, haud equidem existimo.

[7] Quid igitur? An aliæ hæreses in Gallia Aquitanica sparsæ sunt, easque inter una de baptismo per doctrinam barbaricam? [quam male, multa contexantur;] Utique: nam erroribus plurimis crassisque Aquitaniam infecerunt Albigenses ab ipso seculo XII, Arianis multo pejores, quibus mirum non esset, si imperitus scriptor eum tribueret, maxime qui ad mysterium sanctissimæ Trinitatis spectabat. Conjectura est, fateor, sed non mea, nec nova, cum jam Ferrarium audiverimus asserentem, Floregium vixisse tempestate hæreticorum Albigensium, forte sub initium exortæ hæresis, seculo XII necdum adulto, siquidem hoc & id genus capita alia cum lectionibus illis conciliari possint. Eadem tempora insinuare debet Branchius, dum ait, Abbatem Clarium, de quo in VI lectione agitur, S. Floregii in reditu ab urbe Roma socium fuisse ex familia d'Estain, quæ alias ante annum quingentesimam inclyta fuisset. Agnosco gentem illustrissimam d'Estain, ex qua Antistites plures numerat Gissæus lib. 3 cap. 17, pag. 473. Verum an multis ante annum MC seculis floruerit, lubens docebor.

[8] Tenebrosa hæc esse haudquaquam inficior, [uti & de abbatia Clarii] imo, uti dicebam, imperite contexta sunt omnia, quamvis testetur transcriptor Petrus du Puy, Joannis filius, die prima Julii anno Domini 1622, a parente fidelissime transumpta ex autographo, scripto an typis edito, non exprimitur; expensis Domini Joannis Ginestonis, dictæ ecclesiæ (intelligo Stagnensis) rectoris, die XII Septembris anno Domini 1555. Tenebrosa, inquam, sunt; neque illud satis capio, quod citata lectione VI habetur, his verbis: Clarius Abbas Ruthenensis civitatis, qui loci beatissimi Amantii primus Abbas fuit, qui Stagnum castrum post obitum suum illi dimisit: puta loco beatissimi Amantii Rutenensis civitatis. Quæro Ruthenis abbatiam sancti Amantii, primi nimirum Ruthenorum Episcopi, sed hactenus non reperio, nec apud Benedictinos, nec apud Sammarthanos, nec usquam alibi, ut, si umquam exstiterit, jam immutatam aut destructam esse oporteat.

[9] [in Ruthenensi civitate.] Hoc dubium nonnihil illustrare voluit Processus verbalis, in mei, aut potius S. Floregii gratiam, Stagni habitus, quo respondetur: Nullam haberi notitiam, quod Stagnum umquam spectaverit ad ecclesiam S. Amantii. Hoc scitur (inquiunt testes, seu delegatus De la Coudre) & oculato testimonio confirmati potest, templum S. Amantii Ruthenis antiquum esse & elegans, hoc tempore collegiatum (fateor id sciri posse) olim abbatiam Ordinis S. Benedicti (utrum hoc tam certum sit, multum dubito) atque aliquando Cathedrale. Quinimo ecclesia ipsa Stagnensis sancto Amantio primitus dicata, priscis fortasse temporibus capitulo Ruthenensi S. Amantii subjecta esse potuit. Ita conjicit laudatus Dominus De la Coudre, ex quo plura mox dabimus ad perpetuum S. Floregii cultum confirmandum propius spectantia.

§. II. Notitiæ aliquæ Stagno acceptæ.

[Ad plura dubia a me proposita,] Ad celebriorem S. Floregii cultum faciunt, quæ notavit Branchius, de ecclesiis aliquibus parochialibus (nomina tacitus præterit) in provincia Arvernensi, quæ ipsum ut patronum & titularem recolunt. Item quod in Castro Stagnensi, ad æternam ejus sanctitatis memoriam, cubiculum ostendatur, in quo, dum ibi commoraretur, dicitur habitasse. De his ego aliisque id genus, non satis perspectis, sententiam ferre non poteram, nisi aliunde plenius edocerer. Itaque via brevissima usus sum: dubia mea in chartam conjeci & per eruditissimum amicum, alibi a me laudatum, nostrum P. Stephanum Chamillart, transmitti curavi ad P. Rectorem collegii Ruthenensis, instanter rogans, ut quoquomodo posset, difficultatibus meis satisfacere conaretur. Gessit ille rem strenue & ad votum meum præstanter. Communicatis enim cum Illustrissimo ac Reverendissimo D. Joachimo d'Estaing, Episcopo Sanflorano, quæsitis & postulatis meis: hic continuo inquisitionem seu Processum verbalem institui mandavit per adm. R. D. F. Raymundum de la Coudre, Priorem & magnum Vicarium abbatiæ Pebracensis seu Piperacensis, ex quo ea paucis desumam, quæ rei elucidandæ apta existimavero.

[11] Habeo præ oculis prædictum processum verbalem, Gallice in forma confectum die XXIV Februarii 1715, [per processum verbalem] subscriptumque a præfato D. De la Coudre aliisque undecim primariis testibus D D. Parocho, ejus Vicario, Majore (Maire) Judice & Consule, ceterisque sedulo interrogatis, quorum responsa fideliter contracta & Latine versa subjicio. Quæsiveram I, unumne dumtaxat & solum Stagnum esset in pago Ruthenensi? Responsum: solum ipsum esse, in eoque quiescere S. Floregii corpus ferme integrum, ubi celebri & stabili cultu honoretur I Julii, solenni festivitate, magno circumvicini populi concursu ac pietate. Secundus articulus spectabat locum ipsum Stagnum, qui pluribus describitur, velut oppidum ducentorum focorum, mercatu hebdomadario & quaternis annue nundinis gaudens, in cujus meditullio spectetur vetus castrum dominorum comitum Stagnensium, ubi cubiculum viderint, quod a S. Floregio nuncupatur: at nullum prorsus monumentum Sancti ætati conveniens, utpote quem ex Branchio supponunt floruisse sub annum quingentesimum. De antiquitate & nobilitate gentis Stagnensis (d'Estaing) pluribus agere ad institutum nostrum non pertinet.

[12] Inquisitum tertio in locum, ubi Sancti corpus depositum esset. [eæ satis recte soluta sunt,] Ductus est igitur delegatus in testium comitatu ad templum parochiale, jam memorato veteri castro adjacens, ibique spectavit sacellum S. Floregii ex adverso majoris propylæi, ubi precibus prius fusis, in fornice observatum est scutum gentilitium ignotum. Ad cornu Epistolæ altaris S. Floregii apparuerunt vestigia antiqui tumuli seu repositorii, sacri corporis, ex lapide in pariete incrustato; unde elevatum fuit anno 1669, ut patet ex inscriptione apposita seræ capsæ novæ per D. De Renous officialem & vicarium generalem Illustrissimi de Paulmi, tunc Ruthenensis Episcopi, neglecto die, quo præfata elevatio facta fuerit, cujus tamen memoria agitur ultimo die octavæ festi, solenni per forum Stagnense supplicatione. Capsæ novæ ligneæ, intercurrentibus cærulei coloris lineamentis deauratæ, litteris itidem aureis inscribitur Sanctus Floregius. Ea autem aperta a R. D. Valentino Gabriac vice-pastore, induto stola & superpelliceo, accensis tædis quatuor, per vitrum apparuit cranium, carens inferiori maxilla, cum ossibus brachiorum & tibiarum, vertebris tribus, pluribus costis & undecim Sancti digitis.

[13] In superiori parte jam dicti tumuli, eleganti penicillo depictæ sunt imagines duorum Episcoporum sacris indutorum, [quæ ad præsentiam corporis & cultum spectant.] altera referens sanctum Amantium, antiquum titularem, altera S. Floregium, vestitum alba cum dalmatica aut tunicella violacea, pluviali croceo, mithra candida, pedum pastorale manu tenentem, cum hac subtus epigraphe litteris uncialibus patria dialecto expressa S. Flouret. Ad alterum altaris latus seu ad cornu Euangelii, conspicitur Sancti statua in pontificalibus inter columnas affabre factas collocata. Hinc ad aram maximam deductis apertum est armarium ferro obductum, ex quo desumptum brachium ligneum, laminis argenteis alioque ornatu decoratum, trium aut quatuor seculorum ætatem præferens, in quo dicitur esse pars brachii ejusdem Sancti, quæ exponitur atque processionaliter (ut vulgo loquimur) deferri solet ad sacellum, S. Floregio dicatum apud cæruleos Pœnitentes extra oppidum, ubi fons scaturit, quem fert traditio, in summa aquæ penuria miraculose a Sancto repertum, unde & potari eo solent, qui variis infirmitatibus detinentur. Id quoque observatum est, ante præfatam lipsanothecam ardere perpetuo lampadem sumptibus toparchæ Stagnensis, in gratiarum actionem pro singulari Sancti patrocinio, quod familia universa se semper expertam testatur.

[14] Petieram quarto loco, num in Breviario Ruthenensi de S. Floregio officium fieret? [Officium proprium] Itaque exhibitum nobis est, inquit De la Coudre, proprium diœceseos, in quo Sanctus refertur tamquam Confessor Pontifex sub ritu semiduplici, cum oratione propria, sed absque legenda, ad diem V Julii. Ut de Stagnensibus agamus, ibi exhibiti sunt libri varii membranei penicillo exarati, quos inter Antiphonarium sub hoc titulo: Ad laudem sanctissimæ Trinitatis, Virginisque Mariæ Deiparæ Matris, nec non totius curiæ cælestis. Incipit liber Sanctorale per Anthonium Ceriti presbyterum scriptus, impensis, & fundatus per nobilem & potentissimum virum Guillotum, Dominum de Stagno & de Laudoria baronem, & ad servicium Dei & fundationis præfati Domini. In margine processus nostri insinuatur, vixisse Guillotum illum sub initium seculi XVI usque ad annum 1540, cujus insignia exprimuntur in prima littera majuscula; nempe scutum Francicum sub coronide aurea (de France, au chef d'or.)

[15] Officium de S. Floregio in prædicto libro sic notatur: In sancti Floregi Episcopi & Confessoris. In primis Vesperis antiphona: [ex Sanctorali desumptum,] Ecce sacerdos magnus, cum reliquis de Laudibus. Psalmus: Dixit, cum aliis de communi. Ad Magnificat, Antiphona: Ora pro nobis gloriose Christi Confessor, qui tuum natalem, licet indigni, cultu tamen pio & sincera devotione celebramus. Oratio: Omnipotens sempiterne Deus, qui electum tuum Pontificem Floregium, nostris temporibus per signa gloriæ tuæ non desinis declarare, concede plebi tuæ, ad ejus solennia confluenti, ut quæ devote ab eo postulaverit, a te percipere mereatur. Per Dominum &c. Omittuntur versiculi, nihil magnopere significantes; at secundum Responsorium, tamquam ad historiam pertinens, descriptum est: A Poncio Papa vocatus Floregius perrexit Romam; & insuper interrogatus, veri lavacri pandens formam & Arii confundens normam, sic respondit vir beatus. ℣. Nos baptizamus in nomine Patris & Filii & Spiritus sancti, sicut Ecclesia Romana retinet & docet.

[16] [explicatione hinc inde indiget.] An rite descriptum sit Responsorium tertium haud equidem scio, at certe commentario indigere videbitur. Sic sonat: Floregius Præsul beatus, a Domino prædestinatus, regnum possidet æternum, sed si possidet hoc regnum, non quia est prædestinatus, sed quia a Deo præscitus Arverniæ præsul futurus, nec ne, hoc regnum possessurus. Addit Responsorium quartum: Floregius præsul beatus, sacro flamine obumbratus, claudo gressum reddidit, demum languore prostratus, atque febribus vexatus, in Christo obdormivit. Inde transit Processus ad Responsorium sextum, quod cani solet in vigilia festi, dum aperitur capsa reliquiarum, quas ingens populi multitudo, eo die confluens, venerabunda quotannis honorat. Sola autem Responsorii istius verba, hymno, Iste Confessor &c. subjunguntur: De nostrarum stagno lachrymarum exurgat nobis venia, præstante te, Præsul pie, quia licet indigni servi tui simus, a te semper adjuvari deposcimus.

[17] [Frequentia Sancti miracula.] Ut paucis complectar reliqua; testati sunt unanimiter viri illi honoratiores omnes, ad rei veritatem indagandam tum simul convocati & requisiti; testati, inquam, sunt, quotidianam esse miraculorum ac beneficiorum, quæ toti oppido notissima sint, certissimamque memoriam: parem item circumvicinorum accolarum confluxum, decem & quindecim inde leucis, voti exsolvendi gratia, Stagnum adventantium, qui aquam, in S. Floregii sacello benedictam, domum comportare soleant, velut amuletum, seu præsens remedium, adversus morbos animalium non solum & jumentorum, sed & ægrorum hominum, quibus in extremis positis, Sancto opitulante, sanitatem frequenter attulerit. Demum oppidanorum Stagnensium omnino omnium summam elucere in patronum ac tutelarem fiduciam, ob curationum gratias, quas sæpius præstari oculis ipsi suis conspiciunt, & pridem præstitas a majoribus acceperunt. Processui seu inquisitioni verbali propria manu subscripsere De la Coudre commissarius, Galtier parochus, Gabriac vice-pastor, Pradines, Major, Du Far, Judex & Consul, Masnil advocatus, Donniergue, Caylas, Martin, Du Rieul, Annat, Chauve.

[18] Ex omnibus supradictis de antiquo S. Floregii cultu, [Quid de Actis per conjecturam censeri possit.] constanti veneratione, & perennibus beneficiis certiores fimus; de Sancti origine, ætate & rebus gestis nihil prorsus edocemur, ut facile colligas, vera dixisse Saussayum, in citato supra elogio, quod gestorum sanctorum memoria exciderit. Nolim temere aut leviter quidquam suspicari, nedum statuere: at certe in re tam implexa & involuta, non verebor indicare quid mihi, omnibus operose perpensis inciderit, quodque ut meram conjecturam, hujusmodi rerum peritis suggerere audeo, facile passurus, ut ab omnibus rejiciatur. Ita mecum cogitavi: cum Legendam examinanti, nihil quodquam occurrat, quod cum veritate historica conciliari possit; verosimillime concludo, totam illam Stagnensem historiam pro scriptoris arbitrio S. Floregio adscriptam. Quid si igitur tantisper concedamus, Sanctum, quo de agimus, Stagnum olim pervenisse peregrinum & ignotum, ubi pie defunctus & depositus, multis miraculis clarescere cœperit: populus autem ad S. Florum, in vicina Arvernia miraculis celeberrimum, recurrere solitus, Sanctum anonymum tot prodigiis apud se coruscantem videns, pia æmulatione alterum Florum dixerit, & per aliquam diminutionem, ex S. Flour, secerit S. Flouret, cui deinde aptata sit citata toties Legenda, quam talem qualem prudentum lectorum judicio exponimus & submittimus.

ACTA
Ex Breviario Stagnensi.

Floregius Episcopus Confessor, Stagni apud Ruthenos in Gallia (S.)

BHL Number: 3032

Ex Brev. stag

Lectio I

Post multa annorum curricula, nuntiatum fuit in urbe Romana, quod aliquæ hæreses in partibus Gallicis, seu Aquitanicis, & specialiter contra formam Baptismi insurrexerant, & pervenit usque ad aures Beatissimi Pontii, qui sedem Apostolicam tenebat, seu regebat illis diebus. Hic supradictus Pontius jussit venire ad se omnes Episcopos, qui præerant Galliæ, seu Aquitaniæ; qui venerunt ante eum Romam, & cum eis perrexit beatissimus Floregius, qui Episcopus erat Alverniensis illis temporibus, & interrogavit eos sanctissimus Pontius unumquemque per ordinem, si hæc vera erant, an falsa, quæ insonuerant auribus suis, de Arriana perfidia, sive dogmatis falsi; & Aquitanici baptisabant per doctrinam barbaricam. Cui omnes dixerunt: Nos ipsam doctrinam paucis peraudivimus, & si audivimus, tamen eam recipere nolumus. Tu autem Domine &c.

Lectio II

[2] Sed audivimus tantum, quod hæretici per Aquitaniam iter faciebant, & quos insipientes inveniebant, de ipsa doctrina, si fieri potuisset, cupidi eos imbuerent. Sed si inter eos actum est, ad nos non pervenit ista doctrina, sed baptizamus in nomine Patris & Filii, & Spiritus sancti, sicut in urbe Roma scriptum fuit, & retinetur. Tu autem Domine &c.

Lectio III

[3] Hoc audito Beatissimus Pontius gratias agens, his verbis eos alloquitur: Unus Deus, Pater viventis Verbi, sapientiæ, virtutis & subsistentiæ suæ ac figuræ, perfectus perfecti genitor, pater filii unigeniti, unus Dominus solus, ex solo Deo, figura, & imago veritatis, verbum penetrans, sapientia comprehendens omnia, & virtus qua omnia creavit, quod sic fieri potuit, Filius verus veri, & invisibilis ex invisibili, incorruptibilis ex incorruptibili, sempiternus ex sempiterno: unus Spiritus sanctus ex Deo substantiam habens, & qui per filium apparuit imago filii perfecti. Tu autem Domine. &c.

Lectio IV.

[4] Perfecta viventium causa sanctitatis, sanctificationis præstatrix, per quem Deus solus sub omnia, & in omnibus cognoscitur & Filius per omnes, Trinitas perfecta majestate, & sempiternitate & regno minime dividitur, neque alienatur. Igitur namque factum, quod aut serviens in Trinitate, neque inductum tempore ante hoc quidem non subsistens, & quasi postea super ingressum, neque ita defuit Filius Patri, neque Filio Spiritus sanctus, sed incorruptibilis, & immutabilis eadem Trinitas semper manet, & in ipsa Trinitate, & in ipsa fide, rogo vos omni tempore jugiter permanere. Deinde benedixit eos. Post benedictionem tribuit eis, & dixit: Rogo vos, & admoneo cum omni humilitate, ac mansuetudine, ut unusquisque redeatis ad loca vestra. Tu autem Domine. &c.

Lectio V.

[5] Et dum regressi eritis, laudes, & vota Domino Deo nostro assidue humiliter reddite, & cursum vestrum implete, sicut historia ecclesiastica refert injunctum esse vobis, & unusquisque per civitates, atque in sedes vestras episcopales fabricate ecclesiam in honorem Domini Dei, & sancti Joannis Baptistæ, & in ea sacrum fontem ædificate, & per omnes vicos ecclesiæ similiter altaria sancti Joannis dedicate, & in alia ecclesia nullus baptizet. Hoc præceptum firmiter retinete, & observate. Hoc audito, omnes Episcopi qui in urbe Romana aderant de Aquitania, vel de Provinciis Galliarum, libere ea, quæ Pontius Papa eis annunciavit, cum gaudio receperunt & retinuerunt, & alacriter ad loca sua reversi sunt. Tu autem Domine. &c.

Lectio VI.

[6] Igitur Beatus Floregius sequens eos post triduum, non potuit velocius ire propter duos sodales, qui infirmi erant, sed assidue peragrarunt quantum potuerunt, & usque civitatem Vercellis pervenerunt. Vespere autem jam facto, vigilia Dominicæ Ascensionis ingressi civitatem & cum eis Clarius Abbas Rutenensis civitatis, qui loci beatissimi Amantii primus Abbas fuit, qui Stagnum castrum post obitum suum illi dimisit. Ipse in hospitio junxit se cum illis, & illa nocte manserunt invicem; summo diluculo perrexerunt ad ecclesiam sancti Eusebii. Nuntiatum est clericis ipsius ecclesiæ de Episcopo Floregio, qui ibi aderat, & cum eo nobilissimus Abbas, nomine Clarius, continuo venerunt ad eos, & rogaverunt eos, ut illo die cum illis manerent. Et rogaverunt Pontificem, ut senior Missam celebraret, qui ad præceptum eorum obedivit. Tu autem Domine. &c.

Lectio S. Euangelii secundum Lucam.

In illo tempore dixit Jesus Discipulis suis, sint lumbi vestri præcincti, & lucernæ ardentes in manibus vestris, & reliqua.

Homilia vitæ ejusdem S. Floregii.

Dum hora adest, manus & faciem abluit Floregius, & induit se vestimentis sacris, ut mos est. Et cum in sacrario essent, accessit ad eum cæcus unus, & de ipsa aqua, quæ de manibus Episcopi cadebat, oculos linivit, & statim visum recepit. Quo viso omnis populus mira exultatione laudes ad cælos effert. Celebrata denique Missa, unusquisque ad propria cum gaudio remeavit. Et Episcopus cum Abbate suo supradicto ad hospitium pervenerunt, & in castrino die iter capiunt, viam dirigunt. Rogatus Episcopus cum Abbate, die sancto Pentecostes ad Stagnum pervenerunt. Tu autem Domine &c.

Lectio VIII

[8] Mox ut ingressi fuerunt, nobilissimus Abbas ait suis: Ite velocius, & Episcopum, qui mecum est, diligenter accipite, quia castus, & sanctus est. Mox ut audierunt, ad eum pervenerunt, & cum summa dilectione ad habitacula ipsius Abbatis cum eo venerunt, nobile stratum illi pararunt. Jam hora adest, mensam ponunt, cibos offerunt, cœperunt epulari. Dum epulabantur, erat in angulo domus illius claudus unus, qui octo annos non valebat ambulare; qui ait Episcopo; Te, beatissime Pontifex Floregi deprecor, ut roges Dominum pro me peccatore, quia multi dies jam stant, quod ego cecidi in hac infirmitate. Hoc audito, Sacerdos accepit panem de supra mensam, & benedixit & illi jussit dare: quo accepto, comedit die ipso, & statim sanus factus est. Qui propter visa miracula, quæ per Sacerdotem suum Deus operatus est, & omnes qui ibi aderant, Deum laudare atque glorificare cœperunt, una cum supradicto Abbate: ut autem surrexerunt a mensa, claudus ante eum venit, & ad pedes ejus cecidit, & ipse erexit eum, & dixit: Vade in pace. Tu autem Domine. &c.

Lectio IX.

[9] Facto mane ipso, dominus Præsul regredi voluit ad locum suum; sed rogavit eum Abbas & ipse populus, qui castro Stagni præerant, ut cum eis maneret, & mansit cum eis quindecim diebus. In quinto decimo autem die a febre corripitur, & in cubili cecidit, & octo dies supervixit & in illis diebus octo non cessavit a prædicatione divina, sed omnes qui ad eum veniebant, dulciter de perpetua vita eos docebat, atque dicebat: O filii charissimi, quam fragilis ista vita est, ad illam festinate, ubi non fletus nec stridor dentium, ubi synnamomum, & balzamum, & omnis terebinthi natura, transcendamus, visibilia omnia despiciamus, transitoria cuncta; ad illam cælestem patriam ex totis viribus anhelemus, quia non solum parentes nostri, qui nos illuc præcesserunt, sed Martyres, Prophetæ, & Patriarchæ vel & ipsi Angeli nos expectant ac desiderant: ut quanto ocius festinare curemus, & ut citius fiat, Domini clementiam quotidie humiliter exoremus. Omnipotens Deus, qui cuncta ex nihilo [creasti,] qui nos per sanguinem unigeniti filii tui redemisti, ex aqua & Spiritu sancto voluntarie regenerasti, fac nos de hac miseria transire, per eumdem unigenitum tuum. Et his dictis emisit spiritum, & cum summa diligentia sepelierunt eum aromatibus conditum, in ipsum castrum, in quo sepultus jacet usque in hodiernum diem. Tu autem Domine. &c.

ANNOTATA.

Non existimavi operæ pretium, notis has lectiones illustrare, cum in commentario prævio satis insinuaverim, vagam esse & non magni momenti scriptionem. Sufficiat hic lectorem monere, Euangelium, quod post VI lectionem ponitur, non spectare ad commune Confessoris Pontificis, licet S. Silvestro tribuatur. Si sciretur tempus, quo ipsum illud Euangelium pro communi Confessorum assumptum fuit, facilius deveniretur in cognitionem seculi, quo scripta fuerit præfata Legenda.

Diese Seite ist ein Dokument und unterliegt nicht der inhaltlichen Gestaltung durch das Ökumenische Heiligenlexikon.
Wir werden Fehler deshalb nicht korrigieren.
Wir verantworten nur die Veröffentlichung.